വാ​ക്കുതർക്കം കൂടാതെ കൗമാ​രത്തി​ലുള്ള മക്ക​ളോ​ടു സംസാരിക്കുക

കൗമാരത്തിലുള്ള ഒരു കു​ട്ടിയു​ടെ മാ​താ​വോ പി​താ​വോ ആണോ നിങ്ങൾ? എങ്കിൽ നിങ്ങൾ നേ​രി​ടുന്ന ഏറ്റവും വലിയ വെല്ലു​വി​ളിയാ​ണ്‌ അവ​രുമാ​യി നിങ്ങൾക്കുണ്ടാ​യേക്കാ​വുന്ന അഭി​പ്രായ​വ്യത്യാ​സങ്ങൾ. അതു നേരി​ടു​ന്നതി​നു വളരെ ക്ഷമ ആവ​ശ്യമാ​ണ്‌. ബ്ര​സീലി​ലെ ഒരു 14 വയസ്സു​കാ​രിയു​ടെ അമ്മയായ മറിയ പറയുന്നു: “എന്റെ മകൾ എന്റെ അധി​കാ​രത്തെ ചോദ്യം ചെ​യ്യു​മ്പോൾ എന്റെ രക്തം തി​ളയ്‌ക്കും. പര​സ്‌പരം ആ​ക്രോശി​ക്കുന്ന അള​വോ​ളം ഞങ്ങൾ പ്ര​കോപി​തരാ​കും”. ഇറ്റ​ലിയി​ലുള്ള കാർമേല സമാ​ന​മായ ഒരു വെ​ല്ലുവി​ളി അഭി​മു​ഖീ​കരി​ക്കുന്നു. അവൾ പറയുന്നു, “എന്റെ മക​നുമാ​യുള്ള വാ​ക്കുതർക്കം എ​പ്പോ​ഴും ചൂടു​പി​ടിച്ച​താണ്‌. അവസാനം അവൻ മു​റി​യിൽ പോയി കതകടച്ച്‌ ഇരിക്കും.”

ചില കൗമാ​ര​പ്രായ​ക്കാർ ഇത്തരം മത്സര​ബുദ്ധി​യു​ള്ളവരാ​യി​രിക്കു​ന്നത്‌ എന്തു​കൊ​ണ്ടാണ്‌? അവരുടെ തരപ്പ​ടിക്കാ​രാ​ണോ അതിനു കാ​രണ​ക്കാർ? ചി​ല​പ്പോൾ അങ്ങ​നെയാ​കാം. കാരണം, സഹ​വാസ​ത്തിനു നല്ലതോ മോ​ശ​മോ ആയ വിധത്തിൽ നമ്മെ ശക്തമായി സ്വാ​ധീനി​ക്കാൻ കഴി​യു​മെന്നു ബൈബിൾ പറയുന്നു. (സദൃശവാക്യങ്ങൾ 13:20; 1 കൊരിന്ത്യർ 15:33) ഇന്നു യു​വാ​ക്കളെ കേ​ന്ദ്രീ​കരി​ച്ചുള്ള മിക്ക വി​നോ​ദപ​രിപാ​ടി​കളും അവർക്കി​ടയിൽ സാധാ​രണമാ​യിരി​ക്കുന്ന ധിക്കാ​ര​ത്തെയും അനാ​ദരവി​നെ​യും സ്വീ​കാ​ര്യമാ​യി ചി​ത്രീക​രിക്കു​ന്നു.

എന്നാൽ ശ്ര​ദ്ധി​ക്കേണ്ട മറ്റു ചില ഘടക​ങ്ങൾകൂ​ടി​യുണ്ട്‌. ഈ ഘടകങ്ങൾ നി​ങ്ങളു​ടെ കൗമാ​രത്തി​ലുള്ള കുട്ടിയെ എങ്ങനെ ബാ​ധി​ക്കും എന്നു മന​സ്സി​ലാക്കി​ക്കഴി​ഞ്ഞാൽ അവകൈകാ​ര്യം ചെയ്യാൻ അത്ര ബുദ്ധി​മു​ട്ടുണ്ടാ​കില്ല. ചില ഉദാ​ഹര​ണങ്ങൾ പരി​ചിന്തി​ക്കാം.

