കിഴക്കും പടിഞ്ഞാ​റും യഹോവ തന്റെ ജനത്തെ ശക്തീക​രി​ക്കു​ന്നു

“പ്രസം​ഗ​വേല നിരോ​ധി​ച്ചി​ട്ടുള്ള പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ, അക്രമ​പ്ര​വർത്ത​ന​ങ്ങ​ളാൽ പിച്ചി​ച്ചീ​ന്ത​പ്പെട്ട രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽ, അടുത്ത​യി​ടെ നിരോ​ധ​നങ്ങൾ നീക്കപ്പെട്ട നാടു​ക​ളിൽ—തീർച്ച​യാ​യും ലോക​വ്യാ​പക വയലിൽ ഉടനീളം—യഹോവ തന്റെ സാക്ഷി​കൾക്കു “സാധാ​ര​ണ​യിൽ കവിഞ്ഞ​ശക്തി” പ്രദാനം ചെയ്യു​ന്ന​തിൽ തുടരു​ന്നു.—2 കൊരി​ന്ത്യർ 4:7, NW.

നിരോ​ധ​ന​ത്തിൻ കീഴിൽ അഭിവൃ​ദ്ധി

വിദൂ​ര​പൂർവ​ദേ​ശത്തെ ഒരു ദ്വീപ​സ​മൂ​ഹ​ത്തിൽ പ്രസം​ഗ​വേല നിരോ​ധി​ച്ചിട്ട്‌ ഇപ്പോൾ 17 വർഷമാ​യി. ഇതിൽ സാക്ഷികൾ നിരു​ത്സാ​ഹി​ത​രാ​ണോ? അശേഷമല്ല! ഇക്കഴിഞ്ഞ മേയിൽ അവർ 10,756 പ്രസാ​ധ​ക​രു​ടെ പുതിയ അത്യു​ച്ച​ത്തി​ലെത്തി. അതിൽ 1,297 പേർ മുഴു​സമയ ശുശ്രൂ​ഷ​ക​രാ​യി സേവി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ലോകാ​വ​സ്ഥകൾ വഷളാ​കു​ന്തോ​റും ദ്വീപു​വാ​സി​കൾ സത്യത്തി​നു ചെവി​കൊ​ടു​ക്കാൻ പൂർവാ​ധി​കം ചായ്‌വു കാണി​ക്കു​ന്നു. അതിനാൽ താത്‌പ​ര്യ​ക്കാ​രായ ആളുക​ളു​ടെ ഭവനങ്ങ​ളിൽ അവർ 15,654 ബൈബി​ള​ധ്യ​യ​നങ്ങൾ നടത്തി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന​താ​യി റിപ്പോർട്ടു ചെയ്‌തു. നേരത്തെ, യേശു​വി​ന്റെ മരണം കൊണ്ടാ​ടു​വാൻ രഹസ്യ​മാ​യി നടത്തപ്പെട്ട യോഗ​ങ്ങ​ളിൽ 25,397 പേർ സംബന്ധി​ച്ചു.

ഇനി, “ദിവ്യ ബോധന” ഡിസ്‌ട്രി​ക്‌ററ്‌ കൺ​വെൻ​ഷൻ—അതും പ്രാ​ദേ​ശിക സാഹച​ര്യ​ങ്ങൾക്കു ചേർച്ച​യിൽ വിവേ​ച​ന​യോ​ടെ—നടത്ത​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ, ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളിൽ പ്രകാ​ശനം ചെയ്‌തി​രുന്ന പുതിയ പുസ്‌ത​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്രതികൾ തങ്ങളുടെ പ്രാ​ദേ​ശിക ഭാഷയിൽ ലഭിച്ച​തിൽ സഹോ​ദ​രങ്ങൾ ആനന്ദാ​തി​രേ​ക​ത്തി​ലാ​ണ്ടു. പരിഭാ​ഷ​ക​രും പ്രൂഫ്‌ വായി​ക്കു​ന്ന​വ​രും മററു​ള്ള​വ​രും സാധാ​ര​ണ​യി​ലും കൂടുതൽ സ്വമേ​ധയാ ജോലി ചെയ്‌ത​തി​നാൽ നൂറു കണക്കിനു പേജു​ക​ളുള്ള ഈ മുഖ്യ പ്രകാ​ശനം കൃത്യ​സ​മ​യത്തു തയ്യാറാ​യി. സഹകരണ മനോ​ഭാ​വ​മുള്ള ഒരു അച്ചടി​സ്ഥാ​പനം സന്തോ​ഷ​പൂർവം അതിന്റെ മനോ​ഹ​ര​മായ അച്ചടി​യും ബയൻറി​ങ്ങും ചെയ്‌തു​തന്നു. വർണ​പ്പൊ​ലി​മ​യുള്ള ആയിര​ത്തി​ല​ധി​കം ചിത്രങ്ങൾ അണിനി​ര​ത്തി​യി​ട്ടുള്ള പ്രസ്‌തുത പ്രസി​ദ്ധീ​ക​രണം ലഭിക്കാ​നി​ട​യാ​യതു കൺവെൻഷ​നിൽ പങ്കെടു​ത്ത​വർക്കു വലിയ സന്തോ​ഷ​ത്തി​നു വകനൽകി. അനേകം ഗവൺമെൻറ്‌ ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥൻമാർ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കളെ ആദരി​ക്കു​ന്നു, എന്നാൽ എതിർപ്പു വരുന്നതു മുഖ്യ​മാ​യും ക്രൈ​സ്‌ത​വ​ലോ​ക​ത്തി​ലെ പുരോ​ഹി​ത​വർഗ​ത്തിൽനി​ന്നാണ്‌. നിരോ​ധനം പെട്ടെന്നു മാറു​മെ​ന്നാ​ണു പ്രതീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നത്‌.

അമേരി​ക്ക​കളെ സംബന്ധി​ച്ചെന്ത്‌?

ഈ പാശ്ചാ​ത്യ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ പൗരസ്‌ത്യ​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലുള്ള സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളോ​ടൊ​പ്പം തങ്ങളുടെ പ്രശ്‌നങ്ങൾ ധൈര്യ​പൂർവം പരിഹ​രി​ക്കു​ന്ന​തിൽ ഏകീകൃ​ത​രാണ്‌. പ്രയാ​സ​ക​ര​മായ സ്ഥിതി​വി​ശേ​ഷ​ങ്ങളെ മറിക​ട​ക്കാൻ യഹോ​വ​യു​ടെ ആത്മാവ്‌ അവരെ സഹായി​ക്കു​ന്നു. മയക്കു​മ​രു​ന്നു കള്ളക്കട​ത്തു​കാർ വിലസുന്ന കാടു​ക​ളുള്ള ലാററിൻ-അമേരി​ക്കൻ രാജ്യ​ത്തു​നി​ന്നുള്ള പിൻവ​രുന്ന ഉദാഹ​ര​ണം​തന്നെ എടുക്കാം.

