“യഹോ​വയെ പാടി സ്‌തു​തി​ക്കു​വിൻ!”

അൽപ്പം ദൂരെ മാറി, ശ്വാസം അടക്കി​പ്പി​ടിച്ച്‌ നിൽക്കു​ക​യാണ്‌ ആ പെൺകു​ട്ടി. അവൾ ഇമവെ​ട്ടാ​തെ ഒരിട​ത്തേ​ക്കു​തന്നെ നോക്കി​നിൽക്കു​ക​യാണ്‌. തൊട്ട​രി​കി​ലൂ​ടെ ശാന്തമാ​യൊ​ഴു​കുന്ന നൈൽ മഹാനദി. സമയം ഇഴഞ്ഞു​നീ​ങ്ങു​ക​യാണ്‌. അതു കാര്യ​മാ​ക്കാ​തെ, തനിക്കു ചുറ്റും വട്ടമി​ട്ടു​പ​റ​ക്കുന്ന പ്രാണി​കളെ വകവെ​ക്കാ​തെ അവൾ ഞാങ്ങണ​ച്ചെ​ടി​കൾക്കി​ട​യി​ലേക്കു നോക്കി അതേ നിൽപ്പു തുടർന്നു. അവിടെ, വെള്ളം കയറാത്ത ഒരു കൂടയിൽ അവളുടെ കുഞ്ഞാ​ങ്ങ​ളയെ ഒളിപ്പി​ച്ചു​വെ​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. ആരും കൂടെ​യി​ല്ലാ​തെ, നിസ്സഹാ​യ​നാ​യി കിടക്കുന്ന അവനെ ഓർത്ത്‌ അവളുടെ ഹൃദയം നുറുങ്ങി. പക്ഷേ, എന്തു ചെയ്യാൻ? അവളുടെ മാതാ​പി​താ​ക്കൾക്കു മുന്നിൽ വേറെ വഴിയി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ഒരു അവസ്ഥയിൽ ആ പിഞ്ചോ​മ​നയെ രക്ഷിക്കാൻ ഇതേ മാർഗ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ.

അസാമാ​ന്യ​ധൈ​ര്യ​മാണ്‌ ആ പെൺകു​ട്ടി കാണി​ച്ചത്‌. പക്ഷേ, അവളുടെ യഥാർഥ​ധൈ​ര്യം തെളി​യാ​നി​രി​ക്കു​ന്നതേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. വിശ്വാ​സം എന്ന അമൂല്യ​ഗു​ണം അവളുടെ ഹൃദയ​ത്തിൽ നാമ്പെ​ടു​ത്തു​തു​ട​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു. അതു തെളി​യി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു തൊട്ടു​പി​ന്നാ​ലെ നടന്ന സംഭവങ്ങൾ. ആ ഗുണം അവളുടെ ജീവി​ത​ത്തി​ന്റെ ഗതിതന്നെ മാറ്റി​യെ​ഴു​തു​മാ​യി​രു​ന്നു. വർഷങ്ങൾക്കി​പ്പു​റം തന്റെ ജനത്തിന്റെ ചരി​ത്ര​ത്തി​ലെ ഏറ്റവും ആവേശ​ക​ര​മായ സമയത്ത്‌, വാർധ​ക്യ​ത്തി​ലും, ആ ഗുണം അവൾക്കു കൈമു​ത​ലാ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പിന്നീട്‌, ഗുരു​ത​ര​മായ ഒരു തെറ്റ്‌ സംഭവി​ച്ച​പ്പോ​ഴും അവളുടെ തുണയ്‌ക്കെ​ത്തി​യത്‌ അതേ ഗുണമാണ്‌. ആരായി​രു​ന്നു അവൾ? അവളുടെ വിശ്വാ​സം നമുക്ക്‌ എങ്ങനെ മാതൃ​ക​യാ​ക്കാം?

മിര്യാം എന്ന അടിമ​പ്പെൺകു​ട്ടി

ആ പെൺകു​ട്ടി​യു​ടെ പേര്‌ ബൈബി​ളി​ന്റെ ഈ ഭാഗത്ത്‌ പറയു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും അവൾ ആരാണെന്ന കാര്യ​ത്തിൽ നമുക്കു യാതൊ​രു സംശയ​ത്തി​ന്റെ​യും ആവശ്യ​മില്ല. അവൾ മിര്യാം ആയിരു​ന്നു. ഈജി​പ്‌ത്‌ ദേശത്തെ എബ്രായ അടിമ​ക​ളായ അമ്രാ​മി​ന്റെ​യും യോ​ഖേ​ബെ​ദി​ന്റെ​യും മൂത്ത കുട്ടി. (സംഖ്യ 26:59) അവളുടെ കുഞ്ഞനി​യ​നാ​ണു പിന്നീട്‌ മോശ എന്ന്‌ അറിയ​പ്പെ​ട്ടത്‌. മോശ​യു​ടെ ചേട്ടനായ അഹരോന്‌ ഇപ്പോൾ ഏതാണ്ട്‌ മൂന്നു വയസ്സാണ്‌. മിര്യാ​മിന്‌ അന്ന്‌ എത്ര വയസ്സു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെന്ന്‌ ഉറപ്പി​ച്ചു​പ​റ​യാ​നാ​കി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും അവൾക്ക്‌ ഏതാണ്ട്‌ പത്തു വയസ്സു കാണു​മെന്നു നമുക്കു ന്യായ​മാ​യും നിഗമനം ചെയ്യാം.

ദുരി​ത​ങ്ങൾ നിറഞ്ഞ ഒരു കാലത്താ​ണു മിര്യാം ജീവി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌. ഈജി​പ്‌തു​കാർ അവളുടെ ജനമായ എബ്രാ​യരെ വലി​യൊ​രു ഭീഷണി​യാ​യി കണ്ട്‌ അവരെ അടിമ​ക​ളാ​ക്കി അടിച്ച​മർത്തി​യി​രുന്ന കാലം. എന്നിട്ടും അടിമകൾ എണ്ണത്തിൽ പെരു​കു​ന്നതു കണ്ട്‌ ഭയന്ന ഈജി​പ്‌തു​കാർ കുറെ​ക്കൂ​ടെ ക്രൂര​മാ​യൊ​രു വഴി തേടി. എബ്രാ​യർക്കു​ണ്ടാ​കുന്ന എല്ലാ ആൺകു​ഞ്ഞു​ങ്ങ​ളെ​യും ജനിക്കുന്ന ഉടൻ കൊന്നു​ക​ള​യാൻ ഫറവോൻ ഉത്തരവി​ട്ടു. എങ്കിലും രാജാവ്‌ അറിയാ​തെ ആ കല്‌പന ധിക്കരി​ക്കാൻ ധൈര്യം കാണിച്ച ശിപ്ര, പൂവ എന്നീ എബ്രായ വയറ്റാ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ വിശ്വാ​സം മിര്യാ​മി​നു തീർച്ച​യാ​യും ധൈര്യം പകർന്നി​രി​ക്കണം.—പുറപ്പാട്‌ 1:8-22.

