വായന​ക്കാ​രിൽനി​ന്നുള്ള ചോദ്യ​ങ്ങൾ

ഒന്നു പത്രോസ്‌ 2:9-ൽ ജയിംസ്‌ രാജാ​വി​ന്റെ ഭാഷാ​ന്തരം അഭിഷിക്ത ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കളെ “തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെട്ട ഒരു തലമുറ” എന്നു വിളി​ക്കു​ന്നു. ഇതു മത്തായി 24:34-ൽ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന, യേശു ഉപയോ​ഗിച്ച “തലമുറ” സംബന്ധി​ച്ചുള്ള നമ്മുടെ കാഴ്‌ച​പ്പാ​ടി​നെ ബാധി​ക്ക​ണ​മോ?

ചില പരിഭാ​ഷ​ക​ളിൽ ആ രണ്ടിട​ങ്ങ​ളി​ലും “തലമുറ” എന്ന വാക്കു കാണു​ന്നുണ്ട്‌. ജയിംസ്‌ രാജാ​വി​ന്റെ ഭാഷാ​ന്തരം പറയു​ന്ന​പ്ര​കാ​രം, അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ പത്രോസ്‌ എഴുതി: “നിങ്ങൾ തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെട്ട ഒരു തലമു​റ​യും രാജകീയ പുരോ​ഹി​ത​ഗ​ണ​വും വിശുദ്ധ ജനതയും പ്രത്യേക ജനവു​മാണ്‌; അതിനാൽ അന്ധകാ​ര​ത്തിൽനി​ന്നു തന്റെ അത്ഭുത​ക​ര​മായ പ്രകാ​ശ​ത്തി​ലേക്കു നിങ്ങളെ വിളി​ച്ച​വന്റെ സ്‌തു​തി​കൾ നിങ്ങൾ പ്രകീർത്തി​ക്കണം.” യേശു മുൻകൂ​ട്ടി​പ്പ​റഞ്ഞു: “സത്യമാ​യി ഞാൻ നിങ്ങ​ളോ​ടു പറയുന്നു, ഈ സകല സംഗതി​ക​ളും നിവർത്തി​യേ​റു​ന്ന​തു​വരെ ഈ തലമുറ ഒഴിഞ്ഞു​പോ​ക​യില്ല.”—1 പത്രൊസ്‌ 2:9; മത്തായി 24:34.

ആദ്യ ഭാഗത്ത്‌, അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ പത്രോസ്‌ ഉപയോ​ഗിച്ച ഗ്രീക്കു പദം ജെനോസ്‌ ആണ്‌. എന്നാൽ യേശു​വി​ന്റെ പ്രസ്‌താ​വ​ന​യുള്ള വാക്യ​ത്തിൽ ജെനെയാ എന്ന പദമാണു നാം കാണു​ന്നത്‌. ഒരു​പോ​ലെ​യു​ള്ള​താ​ണെന്നു തോന്നി​ക്കുന്ന ഈ രണ്ടു ഗ്രീക്കു പദങ്ങളും വരുന്നത്‌ ഒരേ മൂലപ​ദ​ത്തിൽനി​ന്നാണ്‌. എന്നാൽ അതേസ​മയം അവ വ്യത്യസ്‌ത അർഥങ്ങ​ളുള്ള വ്യത്യസ്‌ത പദങ്ങളാണ്‌. വിശുദ്ധ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ പുതി​യ​ലോക ഭാഷാ​ന്തരം—റഫറൻസു​ക​ളോ​ടു കൂടി​യത്‌ 1 പത്രോസ്‌ 2:9-നുള്ള അടിക്കു​റി​പ്പിൽ ഇങ്ങനെ പറയുന്നു: “‘വംശം.’ ഗ്രീ., ജെനോസ്‌; മത്താ 24:34-ലെ ജെനെയാ, ‘തലമുറ’യിൽനി​ന്നു വ്യത്യാ​സ​മു​ള്ളത്‌. അനുരൂ​പ​മായ ഒരു അടിക്കു​റിപ്പ്‌ മത്തായി 24:34-നുമുണ്ട്‌.