ഒരു ഒററപ്പെട്ട പ്രദേ​ശ​ത്തേക്ക്‌ ഒരു കൂട്ടം സാക്ഷികൾ ബസ്സിൽ യാത്ര​യാ​യി. ബസ്സിൽനി​ന്നി​റ​ങ്ങിയ അവർ ഗ്രാമ​ത്തിൽനിന്ന്‌ ഉള്ളി​ലേക്കു പോകുന്ന ഒരു ചെറിയ വഴി കണ്ടു. അതു​കൊണ്ട്‌, സഹോ​ദ​രി​മാ​രെ​യും കുട്ടി​ക​ളെ​യും ഗ്രാമ​ത്തിൽ പ്രവർത്തി​ക്കാൻ ആക്കിയിട്ട്‌ അഞ്ചു സഹോ​ദ​രൻമാർ ആ കൊച്ചു​വഴി എങ്ങോ​ട്ടാ​ണെന്നു നോക്കാൻ പോയി. സഹോ​ദ​രൻമാ​രിൽ ഒരാൾ തുടർന്നുള്ള സംഭവങ്ങൾ ഇങ്ങനെ വിവരി​ക്കു​ന്നു:

ആ വഴിയി​ലൂ​ടെ രണ്ടു മണിക്കൂർ നടന്നി​ട്ടും അധികം വീടു​ക​ളൊ​ന്നും കാണാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. അപ്പോൾ, മുഖം​മൂ​ടി​യ​ണിഞ്ഞ സായു​ധ​രായ എട്ടു മനുഷ്യർ കാട്ടിൽനി​ന്നു പെട്ടെന്നു പുറ​ത്തേക്കു വന്നു. ചിലരു​ടെ കയ്യിൽ യന്ത്ര​ത്തോ​ക്കും മററു​ള്ള​വ​രു​ടെ കയ്യിൽ വാളും. ഞങ്ങൾ എന്തിലാണ്‌ അകപ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നത്‌? അവർക്കെന്തു വേണം എന്നു ഞങ്ങൾ ചോദി​ച്ചു, എന്നാൽ മിണ്ടാതെ, ശാന്തരാ​യി മുന്നോ​ട്ടു നടക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു അവർ ഞങ്ങളോട്‌ ആവശ്യ​പ്പെ​ട്ടത്‌. ഞങ്ങൾ അങ്ങനെ ചെയ്‌തു! ഇടതൂർന്ന വനങ്ങളി​ലൂ​ടെ​യും കുററി​ക്കാ​ടു​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യും ഉള്ള രണ്ടു മണിക്കൂർ നടത്തം ഞങ്ങളെ ഒരു സായുധ ക്യാമ്പി​ലാണ്‌ എത്തിച്ച​തെന്നു വ്യക്തമാ​യി. എവി​ടെ​യും തോക്കു​ധാ​രി​ക​ളായ കാവൽക്കാ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മധ്യത്തി​ലാ​യി ഒരു മനോ​ഹ​ര​മായ കെട്ടിടം, ഞങ്ങളെ അതി​ലേക്കു നടത്തി.

“ഞങ്ങൾ ഇരുന്നു കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ ക്യാമ്പി​ന്റെ നേതാ​വാ​ണെന്നു തോന്നിയ ഒരാൾ ഞങ്ങളോ​ടു സംസാ​രി​ക്കാൻ എത്തി. മാന്യ​മാ​യി വസ്‌ത്രം ധരിച്ചി​രുന്ന അയാൾ വിദ്യാ​സ​മ്പ​ന്ന​നും പ്രതാ​പ​ശാ​ലി​യു​മാ​യി​രു​ന്നു. അയാൾ സഹോ​ദ​രൻമാ​രിൽ ഒരാളെ ചൂണ്ടി​യിട്ട്‌ എഴു​ന്നേ​ററു നിൽക്കാൻ ആവശ്യ​പ്പെട്ടു, എന്നിട്ടു ചോദി​ച്ചു: ‘ഞങ്ങളുടെ ഗ്രൂപ്പി​നെ​പ്പ​ററി നിങ്ങളു​ടെ അഭി​പ്രാ​യ​മെ​ന്താണ്‌?’ ഞങ്ങൾ എവി​ടെ​യാ​ണെന്ന പൂർണ​ബോ​ധ്യ​ത്തോ​ടെ സഹോ​ദരൻ ഇങ്ങനെ മറുപടി പറഞ്ഞു: ‘നിങ്ങളു​ടെ ഗ്രൂപ്പി​നെ​പ്പ​ററി ഞങ്ങൾക്ക്‌ അറിയാം, പക്ഷേ ഞങ്ങൾക്ക്‌ അതി​ലൊ​രു താത്‌പ​ര്യ​വു​മില്ല. മാത്രമല്ല വേറൊ​രു രാഷ്‌ട്രീയ ഗ്രൂപ്പി​ലും ഞങ്ങൾക്കു താത്‌പ​ര്യ​മില്ല. ഞങ്ങൾ ഇവിടെ എത്തിയ​തു​തന്നെ ക്രിസ്‌തു​യേ​ശു​വി​നാ​ലുള്ള യഹോ​വ​യാം ദൈവ​ത്തി​ന്റെ രാജ്യ​ത്തെ​പ്പ​ററി പ്രസം​ഗി​ക്കാ​നാണ്‌. അത്‌ ഈ വ്യവസ്ഥി​തി​യി​ലെ എല്ലാ രാഷ്‌ട്രീയ ഗവൺമെൻറു​ക​ളെ​യും ഉടൻ നശിപ്പിച്ച്‌ പറുദീ​സാ അവസ്ഥകൾക്കു കീഴിൽ ഈ ഭൂമി​യി​ലെ ജനങ്ങൾക്ക്‌ അത്ഭുത​ക​ര​മായ അനു​ഗ്ര​ഹങ്ങൾ ആനയി​ക്കും, അതാകട്ടെ, ഒരു മനുഷ്യ​നോ ഏതെങ്കി​ലും ഗ്രൂപ്പി​നോ ചെയ്യാൻ സാധി​ക്കാത്ത ഒന്നായി​രി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യും.’

“അതോടെ മനോ​ഭാ​വ​ത്തി​നു മാററം​വന്ന അദ്ദേഹം പല ചോദ്യ​ങ്ങൾ ചോദി​ക്കാൻ തുടങ്ങി. ‘ഇതെല്ലാം നിങ്ങൾ എവി​ടെ​നി​ന്നാ​ണു പഠിച്ചത്‌? ഇങ്ങനെ സംസാ​രി​ക്കാൻത​ക്ക​വണ്ണം നിങ്ങൾ എങ്ങനെ​യാ​ണു സജ്ജരാ​യത്‌?’ ഏതാണ്ട്‌ ഒന്നര മണിക്കൂ​റോ​ളം ലോകാ​വ​സ്ഥ​ക​ളെ​യും മനുഷ്യ​വർഗ​ത്തി​ന്റെ ഏക പ്രത്യാ​ശ​യാ​യി ബൈബിൾ തിരി​ച്ച​റി​യി​ക്കു​ന്ന​തെന്ത്‌ എന്നതി​നെ​യും സംബന്ധിച്ച്‌ ഒരു നല്ല സാക്ഷ്യം കൊടു​ക്കാൻ ഞങ്ങൾക്കു സാധിച്ചു. ഞങ്ങൾ ഭരണാ​ധി​കാ​രി​കളെ അനുസ​രി​ക്കു​ന്നു, എന്നാൽ അവരു​ടേതു യഹോ​വ​യു​ടെ വചനത്തി​നു വിരു​ദ്ധ​മാ​യി വരു​മ്പോൾ ഞങ്ങൾ ആദ്യം ഞങ്ങളുടെ ദൈവ​മായ യഹോ​വയെ അനുസ​രി​ക്കു​ന്നു എന്നു പറഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു ഞങ്ങൾ റോമർ 13-ാം അധ്യായം വിശദീ​ക​രി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. അവസാനം ഞങ്ങളുടെ പക്കലു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന പുസ്‌ത​കങ്ങൾ ഞങ്ങൾ അയാൾക്കു സമർപ്പി​ച്ചു. അതിൽനി​ന്നു മൂന്നു പുസ്‌ത​ക​വും ഒരു ബൈബി​ളും അദ്ദേഹം എടുത്തു, അതി​നൊ​രു സംഭാ​വ​ന​യും തന്നു. അതു ഞങ്ങളെ അത്ഭുത​സ്‌ത​ബ്ധ​രാ​ക്കി. എന്നിട്ട്‌, താൻ അവ വായി​ക്കു​മെന്ന്‌ അദ്ദേഹം ഞങ്ങളോ​ടു പറയു​ക​യും ചെയ്‌തു.