മാതാ​പി​താ​ക്ക​ളു​ടെ വിശ്വാ​സ​വും മിര്യാ​മി​നു ധൈര്യം പകർന്നി​ട്ടുണ്ട്‌. മൂന്നാ​മത്തെ കുഞ്ഞു ജനിച്ച​ശേഷം അമ്രാ​മും യോ​ഖേ​ബെ​ദും മൂന്നു മാസ​ത്തോ​ളം അവനെ ഒളിപ്പി​ച്ചു​വെച്ചു. രാജക​ല്‌പന ഭയന്ന്‌ സുന്ദര​നായ തങ്ങളുടെ മകനെ കൊല​യ്‌ക്കു കൊടു​ക്കാൻ ആ മാതാ​പി​താ​ക്കൾ തയ്യാറാ​യില്ല. (എബ്രായർ 11:23) ഒരു കുഞ്ഞിനെ ഒളിപ്പി​ച്ചു​വെ​ക്കു​ന്നത്‌ അത്ര എളുപ്പ​മ​ല്ല​ല്ലോ. ഒടുവിൽ, വേദന​യോ​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും അവർക്ക്‌ ആ തീരു​മാ​ന​മെ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി​വന്നു. അവനെ സംരക്ഷിച്ച്‌ വളർത്താൻ തയ്യാറാ​കുന്ന ആരു​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും കണ്ണിൽപ്പെ​ടാൻ പാകത്തിൽ ഒരിടത്ത്‌ അവനെ കൊണ്ടു​പോ​യി വെക്കാൻ അവർ തീരു​മാ​നി​ച്ചു. തന്റെ ഓമന​ക്കു​ഞ്ഞി​നെ കിടത്താൻ ഞാങ്ങണ​കൊണ്ട്‌ ഒരു കൂടയു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​പ്പോൾ ആ അമ്മ എത്ര തീവ്ര​മാ​യി പ്രാർഥി​ച്ചു​കാ​ണു​മെന്ന്‌ ഒന്ന്‌ ഓർത്തു​നോ​ക്കൂ! എന്നിട്ട്‌ അതിൽ വെള്ളം കയറാ​തി​രി​ക്കാൻ അവൾ അതിനു പുറമേ ടാറും കീലും തേച്ച്‌ അവനെ അതിൽ കിടത്തി നൈൽ നദിയിൽ കൊണ്ടു​പോ​യി വെച്ചു. കുഞ്ഞിന്‌ എന്തു സംഭവി​ക്കു​ന്നെന്നു കാണാൻ മിര്യാ​മി​നെ അവിടെ നിറു​ത്തി​യത്‌ അവളാ​ണെ​ന്ന​തിന്‌ ഒരു സംശയ​വു​മില്ല.—പുറപ്പാട്‌ 2:1-4.

മിര്യാം എന്ന രക്ഷക

മിര്യാം അവി​ടെ​ത്തന്നെ നിൽക്കു​ക​യാണ്‌. പെട്ടെന്ന്‌ അതാ ആരോ അവി​ടേക്കു വരുന്നു. ഒരു കൂട്ടം സ്‌ത്രീ​ക​ളാണ്‌. അവർ സാധാ​ര​ണ​ക്കാ​രല്ല. ഫറവോ​ന്റെ മകളും പരിചാ​രി​ക​മാ​രു​മാണ്‌. നൈൽ നദിയിൽ കുളി​ക്കാ​നാ​ണു വരവ്‌. പാവം മിര്യാ​മി​ന്റെ മനസ്സി​ടി​ഞ്ഞു​കാ​ണും. ഫറവോ​ന്റെ സ്വന്തം മകൾതന്നെ രാജക​ല്‌പന ലംഘിച്ച്‌ ഈ എബ്രാ​യ​കു​ഞ്ഞി​നെ രക്ഷിക്കാൻ തുനി​യു​മോ? ആ സമയത്ത്‌ മിര്യാം വളരെ തീവ്ര​മാ​യി യഹോ​വ​യോ​ടു പ്രാർഥി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌, തീർച്ച.

ഞാങ്ങണ​കൾക്കി​ട​യി​ലി​രി​ക്കുന്ന ആ കൂട ആദ്യം കണ്ടത്‌ ഫറവോ​ന്റെ മകളാണ്‌. അത്‌ എടുത്തു​കൊ​ണ്ടു​വ​രാൻ അവൾ ഒരു ദാസിയെ പറഞ്ഞയച്ചു. തുടർന്ന്‌ രാജകു​മാ​രി എന്തു ചെയ്‌തെന്നു ബൈബിൾവി​വ​രണം പറയുന്നു: “അവൾ അതു തുറന്ന​പ്പോൾ അതിൽ ഒരു കുഞ്ഞിനെ കണ്ടു. അവൻ കരയു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.” അവൾക്ക്‌ ഉടൻ കാര്യം മനസ്സി​ലാ​യി: ഏതോ എബ്രാ​യ​സ്‌ത്രീ തന്റെ മകന്റെ ജീവൻ രക്ഷിക്കാൻ നോക്കു​ക​യാണ്‌. പക്ഷേ സുന്ദര​നായ ആ കുഞ്ഞിന്റെ ഓമന​മു​ഖം കണ്ടപ്പോൾ ഫറവോ​ന്റെ മകളുടെ മനസ്സ്‌ അലിഞ്ഞു. (പുറപ്പാട്‌ 2:5, 6) എല്ലാം നോക്കി​നിൽക്കു​ക​യാ​യി​രുന്ന മിര്യാം പെട്ടെന്ന്‌ അവളുടെ മുഖത്തെ ഭാവം വായി​ച്ചെ​ടു​ത്തു. ഇതാണു പറ്റിയ സന്ദർഭം! യഹോ​വ​യി​ലുള്ള വിശ്വാ​സം തെളി​യി​ക്കേണ്ട സമയമാണ്‌ ഇത്‌. ധൈര്യം സംഭരിച്ച്‌ അവൾ അവരുടെ അടു​ത്തേക്കു ചെന്നു.