ആ അടിക്കു​റി​പ്പു​കൾ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, ജെനോസ്‌ എന്നത്‌ ഇംഗ്ലീ​ഷി​ലേക്ക്‌ ഉചിത​മാ​യി പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നത്‌, സാധാ​ര​ണ​മാ​യി ഇംഗ്ലീഷ്‌ പരിഭാ​ഷ​ക​ളിൽ കാണു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, “race” (“വംശം”) എന്ന പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചാണ്‌. 1 പത്രൊസ്‌ 2:9-ൽ, യെശയ്യാ​വു 61:6-ലെ പ്രവചനം പത്രോസ്‌ സ്വർഗീയ പ്രത്യാ​ശ​യുള്ള അഭിഷിക്ത ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കൾക്കു ബാധക​മാ​ക്കി. അനേകം ജനതക​ളിൽനി​ന്നും ഗോ​ത്ര​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നും വരുന്ന​വ​രാ​ണവർ. എന്നാൽ അവർ ആത്മീയ ഇസ്രാ​യേൽ എന്ന ജനതയു​ടെ ഭാഗമാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ അവരുടെ സ്വാഭാ​വിക പശ്ചാത്ത​ല​ങ്ങൾക്കു പ്രാധാ​ന്യം കൊടു​ക്കു​ന്നില്ല. (റോമർ 10:12; ഗലാത്യർ 3:28, 29; 6:16; വെളി​പ്പാ​ടു 5:9, 10) ആത്മീയ അർഥത്തിൽ, “തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെട്ട ഒരു വംശവും രാജകീയ പുരോ​ഹി​ത​ഗ​ണ​വും വിശുദ്ധ ജനതയും പ്രത്യേക സമ്പത്തായ ജന”വുമായ [NW] ഒരു വ്യതി​രിക്ത സമൂഹ​മാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന​താ​യി പത്രോസ്‌ അവരെ തിരി​ച്ച​റി​യി​ച്ചു.

എന്നാൽ മത്തായി 24:34-ലെ യേശു​വി​ന്റെ വാക്കു​ക​ളുള്ള ഗ്രീക്കു പാഠത്തിൽ, ജെനെയാ എന്ന പദമാണു നാം കാണു​ന്നത്‌. യേശു പരാമർശി​ച്ചത്‌ ആളുക​ളു​ടെ ഏതെങ്കി​ലു​മൊ​രു “വംശ”ത്തെയല്ല, മറിച്ച്‌ ഒരു നിശ്ചിത കാലഘ​ട്ടത്തു ജീവി​ക്കുന്ന ആളുക​ളെ​യാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നതു പരക്കെ അംഗീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന ഒരു സംഗതി​യാണ്‌.