‘കാ​ര്യ​ബോധം’ വളർത്തിയെടുക്കുന്നു

അപ്പൊസ്‌തലനായ പൗ​ലോ​സ്‌ ഇങ്ങനെ എഴുതി: “ശിശു​വായി​രുന്ന​പ്പോൾ ഞാൻ ശിശു​വി​നെ​പ്പോലെ സം​സാരി​ച്ചു; ശിശു​വി​നെ​പ്പോലെ ചിന്തിച്ചു; ശിശു​വി​നെ​പ്പോലെ യുക്തി​വി​ചാരം നടത്തി. പു​രു​ഷനാ​യശേ​ഷമോ ശിശു​സഹ​ജമാ​യതു ഞാൻ വി​ട്ടുക​ളഞ്ഞു.” (1 കൊരിന്ത്യർ 13:11) പൗലോസിന്റെ വാക്കുകൾ സൂചി​പ്പി​ക്കുന്ന​തു​പോലെ കു​ട്ടിക​ളും മുതിർന്ന​വരും വ്യ​ത്യ​സ്‌ത​രീതി​യി​ലാണു ചി​ന്തിക്കു​ന്നത്‌. ഏതു രീ​തി​യിൽ?

കുട്ടികൾ പൊ​തു​വെ ഓരോ കാ​ര്യ​വും ഒന്നുകിൽ ശരി അല്ലെങ്കിൽ തെറ്റ്‌ എന്ന വി​ധത്തി​ലാണു ചി​ന്തിക്കു​ന്നത്‌. ഇതിൽനി​ന്നും വ്യത്യ​സ്‌തമാ​യി, അത്ര വ്യ​ക്തമ​ല്ലാത്ത കാര്യ​ങ്ങൾപോ​ലും ന്യാ​യബോ​ധ​ത്തോടെ ഗ്ര​ഹി​ക്കാൻ മു​തിർന്നവർ കൂടുതൽ പ്രാ​പ്‌ത​രാണ്‌. തിര​ഞ്ഞെ​ടുപ്പു​കൾ നടത്തു​മ്പോ​ഴോ തീ​രുമാ​നങ്ങൾ എടു​ക്കു​മ്പോ​ഴോ അവർ ആഴത്തിൽ ചി​ന്തിക്കു​ന്നു. ഉദാ​ഹരണ​ത്തിന്‌ ഒരു കാ​ര്യത്തി​നു പിന്നിലെ സാന്മാർഗി​കവ​ശങ്ങൾ പരി​ചിന്തി​ക്കാ​നും അവരുടെ പ്ര​വർത്ത​നങ്ങൾ മറ്റു​ള്ള​വരെ എങ്ങനെ ബാധി​ക്കു​മെന്നു ചി​ന്തിക്കാ​നും മു​തിർന്നവർ കൂടുതൽ ചായ്‌വു​ള്ളവരാ​ണ്‌. സാധാ​രണ​ഗതി​യിൽ ഇതാണു മുതിർന്നവരു​ടെ രീതി. എന്നാൽ, ഇക്കാ​ര്യ​ത്തിൽ കൗമാ​ര​പ്രായ​ക്കാർ താ​രത​മ്യേന തുട​ക്കക്കാ​രാണ്‌.

‘വക​തിരി​വ്‌’ അഥവാ ചിന്താ​പ്രാപ്‌തി വളർത്തി​യെടു​ക്കാൻ ബൈബിൾ യു​വാ​ക്കളെ ​പ്രോ​ത്സാഹി​പ്പി​ക്കുന്നു. (സദൃശവാക്യങ്ങൾ 1:4) വാ​സ്‌ത​വത്തിൽ, തങ്ങളുടെ ‘കാ​ര്യ​ബോധം’ ഉപ​യോ​ഗിച്ച്‌ ന്യാ​യാ​ന്യാ​യങ്ങൾ വി​വേചി​ക്കാൻ ബൈബിൾ എല്ലാ ക്രി​സ്‌ത്യാ​നി​കളോ​ടും നി​ഷ്‌കർഷി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌. (റോമർ 12:1, 2; എബ്രായർ 5:14) എന്നാൽ ചി​ല​പ്പോൾ നിസ്സാ​രകാ​ര്യ​ങ്ങളിൽപ്പോ​ലും നി​ങ്ങളു​മായി തർക്കി​ക്കുന്ന വി​ധത്തി​ലാ​യിരി​ക്കാം മകൻ ന്യാ​യവാ​ദം ചെ​യ്യു​ന്നത്‌.b അല്ലെങ്കിൽ ശരിയായ ന്യായബോധത്തിന്റെ അഭാവം വെ​ളിവാ​ക്കുന്ന ഒരു വീക്ഷണം അവൻ പ്രക​ടിപ്പി​ച്ചേ​ക്കാം. (സദൃശവാക്യങ്ങൾ 14:12) ഇത്ത​രമൊ​രു സാ​ഹചര്യ​ത്തിൽ വാക്കു​തർക്കത്തിൽ ഏർപ്പെടു​ന്നതി​നു പകരം നിങ്ങൾക്ക്‌ അവ​നുമാ​യി എങ്ങനെ ന്യാ​യവാ​ദം ചെ​യ്യാനാ​കും?

