A ZÃ SEBRE
1 Sɩngrẽ wã, Gomdã ra beeme,+ la Gomdã ra bee ne Wẽnnaam,+ la Gomdã ra yaa wa Wẽnnaam.*+ 2 A ra bee ne Wẽnnaam sɩngrẽ wã. 3 Tũu ne yẽ maasem tɩ bũmba fãa wa beẽ.+ La bõn-yɛng meng pa wa beẽ tɩ pa tũ ne yẽ ye.
Bũmb ning sẽn wa 4 yẽ maasem yĩngã ra yaa vɩɩm, la vɩɩmã ra yaa ninsaalbã vẽenem.+ 5 Vẽenemã yãgda likã pʋgẽ,+ la likã pa tõog-a ye.
6 Rao a ye Wẽnnaam sẽn tʋm t’a gom a yʋʋr yĩng n wa. A yʋʋr la a Zã.+ 7 Nin-kãng waame n yaa kaset soaba, n na n kõ kaset vẽenemã wɛɛngẽ,+ sẽn na yɩl tɩ ne yẽ maasem bɩ neb buud fãa tẽ. 8 Pa yẽ n da yaa vẽenem-kãng ye.+ La a ra segd n kõo kaset vẽenemã wɛɛngẽ.
9 Wakat ning vẽenem sɩd-sɩdã sẽn vẽnegd ninsaal buud fãa wã sẽn tog n wa dũniyã zugã ra kolgame.+ 10 A ra bee dũniyã zugu.+ Tũu ne yẽ tɩ dũniyã wa beẽ,+ la dũniyã pa bãng-a ye. 11 A waa a meng yiri, la a meng nebã pa reeg-a ye. 12 Baasg zãnga, a paka sor tɩ neb nins fãa sẽn deeg-a wã na n lebg Wẽnnaam kamba,+ b sẽn wilg tɩ b tẽeda a yʋʋrã yĩnga.+ 13 La nin-kãens rogmã pa tũ ne zɩɩm, wall ne ninsaal raabo,* pa rẽ bɩ ne rao raab ye. Yaa Wẽnnaam n dog-ba.+
14 Woto, Gomdã lebga ninsaal*+ n zĩnd tõnd sʋka, la tõnd yãa a ziirã, ziir sẽn wõnd ziir bi-ribl-yend+ sẽn deeg a ba nengẽ. A ra pida ne Wẽnnaam lohormã,* la ne sɩda. 15 (A Zã kõo kaset a zugu. A zẽka a koɛɛg n yeele: “Yaa yẽ la ned ning yell mam sẽn gom n yeele: ‘Soab ning sẽn na n pʋgl maamã lʋɩɩ mam taoore, bala a renga maam n beẽ.’”)+ 16 Yẽ sẽn da pid ne Wẽnnaam barkã* yĩnga, tõnd da paamda Wẽnnaam bark* wakat fãa. 17 Yɩɩ ne a Moyiiz la Wẽnnaam tũnug n kõ Tõogã,+ la tũu ne a Zeezi Kirist tɩ Wẽnnaam barkã*+ la sɩdã wa.+ 18 Ninsaal baa a ye zɩ n yã Wẽnnaam ye.+ Yaa Bi-ribl-yendã sẽn wõnd Wẽnnaamã,+ n be Ba wã sɛɛgẽ wã*+ n wilg tõnd Wẽnnaam sẽn yaa a soaba.+
19 Ad kaset ning a Zã sẽn kõ, Zʋɩf-rãmbã sẽn wa n tʋm maan-kʋʋdb ne Levi buudã neb tɩ b yi Zerizalɛm n wa sok-a tɩ “fo yaa ãnda?”+ wã. 20 A pa zãgs sokrã leokr ye. A yeela vẽeneg yaa: “Mam pa Kiristã ye.” 21 Rẽ la b sok-a yaa: “La fo yaa ãnda? A Eli bɩ?”+ T’a leok yaa: “Mam pa a Eli ye.” “Fo yaa No-rɛɛsã bɩ?”+ La a leokame yaa: “Ayo!” 22 Dẽ, b yeel-a lame: “Fo yaa ãnda? Togs tõnd tɩ d tõog n tɩ leok sẽn tʋm-b tõndã. Bõe la fo yet f mengã wɛɛngẽ?” 23 T’a yeele: “Mam yaa ned ning sẽn zẽkd a koɛɛg we-raoogẽ wã n yetẽ: ‘Rems-y-yã a Zeova* sorã tɩ yɩ tɩrga,’+ wa no-rɛɛs a Ezayi sẽn da togsã.”+ 24 La neb nins b sẽn da tʋmã ra yaa Fariziyẽ-rãmba. 25 Rẽ n so tɩ b sok-a yaa: “La bõe yĩng tɩ fo lisd nebã, n yaool n pa Kiristã wall a Eli bɩ No-rɛɛsã?” 26 T’a Zã leok-b yaa: “Mam lisda nebã koomẽ. La ned n be yãmb sʋk tɩ yãmb pa mi-a ye. 27 Nin-kãng soab wata mam poore, la mam pa zems tɩ lok a neoodr loɛtg ye.”+ 28 Bõn-kãens maana Betani, Zʋrdẽ kʋɩlgã rʋʋnde, zĩig ning a Zã sẽn da lisd nebã.+
29 Vẽkembeoogã, a Zã yãa a Zeezi sẽn tees yẽ n watẽ t’a yeele: “Ad Wẽnnaam Pe-bilã+ sẽn yiisd dũniyã+ yel-wẽndã!+ 30 Yaa yẽ yell la mam sẽn da gom n yeele: ‘Ned n be mam poorẽ n watẽ, la a loog n bee mam taoore, bala a renga maam n beẽ.’+ 31 Baa mam mengã ra pa mi-a ye. La mam sẽn wa n lisd nebã koomẽ wã, yaa sẽn na yɩl tɩ Israyɛll nebã bãng a sẽn yaa ned ninga.”+ 32 A Zã leb n kõo kaset n yeele: “Mam yãa vʋʋsem sõngã sẽn yi saasẽ n sigd n wõnd marwalle, n pa a zugu.+ 33 Baa mam mengã ra pa mi-a ye. La Soab ning sẽn tʋm maam tɩ m lis nebã koomẽ wã meng yeela maam yaa: ‘Fo sẽn na n yã tɩ vʋʋsem sõngã sig ned ning zug n pa wã,+ yaa yẽ soab la sẽn lisd nebã vʋʋsem sõng pʋgẽ wã.’+ 34 La mam yãa rẽ, n kõ kaset tɩ yẽ n yaa Wẽnnaam Bi-riblã.”+
35 Vẽkembeoogã yɛsa, a Zã ra yasa ne a karen-biis a yiibu. 36 A sẽn wa n get a Zeezi sẽn kẽndã, a yeelame: “Ad Wẽnnaam Pe-bilã!”+ 37 Karen-biis a yiibã sẽn wʋm a sẽn yeel woto wã, b pʋga a Zeezi. 38 Dẽ, a Zeezi sẽn wẽnemd n yã tɩ b pʋgd-a lame wã, a sok-b lame: “Bõe la yãmb baooda?” Tɩ b yeel-a: “Rabi (rat n yeel tɩ “Karen-saamba,”) yãmb zĩigã bee yɛ?” 39 T’a Zeezi yeel-ba: “Wa-y tɩ y na yã.” Dẽ, b pʋg-a lame n tɩ bãng a sẽn be zĩig ningã, la b paa ne-a badaare. Ra yaa zaabr wakat a naas sẽnese.* 40 A Ãndere+ sẽn yaa a Sɩmo-Pɩyɛɛr ba-biigã ra yaa neb a yiibã sẽn wʋm a Zã goamã n pʋg a Zeezi wã nin-yende. 41 A reng n tɩ yãa a ba-biig a Sɩmo n yeel-a: “Tõnd yãa Mesi wã”+ (sẽn dat n yeel tɩ “Kiristã,”) 42 la a tall-a n kẽng a Zeezi nengẽ. A Zeezi sẽn yã-a wã, a yeelame: “Fo yaa a Zã biig a Sɩmo.+ B na n boola foo t’a Sefaase.” (Sẽn dat n yeel t’a “Pɩyɛɛre.”*)+
43 Vẽkembeoogã, a Zeezi tʋlgame n na n yi be n kẽng Galile. Dẽ, a sega a Filip+ n yeel-a yaa: “Tũ maam.” 44 La a Filip ra yita Betsayida sẽn yaa tẽng ning a Ãndere ne a Pɩyɛɛr me sẽn yitã. 45 A Filip yãa a Natanayɛll+ n yeel-a yaa: “Tõnd yãa a Moyiiz sẽn gom a soab yell Tõogã pʋgẽ, tɩ No-rɛɛsdbã me gʋls n gom a yellã: Yaa Nazarɛt rao a Zeezi sẽn yaa a Zozɛf+ biigã.” 46 La a Natanayɛll sok-a lame: “Bõn-sõng tõe n yii Nazarɛt sɩda?” T’a Filip yeel-a: “Wa ges f toore.” 47 A Zeezi yãa a Natanayɛll sẽn wat yẽ nengẽ, n gom a yell n yeele: “Ad Israyɛll ned meng-menga, zãmb sẽn pa be a pʋgẽ.”+ 48 A Natanayɛll sok-a lame yaa: “Maana wãn tɩ yãmb mi maam?” T’a Zeezi leok-a yaa: “Nand t’a Filip bool foo, fo sẽn wa n be kankangã tẽngrã, mam yãa foom.” 49 A Natanayɛll leokame n yeele: “Rabi,* yãmb la Wẽnnaam Biigã, n yaa Israyɛll Rĩma.”+ 50 T’a Zeezi yeel-a: “Yaa mam sẽn yeel foo tɩ m yã-f-la kankangã tẽngrã yĩng la fo sẽn tẽedã bɩ? Fo na n yãa bõn-kãsems sẽn yɩɩd woto.” 51 Rẽ poore, a yeel-a lame yaa: “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ y na n yãa saasã sẽn pake, tɩ Wẽnnaam malɛgsã rʋʋd la b sigd n wat Ninsaal biigã nengẽ.”+
2 La rasem a tãab-n-soab daarã, yi-kãadem kibs n zĩnd Kana sẽn be Galile soolmẽ wã, t’a Zeezi ma wã ra be be. 2 B ra boola a Zeezi ne a karen-biisã me yi-kãadmã kibsẽ.
3 Divẽ wã sẽn wa n kolg saabã, a Zeezi ma wã yeel-a lame: “B pa le tar divẽ ye.” 4 La a Zeezi yeel-a lame: “Paga, rẽ pa pak tõnd ye.* Mam wakatã nan pa ta ye.” 5 A ma wã yeela sẽn da pʋɩt-b rɩɩbã yaa: “Maan-y bũmb ning fãa a sẽn na n yeel yãmb tɩ y maane.” 6 La sĩms a yoob sẽn pees ne kug n da tẽg be, wa sẽn zems noy nins Zʋɩf-rãmbã sẽn kõ meng yɩlgrã wɛɛngẽ wã.+ Sĩng fãa ra tõe n deega na maan koom litr pis-naas la a naase, wall pis-yoob la a yoobe.* 7 A Zeezi yeel-b lame: “Pids-y sĩmsã koom.” Dẽ, b pids-b lame n tãag b noyã. 8 Rẽ poore, a yeel-b lame yaa: “Bɩ y toog masã n tɩ kõ kibsã yel-gɛtã.” Tɩ b toog n kẽnge. 9 Kibsã yel-gɛt lemba koomã sẽn lebg divẽ wã. La a ra pa mi divẽ wã sẽn yitẽ ye. (La sẽn pʋɩt-b rɩɩbã sẽn toog koomã ra miime.) Dẽ, kibsã yel-gɛt boola pʋg-paal sɩdã 10 n yeel-a: “Neb a taabã fãa rengd n yiisa divẽ-sõngã, tɩ nebã sã n wa yũ tɩ b nensã yilimdẽ bɩ b yaool n yiis divẽ ning sẽn pa sõma wʋsgã. Fo yẽ bĩnga divẽ-sõngã n tãag masã.” 11 A Zeezi maana yãoã Kana sẽn be Galile soolmẽ wã tɩ yɩ a pipi yel-solemde, n wilg a ziirã.+ La a karen-biisã tẽ-a lame.
12 Rẽ poore, yẽ ne a ma wã n paas a ma-biisã+ la a karen-biisã kẽnga Kapɛrnawum,+ la b pa kaoos wʋsg beenẽ ye.
13 Zʋɩf-rãmbã Pakã+ ra kolgame, t’a Zeezi kẽng Zerizalɛm. 14 A yãa sẽn be-b wẽnd-doogẽ wã n koosd niisi, piis la marwalã,+ n paas ligd-tekdbã sẽn zĩ b zaoosẽ. 15 Dẽ, a rɩka wĩ n maan kalwaase, n dig koaasdbã ne b piisã la b niisã n yiis wẽnd-doogẽ wã, la a sãeeg ligd-tekdbã ligd-koeemsã la a leeb b taabl-dãmbã n lubi.+ 16 La a yeel sẽn koosd-b marwalã yaa: “Rɩk-y bõn-kãensã n yi ka! Da le kɩt-y tɩ m Ba wã roog yɩ koosem doog* ye!”+ 17 A karen-biisã tẽegame tɩ b ra gʋlsame: “Yãmb roogã nonglem na n yɩɩ wa bugum sẽn dɩt mam sũurẽ wã.”+
18 Rẽ la Zʋɩf-rãmbã sok a Zeezi yaa: “Fo sẽn maand bõn-kãensa wã, bõe bãnd la f tõe n maan n wilg tõndo?”+ 19 T’a Zeezi leok-b yaa: “Lub-y wẽnd-do-kãngã, tɩ rasem a tãab pʋgẽ m na yik-a.”+ 20 Rẽ la Zʋɩf-rãmbã yeel-yã: “B mee wẽnd-do-kãngã yʋʋm pis-naas la a yoob pʋgẽ, tɩ fo na n yik-a rasem a tãab pʋgẽ?” 21 La a Zeezi sẽn yeel tɩ wẽnd-doogã, yaa a yĩngã yell la a sẽn da gomdã.+ 22 A sẽn wa n vʋʋg n yi kũ-rãmb sʋkã, a karen-biisã tẽegame t’a ra wae n yeta woto,+ n tẽ Gʋls-sõamyã sẽn yeelã ne bũmb ning a Zeezi sẽn yeelã.
23 La a sẽn wa n be Zerizalɛm Pakã tigr sasa wã, neb wʋsg tẽ-a lame, b sẽn yã yel-soalem nins a sẽn da maandã. 24 La a Zeezi ra pa bas yard zãng ne-b ye. Bala a ra mii b fãa sõma. 25 Sẽn paase, a ra pa baood tɩ ned wilg-a ninsaalbã tagsa ye. Bala yẽ mengã mii bũmb ning sẽn be ninsaal sũurẽ.+
3 Fariziyẽ-rãmbã sʋka, rao n da be t’a yʋʋr boondẽ t’a Nikodɛm,+ n yaa Zʋɩf-rãmbã naab a ye. 2 A waa a Zeezi nengẽ ne yʋng+ n yeel-a yaa: “Rabi,*+ tõnd miime tɩ yãmb yaa karen-saamb sẽn yi Wẽnnaam nengẽ, bala ned pa tõe n maan yel-soalem+ nins yãmb sẽn maandã tɩ sã n pa Wẽnnaam n be ne-a ye.”+ 3 Rẽ la a Zeezi yeel-a: “Sɩd-sɩda, mam yeta foo tɩ ned ning fãa sẽn pa lebs n doge,*+ a pa tõe n kẽ Wẽnnaam Rĩungã pʋgẽ ye.”+ 4 T’a Nikodɛm sok-a yaa: “Wãn to la ned sẽn kʋʋl tõe n lebs n doge? A pa tõe n le kẽ a ma wã pʋgẽ t’a rog-a ye. Bɩ bõe?” 5 A Zeezi leokame n yeele: “Sɩd-sɩda, mam yeta foo tɩ ned ning fãa sẽn pa rog ne koom+ la ne vʋʋsem sõngo,+ a pa tõe n kẽ Wẽnnaam Rĩungã pʋgẽ ye. 6 Bũmb ning ninsaalb* sẽn dog yaa ninsaala,* la bũmb ning vʋʋsem sõngã sẽn dog yaa vʋʋsem. 7 Mam sẽn yeel foo tɩ yãmb segd n lebs n dogame wã pa segd n ling foo ye. 8 Sobgã fugda zĩig ning fãa a sẽn date. Fo wʋmda a rãamdã, la f pa mi a sẽn yitẽ la a sẽn dabdẽ ye. Yaa woto me ne ned ning fãa vʋʋsem sõngã sẽn doge.”+
9 La a Nikodɛm sok-a lame yaa: “Bõn-kãens yɩta wãn n maane?” 10 T’a Zeezi leok-a yaa: “Fo yaa Israyɛll karen-saamb n yaool n pa mi bõn-kãensã? 11 Sɩd-sɩda, mam yeta foo tɩ yaa bũmb nins tõnd sẽn mi wã yell la d gomda, la tɩ yaa bũmb nins tõnd sẽn yã wã la d kõt kaseto. La yãmb pa reegd kasetã d sẽn kõtã ye. 12 Mam sẽn togs yãmb tẽng zug yɛl tɩ y ket n pa tẽedã, mam sã n togs yãmb yĩngr yɛla, y na n yɩɩ wãn n tẽ? 13 Ned baa a ye me nan pa rʋ saasẽ,+ sã n pa Ninsaal biigã sẽn yaa soab ning sẽn yi saasẽ n sigã.+ 14 Sẽn paase, b tog n zẽka Ninsaal biigã+ wa a Moyiiz sẽn zẽk waafã we-raoogẽ wã,+ 15 sẽn na yɩl tɩ ned ning fãa sẽn tẽed yẽ tõe n paam vɩɩm sẽn ka sɛta.+
16 “Bala Wẽnnaam nonga dũniyã hal wʋsgo, n kõ a Bi-ribl-yendã+ sẽn na yɩl tɩ ned ning fãa sẽn tẽed* yẽ ra sãame, la a wa paam vɩɩm sẽn ka sɛtã.+ 17 Wẽnnaam pa tʋm a Biigã dũniyã zug t’a kao dũniyã bʋʋd ye. La yaa sẽn na yɩl tɩ dũniyã paam fãagr yẽ maasem yĩnga.+ 18 Ned ning sẽn tẽed yẽnda, b pa na n kao a bʋʋd ye.+ La ned ning sẽn pa tẽeda, a bʋʋd zoe n kaoome, a sẽn pa tẽ Wẽnnaam Bi-ribl-yendã yʋʋrã yĩnga.+ 19 Ad bũmb ning b sẽn tikd n kaood bʋʋdã: Yaa tɩ vẽenemã waa dũniyã zugu,+ la ninsaalbã nonga likã n yɩɩd vẽenemã, b tʋʋmã sẽn yaa wẽnsã yĩnga. 20 Bala ned ning fãa sẽn tʋmd tʋʋm-wẽns kisa vẽenem, n pa wat vẽenemẽ wã t’a tʋʋmã wa puk ye. 21 La sẽn maand-a sẽn yaa tɩrg* wata vẽenemẽ,+ t’a tʋʋmã tõog n puk tɩ yɩ vẽeneg t’a tʋm-b lame tɩ zems ne Wẽnnaam daabã.”
22 Rẽ poore, a Zeezi ne a karen-biisã kẽnga Zide tẽn-bõonesẽ wã. A paa be n kaoos bilf ne a karen-biisã, n da lisd neba.+ 23 La a Zã me ra bee Enon sẽn pẽ Salimmã n lisd nebã, koomã sẽn da yaa wʋsg be wã yĩnga.+ Nebã ra ket n watame t’a lisd-ba,+ 24 bala b ra nan pa yõk-a n kẽes bãens roog ye.+
25 La a Zã karen-biisã ne Zʋɩf a ye n wẽ no-koeemd meng yɩlgrã wɛɛngẽ. 26 Rẽ poore, b kẽnga a Zã nengẽ n tɩ yeel-a yaa: “Rabi,* rao ning sẽn da be ne yãmb Zʋrdẽ kʋɩlgã rʋʋndẽ wã, yãmb sẽn kõ kaset a soab ning wɛɛngẽ wã+ lisda neba, tɩ nebã fãa rabd a nengẽ.” 27 T’a Zã yeele: “Ned pa tõe n deeg baa fʋɩ tɩ sã n pa Wẽnnaam sẽn be saasẽ wã n kõ-a ye. 28 Yãmb mens maana kaset tɩ mam yeelame: ‘Mam pa Kiristã ye.+ La b tʋma maam tɩ m deng yẽ taoore.’+ 29 Ned ning sẽn so pʋg-paalã n yaa pʋg-paal sɩdã.+ La pʋg-paal sɩdã zoa sã n yas n kelgd pʋg-paal sɩdã, a koɛɛgã kõt-a-la sũ-noog wʋsgo. Rẽnd mam sũ-noogã pida zãnga. 30 Yẽ soabã tʋʋmdã segd n lebgda kãsenga, la mam tʋʋmdã segd n lebgda bilfu.”