ഒരു എബ്രായ അടിമ​പ്പെൺകു​ട്ടി രാജകു​ടും​ബ​ത്തിൽപ്പെട്ട ഒരാളു​ടെ അടുത്ത്‌ ചെന്ന്‌ സംസാ​രി​ക്കാൻ മുതിർന്നാൽ എന്തായി​രി​ക്കും സംഭവി​ക്കു​ക​യെന്നു നമുക്ക്‌ ഊഹി​ക്കാൻപോ​ലും പറ്റില്ല. എന്നിട്ടും മിര്യാം കുമാ​രി​യു​ടെ മുന്നിൽ നേരെ കാര്യം അവതരി​പ്പി​ച്ചു: “കുമാ​രി​ക്കു​വേണ്ടി ഈ കുഞ്ഞിനെ മുലയൂ​ട്ടാൻ ഞാൻ പോയി ഒരു എബ്രാ​യ​സ്‌ത്രീ​യെ വിളി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​വ​രട്ടേ?” ഏറ്റവും പറ്റിയ ഒരു ചോദ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു അത്‌. കാരണം, താൻ ഒരു കുഞ്ഞിനെ മുലയൂ​ട്ടി​വ​ളർത്താൻ പറ്റിയ സ്ഥാനത്ത​ല്ലെന്ന്‌ ഫറവോ​ന്റെ മകൾക്ക്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു. കൂടാതെ, ആ എബ്രാ​യ​കു​ഞ്ഞി​നെ അവന്റെ ജനത്തിൽപ്പെട്ട ആരെങ്കി​ലും​തന്നെ മുലയൂ​ട്ടി​വ​ളർത്തു​ന്ന​താ​യി​രി​ക്കും കൂടുതൽ ഉചിത​മെ​ന്നും അവൾക്കു തോന്നി​ക്കാ​ണും. കുഞ്ഞു മുതിർന്നു​ക​ഴി​യു​മ്പോൾ അവനെ തന്റെ ദത്തുപു​ത്ര​നാ​യി കൊട്ടാ​ര​ത്തി​ലേക്കു കൊണ്ടു​വന്ന്‌ അവനു വിദ്യാ​ഭ്യാ​സം നൽകി വളർത്താ​മെന്ന്‌ അവൾ ചിന്തി​ച്ചി​രി​ക്കാം. “പോയി കൊണ്ടു​വരൂ!” എന്ന കുമാ​രി​യു​ടെ പെട്ടെ​ന്നുള്ള മറുപടി കേട്ട്‌ മിര്യാം സന്തോ​ഷം​കൊണ്ട്‌ മതിമ​റ​ന്നു​കാ​ണും.—പുറപ്പാട്‌ 2:7, 8.

കേട്ടപാ​തി കേൾക്കാ​ത്ത​പാ​തി മിര്യാം ഉത്‌ക​ണ്‌ഠ​യോ​ടെ​യി​രി​ക്കുന്ന മാതാ​പി​താ​ക്ക​ളു​ടെ അടു​ത്തേക്ക്‌ ഓടി. ആവേശ​ത്തോ​ടെ ഇക്കാര്യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ആ അമ്മയെ അറിയി​ക്കുന്ന മിര്യാ​മി​നെ നിങ്ങൾക്കു ഭാവന​യിൽ കാണാ​മോ? തീർച്ച​യാ​യും ഇതിനു പിന്നിൽ പ്രവർത്തി​ച്ചത്‌ യഹോ​വ​യാ​ണെന്നു മനസ്സി​ലാ​ക്കിയ യോ​ഖേ​ബെദ്‌ മിര്യാ​മി​നോ​ടൊ​പ്പം ഫറവോ​ന്റെ മകളുടെ അടു​ത്തേക്കു പോയി. “ഈ കുഞ്ഞിനെ കൊണ്ടു​പോ​യി എനിക്കു​വേണ്ടി മുലയൂ​ട്ടി വളർത്തുക. ഞാൻ ശമ്പളം തരാം” എന്ന കുമാ​രി​യു​ടെ വാക്കുകൾ കേട്ട​പ്പോൾ തനിക്കു​ണ്ടായ സന്തോ​ഷ​വും ആശ്വാ​സ​വും മറച്ചു​വെ​ക്കാൻ യോ​ഖേ​ബെദ്‌ പണി​പ്പെ​ട്ടു​കാ​ണും.—പുറപ്പാട്‌ 2:9.

അന്നു മിര്യാം തന്റെ ദൈവ​മായ യഹോ​വ​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ വളരെ​യേറെ കാര്യങ്ങൾ പഠിച്ചി​രി​ക്കാം. ദൈവം തന്റെ ജനത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ചിന്തയു​ള്ള​വ​നാ​ണെ​ന്നും ദൈവം അവരുടെ പ്രാർഥ​നകൾ കേൾക്കു​ന്ന​വ​നാ​ണെ​ന്നും അവൾക്ക്‌ ഉറപ്പായി. ധൈര്യം, വിശ്വാ​സം എന്നീ ഗുണങ്ങൾ മുതിർന്ന​വർക്കും പുരു​ഷ​ന്മാർക്കും മാത്ര​മു​ള്ള​ത​ല്ലെ​ന്നും അവൾ തിരി​ച്ച​റി​ഞ്ഞു. യഹോവ തന്റെ എല്ലാ വിശ്വ​സ്‌ത​ദാ​സ​രു​ടെ​യും പ്രാർഥ​നകൾ കേൾക്കു​ന്ന​വ​നാണ്‌. (സങ്കീർത്തനം 65:2) ബുദ്ധി​മു​ട്ടു​കൾ നിറഞ്ഞ ഇക്കാലത്ത്‌ നമ്മൾ എല്ലാവ​രും ഇക്കാര്യ​ങ്ങൾ ഓർക്കണം. നമ്മൾ ചെറു​പ്പ​ക്കാ​രോ പ്രായ​മു​ള്ള​വ​രോ ആകട്ടെ, സ്‌ത്രീ​യോ പുരു​ഷ​നോ ആകട്ടെ, ദൈവം നമ്മളെ എല്ലാവ​രെ​യും ശ്രദ്ധി​ക്കു​ന്നു.