“തുടർന്ന്‌, ഞങ്ങളെ ക്യാമ്പി​നു പുറ​ത്തേക്കു നയിക്കാൻ നേതാവു തന്റെ കൂട്ടരിൽ ഒരുവ​നോട്‌ ആംഗ്യം കാണിച്ചു. സാക്ഷീ​ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ മറെറാ​രു മേഖല​യിൽ ഞങ്ങൾക്കു​ണ്ടായ വിജയ​ത്തിൽ യഹോ​വക്കു നന്ദി പറഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു ഞങ്ങൾ എത്രയും വേഗം തിരിച്ചു യാത്ര​യാ​യി.”

കലാപ​ക​ലു​ഷി​ത​മായ ആഫ്രിക്ക

വിദൂ​ര​പൂർവ​ദേ​ശ​ത്തി​നും വിദൂ​ര​പാ​ശ്ചാ​ത്യ​ദേ​ശ​ത്തി​നും മധ്യേ​യാ​യി ആഫ്രിക്കാ ഭൂഖണ്ഡം സ്ഥിതി​ചെ​യ്യു​ന്നു. ഗോ​ത്ര​യു​ദ്ധങ്ങൾ അതിലെ ചില രാജ്യ​ങ്ങളെ അക്രമ​ങ്ങ​ളു​ടെ വൻചു​ഴി​യി​ലാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌. ലൈബീ​രി​യ​യിൽ ആഭ്യന്ത​ര​യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ പൊട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെടൽ യഹോ​വ​യു​ടെ ജനത്തെ വീണ്ടും വീർപ്പു​മു​ട്ടി​ക്കു​ന്നു. ആദ്യം, 1992, ഒക്‌ടോ​ബർ-നവംബർ മാസങ്ങ​ളിൽ തലസ്ഥാന നഗരത്തി​ന​ക​ത്തും പരിസരത്തുമാ​യി​രു​ന്നു പോരാ​ട്ടം. പിന്നെ യുദ്ധം രാജ്യ​വ്യാ​പ​ക​മാ​യി, അപ്പോൾ ശേഷം​ജ​ന​ങ്ങ​ളോ​ടൊ​പ്പം സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളും കാട്ടി​ലേക്കു പലായനം ചെയ്‌തു, അങ്ങനെ മുഴു​സ​ഭ​ക​ളും ചിതറി. എന്നുവ​രി​കി​ലും, അവരുടെ ആവേശം തണുത്തു​പോ​യില്ല. പലായനം ചെയ്‌ത അവർ പ്രസം​ഗ​വേ​ല​യും നിർവ​ഹി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഫലമോ, അതിവി​ദൂര ഉൾഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ ഒരു മഹാസാ​ക്ഷ്യം ലഭിച്ചു.

വീടു​ക​ളിൽനിന്ന്‌ അകന്നു കഴി​യേ​ണ്ടി​വന്ന സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു സഭ ഒരു റബ്ബർതോ​ട്ട​ത്തി​ന​കത്തു താത്‌കാ​ലിക രാജ്യ​ഹാൾ പണിതു. യുദ്ധമു​ന്ന​ണി​ക്ക​ടു​ത്തുള്ള ഒരു പട്ടണത്തിൽ പകൽസ​മ​യത്തെ ബോം​ബു​വർഷ​ത്തിൽനി​ന്നു രക്ഷനേ​ടാൻ സ്ഥലവാ​സി​കൾ ചുററു​പാ​ടു​മുള്ള റബ്ബർതോ​ട്ട​ങ്ങ​ളി​ലേക്ക്‌ ഓടി ഒളിക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. (തലസ്ഥാ​ന​മായ മൺറോ​വീ​യ​യിൽനി​ന്നു ചിതറി​യെ​ത്തിയ അനേകം പ്രസാ​ധ​ക​രെ​യും ഉൾപ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു) പ്രദേ​ശത്തെ സഹോ​ദ​രങ്ങൾ വയൽശു​ശ്രൂഷ സംഘടി​പ്പി​ച്ചു. റബ്ബർമ​ര​ങ്ങൾക്കി​ട​യിൽ അഭയം​തേ​ടി​യി​രി​ക്കുന്ന ആയിര​ങ്ങ​ളോ​ടു പ്രസം​ഗി​ക്കുന്ന അവരെ അവിടെ സ്ഥിരമാ​യി കാണാ​മാ​യി​രു​ന്നു! വിമാനം വരു​മ്പോ​ഴൊ​ക്കെ സഹോ​ദ​രങ്ങൾ തൊട്ട​ടു​ത്തുള്ള കിടങ്ങു​ക​ളി​ലേക്കു ചാടും, എന്നിട്ട്‌ അപകടം ഒഴിഞ്ഞു​വെന്നു തോന്നു​മ്പോൾ അവർ വീണ്ടും സാക്ഷീ​ക​ര​ണ​ത്തി​ലേർപ്പെ​ടും.

ആഭ്യന്ത​ര​യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ ഈ സാഹച​ര്യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ട്ടും, വയൽശു​ശ്രൂ​ഷ​യിൽ ശരാശരി 18.1 മണിക്കൂ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എന്നാണ്‌ ആയിര​ത്തി​ല​ധി​കം സഭാ​പ്ര​സാ​ധ​ക​രുള്ള ആ പ്രദേ​ശ​ത്തു​നി​ന്നു സൊ​സൈ​റ​റി​ക്കു ലഭിക്കാ​നി​ട​യായ റിപ്പോർട്ടു​കൾ കാണി​ക്കു​ന്നത്‌, ഇതു തികച്ചും ആശ്ചര്യ​ജ​ന​കം​തന്നെ. മാസം​തോ​റും നടത്തുന്ന ബൈബി​ള​ധ്യ​യ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ എണ്ണമോ, 3,111-ഉം.

കഴിഞ്ഞ നാലു വർഷത്തി​നു​ള്ളിൽ, ആഫ്രി​ക്ക​യിൽ 18 രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ മേലു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന നിരോ​ധനം നീങ്ങി. 1967 ഒക്‌ടോ​ബർ മുതൽ മലാവി​യി​ലെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ​മേൽ ഏർപ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രുന്ന നിരോ​ധനം ആഗസ്‌ററ്‌ 12-ന്‌ എടുത്തു​മാ​ററി. സന്തോ​ഷി​ക്കാൻ എത്ര നല്ല കാരണം! രഹസ്യ​മാ​യി നിർവ​ഹി​ച്ചി​രുന്ന സുവാർത്താ​ഘോ​ഷണം എല്ലായ്‌പോ​ഴും അഭിവൃ​ദ്ധി പ്രാപി​ച്ചി​രു​ന്നു, എന്നാൽ ഇപ്പോൾ സാക്ഷി​കൾക്കു സ്വത​ന്ത്ര​മാ​യി പ്രവർത്തി​ക്കാൻ സാധി​ക്കു​ന്നു. പിന്നെ എതിരാ​ളി​കൾ വധിച്ച തങ്ങളുടെ മിത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ കാര്യം, വീണ്ടും അവരെ അഭിവാ​ദനം ചെയ്യാൻ പുനരു​ത്ഥാ​നം​വരെ കാത്തി​രി​ക്ക​ണ​മെന്നു മാത്രം.