31 Sẽn yit-a yĩngrã+ yɩɩda neb a taabã fãa. Sẽn yit-a tẽngã zugã yaa tẽngã rẽnda, la a gomda tẽngã zug yɛl yelle. Sẽn yit-a saasẽ wã yɩɩda neb a taabã fãa.+ 32 A kõta bũmb nins a sẽn yã la a wʋmã kaseto,+ la ned baa a ye pa reegd a kasetã ye.+ 33 Ned ning fãa sẽn deeg a kasetã wilgame* tɩ Wẽnnaam yaa sɩd soaba.+ 34 Bala Wẽnnaam sẽn tʋm a soabã togsda Wẽnnaam goama,+ Wẽnnaam sẽn pa kõt vʋʋsem sõngã kɩdg-kɩdgã* yĩnga. 35 Ba wã nonga Biigã+ n ning bũmb fãa a nugẽ.+ 36 Ned ning sẽn tẽed Biigã tara vɩɩm sẽn ka sɛta.+ Ned ning sẽn kɩɩsd Biigã pa na n paam vɩɩm,+ la Wẽnnaam sũ-puugrã paada yẽ soab zugu.+
4 Zu-soab a Zeezi sẽn bãng tɩ Fariziyẽ-rãmbã wʋmame t’a paamda karen-biis wʋsgo, la t’a lisda+ neb wʋsg n yɩɩd a Zã wã, 2 (la pa a Zeezi meng n da lisd nebã ye. Yaa a karen-biisã.) 3 a yii Zide n dɩk sor n na n le leb Galile. 4 La a ra segd n pasga Samari soolmã. 5 Dẽ, a taa Samari tẽng a ye sẽn boond tɩ Sɩsaar sẽn pẽ pʋʋg ning a Zakoob sẽn da kõ a biig a Zozɛfã.+ 6 A Zakoob bulgã ra bee be.+ La a Zeezi sẽn da yɛ so-toakã yĩngã a ra zĩi bulgã noore. Ra yaa wĩntoog wakat piig la a yiibã sẽnese.*
7 Samari pag n wa n na n yõng koom, t’a Zeezi yeel-a yaa: “M bõos koom n yũ.” 8 (Bala a karen-biisã ra kẽnga tẽngã pʋgẽ n na n tɩ ra rɩɩbo.) 9 Rẽ la Samari pagã sok-a yaa: “Maana wãn tɩ yãmb yaa Zʋɩf n yaool n kot maam koom n na n yũ, baa ne mam sẽn yaa Samari pagã?” (Bala Zʋɩf-rãmbã ra pa gomd ne Samari nebã ye.)+ 10 La a Zeezi leokame n yeel-a: “Fo sã n da mi Wẽnnaam kũunã a sẽn kõt zaalmã,+ la soab ning sẽn yet foo: ‘M bõos koom n yũ’ wã sẽn yaa ned ninga, yaa foo n da na n kos-a, la a na n kõo foo vɩɩm koom.”+ 11 Tɩ pagã yeel-a: “Soaala, yãmb pa tar lʋʋg meng n na n yõng koom, tɩ bulgã me zulmẽ. Woto wã, yɛ la yãmb na n paam vɩɩm koomã? 12 Yãmb pa yɩɩd tõnd yaab a Zakoob sẽn kõ tõnd bulgã, tɩ yẽ ne a kambã la a rũmsã me yũ a koomã ye. Bɩ bõe?” 13 T’a Zeezi leok-a yaa: “Ned ning fãa sẽn na n yũ ko-kãngã, ko-yũud na n le yõk-a lame. 14 La ko-yũud pa na n tol n le yõk ned ning sẽn yũud koom ning mam sẽn na n kõ-a wã ye.+ Koom ning mam sẽn na n kõ-a wã na n lebga ko-bundg n bund yẽ pʋgẽ wã n kõt vɩɩm sẽn ka sɛta.”+ 15 Pagã yeel-a lame yaa: “Soaala, kõ-y maam ko-kãng tɩ ko-yũud ra le yõk-ma, tɩ m da ket n wat ka me n yõngd koom ye.”
16 A yeel-a lame: “Kẽng n tɩ bool f sɩdã, la f lebg n wa.” 17 Pagã leokame n yeele: “Mam pa tar sɩd ye.” T’a Zeezi yeel-a yaa: “Fo sẽn yeel tɩ f pa tar sɩdã fo bee bʋʋm. 18 Bala fo paama sɩdb a nu, la rao ning fo sẽn be ne masã wã pa fo sɩd ye. Dẽnd fo sẽn yeelã yaa sɩda.” 19 Pagã yeel-a lame yaa: “Soaala, mam neeme tɩ yãmb yaa no-rɛɛsa.+ 20 Tõnd yaab-rãmbã ra waoogda Wẽnnaam tãn-kãngã zugu, la yãmb yetame tɩ yaa Zerizalɛm la zĩig ning nebã sẽn tog n waoog Wẽnnaamã.”+ 21 T’a Zeezi yeel-a: “Paga, tẽ maam. Wakat n wat tɩ pa na n yɩ tãn-kãngã zugu, wall Zerizalɛm la yãmb na n waoog Ba wã ye. 22 Yãmb waoogda y sẽn pa mi,+ la tõnd waoogda d sẽn mi. Bala fãagrã sɩngda ne Zʋɩf-rãmbã.+ 23 La wakat n wat tɩ wẽn-tũudb hakɩɩkã na n waoog Ba wã ne vʋʋsem sõngã sõngre, la ne sɩda. Wakat kãng pʋd n taame. Bala sɩd-sɩda, yaa neb a woto la Ba wã baood tɩ b waoog-a.+ 24 Wẽnnaam yaa Vʋʋsem,*+ tɩ sẽn waoogd-b yẽ wã segd n waoog-a ne vʋʋsem sõngã sõngre, la ne sɩda.”+ 25 Pagã yeel-a lame yaa: “Mam miime tɩ Mesi wã b sẽn boond a soab tɩ Kiristã watame. Yẽ soabã sã n wa, a na n togsa tõnd bũmba fãa vẽenega.” 26 T’a Zeezi yeel-a: “Mam sẽn gomd ne foomã, mam yaa yẽnda.”+
27 Sasa kãnga, a karen-biisã waame. La b sẽn yã t’a Zeezi gomda ne pagã ling-b lame. Baasgo, b ned baa a ye pa soke: “Bõe la yãmb baooda?” wall “bõe yĩng tɩ yãmb gomd ne pagã?” 28 Dẽ, pagã basa a yʋʋrã n kẽng tẽngã pʋgẽ n tɩ yeel nebã yaa: 29 “Wa n ges-y rao sẽn togs maam bũmb nins fãa mam sẽn maanã. Sãnd pa yẽ la Kiristã?” 30 Nebã yii tẽngã pʋgẽ n wat a nengẽ.
31 Nand tɩ b wa wã, karen-biisã ra pẽdgd-a lame n yetẽ: “Rabi,*+ rɩ-y-yã.” 32 La a Zeezi yeel-b lame: “Mam tara rɩɩb n na n dɩ, la yãmb pa mi rɩ-kãng ye.” 33 Dẽ, karen-biisã goma ne taab n yeele: “Ned baa a ye pa wa kõ-a bũmb t’a rɩ ye. Bɩ bõe?” 34 T’a Zeezi yeel-ba: “Mam dɩɩb yaa m maan sẽn tʋm-a maamã raabo,+ la m baas a tʋʋmdã.+ 35 Yãmb pa yet tɩ keta kiis a naas tɩ tigsgã ta sɩda? La mam yeta yãmba: Zẽk-y y nens n ges pʋtã. B pelgame n ta tigsgu.+ Masã menga, 36 sẽn tigsd-a wã reegda a yaoodo, la a tigsd biis vɩɩm sẽn ka sɛtã yĩnga, sẽn na yɩl tɩ sẽn bʋt-a wã ne sẽn tigsd-a wã naag taab n kɩdme.+ 37 Rẽ wɛɛngẽ, yel-bũndã sẽn yeel tɩ ned a ye la bʋta, t’a to yaa tigsdã yaa sɩda. 38 Mam tʋma yãmb tɩ y tigs yãmb sẽn pa tʋm bũmb ning yĩnga. Neb a taab n tʋme, la yãmb dɩta b tʋʋmdã yõodo.”
39 Samari tẽn-kãng nebã wʋsg tẽe a Zeezi, pagã sẽn kõ kasetã yĩnga. A ra yetame: “A togsa maam bũmb nins fãa mam sẽn maanã.”+ 40 Rẽ n so tɩ Samari nebã sẽn wa a Zeezi nengẽ wã, b kos-a lame t’a pa ne bãmba. La a paa ne bãmb rasem a yiibu. 41 Rẽ kɩtame tɩ neb sõor sẽn yɩɩd pĩndã tẽ a Zeezi a goamã yĩnga, 42 n yeel pagã yaa: “Pa fo goamã yĩng bal la tõnd sẽn tẽedã ye. Bala tõnd meng wʋmame, la d miime tɩ ra-kãngã n sɩd yaa dũniyã fãagdã.”+
43 Rasem a yiibã loogr poore, a yii be n na n kẽng Galile. 44 La a Zeezi meng kõo kaset n yeel tɩ no-rɛɛs pa paamd waoogr a meng ba-yir ye.+ 45 Dẽ, a sẽn ta Galile wã, Galile nebã reeg-a-la sõma, b sẽn yã bũmb nins fãa a sẽn maan Zerizalɛm tigrã sasa wã+ yĩnga. Bala bãmb me ra kẽnga tigrẽ wã.+
46 Rẽ poore, a Zeezi le kẽnga Kana sẽn be Galile soolmẽ wã, zĩig ning a sẽn da kɩt tɩ koom lebg divẽ wã.+ La rĩmã tʋm-tʋmd-kãseng a ye n da be Kapɛrnawum t’a bi-ribl bẽedẽ. 47 Ra-kãng sẽn wʋm t’a Zeezi yii Zide n wa Galile wã, a kẽnga a nengẽ, n tɩ kos-a t’a wa sãoog a biigã, bala a ra rat n kiime. 48 La a Zeezi yeel-a lame: “Sã n pa yãmb yãa bãn la yel-soalma, y pa na n tol n tẽ ye.”+ 49 Rĩmã tʋm-tʋmd-kãsengã yeel-a lame yaa: “Zu-soaba, wa-y tɩ m bi-bilfã nan pa ki ye.” 50 T’a Zeezi yeel-a: “Kẽnge. Fo biigã yĩnsã sãoogame.”*+ Raoã tẽe a Zeezi sẽn yeel-a bũmb ningã, n looge. 51 A sẽn wa n be sorẽ n kuiisẽ, a tʋm-tʋmdbã seg-a lame n yeel t’a biigã yĩnsã sãoogame.* 52 Dẽ, a sok-b lame n na n bãng wakat ning a sẽn paam laafɩ wã, tɩ b yeele: “Yaa zaamẽ wĩntoog wakat a ye wã sẽnes* la a yĩn-wɩngrã sig-yã.” 53 Dẽ, ba wã bãngame tɩ yɩɩ sasa kãng bal kɛpɩ la a Zeezi sẽn yeel yẽ: “Fo biigã yĩnsã sãoogame”+ wã. Rẽ kɩtame tɩ yẽ ne a zakã rãmb fãa tẽ. 54 Rẽ n yɩ naoor a yiib-n-soab a Zeezi sẽn maan yel-solemd+ a sẽn yi Zide n wa Galile.
5 Rẽ poore, Zʋɩf-rãmbã tigr+ n zĩnd t’a Zeezi kẽng Zerizalɛm. 2 La bãk n be Zerizalɛm n pẽ Piisã rignoor+ tɩ b boond ne Ebre tɩ Bɛtzata, tɩ zãn a nu be be. 3 Bãad-dãmb wʋsg n paas zoense, põya, la neb nus bɩ b kars sẽn ki* n da gãe zãnã tẽngre. 4* —— 5 La rao a ye sẽn bẽed hal yʋʋm pis-tã la a nii n da be be. 6 A Zeezi sẽn yã raoã sẽn gãe be wã, n bãng me t’a sɩng n bẽeda hal sẽn kaoosã, a sok-a lame: “Fo rat n paama laafɩ bɩ?”+ 7 Bãadã leok-a lame yaa: “Soaala, mam pa tar ned sẽn na n kẽes-m bãkã pʋgẽ koomã sẽn wat n lengdẽ wã ye. La mam sã n wa rabd n na n tɩ kẽ, ned a to n dengd maam.” 8 A Zeezi yeel-a lame: “Yiki! Rɩk f pĩirã* n kẽne.”+ 9 La zĩig pʋgẽ, raoã yĩnsã sigame t’a rɩk a pĩirã* n sɩng kẽna.
Daar-n-kãng ra yaa Vʋʋsg daare. 10 Dẽ, Zʋɩf-rãmbã ra yeta rao ning sẽn paam laafɩ wã yaa: “Yaa Vʋʋsg daare, tɩ pa zems ne tõogã tɩ fo zã pĩirã* ye.”+ 11 La a leok-b lame yaa: “Sẽn sãoog-a maamã meng n yeel maam yaa: ‘Rɩk f pĩirã* n kẽne.’” 12 Tɩ b sok-a: “Yaa ãnda la ned ning sẽn yeel foo: ‘Rɩk f pĩirã* n kẽnã’?” 13 La rao ning sẽn paam laafɩ wã ra pa mi sẽn yaa ned ning ye. Bala a Zeezi ra kẽe kʋʋngã sẽn be be wã sʋk n looge.
14 Rẽ poore, a Zeezi yã-a-la wẽnd-doogẽ wã n yeel-a: “Ade! Fo paama laafɩ masã. Da le maan yel-wẽna, tɩ bũmb wẽnem sẽn yɩɩd rẽ wa paam-f ye.” 15 Raoã kẽngame n tɩ togs Zʋɩf-rãmbã tɩ yaa a Zeezi la sẽn sãoog yẽ wã. 16 Rẽ kɩtame tɩ Zʋɩf-rãmbã ra namsd a Zeezi, a sẽn maand bõn-kãensã Vʋʋsg daarã yĩnga. 17 La a Zeezi leok-b lame n yeele: “Hal n tãag masã, mam Ba wã tʋmdame, tɩ ma-me ket n tʋmdẽ.”+ 18 Yaa rẽ yĩng la Zʋɩf-rãmbã sẽn maneg n baood a Zeezi n na n kʋ wã. Bala sã n yaa ne bãmba, a Zeezi kɩɩsda Vʋʋsg daarã noyã, la a rat me tɩ nebã tags t’a zema Wẽnnaam,+ a sẽn boond Wẽnnaam t’a Ba wã+ yĩnga.
19 Rẽ n so t’a Zeezi yeel-b yaa: “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ Biigã pa tõe n maan baa fʋɩ ne a meng raabo, tɩ sã n pa bũmb nins a sẽn ne tɩ Ba wã maandẽ wã ye.+ Bala bũmb nins fãa Ba wã sẽn maande, Biigã me maanda bõn-kãens wa Ba wã sẽn maandã. 20 Ba wã nonga Biigã,+ n wilgd-a bũmb nins fãa yẽ mengã sẽn maande. La a na n wilga Biigã tʋʋm-kãsems sẽn yɩɩd woto, sẽn na yɩl tɩ ling-yã.+ 21 Bala Biigã kõta ned ning fãa a sẽn dat vɩɩm,+ wa Ba wã sẽn vʋʋgd kũ-rãmb n kõt-b vɩɩmã.+ 22 Ba wã pa kaood ned baa a ye bʋʋd ye. La a ninga bʋʋdã fãa kaoob Biigã nugẽ,+ 23 sẽn na yɩl tɩ nebã fãa waoog Biigã wa b sẽn waoogd Ba wã. Sẽn pa waoogd-a Biigã pa waoogd Ba wã sẽn tʋm Biigã ye.+ 24 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ ned ning sẽn wʋmd mam goamã la a tẽed Soab ning sẽn tʋm maamã tara vɩɩm sẽn ka sɛta.+ B pa na n kao a bʋʋd ye. La a yii kũumẽ n kẽ vɩɩmẽ.+
25 “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ wakat n wate, la yaa masã menga, tɩ sẽn ki-bã na n wʋm Wẽnnaam Biigã koɛɛga, la sẽn kelg-b neerã na n vɩɩmdame. 26 Bala Ba wã tara tõog n tõe n kõ vɩɩm,+ la a kõo Biigã me tõog t’a tõe n kõ vɩɩm.+ 27 Sẽn paase, Ba wã kõo Biigã tõog t’a kao bʋʋdo,+ a sẽn yaa Ninsaal biigã yĩnga.+ 28 Bɩ bõn-kãng ra ling yãmb ye. Bala wakat n wat tɩ sẽn be-b yaad* pʋsẽ wã fãa na n wʋm yẽ koɛɛgã+ 29 n yi. Neb nins sẽn tʋm tʋʋm-sõma wã na n vʋʋga vɩɩm yĩnga, la sẽn tʋm-b tʋʋm-wẽnsã na n vʋʋga bʋʋd yĩnga.+ 30 Mam pa tõe n maan baa fʋɩ ne m mengã raab ye. Mam kaooda bʋʋd tɩ zemsd ne mam sẽn wʋmde, la mam bʋʋdã kaoob yaa tɩrga,+ bala mam pa baood n maan m mengã raab ye. La yaa sẽn tʋm-a maamã raabo.+
31 “Sã n yaa maam m ye bal n kõt m meng kaseto, mam kasetã pa sɩd ye.+ 32 Ned a to me n kõt kaset mam zugu, la mam miime tɩ kaset ning a sẽn kõt mam zugã yaa sɩda.+ 33 Yãmb tʋma rap a Zã nengẽ, la a kõo sɩdã kaseto.+ 34 Baasgo, mam pa baood kaset sẽn yit ninsaal nengẽ ye. La mam yeta bõn-kãens sẽn na yɩl tɩ yãmb paam fãagre. 35 Ra-kãng ra yaa fɩtl sẽn wit la sẽn yãgde, la wakat bilf pʋgẽ, yãmb da tʋll n kɩdma sũ-noog wʋsg a vẽenemã yĩnga.+ 36 La mam tara kaset sẽn yɩɩd a Zã rẽndã, bala tʋʋm nins m Ba sẽn kõ maam tɩ m tʋmã, mam tʋmda tʋʋm-kãense, tɩ kõt kaset tɩ yaa Ba wã n tʋm maam.+ 37 Sẽn paase, Ba wã sẽn tʋm maamã meng kõta kaset mam zugu.+ Yãmb zɩ n wʋm a koɛɛga, wall y yã a neng ye.+ 38 La a goamã pa paad yãmb sũyẽ wã, yãmb sẽn pa tẽed soab ning a sẽn tʋmã yĩnga.
39 “Yãmb vaeesda Gʋls-sõamyã wã,+ bala y tẽedame tɩ y na n paama vɩɩm sẽn ka sɛt b maasem yĩnga, la yaool n yaa bãmb* meng n kõt kaset mam zugu.+ 40 Baa ne rẽ, yãmb pa rat n wa mam nengẽ+ sẽn na yɩl n paam vɩɩm ye. 41 Mam pa baood ziir sẽn yit ninsaalbã nengẽ ye. 42 La mam mii vẽeneg tɩ Wẽnnaam nonglem pa be yãmb pʋsẽ ye. 43 Mam waa m Ba wã yʋʋr yĩnga, la yãmb pa reeg maam ye. Ned a to sã n da wa ne a meng yʋʋre, yãmb da na n deega yẽ soaba. 44 Yãmb na n yɩɩ wãn n tẽ, yãmb ned kam fãa sẽn baood ziir a to nengẽ, n yaool n pa baood ziir ning sẽn yit Wẽnnaam-yɛngã nengẽ wã?+ 45 Ra tags-y tɩ mam na n ninga yãmb taal Ba wã taoor ye. Ned a to n ningd yãmb taale: Yaa a Moyiizi,+ yãmb sẽn teeg a soabã. 46 Sɩd me, yãmb sã n da tẽ a Moyiizi, y na n tẽe ma-me, bala a gʋlsame n gom mam yelle.+ 47 La yãmb sã n pa tẽed bũmb nins a sẽn gʋlsã, y na n yɩɩ wãn n tẽ bũmb nins mam sẽn yetã?”
6 Rẽ poore, a Zeezi rʋʋga Galile mogrã b sẽn boond me tɩ Tiberyaadã.+ 2 La kʋʋn-kãseng n da pʋgd-a,+ b sẽn da yãt yel-soalem nins a sẽn maand n sãoogd bãad-dãmbã yĩnga.+ 3 Dẽ, a Zeezi rʋʋ tãnga, n tɩ zĩnd ne a karen-biisã. 4 Rẽ tɩ Pakã+ sẽn yaa Zʋɩf-rãmbã tigrã kolgame. 5 A Zeezi sẽn wa n zẽk a neng n yã tɩ kʋʋn-kãseng n wat a nengẽ wã, a soka a Filip yaa: “Yɛ la d na n paam bur n da tɩ nin-kãensã fãa wãbe?”+ 6 La a soka woto n na n mak-a, bala a ra mii a sẽn dat n maan bũmb ninga. 7 A Filip leok-a lame yaa: “D sã n da bur deniye* kobs-yi, pa na n tõog n sek b ned kam fãa na paam baa yaa bilf meng ye.” 8 A Sɩmo-Pɩyɛɛr ba-biig a Ãndere sẽn yaa a karen-biig a ye wã yeel-a lame: 9 “Bi-bilf n be ka n tar bur a nu b sẽn maan ne orz* zom, n paas zĩm-bõoneg a yiibu. La rẽ zema bõe ne neb wʋsg woto?”+
10 A Zeezi yeelame: “Kɩt-y tɩ nebã zĩndi.” La mood wʋsg sẽn da be zĩ-kãngã yĩnga, b zĩnda tẽnga. Na maan rap tus a nu n da be kʋʋngã pʋgẽ.+ 11 A Zeezi sẽn dɩk burã n pʋʋs Wẽnnaam bark poore, a pʋɩɩ sẽn da zĩ-b beenẽ wã. A maana woto ne zĩm-bõonegã me, tɩ ned kam fãa paam wa a sẽn date. 12 La b sẽn wa n wãb n tɩge, a Zeezi yeela a karen-biisã yaa: “Wʋk-y gɩrsã sẽn kellã n tigim tɩ baa fʋɩ ra sãam ye.” 13 Dẽ, b tigma gɩrsã nebã sẽn wãb bur a nu wã tɩ kellã, n pids yaas piig la a yiibu.
14 Nebã sẽn yã yel-solemdã a sẽn maanã, b ra yetame: “Ra-kãngã n sɩd yaa No-rɛɛs ning sẽn tog n wa dũniyã pʋgẽ wã.”+ 15 Dẽ, a Zeezi sẽn bãng tɩ b rat n wa yõk-a lame n kɩt t’a lebg rĩmã, a le kẽnga+ tãngã zug yẽ a ye bala.+
16 Zaabr sẽn wa n ta, a karen-biisã kẽnga mogrã noore,+ 17 n tɩ kẽ koom-koglg n na n dʋʋg mogrã n kẽng Kapɛrnawum. La zĩigã ra sobgame, t’a Zeezi ket n nan pa bʋʋg-b ye.+ 18 Sẽn paase, mogrã ra gudgdame, bala sob-kãseng n da fugdi.+ 19 La b sẽn wa n ga koomã n maan kɩlo a nu bɩ a yoobe,* b yãa a Zeezi sẽn kẽnd mogrã zug n kolgd koom-koglgã, tɩ rabeem yõk-ba. 20 La a Zeezi yeel-b lame: “Yaa maam. Da zoe-y rabeem ye!”+ 21 Dẽ, b sakame n na n dɩk-a koom-koglgã pʋgẽ, la pa yã n kaoos la koom-koglgã ta tẽng ning b sẽn da rabdã ye.+
22 Vẽkembeoogã, kʋʋngã sẽn pa mogrã rʋʋndã mikame tɩ koom-koglg pa be be ye. Koom-kogl-bil n da be be, la a Zeezi pa kẽ koom-kogl-kãng ne a karen-biisã, bala yaa a karen-biisã bal n looge. 23 La koom-kogend n yi Tiberyaade, n wa zĩig sẽn pẽ zĩig ning nebã sẽn wãb burã Zu-soabã sẽn pʋʋs Wẽnnaam bark n yaool n kõ-bã. 24 Dẽ, kʋʋngã sẽn yã t’a Zeezi ne a karen-biisã baa a ye pa be beenẽ wã, b kẽe b koom-kogendã, n wa Kapɛrnawum n na n gẽes a Zeezi.