മിര്യാം—ക്ഷമയോ​ടെ കാത്തി​രുന്ന സഹോ​ദ​രി

യോ​ഖേ​ബെദ്‌ ആ കുഞ്ഞിനെ മുലയൂ​ട്ടി വളർത്തി. താൻ ജീവൻ രക്ഷിക്കാൻ സഹായിച്ച തന്റെ കുഞ്ഞാ​ങ്ങ​ള​യോ​ടു മിര്യാ​മിന്‌ എത്രമാ​ത്രം അടുപ്പം തോന്നി​ക്കാ​ണു​മെന്ന്‌ ഓർത്തു​നോ​ക്കൂ! അവൾ അവനെ സംസാ​രി​ക്കാൻ പഠിപ്പി​ക്കു​ന്ന​തും അവൻ ആദ്യമാ​യി ദൈവ​മായ യഹോ​വ​യു​ടെ പേര്‌ പറഞ്ഞ​പ്പോൾ അവൾ സന്തോ​ഷം​കൊണ്ട്‌ മതിമ​റ​ന്ന​തും ഒന്നു ഭാവന​യിൽ കാണാ​മോ? കുട്ടി വളർന്നു. ഒടുവിൽ അവനെ ഫറവോ​ന്റെ മകളുടെ അടു​ത്തേക്കു കൊണ്ടു​പോ​കേണ്ട സമയമാ​യി. (പുറപ്പാട്‌ 2:10) അവനെ വേർപി​രി​യു​ന്നത്‌ ആ കുടും​ബ​ത്തെ​യാ​കെ വേദന​യി​ലാ​ഴ്‌ത്തി എന്നതിനു സംശയ​മില്ല. ഫറവോ​ന്റെ മകൾ അവനു പിന്നീടു മോശ എന്നു പേരിട്ടു. അവൻ വളർന്ന്‌ ഒരു മുതിർന്ന പുരു​ഷ​നാ​കു​ന്നതു കാണാൻ മിര്യാം എത്ര ആഗ്രഹി​ച്ചു​കാ​ണും! ഈജി​പ്‌തി​ലെ രാജകു​ടും​ബാം​ഗ​ങ്ങൾക്കി​ട​യിൽ വളർന്നു​വ​രുന്ന അവൻ യഹോ​വ​യോ​ടുള്ള സ്‌നേഹം നഷ്ടമാ​കാ​തെ സൂക്ഷി​ക്കു​മോ?

കാലം അതിന്‌ ഉത്തരം നൽകി. ഒരു മുതിർന്ന പുരു​ഷ​നാ​യി വളർന്ന തന്റെ അനിയൻ, ഫറവോ​ന്റെ കൊട്ടാ​രം വെച്ചു​നീ​ട്ടിയ സുവർണാ​വ​സ​ര​ങ്ങൾക്കു പിന്നാലെ പോകു​ന്ന​തി​നു പകരം ദൈവത്തെ സേവി​ക്കാൻ തീരു​മാ​നി​ച്ചെന്ന്‌ അറിഞ്ഞ​പ്പോൾ മിര്യാ​മി​ന്റെ ഹൃദയം അഭിമാ​നം​കൊണ്ട്‌ തുടി​ച്ചു​കാ​ണും. 40 വയസ്സാ​യ​പ്പോൾ മോശ തന്റെ ജനത്തി​നു​വേണ്ടി ഒരു നിലപാ​ടെ​ടു​ത്തു. ഒരു എബ്രായ അടിമയെ ഉപദ്ര​വിച്ച ഈജി​പ്‌തു​കാ​രനെ മോശ കൊന്നു. തന്റെ ജീവൻ അപകട​ത്തി​ലാ​ണെന്നു മനസ്സി​ലാ​ക്കിയ മോശ ഈജി​പ്‌തിൽനിന്ന്‌ ഓടി​പ്പോ​യി.—പുറപ്പാട്‌ 2:11-15; പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 7:23-29; എബ്രായർ 11:24-26.

മോശ ആരോ​രു​മ​റി​യാ​തെ അങ്ങു ദൂരെ മിദ്യാ​നിൽ ഒരു ആട്ടിട​യ​നാ​യി ജീവിച്ച അടുത്ത നാലു പതിറ്റാ​ണ്ടോ​ളം​കാ​ലം മിര്യാം തന്റെ സഹോ​ദ​ര​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഒന്നും കേട്ടു​കാ​ണില്ല. (പുറപ്പാട്‌ 3:1; പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 7:29, 30) ക്ഷമയോ​ടെ കാത്തി​രുന്ന മിര്യാം പതിയെ വാർധ​ക്യ​ത്തി​ലേക്കു കാലൂന്നി. അക്കാല​യ​ള​വിൽ തന്റെ ജനത്തിന്റെ ദുരി​തങ്ങൾ അടിക്കടി വർധി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ അവൾ സാക്ഷി​യാ​യി.