ഏതാണ്ട്‌ ഒരു നൂറു വർഷം​മുമ്പ്‌, വാച്ച്‌ ടവർ സൊ​സൈ​റ്റി​യു​ടെ ആദ്യത്തെ പ്രസി​ഡൻറാ​യി​രുന്ന ചാൾസ്‌ റ്റി. റസ്സൽ ഇതു വ്യക്തമാ​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. അദ്ദേഹം എഴുതി: “‘തലമുറ,’ ‘വംശം’ എന്നീ പദങ്ങൾ ഒരു പൊതു​വായ മൂലപ​ദ​ത്തിൽനിന്ന്‌, അല്ലെങ്കിൽ ഒരു ഉത്ഭവസ്ഥാ​ന​ത്തു​നി​ന്നു വരുന്നു​വെന്നു പറയു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും, അവ ഒന്നല്ല; തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​പ​ര​മായ ഉപയോ​ഗ​ത്തിൽ രണ്ടു വാക്കു​ക​ളും തികച്ചും വ്യത്യ​സ്‌ത​മാണ്‌. . . .  നമ്മുടെ കർത്താ​വി​ന്റേ​തായ ഈ പ്രവച​ന​മുൾക്കൊ​ള്ളുന്ന മൂന്നു വ്യത്യസ്‌ത രേഖക​ളിൽ വംശ​മെന്ന്‌ അർഥമി​ല്ലാത്ത തികച്ചും വ്യത്യ​സ്‌ത​മായ ഗ്രീക്കു പദമാണ്‌ (ജെനെയാ) ഉപയോ​ഗി​ച്ചത്‌. ഇംഗ്ലീ​ഷിൽ ജനറേഷൻ (തലമുറ) എന്ന പദത്തി​നുള്ള അർഥം​ത​ന്നെ​യാണ്‌ അതിനു​ള്ളത്‌. വംശം എന്ന അർഥത്തിൽ ഈ ഗ്രീക്കു പദം (ജെനെയാ) ഉപയോ​ഗി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നും എന്നാൽ സമകാ​ലി​ക​മാ​യി ജീവി​ക്കുന്ന ആളുക​ളെ​യാ​ണു പരാമർശി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നും അതിന്റെ മറ്റ്‌ ഉപയോ​ഗങ്ങൾ തെളി​യി​ക്കു​ന്നു.”—പ്രതി​കാ​ര​ദി​വസം (ഇംഗ്ലീഷ്‌), 602-3 പേജുകൾ.

കുറേ​ക്കൂ​ടി അടുത്ത​കാ​ലത്ത്‌, ബൈബിൾ പരിഭാ​ഷ​കർക്കു​വേ​ണ്ടി​യുള്ള എ ഹാൻഡ്‌ബുക്ക്‌ ഓൺ ദ ഗോസ്‌പൽ ഓഫ്‌ മാത്യു (1988) ഇങ്ങനെ പ്രസ്‌താ​വി​ച്ചു: “[ദ ന്യൂ ഇൻറർനാ​ഷണൽ വേർഷൻ] ഈ തലമുറ എന്ന്‌ അക്ഷരീ​യ​മാ​യി പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യിട്ട്‌, ‘അഥവാ വംശം’ എന്ന്‌ അടിക്കു​റിപ്പ്‌ കൊടു​ക്കു​ന്നു. ‘യേശു​വി​നു​ശേ​ഷ​മുള്ള ആദ്യ തലമു​റയെ മാത്രമല്ല, അവനെ തള്ളിക്ക​ള​യുന്ന യഹൂദ​മ​ത​ത്തി​ലെ സകല തലമു​റ​ക​ളെ​യു​മാ​ണു മത്തായി അർഥമാ​ക്കു​ന്നതെ’ന്നാണ്‌ ഒരു പുതിയ നിയമ പണ്ഡിതൻ വിശ്വ​സി​ക്കു​ന്നത്‌. എന്നാൽ ഈ രണ്ടു നിഗമ​ന​ങ്ങ​ളെ​യും ന്യായീ​ക​രി​ക്കാൻ ഭാഷാ​പ​ര​മായ തെളി​വു​ക​ളൊ​ന്നു​മില്ല. വ്യക്തമായ അർഥത്തെ പാറ്റി​ക്ക​ള​യാ​നുള്ള ശ്രമങ്ങൾ എന്നനി​ല​യിൽ അവയെ നിരാ​ക​രി​ക്കണം. അതിന്റെ മൂലപ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തിൽ യേശു​വി​ന്റെ സ്വന്തം സമകാ​ലി​കരെ മാത്രമേ പരാമർശി​ക്കു​ന്നു​ള്ളു.”