എന്നാൽ ഒരു കാര്യം ശ്ര​ദ്ധി​ക്കുക: മക​നുമാ​യി ന്യാ​യവാ​ദം ചെ​യ്യു​മ്പോൾ നിങ്ങൾ പറ​ഞ്ഞതാ​ണു ശരി എന്നു അവ​നെ​ക്കൊണ്ടു സമ്മ​തിപ്പി​ക്കാൻ ശ്ര​മിക്ക​രുത്‌. നിങ്ങൾ പറ​യു​ന്നത്‌ അവൻ ശ്രദ്ധി​ക്കു​കയും അംഗീ​കരി​ക്കു​കയും ചെ​യ്യു​ന്നില്ല എന്നു തോ​ന്നി​യേക്കാ​മെങ്കി​ലും നിങ്ങൾ പ്രതീ​ക്ഷി​ച്ചതി​ലും അധികം കാര്യങ്ങൾ ആ ചർച്ചയി​ലൂടെ അവൻ മന​സ്സി​ലാക്കി​യി​ട്ടുണ്ടാ​കാം. കുറച്ചു ദിവസങ്ങൾ കഴി​യു​മ്പോൾ നി​ങ്ങളു​ടെ വീക്ഷണങ്ങൾ തന്റെ സ്വന്തം ആശ​യങ്ങളാ​യി അവൻ അവത​രിപ്പി​ച്ചാൽ അതിൽ അതി​ശയി​ക്കേണ്ട.

“ചി​ല​പ്പോൾ ഞാനും എന്റെ മകനും ചെറിയ കാര്യ​ങ്ങ​ളെ​പ്രതി തർക്കി​ക്കാ​റുണ്ട്‌. ഉദാ​ഹരണ​ത്തിന്‌ എ​ന്തെങ്കി​ലും പാ​ഴാ​ക്കുന്ന​തി​നെയോ അനി​യത്തി​യെ കളി​യാക്കു​ന്നതി​നെയോ കു​റി​ച്ചെല്ലാം. എന്നാൽ മിക്ക സാഹ​ചര്യ​ങ്ങളി​ലും അവൻ ചി​ന്തിക്കു​ന്നത്‌ എന്താ​ണെന്നു മനസ്സി​ലാ​ക്കാ​നും അവ​നോ​ടു കരുതൽ പ്രക​ടമാ​ക്കി​ക്കൊണ്ട്‌ ഇങ്ങനെ പറ​യാ​നും അവൻ ആ​ഗ്രഹി​ച്ചി​രുന്ന​തായി തോ​ന്നു​ന്നു: ‘അപ്പോൾ അതു​കൊ​ണ്ടാ​ണല്ലേ’ അല്ലെങ്കിൽ ‘അങ്ങ​നെയാ​ണല്ലേ നീ ചി​ന്തിക്കു​ന്നത്‌’ എന്നൊക്കെ. ഒ​ന്നോർത്തു നോ​ക്കി​യാൽ അതു ശരി​യാ​ണ്‌, ഇ​തേപോ​ലെ എ​ന്തെങ്കി​ലും ഞാൻ പറഞ്ഞി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ ഞങ്ങൾക്കിട​യിലെ പല വാക്കു​തർക്കങ്ങ​ളും ഒഴി​വാക്കാ​നാ​കുമാ​യി​രുന്നു.”—കെൻജി, ജപ്പാൻ.