മിര്യാം എന്ന പ്രവാ​ചി​ക

തന്റെ ജനത്തിന്റെ വിമോ​ച​ക​നാ​യി ദൈവം അയച്ച മോശ ഒടുവിൽ തിരികെ എത്തിയ​പ്പോൾ സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ മിര്യാ​മി​നു 90-നോട്‌ അടുത്ത്‌ പ്രായ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മോശ​യു​ടെ വക്താവാ​യി​രു​ന്നു അഹരോൻ. ദൈവ​ജ​നത്തെ വിട്ടയ​യ്‌ക്ക​ണ​മെന്ന അപേക്ഷ​യു​മാ​യി മിര്യാ​മി​ന്റെ ആ രണ്ടു സഹോ​ദ​ര​ന്മാർ ഫറവോ​നെ സമീപി​ച്ചു. ഫറവോൻ അവരുടെ വാക്കു​കൾക്കു ചെവി​കൊ​ടു​ക്കാ​തി​രു​ന്ന​പ്പോ​ഴും ദൈവം അയച്ച പത്ത്‌ ബാധക​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഈജി​പ്‌തു​കാർക്കു മുന്നറി​യിപ്പ്‌ കൊടു​ക്കാൻ അവർക്കു വീണ്ടും​വീ​ണ്ടും ഫറവോ​ന്റെ അടുക്കൽ ചെല്ലേ​ണ്ടി​വ​ന്ന​പ്പോ​ഴും മിര്യാം അവർക്കു പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ന​വും പിന്തു​ണ​യും ഏകി കൂടെ നിന്നു​കാ​ണും. ഒടുവിൽ ഈജി​പ്‌തു​കാ​രു​ടെ എല്ലാ ആദ്യജാ​ത​ന്മാ​രും സംഹരി​ക്ക​പ്പെട്ട അവസാ​നത്തെ ബാധ​യോ​ടെ ഇസ്രാ​യേ​ല്യർക്ക്‌ ഈജി​പ്‌തു വിട്ടു​പോ​രാ​നുള്ള സമയം വന്നെത്തി. മോശ​യു​ടെ നേതൃ​ത്വ​ത്തിൽ അവർ അവിടം വിട്ടു​പോ​ന്ന​പ്പോൾ ഉത്സാഹ​ത്തോ​ടെ ഓടി​ന​ടന്ന്‌ ജനത്തെ സഹായി​ക്കുന്ന മിര്യാ​മി​നെ നിങ്ങൾക്കു കാണാ​നാ​കു​ന്നു​ണ്ടോ?—പുറപ്പാട്‌ 4:14-16, 27-31; 7:1–12:51.

പിന്നീട്‌ ഇസ്രാ​യേ​ല്യർ ചെങ്കട​ലി​നും ഈജി​പ്‌ഷ്യൻ സൈന്യ​ത്തി​നും ഇടയിൽ കുടു​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ മോശ കടലിന്‌ അഭിമു​ഖ​മാ​യി നിന്ന്‌ തന്റെ വടി ഉയർത്തു​ന്നത്‌ മിര്യാം സ്വന്തം കണ്ണാലെ കണ്ടു. കടൽ രണ്ടായി പിരിഞ്ഞു. മോശ കടലിനു നടുവിൽ ഉണങ്ങിയ നിലത്തു​കൂ​ടെ ആ ജനത്തെ നയിച്ച​പ്പോൾ മിര്യാ​മിന്‌ യഹോ​വ​യി​ലുള്ള വിശ്വാ​സം മുമ്പെ​ന്ന​ത്തേ​തി​ലും അധികം ശക്തമാ​യി​ക്കാ​ണും. എന്തും ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന, ഏതു വാഗ്‌ദാ​ന​വും നിറ​വേ​റ്റാൻ ശക്തിയുള്ള ഒരു ദൈവ​ത്തെ​യാണ്‌ താൻ സേവി​ക്കു​ന്ന​തെന്ന്‌ അവൾക്കു ബോധ്യ​മാ​യി!—പുറപ്പാട്‌ 14:1-31.

ജനമെ​ല്ലാം സുരക്ഷി​ത​രാ​യി അപ്പുറം കടക്കു​ക​യും സമു​ദ്ര​ജലം ഫറവോ​നെ​യും അവന്റെ സൈന്യ​ത്തെ​യും മൂടി​ക്ക​ള​യു​ക​യും ചെയ്‌ത​പ്പോൾ മിര്യാ​മിന്‌ ഒരു കാര്യം ബോധ്യ​മാ​യി—ലോകത്തെ ഏറ്റവും കരുത്തുറ്റ സേന​യെ​ക്കാൾ ശക്തനാണ്‌ യഹോവ! ഇതു കണ്ടപ്പോൾ ജനമെ​ല്ലാം യഹോ​വയെ സ്‌തു​തിച്ച്‌ ഒരു പാട്ട്‌ പാടി. അതിനു പ്രതി​ഗാ​ന​മാ​യി സ്‌ത്രീ​കൾ മിര്യാ​മി​ന്റെ നേതൃ​ത്വ​ത്തിൽ ഇങ്ങനെ പാടി: “യഹോ​വയെ പാടി സ്‌തു​തി​ക്കു​വിൻ. കാരണം നമ്മുടെ ദൈവം മഹോ​ന്ന​ത​നാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. കുതി​ര​യെ​യും കുതി​ര​ക്കാ​ര​നെ​യും കടലി​ലേക്കു ചുഴറ്റി എറിഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു.”—പുറപ്പാട്‌ 15:20, 21; സങ്കീർത്തനം 136:15.

എന്നും മിര്യാ​മി​ന്റെ മനസ്സിൽ തങ്ങിനിൽക്കുന്ന ഒരു അവിസ്‌മ​ര​ണീയ മുഹൂർത്ത​മാ​യി​രു​ന്നു അത്‌. ബൈബി​ളിൽ ഇവിടെ മിര്യാ​മി​നെ ഒരു പ്രവാ​ചിക എന്നു വിളി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​യി കാണാം. ഈ വിശേ​ഷണം ലഭിച്ച ആദ്യത്തെ സ്‌ത്രീ​യാണ്‌ മിര്യാം. യഹോ​വയെ ഇങ്ങനെ ഒരു പ്രത്യേക വിധത്തിൽ സേവി​ക്കാ​നുള്ള പദവി വിരലി​ലെ​ണ്ണാ​വുന്ന സ്‌ത്രീ​കൾക്കേ ലഭിച്ചി​ട്ടു​ള്ളൂ.—ന്യായാ​ധി​പ​ന്മാർ 4:4; 2 രാജാ​ക്ക​ന്മാർ 22:14; യശയ്യ 8:3; ലൂക്കോസ്‌ 2:36.

യഹോവ നമ്മളെ ശ്രദ്ധി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും നമ്മുടെ ചെറി​യ​ചെ​റിയ ശ്രമങ്ങൾക്കും നമ്മൾ കാണി​ക്കുന്ന ക്ഷമയ്‌ക്കും തന്നെ സ്‌തു​തി​ക്കാ​നുള്ള നമ്മുടെ ആഗ്രഹ​ത്തി​നും പ്രതി​ഫലം തരാൻ യഹോവ ആകാം​ക്ഷ​യോ​ടെ നോക്കി​യി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നും ഈ ബൈബിൾവി​വ​രണം നമ്മളെ ഓർമി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ചെറു​പ്പ​ക്കാ​രോ പ്രായ​മു​ള്ള​വ​രോ, സ്‌ത്രീ​യോ പുരു​ഷ​നോ ആരായാ​ലും നമുക്ക്‌ യഹോ​വ​യിൽ വിശ്വാ​സ​മർപ്പി​ക്കാ​നാ​കും. അത്തരം വിശ്വാ​സം ദൈവ​ത്തിന്‌ എന്ത്‌ ഇഷ്ടമാ​ണെ​ന്നോ! ദൈവം അത്‌ ഒരിക്ക​ലും മറക്കില്ല. അതിനു പ്രതി​ഫലം തരാൻ യഹോ​വ​യ്‌ക്കു സന്തോ​ഷ​മാണ്‌. (എബ്രായർ 6:10; 11:6) ഇതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ നമ്മൾ മിര്യാ​മി​ന്റെ വിശ്വാ​സം അനുക​രി​ക്കേ​ണ്ട​തല്ലേ?