മൊസാ​മ്പി​ക്കിൽ 1992 ഒക്‌ടോ​ബർ 4-ന്‌ ഒരു സമാധാന കരാർ പ്രാബ​ല്യ​ത്തിൽ വന്നു. കഴിഞ്ഞ 16 വർഷമാ​യി തുടരു​ക​യാ​യി​രുന്ന നശീകരണ യുദ്ധം​നി​മി​ത്തം മുമ്പ്‌ എത്തി​പ്പെ​ടാൻ കഴിയാഞ്ഞ സ്ഥലങ്ങളിൽ ഇപ്പോൾ പോകാൻ കഴിയു​ന്നുണ്ട്‌. കാരി​യോ​ക്കോ പ്രദേ​ശത്ത്‌, 375 സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​മാ​യുള്ള സമ്പർക്കം പുനഃ​സ്ഥാ​പി​ച്ചു. അവർക്കു കഴിഞ്ഞ ഏഴു വർഷമാ​യി സ്ഥാപന​വു​മാ​യി ഒരു സമ്പർക്ക​വും ഇല്ലായി​രു​ന്നു. മീലാ​ഞ്ചിൽ ഒരു പ്രത്യേക ഏകദിന സമ്മേളനം നടത്ത​പ്പെട്ടു. തടങ്കൽ പാളയ​വും യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ “പുനർവി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ” കേന്ദ്ര​വും സ്ഥിതി​ചെ​യ്‌തി​രുന്ന സ്ഥലം എന്നറി​യ​പ്പെ​ട്ടി​രുന്ന ഇവിടത്തെ പലരും മലാവി​യിൽനി​ന്നുള്ള അഭയാർഥി​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കളെ സ്വാഗതം ചെയ്‌ത നഗരഭ​ര​ണാ​ധി​പൻ ഉൾപ്പെടെ സമ്മേള​ന​ത്തിൽ പങ്കെടു​ത്ത​വ​രു​ടെ മൊത്ത സംഖ്യ അതിശ​യി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു, 2,915 പേർ. അങ്ങനെ മുൻ “പുനർവി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ” കേന്ദ്രം ആ ദിവസം ദിവ്യ ബോധ​ന​ത്തി​നുള്ള കേന്ദ്ര​മാ​യി​ത്തീർന്നു.

ഒരു മിഷനറി ഇങ്ങനെ എഴുതു​ന്നു: “റെറയ്‌ററ പ്രോ​വിൻസിൽ അഭയാർഥി ക്യാമ്പി​ലെ​ത്തിയ നമ്മുടെ സഹോ​ദ​രൻമാ​രെ സംബന്ധി​ച്ചു യുഎൻഎ​ച്ച്‌സി​ആ​റി​ന്റെ (United Nations High Commissioner for Refugees) പ്രതി​നി​ധി രസാവ​ഹ​മായ ഒരു അഭി​പ്രാ​യ​പ്ര​ക​ടനം നടത്തി. മററു ഗ്രൂപ്പു​ക​ളിൽനി​ന്നു വേർപെട്ട്‌ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ തങ്ങളുടെ സ്വന്തം ക്യാമ്പു​കൾ സംഘടി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു എന്ന്‌ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ‘ശരിയാ​യി നടത്തപ്പെട്ട ഒരേ ഒരു ക്യാമ്പ്‌ അവരു​ടേ​താ​യി​രു​ന്നു. യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ വൃത്തി​യു​ള്ള​വ​രും സംഘടി​ത​രും വിദ്യാ​സ​മ്പ​ന്ന​രു​മാണ്‌’ എന്ന്‌ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. എന്നിട്ട്‌, വിമാ​ന​ത്തിൽ കുററി​ക്കാ​ടു​കൾക്കു മീതെ പറന്ന്‌ ഞാൻതന്നെ അതു കണ്ടുമ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കാൻ അദ്ദേഹം എന്നെ ക്ഷണിച്ചു. ആകാശ​ത്തു​വെച്ചു പൈല​ററ്‌ രണ്ടു ക്യാമ്പു​കൾ ചൂണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചു​തന്നു. ഒന്ന്‌ ഒരു പ്ലാനി​ങ്ങു​മി​ല്ലാ​തെ അടുപ്പി​ച്ച​ടു​പ്പി​ച്ചു മൺവീ​ടു​കൾ പണിത്‌ അലങ്കോ​ല​പ്പെട്ടു വൃത്തി​ഹീ​ന​മാ​യ​താ​യി​രു​ന്നു. മറേറതു നന്നായി പ്ലാൻ ചെയ്‌തു റോഡു​കൾക്ക്‌ ഇരുവ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലു​മാ​യി വരിവ​രി​യാ​യി വീടു​ക​ളു​ള്ള​താ​യി​രു​ന്നു. മുററം അടിച്ചു​വൃ​ത്തി​യാ​ക്കി​യി​രു​ന്ന​തി​നാൽ ആ വീടുകൾ കാണാൻ ചന്തമു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. വീട്ടി​ലു​ണ്ടാ​ക്കിയ ചായം​കൊ​ണ്ടു ചില വീടുകൾ പൂശു​ക​യും ചെയ്‌തി​രു​ന്നു. ‘നിങ്ങളു​ടെ ആളുക​ളു​ടേത്‌ ഏതാ​ണെന്ന്‌ ഊഹി​ക്കാ​മോ?’ എന്നു പൈല​ററ്‌ ചോദി​ച്ചു. ഈ ക്യാമ്പി​ലെ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങളെ കണ്ടുമു​ട്ടുക എന്നത്‌ എനിക്കു വളരെ സന്തോ​ഷ​മുള്ള ഒരു കാര്യ​മാ​യി​രു​ന്നു. സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ഈ ഗ്രാമ​ത്തിൽ ഇപ്പോൾ എട്ടു സഭകളുണ്ട്‌.”