25 B sẽn wa n yã-a mogrã rʋʋndã, b sok-a lame: “Rabi,*+ dabʋr la yãmb ta ka?” 26 T’a Zeezi leok-b yaa: “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ yãmb sẽn gẽesd maamã, pa y sẽn yã yel-soalmã yĩng ye. Yaa y sẽn wãb burã n tɩgã yĩnga.+ 27 Bɩ y ra tʋm rɩɩb ning sẽn sãamdã yĩng ye. Tʋm-y rɩɩb ning sẽn pa sãamde, n kõt vɩɩm sẽn ka sɛtã yĩnga.+ Rɩ-kãng la Ninsaal biigã na n kõ yãmba, bala Ba wã sẽn yaa Wẽnnaam mengã ninga a bãnd yẽ zugu, tɩ wilgdẽ t’a taa a yam.”+
28 Rẽ la b sok a Zeezi yaa: “Bõe la d segd n maan n tõog n tʋm Wẽnnaam tʋʋmã?” 29 T’a Zeezi leok-b n yeele: “Sẽn na yɩl n tʋm Wẽnnaam tʋʋmdã, y segd n tẽe soab ning a sẽn tʋmã.”+ 30 La b yeel-a lame yaa: “Bõe la yãmb maand tɩ yaa bãnd+ sẽn na yɩl tɩ d yã n tẽ yãmba? Tʋʋm-bʋg la y tʋmda? 31 Tõnd yaab-rãmbã rɩɩ mannã we-raoogẽ wã,+ wa Gʋls-sõamyã sẽn yeelã: ‘B kõo bãmb bur sẽn yi saasẽ tɩ b wãbe.’”+ 32 Dẽ, a Zeezi yeela bãmb yaa: “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb t’a Moyiiz pa kõ yãmb bur ning sẽn yit saasẽ wã ye. La m Ba kõta yãmb bur meng-mengã sẽn yit saasẽ wã. 33 Bala Wẽnnaam burã yaa soab ning sẽn yit saasẽ n sigdã, la sẽn kõt dũniyã vɩɩmã.” 34 Rẽ la b yeel-a yaa: “Zu-soaba, bɩ y kõt tõnd bur-kãng daar fãa.”
35 A Zeezi yeela bãmba: “Mam yaa bur ning sẽn kõt vɩɩmã. Ned ning fãa sẽn wat mam nengẽ, kom pa na n tol n yõk-a ye. La ned ning fãa sẽn tẽed maam, ko-yũud pa na n yõk-a a bada.+ 36 La yaa wa mam sẽn yeel yãmbã. Yãmb yãa maam la y yaool n pa tẽed ye.+ 37 Neb nins fãa Ba wã sẽn kõt maamã na n waa mam nengẽ, la mam pa na n dig ned ning sẽn wat mam nengẽ a bada.+ 38 Bala mam pa yi saasẽ+ n sig n na n maan mam mengã raab ye. Yaa sẽn tʋm-a maamã raabo.+ 39 Sẽn tʋm-a maamã raab yaa tɩ mam pa segd n bas neb nins a sẽn kõ maamã nin-yend meng t’a meneme, la tɩ m segd n vʋʋg-b-la+ yaoolem daarã. 40 Bala m Ba wã raab yaa tɩ ned ning fãa sẽn sak Biigã, la sẽn tẽed yẽ na paam vɩɩm sẽn ka sɛta,+ la mam na n vʋʋg-a-la+ yaoolem daarã.”
41 Dẽ, Zʋɩf-rãmbã sɩnga yẽgeng a Zeezi poorẽ, a sẽn yeele: “Mam yaa bur ning sẽn yi saasẽ n sigã” yĩnga.+ 42 La b ra yetame: “Pa a Zozɛf biig a Zeezi, soab ning tõnd sẽn mi a ba wã ne a ma wã la?+ A yɩta wãn masã n yeele: ‘Mam yii saasẽ n sigi’?” 43 T’a Zeezi yeel-ba: “Bas-y yẽgengã yãmb sʋka. 44 Ned baa a ye pa tõe n wa mam nengẽ tɩ sã n pa Ba wã sẽn tʋm maamã n tak-a,+ la mam na n vʋʋg-a-la yaoolem daarã.+ 45 B gʋlsa No-rɛɛsdbã sɛb pʋsẽ n yeel yaa: ‘B fãa na n paama zãmsg a Zeova* nengẽ.’+ Ned ning fãa sẽn kelg Ba wã, n sak a zãmsgã wata mam nengẽ. 46 Pa tɩ ned baa a ye yãa Ba wã ye.+ Yaa soab ning sẽn yi Wẽnnaam nengẽ wã bal n yã Ba wã.+ 47 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ ned ning fãa sẽn tẽed tara vɩɩm sẽn ka sɛta.+
48 “Mam yaa bur ning sẽn kõt vɩɩmã.+ 49 Yãmb yaab-rãmbã rɩɩ mannã we-raoogẽ wã, la b kiime.+ 50 Yãoã yaa bur ning sẽn yit saasẽ n sigdã, tɩ ned buud fãa tõe n wãb-a n da ki ye. 51 Mam yaa bur ning sẽn kõt vɩɩmã sẽn yi saasẽ n sigã. Ned sã n wãb bur-kãnga, a na n vɩɩmda wakat fãa. Sɩd me, bur ning mam sẽn na n kõ dũniyã vɩɩm yĩngã yaa mam yĩn-nemsã.”+
52 Dẽ, Zʋɩf-rãmbã sɩnga no-koeemd wẽeb ne taab n yetẽ: “Ra-kãngã na n yɩɩ wãn n kõ tõnd a yĩn-nemsã tɩ d wãbe?” 53 Rẽ la a Zeezi yeel-ba: “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ yãmb sã n pa wãb Ninsaal biigã yĩn-nemsã la y yũ a zɩɩmã, y pa tar vɩɩm ye.*+ 54 Ned ning fãa sẽn wãbd mam yĩn-nemsã la a yũud mam zɩɩmã tara vɩɩm sẽn ka sɛta, la mam na n vʋʋg-a-la+ yaoolem daarã. 55 Bala mam yĩn-nemsã yaa rɩɩb hakɩɩka, la mam zɩɩmã yaa bõn-yũudl hakɩɩka. 56 Ned ning fãa sẽn wãbd mam yĩn-nemsã, la a yũud mam zɩɩmã bee mam pʋgẽ, la mam bee yẽ pʋgẽ.*+ 57 Wala Ba ning sẽn vɩ wã sẽn tʋm maam tɩ mam vɩ Ba wã maasem yĩngã, ned ning sẽn wãbd mam yĩn-nemsã me na n vɩɩmda mam maasem yĩnga.+ 58 Yãoã yaa bur ning sẽn yi saasẽ n sigã. A pa wa yãmb yaab-rãmbã sẽn wãb a soab n baas n ki wã ye. Ned ning fãa sẽn wãbd bur-kãng na n vɩɩmda wakat fãa.”+ 59 Yɩɩ a sẽn wa n zãmsd nebã Kapɛrnawum tigsg roog a ye pʋgẽ wã la a yeel bõn-kãensã.
60 Karen-biisã sẽn wʋm woto wã, b wʋsg yeelame: “Gom-kãngã sakr yaa toogo. Ãnda n tõe n kelg-a?” 61 La a Zeezi sẽn mi t’a karen-biisã yẽgemda bõn-kãng yĩngã, a sok-b lame: “Yãoã sãama yãmb sũur la? 62 Na n yɩɩ wãn masã, yãmb sã n wa ne Ninsaal biigã t’a rʋʋd zĩig ning a sẽn da be wã?+ 63 Yaa vʋʋsem sõngã n kõt vɩɩm.+ Yĩn-nemsã pa tar yõod baa bilf ye. Goam nins mam sẽn togs yãmbã yaa vʋʋsem sõng goama, n yaa vɩɩm.+ 64 La neb kẽer n be yãmb sʋkã n pa tẽed ye.” Bala hal sɩngrẽ wã, a Zeezi ra mii neb nins sẽn pa tẽedã, la soab ning sẽn na n zãmb yẽ wã.+ 65 A kell n gomame n yeele: “Yaa rẽ n kɩt tɩ mam yeel yãmb tɩ ned baa a ye pa tõe n wa mam nengẽ, tɩ sã n pa Ba wã n sak t’a wa wã.”+
66 Bõn-kãng yĩnga, a karen-biisã wʋsg lebg n babsa bũmb nins b sẽn bas poorẽ wã,+ n pa le tũud-a ye. 67 Rẽ la a Zeezi sok Piig la a yiibã yaa: “Yãmb me rat n loogame bɩ?” 68 T’a Sɩmo-Pɩyɛɛr leok-a yaa: “Zu-soaba, tõnd na n loogame n kẽng ãnda nengẽ?+ Yãmb gomda vɩɩm sẽn ka sɛt goama.+ 69 Tõnd tẽeme, la d bãngame tɩ yãmb yaa Wẽnnaam Sõng soabã.”+ 70 T’a Zeezi leok n yeel-ba: “Mam yãka yãmb piig la a yiibu. Pa sɩda?+ La yãmb nin-yend n yaa munaafɩɩka.”+ 71 Sɩd-sɩda, a ra gomda a Sɩmo Iskariot biig a Zida yelle, bala baa a sẽn da yaa Piig la a yiibã nin-yendã, yẽ n da na n zãmb a Zeezi.+
7 Rẽ poore, a Zeezi kell n gilga* Galile soolmã pʋgẽ, bala a ra pa rat n maan dẽ Zide soolmẽ wã, Zʋɩf-rãmbã sẽn da baood-a n na n kʋ wã yĩnga.+ 2 La Zʋɩf-rãmbã Zãn* tigrã+ ra kolgame. 3 Rẽ n so t’a ma-biisã+ yeel-a yaa: “Bɩ f yi ka n kẽng Zide, sẽn na yɩl tɩ f karen-biisã me tõog n yã tʋʋm nins f sẽn tʋmdã. 4 Bala ned kae sẽn na n solgd n maand bũmb n yaool n dat tɩ zãma wã bãng-a ye. Fo sã n maanda bõn-kãensã, bɩ f wilg f meng dũniyã.” 5 Sɩd-sɩda, a ma-biisã ra pa tẽed-a ye.+ 6 Rẽ n so t’a Zeezi yeel-b yaa: “Mam wakatã nan pa ta ye.+ La ne yãmba, wakat fãa zemsame. 7 Dũniyã pa tar bũmb n na n tik n kisg yãmb ye. La a kisa maam, m sẽn kõt kaset t’a tʋʋmã yaa wẽnsã yĩnga.+ 8 Kẽng-y tigrã. Mam nan pa na n kẽng ye. Bala mam wakatã nan pa ta sõma ye.”+ 9 Dẽ, a sẽn yeel-b bõn-kãens poore, a paa Galile.
10 La a ma-biisã sẽn wa n loog tigrã, yẽ me kẽngame. La a soosame, n pa maan tɩ nebã bãng ye. 11 Dẽ, Zʋɩf-rãmbã sɩng-a-la gẽesg tigrã zĩigẽ n sokdẽ: “Raoã bee yɛ?” 12 La neb wʋsg ra gomda a yell vũn-vũn kʋʋngã sʋka. Kẽer da yetame: “A yaa nin-sõngo.” Tɩ sãnda yetẽ: “A pa nin-sõng ye. A kẽesda kʋʋngã moogo.”+ 13 La ned baa a ye ra pa saagd n gom a yell zãma wã taoore, b sẽn zoet Zʋɩf-rãmbã yĩnga.+
14 Tigrã pʋɩ-sʋk sẽn wa n looge, a Zeezi kẽnga wẽnd-doogẽ wã n tɩ sɩng nebã zãmsgo. 15 La rẽ linga Zʋɩf-rãmbã tɩ b ra yetẽ: “Ra-kãngã maana wãn n mi Gʋls-sõamyã* woto,+ n yaool n pa kẽ karengo?”*+ 16 La a Zeezi leok-b lame yaa: “Mam sẽn zãmsd nebã bũmb ningã pa yit mam mengã nengẽ ye. Yita sẽn tʋm-a maamã nengẽ.+ 17 Ned sã n dat n maan Wẽnnaam daabo, a na n bãnga mam zãmsgã sã n yita Wẽnnaam nengẽ,+ wall m sã n togsda m meng tagsgo. 18 Ned ning fãa sẽn togsd a meng tagsg baooda a meng ziiri. La ned ning fãa sẽn baood sẽn tʋm-a yẽ wã ziir+ togsda sɩda, la bũmb sẽn pa tɩrg pa be a pʋgẽ ye. 19 A Moyiiz kõo yãmb Tõogã.+ Pa sɩda? La yãmb ned baa a ye pa sakd Tõogã ye. Bõe yĩng tɩ yãmb baood n na n kʋ maam?”+ 20 Kʋʋngã yeelame: “Zĩn n tar foo. Ãnda n baood n na n kʋ foo?” 21 T’a Zeezi yeel-b yaa: “Mam maana bõn-yɛng bala, tɩ ling yãmb fãa. 22 Woto wã, bɩ y tags bõn-kãngã yelle: A Moyiiz kõo yãmb tõogã bãongã kõom wɛɛngẽ.+ (Pa tɩ rẽ yita a Moyiiz nengẽ ye. Yita yaab-rãmbã nengẽ.)+ La yãmb yaool n kẽesda ned bãong vʋʋsg daare. 23 Yãmb sã n kẽesd kom-dibli wã bãong vʋʋsg daar sẽn na yɩl n da kɩɩs a Moyiiz Tõogã, bõe yĩng tɩ yãmb sũyã puud ne maam, mam sẽn sãoog ned zãng fasɩ vʋʋsg daarã yĩnga?+ 24 Da n le tik-y nif sẽn ne wã zug n kao bʋʋd ye. La bɩ y kao bʋʋdã ne tɩrlem.”+
25 La Zerizalɛm neb kẽer da yetame: “Pa rao ning b sẽn baood n na n kʋ wã la woto sɩda?+ 26 La ade! A bee nebã taoor n gomda, tɩ b pa yet-a tɩ bũmb ye. Sãnd nanambsã pa kɩs sɩd masã tɩ yẽ la Kiristã? 27 Tõnd yaool n mii ra-kãngã sẽn yitẽ.+ La Kiristã sã n wa wa, ned baa a ye pa na n bãng a sẽn yitẽ ye.” 28 Rẽ poore, a Zeezi sẽn da zãmsd nebã wẽnd-doogẽ wã, a zẽka a koɛɛg n yeele: “Yãmb mii maam, la y mi mam sẽn yitẽ. La mam pa yãk m toorẽ yam n wa ye.+ Sẽn tʋm-a maamã sɩd beeme, la yãmb pa mi-a ye.+ 29 Mam mi-a lame,+ bala mam gomda a yʋʋr yĩnga, la yaa yẽ n tʋm maam.” 30 Dẽ, b baoome n na n yõk-a,+ la ned baa a ye nug pa sɩɩs-a ye. Bala a wakatã ra nan pa ta ye.+ 31 Baasgo, kʋʋngã sʋka, neb wʋsg tẽ-a lame+ n da yetẽ: “Kiristã sã n wa wa, a na n maana yel-soalem n yɩɩg ra-kãngã sẽn maanã sɩda?”
32 Fariziyẽ-rãmbã wʋma kʋʋngã sẽn gomd a yell vũn-vũn n yet woto wã. La maan-kʋʋdbã taoor dãmb ne Fariziyẽ-rãmbã tʋma gũudba, n yeel tɩ b tɩ yõk-a. 33 Dẽ, a Zeezi yeelame: “Mam na n zĩnda ne yãmb wakat bilfu, la m yaool n kẽng sẽn tʋm-a maamã nengẽ.+ 34 Yãmb na n gẽesa maam, la y pa na n yã maam ye. La mam sẽn be zĩig ningã, yãmb pa tõe n wa be ye.”+ 35 Rẽ n so tɩ Zʋɩf-rãmbã ra sokd taab yaa: “Yɛ la ra-kãngã rat n kẽng tɩ tõnd pa na n tõog n yã-a? A we n pa rat n babs Zʋɩf-rãmbã sẽn sãeeg Gɛrk-rãmbã sʋkã, n tɩ zãms Gɛrk-rãmbã la? 36 A sẽn yeele: ‘Yãmb na n gẽesa maam, la y pa na n tõog n yã maam ye. La mam sẽn be zĩig ningã, yãmb pa tõe n wa be’ wã võor yaa bõe?”
37 Yaoolem daarã sẽn yaa tigrã ra-kãsengã,+ a Zeezi yikame n zẽk a koɛɛg n yeele: “Bɩ ned ning fãa ko-yũud sẽn tar wa mam nengẽ n yũ.+ 38 Ned ning fãa sẽn tẽed maam, a soab nengẽ na n yɩɩ wa Gʋls-sõamyã sẽn yeelã: ‘Vɩɩm koom kʋɩls n na n yit yẽ soab pʋgẽ n zoetẽ.’”+ 39 La ra yaa vʋʋsem sõngã sẽn yaa bũmb ning sẽn tẽed-b yẽ wã sẽn na n paamã yell la a ra gomda. Bala b ra nan pa kõ vʋʋsem sõngã,+ a Zeezi sẽn da nan pa paam ziirã yĩnga.+ 40 Kʋʋngã sʋka, kẽer sẽn wʋm gom-kãense, b sɩnga goam n yetẽ: “Sɩd yaa yãoã la No-rɛɛsã.”+ 41 Sãnda ra yetame: “Yaa Kiristã la woto.”+ La kẽer ra yetame: “Kiristã pa yit Galile ye. Pa sɩda?+ 42 Gʋls-sõamyã pa yeel tɩ Kiristã yita a Davɩɩd yagensã sʋka,+ n yit Betlehɛm+ sẽn yaa tẽng ning a Davɩɩd sẽn da be wã sɩda?”+ 43 Woto, welgr zĩnda kʋʋngã sʋk yẽ poorẽ. 44 La b kẽer da rat n yõka a Zeezi, la ned baa a ye nug pa sɩɩs-a ye.
45 Dẽ, gũudbã lebg n waa maan-kʋʋdbã taoor dãmb ne Fariziyẽ-rãmbã nengẽ, tɩ b sok-ba: “Bõe yĩng tɩ yãmb pa tall-a n wa?” 46 Tɩ gũudbã leok yaa: “Ned zɩ n gom wa ra-kãngã a bada.”+ 47 La Fariziyẽ-rãmbã yeelame: “B kẽesa yãmb me moog la? 48 Nanambsã ne Fariziyẽ-rãmbã ned baa a ye tẽ-a lame sɩda?+ 49 La kʋʋn-kãngã sẽn pa mi Tõogã yaa neb kãab-wẽng sẽn be b zutu.” 50 A Nikodɛm sẽn yaa bãmb nin-yendã, n yaa rao ning sẽn da wa a Zeezi nengẽ wã yeelame yaa: 51 “Tõnd Tõogã pa wilgd tɩ nand tɩ d ning ned taale, d segd n deng n kelga a soabã, sẽn na yɩl n bãng bũmb ning a sẽn maandã sɩda?”+ 52 Tɩ b leok-a yaa: “Fo me yita Galile la? Vaees Gʋls-sõamyã tɩ f na yã tɩ no-rɛɛs pa na n yi Galile ye.”*
8 12 Rẽ poore, a Zeezi le goma ne bãmb n yeele: “Mam yaa dũniyã vẽenem.+ Ned ning fãa sẽn tũud maam pa na n kẽn lik pʋgẽ a bada, la a na n paama vɩɩm vẽenemã.”+ 13 Rẽ la Fariziyẽ-rãmbã yeel-a yaa: “Fo kõta kaset f meng zugu. Fo kasetã pa sɩd ye.” 14 T’a Zeezi yeele: “Baa mam sã n kõt kaset m meng zugu, mam kasetã yaa sɩda. Bala mam mii mam sẽn yiẽ la m sẽn dabdẽ.+ La yãmb pa mi mam sẽn yiẽ, la mam sẽn dabdẽ ye. 15 Yãmb tikda ninsaal tagsg*+ n kaood bʋʋdo. Mam pa kaood ned baa a ye bʋʋd ye. 16 La baa mam sã n kaood bʋʋdo, mam bʋʋdã yaa sɩda, bala mam pa m yembr ye. Ba wã sẽn tʋm maamã bee ne maam.+ 17 Sẽn paase, yãmb Tõogã pʋgẽ menga, b gʋlsame: ‘Rap a yiib kaset yaa sɩda.’+ 18 Mam kõta kaset m meng zugu, la Ba wã sẽn tʋm maamã me kõta kaset mam zugu.”+ 19 Rẽ la b sok-a yaa: “Fo Ba wã bee yɛ?” T’a Zeezi leok n yeele: “Yãmb pa mi maam, la y pa mi m Ba me ye.+ Yãmb sã n sɩd ra mi maam, y ra na n bãnga m Ba wã me.”+ 20 A Zeezi goma gom-kãens ligdã kogend sẽn beẽ wã,+ a sẽn wa n zãmsd nebã wẽnd-doogẽ wã. La ned baa a ye pa yõk-a, a wakatã sẽn da nan pa ta wã yĩnga.+
21 Rẽ n so t’a le yeel-ba: “Mam loogdame, la yãmb na n gẽesa maam. Baa ne rẽ, y na n kii y yel-wẽndã pʋgẽ.+ Mam sẽn dabd zĩig ningã, yãmb pa tõe n wa be ye.”+ 22 Zʋɩf-rãmbã sɩngame n yetẽ: “A we n pa na n kʋ a meng la? Bala a yeelame: ‘Mam sẽn dabd zĩig ningã, yãmb pa tõe n wa be ye.’” 23 La a Zeezi paasame: “Yãmb yita tẽng zug ka, tɩ mam yit yĩngri.+ Yãmb yita dũni-kãngã pʋgẽ, la mam pa yit dũni-kãngã pʋgẽ ye. 24 Yaa rẽ yĩng la mam sẽn yeel tɩ yãmb na n kii y yel-wẽnã pʋgẽ wã. Bala yãmb sã n pa tẽed tɩ mam yaa yẽ soabã, y na n kii y yel-wẽnã pʋgẽ.” 25 Dẽ, b sok-a lame yaa: “Fo yaa ãnda?” T’a Zeezi leok-b yaa: “Bõe yĩng meng tɩ mam pʋd n gomd ne yãmba? 26 Bũmb wʋsg la m tar n na n togs yãmb zugu, la m kao bʋʋdo. La sɩd-sɩda, sẽn tʋm-a maamã yaa sɩd soaba, la bũmb nins mam sẽn wʋm yẽ nengẽ wã, mam gomda bõn-kãens yell dũniyã pʋgẽ.”+ 27 B pa bãng tɩ yaa Ba wã yell la a Zeezi sẽn da gomd ne bãmbã ye. 28 Dẽ, a Zeezi yeel-b lame: “Yãmb sã n wa zẽk Ninsaal biigã,+ y na n bãngame tɩ mam yaa yẽnda,+ la tɩ mam pa maand baa fʋɩ ne m meng raab ye.+ La yaa Ba wã sẽn zãms maam bũmb ningã bal la m togsda. 29 Sẽn paase, sẽn tʋm-a maamã bee ne maam. A pa bas maam tɩ m yaa m yembr ye. Bala mam maanda bũmb nins sẽn noom-a wã wakat fãa.”+ 30 A sẽn togs gom-kãensa wã, neb wʋsg tẽ-a lame.