മിര്യാ​മി​നെ അഹങ്കാരം പിടി​കൂ​ടു​ന്നു

ഉത്തരവാ​ദി​ത്വ​ങ്ങ​ളും പ്രാമു​ഖ്യ​ത​യും ലഭിക്കു​മ്പോൾ അനു​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളോ​ടൊ​പ്പം ചില​പ്പോൾ ചില അപകട​ങ്ങ​ളും വന്നു​ചേ​രാം. ഇസ്രാ​യേ​ല്യർ അടിമ​ത്ത​ത്തിൽനിന്ന്‌ മോചി​ത​രായ സമയത്ത്‌ ആ ജനതയിൽ ഏറ്റവും പ്രാമു​ഖ്യ​ത​യുള്ള സ്‌ത്രീ മിര്യാ​മാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം. അവളെ അഹങ്കാ​ര​മോ സ്ഥാന​മോ​ഹ​മോ പിടി​കൂ​ടു​മാ​യി​രു​ന്നോ? (സുഭാഷിതങ്ങൾ 16:18) സങ്കടക​ര​മെന്നു പറയട്ടെ, കുറച്ച്‌ കാല​ത്തേക്ക്‌ അങ്ങനെ സംഭവി​ച്ചു.

ഇസ്രാ​യേ​ല്യർ ഈജി​പ്‌തിൽനിന്ന്‌ പുറ​പ്പെ​ട്ടു​പോന്ന്‌ ഏതാനും മാസങ്ങൾ കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ മോശയെ കാണാൻ അങ്ങ്‌ ദൂരെ​നിന്ന്‌ ഒരു കൂട്ടം ആളുകൾ വന്നു. മോശ​യു​ടെ ഭാര്യ സിപ്പോ​റ​യെ​യും അവരുടെ രണ്ട്‌ ആൺമക്ക​ളെ​യും കൂട്ടി അമ്മായി​യ​പ്പ​നായ യിത്രൊ അവി​ടേക്കു വന്നതാ​യി​രു​ന്നു. മിദ്യാ​നി​ലെ 40 വർഷത്തെ പരദേ​ശ​വാ​സ​ത്തി​നി​ടെ മോശ വിവാ​ഹം​ക​ഴി​ച്ച​താ​യി​രു​ന്നു സിപ്പോ​റയെ. മുമ്പൊ​രി​ക്കൽ സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ കുടും​ബാം​ഗ​ങ്ങളെ കാണാൻ സിപ്പോറ മിദ്യാ​നി​ലേക്കു മടങ്ങി​യി​രു​ന്നു. ഇപ്പോൾ അപ്പൻ അവളെ ഇസ്രാ​യേ​ല്യ​പാ​ള​യ​ത്തിൽ കൊണ്ടാ​ക്കാൻ വന്നതാണ്‌. (പുറപ്പാട്‌ 18:1-5) ആ വരവ്‌ ഇസ്രാ​യേല്യ പാളയ​ത്തിൽ ആകെ ഒരു ചലനം സൃഷ്ടി​ച്ചു​കാ​ണും. ഈജി​പ്‌തിൽനിന്ന്‌ തങ്ങളെ വിടു​വി​ച്ചു കൊണ്ടു​വ​രാൻ ദൈവം തിര​ഞ്ഞെ​ടുത്ത ആളുടെ ഭാര്യയെ ഒരു​നോക്ക്‌ കാണാൻ പലരും വെമ്പൽകൊ​ണ്ടി​രി​ക്കാം.

മിര്യാ​മി​നും സന്തോ​ഷ​മാ​യോ? തുടക്ക​ത്തി​ലൊ​ക്കെ സന്തോ​ഷ​മാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം. പക്ഷേ പിന്നീട്‌ അഹങ്കാരം അവളെ പിടി​കൂ​ടി​യെന്നു തോന്നു​ന്നു. ഇപ്പോൾ സിപ്പോറ വന്നതു​കൊണ്ട്‌ ഇസ്രാ​യേ​ല്യർക്കി​ട​യിൽ തനിക്കുള്ള പ്രാമു​ഖ്യത നഷ്ടമാ​കു​മോ എന്നു മിര്യാം ഭയന്നി​രി​ക്കാം. ഏതായാ​ലും മിര്യാ​മി​ന്റെ​യും അഹരോ​ന്റെ​യും സംസാ​ര​ത്തിൽ കുറ്റം​പ​റ​ച്ചിൽ സ്ഥാനം​പി​ടി​ച്ചു. സ്വാഭാ​വി​ക​മാ​യും അവരുടെ സംസാ​ര​ത്തിൽ പതി​യെ​പ്പ​തി​യെ വിദ്വേ​ഷ​വും പകയും കലരാൻതു​ടങ്ങി. ആദ്യ​മൊ​ക്കെ അവരുടെ സംസാരം സിപ്പോ​റ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു. അവൾ ഒരു ഇസ്രാ​യേല്യ അല്ല കൂശ്യസ്‌ത്രീa ആണെന്നാ​യി​രു​ന്നു പരാതി. പക്ഷേ പതി​യെ​പ്പ​തി​യെ ആ സംസാരം മോശ​യ്‌ക്കെ​തി​രെ​യുള്ള പരാതി​പ​റ​ച്ചി​ലാ​യി. മിര്യാ​മും അഹരോ​നും പറഞ്ഞു: “മോശ​യി​ലൂ​ടെ മാത്ര​മാ​ണോ യഹോവ സംസാ​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ളത്‌, ഞങ്ങളി​ലൂ​ടെ​യും സംസാ​രി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലേ?”—സംഖ്യ 12:1, 2.