10 മുതൽ 15 വരെയുള്ള പേജു​ക​ളിൽ ചർച്ച​ചെ​യ്‌തി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, തന്റെ നാളിലെ യഹൂദ​ന്മാ​രു​ടെ തലമു​റയെ, തന്നെ തള്ളിക്കളഞ്ഞ തന്റെ സമകാ​ലി​കരെ, യേശു കുറ്റം​വി​ധി​ച്ചു. (ലൂക്കൊസ്‌ 9:41; 11:32; 17:25) “ദോഷ​വും വ്യഭി​ചാ​ര​വു​മുള്ള,” “അവിശ്വാ​സ​വും കോട്ട​വു​മുള്ള,” “വ്യഭി​ചാ​ര​വും പാപവു​മുള്ള” എന്നിങ്ങ​നെ​യുള്ള വിശേ​ഷ​ണ​ങ്ങൾകൊ​ണ്ടാ​ണു പലപ്പോ​ഴും അവൻ ആ തലമു​റയെ വർണി​ച്ചത്‌. (മത്തായി 12:39; 17:17; മർക്കൊസ്‌ 8:38) യേശു “തലമുറ” എന്ന പദം അവസാ​ന​മാ​യി ഉപയോ​ഗി​ച്ച​പ്പോൾ, അവൻ നാല്‌ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​ന്മാ​രോ​ടൊ​പ്പം ഒലിവ്‌ മലയി​ലാ​യി​രു​ന്നു. (മർക്കൊസ്‌ 13:3) അപ്പോ​ഴും പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​നാൽ അഭി​ഷേകം ചെയ്യ​പ്പെ​ടു​ക​യോ ക്രിസ്‌തീയ സഭയുടെ ഭാഗമാ​കു​ക​യോ ചെയ്‌തി​രു​ന്നി​ല്ലാത്ത ആ മനുഷ്യർ തീർച്ച​യാ​യും ഒരു “തലമുറ”യോ ആളുക​ളു​ടെ ഒരു വംശമോ ആയില്ല. എന്നാൽ തന്റെ സമകാ​ലി​കരെ പരാമർശിച്ച്‌ “തലമുറ” എന്ന പദം യേശു ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​തി​നോട്‌ അവർ സുപരി​ചി​ത​രാ​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ അവൻ “ഈ തലമുറ” എന്ന്‌ അവസാ​ന​മാ​യി പരാമർശി​ച്ച​പ്പോൾ അവന്റെ മനസ്സി​ലെ​ന്താ​യി​രു​ന്നു​വെന്ന്‌ അവർ യുക്തി​പൂർവം മനസ്സി​ലാ​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു.a അവിടെ സന്നിഹി​ത​നാ​യി​രുന്ന പത്രോസ്‌ പിന്നീടു യഹൂദ​ന്മാ​രെ ഇങ്ങനെ ഉദ്‌ബോ​ധി​പ്പി​ച്ചു: “ഈ വക്രത​യുള്ള തലമു​റ​യിൽനി​ന്നു രക്ഷിക്ക​പ്പെ​ടു​വിൻ.”—പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 2:40.

ഇതേ ചർച്ചയിൽ യേശു മുൻകൂ​ട്ടി​പ്പറഞ്ഞ (യുദ്ധങ്ങൾ, ഭൂകമ്പങ്ങൾ, ക്ഷാമങ്ങൾപോ​ലുള്ള) അനേകം സംഗതി​കൾ അവൻ പ്രവചനം ഉച്ചരിച്ച സമയത്തി​നും പൊ.യു. 70-ലെ യെരു​ശ​ലേ​മി​ന്റെ നാശത്തി​നും ഇടയിൽ നിവൃ​ത്തി​യേറി എന്നതി​നുള്ള തെളി​വു​കൾ ഞങ്ങൾ പലപ്പോ​ഴാ​യി പ്രസി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. എല്ലാ​മൊ​ന്നു​മ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും പലതും നിവൃ​ത്തി​യേറി. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, റോമാ​ക്കാർ യെരു​ശ​ലേ​മി​നെ ആക്രമി​ച്ച​ശേഷം (പൊ.യു. 66-70) “ഭൂമി​യി​ലെ സകല​ഗോ​ത്ര​ങ്ങ​ളും” വിലപി​ക്കാ​നി​ട​യാ​ക്കി​ക്കൊണ്ട്‌ “മനുഷ്യ​പു​ത്രന്റെ അടയാളം” പ്രത്യ​ക്ഷ​മാ​യി എന്നതിനു തെളി​വൊ​ന്നു​മില്ല. (മത്തായി 24:30) അതു​കൊണ്ട്‌, പൊ.യു. 33-നും 70-നും ഇടയ്‌ക്കുള്ള നിവൃത്തി കേവല​മൊ​രു പ്രാരം​ഭ​നി​വൃ​ത്തി ആയിരു​ന്നി​രി​ക്കണം, അല്ലാതെ യേശു ചൂണ്ടി​ക്കാ​ണി​ക്കു​ക​യാ​യി​രുന്ന പൂർണ​മായ, വലിയ നിവൃ​ത്തി​യ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