‘കഴുകന്റെ നാട്ടി’ൽ

അല്ല, ഇത്‌ അമേരി​ക്കൻ കഴുകന്റെ കാര്യമല്ല! പൗരസ്‌ത്യ​ദേ​ശ​ത്തി​നും പാശ്ചാ​ത്യ​ദേ​ശ​ത്തി​നും ഇടയിൽ കിടക്കുന്ന അൽബേ​നി​യ​യു​ടെ കാര്യ​മാണ്‌. ഔദ്യോ​ഗിക ഭാഷയിൽ ഇതിന്റെ പേരായ ഷ്‌​കൈ​പ​രീയ എന്നതി​നർഥം “കഴുകന്റെ നാട്‌” എന്നാണ്‌. ഈ രാജ്യത്തു യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ​മേൽ ഏർപ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രുന്ന 50 വർഷം പിന്നിട്ട ക്രൂര​മായ നിരോ​ധനം പിൻവ​ലി​ച്ചത്‌ ഈയി​ടെ​യാ​യി​രു​ന്നു. തങ്ങളുടെ ആരാധ​നാ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം ആസ്വദി​ക്കു​ന്ന​തിൽ പൗരസ്‌ത്യ-പാശ്ചാത്യ ദേശത്തു​നി​ന്നു​മുള്ള തങ്ങളുടെ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളോ​ടൊ​പ്പം ഒത്തു​ചേ​രാൻ അവർക്കു സാധി​ക്കു​ന്നു. അവർ യഥാർഥ​ത്തിൽ “അവസ​രോ​ചി​ത​മായ സമയം വിലയ്‌ക്കു​വാ​ങ്ങു”കയാണ്‌. (എഫേസ്യർ 5:16, NW) അൽബേ​നി​യ​യു​ടെ ചരി​ത്ര​ത്തി​ലെ ആദ്യത്തെ സമ്മേളനം, ഒരു ഏകദി​ന​സ​മ്മേ​ളനം, തലസ്ഥാ​ന​മായ ടിറനി​യിൽ മാർച്ച്‌ 21 ഞായറാഴ്‌ച നാഷണൽ തിയേ​റ​റ​റിൽ നടന്നു. ഞായറാഴ്‌ച വൈകു​ന്നേരം സ്വമേ​ധയാ സേവക​രായ 75 സാക്ഷികൾ വന്ന്‌ ജീർണാ​വ​സ്ഥ​യി​ലെ​ത്തിയ യോഗ​സ്ഥലം തിളങ്ങുന്ന, വൃത്തി​യുള്ള ഒരു സമ്മേള​ന​ഹാൾ ആക്കിമാ​ററി. അതിന്റെ നടത്തി​പ്പു​കാർ അത്ഭുത​സ്‌ത​ബ്ധ​രാ​യി. തന്നെയു​മല്ല, 75 സ്വമേ​ധയാ സേവക​രിൽ 20 പേർ മാത്രമേ സ്‌നാ​പ​ന​മേ​റ​റ​വ​രാ​യി ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ​വെ​ന്നത്‌ എടുത്തു പറയേ​ണ്ട​താണ്‌!

അന്നു സുഖക​ര​മായ കാലാ​വ​സ്ഥ​യാ​യി​രു​ന്നു. വിദേ​ശ​പ്ര​തി​നി​ധി​കൾ എത്തി​ച്ചേർന്ന​പ്പോ​ഴത്തെ അഭിവാ​ദ​നങ്ങൾ—മിക്കവ​രും കൈകൾ വീശി​യും കെട്ടി​പ്പി​ടി​ച്ചും—പ്രത്യേക സമ്മേള​ന​ദി​നത്തെ വളരെ പ്രത്യേ​ക​ത​യു​ള്ള​താ​ക്കി. മേൽപ്പോട്ട്‌ ഉയർത്തിയ കൈക​ളു​മാ​യി നാഷോ ഡോറി സഹോ​ദരൻ പ്രാരംഭ പ്രാർഥ​ന​യർപ്പി​ച്ചു. 1930-ൽ സ്‌നാ​പ​ന​മേററ അദ്ദേഹം ഇപ്പോൾ മിക്കവാ​റും അന്ധനാണ്‌. അൽബേ​നി​യൻ ഭാഷയിൽ അവതരി​പ്പി​ക്ക​പ്പെട്ട പരിപാ​ടി​ക​ളിൽ ഏറിയ പങ്കും നിർവ​ഹി​ച്ചതു വിദേ​ശ​ത്തു​നി​ന്നുള്ള പ്രത്യേക പയനി​യർമാ​രാ​യി​രു​ന്നു. സന്ദർശ​ക​രായ ഗ്രീക്കു സഹോ​ദ​രൻമാർ പ്രദേ​ശത്തെ രാജ്യ​ഹാ​ളി​നോ​ട​നു​ബ​ന്ധി​ച്ചു പണിക​ഴിച്ച സ്‌നാ​പ​ന​ക്കു​ള​ത്തി​ലേക്കു 41 പുതിയ സഹോ​ദ​രീ​സ​ഹോ​ദ​രൻമാർ നടന്ന​പ്പോൾ സന്നിഹി​ത​രാ​യി​രുന്ന 585 പേർ, സമ്മേള​ന​ത്തി​നു​വേണ്ടി തർജമ ചെയ്‌ത ആറു ഗീതങ്ങ​ളിൽ ഒന്നായ “ക്രിസ്‌തീയ സമർപ്പണം” എന്ന ഗീതം ആലപിച്ചു. എന്തോരു മാററം! മുമ്പ്‌, ഒരു ബൈബിൾ കൈവശം വെച്ചാൽ അടിമ​വേ​ല​യുള്ള തടവിൽ പോക​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു, യോഗങ്ങൾ നടത്തി​യി​രു​ന്നതു രണ്ടോ മൂന്നോ പേരെ വെച്ചാ​യി​രു​ന്നു.

സമ്മേളനം കഴിഞ്ഞു പിറേ​റ​ദി​വസം വാച്ച്‌ ടവർ ഓഫീ​സിൽ തിയേ​റ​റ​റി​ന്റെ ഡയറക്ട​റിൽനിന്ന്‌ ഒരു ഫോൺ ലഭിച്ചു. തിയേ​ററർ ആർ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നു എന്നൊ​ന്നും സാധാ​ര​ണ​മാ​യി അദ്ദേഹം ശ്രദ്ധി​ക്കാ​റില്ല. അത്‌ അസിസ്‌റ​റൻറ്‌ ഡയറക്ട​റു​ടെ ജോലി​യാണ്‌. എന്നിട്ടും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: “നിങ്ങളെ വിളിച്ചു നന്ദി പറയാതെ തരമില്ല. ഈ സ്ഥലം ഇത്ര വൃത്തി​യു​ള്ള​താ​യി ഞാൻ ഒരിക്ക​ലും കണ്ടി​ട്ടേ​യില്ല. ഞാൻ അതു വർണി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ ഇന്നലെ ഞങ്ങളുടെ തിയേ​റ​റ​റി​ലേക്ക്‌ ഇറങ്ങി​വ​ന്നതു സ്വർഗ​ത്തിൽനി​ന്നുള്ള ഒരു ഇളം​തെ​ന്ന​ലാ​യി​രു​ന്നു എന്നു ഞാൻ പറയും. ഞങ്ങളുടെ ഹാൾ എപ്പോൾ വേണ​മെന്നു നിങ്ങൾക്കു തോന്നി​യാ​ലും ദയവായി വരിക, മുൻഗണന നിങ്ങൾക്കാ​യി​രി​ക്കും. വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ മുമ്മൂന്നു മാസം കൂടു​മ്പോൾ ഞങ്ങൾ നിങ്ങൾക്ക്‌ ഇതു വാടക​യി​ല്ലാ​തെ​തന്നെ തരേണ്ട​താണ്‌.”

ബലിഷ്‌ഠ​രാ​ക്ക​പ്പെട്ട സാക്ഷികൾ നന്ദിപൂർവം തങ്ങളുടെ പട്ടണങ്ങ​ളി​ലേക്കു തിരി​ച്ചു​പോ​യി യേശു​വി​ന്റെ മരണത്തി​ന്റെ സ്‌മാ​ര​ക​ത്തി​നുള്ള ഒരുക്കങ്ങൾ ആരംഭി​ച്ചു. പരസ്യ​മാ​യി നടക്കുന്ന ആദ്യത്തെ സ്‌മാ​രകം, കേവലം 15 ദിവസ​ത്തി​നു​ശേഷം, ഏപ്രിൽ 6-ാം തീയതി ചൊവ്വാഴ്‌ച ഏഴു സ്ഥലങ്ങളിൽവെച്ചു നടന്നു.