കുഷ്‌ഠ​രോ​ഗി​യായ മിര്യാം

മിര്യാ​മി​ന്റെ​യും അഹരോ​ന്റെ​യും ഉള്ളിൽ ചില ദുർഗു​ണങ്ങൾ നുരഞ്ഞു​പൊ​ങ്ങു​ന്ന​തി​ന്റെ സൂചന നിങ്ങൾക്ക്‌ ആ വാക്കു​ക​ളിൽ കാണാ​നാ​കു​ന്നു​ണ്ടോ? യഹോവ മോശയെ ഇങ്ങനെ​യൊ​ക്കെ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നത്‌ അവർക്കു രസിക്കു​ന്നി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. അവർ കൂടുതൽ അധികാ​ര​വും സ്വാധീ​ന​വും മോഹി​ച്ചു. മോശ അധികാ​രം ദുർവി​നി​യോ​ഗം ചെയ്‌ത​തു​കൊ​ണ്ടോ സ്ഥാന​മോ​ഹി​യാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടോ ആണോ അവർക്ക്‌ ഇങ്ങനെ തോന്നി​യത്‌? ചില കുറവു​ക​ളൊ​ക്കെ ഉണ്ടായി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും മോശ അധികാ​ര​മോ​ഹ​മോ അഹങ്കാ​ര​മോ ഉള്ള ആളല്ലാ​യി​രു​ന്നു. “മോശ ഭൂമി​യി​ലുള്ള എല്ലാ മനുഷ്യ​രെ​ക്കാ​ളും സൗമ്യ​നാ​യി​രു​ന്നു” എന്നാണു ദൈവ​വ​ചനം പറയു​ന്നത്‌. എന്തായാ​ലും മിര്യാ​മും അഹരോ​നും അതിരു​ക​ട​ന്നു​പോ​യി​രു​ന്നു, അപകട​ത്തി​ലേ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു അവരുടെ പോക്ക്‌. “പക്ഷേ യഹോവ അതു കേൾക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു” എന്നാണു വിവരണം പറയു​ന്നത്‌.—സംഖ്യ 12:2, 3.

ഉടൻതന്നെ യഹോവ ആ മൂന്നു കൂടപ്പി​റ​പ്പു​ക​ളെ​യും സാന്നി​ധ്യ​കൂ​ടാ​ര​ത്തി​ലേക്കു വിളി​പ്പി​ച്ചു. അപ്പോൾ യഹോ​വ​യു​ടെ സാന്നി​ധ്യ​ത്തെ പ്രതീ​ക​പ്പെ​ടു​ത്തുന്ന ഗംഭീ​ര​മായ മേഘസ്‌തം​ഭം ഇറങ്ങി​വന്ന്‌ കൂടാ​ര​വാ​തിൽക്കൽ നിന്നു. യഹോവ സംസാ​രി​ച്ചു. തനിക്കു മോശ​യു​മാ​യുള്ള പ്രത്യേക ബന്ധത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും താൻ അവനിൽ അർപ്പിച്ച വലിയ വിശ്വാ​സ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും മിര്യാ​മി​നെ​യും അഹരോ​നെ​യും ഓർമി​പ്പിച്ച യഹോവ അവരെ ശകാരി​ച്ചു. യഹോവ ചോദി​ച്ചത്‌ ഇതായി​രു​ന്നു: “അങ്ങനെ​യുള്ള എന്റെ ദാസനായ ഈ മോശ​യ്‌ക്കെ​തി​രെ സംസാ​രി​ക്കാൻ നിങ്ങൾക്ക്‌ എങ്ങനെ ധൈര്യം വന്നു?” മിര്യാ​മും അഹരോ​നും വിറച്ചു​പോ​യി​ക്കാ​ണും. മോശ​യോട്‌ അവർ കാണിച്ച അനാദ​രവ്‌ തനി​ക്കെ​തി​രെ​യുള്ള അനാദ​ര​വാ​യി​ട്ടാണ്‌ യഹോവ കണ്ടത്‌.—സംഖ്യ 12:4-8.

സഹോ​ദ​ര​ന്റെ ഭാര്യ​ക്കെ​തി​രെ​യുള്ള ഈ നീക്കത്തി​നു തന്റെ അനിയ​നെ​യും കൂട്ടു​പി​ടിച്ച്‌ മുന്നി​ട്ടി​റ​ങ്ങി​യത്‌ മിര്യാ​മാ​യി​രി​ക്കാ​നാ​ണു സാധ്യത. അതു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാം അപ്പോൾ ശിക്ഷ മിര്യാ​മി​നു ലഭിച്ചത്‌. അവൾക്കു കുഷ്‌ഠ​രോ​ഗം ബാധി​ക്കാൻ യഹോവ ഇടയാക്കി. പേടി​പ്പെ​ടു​ത്തുന്ന ഈ രോഗം​പി​ടിച്ച്‌ അവളുടെ ത്വക്ക്‌ ‘മഞ്ഞു​പോ​ലെ വെളുത്തു.’ ഉടൻതന്നെ അഹരോൻ, മിര്യാ​മി​നു​വേണ്ടി യഹോ​വ​യോട്‌ അപേക്ഷി​ക്കാൻ മോശ​യോ​ടു യാചിച്ചു. അഹരോൻ താഴ്‌മ​യോ​ടെ പറഞ്ഞു: “വിഡ്‌ഢി​ത്ത​മാ​ണു ഞങ്ങൾ കാണി​ച്ചത്‌.” സൗമ്യ​നായ മോശ അപ്പോൾ യഹോ​വയെ ഇങ്ങനെ വിളി​ച്ച​പേ​ക്ഷി​ച്ചു: “ദൈവമേ, ദയവായി, ദയവായി മിര്യാ​മി​നെ സുഖ​പ്പെ​ടു​ത്തേ​ണമേ!” (സംഖ്യ 12:9-13) കുറവു​ക​ളൊ​ക്കെ ഉണ്ടെങ്കി​ലും തങ്ങളുടെ മൂത്ത സഹോ​ദ​രി​യെ അവർ ഇരുവ​രും എത്രമാ​ത്രം സ്‌നേ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്നു എന്നാണ്‌ അവരുടെ വേദന​യും വിഷമ​വും സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌.