31 Dẽ, a Zeezi yeela Zʋɩf-rãmb nins sẽn tẽ-a wã yaa: “Yãmb sã n kell n sak mam goamã, yãmb sɩd yaa mam karen-biisi. 32 Yãmb na n bãnga sɩdã,+ la sɩdã na n yiisa yãmb yembdẽ.”+ 33 Tɩ b leok-a yaa: “Tõnd yaa a Abrahaam yagense, n zɩ n yɩ ned baa a ye yembs ye. Bõe yĩng tɩ fo yeele: ‘Sɩdã na n yiisa yãmb yembdẽ’?” 34 T’a Zeezi leok-b yaa: “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ ned ning fãa sẽn maand yel-wẽnd yaa yel-wẽndã yamba.+ 35 Sẽn paase, yamb pa paad a zu-soabã zakẽ wakat fãa ye. La zu-soabã bi-riblã paada be wakat fãa. 36 Woto wã, Bi-riblã sã n yiis yãmb yembdẽ wã, yãmb na n paama lohorem hakɩɩka. 37 Mam miime tɩ yãmb yaa a Abrahaam yagense. La yãmb baood n kʋʋ maam, yãmb sẽn pa reegd mam zãmsgã yĩnga. 38 Mam togsda bũmb nins mam sẽn yã m sẽn wa n be ne m Ba wã,+ la yãmb maanda bũmb nins y sẽn wʋm y ba wã nengẽ wã.” 39 Tɩ b leok-a n yeele: “A Abrahaam la tõnd ba.” T’a Zeezi yeel-ba: “Yãmb sã n da yaẽ-la a Abrahaam kamba,+ y ra na n tʋmdẽ-la a Abrahaam tʋʋma. 40 La yãmb baood n kʋʋ maam, maam a ned ning sẽn togs yãmb sɩdã mam sẽn wʋm Wẽnnaam nengẽ wã.+ A Abrahaam pa maan a buud ye. 41 Yãmb tʋmda y ba wã tʋʋma.” Tɩ b yeel-a yaa: “Tõnd pa yoodem* kamb ye. Tõnd Ba yaa a ye tãa: Yaa Wẽnnaam.”
42 T’a Zeezi yeel-ba: “Wẽnnaam sã n da yaa yãmb Ba, yãmb da na n nonga maam,+ bala mam yii Wẽnnaam nengẽ n be ka. Mam pa yãk m toorẽ yam n wa ye. Yaa yẽ n tʋm maam.+ 43 Bõe yĩng tɩ yãmb pa wʋmd bũmb ning mam sẽn togsdã võore? Yaa yãmb sẽn pa tõe n deeg mam goamã yĩnga. 44 Yãmb yita Sʋɩtãanã* sẽn yaa y ba wã nengẽ, la yãmb tʋll n maana y ba wã+ raabo. A ra yaa nin-kʋʋd a sẽn wa n sɩngã,*+ la a pa kell n pa sɩdã pʋgẽ, sɩd sẽn pa be yẽ pʋgẽ wã yĩnga. A sã n wa yagd ziri, a gomdame tɩ zemsd ne a sẽn yaa a soabã, bala a yaa pʋ-yagd la ziri wã ba.+ 45 La mam yẽ sẽn togsd yãmb sɩdã yĩnga, yãmb pa tẽed maam ye. 46 Yãmb nin-bʋg n sɩd tõe n wilg tɩ m maana yel-wẽnde? La mam sã n togsda sɩda, bõe yĩng tɩ yãmb pa tẽed maam? 47 Sẽn yaa-a Wẽnnaam biig kelgda Wẽnnaam goama.+ Yaa rẽ yĩng la yãmb sẽn pa kelgdã, y sẽn pa Wẽnnaam kambã yĩnga.”+
48 Rẽ la Zʋɩf-rãmbã leok-a n yeele: “Tõnd sẽn yeel tɩ ‘fo yaa Samari neda,+ la tɩ zĩn n tar foomã’+ d pa tar bʋʋm sɩda?” 49 T’a Zeezi leok-b n yeele: “Zĩn pa pa tar maam ye. La mam waoogda m Ba wã, tɩ yãmb paoogd maam. 50 Mam pa baood m meng ziir ye.+ Yaa Wẽnnaam n dat tɩ mam paam ziiri, la yaa yẽ la bʋ-kaoodã. 51 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ ned ning sẽn na n sak mam goamã pa na n tol n ki ye.”+ 52 Zʋɩf-rãmbã yeel-a lame yaa: “Masã, tõnd miime tɩ zĩn n tar foo. A Abrahaam kiime, tɩ no-rɛɛsdbã me ki. La fo yetame: ‘Ned ning sẽn na n sak mam goamã pa na n tol n ki* ye.’ 53 Fo yɩɩda tõnd ba a Abrahaam sẽn ki wã la? No-rɛɛsdbã me kiime. Fo tagsdame tɩ fo yaa ãnda?” 54 T’a Zeezi leok yaa: “Mam sã n pẽgd m menga, mam ziirã yaa zaalem. Yaa mam Ba wã, yãmb sẽn yet t’a soab yaa yãmb Wẽnnaamã n pẽgd maam.+ 55 La yãmb yaool n pa mi-a ye.+ Mam yẽ mi-a lame.+ Mam sã n yeel tɩ m pa mi-a, m na n yɩɩ zirẽ-be-ned wa yãmba. Mam mi-a lame, n sakd a goamã. 56 Yãmb ba a Abrahaam ra saagd n na n yãa mam daarã, tɩ rẽ kõ-a sũ-no-kãsenga. La a yãa ra-kãng t’a sũurã yɩ noogo.”+ 57 Rẽ la Zʋɩf-rãmbã yeel-a yaa: “Fo nan pa ta yʋʋm pis-nu menga, n yaool n yetẽ tɩ f yãa a Abrahaam?” 58 T’a Zeezi yeel-ba: “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ nand t’a Abrahaam roge, mam da beeme.”+ 59 Dẽ, b wʋka kug n na n lob-a, la a solgame n yi wẽnd-doogẽ wã n looge.
9 A Zeezi sẽn wa n loogdẽ wã, a yãa rao sẽn dog ne zondo. 2 La a karen-biisã sok-a lame yaa: “Rabi,*+ yaa ãnd n maan yel-wẽnd la ra-kãngã sẽn dog ne zondã? Yaa yẽ mengã bɩ, bɩ yaa a roagdbã?” 3 T’a Zeezi leok n yeele: “Pa ra-kãngã wall a roagdbã n maan yel-wẽnd ye. La yẽ nengẽ wã, yaa sẽn na yɩl tɩ Wẽnnaam tʋʋmã yɩ vẽenese.+ 4 Tõnd segd n tʋma sẽn tʋm-a maamã tʋʋm tɩ wĩntoogã nan pa kẽ ye.+ Yʋngã watame, tɩ ned baa a ye pa le tõe n tʋm ye. 5 Mam sã n ket n be dũniyã pʋgẽ fãa, mam yaa dũniyã vẽenem.”+ 6 A sẽn yeel bõn-kãensã poore, a tʋbsa tẽng n kalem tãndã ne kolkoodã, n dɩk n bɛ raoã ninã+ 7 la a yeel-a: “Kẽng n tɩ pek Silowe bãkẽ wã.” (Silowe rat n yeelame tɩ “B sẽn tʋm a soabã.”) A kẽngame n tɩ peke, la a lebg n waame t’a ninã neẽ.+
8 Dẽ, yagsã ne neb nins sẽn da wae n yãt raoã t’a bõosdẽ wã sɩngame n yetẽ: “Pa rao ning sẽn da mi n zĩ n bõosdẽ wã la woto sɩda?” 9 Kẽer da yetame: “Yaa yẽnda.” Tɩ sãnda yetẽ: “Ayo. Yaa a wõnego.” La raoã ra yetame: “Yaa maam.” 10 Rẽ n so tɩ b sok-a yaa: “La maana wãn tɩ fo ninã puki?” 11 T’a yeele: “Rao ning b sẽn boond t’a Zeezi wã buii tãnd n bɛ mam ninã, la a yeel maam yaa: ‘Kẽng Silowe n tɩ peke.’+ Dẽ, mam kẽngame n tɩ peke, tɩ m ninã puki.” 12 Rẽ la b sok-a yaa: “Ra-kãng bee yɛ?” T’a leok yaa: “Mam pa mi ye.”
13 B talla rao ning sẽn da yaa zoangã n kẽng Fariziyẽ-rãmbã nengẽ. 14 Mikame tɩ daar ning a Zeezi sẽn bui tãndã n puk raoã ninã+ ra yaa Vʋʋsg daare.+ 15 Rẽ n so tɩ Fariziyẽ-rãmbã me sɩng raoã sokr n na n bãng sẽn yɩ to-to t’a ninã puki. La a leok-b lame n yeele: “A bɛɛ mam ninã ne tãnd tɩ mam tɩ peke, tɩ m ninã neẽ masã.” 16 Dẽ, Fariziyẽ-rãmbã kẽer sɩngame n yetẽ: “Yãoã pa ned sẽn yi Wẽnnaam nengẽ ye. Bala a pa tũud Vʋʋsg daarã tõogã ye.”+ Tɩ sãnda yetẽ: “Ned sẽn yaa yel-wẽn-maand na n yɩɩ wãn n tõog n maan yel-soalem a woto?”+ Rẽ kɩtame tɩ welgr zĩnd b sʋka.+ 17 Bãmb le soka zoangã yaa: “Sẽn yaa fo nin la a puk-yã, bõe la fo yet yẽ zugu?” T’a leok n yeele: “A yaa no-rɛɛsa.”
18 La Zʋɩf-rãmbã ra pa tẽed t’a ra yaa zoanga, t’a ninã puk ye. Rẽ n so tɩ b bool a roagdbã 19 n sok-ba: “Yaa yãmb biigã yãmb sẽn yet t’a roga ne zondã la woto bɩ? La maana wãn t’a neẽ masã?” 20 T’a roagdbã leok yaa: “Tõnd miime tɩ yaa tõnd biigã la woto, la t’a roga ne zondo. 21 La sã n yaa sẽn sɩng to-to t’a wa neẽ wã, d pa mi ye. D pa mi ned ning sẽn puk a ninã me ye. Sok-y-yã-a. A pa le yaa yãag ye. A tog n goma a meng yĩnga.” 22 A roagdbã yeela woto, b sẽn zoet Zʋɩf-rãmbã yĩnga.+ Bala Zʋɩf-rãmbã ra zoe n sɩɩga taab noor n wilg tɩ ned sã n yeel t’a Zeezi yaa Kiristã, b segd n diga nin-kãng soabã n yiis tigsg roogẽ wã.+ 23 Yaa rẽ yĩng la a roagdbã sẽn yeele: “A pa le yaa yãag ye. Sok-y-yã-a” wã.
24 Dẽ, b boola rao ning sẽn da yaa zoangã naoor a yiib-n-soab n yeel-a: “Pẽg Wẽnnaam. Tõnd miime tɩ ra-kãngã yaa yel-wẽn-maanda.” 25 T’a leok yaa: “A sã n yaa yel-wẽn-maanda, mam pa mi ye. Bũmb a ye mam sẽn mi bal yaa tɩ m da yaa zoanga, la m neeme masã.” 26 Dẽ, b sok-a lame: “Bõe la a maan foo? Wãn to la a puk fo ninã?” 27 T’a leok-b n yeele: “Mam zoe n togsa yãmba, la y pa reeg ye. Bõe yĩng tɩ yãmb rat n kelg yɛsa? Yãmb me rat n lebga a karen-biis la?” 28 Rẽ la b yaal-a n yeele: “Foo n yaa ra-kãngã karen-biiga, la tõnd yaa a Moyiiz karen-biisi. 29 Tõnd miime tɩ Wẽnnaam goma ne a Moyiizi, la sã n yaa ne ra-kãngã, tõnd pa mi a sẽn yitẽ ye.” 30 Tɩ raoã leok-b yaa: “Yãoã sɩd yaa lingri, yãmb sẽn pa mi a sẽn yitẽ, t’a yaool n puk mam ninã. 31 Tõnd miime tɩ Wẽnnaam pa kelgd yel-wẽn-maandb ye.+ La ned sã n zoet Wẽnnaam la a maand a raabã, a kelgda nin-kãng soaba.+ 32 Hal pĩnd wẽndẽ n tãag masã, d zɩ n wʋm tɩ ned n puk ned sẽn dog ne zond nin ye. 33 Ra-kãngã sã n da pa yit Wẽnnaam nengẽ, a ra pa na n tõog n maan baa fʋɩ ye.”+ 34 Tɩ b yeel-a yaa: “Fo mengã tõr doga yel-wẽndã pʋgẽ, tɩ f yaool n zãmsd tõndo?” Rẽ poore, b rig-a lame n yiis yɩnga!+
35 A Zeezi wʋmame tɩ b rig-a lame n yiisi. A sẽn yã-a wã, a sok-a lame: “Fo tẽeda Ninsaal biigã bɩ?” 36 Tɩ raoã leok yaa: “Soaala, yẽ yaa ãnda? Togs-y-m tɩ m tõog n tẽ-a?” 37 T’a Zeezi yeel-a: “Fo yã-a lame. Pʋd n yaa yẽ la sẽn gomd ne foomã.” 38 T’a yeele: “Zu-soaba, mam tẽed-a lame.” Rẽ poore, a wõgemda a taoore. 39 Dẽ, a Zeezi yeelame: “Mam waa dũni-kãngã pʋgẽ bʋʋd kaoob yĩnga, sẽn na yɩl tɩ neb nins sẽn pa ne wã tõe n yã,+ tɩ sẽn ne-bã lebg zoense.”+ 40 Fariziyẽ-rãmb nins sẽn da be ne-a wã wʋma gom-kãens n sok-a yaa: “Tõnd me yaa zoens la?” 41 T’a Zeezi yeel-ba: “Yãmb sã n da yaẽ-la zoense, yãmb ra pa na n tallẽ yel-wẽnd ye. La yãmb sẽn yete: ‘Tõnd neeme’ wã, yãmb yel-wẽndã ket n bee ne yãmba.”+
10 “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ ned ning sẽn pa tũud piisã yãgr noor n kẽedẽ, la sẽn kand zĩig a to n kẽedẽ yaa wagdre, la fãada.+ 2 La sẽn tũud-a noorã n kẽ wã n yaa piisã pe-kɩɩma.+ 3 Yãgrã noor gũudã pakdame n kõ nin-kãnga,+ tɩ piisã kelgd a koɛɛgã.+ A boonda a pesg fãa ne a yʋʋre, la a tall-b n yi. 4 A sã n yiis a piisã zãnga, a lʋɩta b taoor tɩ piisã pʋgd-a, b sẽn mi a koɛɛgã yĩnga. 5 B pa na n tol n pʋg sãan ye. B na n zoe n zãaga ne-a, b sẽn pa mi sãamb koeesã yĩnga.” 6 A Zeezi wẽe bãmb yel-bũn-kãnga, la b ra pa wʋmd a sẽn yet-b bũmb ningã võor ye.
7 Dẽ, a Zeezi le yeelame: “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ mam yaa yãgrã noor piisã sẽn tũud n loogdẽ wã.+ 8 Neb nins fãa sẽn wa yãgrẽ wã n yetẽ tɩ b yaa maamã yaa wagda, la fãadba. La piisã pa kelg bãmb ye. 9 Maam n yaa yãgrã noore. Ned ning fãa sẽn tũud maam n kẽ na n paama fãagre. A na n kẽedame la a yit n paamd yamdo.+ 10 Wagdr pa wat tɩ sã n pa sẽn na n zu, n kʋ la a sãam ye.+ La mam waa sẽn na yɩl tɩ piisã paam vɩɩm, la b paam-a tɩ gale. 11 Yaa maam la pe-kɩɩm-sõngã.+ Pe-kɩɩm-sõngã kõta a vɩɩm* piisã yĩnga.+ 12 Ned ning b sẽn dɩk tʋʋmã sẽn pa pe-kɩɩm la a pa so piisã sã n yã we-baag sẽn wate, a basda piisã la a zoe, tɩ we-baagã yõg-b la a sãeeg-ba, 13 bala a yaa ned b sẽn dɩk tʋʋma, tɩ piisã yell pa pak-a ye. 14 Maam la pe-kɩɩm-sõngã. Mam mii m piisã, tɩ m piisã me mi maam,+ 15 wa Ba wã sẽn mi maam tɩ ma-me mi Ba wã.+ Mam kõta m vɩɩmã* piisã yĩnga.+
16 “La mam tara piis a taaba, sẽn pa yãg-kãngã+ piis ye. Mam segd n talla bãmb me n wa, la b na n kelga mam koɛɛgã. B na n lebga yãgr a yembre, n tar pe-kɩɩm-yɛnga.+ 17 Yaa rẽ yĩng la Ba wã sẽn nong maamã.+ Bala mam kõta m vɩɩmã,*+ sẽn na yɩl n lebg n deeg-a. 18 Pa ned n deegd mam vɩɩmã* ye. La yaa mam mengã n yãk yam n na n kõ-a. Mam tara tõog tɩ kõ-a, la m tar tõog tɩ lebg n deeg-a.+ Mam deega tõ-kãng m Ba wã nengẽ.”
19 Gom-kãensã kɩtame tɩ welgr le zĩnd Zʋɩf-rãmbã sʋka.+ 20 B wʋsg ra yetame: “Zĩn n tar-a, t’a zugã lebge. Bõe yĩng tɩ yãmb kelgd-a?” 21 La kẽer yeelame: “Pa zĩn sẽn tar a soab goam la woto ye. Zĩn tõe n puka zoens nin sɩda?”
22 Wakat kãnga, b maana Rɩk-n-kõ tigrã Zerizalɛm. Ra yaa waood wakate, 23 t’a Zeezi kẽnd wẽnd-doogẽ wã, a Salomo zãndã+ tẽngre. 24 Dẽ, Zʋɩf-rãmbã gũbg-a lame n yeel-a: “Fo na n basa tõnd* ne yam-yoaag tɩ kaoos wakat a wãna? Fo sã n yaa Kiristã, bɩ f togs tõnd vẽenega.” 25 T’a Zeezi leok-b yaa: “Mam togsa yãmba, la y baas n pa tẽed ye. Tʋʋm nins mam sẽn tʋmd ne m Ba yʋʋrã, tʋʋm-kãens kõta mam kaseto.+ 26 La yãmb pa tẽede, y sẽn pa mam piisã yĩnga.+ 27 Mam piisã kelgda mam koɛɛgã, la mam mi-b lame, tɩ b pʋgd maam.+ 28 Mam kõta bãmb vɩɩm sẽn ka sɛta,+ la b pa na n tol n sãam ye. Sẽn paase, ned baa a ye pa na n fãs-b mam nugẽ ye.+ 29 Bũmb nins mam Ba wã sẽn kõ maamã yɩɩda bũmb a taabã fãa. Ned baa a ye pa tõe n fãs piisã Ba wã nugẽ ye.+ 30 Maam ne Ba wã yaa yembre.”*+
31 Zʋɩf-rãmbã le wʋka kug n na n lob-a. 32 T’a Zeezi yeel-ba: “Mam wilga yãmb tʋʋm-sõma wʋsg sẽn yit Ba wã nengẽ. Tʋʋm-kãens sʋkã, yaa bʋg yĩng la yãmb dat n lob maam kuga?” 33 Tɩ Zʋɩf-rãmbã leok-a yaa: “Pa tʋʋm-sõng yĩng la tõnd sẽn dat n lob foo kugã ye. La yaa fo sẽn paoogd Wẽnnaamã yĩnga.+ Bala baa fo sẽn yaa ninsaalã, fo maanda wa f yaa wẽnnaam.” 34 T’a Zeezi yeel-ba: “B pa gʋls yãmb Tõogã pʋgẽ: ‘Mam yeelame: “Yãmb yaa wẽnnaam-dãmb”’*+ sɩda? 35 Wẽnnaam sã n bool neb nins a gomdã sẽn ning taalã tɩ “wẽnnaam-dãmba,”+ tɩ Gʋls-sõamyã gomd yaool n pa tõe n toeeme, 36 yãmb yeta mam sẽn yaa ned ning Ba wã sẽn yãk la sẽn tʋm dũniyã pʋgẽ wã: ‘Fo paoogda Wẽnnaam,’ mam sẽn yeel tɩ ‘m yaa Wẽnnaam Biigã’+ yĩng bɩ? 37 Mam sã n pa tʋmd m Ba wã tʋʋma, bɩ y ra tẽ maam ye. 38 La m sã n tʋmda tʋʋm-kãense, baa y sã n pa tẽed maam, bɩ y tẽ tʋʋmã,+ sẽn na yɩl n sak n deeg la y kell n tẽ tɩ Ba wã bee mam pʋgẽ, tɩ ma-me be Ba wã pʋgẽ.”*+ 39 Dẽ, b le baoome n na n yõk-a, la a loogame tɩ b pa paam-a ye.
40 A Zeezi le rʋʋga Zʋrdẽ kʋɩlgã, n kẽng zĩig ning a Zã sẽn da lisd nebã sɩngrẽ wã,+ n pa be. 41 Neb wʋsg n wa a nengẽ n da yetẽ: “A Zã pa maan yel-solemd baa a yembr ye. La bũmb nins fãa a Zã sẽn da yet ra-kãngã zugã yaa sɩda.”+ 42 La neb wʋsg tẽe a Zeezi be.
11 La rao a ye yʋʋr sẽn boond t’a Lazaar n da lʋɩ bãaga. A ra bee Betani sẽn yaa tẽn-bil ning pʋgẽ a Maari ne a ba-bi-poak a Mart+ sẽn be wã. 2 Yaa Maari-kãng la sẽn da sudg kaam sẽn tar yũ-noog Zu-soabã zugu, la a yẽes a naoã ne a zoobdã.+ Yaa yẽ tão a Lazaar la sẽn da pa keemã. 3 Dẽ, a Lazaar tãopã tʋmame tɩ b tɩ yeel a Zeezi yaa: “Zu-soaba, ad ned ning yãmb sẽn nong wʋsgã pa keem ye.” 4 La a Zeezi sẽn wʋm dẽ wã, a yeelame: “Bã-kãngã pa sẽn na n baas ne kũum ye. La yaa Wẽnnaam na paam ziir yĩnga,+ sẽn na yɩl tɩ Wẽnnaam Biigã tõog n paam ziir bãagã maasem yĩnga.”
5 La a Zeezi ra nonga a Mart ne a ba-bi-poakã, la a Lazaare. 6 Baa a sẽn wʋm t’a Lazaar pa keemã, a kell n paa zĩig ning a sẽn da be wã n maan rasem a yiib n paase. 7 Rẽ poore, a yeela karen-biisã yaa: “D le kẽng Zide.” 8 Tɩ karen-biisã sok-a yaa: “Rabi,*+ sẽn nan pa kaoose, Zide nebã ra rat n loba yãmb kuga,+ tɩ yãmb le lebd be yɛsa?” 9 T’a Zeezi leok n yeele: “Wĩntoog pa kaoosd lɛɛr piig la a yiib sɩda?+ Ned sã n kẽnd wĩntoogo, a pa lakd baa fʋɩ ye. Bala a nee dũni-kãngã vẽenemã. 10 La ned sã n kẽnd yʋngo, a lagsdame, vẽenemã sẽn pa be a pʋgẽ wã yĩnga.”