ബറാററ്‌ എന്ന പട്ടണത്തിൽ യോഗ​ഹാ​ജർ 170-ഓള​മെത്തി. ഇതു കണ്ട്‌ പ്രദേ​ശത്തെ പുരോ​ഹി​തനു കലിയി​ളകി. ബറാറ​റി​ലെ 33 രാജ്യ​പ്ര​സാ​ധ​ക​രിൽ 21 പേർ ആ സമ്മേള​ന​ത്തിൽവെച്ചു സ്‌നാ​പ​ന​മേ​ററു. സ്‌മാ​ര​ക​ഹാ​ജർ 472 ആണെന്നു ബറാറ​റിൽനി​ന്നുള്ള റിപ്പോർട്ടു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. മററു സ്ഥലങ്ങളി​ലെ​യും സ്‌മാ​ര​ക​ഹാ​ജർ നില എടുത്തു​പ​റ​യ​ത്ത​ക്ക​താണ്‌, അത്‌ ഏറിയ പങ്കും പ്രത്യേക പയനി​യർമാർ കൊടുത്ത നല്ല നേതൃ​ത്വ​ത്തി​ന്റെ ഫലമാ​യി​രു​ന്നു.

ഒരു ബസ്ലിക്ക സ്ഥിതി​ചെ​യ്യുന്ന ഷ്‌കോ​ഡർ ഏററവും കൂടുതൽ കത്തോ​ലി​ക്ക​രുള്ള അൽബേ​നി​യൻ പട്ടണമാണ്‌. അവിടെ സഭ “യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കളെ ഒഴിവാ​ക്കാ​നുള്ള വിധങ്ങൾ” എന്ന വിഷയം ഓരോ ലക്കത്തി​ലും കൈകാ​ര്യം ചെയ്യുന്ന ഒരു വാർത്താ​ലേ​ഖനം മാസം​തോ​റും അച്ചടി​ക്കാൻ തുടങ്ങി. അവസാ​നത്തെ ലക്കത്തിൽ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: “യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ ഇപ്പോൾ ഷ്‌കോ​ഡർ കീഴട​ക്കി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു”! രണ്ടു സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ വൻ​സൈ​ന്യം സ്‌മാ​ര​ക​ത്തി​നു സൽപ്പെ​രു​മാ​റ​റ​വും കാര്യ​ഗൗ​ര​വ​വു​മുള്ള 74 പേരെ കൂട്ടി​വ​രു​ത്തി. സ്‌മാ​ര​ക​പ്ര​സം​ഗം കേട്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ 15 കുടും​ബങ്ങൾ ബൈബി​ള​ധ്യ​യ​ന​ത്തിന്‌ ആവശ്യ​പ്പെട്ടു. നാലു സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ഒരു സൈന്യ​മുള്ള ഡ്യൂറസ്‌ എന്ന മറെറാ​രു പട്ടണത്തി​ലെ ഹാജർ അതിഗം​ഭീ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു, 79 പേർ.

കല്ലെറിഞ്ഞ്‌ ഓടി​ക്കു​മെന്നു ഭീഷണി മുഴക്കിയ കത്തോ​ലി​ക്കാ യുവാ​ക്ക​ളു​ടെ എതിർപ്പു മൂലം കാൽമ​ററി ഇ ഫോഗൽ എന്ന മലമ്പ്ര​ദേശ ഗ്രാമ​ത്തിൽ നടത്തേ​ണ്ടി​യി​രുന്ന സ്‌മാ​ര​ക​യോ​ഗം സ്ഥലത്തെ ഒരു സഹോ​ദ​രന്റെ വീട്ടി​ലേക്കു മാററി. ആ സമാധാന അന്തരീ​ക്ഷ​ത്തിൽ അവിടെ 22 പേർ സംബന്ധി​ച്ചു. ഈ ഗ്രൂപ്പി​ലുള്ള അഞ്ചു പ്രസാ​ധ​ക​രിൽ മൂന്നു പേർ ടിറനി​യി​ലെ സമ്മേള​ന​ത്തിൽവെച്ചു സ്‌നാ​പ​ന​മേ​റ​റി​രു​ന്നു.

വീക്ഷാ​ഗോ​പു​ര​ത്തി​ന്റെ ഒരു പ്രതി ലഭിച്ച വ്‌ളോ​റി​യി​ലെ രണ്ടു യുവാക്കൾ, അതു വായിച്ചിട്ടു സൊ​സൈ​റ​റിക്ക്‌ ഇങ്ങനെ എഴുതി: “വീക്ഷാ​ഗോ​പു​ര​ത്തിൽനി​ന്നു ഞങ്ങൾ പഠിച്ച സത്യം ഹേതു​വാ​യി ഇപ്പോൾ ഞങ്ങൾ സ്വയം യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളെന്നു വിളി​ക്കു​ന്നു. ദയവായി ഞങ്ങൾക്കു വേണ്ട സഹായം എത്തിച്ചു​ത​രിക.” രണ്ടു പ്രത്യേക പയനി​യർമാ​രെ അങ്ങോട്ടു നിയമി​ച്ച​യ​ച്ച​തി​നെ​ത്തു​ടർന്ന്‌ ഈ രണ്ടു യുവാ​ക്ക​ളിൽ ഒരാൾ പെട്ടന്നു​തന്നെ പ്രസാ​ധ​ക​നാ​കാ​നുള്ള യോഗ്യത നേടി. വ്‌ളോ​റി​യി​ലെ സ്‌മാ​ര​ക​ത്തിൽ ഹാജരായ 64 പേരിൽ ഒരുവ​നാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തിൽ അയാൾ സന്തോ​ഷ​മു​ള്ള​വ​നാ​യി​രു​ന്നു.

ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളിൽവെച്ചു സത്യം പഠിച്ച ഒരു അൽബേ​നി​യൻ സഹോ​ദരൻ 1950-കളിൽ തന്റെ മാതൃ​പ​ട്ട​ണ​മായ ഗിരകാ​സ്‌റ​റ​റി​ലേക്കു തിരിച്ചു പോയി. അവിടെ അദ്ദേഹം തന്റെ മരണം​വരെ ആവും​വി​ധ​മെ​ല്ലാം സേവിച്ചു. അദ്ദേഹം തന്റെ മകന്റെ ഹൃദയ​ത്തിൽ സത്യത്തി​ന്റെ വിത്തുകൾ പാകി. നിരോ​ധനം നീങ്ങി​യ​തോ​ടെ ഈ മകൻ വാച്ച്‌ ടവർ സൊ​സൈ​റ​റി​യോ​ടു സഹായാ​ഭ്യർഥന നടത്തി. തൊട്ടു വടക്കു​ഭാ​ഗ​ത്തുള്ള ഗ്രാമ​ത്തിൽ ജീവി​ക്കുന്ന മറെറാ​രു താത്‌പ​ര്യ​ക്കാ​ര​നും സഹായം ആവശ്യ​പ്പെട്ട്‌ എഴുതി​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌, നാലു പ്രത്യേക പയനി​യർമാ​രെ അങ്ങോട്ട്‌ അയച്ചു. സ്‌മാ​രകം കഴിഞ്ഞു ബുധനാഴ്‌ച രാവിലെ അവരി​ലൊ​രാൾ ടിറനി​യി​ലുള്ള സൊ​സൈ​റ​റി​യു​ടെ ഓഫീ​സി​ലേക്കു ഫോൺ ചെയ്‌ത്‌ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: “യഹോ​വ​യു​ടെ ആത്മാവു പ്രവർത്തി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ എത്രയ​ധി​ക​മെന്നു പറയാ​തി​രി​ക്കാ​നാ​വു​ന്നില്ല. ഞങ്ങൾക്ക്‌ അതിയായ സന്തോ​ഷ​മുണ്ട്‌. സ്‌മാ​രകം ഒരു വിജയ​മാ​യി​രു​ന്നു.” ഏഴു രാജ്യ​പ്ര​സാ​ധകർ ഉൾപ്പെടെ 106 പേർ സന്നിഹി​ത​രാ​യി​രു​ന്നു.