ജോസീ​ഫ​സി​ന്റെ കൃതി​യായ യഹൂദ യുദ്ധത്തി​ന്റെ (ഇംഗ്ലീഷ്‌) പരിഭാ​ഷ​യു​ടെ ആമുഖ​ത്തിൽ ജി. എ. വില്യം​സൻ എഴുതു​ന്നു: “ആലയത്തി​ന്റെ നാശവും തന്റെ അവസാന വരവും ഉൾപ്പെ​ടുന്ന ഒരു ഇരട്ട ചോദ്യം ശിഷ്യ​ന്മാർ [യേശു​വി​നോ​ടു] ചോദി​ച്ചു​വെ​ന്നും അവൻ അവർക്ക്‌ ഒരു ഇരട്ട ഉത്തരം കൊടു​ത്തു​വെ​ന്നും മത്തായി നമ്മോടു പറയുന്നു. ജോസീ​ഫ​സ്‌തന്നെ മുഴു​വ​നാ​യി വർണി​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രുന്ന സംഭവങ്ങൾ അങ്ങേയറ്റം വ്യക്തമാ​യി മുൻകൂ​ട്ടി​പ്പ​റ​യു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ഉത്തരത്തി​ന്റെ ആദ്യഭാ​ഗം.”

അതേ, ആദ്യ നിവൃ​ത്തി​യിൽ “ഈ തലമുറ”യുടെ അർഥം മറ്റെല്ലാ സമയങ്ങ​ളി​ലെ​യും​പോ​ലെ​തന്നെ ആയിരു​ന്നു—വിശ്വ​സി​ക്കാ​തി​രുന്ന യഹൂദ​ന്മാ​രു​ടെ സമകാ​ലിക തലമുറ. യേശു മുൻകൂ​ട്ടി​പ്പ​റ​ഞ്ഞത്‌ അനുഭ​വി​ക്കാ​തെ ആ “തലമുറ” ഒഴിഞ്ഞു​പോ​കു​ക​യി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. വില്യം​സൻ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ട​തു​പോ​ലെ, യെരു​ശ​ലേ​മി​ന്റെ നാശത്തി​ലേക്കു നയിച്ച പതിറ്റാ​ണ്ടു​ക​ളിൽ, ഒരു ദൃക്‌സാ​ക്ഷി​യായ ചരി​ത്ര​കാ​ര​നായ ജോസീ​ഫസ്‌ വർണി​ച്ച​തു​പോ​ലെ, ഇതു സത്യമാ​ണെന്നു തെളിഞ്ഞു.

രണ്ടാമത്തെ, അഥവാ വലിയ നിവൃ​ത്തി​യിൽ, “ഈ തലമുറ” യുക്തി​സ​ഹ​മാ​യും സമകാ​ലിക ജനങ്ങൾതന്നെ ആയിരി​ക്കും. 16-ാം പേജിൽ ആരംഭി​ക്കുന്ന ലേഖനം സ്ഥാപി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, യേശു ഒരു “തലമുറ”യിലെ വർഷങ്ങ​ളു​ടെ ക്‌ളി​പ്‌ത​സം​ഖ്യ​യെ പരാമർശി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു​വെന്നു നാം നിഗമനം ചെയ്യേ​ണ്ട​തില്ല.