11 A sẽn yeel gom-kãensã poore, a paasame: “Tõnd zoa a Lazaar gũsame,+ la mam na n kẽnga be n tɩ nek-a.” 12 Rẽ la karen-biisã yeel-a yaa: “Zu-soaba, a sã n gõeeme, a yĩnsã na n sãoogame.” 13 La a Zeezi ra gomda a kũumã yelle, tɩ karen-biisã tagsdẽ t’a gomda a sẽn gõe n vʋʋsdẽ yelle. 14 Rẽ la a Zeezi yeel-b vẽenega: “A Lazaar kiime.+ 15 La mam sũur nooma yãmb yĩnga, mam sẽn pa zĩnd be wã, bala yãmb tẽebã na n maneg n paama pãnga. Bɩ d kẽng a nengẽ.” 16 Dẽ, a Toma b sẽn da boond a soab tɩ Kinkirgã yeela a karen-bi-taasã yaa: “Bɩ tõnd me kẽng n tɩ naag-a n ki.”+
17 A Zeezi sẽn ta wã, a mikame t’a Lazaar zoe n bee yaoogẽ wã na maan rasem a naase. 18 La Betani ra pẽe Zerizalɛm. A zãrmã ra zemsa kɩlo a tãabo.* 19 La Zʋɩf-rãmb wʋsg waa a Mart ne a Maari nengẽ n na n bels-ba, b tãoã kaalem yĩnga. 20 A Mart sẽn wʋm t’a Zeezi watame wã, a yiime n na n seg-a. La a Maari+ kell n zĩnda zakẽ. 21 Dẽ, a Mart yeela a Zeezi yaa: “Zu-soaba, yãmb sã n da zĩndẽ ka, mam tãoã ra kõn kiẽ ye. 22 La baa masã menga, mam miime tɩ bũmb ning fãa yãmb sẽn kos Wẽnnaam, Wẽnnaam na n kõo yãmba.” 23 Rẽ la a Zeezi yeel-a yaa: “Fo tãoã na n vʋʋgame.” 24 T’a Mart yeel-a: “Mam miime t’a na n vʋʋga yaoolem daarã, kũum vʋʋgrã+ sasa.” 25 T’a Zeezi yeel-a yaa: “Mam yaa kũum vʋʋgrã la vɩɩmã.+ Ned ning sẽn tẽed maam, baa a sã n ki a na n vʋʋgame. 26 La ned ning fãa sẽn vɩ n tẽed maam pa na n tol n ki a bada.+ Fo tẽeda rẽ bɩ?” 27 T’a Mart yeel-a: “N-ye, Zu-soaba, mam tẽedame tɩ yãmb n yaa Kiristã sẽn yaa Wẽnnaam Biigã, soab ning sẽn da tog n wa dũniyã pʋgẽ wã.” 28 A sẽn yeel woto wã poore, a loogame n tɩ bool a ba-bi-poak a Maari, n walem n yeel-a yaa: “Karen-saambã+ bee ka, la a boonda foo.” 29 A sẽn wʋm dẽ wã, a yika tao-tao n babs-a.
30 A Zeezi ra nan pa kẽ tẽn-bilã pʋgẽ ye. A ra ket n bee zĩig ning a Mart sẽn seg-a wã. 31 Zʋɩf-rãmb nins sẽn da be ne a Maari roogẽ wã n belsd-a wã sẽn yã a sẽn yik tao-tao woto n yi wã, b pʋg-a lame n tẽed t’a ra rabda yaoogẽ+ wã n na n tɩ yãbe. 32 A Maari sẽn ta a Zeezi sẽn beẽ wã n yã-a wã, a yĩgimda a taoore, n yeel-a: “Zu-soaba, yãmb sã n da zĩndẽ ka, mam tãoã ra kõn kiẽ ye.” 33 A Zeezi sẽn yã a sẽn yãbdã, la Zʋɩf-rãmb nins sẽn tũ-a wã me sẽn yãbdã, a wẽe siri, t’a sũurã sãam wʋsgo. 34 A Zeezi sokame: “Yɛ la yãmb gãneg-a?” Tɩ b leok yaa: “Zu-soaba, wa n ges-y-yã.” 35 A Zeezi raaga nintãm.+ 36 Dẽ, Zʋɩf-rãmbã ra yetame: “Ad a sɩd ra nong-a-la wʋsgo!” 37 La b kẽer yeelame: “Ra-kãngã sẽn puk zoangã ninã+ ra pa tõe n kɩt t’a Lazaar ra ki la?”
38 Dẽ, a Zeezi sẽn le wẽ sir poore, a kẽnga yaoogẽ wã. Ra yaa bok b sẽn tuk tãng pendẽ, n yẽd a noorã ne kugri. 39 A Zeezi yeelame: “Lak-y kugrã.” T’a Mart sẽn yaa kiidã tãoã yeel-a yaa: “Zu-soaba, a segd n lebga yũug masã. Bala a kũumã rasem a naas la woto.” 40 T’a Zeezi sok-a: “Mam pa yeel foo tɩ fo sã n tẽ, f na n yãa Wẽnnaam ziirã sɩda?”+ 41 Dẽ, b laka kugrã. Rẽ poore, a Zeezi zẽka a neng n tees yĩngr+ n yeele: “M Ba, mam pʋʋsda yãmb bark y sẽn kelg maamã yĩnga. 42 Sɩda, mam miime tɩ yãmb kelgda maam wakat fãa, la yaa kʋʋngã sẽn yas ka wã yĩng la m sẽn gomã, sẽn na yɩl tɩ b tẽ tɩ yãmb n tʋm maam.”+ 43 A sẽn yeel gom-kãensã poore, a zẽka a koɛɛg n yeele: “Lazaare, wa yi!”+ 44 Rao ning sẽn da ki wã yiime, t’a naoã ne a nusã vil ne pɛɛla, tɩ peend lud a nengã me. T’a Zeezi yeel-ba: “Lok-y-yã-a, la y bas-a t’a looge.”
45 Woto, Zʋɩf-rãmb nins sẽn da wa a Maari nengẽ wã wʋsg sẽn yã a Zeezi sẽn maan bũmb ningã, b tẽ-a lame.+ 46 La kẽer kẽnga Fariziyẽ-rãmbã nengẽ, n tɩ togs-b a Zeezi sẽn maanã. 47 Dẽ, maan-kʋʋdbã taoor dãmb ne Fariziyẽ-rãmbã tigma Sãnedrẽ wã n yeele: “Bõe la tõnd na n maane? Bala ra-kãngã maanda yel-soalem wʋsgo.+ 48 Tõnd sã n bas-a t’a ket n maandẽ, nebã fãa na n tẽ-a lame, la Rom nebã na n waame, n soog tõnd zĩigã* la d buudã.” 49 La a Kayif+ sẽn yaa bãmb sʋkã nin-yende, la sẽn da yaa maan-kʋʋdb kãsem yʋʋm-kãngã yeel-b lame: “Yãmb pa mi baa fʋɩ ye. 50 Y pa tagsd tɩ sẽn nafd yãmb yaa rao a ye sẽn na n ki nin-buiidã yĩnga, n yɩɩd buudã tõr sẽn na n sãam sɩda?” 51 La a sẽn da yet bũmb ningã pa a meng tagsg ye. A sẽn da yaa maan-kʋʋdb kãsem yʋʋm-kãngã yĩnga, a togsa bãngr-gomd n wilg t’a Zeezi segd n kii buudã yĩnga. 52 La pa buudã yĩng bal ye. Leb n yaa sẽn na n tigim Wẽnnaam kambã sẽn sãeegã tɩ b lebg yembre. 53 Rẽ n so tɩ daar-n-kãng tɛka, b ra baood b sẽn na n maan to-to n paam-a n kʋ.
54 Rẽ n kɩt t’a Zeezi ra pa le kẽnd Zʋɩf-rãmbã sʋk tɩ nebã ne-a ye. La a yii be n kẽng zĩig sẽn pẽ we-raoogã. Yaa tẽng b sẽn boond tɩ Efrayim.+ A paa be ne karen-biisã. 55 La Zʋɩf-rãmbã Pakã+ ra kolgame, tɩ neb wʋsg yi tẽn-kɩremsẽ wã n kẽng Zerizalɛm nand tɩ Pakã ta, n na n tɩ yɩlg b mens wa tõogã sẽn wilgã. 56 B ra gẽesda a Zeezi, n da be wẽnd-doogẽ wã n sokd taab yaa: “Yãmb tagsg yaa bõe? T’a pa na n tol n wa tigrã bɩ?” 57 La maan-kʋʋdbã taoor dãmb ne Fariziyẽ-rãmbã ra kõo noor tɩ ned sã n bãng a Zeezi sẽn beẽ, a segd n wa togsame tɩ b paam n tɩ yõk-a.
12 Pakã ket tɩ rasem a yoobe, a Zeezi taa Betani, tẽng ning a Lazaar+ a sẽn da vʋʋgã sẽn be wã. 2 B segla zaabr dɩɩb be yẽ yĩnga, t’a Mart ra kõt-b rɩɩbã.+ La a Lazaar ra naaga neb nins sẽn da rɩt ne a Zeezi wã. 3 Dẽ, a Maari rɩka kaam sẽn tar yũ-noog sẽn yaa naar halaal lɩɩvr a ye* t’a ligd yaa toogo, n kiig a Zeezi karsã zugu, la a yẽes a karsã ne a zoobdã. Roogã tõr lebga kaamã yũugu.+ 4 La a Zida Iskariot+ sẽn yaa a karen-biisã nin-yendã, soab ning sẽn da na n zãmb-a bilf poorã yeelame: 5 “Bõe yĩng tɩ b pa koos ka-kãngã sẽn tar yũ-noogã deniye* kobs-tã, n dɩk ligdã n kõ naong rãmba?” 6 La a sẽn yeel woto wã, pa naong rãmbã yell sẽn da pak-a yĩng ye. Yaa a sẽn da yaa wagdrã yĩnga. Sẽn paase, yẽ n da zãad ligdã koglgo, n mi n zuud ligd ning b sẽn ningd be wã. 7 Dẽ, a Zeezi yeelame: “Bas-a sɩɩ t’a reng n maan minun-kãngã, mam mumbã daar yĩnga.+ 8 Bala naong rãmbã bee ne yãmb wakat fãa,+ la yãmb pa na n paam tɩ mam zĩnd ne yãmb wakat fãa ye.”+
9 La Zʋɩf-rãmb wʋsg bãngame t’a Zeezi bee be, n wa. B pa wa a Zeezi yĩng bal ye. B waame n na n yã a Lazaar me, sẽn yaa ned ning a Zeezi sẽn da vʋʋg n yiis kũ-rãmb sʋkã.+ 10 Dẽ, maan-kʋʋdbã taoor dãmb yẽsa ne taab n na n bãng b sẽn na n maan to-to n paam a Lazaar me n kʋ, 11 bala yaa yẽ yĩng la Zʋɩf-rãmb wʋsg ra kẽnd be, la b tẽed a Zeezi.+
12 Vẽkembeoogã, kʋʋn-kãsengã sẽn wa tigrã wʋmame t’a Zeezi wata Zerizalɛm. 13 Rẽ n so tɩ b kao koms vãad n yi n seg-a, la b ra zẽkd b koees n yetẽ yaa: “D kota yãmb tɩ y fãag-a! Bark bee ned ning sẽn wat ne a Zeova* yʋʋre,+ n yaa Israyɛll Rĩmã zugu!”+ 14 A Zeezi sẽn paam bõn-bila, a zomba a zug+ wa b sẽn gʋlsã: 15 “Siyõ bi-pugla, ra zoe rabeem ye. Gese! Fo rĩmã zaoo bõn-bil n watẽ.”+ 16 A karen-biisã pa wʋm bõn-kãensã võor sɩngrẽ wã ye. La a Zeezi sẽn wa n paam ziirã,+ karen-biisã tẽegame tɩ b ra gʋlsa bõn-kãensã n gom a Zeezi yelle, la tɩ b maana a Zeezi bõn-kãensã.+
17 Kʋʋng ning sẽn da be ne a Zeezi, a sẽn wa n bool a Lazaar t’a vʋʋg n yi yaoogẽ+ wã ra gomda rẽ yell n pa basdẽ ye.+ 18 Yaa rẽ yĩng me la neb wʋsg sẽn yi n seg-a wã. Bala b wʋmame t’a maana yel-solem-kãnga. 19 Dẽ, Fariziyẽ-rãmbã goma ne taab n yeele: “Yãmb neeme? Yãmb pa tõe n maan baa fʋɩ ye. Ade! Nebã fãa* pʋgd-a lame.”+
20 La Gɛrk-rãmb kẽer n da be neb nins sẽn wa tigrẽ wã n na n waoog Wẽnnaamã sʋka. 21 Dẽ, nin-kãens kolga a Filip+ sẽn yit Betsayida sẽn be Galile soolmẽ wã, n sɩng a bõosg n yetẽ: “Nin-sõngo, tõnd tʋll n yãa a Zeezi.” 22 A Filip kẽngame n tɩ togs a Ãndere, tɩ b yiibã kẽng n tɩ togs a Zeezi.
23 La a Zeezi yeel-b lame: “Wakat taame tɩ Ninsaal biigã na n paam ziiri.+ 24 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ bɩle bil sã n pa lʋɩ tẽng n ki, a kelld n paa a ye bala. La a sã n ki,+ rẽ poore a womda biis wʋsgo. 25 Ned ning fãa sẽn nong a vɩɩm* sãamd-a lame. La ned ning fãa sẽn kis a vɩɩm*+ dũni-kãngã pʋgẽ na n kogl-a-la vɩɩm sẽn ka sɛtã yĩnga.+ 26 Ned sã n dat n tʋm n kõ maam, bɩ a pʋg maam. Zĩig ning mam sẽn be wã, mam tʋm-tʋmd me na n zĩnda be.+ Ned sã n dat n tʋm n kõ maam, Ba wã na n waoog-a lame. 27 Masã, mam* sũurã sãamame,+ la m na n yeelame tɩ bõe? M Ba, fãag-y maam ne wakat kãngã.+ Baasgo, yaa rẽ yĩng la mam sẽn wa wakat kãnga wã. 28 M Ba, waoog-y y yʋʋrã.” Dẽ, koɛɛg+ n yi saasẽ n yeele: “Mam waoog-a lame, la m na n le waoog-a lame yɛsa.”+
29 Neb kʋʋngã sẽn da yas be wã sẽn wʋm dẽ wã, b ra yetame tɩ saag n tãse. Tɩ sãnda ra yetẽ: “Malɛk n gom ne-a.” 30 T’a Zeezi yeel yaa: “Koe-kãngã pa gom mam yĩng ye. Yaa yãmb yĩnga. 31 Masã yaa dũni-kãngã bʋʋd kaoob wakate. Masã, b na n diga dũni-kãngã naabã+ n yiisi.+ 32 La sã n yaa ne maam, b sã n wa zẽk maam,+ mam na n taka neb buud fãa tɩ b wa mam nengẽ.” 33 Sɩd-sɩda, a ra yeta woto n na n wilg kũum ning buud a sẽn na n ki rẽ poor bilfã.+ 34 Dẽ, kʋʋngã leok-a lame yaa: “Tõnd yãa Tõogã pʋgẽ tɩ Kiristã paada wakat fãa.+ Bõe yĩng tɩ yãmb yetẽ tɩ b segd n zẽka Ninsaal biigã?+ Ãnda la Ninsaal bi-kãnga?” 35 T’a Zeezi yeel-ba: “Vẽenemã na n kell n paa ne yãmb wakat bilfu. Kẽn-y yãmb sẽn ket n tar vẽenemã wakate, sẽn na yɩl tɩ likã ra wa soog yãmb ye. Ned ning fãa sẽn kẽnd lik pʋgẽ pa mi a sẽn dabdẽ ye.+ 36 Yãmb sẽn tar vẽenemã wakate, tẽ-y vẽenemã n tõog n lebg vẽenem kamba.”+
A Zeezi togsa gom-kãensã, la a loog n tɩ solg tɩ b ra yã-a ye. 37 Baa a sẽn maan yel-soalem wʋsg woto bãmb taoorã, b ra pa tẽed-a, 38 sẽn na yɩl tɩ no-rɛɛs a Ezayi gomdã pidsi. A ra yeelame: “Zeova,* ãnda n tẽ bũmb ning tõnd sẽn togsã?*+ La sã n yaa ne a Zeova* pãngã,* b vẽneg-a-la ãnda?”+ 39 A Ezayi le wilga bũmb ning sẽn kɩt tɩ b ra pa tõe n tẽ wã n yeele: 40 “Wẽnnaam menesa b ninã, la a kɩt tɩ b sũyã riglme, sẽn na yɩl tɩ b ninã ra yã, la b ra wʋm a võor b sũyã pʋsẽ n lebg n wa a nengẽ t’a sãoog-b ye.”+ 41 A Ezayi togsa gom-kãensã a sẽn yã a ziirã yĩnga. A goma yẽ yelle.+ 42 La baa nanambs wʋsg ra tẽed-a lame,+ la Fariziyẽ-rãmbã yĩnga, b ra pa rat n togs rẽ vẽenega, tɩ b wa yiis-b tigsg roogẽ wã ye.+ 43 Bala b ra nonga ninsaalb pẽgr n yɩɩd Wẽnnaam pẽgre.+
44 La a Zeezi zẽka a koɛɛg n yeele: “Ned ning fãa sẽn tẽed maam, pa maam bal la a tẽed ye. A tẽeda sẽn tʋm-a maamã me.+ 45 La ned ning fãa sẽn yã maam, a yãa Soab ning sẽn tʋm maamã me.+ 46 Mam waa dũniyã pʋgẽ n yaa vẽenem,+ sẽn na yɩl tɩ ned ning sẽn tẽed maam ra pa likã pʋgẽ ye.+ 47 La ned sã n wʋm mam goamã n pa tũ-ba, mam pa kaood a bʋʋd ye. Bala mam pa wa n na n kao dũniyã bʋʋd ye. Mam waame n na n fãag dũniyã.+ 48 Ned ning fãa sẽn zãgsd maam la a pa reegd mam goamã, a tara bʋ-kaooda. Yaa gomd ning mam sẽn togsã n na n kao a bʋʋd yaoolem daarã. 49 Bala mam pa soog m meng n gom ye. La Ba wã sẽn tʋm maamã meng kõo maam noor n wilg bũmb ning m sẽn na n togse, la bũmb ning yell m sẽn na n gome.+ 50 La mam miime t’a tõogã wata ne vɩɩm sẽn ka sɛta.+ Dẽnd mam sẽn yet bũmb ning fãa, mam gomda wa Ba wã sẽn togs maamã.”+
13 Nand tɩ Pakã tigr ta, a Zeezi sẽn da mi t’a wakatã taame,+ la t’a na n yii dũni-kãngã zug n kẽng Ba wã nengẽ wã,+ a sẽn da nong a nebã sẽn be dũniyã pʋgẽ wã yĩnga, a kell n nong-b lame n tãag a tɛka.+ 2 Ra yaa zaabrã rɩɩb wakate, la Sʋɩtãanã* ra zoe n ninga a Sɩmo biig a Zida Iskariot+ sũurẽ wã t’a zãmb a Zeezi.+ 3 Dẽ, a Zeezi sẽn da mi tɩ Ba wã ninga bũmb fãa a nugẽ, la t’a yii Wẽnnaam nengẽ, n lebd Wẽnnaam nengẽ wã,+ 4 a basa zaabr dɩɩbã n yik n yees a zugẽ futã, la a rɩk peend n sẽbg a sɛɛga.*+ 5 Rẽ poore, a ninga koom laag pʋgẽ n sɩng karen-biisã naoã waasgo, la a yẽesd-b ne peendã sẽn sẽbg a sɛɛgã.* 6 A wa n taa a Sɩmo-Pɩyɛɛr nengẽ, t’a sok-a yaa: “Zu-soaba, mam nao la yãmb dat n waase?” 7 T’a Zeezi leok-a n yeele: “Fo pa wʋmd bũmb ning mam sẽn maandã võor masã ye. La bõn-kãensã poore, fo na n wʋma a võore.” 8 T’a Pɩyɛɛr yeel-a yaa: “Yãmb pa na n waas mam naoã a bada.” Rẽ la a Zeezi yeel-a: “Mam sã n pa waas fo naoã,+ fo pa tar pʋɩɩr ne maam ye.” 9 T’a Sɩmo-Pɩyɛɛr yeel-a yaa: “Zu-soaba, ra waas-y mam naoã bal ye. Pek-y m nusã ne m zugã me.” 10 La a Zeezi yeel-a lame yaa: “Sẽn so-a koom pa baood tɩ zʋʋg a naoã waasg ye. A yĩngã tõr yaa yɩlemde. Yãmb yaa yɩlma, la pa y fãa ye.” 11 Bala a ra mii ned ning sẽn na n zãmb-a wã.+ Rẽ n so t’a yeele: “Pa yãmb fãa n yaa yɩlem ye.”