മൊത്തം സ്‌മാ​ര​ക​ഹാ​ജർ എത്രയാ​യി​രു​ന്നു? 30 രാജ്യ​പ്ര​സാ​ധ​ക​രു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന 1992-ൽ ഹാജർ 325 ആയിരു​ന്നു. 1993-ൽ 131 രാജ്യ​പ്ര​സാ​ധകർ കൂട്ടി​വ​രു​ത്തി​യത്‌ 1,318 പേരെ​യാ​യി​രു​ന്നു. രണ്ടു വർഷവും പ്രസാ​ധ​ക​രു​ടെ പത്തിര​ട്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു ഹാജർ. ഇത്ര കുറഞ്ഞ കാലയ​ള​വിൽ “കുറഞ്ഞവൻ ആയിരം . . . ആയിത്തീ​രു”ന്നതു കാണു​ന്നത്‌ എത്ര പുളക​പ്രദം!—യെശയ്യാ​വു 60:22.

“നിന്റെ കയറു​കളെ നീട്ടുക”

യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ വേല ഗോള​ത്തി​ന്റെ എല്ലാ കോണു​ക​ളി​ലേ​ക്കും വ്യാപി​ക്കു​മ്പോൾ അതു വിളി​ച്ചോ​തു​ന്നത്‌ ഇതാണ്‌: “നിന്റെ കൂടാ​ര​ത്തി​ന്റെ സ്ഥലത്തെ വിശാ​ല​മാ​ക്കുക; നിന്റെ നിവാ​സ​ങ്ങ​ളു​ടെ തിരശ്ശീ​ല​കളെ അവർ നിവർക്കട്ടെ; തടുത്തു​ക​ള​യ​രു​തു; നിന്റെ കയറു​കളെ നീട്ടുക; നിന്റെ കുററി​കളെ ഉറപ്പിക്ക. നീ ഇടത്തോ​ട്ടും വലത്തോ​ട്ടും പരക്കും.” (യെശയ്യാ​വു 54:2, 3) തന്റെ ആരാധ​ക​രു​ടെ ലോക​വ്യാ​പക സഭയി​ലൂ​ടെ കാണ​പ്പെ​ടുന്ന, ദൈവ​ത്തി​ന്റെ “കൂടാര”ത്തിന്റെ ഈ വ്യാപനം പൂർവ യൂറോ​പ്പിൽ, വിശേ​ഷി​ച്ചു മുൻ സോവി​യ​ററ്‌ യൂണി​യ​നി​ലു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽ തീർച്ച​യാ​യും ദൃശ്യ​മാണ്‌. ദശകങ്ങ​ളി​ലെ അടിച്ച​മർത്ത​ലു​ക​ളി​ലെ​ല്ലാം തന്റെ ദാസരെ താങ്ങി​നിർത്തിയ ശേഷം ഇപ്പോൾ യഹോവ തന്റെ സാക്ഷി​കൾക്കു സ്ഥാപനത്തെ വികസി​പ്പി​ച്ചു ശക്തീക​രി​ക്കാ​നുള്ള ചലനാത്മക ഊർജം പ്രദാനം ചെയ്യു​ക​യാണ്‌.

റഷ്യയി​ലെ മോസ്‌കോ​യി​ലുള്ള ലോ​ക്കോ​മോ​ട്ടീഫ്‌ സ്‌റേ​റ​ഡി​യ​ത്തിൽ ജൂലൈ 22-25 വരെ നടന്ന കഴിഞ്ഞ വർഷത്തെ “ദിവ്യ ബോധന” പരമ്പര​യിൽപ്പെട്ട അന്തർദേ​ശീയ കൺ​വെൻ​ഷൻ ചിരസ്‌മ​ര​ണീ​യ​മാ​യി​രു​ന്നു, അതിൽ പങ്കെടു​ത്ത​വ​രു​ടെ അത്യുച്ച ഹാജർ 23,743 ആയിരു​ന്നു. ഇതു സാധ്യ​മാ​കു​മെന്നു രണ്ടു വർഷം മുമ്പു​പോ​ലും ആർക്കെ​ങ്കി​ലും വിചാ​രി​ക്കാ​നാ​കു​മാ​യി​രു​ന്നോ? പക്ഷേ അവർക്ക്‌ അതു സാധിച്ചു! ജപ്പാൻ, കൊറിയ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ 1,000-ത്തിലധി​കം പേർ എത്തി, ദക്ഷിണ പസഫിക്ക്‌, ആഫ്രിക്ക, യൂറോപ്പ്‌ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളി​ലെ 30-ലധികം രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നെ​ത്തിയ ആയിര​ങ്ങ​ളെ​ക്കൂ​ടാ​തെ ഐക്യനാടുകൾ, കാനഡ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ ഏതാണ്ടു 4,000 പേരും വന്നെത്തി.—സത്യമാ​യും പൗരസ്‌ത്യ​രും പാശ്ചാ​ത്യ​രും തമ്മിലുള്ള ഒരു സംഗമം​തന്നെ. ഇവർക്കെ​ല്ലാം 15,000-ത്തിലധി​കം വരുന്ന തങ്ങളുടെ റഷ്യൻ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​മാ​യി അടുത്ത്‌ ഇടപഴ​കാ​നാ​യത്‌ എത്ര പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ജ​ന​ക​മാണ്‌! അവരുടെ സന്തോ​ഷ​ത്തിന്‌ അതിരി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