അഭിപ്രായങ്ങൾ രൂപീകരിക്കുന്നു

ഒരു കൗ​മാ​രപ്രാ​യക്കാ​രനെ വളർത്തി​ക്കൊണ്ടു വരു​ന്നതി​ലെ ഒരു പ്രധാ​നസം​ഗതി, അവൻ പ്രാ​യപൂർത്തി​യാ​കു​മ്പോ​ഴേക്കും ഉത്തര​വാദി​ത്വ​ബോ​ധമുള്ള യു​വാവാ​യി ജീ​വി​ക്കാൻ അവനെ സജ്ജ​നാ​ക്കുക എന്നതാണ്‌. (ഉല്‌പത്തി 2:24) അതിന്റെ ഒരു ഭാ​ഗമാ​ണ്‌ അവൻ ആരാ​ണെന്നു തിരി​ച്ചറി​യി​ക്കുന്ന സ്വഭാ​വസ​വി​ശേഷത​കളും വിശ്വാ​സ​ങ്ങളും മൂ​ല്യങ്ങ​ളും അടങ്ങുന്ന ഒരു വ്യ​ക്തി​ത്വം രൂപീ​കരി​ക്കുക എന്നത്‌. തനതായ വ്യ​ക്തിത്വ​മുള്ള ഒരു കൗമാ​ര​പ്രായ​ക്കാരൻ, തെറ്റു ചെ​യ്യാ​നുള്ള സമ്മർദം അഭി​മുഖീ​കരി​ക്കു​മ്പോൾ അതിന്റെ ഭവി​ഷ്യത്തു​ക​ളെക്കു​റിച്ചു ചിന്തി​ക്കു​ന്നതി​ലും അധികം ചെയ്യുന്നു. അവൻ ത​ന്നോടു​തന്നെ ഇങ്ങ​നെ​യും ചോ​ദി​ക്കും: ‘ഞാൻ എങ്ങ​നെ​യുള്ള വ്യ​ക്തിയാ​ണ്‌? എന്തെല്ലാം മൂ​ല്യങ്ങ​ളാണ്‌ എനി​ക്കു​ള്ളത്‌? അത്തരം മൂ​ല്യങ്ങ​ളുള്ള ഒരു വ്യക്തി ഈ സാ​ഹചര്യ​ത്തിൽ എന്തു ചെയ്യും?’—2 പത്രോസ്‌ 3:11, പരിശുദ്ധ ബൈബിൾ, ഈസി-റ്റു-റീഡ്‌ വേർഷൻ.

തനതായ വ്യക്തി​ത്വമു​ണ്ടായി​രുന്ന ഒരു യു​വാ​വായ യോ​സേഫി​നെക്കു​റിച്ച്‌ ബൈബിൾ നമ്മോടു പറയുന്നു. ഉദാ​ഹരണ​ത്തിന്‌, താ​നുമാ​യി ലൈം​ഗി​കബന്ധ​ത്തിൽ ഏർപ്പെ​ടാൻ പോത്തീഫറിന്റെ ഭാര്യ നിർബന്ധി​ച്ച​പ്പോൾ യോ​സേഫ്‌ ഇങ്ങനെ മറുപടി നൽകി: “ഞാൻ ഈ മഹാ​ദോ​ഷം പ്ര​വർത്തി​ച്ചുദൈവ​ത്തോടു പാപം ചെ​യ്യു​ന്നതു എങ്ങനെ?” (ഉല്‌പത്തി 39:9) വ്യ​ഭിചാ​രം വില​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടുള്ള ഒരു നിയമം അതുവരെ ഇസ്രാ​യേല്യർക്കു നൽകി​യി​രു​ന്നില്ല. എങ്കിലും ഇക്കാ​ര്യ​ത്തിൽ ദൈവത്തിന്റെ വീക്ഷണം യോ​സേഫ്‌ മന​സ്സിലാ​ക്കി. അതു​കൂ​ടാതെ, “ഞാൻ . . . ചെ​യ്യു​ന്നതു എങ്ങനെ” എന്ന വാക്കുകൾ, ദൈവത്തിന്റെ വീക്ഷണം അവൻ സ്വ​ന്തമാ​ക്കി എന്നു സൂചി​പ്പി​ക്കുന്നു. അതിനെ അവൻ തന്റെ വ്യക്തിത്വത്തിന്റെ ഭാ​ഗമാ​ക്കി.—എഫെസ്യർ 5:1.