12 La a sẽn waas karen-biisã naoã n sa, a yeelga a zugẽ futã, la a le tɩ zĩnd taablẽ wã n yeel-b yaa: “Yãmb wʋmda bũmb ning mam sẽn maan yãmbã võor sɩda? 13 Yãmb boonda maam tɩ ‘Karen-saamba,’ la ‘Zu-soaba.’ La y bee bʋʋm, bala mam sɩd yaa woto.+ 14 Dẽnd, mam sẽn yaa Zu-soab la Karen-saambã sã n waasa yãmb naoã,+ yãmb me segd n waasa taab nao.*+ 15 Bala mam basa mamsg yãmb yĩnga, sẽn na yɩl tɩ y maan wa mam sẽn maan yãmbã.+ 16 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ yamb pa yɩɩd a zu-soaba, la tɩ ned ning b sẽn tʋm me pa yɩɩd sẽn tʋm-a yẽ wã ye. 17 Yãmb sẽn mi bõn-kãensa wã, y sã n maand woto, y yaa sũ-noog rãmba.+ 18 Pa yãmb fãa yell la mam sẽn gomdã ye. Mam mii m sẽn yãk b rãmbã. La bõn-kãng maaname sẽn na yɩl tɩ Gʋls-sõamyã sẽn yeelã pidsi:+ ‘Ned ning sẽn da rɩt mam dɩɩbã* zẽka a nao-kãsenkãar n zab ne maam.’*+ 19 Masã tɛka, mam togsda yãmb tɩ bõn-kãng nan pa maane, sẽn na yɩl t’a sã n wa maan bɩ y tõe n tẽ tɩ maam n yaa nin-kãnga.+ 20 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ sẽn deegd-a ned mam sẽn tʋme, a reegda ma-me.+ La ned ning sẽn deegd maam reegda soab ning sẽn tʋm maamã me.”+
21 A Zeezi sẽn yeel woto wã poore, a sũurã sãama wʋsg t’a kõ kaset n yeele: “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ yãmb ned a ye n na n zãmb maam.”+ 22 Karen-biisã ra geta taaba, n pa mi a sẽn gomd ned ning yellã ye.+ 23 Karen-biig a ye, soab ning a Zeezi sẽn da nongã+ ra zĩi a Zeezi sɛɛgẽ.* 24 Rẽ n so t’a Sɩmo-Pɩyɛɛr lob yẽ soabã nif n yeel-a yaa: “Togs tõnd a sẽn gomd ned ning yellã.” 25 Dẽ, karen-bi-kãng kɩlla poorẽ, a Zeezi yãoogẽ wã n sok-a yaa: “Zu-soaba, yaa ãnda?”+ 26 T’a Zeezi leok n yeele: “Yaa ned ning mam sẽn na n suk bur-gɩrgã n kõ wã.”+ Rẽ poore, a suka burã n kõ a Sɩmo Iskariot biig a Zida. 27 A Zida sẽn deeg bur-gɩrgã poor bala, a Sʋɩtãan kẽ-a lame.+ Dẽ, a Zeezi yeel-a lame yaa: “Bũmb ning fo sẽn maandã, maan-a tao-tao.” 28 La sẽn da zĩ-b taablẽ wã baa a ye pa bãng a Zeezi sẽn yeel-a woto wã võor ye. 29 Sɩd me, a Zida sẽn zãad ligdã koglgã yĩnga,+ kẽer da tẽedame t’a Zeezi ra yetame t’a tɩ ra bũmb nins b sẽn dat tigrã yĩngã, wall t’a segd n kõo naong rãmbã bũmbu. 30 Dẽ, a sẽn deeg bur-gɩrgã, a yii yɩng zĩig pʋgẽ. Ra yaa yʋngo.+
31 La a Zida sẽn wa n yi yɩngã, a Zeezi yeelame: “Masã, Ninsaal biigã paama ziiri,+ la Wẽnnaam paama ziir yẽ maasem yĩnga. 32 Wẽnnaam mengã n na n kõ-a ziiri.+ A na n kõ-a-la ziir tao-tao. 33 Kom-bõonego, mam na n kell n zĩnda ne yãmb wakat bilfu. Yãmb na n gẽesa maam, la mam yeta yãmb wa m sẽn da yeel Zʋɩf-rãmbã: ‘Mam sẽn dabd zĩig ningã, yãmb pa tõe n wa be ye.’+ 34 Mam kõta yãmb tõ-paalga: Bɩ y nong taaba.+ Nong-y taab wa mam sẽn nong yãmb to-to wã.+ 35 Yãmb sã n nong taaba,+ nebã fãa na n bãngame tɩ yãmb yaa mam karen-biisi.”
36 A Sɩmo-Pɩyɛɛr sok-a lame: “Zu-soaba, yɛ la yãmb dabda?” T’a Zeezi leok yaa: “Mam sẽn dabd zĩig ningã, fo nan pa tõe n pʋg maam ye. La f na n wa pʋg-m lame.”+ 37 Rẽ la a Pɩyɛɛr yeel-a yaa: “Zu-soaba, bõe yĩng tɩ mam nan pa tõe n pʋg yãmba? Mam na n kõo m vɩɩmã* yãmb yĩnga.”+ 38 T’a Zeezi leok n yeele: “Fo na n kõo f vɩɩmã* mam yĩnga? Sɩd-sɩda, mam yeta foom tɩ no-raoog kõn kelme, tɩ fo pa kɩɩs naoor a tãab tɩ f pa mi maam ye.”+
14 “Ra maan-y yɩɩr ye.+ Tẽ-y Wẽnnaam,+ la y tẽ ma-me. 2 Rot wʋsg* n be mam Ba wã zakẽ. Sã n da pa woto, m da na n togsa yãmba. Bala mam loogd n na n tɩ segla zĩig yãmb yĩnga.+ 3 La mam sã n loog n tɩ segl zĩig yãmb yĩng n sa, m na n lebg n waame, n peeg yãmb sẽn na yɩl tɩ mam sẽn be zĩig ningã, bɩ yãmb me zĩnd be.+ 4 La yãmb mii mam sẽn dabd zĩig ningã sore.”
5 T’a Toma+ yeel-a yaa: “Zu-soaba, tõnd pa mi yãmb sẽn dabdẽ wã ye. Woto wã, d yɩta wãn n bãng sorã?”
6 T’a Zeezi yeel-a: “Yaa maam la sorã,+ sɩdã+ la vɩɩmã.+ Ned baa a ye pa tõe n ta Ba wã nengẽ tɩ pa tũ ne maam ye.+ 7 Yãmb sã n da bãng maam, y ra na n bãnga m Ba wã me. Masã tɛka, yãmb mi-a lame, la y yã-a lame me.”+
8 A Filip yeel-a lame yaa: “Zu-soaba, wilg-y tõnd Ba wã, tɩ rẽ seka tõndo.”
9 T’a Zeezi yeel-a: “Filipu, baa mam sẽn zĩnd ne yãmb n kaoos wʋsg woto wã, fo ket n pa mi maam? Ned ning sẽn yã maam, a yãa Ba wã me.+ Bõe yĩng tɩ fo yetẽ: ‘Wilg-y tõnd Ba wã’? 10 Fo pa tẽed tɩ mam bee Ba wã pʋgẽ, tɩ Ba wã me be mam pʋgẽ* la?+ Bũmb nins mam sẽn togsd yãmbã pa mam meng tagsg ye.+ Yaa Ba wã sẽn be mam pʋgẽ wakat fãa wã n tʋmd a tʋʋma. 11 Tẽ-y mam sẽn yeel tɩ m bee Ba wã pʋgẽ, tɩ Ba wã me be mam pʋgẽ wã.* Sã n pa rẽ bɩ y tẽ y sẽn yã tʋʋmã yĩnga.+ 12 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ ned ning sẽn tẽed maam me na n tʋma tʋʋm nins mam sẽn tʋmdã. La a pʋd n na n tʋma tʋʋm sẽn yaa kãsems n yɩɩd tʋʋm-kãense.+ Bala mam dabda Ba wã nengẽ.+ 13 Sẽn paase, bũmb ning fãa yãmb sẽn na n kos ne mam yʋʋre, mam na n maana bõn-kãnga, sẽn na yɩl tɩ Ba wã paam ziir Biigã maasem yĩnga.+ 14 Yãmb sã n kos bũmb ne mam yʋʋre, m na n maan-a lame.
15 “Yãmb sã n nong maam, y na n saka mam noyã.+ 16 Mam na n kosa Ba wã, t’a kõ yãmb sõangd* a to t’a pa ne yãmb wakat fãa:+ 17 Yaa vʋʋsem sõngã sẽn vẽnegd sɩdã.+ Dũniyã pa tõe n deeg-a ye. Bala dũniyã pa ne-a, la a pa mi-a me ye.+ La yãmb yẽ mi-a lame, a sẽn paad ne yãmb la a be yãmb pʋsẽ wã yĩnga. 18 Mam pa na n bas yãmb kɩɩbd ye. Mam na n lebg n waa yãmb nengẽ.+ 19 Ka la bilfu, dũniyã pa na n le yã maam ye. La yãmb yẽ na n yãa maam,+ bala mam vɩɩme tɩ yãmb me na n vɩɩmde. 20 Baraare, yãmb na n bãngame tɩ mam bee m Ba wã pʋgẽ,* la tɩ yãmb bee mam pʋgẽ, tɩ ma-me be yãmb pʋsẽ.+ 21 Ned ning sẽn tar mam noyã la a sakd-ba, yaa yẽ soab n nong maam. La ned ning sẽn nong maam, m Ba wã me na n nong-a lame. Sẽn paase, mam na n nong-a lame, la m vẽneg m meng ne-a.”
22 A Zida+ (Pa a Zida Iskariot ye.) sok-a lame yaa: “Zu-soaba, bõe n kɩt tɩ yãmb dat n vẽneg y meng vẽeneg ne tõnd la pa ne dũniyã?”
23 T’a Zeezi leok-a yaa: “Ned sã n nong maam, a na n saka mam goamã.+ M Ba wã me na n nong-a lame. Tõnd na n waa a nengẽ, n tilg d yir* a nengẽ.+ 24 Ned ning sẽn pa nong maam pa sakd mam goamã ye. Goam nins yãmb sẽn wʋmdã pa mam dẽnd ye. Yaa Ba wã sẽn tʋm maamã rẽnda.+
25 “Mam togsa yãmb gom-kãens m sẽn ket n be ne yãmb wakate. 26 La sõangdã sẽn yaa vʋʋsem sõngã Ba wã sẽn na n tʋm mam yʋʋr yĩngã na n zãmsa yãmb bũmb fãa, la a tẽegd-y bũmb nins fãa mam sẽn togs yãmbã.+ 27 Mam basda laafɩ ne yãmba. Mam kõta yãmb m laafɩ wã.+ La mam pa kõt yãmb laafɩ wã wa dũniyã sẽn kõt-a to-to wã ye. Ra bas-y tɩ y sũyã sãame, wall y koms raood rabeemã yĩng ye. 28 Yãmb wʋmame tɩ mam yeela yãmba: ‘Mam loogdame, la m na n lebg n waa yãmb nengẽ.’ Yãmb sã n da nong maam, y sũy ra na n yɩɩ noog mam sẽn dabd Ba wã nengẽ wã. Bala Ba wã yaa kãseng n yɩɩd maam.+ 29 La mam togsa yãmb masã t’a nan pa maane, sẽn na yɩl t’a sã n wa maan bɩ y tẽ.+ 30 Mam pa na n le gom wʋsg ne yãmb ye. Bala dũniyã naab+ watame, la a pa tar pãng mam zug ye.*+ 31 La sẽn na yɩl tɩ dũniyã bãng tɩ mam nonga Ba wã, mam maanda wa Ba wã sẽn yeel maam tɩ m maanã bala.+ Yik-y tɩ d yi ka.
15 “Maam la viyn tɩɩg meng-mengã, tɩ m Ba wã yaa koaadã. 2 A kɛɛgda will ning fãa sẽn be mam zug n pa womd biisi, la a yolemd* will ning fãa sẽn womd biisi, sẽn na yɩl t’a wom biis n paase.+ 3 Yãmb zoe n yaa yɩlma, goam nins mam sẽn togs yãmbã yĩnga.+ 4 Kell-y n pa-y mam pʋgẽ, tɩ ma-me na kell n pa yãmb pʋsẽ. Will pa tõe n wom biis a toor t’a sã n pa be viyn tɩɩg zug ye. Woto me, yãmb pa tõe n wom biisi, sã n pa y kell n paa mam pʋgẽ ye.+ 5 Maam la viyn tɩɩgã tɩ yãmb yaa wilã. Ned ning fãa sẽn kell n pa mam pʋgẽ tɩ ma-me be a pʋgẽ, yẽ soab womda biis wʋsgo.+ Bala yãmb pa tõe n maan baa fʋɩ tɩ sã n pa y bee ne maam ye. 6 Ned sã n pa kell n pa mam pʋgẽ, b kɛɛgd-a-la wa will n lob t’a kʋɩ. La nebã wʋkda wil-kãens n ning bugmẽ tɩ b rɩ. 7 Yãmb sã n kell n pa mam pʋgẽ tɩ mam goamã kell n pa yãmb pʋsẽ, kos-y bũmb ning fãa y sẽn date, la rẽ na n pidsa yãmb yĩnga.+ 8 Mam Ba wã paamda ziir ne bõn-kãngã: Yaa yãmb sẽn na n ket n womd biis wʋsgo, la y wilgdẽ tɩ y yaa mam karen-biisi.+ 9 Ba wã sẽn nong maam to-to wã,+ ma-me nonga yãmb woto. Kell-y n pa-y mam nonglmã pʋgẽ. 10 Yãmb sã n sakd mam noyã, y na n kell n paa mam nonglmã pʋgẽ, wa ma-me sẽn sak Ba wã noyã n kell n pa a nonglmã pʋgẽ wã.
11 “Mam togsa yãmb bõn-kãensã sẽn na yɩl tɩ mam sũ-noogã zĩnd yãmb pʋsẽ, tɩ yãmb sũ-noogã pidi.+ 12 Ad mam tõogã: Bɩ y nong taab wa mam sẽn nong yãmbã.+ 13 Ned kae sẽn tar nonglem n yɩɩd ned sẽn na n kõ a vɩɩm* a zo-rãmb yĩng ye.+ 14 Yãmb sã n maand bũmb ning mam sẽn yet yãmbã,+ yãmb yaa mam zo-rãmba. 15 Mam pa le boond yãmb tɩ yembs ye. Bala yamb pa mi a zu-soabã sẽn maand ye. La mam boola yãmb tɩ m zo-rãmba, bala mam wilga yãmb bũmb nins fãa mam sẽn wʋm m Ba wã nengẽ wã. 16 Pa yãmb n yãk maam ye. Yaa maam n yãk yãmb sẽn na yɩl tɩ y kẽnge, la y ket n womd biisi, tɩ y biisã me kell n kaoose. Dẽ, y sẽn na n kos Ba wã bũmb ning fãa ne mam yʋʋre, a na n kõ-y lame.+
17 “Mam yeta yãmb bõn-kãensã sẽn na yɩl tɩ y nong taaba.+ 18 Dũniyã sã n kis yãmba, yãmb miime t’a reng n kisga maam n yaool n kisg yãmba.+ 19 Yãmb sã n da yaa dũniyã rẽnda, dũniyã ra na n nonga bũmb ning sẽn yaa a rẽndã. La yãmb sẽn pa dũniyã rẽnd+ tɩ mam yaool n tũus yãmb dũniyã pʋgẽ wã, yaa rẽ yĩng la dũniyã sẽn kis yãmbã.+ 20 Ra yĩm-y gomd ning mam sẽn yeel yãmbã ye: Yamb pa yɩɩd a zu-soab ye. B sã n namsa maam, b na n namsa yãmb me.+ B sã n tũu mam goamã, b na n tũu yãmb me goamã. 21 La b na n maana yãmb bõn-kãensã fãa mam yʋʋrã yĩnga, b sẽn pa mi Soab ning sẽn tʋm maamã yĩnga.+ 22 Mam sã n da pa wa, la m pa gom ne-ba, b ra pa na n tall yel-wẽnd ye.+ La masã, b pa tar bũmb b sẽn tõe n tik n padem b yel-wẽndã yĩng ye.+ 23 Ned ning sẽn kis maam kisa m Ba wã me.+ 24 Mam sã n da pa tʋm tʋʋm ned a to sẽn zɩ n tʋm bãmb sʋkã, b ra pa na n tall yel-wẽnd ye.+ La masã, b yãa maam la b kisg maam ne m Ba wã fãa. 25 La rẽ maaname sẽn na yɩl tɩ gomd ning sẽn be b Tõogã pʋgẽ wã pidsi: ‘B kisga maam zaalem yĩng bala.’+ 26 Sõangdã mam sẽn na n deeg Ba wã nengẽ n tool yãmbã sã n wa wa, a na n kõo kaset mam zugu.+ Yẽ yaa vʋʋsem sõngã sẽn vẽnegd sɩdã,+ n yit Ba wã nengẽ wã. 27 La yãmb me segd n kõo kaseto,+ bala yãmb zĩnda ne maam hal sɩngrẽ wã.
16 “Mam togsa yãmb bõn-kãensã sẽn na yɩl tɩ y ra wa lak n lʋɩ ye. 2 B na n diga yãmb n yiis tigsg rotẽ wã.+ Wakat n wat meng tɩ ned sã n kʋ yãmb+ bɩ a na n tags t’a tʋma Wẽnnaam tʋʋmde. 3 La b na n maana bõn-kãensã b sẽn pa mi Ba wã, la b pa mi maamã yĩnga.+ 4 Baasgo, mam togsa yãmb bõn-kãensã sẽn na yɩl tɩ wakat ning b sẽn segd n maanã sã n wa ta, bɩ y tẽeg tɩ mam da togs-b-la yãmba.+
“Mam pa togs yãmb bõn-kãensã sɩngrẽ wã, bala mam da ket n bee ne yãmba. 5 La masã, mam dabda soab ning sẽn tʋm maamã nengẽ.+ La yãmb ned baa a ye yaool n pa sok maam: ‘Yɛ la fo rabda?’ 6 La mam sẽn togs yãmb bõn-kãensã yĩnga, yãmb sũyã pida ne sũ-sãanga.+ 7 Baasgo, mam togsda yãmb sɩda: Yaa yãmb nafr yĩng la mam sẽn loogdã. Bala mam sã n pa looge, sõangdã+ pa na n wa yãmb nengẽ ye. La mam sã n looge, m na n tʋm-a-la yãmb nengẽ. 8 La yẽ soabã sã n wa, a na n kõo dũniyã kaset vẽeneg yel-wẽndã wɛɛngẽ, tɩrlmã wɛɛngẽ, la bʋ-kaoorã wɛɛngẽ: 9 Pipi, yel-wẽndã wɛɛngẽ,+ b sẽn pa tẽed maamã yĩnga,+ 10 rẽ poore, tɩrlmã wɛɛngẽ, mam sẽn dabd Ba wã nengẽ tɩ yãmb pa na n le yã maamã yĩnga, 11 la bʋ-kaoorã wɛɛngẽ, b sẽn kao dũni-kãngã naabã bʋʋdã yĩnga.+
12 “Mam ket n tara bũmb wʋsg n na n togs yãmba, la yãmb nan pa tõe n wʋm b võor ye. 13 La sõangdã sã n wa wa, rat n yeel tɩ vʋʋsem sõngã sẽn vẽnegd sɩdã+ sã n wa, a na n wilga yãmb sor tɩ y wʋm sɩdã võor zãnga. Bala a pa na n soogd a meng n gomd ye. A na n gomda bũmb ning a sẽn wʋmdã yelle, la a togsd yãmb bũmb nins sẽn watã.+ 14 A na n waoogda maam,+ bala a na n deegda bũmb nins sẽn yaa mam dẽndã n togsd yãmba.+ 15 Bũmb nins fãa Ba wã sẽn tarã yaa mam dẽnda.+ Yaa rẽ la mam sẽn yeel t’a reegda bũmb nins sẽn yaa mam dẽnd n togsd yãmbã. 16 Ka la bilfu, yãmb pa na n le yã maam ye.+ La sã n le yɩ bilfu, yãmb na n yãa maam.”
17 Rẽ n so t’a karen-biisã kẽer da gomd ne taab n sokdẽ: “A sẽn yeel tõndo: ‘Ka la bilfu, yãmb pa na n le yã maam ye. La sã n le yɩ bilfu, yãmb na n yãa maam,’ la tɩ ‘bala mam dabda Ba wã nengẽ’ wã võor yaa bõe?” 18 Woto, b ra yetame: “A sẽn yeel tɩ ‘ka la bilfã’ võor yaa bõe? Tõnd pa mi a sẽn gomd bũmb ning yellã ye.” 19 A Zeezi ra miime tɩ b rat n soka yẽ bũmbu. Rẽ n so t’a yeel-ba: “Yãmb sokda taab woto, mam sẽn yeele: ‘Ka la bilfu, yãmb pa na n le yã maam ye. La sã n le yɩ bilfu, yãmb na n yãa maamã’ yĩng la? 20 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ yãmb na n yãbame la y wiisi, la dũniyã na n kɩdmame. Yãmb na n paama sũ-sãanga, la y sũ-sãangã na n wa toeem n lebga sũ-noogo.+ 21 Pag sã n wa rogdẽ a tara toogo,* a wakatã sẽn ta wã yĩnga. La a sã n wa rog biigã n sa, sũ-noog ning a sẽn paam ned sẽn dog dũniyã pʋgẽ wã yĩngã kɩtame t’a pa le tẽr toogã ye. 22 Woto, yãmb me tara sũ-sãang masã, la mam na n le yãa yãmb tɩ y sũyã yɩ noog wʋsgo,+ la ned baa a ye pa na n yiis yãmb sũ-noogã ye. 23 Baraare, yãmb pa na n sok maam baa fʋɩ ye. Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ bũmb ning fãa yãmb sẽn kos Ba wã,+ a na n kõo yãmb rẽ mam yʋʋrã yĩnga.+ 24 Hal n tãag masã, yãmb nan pa kos bõn-yɛng meng ne mam yʋʋr ye. Kos-y tɩ y na n paamame, tɩ y sũ-noogã pidi.
25 “Mam wẽe yel-bũn n togs yãmb bõn-kãensã. Wakat watame tɩ mam pa na n le wẽ yel-bũn n gom ne yãmb ye. La mam na n goma Ba wã yell ne yãmb vẽeneg-vẽenega. 26 Baraare, yãmb na n kosa Ba wã bũmb toor-toor ne mam yʋʋre. La m sẽn yet woto wã, pa rat n yeel tɩ mam na n kosa Ba wã bũmb toor-toor yãmb yĩng ye. 27 Tɩ bõe, Ba wã meng nonga yãmb wʋsgo, bala yãmb nonga maam wʋsgo,+ la y tẽeme tɩ mam waa Wẽnnaam yʋʋr yĩnga.+ 28 Mam waa dũniyã pʋgẽ Ba wã yʋʋr yĩnga. Masã, mam yita dũniyã n dabd Ba wã nengẽ.”+
29 A karen-biisã yeelame: “Ad yãmb sẽn gomd ne tõnd vẽeneg-vẽeneg masã, n pa wẽed yel-bũna! 30 Masã, tõnd miime tɩ yãmb mii bũmb fãa, la tɩ yãmb pa baood tɩ ned sok yãmb bũmb ye. Rẽ kɩtame tɩ tõnd tẽed tɩ yãmb yii Wẽnnaam nengẽ n wa.” 31 T’a Zeezi leok-b yaa: “Yãmb tẽedame masã? 32 Ade! Wakat watame, la a pʋd n taame, tɩ b na n sãeeg yãmb tɩ ned kam fãa kuil a yir n bas maam m yembre.+ La mam pa m yembr ye. Bala Ba wã bee ne maam.+ 33 Mam togsa yãmb bõn-kãensã sẽn na yɩl tɩ y paam laafɩ mam maasem yĩnga.+ Dũniyã pʋgẽ, yãmb na n paama toogo. La tall-y raoodo! Mam tõoga dũniyã.”+
17 A Zeezi togsa gom-kãensã, la a zẽk a neng n tees saasẽ n yeele: “M Ba, wakatã taame. Waoog f biigã, tɩ f biigã me waoog foo.+ 2 Fo kõ-a-la tõog nebã fãa* zugu,+ t’a tõe n kõ neb nins fãa fo sẽn kõ-a wã+ vɩɩm sẽn ka sɛta.+ 3 Ad vɩɩm sẽn ka sɛtã sore:+ B segd n bãnga foom f ye bal sẽn yaa Wẽnnaam sɩd-sɩdã,*+ la a Zeezi Kirist+ fo sẽn tʋm a soabã. 4 Mam waooga foo tẽngã zugu,+ bala mam tʋma tʋʋmd ning fo sẽn kõ maamã n baase.+ 5 Masã, m Ba, bɩ f waoog maam fo sɛɛgẽ, ne ziir ning mam sẽn da tar fo nengẽ, dũniyã sẽn wa n nan pa beẽ wã.+
6 “Mam kɩtame tɩ neb nins fo sẽn yiis dũniyã pʋgẽ n kõ maamã bãng fo yʋʋrã vẽenega.+ B ra yaa fo rẽnd tɩ fo rɩk-b n kõ maam, la b tũu* fo goamã. 7 Masã, b bãngame tɩ bũmb nins fãa fo sẽn kõ maamã yita fo nengẽ. 8 Bala mam togsa bãmb goam nins fo sẽn kõ maamã,+ la b reeg-b lame. B sɩd bãngame tɩ mam waa fo yʋʋr yĩnga,+ la b tẽeme tɩ fo n tʋm maam.+ 9 Mam pʋʋsda bãmb yĩnga. Mam pa pʋʋsd dũniyã yĩng ye. La yaa neb nins fo sẽn kõ maamã yĩnga, bala b yaa fo rẽnda. 10 Mam bũmb fãa yaa fo rẽnda, tɩ fo sẽn so me yaa mam dẽnda.+ Sẽn paase, mam paama ziir bãmb sʋka.