നേരേ​മ​റിച്ച്‌, “തലമുറ”യാൽ അർഥമാ​ക്കുന്ന സമയ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു രണ്ടു സംഗതി​കൾ പറയാ​നാ​വും. (1) (പതിറ്റാ​ണ്ടോ നൂറ്റാ​ണ്ടോ പോലുള്ള) കൃത്യ​മായ വർഷങ്ങ​ളുള്ള കാല​ദൈർഘ്യ സൂചക​ങ്ങ​ളു​ടെ കാര്യ​ത്തി​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ, ആളുക​ളു​ടെ ഒരു തലമു​റയെ ക്‌ളിപ്‌ത എണ്ണം വർഷങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു കാലഘ​ട്ട​മാ​യി വീക്ഷി​ക്കാ​നാ​വില്ല. (2) വളരെ ദീർഘ​മായ കാലഘ​ട്ട​ത്തി​ലേ​തിൽനി​ന്നു വ്യത്യ​സ്‌ത​മാ​യി, ഒരു തലമു​റ​യി​ലെ ആളുകൾ ആപേക്ഷി​ക​മായ ഒരു ഹ്രസ്വ കാലയ​ള​വോ​ളം ജീവി​ക്കു​ന്നു.

ആയതി​നാൽ, യേശു “ഈ തലമുറ”യെന്നു പരാമർശി​ക്കു​ന്നതു കേട്ട അപ്പോ​സ്‌ത​ല​ന്മാർ അതേക്കു​റിച്ച്‌ എന്തു വിചാ​രി​ച്ചി​രി​ക്കും? 37 വർഷം കഴിഞ്ഞുള്ള “മഹോ​പ​ദ്രവ”ത്തിലാ​യി​രു​ന്നു യെരു​ശ​ലേ​മി​ന്റെ നാശ​മെന്നു സംഭവം നടന്നു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​തി​നാൽ നമുക്ക​റി​യാം. എന്നാൽ യേശു​വി​നെ ശ്രദ്ധിച്ച ശിഷ്യ​ന്മാർക്ക്‌ അത്‌ അറിയാ​നൊ​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. മറിച്ച്‌, വലിയ ദൈർഘ്യ​മുള്ള ഒരു കാലഘ​ട്ട​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള ഒരു ധാരണയല്ല, എന്നാൽ ആപേക്ഷി​ക​മാ​യി ഹ്രസ്വ​മായ ഒരു കാലഘ​ട്ട​ത്തിൽ ജീവി​ക്കുന്ന ആളുക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള ആശയമാ​യി​രി​ക്കും “തലമുറ” എന്ന പരാമർശ​ത്തിൽനിന്ന്‌ അവർക്കു ലഭിച്ചി​രി​ക്കുക. അതു നമ്മുടെ കാര്യ​ത്തി​ലും സത്യമാണ്‌. അപ്പോൾപ്പി​ന്നെ യേശു പറഞ്ഞ വാക്കുകൾ എത്ര ഉചിത​മാണ്‌: “ആ നാളും നാഴി​ക​യും സംബന്ധി​ച്ചോ എന്റെ പിതാവു മാത്ര​മ​ല്ലാ​തെ ആരും സ്വർഗ്ഗ​ത്തി​ലെ ദൂതന്മാ​രും പുത്ര​നും കൂടെ അറിയു​ന്നില്ല. . . . നിങ്ങൾ നിനെ​ക്കാത്ത നാഴി​ക​യിൽ മനുഷ്യ​പു​ത്രൻ വരുന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു നിങ്ങളും ഒരുങ്ങി​യി​രി​പ്പിൻ.”—മത്തായി 24:36, 44.

[അടിക്കു​റി​പ്പു​കൾ]