നിങ്ങളുടെ മകനും തന്റേതായ ഒരു വ്യ​ക്തി​ത്വം രൂ​പീ​കരി​ച്ചു​കൊണ്ടി​രി​ക്കുക​യാണ്‌. അതൊരു നല്ല സം​ഗതി​യാണ്‌, കാരണം ഈ രീ​തി​യിൽ ഒരു തനതു​വ്യ​ക്തി​ത്വം രൂപീ​കരി​ക്കു​ന്നത്‌ തരപ്പ​ടിക്കാ​രിൽനി​ന്നുള്ള സമ്മർദത്തെ നേ​രിടാ​നും അവയ്‌ക്കെ​തിരെ ഉറച്ചു​നിൽക്കാ​നും അവനെ പ്രാ​പ്‌തനാ​ക്കും. (സദൃശവാക്യങ്ങൾ 1:10-15) അ​തേസ​മയം, അവൻ രൂ​പീക​രിച്ച വ്യ​ക്തി​ത്വം നി​ങ്ങളോ​ടു മറു​ത​ലിച്ചു​നിൽക്കാൻ ഒരുപക്ഷേ അവനെ പ്രേ​രിപ്പി​ച്ചേ​ക്കാം. അങ്ങനെ സംഭ​വിക്കു​ന്നെ​ങ്കിൽ നിങ്ങൾക്ക്‌ എന്തു ചെ​യ്യാനാ​കും?

ഒരു വ്യ​ക്തി​ത്വം (അ​തോ​ടൊപ്പം ഉണ്ടാകുന്ന അഭി​പ്രാ​യങ്ങ​ളും) രൂപ​പ്പെടു​ത്തു​ന്നതു സാധാ​രണ​മാ​ണെന്നു മാത്രമല്ല പ്ര​യോജന​കരവു​മാണ്‌. എല്ലാ​റ്റിലു​മു​പരി ക്രി​സ്‌ത്യാ​നി​കൾ “ഉപ​ദേശങ്ങ​ളുടെ ഓരോ കാ​റ്റിനാ​ലും അലഞ്ഞു​ഴലു​ന്നവ​രും തി​രക​ളിൽപ്പെ​ട്ടെന്ന​പോലെ ആടി​യുല​യുന്ന​വരും ആയ” കൊ​ച്ചുകു​ട്ടി​കളെ​പ്പോ​ലെയാ​യി​രിക്ക​രുത്‌ എന്ന്‌ ബൈബിൾ പറയുന്നു. (എഫെസ്യർ 4:14) അതു​കൊ​ണ്ട്‌ തന്റേതായ ഉറച്ച അഭി​പ്രാ​യങ്ങ​ളോ​ടൊപ്പം ഒരു വ്യ​ക്തിത്വ​വും വളർത്തി​യെടു​ക്കാൻ നി​ങ്ങളു​ടെ മകനെ അനു​വദി​ക്കുക​യും അതി​നാ​യി പ്രോ​ത്സാ​ഹിപ്പി​ക്കു​കയും ചെയ്യുക.

“എന്റെ പെൺമക്കൾ പറ​യു​ന്നതു കേൾക്കാൻ ഞാൻ തയ്യാ​റാ​ണെന്ന്‌ കാ​ണു​മ്പോൾ, എന്റെ വീക്ഷണം അവ​രു​ടേതിൽനി​ന്നും വ്യ​ത്യസ്‌തമാ​ണെ​ങ്കിൽക്കൂടി അത്‌ അംഗീ​കരി​ക്കാൻ അവർ കൂടുതൽ ചായ്‌വു​ള്ളവരാ​ണ്‌. എന്റെ ചി​ന്തയ്‌ക്ക്‌ അനുസൃതമായി പ്ര​വർത്തി​ക്കാൻ നിർബന്ധി​ക്കാതെ അവ​രു​ടേതായ അഭി​പ്രാ​യങ്ങൾ രൂ​പീ​കരി​ക്കുന്ന​തിന്‌ അവരെ അനു​വദി​ക്കാൻ ഞാൻ ശ്ര​ദ്ധിക്കു​ന്നു.”—ഇവാന, ചെക്‌ റി​പ്പബ്ലി​ക്‌.