11 “Mam pa le be dũniyã pʋgẽ ye. La bãmb bee dũniyã pʋgẽ,+ tɩ mam wat fo nengẽ. M Ba sẽn yaa sõngo, gũ bãmb+ fo meng yʋʋrã f sẽn kõ maamã yĩnga, sẽn na yɩl tɩ b yɩ yembr* wa tõnd sẽn yaa yembrã.*+ 12 Mam sẽn wa n be ne bãmbã, m da gũuda bãmb+ fo meng yʋʋrã f sẽn kõ maamã yĩnga. Mam kogl-b lame tɩ bãmb ned baa a ye pa sãame,+ sã n pa soab ning sẽn na n sãame,*+ sẽn na yɩl tɩ Gʋls-sõamyã sẽn yeelã pidsã.+ 13 La masã mam wata fo nengẽ, la mam togsda bõn-kãensã dũniyã pʋgẽ sẽn na yɩl tɩ b paam tɩ mam sũ-noogã pid zãng b pʋsẽ.+ 14 Mam taasa bãmb fo goamã, la dũniyã kisg-b lame, bala b pa dũniyã rẽnd+ wa ma-me sẽn pa dũniyã rẽndã.
15 “Mam pa kot tɩ f yiis-b dũniyã pʋgẽ ye. Mam kotame tɩ f gũ-ba, wẽng soabã yĩnga.+ 16 Bãmb pa dũniyã rẽnd wa ma-me sẽn pa dũniyã rẽndã.+ 17 Welg-b toor* sɩdã maasem yĩnga.+ Fo gomdã yaa sɩda.+ 18 Mam tʋma bãmb dũniyã pʋgẽ wa fo sẽn tʋm maam dũniyã pʋgẽ wã.+ 19 Mam kell n yɩɩ sõng bãmb yĩnga, sẽn na yɩl tɩ bãmb me yɩ sõamyã sɩdã maasem yĩnga.
20 “Mam pa pʋʋsd nin-kãensã yĩng bal ye. La yaa neb nins fãa sẽn na n wʋm bãmb goamã n tẽ maamã yĩng me, 21 sẽn na yɩl tɩ b fãa yɩ yembr+ wa foom m Ba sẽn be mam pʋgẽ tɩ ma-me be fo pʋgẽ wã,*+ tɩ bãmb me zĩnd tõnd pʋsẽ, sẽn na yɩl tɩ dũniyã tẽ tɩ foo n tʋm maam. 22 Mam kõo bãmb ziir ning fo sẽn kõ maamã, sẽn na yɩl tɩ b tõog n yɩ yembr wa tõnd sẽn yaa yembrã.+ 23 Mam bee bãmb pʋsẽ tɩ fo be mam pʋgẽ,* sẽn na yɩl tɩ b tõog n sɩd yɩ yembr* tɩ dũniyã bãng tɩ fo n tʋm maam, la tɩ f nong-b-la wa f sẽn nong maamã. 24 M Ba, m tʋllame tɩ neb nins fo sẽn kõ maamã zĩnd ne maam zĩig ning m sẽn be wã,+ n tõog n yã mam ziirã fo sẽn kõ maamã, bala fo nonga maam hal sẽn deng dũniyã yẽbgre.+ 25 M Ba sẽn yaa tɩrga, sɩd-sɩda, dũniyã pa bãng foo ye.+ La mam mii foo,+ tɩ nin-kãensã me bãng tɩ yaa fo n tʋm maam. 26 Mam kɩtame tɩ b bãng fo yʋʋrã, la m na n le kɩtame tɩ b bãng-a,+ sẽn na yɩl tɩ fo sẽn nong maam ne nonglem ningã zĩnd bãmb pʋsẽ, tɩ ma-me zĩnd b pʋsẽ.”+
18 A Zeezi sẽn togs bõn-kãensã n sa, a yii ne a karen-biisã n dʋʋg Sedrõ longã+ n kẽng zẽed zĩig a ye pʋgẽ, tɩ yẽ ne a karen-biisã kẽ be.+ 2 La a Zida sẽn yaa a zãmbdã me ra mii zĩ-kãnga, bala a Zeezi ne a karen-biisã ra wae n tigimda taab beenẽ. 3 Dẽ, a Zida talla soda-sullã ne gũudb sẽn yaa maan-kʋʋdbã taoor dãmb la Fariziyẽ-rãmbã sẽn tʋme, n wa be ne bug-vɩlens la fɩtl-dãmb la zab-teedo.+ 4 Dẽ, a Zeezi sẽn mi bũmb nins fãa sẽn na n paam-a wã, a kolgame n sok-ba: “Yaa ãnda la yãmb baooda?” 5 Tɩ b leok n yeel-a: “Yaa Nazarɛt rao a Zeezi.”+ T’a yeel-ba: “Yaa maam.” A Zida sẽn yaa a Zeezi zãmbdã me ra yasa ne-ba.+
6 La a Zeezi sẽn wa n yeel-ba: ‘Yaa maamã,’ b tarame n lʋɩ tẽnga.+ 7 Dẽ, a le sok-b lame: “Yaa ãnda la yãmb baooda?” Tɩ b leok yaa: “Yaa Nazarɛt rao a Zeezi.” 8 T’a Zeezi yeele: “Mam togsa yãmb tɩ yaa maam. Dẽnd sã n yaa maam la yãmb baooda, bɩ y bas nin-kãensã tɩ b looge.” 9 Yɩɩ woto sẽn na yɩl t’a sẽn da yeel bũmb ningã pidsi. A ra yeelame: “Neb nins yãmb sẽn kõ maamã sʋka, m pa bas tɩ baa a ye menem ye.”+
10 Dẽ, a Sɩmo-Pɩyɛɛr sẽn da tar sʋʋgã wõog-a lame n kɛ maan-kʋʋdb kãsmã yambã, n fiuug a rɩtg tʋbrã.+ Yambã yʋʋr da yaa a Malkuusi. 11 La a Zeezi yeela a Pɩyɛɛr yaa: “Sui sʋʋgã a wʋʋgẽ wã.+ Mam pa segd n yũ bõn-yũudlã Ba wã sẽn kõ maamã sɩda?”+
12 Dẽ, sodaasã ne sodaas naabã n paas Zʋɩf-rãmbã gũudbã yõka a Zeezi, n sẽb-a. 13 B tall-a lame n deng n kẽng a Ann nengẽ, bala a ra yaa a Kayif+ sẽn yaa maan-kʋʋdb kãsem yʋʋm-kãngã+ rɛɛmba. 14 Ra yaa a Kayif la sẽn da sagl Zʋɩf-rãmbã, n yeel tɩ sẽn nafd bãmb yaa rao a ye sẽn na n ki nin-buiidã yĩngã.+
15 La a Sɩmo-Pɩyɛɛr ne karen-biig a to n da pʋgd a Zeezi.+ Maan-kʋʋdb kãsmã ra mii karen-bi-kãnga. A tũu a Zeezi n kẽ maan-kʋʋdb kãsmã samandẽ, 16 la a Pɩyɛɛr paa yɩnga, rignoorẽ wã. Dẽ, karen-biig a to wã maan-kʋʋdb kãsmã sẽn mi wã yiime n gom ne rignoorã gũudã, la a peeg a Pɩyɛɛr n kẽ. 17 Rẽ la rignoorã gũud sẽn yaa tʋm-tʋmd-poakã sok a Pɩyɛɛr yaa: “Fo-me pa ra-kãngã karen-biig sɩda?” T’a yeele: “Ayo. Mam pa a karen-biig ye.”+ 18 La tʋm-tʋmdbã ne gũudbã ra karg n gũbga bugum sẽn yõgen ne saal n wootẽ, bala ra yaa waoodo. A Pɩyɛɛr me ra yasa ne bãmb n woot bugmã.
19 Dẽ, maan-kʋʋdbã taoor soabã soka a Zeezi sogsg a karen-biisã zugu, la a sẽn da zãmsd nebã bũmb ningã wɛɛngẽ. 20 T’a Zeezi leok-a yaa: “Mam da gomda nebã fãa taoore. Wakat fãa, mam da zãmsda nebã tigsg rotẽ la wẽnd-doogẽ wã+ sẽn yaa zĩis nins Zʋɩf-rãmbã fãa sẽn tigimd taabã, la m pa soos n togs baa fʋɩ ye. 21 Bõe yĩng tɩ yãmb sokd maam? Sok-y neb nins sẽn wʋm mam sẽn yeel-b bũmb ningã. Nin-kãens mii mam sẽn togsã.” 22 A Zeezi sẽn yeel gom-kãensã n sa, gũudbã ned a yembr sẽn da yas be wẽ-a-la pɛka,+ n soke: “Yaa woto la fo leokd maan-kʋʋdb taoor soabã la?” 23 T’a Zeezi leok yaa: “Mam sã n togsa bũmb sẽn pa zemse, bɩ f wilg* zĩig ning sẽn pa zemsã. La mam sẽn yeel bũmb ningã sã n zemsame, bõe yĩng tɩ fo wẽ maam?” 24 Dẽ, a Ann kɩtame tɩ b tall a Zeezi ne a sẽbdsã n kẽng maan-kʋʋdb kãsem a Kayif nengẽ.+
25 La a Sɩmo-Pɩyɛɛr ra ket n yasa be n woot bugmã. Dẽ, b sok-a lame yaa: “Fo-me pa yẽ karen-biig sɩda?” T’a kɩɩse, n yeele: “Ayo. Mam pa a karen-biig ye.”+ 26 Maan-kʋʋdb kãsmã tʋm-tʋmd a ye sẽn da yaa rao ning tʋbr a Pɩyɛɛr sẽn fiuugã+ roagdã yeelame: “Mam yãa foo zẽedã zĩigẽ ne yẽnda. Pa sɩda?” 27 La a Pɩyɛɛr le kɩɩsame. Tao-tao bala, no-raoog n kelme.+
28 Rẽ poore, b talla a Zeezi n yi a Kayif nengẽ n kẽng guvɛrneerã zakẽ.+ Ra lebga yibeoog pĩnd masã. La bãmb mensã pa kẽ guvɛrneerã zakẽ ye. Bala b ra pa rat n dẽgem b mense,+ n wa pa tõog n dɩ Pakã ye. 29 Dẽ, a Pɩlat bʋʋg-b-la yɩng n yeele: “Yaa bõe taal la yãmb ningd ra-kãngã?” 30 Tɩ b leok yaa: “Ra-kãngã sã n da pa tʋʋm-wẽns-maanda,* tõnd ra pa na n tall-a n wa kõ yãmb ye.” 31 Rẽ la a Pɩlat yeel-b yaa: “Bɩ yãmb mensã tall-a n tɩ bʋ wa sẽn zems ne yãmb tõogã.”+ Tɩ Zʋɩf-rãmbã yeel-a yaa: “Tõnd pa tar sor n na n kʋ ned ye.”+ 32 Rẽ maaname n na n pids gomd ning a Zeezi sẽn da togse, n wilg kũum ning buud a sẽn na n ki wã.+
33 Dẽ, a Pɩlat lebg n kẽe guvɛrneerã zakẽ n bool a Zeezi n sok yaa: “Foo la Zʋɩf-rãmbã Rĩmã bɩ?”+ 34 T’a Zeezi leok yaa: “Yaa yãmb mengã n tags n sok bɩ, bɩ neb n gom mam yell woto ne yãmba?” 35 T’a Pɩlat yeele: “Mam pa Zʋɩf ye. Pa sɩda? Yaa fo meng buudã neb ne maan-kʋʋdbã taoor dãmb n tall foo n wa kõ maam. Bõe la fo maan-yã?” 36 T’a Zeezi leok yaa:+ “Mam Rĩungã pa dũni-kãngã rẽnd ye.+ Mam Rĩungã sã n da yaa dũni-kãngã rẽnda, mam poorẽ dãmbã ra na n zabame tɩ b ra yõk maam n kõ Zʋɩf-rãmbã ye.+ La ade! Mam Rĩungã pa yit dũni-kãngã pʋgẽ ye.” 37 Rẽ la a Pɩlat sok-a yaa: “Rẽnd fo yaa rĩm wɛ?” T’a Zeezi yeele: “Yaa wa yãmb sẽn yeel tɩ mam yaa rĩmã.+ Ad bũmb ning yĩng mam sẽn doge, la bũmb ning yĩng mam sẽn wa dũniyã zugã: Yaa sẽn na yɩl n kõ kaset sɩdã zugu.+ Ned ning fãa sẽn be sɩdã poorẽ kelgda mam koɛɛga.” 38 La a Pɩlat sok-a lame: “Sɩdã yaa bõe?”
A sẽn yeel woto wã poore, a le yiime n bʋʋg Zʋɩf-rãmbã n yeel-ba: “Mam pa yã bũmb a sẽn maan tɩ sek taal ningr ye.+ 39 Sẽn paase, yãmb tara minungu, tɩ Pak fãa bɩ mam segd n yiis ned ning yãmb sẽn date, n base.+ Woto wã, yãmb datame tɩ m yiis Zʋɩf-rãmbã Rĩmã bɩ?” 40 Bãmb le zẽka b koees n yeele: “Ra yiis-y ra-kãngã ye. Yiis-y-yã a Barabaase!” A Barabaas yaool n da yaa bi-bɛɛga.*+
19 Rẽ poore, a Pɩlat kɩtame tɩ b tall a Zeezi n tɩ pãb ne kalwaase.+ 2 La sodaasã kala gõos maanf n fõgen a zugã, la b yeelg-a fu-miuug-miuugu,+ 3 n da kolgd-a n yetẽ: “Tõnd pʋʋsda yãmba, Zʋɩf-rãmbã Rĩma!” B ra pãbd-a-la pɛgs me.+ 4 A Pɩlat le yiime n yeel-b yaa: “Ade! Mam yita ne-a yɩng sẽn na yɩl tɩ y bãng tɩ mam pa yã bũmb a sẽn maan tɩ sek taal ningr ye.”+ 5 Dẽ, a Zeezi yiime n fõg gõos maanfã, la a yer fu-miuug-miuugã. La a Pɩlat yeela nebã yaa: “Ad raoã!” 6 La maan-kʋʋdbã taoor dãmb ne gũudbã sẽn yã-a wã, b zẽka b koees n yeele: “Ka-y-yã-a ra-luk zugu! Ka-y-yã-a ra-luk zugu!”*+ T’a Pɩlat yeel-b yaa: “Bɩ yãmb mensã reeg-a n tɩ kʋ,* bala mam pa yã baa fʋɩ a sẽn maan tɩ sek taal ningr ye.”+ 7 Zʋɩf-rãmbã leok-a lame yaa: “Tõnd tara tõogo. La sã n yaa ne tõogã, a segda ne kũum.+ Bala yẽ yeelame t’a yaa Wẽnnaam biiga.”+
8 A Pɩlat sẽn wʋm bũmb ning b sẽn da yetã, a maneg n yɛɛsame 9 n lebg n kẽ guvɛrneerã zakẽ n sok a Zeezi yaa: “Fo yita yɛɛnẽ?” La a Zeezi pa leok-a ye.+ 10 Rẽ n so t’a Pɩlat sok-a yaa: “Fo zãgsame tɩ f kõn gom ne maam la? Fo pa mi tɩ mam tara tõog n tõe n bas foo, la m tar tõog n tõe n kʋ-f la?”* 11 T’a Zeezi leok-a yaa: “Yãmb da pa na n tall tõog baa bilf mam zugu, Wẽnnaam sã n da pa kõ yãmb ye. Yaa rẽ yĩng la sẽn ning-a maam yãmb nugẽ wã yel-wẽndã sẽn yaa kãseng n yɩɩdã.”
12 Rẽ kɩtame t’a Pɩlat kell n bao a sẽn na n maan to-to n bas-a. La Zʋɩf-rãmbã zẽka b koees n yeele: “Yãmb sã n bas ra-kãngã, yãmb pa a Sezaar zoa ye. Ned ning fãa sẽn yet tɩ yẽ yaa rĩm kɩɩsda a Sezaare.”+ 13 A Pɩlat sẽn wʋm gom-kãens poore, a talla a Zeezi n yi, n tɩ zĩnd bʋʋd kaoob geer zugu. B ra boonda geerã sẽn beẽ wã tɩ Zĩig kug sẽn gãnege, la ne Ebre yaa Gabata. 14 La ra yaa Pakã Seglg daare,+ wĩntoog wakat piig la a yiibã sẽnese.* A Pɩlat yeela Zʋɩf-rãmbã yaa: “Ad y rĩmã!” 15 La b zẽka b koees n yeele: “Kʋ-y-yã-a! Kʋ-y-yã-a! Ka-y-yã-a ra-luk zugu!”* T’a Pɩlat sok-b yaa: “M kʋ yãmb rĩmã?” Tɩ maan-kʋʋdbã taoor dãmb leok yaa: “Tõnd pa tar dĩm n zʋʋg a Sezaar ye.” 16 Dẽ, a rɩka a Zeezi n kõ-b tɩ b na n tɩ kʋ ra-lukã zugu.+
Woto, b talla a Zeezi n looge. 17 A Zeezi tʋka namsg ra-lukã* a toor n yi n na n kẽng zĩig ning b sẽn boond tɩ Zu-wang zĩigã,+ tɩ ne Ebre yaa Golgota wã.+ 18 Be, b ka-a-la ra-lukã zugu,+ la b ka rap a yiib me n yɛgl-a, a ye a rɩtg t’a to wã a goabga, tɩ yẽ mengã be tẽn-sʋka.+ 19 Sẽn paase, a Pɩlat gʋlsa gʋlsem ra-peok zug n ning namsg ra-lukã* zugu. Gʋlsmã ra yetame: “Nazarɛt rao a Zeezi, Zʋɩf-rãmbã Rĩmã.”+ 20 Zʋɩf-rãmb wʋsg karma gʋlsmã, bala zĩig ning b sẽn ka a Zeezi ra-lukã zugã ra pa zãr ne galʋ-tẽngã ye. Sẽn paase, gʋlsmã ra yaa ne Ebre, ne Latẽ, la ne Gɛrke. 21 La Zʋɩf-rãmbã maan-kʋʋdb taoor dãmbã yeela a Pɩlat yaa: “Da gʋls-y tɩ ‘Zʋɩf-rãmbã Rĩm’ ye. Gʋls-y t’a yeelame: ‘Mam yaa Zʋɩf-rãmbã Rĩma.’” 22 T’a Pɩlat leok yaa: “Mam sẽn gʋlsã, m gʋls-a lame.”
23 Sodaasã sẽn wa n ka a Zeezi ra-lukã zug n sa wã, b rɩka a zugẽ futã n pʋɩ zĩis a naase, tɩ sodaag fãa rɩk a yembre. B rɩka tẽngr fuugã me. La tẽngr fuugã ra pa tar sẽnesem ye. B wʋg-a-la yĩngr n tãag tẽngre. 24 Rẽ n so tɩ b sõs ne taab n yeel yaa: “Bɩ d ra pãrg-a ye. D maan bãnd a yĩnga, n bãng ned ning sẽn na n soog-a wã.”+ Yɩɩ woto tɩ Gʋls-sõamyã sẽn yeelã pidsi: “B pʋɩɩ taab mam futã, la b maan bãnd mam fu-yorgã yĩnga.”+ Woto, sodaasã sɩd maana bõn-kãense.
25 La a Zeezi ma+ wã ne a ma wã ba-bi-poakã, la a Kolopaas pag a Maari n paas a Maari sẽn yit Magdala wã+ ra yasa namsg ra-lukã* sɛɛgẽ. 26 A Zeezi sẽn yã a ma wã la a karen-bi-nongrã+ sẽn yas yambẽ wã, a yeela a ma wã yaa: “Paga, ad f biiga!” 27 Rẽ poore, a yeela karen-biigã yaa: “Ad f ma!” La wakat kãng tɛka, karen-biigã peeg-a lame n kuil a yiri.
28 Rẽ poore, a Zeezi sẽn bãng tɩ bũmb fãa pidsame wã, sẽn na yɩl tɩ Gʋls-sõamyã sẽn yeelã pidsi, a yeelame: “Ko-yũud n tar maam.”+ 29 Yʋʋr n da tẽg be n pid ne divẽ sẽn yaa miisga. Dẽ, b rɩka bũmb sẽn fõogd koom n los divẽ-miisgẽ wã, n sẽbg izop* raoog n zẽk n kolg a noorã.+ 30 A Zeezi sẽn lemb divẽ-miisgã poore, a yeelame: “A pidsame!”+ La a sulg a zug n kell n be kũumẽ.+
31 Sẽn da yaa Seglg daarã+ yĩnga, sẽn na yɩl tɩ kũ-rãmbã ra pa namsg ra-lugsã zut+ Vʋʋsg daarã, (bala Vʋʋsg da-kãng ra yaa Vʋʋsg ra-kãsenga)+ Zʋɩf-rãmbã kosa a Pɩlat t’a kɩt tɩ b kao b sẽn ka b rãmbã karse, la b sik b kũ-rãmbã. 32 Dẽ, sodaasã waame n kao pipi soabã karse, la b kao a to wã me sẽn da be ra-lukã zug n yɛg a Zeezi wã karse. 33 La b sẽn ta a Zeezi nengẽ wã b mikame t’a zoe n kiime, tɩ b pa kao a karsã ye. 34 La sodaasã nin-yend kõsa a lʋgrã ne kãnde.+ Zĩig pʋgẽ, zɩɩm ne koom n yi. 35 Yaa ned ning sẽn yã rẽ wã n kõt kaset kãngã, la a kasetã yaa sɩda. A miime t’a sẽn yet bũmb ninsã yaa sɩda, la a yeela bõn-kãens sẽn na yɩl tɩ yãmb me tẽ.+ 36 Sɩd-sɩda, bõn-kãens maaname sẽn na yɩl tɩ Gʋls-sõamyã sẽn yeelã pidsi. A ra yeelame: “A kõbr baa a ye pa na n kaoog* ye.”+ 37 Gʋls-sõamyã zĩig a to le yetame: “B na n gesa soab ning b sẽn kõsã.”+
38 Bõn-kãens poore, Arimate rao a Zozɛf tɩ kosa a Pɩlat a sã n tõe n sika a Zeezi kũumã. A ra yaa a Zeezi karen-biiga, la a sẽn zoet Zʋɩf-rãmbã yĩnga,+ a pa maan tɩ nebã bãng ye. A Pɩlat kõ-a-la sor t’a tɩ sik kũumã.+ 39 A Nikodɛm+ me sẽn yaa rao ning sẽn da wa a Zeezi nengẽ ne yʋngã waa ne miir* la alowɛs sẽn kalem taab tɩ zɩslmã zems kɩlo pis-tã.*+ 40 B rɩka a Zeezi kũumã n vil ne lẽ gĩs pɛɛla, n ning kaam toor-toor sẽn tar yũ-noogã,+ wa sẽn zems ne Zʋɩf-rãmbã sẽn minim n maand b ned mumb yĩngã. 41 La zẽed zĩig n da pẽ zĩig ning b sẽn kʋ a Zeezi wã,* tɩ yao-paall+ da be zẽedã zĩigẽ tɩ b zɩ n mum ned a pʋgẽ ye. 42 Sẽn da yaa Zʋɩf-rãmbã Seglg daar+ tɩ yaoogã me be yambẽ wã yĩnga, yaa be la b mum a Zeezi.