1,489 പുതിയ സാക്ഷികൾ സ്‌നാ​പ​ന​മേ​റ​റതു വിസ്‌മ​യ​ജ​ന​ക​മായ ഒരു കാര്യം​തന്നെ. ലോക​മെ​മ്പാ​ടു​മുള്ള വാർത്താ​മാ​ധ്യ​മങ്ങൾ ഈ സ്‌നാ​പ​ന​ത്തി​നു വലിയ പരസ്യം നൽകി, ദ ന്യൂ​യോർക്ക്‌ ടൈംസ്‌ ഒന്നാം പേജിൽത്തന്നെ ഇതിന്റെ പകി​ട്ടേ​റിയ ഒരു ചിത്ര​വും പ്രസി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ചു. സ്‌നാപന സമയത്ത്‌ ഇടിമു​ഴ​ക്കം​പോ​ലെ കയ്യടി ഉണ്ടായി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും കൺ​വെൻ​ഷൻ ഇത്ര വിജയ​പ്ര​ദ​മാ​ക്കാൻ സഹായിച്ച 4,752 സ്വമേ​ധയാ സേവകർക്കും ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥർക്കും അവസാ​നത്തെ പ്രസം​ഗകൻ നന്ദി പറഞ്ഞിട്ട്‌ “സർവോ​പരി, നാം യഹോ​വക്കു നന്ദി പറയുന്നു” എന്നു പറഞ്ഞ​പ്പോ​ഴത്തെ കയ്യടി അതിനെ വെല്ലു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു! അതേ, ഓർത്ത​ഡോ​ക്‌സ്‌ മതക്കാ​രിൽനി​ന്നുള്ള ശക്തമായ എതിർപ്പി​നെ തടുത്തു​നിർത്തി കൺ​വെൻ​ഷൻ ഒരു പുളക​പ്ര​ദ​മായ യാഥാർഥ്യ​മാ​ക്കു​വാൻ വേണ്ട ജീവത്‌പ്ര​ധാ​ന​മായ ഊർജം പ്രദാനം ചെയ്‌തതു യഹോ​വ​യു​ടെ ആത്മാവാണ്‌.

എന്നിരു​ന്നാ​ലും, ആഗസ്‌ററ്‌ 5-8 വരെ ഉക്രെ​യ്‌നി​ലെ കീവ്‌ നഗരത്തിൽ നടക്കാ​നി​രു​ന്നത്‌ ഇതിലും വലിയ​താ​യി​രു​ന്നു. ഇവി​ടെ​യും സ്വമേ​ധയാ സേവകർ സ്‌റേ​റ​ഡി​യ​ത്തി​ന്റെ മട്ടും ഭാവവും മാററി മോടി​പി​ടി​പ്പി​ച്ചു. അത്യുച്ച ഹാജരാ​യി​രുന്ന 64,714 പേർക്കും ഇരിക്കാൻ ഈ പടുകൂ​ററൻ രാജ്യ​ഹാ​ളിൽ സ്ഥലമു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഒരിക്കൽക്കൂ​ടി പൗരസ്‌ത്യ​ദേ​ശ​ത്തു​നി​ന്നും പാശ്ചാ​ത്യ​ദേ​ശ​ത്തു​നി​ന്നും അവയ്‌ക്കി​ട​യി​ലുള്ള സകല രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നും സാക്ഷികൾ വന്നു​ചേർന്നു. മുഖ്യ പ്രസം​ഗങ്ങൾ 12 ഭാഷക​ളിൽ പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി. പൊതു​വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ളിൽ എത്തിയ 53,000 പ്രതി​നി​ധി​കളെ റെയിൽവേ സ്‌റേ​റ​ഷ​നു​ക​ളി​ലും വിമാ​ന​ത്താ​വ​ള​ങ്ങ​ളി​ലും ചെന്നു സ്വീക​രിച്ച്‌ അവരുടെ താമസ​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളായ ഹോട്ട​ലു​കൾ, സ്‌കൂ​ളു​കൾ, സ്വകാര്യ ഭവനങ്ങൾ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളി​ലേക്കു മാത്രമല്ല കപ്പലു​ക​ളി​ലേ​ക്കും വാഹന​ങ്ങ​ളിൽ കൊണ്ടു​പോ​ക​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. സംഘാ​ട​ക​രു​ടെ അനുന​യ​വും കാര്യ​ക്ഷ​മ​ത​യും നിമിത്തം ഇതി​നെ​ല്ലാം മിനിമം ചെലവേ വേണ്ടി​വ​ന്നു​ള്ളൂ. ഇതിൽ അന്തംവി​ട്ടു​പോയ നഗരത്തി​ലെ പൊലീസ്‌ മുന്നോ​ട്ടു​വ​ന്നത്‌ അഭിന​ന്ദ​ന​വു​മാ​യി​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ഹൃദയം​ക​വർന്ന കൺ​വെൻ​ഷൻ പരിപാ​ടി​ക​ളിൽ മുന്തി​നിന്ന ഇനമാ​യി​രു​ന്നു രണ്ടര മണിക്കൂർ നേരത്തെ സ്‌നാ​പനം. അതിബൃ​ഹ​ത്തായ സ്‌റേ​റ​ഡി​യ​മാ​കെ കയ്യടി​യു​ടെ ആരവം തലങ്ങും വിലങ്ങും മാറെ​റാ​ലി​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന​തി​നി​ട​യിൽ ആകെ 7,402 പുതിയ സഹോ​ദ​രീ​സ​ഹോ​ദ​രൻമാർ യഹോ​വ​ക്കുള്ള തങ്ങളുടെ സമർപ്പ​ണത്തെ പ്രതീ​ക​പ്പെ​ടു​ത്തി. അതുവ​രെ​യു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ഏററവും വലിയ റെക്കോഡ്‌ 1958-ൽ ന്യൂ​യോർക്ക്‌ നഗരത്തിൽ 2,53,922 പേർ പങ്കെടുത്ത കൺ​വെൻ​ഷ​നി​ലെ 7,136 പേരുടെ സ്‌നാ​പ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ അതി​നെ​യും കവച്ചു​വെ​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ഇവിടെ നടന്നത്‌.

ന്യായ​വി​ധി​യു​ടെ ഈ കാലഘട്ടം അതിന്റെ സമാപ്‌തി​യി​ലേക്ക്‌ അടുക്കു​ന്തോ​റും പൗരസ്‌ത്യ-പാശ്ചാത്യ ദേശങ്ങ​ളിൽനി​ന്നും “ഭൂമി​യു​ടെ അററത്തു”നിന്നു​പോ​ലും ചെമ്മരി​യാ​ടു​തു​ല്യ​രായ ആളുകൾ മുഴു​മ​നു​ഷ്യ ചരി​ത്ര​ത്തി​ലും ഇന്നോ​ള​മു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ലാത്ത ഒരു ഐക്യ​ത്തി​ലേക്കു കൂട്ടി​വ​രു​ത്ത​പ്പെ​ടു​ക​യാണ്‌. തീർച്ച​യാ​യും, “സകല ജാതി​ക​ളി​ലും ഗോ​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ലും വംശങ്ങ​ളി​ലും ഭാഷക​ളി​ലും​നി​ന്നു ഉള്ള . . . ഒരു മഹാപു​രു​ഷാ​രം” യഹോ​വ​യു​ടെ പരമാ​ധി​കാര ഭരണത്തി​ന്റെ സംസ്ഥാ​പ​ന​ത്തിൽ ഇപ്പോൾ നേടി​യെ​ടു​ത്തു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുന്ന സകലത്തി​ന്റെ​യും അടിത്ത​റ​യായ, യേശു​വി​ന്റെ വിലതീ​രാത്ത മറുവില യാഗത്തി​ലുള്ള തങ്ങളുടെ വിശ്വാ​സം പ്രഖ്യാ​പി​ക്കു​ന്ന​തിൽ ആത്മീയ ഇസ്രാ​യേ​ലി​നോ​ടു ചേരു​ക​യാണ്‌.—പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 1:8; വെളി​പ്പാ​ടു 7:4, 9, 10.

[8, 9 പേജിലെ ചിത്രങ്ങൾ]

മോസ്‌കോയിലും കീവി​ലും പൗരസ്‌ത്യ​രും പാശ്ചാ​ത്യ​രും സംഗമി​ക്കു​ന്നു