ദൃഢചിത്തരെങ്കിലും വഴക്കമുള്ളവർ

കുട്ടികളെപ്പോലെ, ചില കൗമാ​ര​പ്രായ​ക്കാർ മാതാ​പി​താക്ക​ളെ​ക്കൊണ്ട്‌ ഒരു കാര്യം സമ്മ​തിപ്പി​ച്ചെ​ടുക്കു​ന്നതി​നു​വേണ്ടി വാശി​പി​ടി​ക്കുന്ന ഒരു ശീലം വെച്ചു​പു​ലർത്തു​ന്നു. നി​ങ്ങളു​ടെ കു​ടും​ബത്തിൽ കൂ​ടെക്കൂ​ടെ ഇങ്ങനെ സംഭ​വിക്കു​ന്നെ​ങ്കിൽ ശ്രദ്ധ​യുള്ള​വരാ​യിരി​ക്കുക. വാശി​പി​ടിക്കു​ന്നത്‌ സാ​ധി​ച്ചു​കൊടു​ത്താൽ താത്‌കാ​ലിക​മായി പ്രശ്‌നം പരി​ഹരി​ക്ക​പ്പെടു​മെങ്കി​ലും, തനിക്ക്‌ ആവശ്യ​മു​ള്ളതെ​ല്ലാം നേ​ടി​യെടു​ക്കാ​നായി പി​ന്നീ​ടും ഈ അടവ്‌ പയ​റ്റാ​മെന്ന്‌ അവൻ ചി​ന്തിക്കു​ന്നു. ഇതിനുള്ള പരി​ഹാ​രം എന്താണ്‌? യേശുവിന്റെ നിർദേശം പിൻപ​റ്റുക: “നി​ങ്ങളു​ടെ വാക്ക്‌ ഉവ്വ്‌ എന്നത്‌ ഉവ്വ്‌ എന്നും ഇല്ല എന്നത്‌ ഇല്ല എന്നും ആയി​രി​ക്കട്ടെ.” (മത്തായി 5:37) നിങ്ങൾ വി​ട്ടുവീ​ഴ്‌ച ചെയ്യില്ല എന്നു ബോധ്യം വന്നു​കഴി​ഞ്ഞാൽ അവർ നി​ങ്ങളോ​ട്‌ വാശി​പി​ടിക്കാ​നുള്ള സാധ്യത കു​റവാ​ണ്‌.

അതേസമയം വഴക്ക​മുള്ള​വരാ​യിരി​ക്കുക. ഉദാ​ഹരണ​ത്തിന്‌, ഏ​തെങ്കി​ലും ഒരു ദിവസം വീട്ടിൽ വൈ​കി​യെത്താൻ മകൻ അനു​വാ​ദം ചോ​ദിക്കു​ന്നെ​ങ്കിൽ അതിന്റെ കാരണം വിശ​ദീ​കരി​ക്കാൻ അവനെ അനു​വദി​ക്കുക. ഇത്തരം ഒരു സാ​ഹചര്യ​ത്തിൽ വഴക്കം പ്രക​ടമാ​ക്കു​മ്പോൾ നിങ്ങൾ സമ്മർദത്തി​നു അടി​മ​പ്പെടു​കയല്ല, മറിച്ച്‌ പിൻവ​രുന്ന ബൈബിൾ നിർദേശം അനു​സരി​ക്കുക​യാണ്‌: “നി​ങ്ങളു​ടെ ന്യാ​യ​ബോധം സകല മനു​ഷ്യ​രും അറിയട്ടെ.”—ഫി​ലിപ്പി​യർ 4:5.

മാതാപിതാക്കളാരും പൂർണരല്ല എന്നതു ശരി​യാ​ണ്‌. ബൈബിൾ പറയുന്നു: “നാ​മെ​ല്ലാം പല​തി​ലും തെറ്റി​പ്പോ​കുന്നു​വല്ലോ.” (യാ​ക്കോ​ബ്‌ 3:2) മക​നുമാ​യുള്ള വാക്കു​തർക്കത്തി​നു നിങ്ങൾ അല്‌പ​മെങ്കി​ലും കാര​ണക്കാ​രാ​ണെങ്കിൽ അവ​നോ​ടു ക്ഷമ ചോ​ദി​ക്കാൻ മടിക്കേണ്ട. നി​ങ്ങളു​ടെ തെറ്റുകൾ സമ്മ​തിക്കു​ന്നത്‌ താ​ഴ്‌മ​യുടെ ഒരു മാതൃകയാണ്‌. അത്‌ സമാ​ന​മായ വിധത്തിൽ പെ​രുമാ​റാൻ നി​ങ്ങളു​ടെ മകനു വഴി​യൊരു​ക്കു​കയും ചെയ്യും.

“ഒരു തർക്കത്തി​നു ശേഷം, എന്റെ വി​കാ​രങ്ങൾ കെട്ട​ടങ്ങി​യ​പ്പോൾ ഞാൻ പൊ​ട്ടി​ത്തെറി​ച്ചതി​നെ​പ്രതി മക​നോ​ടു മാ​പ്പുപ​റഞ്ഞു. അത്‌ അവനെ ശാന്ത​നാ​ക്കുക​യും, എന്നെ ശ്ര​ദ്ധിക്കു​ന്നത്‌ കൂടുതൽ എളു​പ്പ​മാക്കി​ത്തീർക്കു​കയും ചെയ്‌തു.” —കെൻജി, ജപ്പാൻ.▪ (w13-E 11/01)