20 Semennã pipi daare,* a Maari sẽn yit Magdala wã kẽnga yaoogẽ wã yibeoogã pĩnda,+ tɩ zĩigã ra ket n yaa libsgu. La a tɩ mikame tɩ b zoe n bilma kugrã n lak n bas yaoogã.+ 2 Dẽ, a zoeeme n kẽng a Sɩmo-Pɩyɛɛr ne karen-biig a to sẽn yaa soab ning a Zeezi sẽn da nong wʋsgã nengẽ,+ n yeel-b yaa: “B rɩka Zu-soabã n yi yaoogẽ wã,+ la tõnd pa mi b sẽn ning-a zĩig ning ye.”
3 Dẽ, a Pɩyɛɛr ne karen-biig a to wã loogame n na n kẽng yaoogẽ wã. 4 Bãmb b yiibã naaga taab n sɩng zoeese, la karen-biig a to wã zoee tao-tao n yɩɩg a Pɩyɛɛr n deng-a yaoogẽ wã. 5 A sẽn zõond n ges yaoogã pʋgẽ wã, a yãa lẽ gĩs pɛɛlã sẽn dʋr be,+ la a pa kẽ ye. 6 A Sɩmo-Pɩyɛɛr me pʋgla yẽ n ta, la a kẽe yaoogẽ wã, n yã lẽ gĩs pɛɛlã sẽn dʋr be. 7 Peend ning sẽn da vil a Zeezi zugã ra pa naag pɛɛl a taabã ye. A ra vilame n dɩg kɛɛnga. 8 Rẽ poore, karen-biig a to wã sẽn da ta yaoogẽ wã pipi wã me kẽeme n yã, la a tẽ pagã sẽn yeel-b bũmb ningã. 9 Bala b ra nan pa wʋmd Gʋls-sõamyã sẽn wilg t’a Zeezi segd n vʋʋgame n yi kũ-rãmb sʋkã võor ye.+ 10 Dẽ, karen-biisã lebg n kuila b zagsẽ.
11 La a Maari ra ket n yasa yɩnga, yaoogã sɛɛg n yãbda. La a sẽn wa n yãbdã, a zõondame n ges yaoogã pʋgẽ 12 n yã malɛgs a yiib+ sẽn yer peelse, n zĩ a Zeezi kũumã sẽn da beẽ wã. A yembrã zĩi a zugã sẽn da be zĩig ningã, t’a to wã zĩ a karsã sẽn da beẽ wã. 13 B sok-a lame yaa: “Paga, bõe yĩng tɩ fo yãbda?” T’a leok-b yaa: “B rɩka m Zu-soabã, tɩ m pa mi b sẽn gãneg-a zĩig ning ye.” 14 A sẽn yeel woto wã poore, a wẽnemdame n yã a Zeezi sẽn yase. La a pa bãng tɩ ra yaa a Zeezi ye.+ 15 T’a Zeezi sok-a yaa: “Paga, bõe yĩng tɩ fo yãbda? Ãnda la fo baooda?” A sẽn da tẽed tɩ yaa tɩɩsã zĩig gũudã yĩnga, a yeel-a lame: “M soaala, sã n yaa yãmb n dɩk-a bɩ y wilg-m zĩig ning y sẽn gãneg-a wã, tɩ m na tɩ rɩk-a.” 16 T’a Zeezi yeel-a: “Maari!” A sẽn wẽnemde, a yeel-a-la ne Ebre yaa: “Rabuni!” (sẽn dat n yeel tɩ “Karen-saamba!”) 17 T’a Zeezi yeel-a: “Ra le wẽbg mam ye. Bala mam nan pa rʋ Ba wã nengẽ ye. Kẽng m saam-biisã nengẽ+ n tɩ yeel-ba: ‘Mam dʋʋda m Ba+ sẽn yaa yãmb me Ba wã nengẽ, la m Wẽnnaam+ sẽn yaa yãmb me Wẽnnaamã nengẽ.’” 18 A Maari sẽn yit Magdala wã kẽngame n tɩ togs karen-biisã kibarã, n yeele: “Mam yãa Zu-soabã!” Rẽ poore, a togs-b-la a Zeezi sẽn yeel-a bũmb ningã.+
19 Daar-n-kãng sẽn yaa semennã pipi daarã zĩigã sẽn wa n kolg sobgre, rẽ tɩ karen-biisã sẽn da be zĩig ningã kʋɩlens sogame, b sẽn zoet Zʋɩf-rãmbã yĩnga. La a Zeezi wa n yalsa b sʋk n yeele: “Bɩ laafɩ zĩnd ne-yã.”+ 20 A sẽn yeel rẽ wã poore, a wilg-b-la a nusã la a lʋgrã.+ Dẽ, karen-biisã sũy yɩɩ noog wʋsgo, b sẽn yã Zu-soabã yĩnga.+ 21 T’a Zeezi le yeel-ba: “Bɩ laafɩ zĩnd ne-yã.+ Mam tʋmda yãmba,+ wa Ba wã me sẽn tʋm maamã.”+ 22 A sẽn yeel woto poore, a fʋʋsa b zut n yeel-ba: “Reeg-y vʋʋsem sõngo.+ 23 Yãmb sã n kõ ned sugr a yel-wẽn yĩnga, a paama sugri. La yãmb sã n pa kõ ned sugr a yel-wẽn yĩnga, a pa paam sugr ye.”
24 La a Toma+ sẽn yaa Piig la a yiibã nin-yende, tɩ b boond-a me tɩ Kinkirgã ra pa be ne-b a Zeezi sẽn wa wakat ningã ye. 25 Dẽ, karen-biis a taabã ra yet-a lame yaa: “Tõnd yãa Zu-soabã!” La a yeel-b lame: “Mam sã n pa yã põentsã bogd* a nusẽ wã n ning m nug-bilã põentsã bogdẽ, la m ning m nugã a lʋgrẽ wã,+ m pa na n tol n tẽ ye.”
26 La rasem a nii poore, a Zeezi karen-biisã ra le bee roogẽ n page, t’a Toma be ne-ba. Baa kʋɩlensã sẽn da pagã, a Zeezi wa n yalsa b sʋka, n yeele: “Bɩ laafɩ zĩnd ne-yã.”+ 27 Rẽ poore, a yeela a Toma yaa: “Ning f nug-bilã ka, la f ges mam nusã. Rɩk f nugã n ning mam lʋgrẽ wã, n bas sãmbs* la f tẽ.” 28 T’a Toma yeel-a: “M Zu-soab la m Wẽnnaam!” 29 T’a Zeezi yeel-a yaa: “Yaa fo sẽn yã maamã yĩng la fo sẽn tẽ wã bɩ? Sũ-noog rãmb la neb nins sẽn pa yã n yaool n tẽedã.”
30 Sɩd-sɩda, a Zeezi maana yel-soalem wʋsg me karen-biisã taoor tɩ b pa gʋls seb-pindem-kãngã pʋgẽ ye.+ 31 La b gʋlsa bõn-kãensã sẽn na yɩl tɩ y tẽ t’a Zeezi n yaa Kiristã sẽn yaa Wẽnnaam Biigã, tɩ y sẽn tẽedã yĩnga, bɩ y paam vɩɩm a yʋʋrã maasem yĩnga.+
21 Rẽ poore, a Zeezi le vẽnega* a meng ne karen-biisã Tiberyaad mogrã noore. Ad a sẽn vẽneg a meng to-to: 2 A Sɩmo-Pɩyɛɛr ne a Toma (b sẽn boond me tɩ Kinkirgã,)+ a Natanayɛll+ sẽn yit Kana sẽn be Galile wã, a Zebede+ kom-dibli wã, n paas a karen-biis a taab a yiib n da be ne taaba. 3 A Sɩmo-Pɩyɛɛr yeela bãmb yaa: “M dabda zĩm yõgbo.” Tɩ b yeel-a: “Tõnd na n tũu foom.” B yiime n tɩ kẽ koom-koglgã pʋgẽ. La yʋn-kãng tõre, b pa yõk baa fʋɩ ye.+
4 Zĩigã sẽn wa n yẽegdẽ wã, a Zeezi ra yasa mogrã noore, la karen-biisã pa bãng tɩ yaa yẽ ye.+ 5 Dẽ, a Zeezi yeel-b lame yaa: “M kamba, yãmb tara bũmb* n na n dɩ sɩda?” Tɩ b leok yaa: “Ayo!” 6 A Zeezi yeel-b lame: “Lob-y zĩm-gãmbrã koom-koglgã rɩtg sẽnes tɩ y na n paama zĩm.” Dẽ, bãmb loba zĩm-gãmbrã, la b ra pa tõe n tak-a n yiisi, zĩmã sẽn yaa wʋsgã yĩnga.+ 7 Rẽ la a Zeezi karen-bi-nongrã+ yeel a Pɩyɛɛr yaa: “Yaa Zu-soabã!” La a Sɩmo-Pɩyɛɛr sẽn wʋm tɩ yaa Zu-soabã, a yeelga a zugẽ fuugã, bala a ra yaa beelle. Rẽ poore, a yɩkame n lʋɩ mogrã pʋgẽ. 8 La karen-biis a taabã vuu zĩm-gãmbrã sẽn pid ne zĩmã ne koom-kogl-bilã n wa. Bala b ra pa zãr ne kʋɩl-koakã ye. Zãrmã ra zemsa metr pis-wɛ.*
9 B sẽn ta mogrã noore, b yãa bug-saal tɩ zĩm rog a zug n paas buri. 10 A Zeezi yeela bãmb yaa: “Yãk-y zĩmã yãmb sẽn nan yõgã kẽer n wa ne.” 11 Dẽ, a Sɩmo-Pɩyɛɛr kẽe koom-koglgã pʋgẽ, n vuug zĩm-gãmbrã sẽn pid ne zĩm-bɛdã n yiis mogrã noore. Ra yaa bãmb koabg la pis-nu la a tãabo. La baa zĩmã sẽn da waoogã, zĩm-gãmbrã pa pãrg ye. 12 A Zeezi yeel-b lame yaa: “Wa n sok-y y noore.” Karen-biisã ned baa a ye ra pa tar daood n na n sok-a tɩ “yãmb yaa ãnda?” ye. Bala b ra miime tɩ yaa Zu-soabã. 13 A Zeezi rɩka burã n kõ-ba, la a maan woto me ne zĩmã. 14 Rẽ n yɩ naoor a tãab-n-soab+ a Zeezi sẽn vẽneg a meng ne karen-biisã, a sẽn vʋʋg n yi kũ-rãmb sʋkã poore.
15 B sẽn wa n sok b noor n sa wã, a Zeezi soka a Sɩmo-Pɩyɛɛr yaa: “Sɩmo, a Zã biiga, fo nonga maam n yɩɩd bõn-kãensã bɩ?” T’a leok n yeele: “N-ye, Zu-soaba. Yãmb miime tɩ mam nonga yãmb wʋsgo.” T’a Zeezi yeel-a: “Rɩlg mam pe-bi wã.”+ 16 A le sok-a-la naoor a yiib-n-soaba: “Sɩmo, a Zã biiga, fo nonga maam bɩ?” T’a leok yaa: “N-ye, Zu-soaba. Yãmb miime tɩ mam nonga yãmb wʋsgo.” T’a Zeezi yeel-a: “Kɩɩm mam pe-bi wã.”+ 17 A soka yẽ naoor a tãab-n-soab yaa: “Sɩmo, a Zã biiga, fo nonga maam wʋsg bɩ?” A sẽn sok a Pɩyɛɛr naoor a tãab-n-soaba: “Fo nonga maam wʋsg bɩ?” wã sãama a sũuri. Rẽ la a yeel-a yaa: “Zu-soaba, yãmb mii bũmb fãa. Yãmb miime tɩ mam nonga yãmb wʋsgo.” T’a Zeezi yeel-a: “Rɩlg mam pe-bi wã.+ 18 Sɩd-sɩda, mam yeta foo tɩ fo sẽn wa n yaa bi-bɩɩgã, fo ra minim n yeelgda fuug f toor n kẽngd zĩig ning f sẽn date. La fo sã n wa kʋʋle, fo na n tẽega f nusã tɩ ned a to yeelg foo fuugu, la a tall-f n kẽng zĩig f sẽn pa rate.” 19 A yeela woto n na n wilg kũum ning buud a Pɩyɛɛr sẽn na n ki tɩ yɩ Wẽnnaam waoogrã. A sẽn yeel rẽ wã poore, a paasame: “Kell n tũ maam.”+
20 A Pɩyɛɛr wẽnemdame n yã a Zeezi karen-bi-nongrã+ sẽn pʋgd bãmba. Yaa karen-bi-kãng la sẽn da kɩll poorẽ, a Zeezi yãoogẽ wã zaabr dɩɩbã sasa n soke: “Zu-soaba, yaa ãnd la sẽn na n zãmb yãmbã?” 21 A Pɩyɛɛr sẽn yã-a wã, a soka a Zeezi yaa: “Zu-soaba, la ra-kãngã yẽ?” 22 T’a Zeezi yeel-a: “Mam daab sã n yaa tɩ yẽ pa n tãag mam waoongo, rẽ paka foo zĩ-bʋgo? Fo we n kell n tũ maam.” 23 Dẽ, kibarã saaga saam-biisã sʋk tɩ karen-bi-kãng pa na n ki ye. La a Zeezi pa yeel a Pɩyɛɛr tɩ karen-biigã pa na n ki ye. A yeelame: “Mam daab sã n yaa tɩ yẽ pa n tãag mam waoongo, rẽ paka foo zĩ-bʋgo?”
24 Yaa karen-bi-kãng+ la sẽn kõt kaset bõn-kãens zutã, la sẽn gʋls bõn-kãensa wã. La tõnd miime t’a kasetã yaa sɩda.
25 Sɩd-sɩda, bũmb wʋsg me la a Zeezi maan-yã, tɩ b sã n da na n gʋls b fãa zãnga, m tẽedame tɩ dũniyã meng pa na n paam weer n deeg seb-pinds nins b sẽn na n gʋlsã ye.+
Gɛrk, “ra yaa wẽnde.”
Gɛrk, “yĩn-nems raabo.”
Gɛrk, “yĩn-nems.”
Bɩ, “lohorem d sẽn pa segd ne wã.”
Bɩ, “lohorem d sẽn pa segd ne wã.”
Bɩ, “lohorem d sẽn pa segd ne.”
Bɩ, “lohorem d sẽn pa segd ne wã.”
Bɩ, “n be Ba wã yãoogẽ wã.” Rat n yeel tɩ lohorem zĩigẽ.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Gɛrk, “wakat piig soabã sẽnese.”
“Sefaas” la “Pɩyɛɛr” rat n yeelame tɩ “kugri.”
Bɩ, “Karen-saamba.”
Gɛrk, “Paga, bõe la fo rẽnda, la mam dẽnda?” Yaa gomd ned sẽn yete, sẽn na yɩl n wilg t’a pa sak gomd b sẽn togs-a ye. A Zeezi sẽn yeel tɩ “pagã” pa paoogr ye.
Gɛrk, “makdg naoor a yiib bɩ a tãabo.” Wõnda makdgã yaa bat sẽn zems litr 22 wã. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Bɩ, “raag. Leebg zĩig.”
Bɩ, “Karen-saamba.”
Pa rẽ bɩ, “paam rogem sẽn yit yĩngri.”
Gɛrk, “yĩn-nems.”
Gɛrk, “yĩn-nemse.”
Bɩ, “wilgd tẽeb ne.” Gɛrkã gom-bilã võor yɩɩda sak n deeg tɩ ned beeme bala. Gom-bilã wilgdame tɩ tʋʋm n segd n naage.
Gɛrk, “sẽn yaa sɩd.”
Bɩ, “Karen-saamba.”
Gɛrk, “ninga a bãnd sẽn wilgd.”
Bɩ, “makd vʋʋsem sõngã n kõ wã.”
Gɛrk, “wakat a yoob-n-soabã sẽnese.”
Gɛrkã pʋgẽ, b yeelame bal tɩ Wẽnnaam yaa pneuma. Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ, zĩig ning b sẽn gʋls tɩ “Vʋʋsem.”
Bɩ, “Karen-saamba.”
Gɛrk, “biigã vɩɩme.”
Gɛrk, “biigã vɩɩme.”
Gɛrk, “wakat a yopoe-n-soabã.”
Gɛrk, “sẽn kʋɩ.”
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A3.
Bɩ, “gãagã.”
Bɩ, “gãagã.”
Bɩ, “gãagã.”
Bɩ, “gãagã.”
Bɩ, “gãagã.”
Gɛrk, “yaad sẽn be tẽegr yĩng.”
Rat n yeel tɩ Gʋls-sõamyã.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Orz yaa kood sẽn wõnd bɩle.
Gɛrk, “Na maan staad-rãmb 25 bɩ 30.” Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Bɩ, “Karen-saamba.”
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Gɛrk, “y pa tar vɩɩm y mens pʋsẽ ye.”
Rat n yeel tɩ b zemsda taab sõma, tɩ b wʋmda taaba.
Gɛrk, “togda sor.”
Bɩ, “Sẽgd.”
Gɛrk, “gʋlsmã.”
Rat n yeel tɩ tũudmã karen-saam-dãmbã karengo.
Biiblã seb-kʋd nins sẽn gʋls ne nus tɩ Biibl-mitbã kɩs sɩdã kẽer pʋsẽ, vɛrse 53 n tãag sak a 8 vɛrse 11 goamã pa be ye.
Gɛrk, “yĩn-nems.”
Gɛrk, porneya. Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Gɛrk, “diabolos” sẽn dat n yeel tɩ “munaafɩɩka.”
Bɩ, “hal sɩngrẽ wã.”
Gɛrk, “lemb kũum.”
Bɩ, “Karen-saamba.”
Bɩ, “sɩɩg.”
Bɩ, “sɩɩgã.”
Bɩ, “sɩɩgã.”
Bɩ, “sɩɩgã.”
Bɩ, “tõnd sɩɩsã.”
Bɩ, “zemsda taaba.”
Bɩ, “yaa wa Wẽnnaam.”
Rat n yeel tɩ b zemsda taab sõma, tɩ b wʋmda taaba.
Bɩ, “Karen-saamba.”
Gɛrk, “na maan staad 15.” Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Rat n yeel tɩ wẽnd-doogã.
Rat n yeel tɩ Rom dãmbã lɩɩvr a ye. Yaa na maan garam 327. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Gɛrk, “Dũniyã tõr.”
Bɩ, “sɩɩg.”
Bɩ, “sɩɩg.”
Bɩ, “mam sɩɩgã.”
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Bɩ, “b sẽn wʋm tõnd nengẽ wã?”
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Gɛrk, “kangã.”
Gɛrk, “diabolos” sẽn dat n yeel tɩ “munaafɩɩka.”
Bɩ, “fo kalle.”
Bɩ, “a sẽn tall n fo kallã.”
Bɩ, “yaa tɩlɛ ne yãmb me tɩ y waas taab nao.”
Gɛrk, “burã.”
Bɩ, “wẽneg n zaba ne maam.”
Gɛrk, “yãoogẽ.”
Bɩ, “sɩɩgã.”
Bɩ, “sɩɩgã.”
Bɩ, “Zĩis wʋsg.”
Rat n yeel tɩ b zemsda taab sõma, tɩ b wʋmda taaba.
Rat n yeel tɩ b zemsda taab sõma, tɩ b wʋmda taaba.
Bɩ, “bɛlsd.”
Rat n yeel tɩ b zemsda taab sõma, tɩ b wʋmda taaba.
Bɩ, “zĩig.”
Bɩ, “a pa tar mam tʋʋmd ye.”
Gɛrk, “yɩlgd.”
Bɩ, “sɩɩg.”
Gɛrk, “a bee sũ-sãang pʋgẽ.”
Gɛrk, “yĩn-nemsã fãa.”
Bɩ, “B bãngda foom f ye bal sẽn yaa Wẽnnaam sɩd-sɩdã n paasdẽ.”
Bɩ, “saka.”
Bɩ, “zems taab.”
Bɩ, “zemsd taabã.”
Gɛrk, “sã n pa sãoong bi-riblã.”
Bɩ, “Kɩt tɩ b yɩ sõamyã.”
Rat n yeel tɩ b zemsda taab sõma, tɩ b wʋmda taaba.
Rat n yeel tɩ b zemsda taab sõma, tɩ b wʋmda taaba.
Bɩ, “zems taab kɛpɩ.”
Bɩ, “kõ kaset n wilg.”
Bɩ, “bi-bɛɛga.”
Bɩ, “fãada.”
Bɩ, “Kʋ-y-yã-a ra-luk zugu! Kʋ-y-yã-a ra-luk zugu!”
Bɩ, “n tɩ kʋ-a ra-lukã zugu.”
Bɩ, “n kʋ foo ra-lukã zug la?”
Gɛrk, “wakat a yoob-n-soabã sẽnese.”
Bɩ, “Kʋ-y-yã-a ra-luk zugu!”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Bɩ, “wã.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Rat n yeel tɩ Rom dãmbã lɩɩvr koabga. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.
Bɩ, “b sẽn kʋ a Zeezi ra-lukã zugã.”
Ges-y tẽngr vẽnegr ning sẽn be Matiye 28:1 wã.
Bɩ, “bãnã.”
Gɛrk, “n da le yɩ ned sẽn pa tẽed.”
Bɩ, “puka.”
Bɩ, “zĩm.”
Gɛrk, “zemsa kãntɩɩg 200.” Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.