മിര്യാ​മി​നു ക്ഷമ കിട്ടുന്നു

കരുണ കാണിച്ച യഹോവ, പശ്ചാത്ത​പിച്ച മിര്യാ​മി​നോ​ടു ക്ഷമിച്ചു. എന്നാൽ അവൾ ഇസ്രാ​യേ​ല്യ​പാ​ള​യ​ത്തി​നു പുറത്ത്‌ ആരുമാ​യും സമ്പർക്കം ഇല്ലാതെ ഏഴു ദിവസം കഴിച്ചു​കൂ​ട്ട​ണ​മെന്നു യഹോവ പറഞ്ഞു. ശിക്ഷണം​കി​ട്ടി ഇസ്രാ​യേ​ല്യ​പാ​ള​യ​ത്തി​നു പുറത്തു​പോ​കേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്നത്‌ വലിയ ഒരു അപമാ​ന​മാ​യി മിര്യാ​മി​നു തോന്നി​യി​രി​ക്കാം. പക്ഷേ വിശ്വാ​സം അവളെ രക്ഷിച്ചു. തന്റെ പിതാ​വായ യഹോവ നീതി​മാ​നാ​ണെ​ന്നും തനിക്കു ശിക്ഷണം തന്നതു സ്‌നേ​ഹം​കൊ​ണ്ടാ​ണെ​ന്നും ഉള്ളി​ന്റെ​യു​ള്ളിൽ അവൾക്കു നല്ല ബോധ്യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ മിര്യാം ദൈവം പറഞ്ഞത്‌ അനുസ​രി​ച്ചു. അങ്ങനെ ഒറ്റയ്‌ക്ക്‌ ഏഴു ദിവസങ്ങൾ. ഈ സമയമ​ത്ര​യും ഇസ്രാ​യേൽപാ​ള​യ​ത്തി​ലു​ള്ളവർ അവൾക്കു​വേണ്ടി കാത്തി​രു​ന്നു. ഒടുവിൽ മിര്യാ​മി​ന്റെ വിശ്വാ​സ​ത്തി​ന്റെ മാറ്റ്‌ വീണ്ടും തെളി​യി​ക്ക​പ്പെട്ടു. അവൾ താഴ്‌മ​യോ​ടെ “തിരികെ” പാളയ​ത്തി​ലേക്കു പ്രവേ​ശി​ക്കാൻ തയ്യാറാ​യി.—സംഖ്യ 12:14, 15.

താൻ സ്‌നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന​വർക്കു യഹോവ ശിക്ഷണം കൊടു​ക്കും. (എബ്രായർ 12:5, 6) യഹോവ മിര്യാ​മി​നെ അത്രമേൽ സ്‌നേ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ അവളുടെ അഹങ്കാരം തിരു​ത്താ​തെ വിടാൻ യഹോ​വ​യ്‌ക്കാ​യില്ല. അൽപ്പം വേദനി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും ആ തിരുത്തൽ അവളെ രക്ഷിച്ചു. വിശ്വാ​സ​ത്തോ​ടെ അതു സ്വീക​രി​ച്ച​തു​കൊണ്ട്‌ അവൾക്കു വീണ്ടും യഹോ​വ​യു​ടെ പ്രീതി ലഭിച്ചു. വിജന​ഭൂ​മി​യി​ലെ പ്രവാ​സ​കാ​ലം ഏതാണ്ട്‌ അവസാ​നി​ക്കു​ന്ന​തു​വരെ അവൾ ജീവി​ച്ചി​രു​ന്നു. സീൻ വിജന​ഭൂ​മി​യി​ലെ കാദേ​ശിൽവെച്ച്‌ മിര്യാം മരിക്കു​മ്പോൾ സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ അവൾക്കു 130-വയസ്സിനോട്‌b അടുത്ത്‌ പ്രായ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. (സംഖ്യ 20:1) നൂറ്റാ​ണ്ടു​കൾക്കി​പ്പു​റം, യഹോവ മിര്യാ​മി​ന്റെ വിശ്വസ്‌ത സേവനത്തെ സ്‌നേ​ഹ​ത്തോ​ടെ ഓർക്കു​ക​യും ആദരി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. മീഖ പ്രവാ​ച​ക​നി​ലൂ​ടെ യഹോവ തന്റെ ജനത്തെ ഇങ്ങനെ ഓർമി​പ്പി​ച്ചു: “അടിമ​വീ​ട്ടിൽനിന്ന്‌ ഞാൻ നിങ്ങളെ മോചി​പ്പി​ച്ചു; നിങ്ങളു​ടെ മുന്നിൽ മോശ​യെ​യും അഹരോ​നെ​യും മിര്യാ​മി​നെ​യും അയച്ചു.”—മീഖ 6:4.

മിര്യാ​മി​ന്റെ ജീവി​ത​ത്തിൽനിന്ന്‌ നമുക്കു പലതും പഠിക്കാ​നുണ്ട്‌. ഒരു കുട്ടി​യാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോൾ അവൾ ചെയ്‌ത​തു​പോ​ലെ നമ്മൾ നിസ്സഹാ​യ​രു​ടെ തുണയ്‌ക്കെ​ത്തു​ക​യും ശരിയാ​യ​തി​നു​വേണ്ടി ധൈര്യ​ത്തോ​ടെ സംസാ​രി​ക്കു​ക​യും വേണം. (യാക്കോബ്‌ 1:27) മിര്യാ​മി​നെ​പ്പോ​ലെ നമ്മളും ദൈവ​ത്തി​ന്റെ പ്രഖ്യാ​പ​നങ്ങൾ സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ മറ്റുള്ള​വരെ അറിയി​ക്കണം. (റോമർ 10:15) അസൂയ, പക എന്നീ ദുർഗു​ണങ്ങൾ ഒഴിവാ​ക്കാൻ പഠിക്കു​ന്ന​തി​ലും മിര്യാം നമുക്ക്‌ ഒരു മാതൃ​ക​യാണ്‌. (സുഭാ​ഷി​തങ്ങൾ 14:30) അവളെ​പ്പോ​ലെ യഹോ​വ​യിൽനി​ന്നുള്ള തിരുത്തൽ നമ്മൾ താഴ്‌മ​യോ​ടെ സ്വീക​രി​ക്കു​ക​യും വേണം. (എബ്രായർ 12:5) ഇങ്ങനെ​യൊ​ക്കെ ചെയ്യു​മ്പോൾ നമ്മളും മിര്യാ​മി​ന്റെ ശക്തമായ വിശ്വാ​സം അനുക​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌.