PIPI SEBR B SẼN TOOL KORẼNT RÃMBÃ
1 Maam a Poll sẽn yaa ned ning Kirist Zeezi sẽn bool t’a yɩ tẽn-tʋmd+ Wẽnnaam daabã maasem yĩngã, n paas d saam-biig a Sostɛn 2 n gʋls seb-kãngã n tool Wẽnnaam tiging ning sẽn be Korẽntã,+ rat n yeel tɩ yãmb a neb nins Wẽnnaam sẽn welg tɩ y yɩ yembr ne a Zeezi Kiristi,+ la a sẽn bool tɩ y lebg nin-sõamyã wã, n paas neb nins fãa sẽn be zĩis toor-toor la sẽn pʋʋsd n kot ne tõnd Zu-soab a Kirist Zeezi sẽn yaa bãmb Zu-soab la tõnd me Zu-soabã yʋʋrã.+
3 Bɩ bark* la laafɩ sẽn yit Wẽnnaam sẽn yaa tõnd Ba wã nengẽ, la Zu-soab a Zeezi Kirist nengẽ zĩnd ne yãmba.
4 Mam pʋʋsda Wẽnnaam bark wakat fãa yãmb yĩnga, bala a kõo yãmb a barkã* a Zeezi maasem yĩnga. 5 Bala yãmb sẽn be a pʋgẽ wã, yãmb paamda bũmb fãa. Yaa rẽ n kɩt tɩ yãmb tõe n moon Wẽnnaam koɛɛgã sõma, la y mi sɩdã sõma, 6 wa koɛɛg ning sẽn gomd Kiristã yellã+ sẽn paam pãng yãmb sʋka, 7 sẽn na yɩl tɩ wakat ning y sẽn gũud tõnd Zu-soab a Zeezi Kirist pukrã ne y sũy fãa wã,+ bɩ kũun baa a ye ra paoog yãmb ye. 8 Wẽnnaam na n kɩtame me tɩ y yals kãn-kãe n tãag saabã, tɩ ned baa a ye ra paam bũmb n tik n ning yãmb taal tõnd Zu-soab a Zeezi Kirist waoongã daar ye.+ 9 Wẽnnaam ning sẽn bool yãmb tɩ y paam pʋɩɩr* ne a Biig a Zeezi Kirist sẽn yaa tõnd Zu-soabã yaa Wẽnnaam sẽn yaa sɩd soaba.+
10 M saam-biisi, mam yeta yãmb ne tõnd Zu-soab a Zeezi Kirist yʋʋr tɩ y fãa segd n naaga taab noor a yembre, la tɩ welsg pa segd n zĩnd yãmb sʋk ye.+ Yãmb segd n zemsa taab sõma n tall yam a ye la tagsg a ye.+ 11 Bala m saam-biisi, a Kolowe zakã neb kẽer goma yãmb yell ne maam, n yeel tɩ no-koɛɛm n be yãmb sʋka. 12 M sẽn dat n yeelã yaa tɩ yãmb neb kẽer yetame yaa: “Mam yaa a Poll dẽnda,” tɩ sãnda yetẽ: “Mam yaa a Apolos rẽnda,”+ tɩ kẽer yetẽ: “Mam yaa a Sefaas* rẽnda,” tɩ neb a taab me yetẽ: “Mam yaa Kiristã rẽnda.” 13 Kiristã welgame la? B kʋʋ a Poll ra-luk zug yãmb yĩng bɩ, bɩ b lisa yãmb ne a Poll yʋʋre? 14 Mam pʋʋsda Wẽnnaam barka, mam sẽn pa lis yãmb ned baa a ye n zʋʋg a Kirispus+ ne a Gayusã.+ 15 Woto, ned pa tõe n yeel tɩ b lisa yãmb ne mam yʋʋr ye. 16 Sẽn paase, mam lisa a Ɛstefanas zakã rãmb me.+ La sã n yaa ne sẽn ket-bã, m pa mi m sã n lisa ned b sʋk ye. 17 Bala Kiristã pa tʋm maam tɩ m tɩ lis neb ye. A tʋma maam tɩ m moon koe-noogã.+ A pa tʋm maam tɩ m tɩ gom yam goama,* tɩ Kiristã namsg ra-lukã* wa lebg bũmb sẽn ka yõod ye.
18 Bala koɛɛg ning sẽn gomd namsg ra-lukã* yellã yaa yalemd ne neb nins sẽn na n sãamã.+ La sã n yaa ne tõnd sẽn yaa neb nins sẽn paamd fãagrã, a yaa Wẽnnaam pãnga.+ 19 Bala b gʋlsame: “Mam na n kɩtame tɩ yam dãmbã yamã sãame, la m na n loba bãngdbã bãngrã kɛɛnga.”+ 20 Yam soab bee yɛ? Tõogã mit* bee yɛ? Dũni-kãngã* no-koeem-wẽed bee yɛ? Wẽnnaam pa kɩt tɩ dũniyã yamã lebg yalemd sɩda? 21 Dũniyã nebã sẽn teeg b mens yamã yĩnga, b pa bãng Wẽnnaam ye.+ La Wẽnnaam wilga a yamã, a sẽn tũnug ne koɛɛg ning tõnd sẽn moond tɩ dũniyã nebã getẽ tɩ yaa yalemdã,+ n na n fãag neb nins sẽn tẽedã.
22 Bala Zʋɩf-rãmbã kota bãna,+ tɩ Gɛrk-rãmbã baood yam. 23 La tõnd moondame n gomd Kiristã b sẽn kʋ ra-luk zugã yelle. Ne Zʋɩf-rãmbã, rẽ yaa bũmb sẽn kɩtd tɩ ned lak n lʋɩ, la sã n yaa ne bu-zẽmsã, yaa yalemdo.+ 24 La sã n yaa ne neb nins b sẽn boolã, sẽn yaa-b Zʋɩf-rãmbã ne sẽn yaa-b Gɛrk-rãmbã fãa, Kiristã yaa Wẽnnaam pãnga, la Wẽnnaam yam. 25 Bala Wẽnnaam bũmb nins nebã sẽn get tɩ yaa yalemdã tara yam n yɩɩd ninsaalbã, la Wẽnnaam bũmb nins nebã sẽn get tɩ ka pãngã tara pãng n yɩɩd ninsaalbã.+
26 Bala m saam-biisi, yãmb yãame tɩ Wẽnnaam sẽn bool yãmbã, pa neb wʋsg yãmb sʋkã n da yaa neb sẽn yaa yam dãmb ninsaalbã nifẽ,+ neb sẽn tar pãnga, la neb sẽn dog ne naam* ye.+ 27 La Wẽnnaam yãka dũniyã bũmb nins nebã sẽn get wa yalemdã, sẽn na yɩl n ning yam dãmbã yãnde. Sẽn paase, Wẽnnaam yãka dũniyã bũmb nins nebã sẽn get tɩ b ka pãngã, n na n ning bũmb nins sẽn tar pãngã yãnde.+ 28 Wẽnnaam yãka dũniyã bũmb nins sẽn pa zem baa fʋɩ wã, la bũmb nins nebã sẽn pa nandã, rat n yeel tɩ bũmb nins sẽn ka be wã, n na n kɩt tɩ bũmb nins sẽn be wã lebg zaalem.+ 29 Woto, ned* baa a ye pa tõe n pẽg a meng Wẽnnaam taoor ye. 30 Yaa Wẽnnaam maasem yĩng la yãmb sẽn be Kirist Zeezi pʋgẽ wã. A Zeezi pukda Wẽnnaam yamã la a tɩrlmã.+ Yẽ maasem yĩnga, ninsaalbã tõe n lebga sõamyã,+ la a sẽn yao yaood ningã maasem yĩnga, ninsaalbã tõe n paama b mense,+ 31 tɩ yɩ wa sẽn gʋlsã: “Bɩ ned ning sẽn pẽgd a meng pẽg a meng a Zeova* yĩnga.”*+
2 M saam-biisi, rẽ n so tɩ mam sẽn wa n na n wa yãmb nengẽ wã, m pa wa ne gom-minim+ wall ne yam goam n na n togs yãmb Wẽnnaam yel-soalgdg sẽn yaa sõngã ye.+ 2 Bala mam sẽn wa n be yãmb sʋkã, m yãka yam n pa na n gom bũmb a to yell tɩ sã n pa a Zeezi Kirist yelle, la b sẽn kʋ-a ra-luk zugã yell ye.+ 3 La mam waa yãmb nengẽ ne pãn-komsem, ne rabeem la ne rigb wʋsgo. 4 Mam sã n da gomd wall m sã n da moondẽ, m da pa gomd gom-nood nins yam dãmbã sẽn gomdã ye. La mam goamã ra wilgda vʋʋsem sõngã pãnga,+ 5 sẽn na yɩl tɩ yãmb tẽebã tik Wẽnnaam pãngã zugu, la a ra tik ninsaalb yam zug ye.
6 Tõnd gomda yam goam neb nins sẽn bɩ wã sʋka.+ La pa dũni-kãngã* yam, wall dũni-kãngã nanambsã sẽn na n sãam+ ka la bilfã yam ye. 7 La tõnd gomda yel-soalgdg sẽn yaa sõngã yelle,+ rat n yeel tɩ Wẽnnaam yam sẽn solgã yelle, yam ning a sẽn yãk sẽn deng dũni-kãngã tõnd ziir yĩngã. 8 Yaa yam-kãng la dũni-kãngã* nanambsã baa a ye sẽn pa bãngã.+ Bala b sã n da bãng-a, b ra pa na n kʋ Zu-soab ning sẽn tar ziirã ye.* 9 La wa sẽn gʋlsã: “Bũmb nins Wẽnnaam sẽn segl sẽn nong-b yẽ wã yĩngã,+ nifr nan pa yã bõn-kãense, tʋbr nan pa wʋme, la ned baa a ye nan pa tags b yell ye.” 10 Yaa tõnd la Wẽnnaam tũnug ne a vʋʋsem sõngã+ n vẽneg bõn-kãense.+ Bala vʋʋsem sõngã feesda bũmb fãa, baa Wẽnnaam yel-zulumsã menga.+
11 Ninsaalbã sʋka, ãnda n tõe n bãng bũmb ning sẽn be ned a to yamẽ? Yaa nedã bal n mi bũmb ning sẽn be a yamẽ. Woto me, ned baa a ye pa mi bũmb ning sẽn be Wẽnnaam yamẽ, tɩ sã n pa Wẽnnaam vʋʋsem sõngã bal ye. 12 La tõnd pa reeg dũniyã yamã ye. D reega vʋʋsem sõngã sẽn yit Wẽnnaam nengẽ wã,+ sẽn na yɩl tɩ d tõog n bãng bũmb nins Wẽnnaam sẽn kõ tõnd ne yamleoogã. 13 Tõnd gomda bõn-kãens me yelle, la pa ne goam ninsaal sẽn yaa yam soab sẽn zãms tõnd ye. La yaa ne goam vʋʋsem sõngã sẽn zãms tõndo.+ D maanda rẽ, d sã n wa tũnugd ne goam sẽn yit vʋʋsem sõngã nengẽ n bilgd bũmb toor-toor Wẽnnaam zugu.
14 La ned ning sẽn vɩ a mengã ratem yĩngã pa reegd* bũmb nins Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sẽn vẽnegdã ye. Bala b yaa yalemd ne-a. A pa tõe n bãng bõn-kãense, bala yaa tɩlɛ tɩ ned paam Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sõngr n tõog n fees-ba. 15 La ned ning fãa Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sẽn wilgd sor feesda bũmb fãa,+ la ned baa a ye pa feesd yẽ ye. 16 Bala “ãnda n tõog n bãng a Zeova* yamã, n na n zãms-a?”+ La tõnd tara Kiristã yamã buudu.+
3 Woto yĩnga, m saam-biisi, m da pa tõe n gom ne yãmb wa m sẽn gomd ne neb Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sẽn wilgd sor ye.+ La mam da gomda ne yãmb wa m sẽn gomd ne neb sẽn sakd b yĩnsã ratem, la wa neb sẽn yaa kom-bõoneg+ Kirist pʋgẽ. 2 Mam kõo yãmb bĩisim tɩ y yũ. M pa kõ yãmb rɩɩb sẽn yaa taoko, yãmb sẽn da nan pa tar pãng tɩ sekã yĩnga. Sɩd-sɩda, yãmb ket n pa tar pãng tɩ sek ye.+ 3 Bala yãmb ket n sakda y yĩnsã ratem.+ Sũ-kiir la zab sẽn be yãmb sʋkã yĩnga, pa ninsaalb tagsa n so yãmba,+ tɩ y kẽnd wa dũniyã neb sɩda? 4 Bala nina sã n yetẽ: “Mam yaa a Poll dẽnda,” t’a to yetẽ: “Mam yaa a Apolos rẽnda,”+ yãmb pa maand wa dũniyã neb sɩda?
5 La a Apolos yaa bõe? A Poll me yaa bõe? B yaa tʋm-tʋmdb+ sẽn tʋmd tʋʋmd ning Zu-soabã sẽn kõ tõndã, la neb sẽn yɩ sabab tɩ yãmb lebg tẽedba. 6 Mam selame+ t’a Apolos zãgs koom,+ la yaa Wẽnnaam n da kɩtd tɩ bɩtẽ. 7 Rẽnd ned ning sẽn sendã pa baa fʋɩ, tɩ sẽn zãgsd-a koomã me pa baa fʋɩ ye. Sẽn yaa-a bũmbã yaa Wẽnnaam sẽn kɩtd tɩ bɩtẽ wã.+ 8 La sẽn send-a wã ne sẽn zãgsd-a koomã yaa yembre,* la b ned kam fãa na n deega a keoor wa sẽn zems a tʋʋmde.+ 9 Bala tõnd yaa Wẽnnaam tʋmd-n-taase. Yãmb yaa Wẽnnaam pʋʋg b sẽn koode, la Wẽnnaam doogo.+
10 Wẽnnaam barkã* b sẽn kõ maamã yĩnga, mam yẽbga yẽbgr+ wa tãn-metb taoor soab sẽn mi a tʋʋmde,* la ned a to n met a zugu. La bɩ ned kam fãa kell n gũus ne a sẽn met to-to yẽbgrã zugã. 11 Bala ned baa a ye pa tõe n yẽbg yẽbgr a to n zʋʋg yẽbgr ning sẽn zoe n yẽbgã sẽn yaa a Zeezi Kiristã ye.+ 12 La ned sã n met yẽbgrã zug ne sãnem, wall ne wanzuri, kug-neeba, raado, kãnkãya, bɩ ne moodo, 13 b na n wa wilga ned kam fãa tʋʋmd sẽn yaa a soaba,* bala makrã daar na n wilga rẽ. Bala bugum la b na n tall n mak-a,+ la bugmã na n wilga ned kam fãa sẽn me wã sẽn yaa tʋʋmd ning buudu. 14 Ned tʋʋmd a sẽn me yẽbgrã zug sã n kell n pa, a soab na n paama keoore. 15 La ned tʋʋmd sã n dɩ bugum, a na n yãa bõne, la yẽ mengã na n paama fãagre. La sã n yɩ woto, a yɩta wa ned sẽn yi bugmẽ n põse.
16 Yãmb pa mi tɩ yãmb mensã yaa Wẽnnaam doogo,+ la tɩ Wẽnnaam vʋʋsem sõngã bee yãmb pʋsẽ la?+ 17 Ned sã n sãamd Wẽnnaam doogã, Wẽnnaam na n sãama a soaba. Bala Wẽnnaam doogã yaa sõngo, la yãmb yaa ro-kãnga.+
18 Bɩ ned baa a ye ra belg a meng ye: Ned sã n be yãmb sʋk n tagsdẽ t’a tara yam dũni-kãngã* pʋgẽ, bɩ a lebg yalem tɩ rẽ la a tõogd n lebg yam soaba. 19 Bala dũni-kãngã yamã yaa yalemd Wẽnnaam nifẽ, bala b gʋlsame: “Yẽ yõkda yam dãmbã b mens sɩlmã pʋgẽ.”+ 20 La b le gʋlsame: “A Zeova* miime tɩ yam dãmbã tagsa wã yaa faoore.”+ 21 Woto, bɩ ned baa a ye ra pẽg a meng bũmb nins ninsaalbã sẽn maand poorẽ ye. Bala bũmb fãa yaa yãmb rẽnda. 22 Tɩ yaa a Poll wall a Apolose, pa rẽ bɩ a Sefaase,*+ wall dũniyã, wall vɩɩm, wall kũum, wall bũmb sẽn be masã, pa rẽ bɩ bũmb sẽn nan wate, bũmb fãa yaa yãmb rẽnda. 23 La yãmb yaa Kiristã rẽnda,+ tɩ Kiristã yaa Wẽnnaam dẽnda.
4 Bɩ nebã bãng tɩ tõnd yaa Kirist tʋm-tʋmdba,* la yel-gɛtb sẽn get Wẽnnaam yel-solgdsã sẽn yaa sõamyã yelle.+ 2 Zĩ-kãng wɛɛngẽ, b sẽn baood yel-gɛtb nengẽ yaa b yɩ neb sẽn maand sɩda. 3 La sã n yaa ne maam, yãmb wall bʋ-kaoodb sã n kao mam bʋʋdo, a yõodã pa waoog ye. Sɩd-sɩda, mam mengã pa kaood m meng bʋʋd ye. 4 Bala mam pa tẽed tɩ m maana bũmb sẽn yaa wẽng ye. La woto pa rat n yeel tɩ m yaa tɩrg ye. Sẽn kaood-a mam bʋʋdã yaa a Zeova.*+ 5 Woto yĩnga, bɩ y ra kao baa fʋɩ bʋʋd+ tɩ wakatã nan pa ta, hal n tãag Zu-soabã waoongo. Zu-soabã na n yiisa yel-solgds nins sẽn be likẽ wã vẽenemẽ, la a kɩt me tɩ b bãng nebã sũyã tagsa. Rẽ poore, Wẽnnaam na n pẽga ned kam fãa ne pẽgr ning a sẽn zems ne wã.+
6 La m saam-biisi, bõn-kãensã mam sẽn yeelã wɛɛngẽ, mam mengã ne a Apolos+ yaa makr yãmb neer yĩnga, sẽn na yɩl tɩ tõnd maasem yĩnga, yãmb tõe n bãng noor ning sẽn yeele: “Da maan-y tɩ zʋʋg bũmb nins sẽn gʋlsã,” n da wa wuk y mense,+ n pa nand taab ye. 7 Bala ãnda n kɩt tɩ fo yaa toor ne f taabã? Sɩd-sɩda, bõe la fo tar tɩ pa b sẽn kõ-fo?+ Sã n mikame tɩ b kõo foo bõn-kãnga, bõe yĩng tɩ fo pẽgd f meng wa b pa kõ foom?
8 Yãmb zoe n tɩgame la? Yãmb zoe n yaa arzɛk rãmb la? Yãmb lebga rĩm-dãmb n sɩng naam dɩɩb+ n bas tõnd la? Mam da nongẽ-la yãmb sẽn sɩd na n lebgẽ rĩm-dãmb n sɩng naam dɩɩbo, tɩ tõnd me paam n lebg rĩm-dãmb n naag yãmb n dɩ naam.+ 9 Ne maam, yaa wa Wẽnnaam yiisa tõnd sẽn yaa tẽn-tʋmdbã yaoolem wa neb b sẽn kao b bʋʋd tɩ b segd ne kũum,+ sẽn na yɩl tɩ nebã fãa gese. Bala tõnd lebga wa neb sẽn deemd tɩ dũniyã, malɛgsã la nebã getẽ.+ 10 Tõnd yaa yalemb+ Kirist yĩnga, la yãmb yaa yam dãmb Kirist pʋgẽ. Tõnd pa tar pãng ye. La yãmb tara pãnga. Yãmb paamda waoogre, la tõnd paamda paoogre. 11 Hal n tãag wakat kãngã, kom la ko-yũud ket n tara tõndo.+ Tõnd pa tar fut tɩ sek ye.* B pãbda tõndo.+ D pa tar rot ye. 12 D tʋmda wʋsg ne d mens nusi.+ B sã n wa tʋʋd tõndo, tõnd ningda barka.+ B sã n wa namsd tõndo, tõnd tõogda toog ne sũ-mare.+ 13 B sã n wa kãnegd tõndo, tõnd leokda ne bʋgsem.*+ Tõnd lebga wa dũniyã sagdo, la bũmb fãa bõn-dẽgd hal n tãag masã.
14 Mam sẽn gʋlsd yãmb bõn-kãensa wã pa sẽn na n ning-y yãnd ye. La yaa sẽn na n sagl-y wa m kom-nongdse. 15 Bala baa yãmb sã n tar karen-saam-dãmb* tus-piig sẽn zãmsd yãmb y sẽn segd n tũ Kiristã to-to, yãmb pa tar ba-rãmb wʋsg ye. Bala Kirist Zeezi pʋgẽ, mam lebga yãmb ba koe-noogã maasem yĩnga.+ 16 Woto wã, mam sagenda yãmb tɩ y yɩ mam togs-n-taase.+ 17 Rẽ n so tɩ mam tʋmd a Tɩmote yãmb nengẽ, bala a yaa mam bi-nongr sẽn maand sɩd Zu-soabã pʋgẽ. A na n tẽega yãmb m sẽn maand yɛlã to-to Kirist Zeezi pʋgẽ,+ wa mam sẽn zãmsd nebã zĩig fãa, tiging fãa pʋgẽ wã.
18 Neb kẽer wukda b mens wa mam pa na n wa yãmb nengẽ ye. 19 La mam na n waa yãmb nengẽ ka la bilfu, sã n mik tɩ taa a Zeova* raabo, la pa sẽn na yɩl n bãng neb nins sẽn wukd b mensã goam ye. Yaa sẽn na n bãng b tõogã. 20 Bala Wẽnnaam Rĩungã pa no-goam yell ye. Yaa tõog yelle. 21 Yaa bʋg la yãmb dat n yɩɩda? Yãmb datame tɩ m wa yãmb nengẽ ne rasaar bɩ,+ bɩ ne nonglem la ne sũ-bʋgsem?
5 Sɩd-sɩda, b gomdame tɩ yoob* n yood+ yãmb sʋka, la yoob-kãng* buudã pa be bu-zẽmsã* sʋk meng ye. B yetame tɩ rao n be yãmb sʋkã n tar a ba paga.+ 2 Yãmb wukda y mens ne bõn-kãngã la? Y pa segd n sãam y sũuri,+ sẽn na yɩl tɩ b yiis rao ning sẽn maand woto wã yãmb sʋk sɩda?+ 3 Baa mam mengã sẽn ka be yãmb nengẽ wã, mam sũurã* bee ne yãmba, la mam zoe n kaoo rao ning sẽn maan dẽ wã bʋʋdo, wa mam sɩd bee ne yãmba. 4 Yãmb sã n wa tigim taab ne tõnd Zu-soab a Zeezi yʋʋre, n miẽ tɩ mam sũurã bee ne yãmb n paas tõnd Zu-soab a Zeezi pãngã, 5 yãmb segd n ninga ned a woto a Sʋɩtãan nugẽ+ n sãam yĩngã tʋls-wẽngã, sẽn na yɩl tɩ tigingã yam-sõngã paam koglg Zu-soabã waoong daare.+
6 Yãmb wuk-m-mengã pa sõma ye. Yãmb pa mi tɩ rabɩll bilf wukda zom-nagdgã tõr la?+ 7 Yãk-y rabɩl-kʋdgã, n tõog n yɩ zom-nagdg sẽn yaa paalle, yãmb sẽn pa tar rabɩllã yĩnga. Sɩd me, b kʋʋ Kiristã sẽn yaa tõnd Pak pe-bilã tɩ yɩ maoongo.+ 8 Woto wã, bɩ d maan tigrã,*+ la pa ne rabɩl-kʋdgo, wall ne wẽnem la tʋʋm-wẽns rabɩll ye. Segd n yɩɩ ne pʋ-peelem la sɩd bur sẽn pa ning rabɩlle.
9 Mam gʋlsa m sebrã pʋgẽ n yeel tɩ y ra le maan tũud-n-taar ne yoaadb* ye. 10 La pa rat n yeel tɩ y lak y mens zãng ne dũni-kãngã yoaadbã,*+ wall ne yão-be-nebã, pa rẽ bɩ ne fãadbã, wall ne bõn-naands pʋʋsdbã ye. Sã n da yaa woto, na n yɩɩ tɩlɛ tɩ yãmb tolg n yi dũniyã.+ 11 La masã, mam gʋlsda yãmb n yetẽ tɩ y ra le maan tũud-n-taar+ ne ned b sẽn boond tɩ saam-biiga, t’a yaool n yaa yoaada,* wall yão-be-neda,+ wall bõn-naands pʋʋsda, wall nin-tʋʋsa,* wall rã-yũud-kãaga,+ wall fãad+ ye. Da rɩ-y ne ned a woto meng ye. 12 Mam toog bee ne yɩng rãmbã bʋʋd kaoob sɩda? Yãmb pa segd n kao pʋgẽ dãmbã bʋʋdo, 13 tɩ Wẽnnaam kao yɩng rãmbã bʋʋd sɩda?+ “Yiis-y nin-wẽngã yãmb sʋka.”+
6 Yãmb nin-yend sã n tar yell ne a to,+ a na saag n kẽng bʋʋd neb sẽn pa tẽedb nengẽ, n pa kẽng nin-sõamyã wã nengẽ sɩda? 2 Bɩ yãmb pa mi tɩ nin-sõamyã wã na n kaoo dũniyã bʋʋdo?+ La yãmb sã n na n kaoo dũniyã bʋʋdo, yãmb pa tõe n welg yɛl nins sẽn pa zem baa fʋɩ wã sɩda? 3 Yãmb pa mi tɩ tõnd na n kaoo malɛgs bʋʋd la?+ Sã n yaa woto, bõe tɩ tõnd pa tõe n welg vɩ-kãngã yɛlã? 4 La yãmb sã n tar vɩ-kãngã yɛl n segd n welge,+ yãmb na kẽng rap tigingã neb sẽn pa nand nengẽ tɩ b kao y bʋʋd sɩda? 5 Mam gomdame n na n kɩt tɩ yãnd yõk-yã. Ned baa a ye sẽn tar yam pa be yãmb sʋk n tõe n kao saam-biig ne a to bʋʋd la? 6 Saam-biis yaool n tallda taab n kẽnd bʋʋdo, tɩ neb sẽn pa tẽedb kaood b bʋʋdã!
7 Sɩda, yãmb sã n tall y saam-biig n kẽng bʋʋdo, y ningda y mens yãnde. Yãmb saam-biig sã n maan-y bũmb sẽn pa zemse, bõe yĩng tɩ y pa na n sak bõne?+ Bõe yĩng tɩ y pa na n bas tɩ b wẽg-yã? 8 Yãmb yaool n maanda y saam-biisã bũmb sẽn pa zemse, la y wẽgd-ba!
9 Bɩ yãmb pa mi tɩ tʋʋm-wẽns-maandbã pa na n paam Wẽnnaam Rĩungã?+ Da belg-y y mens ye. Sẽn tʋmd-b raglem tʋʋma,*+ bõn-naands pʋʋsdba, yoaadba,+ rap sẽn sakd tɩ rap gãe-ba,+ rap sẽn gãe rapa,+ 10 wagda, yão-be-neba,+ rã-yũud-kãase,+ nin-tʋʋdba,* la fãadb pa na n paam Wẽnnaam Rĩungã ye.+ 11 Yãmb neb kẽer yaool n da yaa woto. La Wẽnnaam peka yãmb tɩ y lebg yɩlma.+ A kɩtame tɩ y lebg sõamyã,+ la a yeel tɩ y yaa tɩrs+ tõnd Zu-soab a Zeezi Kirist yʋʋrã yĩnga, la ne Wẽnnaam vʋʋsem sõngã maasem.
12 Mam tara sor n tõe n maan bũmb fãa, la pa bũmb fãa n be nafr ye.+ Mam tara sor n tõe n maan bũmb fãa, la mam pa na n bas tɩ baa fʋɩ soog maam ye. 13 Rɩɩb bee pʋg yĩnga, tɩ pʋg me be rɩɩb yĩnga. La Wẽnnaam na n wa kɩtame tɩ b yiibã fãa lebg zaalem.+ Yĩngã pa yoob* yĩng ye. A yaa Zu-soabã yĩnga,+ tɩ Zu-soabã yaa yĩngã yĩnga. 14 La Wẽnnaam vʋʋga Zu-soabã,+ la a na n vʋʋga tõnd me n yiis kũ-rãmb sʋk+ a pãngã maasem yĩnga.+
15 Yãmb pa mi tɩ yãmb yĩnsã yaa Kirist yĩngã wil la?+ Woto wã, mam segd n talla Kirist yĩngã wil n tɩ lagem-b ne pʋg-yoodr sɩda? Lae-lae! 16 Yãmb pa mi tɩ ned ning fãa sẽn lagem ne pʋg-yoodr yaa yĩng a yembr ne-a la? Bala Wẽnnaam yeelame: “B yiibã na n yɩɩ yĩng a yembre.”+ 17 La ned ning fãa sẽn naag Zu-soabã yaa yembr ne-a, n tar a yamã buudu.+ 18 Zoe-y yoobo!*+ Yel-wẽn a taabã ned sẽn tõe n maan pa be a yĩngã pʋgẽ ye. La ned ning fãa sẽn yood beegda a meng yĩngã.+ 19 Yãmb pa mi tɩ yãmb yĩngã yaa vʋʋsem sõngã Wẽnnaam sẽn kõ yãmb tɩ be yãmb pʋsẽ wã roog la?+ Sẽn paase, yãmb pa so y mens ye.+ 20 Bala Wẽnnaam yaoo yaood n fãag yãmba.+ Rẽnd y segd n talla y yĩnsã+ n pẽg Wẽnnaam.+
7 La sã n yaa ne bũmb nins yãmb sẽn gʋlsã wɛɛngẽ, sẽn são ne rao yaa a sẽn na n da sɩɩs* paga. 2 La yoobã* sẽn piuugã yĩnga, bɩ rao fãa paam a toorẽ paga,+ tɩ pag fãa paam a toorẽ sɩda.+ 3 Bɩ sɩdã kõ a pagã bũmb ning a sẽn segd ne wã, la bɩ pagã me maan woto ne a sɩdã.+ 4 Pagã pa tar noor ne a mengã yĩng ye. Yaa a sɩdã n tar noore. Woto me, sɩdã pa tar noor ne a mengã yĩng ye. Yaa a pagã n tar noore. 5 Bɩ y ra zãgs taaba, sã n pa tɩ y zemsa taab n yãk wakat n pa na n kẽ ne taaba, y sẽn dat weer n pʋʋsã yĩnga, la y le lagem taaba, sẽn na yɩl t’a Sʋɩtãan ra wa tar yãmb n makd y sẽn pa tõe y mensã yĩng ye. 6 La mam kõta yãmb sor tɩ y maan woto, pa noor la m kõt-y ye. 7 Mam data nebã fãa sẽn da na n yaẽ wa maam. La ned kam fãa tara a kũun+ sẽn yit Wẽnnaam nengẽ. Yãoã soab woto, t’a to me bũmb a to.
8 La mam yeta neb nins sẽn pa kẽ kãadmã la pʋg-kõapã tɩ b sã n kell n yɩ wa maam,+ yaa sõma ne-b n yɩɩda. 9 La b sã n pa tõe n yõk b mens bɩ b kẽ kãadem, bala b sã n kẽ kãadem n são tʋlsmã sẽn na n dɩt-b wa bugum.+
10 Mam kõta sẽn kẽ-b kãadmã noya, la pa mam noy ye. Yaa Zu-soabã noya: Pag pa segd n welg ne a sɩd ye.+ 11 La a sã n welg ne a sɩdã, bɩ a kell n pa n da kẽ kãadem, wall a lebs n zems ne a sɩdã. La rao me pa segd n bas a pag ye.+
12 La neb a taabã nengẽ, mam yetame yaa (yaa maam n yete, pa Zu-soabã ye):+ Saam-biig sã n tar pag sẽn pa tẽeda, tɩ pagã sak n na n kell n zĩnd ne-a, bɩ saam-biigã ra bas-a ye. 13 La pag sã n tar sɩd sẽn pa tẽeda, tɩ sɩdã sak n na n kell n zĩnd ne-a, bɩ pagã ra loog n bas a sɩdã ye. 14 Bala sɩd ning sẽn pa tẽedã yaa sõngo, a pagã maasem yĩnga. Pag ning sẽn pa tẽedã me yaa sõngo, saam-biigã maasem yĩnga. Sã n da paẽ woto, yãmb kambã ra na n yɩẽ-la rẽgdo, la masã b yaa sõamyã. 15 La sẽn pa tẽed-a wã sã n yãk yam n na n looge,* bɩ a looge. Sã n wa yaa woto, pa tɩlɛ tɩ saam-bi-raoogã wall saam-bi-poakã kell n zĩnd ne sẽn pa tẽed-a wã ye. Wẽnnaam boola yãmb tɩ y vɩɩmd ne laafɩ.+ 16 Bala paga, fo na n yɩɩ wãn n bãng f sã n pa na n fãag f sɩdã?+ Wall sɩda, fo na n yɩɩ wãn n bãng f sã n pa na n fãag f pagã?
17 La sẽn mik t’a Zeova* kõo ned kam fãa pʋɩɩrã, bɩ ned kam fãa kẽn wa sẽn zems Wẽnnaam sẽn bool-a wã.+ La yaa no-kãngã la mam kõt tigimsã fãa pʋsẽ. 18 B boola rao n mik t’a zoe n kẽe bãong bɩ?+ Bɩ a kell n pa wa a sẽn yaa to-to wã. B boola rao n mik t’a pa kẽ bãong bɩ? Bɩ a ra kẽ bãong ye.+ 19 Bãong kõom yaa zaalem, tɩ moonem me yaa zaalem.+ Yaa Wẽnnaam noyã sakr+ n yaa bũmbu. 20 B sẽn bool ned kam fãa n mik t’a yaa bũmb ninga, bɩ a kell n pa woto.+ 21 B boola foo n mik tɩ f yaa yamb bɩ? Bɩ f ra maan yɩɩr dẽ yĩng ye.+ La f sã n paam sor n tõe n paam lohorem bɩ f ra bas tɩ loog ye. 22 B sã n bool ned Zu-soabã pʋgẽ n mik t’a yaa yamba, a lebga Zu-soabã ned sẽn pa yamba.+ Woto me, b sã n bool ned n mik t’a pa yamba, a lebga Kirist yamba. 23 Wẽnnaam yaoo yaood n fãag yãmba.+ Bɩ y ra le yɩ ninsaalb yembs ye. 24 M saam-biisi, b sẽn bool ned kam fãa n mik t’a yaa bũmb ninga, bɩ a kell n pa woto Wẽnnaam taoore.
25 La sã n yaa ne sẽn pa mi-b rao wall pagã,* mam pa tar noor sẽn yit Zu-soabã nengẽ ye. La mam togsda m tagsgo,+ mam sẽn yaa ned Zu-soabã sẽn zoe a nimbãaneg sẽn na yɩl t’a maan sɩdã yĩnga. 26 Woto yĩnga, mam tagsdame tɩ rũndã-rũndã zu-loeesã yĩnga, yɩta sõma tɩ rao kell n pa wa a sẽn yaa to-to wã. 27 Fo sã n loee ne paga, bɩ f ra tags welgr yell ye.+ La fo sã n pa tar paga, bɩ f ra bao pag ye. 28 La baa f sã n kẽ kãadem, f pa maan yel-wẽnd ye. Ned sẽn pa kẽ kãadem sã n kẽ kãadem, nin-kãng pa maan yel-wẽnd ye. La neb nins sẽn kẽed kãadmã na n paama zu-loeese. La mam datame tɩ y gil zu-loe-kãense.
29 Sẽn paase, m saam-biisi, mam yeta yãmb tɩ wakatã sẽn ketã lebga bilfu.+ Masã tɛka, bɩ neb nins sẽn tar pagbã yɩ wa neb sẽn pa tar pagb ye. 30 La bɩ neb nins sẽn yãbdã yɩ wa neb sẽn pa yãbde, tɩ neb nins sẽn kɩdemdã yɩ wa neb sẽn pa kɩdemde, tɩ neb nins sẽn daadã yɩ wa neb sẽn pa tar ye. 31 La bɩ neb nins sẽn dɩt dũni-kãngã yõodã yɩ wa neb sẽn pa rɩt a yõodã tɩ pitẽ ye. Bala dũni-kãngã yɛlã tara toeengo. 32 Sɩd-sɩda, mam datame tɩ y yɩ neb sẽn pa tar yɩɩr ye. Rao sẽn pa kẽ kãadem maanda yɩɩr Zu-soabã yɛl poorẽ, rat n yeel t’a sẽn na n maan to-to n ta Zu-soabã yam. 33 La rao sẽn kẽ kãadem maanda yɩɩr dũniyã yɛl poorẽ,+ rat n yeel t’a sẽn na n maan to-to n ta a pagã yam. 34 A yamã pʋɩɩme. Sẽn paase, pag sẽn pa kẽ kãadem la pa-kuil* maanda yɩɩr Zu-soabã yɛl poorẽ,+ sẽn na yɩl tɩ b yĩnsã la b yamã yɩ sõamyã. La pag sẽn kẽ kãadem maanda yɩɩr dũniyã yɛl poorẽ, rat n yeel t’a sẽn na n maan to-to n ta a sɩdã yam. 35 La mam yeta bõn-kãensã yãmb mensã nafr yĩnga, pa sẽn na n weoog yãmb* ye. Yaa sẽn na n kɩt tɩ y maan bũmb nins sẽn zemsã, la kɩt tɩ y tũ Zu-soabã ne y sũy fãa la wakat fãa, tɩ tiisg kaẽ ye.
36 La ned sã n tagsdẽ t’a sã n kell n pa kẽ kãadem, a pa zãad a meng sõma, la a sã n pa le yaa yãaga, ad bũmb ning sẽn segd n yɩ: Bɩ a maan a sẽn datã. A pa maand yel-wẽnd ye. Bɩ a kẽ kãadem.+ 37 La ned sã n yãk yam a sũurẽ n pa na n kẽ kãadem, la a gãd a yam-yãkrã kãn-kãe a sẽn tagsd tɩ pa tɩlɛ t’a kẽ kãadem yĩnga, la a tar tõog n tõe a tʋlsmã, a maanda neere.+ 38 Rẽnd ned sẽn kẽed kãadem maanda neere, la ned sẽn pa kẽed kãadem na n maana neer n yɩɩda.+
39 Pag loee ne a sɩd a sɩdã yõor tɛka.+ La a sɩdã sã n maan kaalem,* a tara lohorem n tõe n kẽ kãadem ne ned ning fãa a sẽn date, la segd n yɩɩ Zu-soabã pʋgẽ bala. + 40 La ne maam, a sã n kell n pa wa a sẽn yaa to-to wã, a na n paama sũ-noog n yɩɩda. Mam kɩsa sɩd tɩ ma-me tara Wẽnnaam vʋʋsem sõngã.
8 La sã n yaa ne rɩɩb b sẽn kõ bõn-naandsã+ wɛɛngẽ, tõnd miime tɩ tõnd fãa tara bãngre.+ Bãngr wata ne wuk-m-menga, la nonglem nafdame.+ 2 Ned sã n tagsdẽ t’a mii bũmbu, a nan pa mi bõn-kãng wa a sẽn segd n bãng-a to-to wã ye. 3 La ned sã n nong Wẽnnaam, Wẽnnaam mii a soaba.
4 La sã n yaa ne rɩɩb nins b sẽn kõ bõn-naandsã rɩɩb wɛɛngẽ, tõnd miime tɩ bõn-naandg pa baa fʋɩ+ dũniyã pʋgẽ, la tɩ Wẽnnaam a to ka be n zʋʋg Wẽnnaam-yɛngã ye.+ 5 Baa bũmb b sẽn boond tɩ wẽnnaam-dãmb sã n beẽ, tɩ yaa saasẽ tɩ yaa tẽngã zug me,+ wa “wẽnnaam-dãmb” wʋsg la “zu-soben-dãmb” wʋsg sẽn be wã, 6 sã n yaa ne tõndo, sɩd-sɩda, Wẽnnaam-yɛng n be.+ Yẽ yaa Ba wã,+ soab ning sẽn kɩt tɩ bũmb fãa beẽ, tɩ tõnd be a yĩngã.+ Zu-soben-yɛng me n be, sẽn yaa a Zeezi Kiristi, sẽn tũ ne a soab maasem tɩ bũmb fãa beẽ,+ tɩ tõnd be a maasem yĩngã.
7 Baasgo, pa tõnd fãa n tar bãng-kãng ye.+ La neb kẽer sẽn da waoogd bõn-naandsã yĩnga, b sã n dɩt rɩɩb b sẽn kõ bõn-naandse, b tagsdame tɩ b waoogda bõn-naandga,+ tɩ b sũur-kasetã* sẽn pa tar pãngã ningd-b taale.+ 8 La rɩɩb pa kɩtd tɩ d pẽneg Wẽnnaam n paas ye.+ D sã n pa rɩtẽ, rẽ pa kɩtd tɩ d zãag ne Wẽnnaam ye. D sã n dɩtẽ, rẽ pa kɩtd tɩ d pẽneg Wẽnnaam ye.+ 9 La bɩ y kell n gũus tɩ y sẽn tar sor n tõe n yãk y sẽn datã ra lebg bũmb sẽn kɩtd tɩ neb nins sẽn ka pãngã lakd n lʋɩtẽ ye.+ 10 Bala ned sã n yã fo sẽn yaa ned sẽn tar bãngrã tɩ f be bõn-naandg pʋʋsg roogẽ n dɩtẽ, nin-kãng sẽn ka pãngã sũur-kasetã pa na n keng hal t’a rɩ rɩɩb b sẽn kõ bõn-naands sɩda? 11 Woto, fo bãngrã na n yɩɩ sabab tɩ ned ning sẽn ka pãngã sãame. A yaool n yaa fo saam-biig Kirist sẽn ki a yĩnga.+ 12 Yãmb sã n beegd y saam-biisã ne manesem a woto n kɩtdẽ tɩ b maand bũmb tɩ b sũur-kasetã sẽn ka pãngã+ ningd-b taale, yãmb beegda Kiristã. 13 Rẽ n so tɩ rɩɩb sã n kɩtdẽ tɩ mam saam-biig lakd n lʋɩtẽ, mam kõn le wãb nemd a bada, tɩ ra wa kɩt tɩ m saam-biig lak n lʋɩ ye.+
9 Mam pa tar lohorem la? Mam pa tẽn-tʋmd la? Mam pa yã tõnd Zu-soab a Zeezi la?+ Yãmb pa tʋʋmd ning mam sẽn tʋmd Zu-soabã pʋgẽ wã biis la? 2 Baa mam sã n pa tẽn-tʋmd neb a taabã nifẽ, yaa vẽeneg tɩ mam yaa tẽn-tʋmd yãmb nifẽ! Bala yãmb yaa kaset sẽn wilgd tɩ mam yaa Zu-soabã tẽn-tʋmda.
3 Ad mam sẽn leokd sẽn wɩt-b maamã to-to: 4 Tõnd tara sor* n na n dɩ la d yũ. Bɩ bõe? 5 Tõnd pa tar sor n na n bao saam-bi-poak* n maan d paga,+ t’a yãagd tõnd wa tẽn-tʋmdb a taabã ne Zu-soabã ma-biisã+ n paas a Sefaas*+ sẽn maandã la? 6 Bɩ yaa maam ne a Barnabaas+ bal n pa tar sor n na n bas d nug-tʋʋma? 7 Soda-bʋg n be sodaar la a get a meng yell a toore? Ãnda n send viyn pʋʋg n yaool n pa rɩt a biisi?+ Wall ãnda n kɩɩmd rũms n yaool n pa yũud rũmsã bĩisim?
8 Mam yeta bõn-kãensã wa sẽn zems ninsaal tagsg bɩ? Tõogã me pa yet woto sɩda? 9 Bala b gʋlsa a Moyiiz Tõogã pʋgẽ n yeele: “Loalg sã n wa tʋmd zɛɛgẽ, yãmb pa segd n ning a noorã yʋk ye.”+ Yaa lolsã yell n da pak Wẽnnaam bɩ? 10 Pa tõnd yĩng la a yeel woto sɩda? Sɩd-sɩda, b ra gʋlsa rẽ tõnd yĩnga. Bala ned ning sẽn kood ne ned ning sẽn pãbd kood segd n maanda rẽ n saagd n na n paam pʋɩɩre.
11 Tõnd sã n kõo yãmb bũmb wʋsg sẽn yit Wẽnnaam nengẽ, yɩta wẽng tɩ d reeg bũmb yãmb nengẽ tõnd sõngr yĩng sɩda?+ 12 Neb a taab sã n tara sor n tõe n deeg bũmb yãmb nengẽ, pa tõnd n tar sor n yɩɩd sɩda? La baa tõnd sẽn tar sor* n na n maan dẽ wã, tõnd pa kos yãmb baa fʋɩ ye.+ La tõnd tõoga toog bũmb fãa pʋgẽ, sẽn na yɩl n da wa gɩdg Kirist koe-noogã+ ne manesem baa a yembr ye. 13 Yãmb pa mi tɩ rap nins sẽn tʋmd Wẽnnaam tʋʋmã rɩta bũmb nins sẽn be wẽnd-doogẽ wã, la tɩ sẽn tʋmd-b tẽn-kugrẽ wã wakat fãa wã paamda pʋɩɩr sẽn yit tẽn-kugrã zug la?+ 14 Woto me, Zu-soabã kõo sẽn moond-b koe-noogã noor tɩ b vɩɩmd koe-noogã maasem yĩnga.+
15 Baa ne rẽ, mam pa kos yãmb baa fʋɩ ye.+ Sɩd-sɩda, mam sẽn gʋls yãmb n gom bõn-kãens yellã pa sẽn na yɩl tɩ y maan woto mam yĩng ye. Bala mam sẽn kiid n são mam sẽn na n bas tɩ b reeg bũmb ning m sẽn tõe n tik n pẽg m mengã!+ 16 La mam sã n moond koe-noogã, rẽ pa bũmb m sẽn tõe n tik n pẽg m meng ye. Bala yaa zɩɩb sẽn dog mam zugu. Sɩd-sɩda, mam sã n pa moon koe-noogã, mam na paam toogo!+ 17 Mam sã n maan dẽ ne yamleoogo, mam tara keoore. La mam sã n pa maan dẽ ne yamleoogo, ket n yaa tʋʋmd Zu-soabã sẽn kõ maam.+ 18 Woto wã, mam keoorã yaa bõe? Mam keoorã yaa tɩ m sã n wa moond koe-noogã, bɩ m taas-a nebã zaalem, n da wa tũnug ne noor* ning koe-noogã sẽn kõt maamã n wẽg ned ye.
19 Bala baa mam sẽn tar lohorem nebã fãa taoorã, mam lebga nebã fãa yamba, n na n paam neb wʋsg wa m sẽn tõe tɛka. 20 Ne Zʋɩf-rãmbã mam lebga wa Zʋɩf sẽn na yɩl n paam Zʋɩf-rãmbã.+ Ne neb nins sẽn tũud tõogã, mam lebga wa ned sẽn tũud tõogã, baa mam mengã sẽn pa tũud tõogã, sẽn na yɩl n paam sẽn tũud-b tõogã.+ 21 Ne neb nins sẽn pa tũud tõogã, mam lebga wa ned sẽn pa tũud tõogã, baa mam sẽn tũud Wẽnnaam tõogã, la m sakd Kirist tõogã,+ sẽn na yɩl n paam sẽn pa tũud-b tõogã. 22 Ne neb nins sẽn ka pãngã, mam lebga ned sẽn ka pãnga, n na n paam sẽn ka-b pãngã.+ Mam lebga bũmb fãa neb buud fãa yĩnga, n na n maan m sẽn tõe fãa n fãag neb kẽere. 23 La mam maanda bũmb fãa koe-noogã yĩnga, sẽn na yɩl n taas-a neb a taabã.+
24 Yãmb pa mi tɩ zoees sasa, yaa zoɛtbã fãa n zoete, la tɩ yaa nin-yend bal n paamd keoorã la? Bɩ y modg tɩ y sẽn zoet to-to wã kɩt tɩ y wa paam keoorã.+ 25 La ned ning fãa sẽn kẽ wags-taab pʋgẽ yõkda a meng bũmb fãa pʋgẽ. Yaa sɩd tɩ b maanda rẽ sẽn na yɩl n paam maanf sẽn tõe n sãame,+ la tõnd maanda rẽ n na n paam maanf sẽn pa sãamde.+ 26 Rẽ n so tɩ mam sẽn zoet to-to wã pa yaar ye.+ Mam sẽn pãbd nug-gil to-to wã, yaa sẽn na yɩl n da wa pãb pemsmã ye. 27 La mam pãbda* m yĩngã,+ la m kɩtdẽ t’a lebgd mam yamba, sẽn na yɩl tɩ m sẽn taas neb a taabã koɛɛgã poore, bɩ mam mengã ra wa yɩ ned sẽn pa tat Wẽnnaam yam ye.
10 La m saam-biisi, mam datame tɩ y bãng tɩ tõnd yaab-rãmbã fãa ra bee sawadgã tẽngre,+ tɩ b fãa pasga mogrã,+ 2 la tɩ b lisa b fãa a Moyiiz pʋgẽ ne sawadgã la mogrã maasem. 3 B fãa rɩɩ rɩɩb ning Wẽnnaam sẽn kõ-bã.+ 4 B fãa yũu koom ning Wẽnnaam sẽn kõ-bã.+ Bala b ra wae n yũuda kug-bedrã Wẽnnaam sẽn da kõ-b t’a pʋgd-bã koom. Kug-kãng ra makda* Kiristã.+ 5 Baa ne rẽ, Wẽnnaam sũur pa yɩ noog ne b wʋsgã fãa ye. Bala b kii we-raoogẽ wã.+
6 La bõn-kãens paama bãmb sẽn na yɩl tɩ tõnd dɩk yam, n da yɩ wa neb nins sẽn tʋlg bõn-wẽnsã ye.+ 7 D ra lebg bõn-naands pʋʋsdb wa bãmb neb kẽer sẽn maanã, wa sẽn gʋlsã: “Nebã zĩndame n dɩ la b yũ, la b yik n deeme.”+ 8 D ra yo* wa bãmb neb kẽer sẽn yo* tɩ bãmb tus-pisi la a tãab ki daar-n-yɛngã ye.+ 9 D ra mak a Zeova*+ wa bãmb neb kẽer sẽn mak-a tɩ wiis kʋ-bã ye.+ 10 D ra yɩ neb sẽn yẽgemd wa bãmb neb kẽer sẽn yẽgem+ tɩ sãamdã sãam-bã ye.+ 11 La bõn-kãens paama bãmb sẽn na yɩl tɩ tõnd dɩk yam, la b gʋlsa rẽ n na n keoog tõnd+ sẽn yaa neb nins sẽn vɩ dũniyã saab wakatã.
12 Woto wã, bɩ ned ning sẽn tagsd t’a yasa yĩngr gũus n da wa lʋɩ ye.+ 13 Makr baa a yembr nan pa paam yãmba, tɩ pa makr sẽn paamd ninsaalbã ye.+ La Wẽnnaam yaa sɩd soaba. A pa na n bas tɩ y paam makr sẽn yɩɩd y pãng ye.+ La makr sã n wa wa, a na n tuka sor tɩ y tõog toogo.+
14 Woto yĩnga, m nin-nongdse, bɩ y zoe bõn-naands pʋʋsgo.+ 15 Mam gomda ne yãmb sẽn yaa neb sẽn tar yamã. Bɩ yãmb mensã tags n wʋm m gomdã võore. 16 Bark bõn-yũudlã tõnd sẽn ningd barkã, pa pʋɩɩr la d paamd Kiristã zɩɩm pʋgẽ sɩda?+ Burã tõnd sẽn kaoodã, pa pʋɩɩr la d paamd Kiristã yĩng pʋgẽ sɩda?+ 17 Burã sẽn yaa yembrã, baa tõnd sẽn yaa wʋsgã, d yaa yĩng a yembre,+ tõnd fãa sẽn wãbd bur-kãngã yĩnga.
18 Tẽeg-y Israyɛll nebã yelle: Neb nins sẽn dɩt maandã pa pʋɩt-n-taas ne tẽn-kugrã sɩda?+ 19 Woto wã, mam gomdã võor yaa bõe? Rat n yeelame tɩ bũmb b sẽn kõ bõn-naandg yaa bũmb sẽn tar yõod bɩ, bɩ tɩ bõn-naandg yaa bũmb sẽn tar yõodo? 20 Ayo. La mam yetame tɩ maand nins bõn-naands pʋʋsdbã sẽn maandã, pa Wẽnnaam la b kõt ye. Yaa zĩn-dãmbã la b kõta.+ La mam pa rat tɩ yãmb lebg pʋɩt-n-taas ne zĩn-dãmbã ye.+ 21 Yãmb pa tõe n yũud a Zeova* bõn-yũudlã, la y yũud zĩn-dãmbã bõn-yũudl ye. Yãmb pa tõe n dɩt “a Zeova* taablẽ wã,”+ la y rɩt zĩn-dãmbã taablẽ ye. 22 Bɩ ‘tõnd datame tɩ sũ-kiir yõk a Zeova’?*+ Tõnd pãng pa yɩɩd-a ye. Bɩ bõe?
23 Sor beeme tɩ maan bũmb fãa, la pa bũmb fãa n be nafr ye. Sor beeme tɩ maan bũmb fãa, la pa bũmb fãa n kengd raood ye.+ 24 Bɩ ned baa a ye ra baood a meng nafr ye. La bɩ a baood a taabã nafre.+
25 Bɩ y wãb nemd buud fãa b sẽn koosd raagẽ la y ra sok sogsgo, y sũur-kasetã* yĩnga. 26 Bala “a Zeova* n so tẽngã ne bũmb nins fãa sẽn be a pʋgẽ wã.”+ 27 Ned sẽn pa tẽed sã n bool yãmb tɩ y wa rɩ tɩ y sak n kẽnge, bɩ y rɩ bũmb ning fãa a sẽn na n dɩgl yãmb taoore, la y ra sok sogsgo, y sũur-kasetã yĩnga. 28 La nina sã n yeel yãmb tɩ “yãoã yaa bũmb b sẽn da kõ tɩ yɩ maoongo,” bɩ y ra rɩ, ned ning sẽn yeel yãmbã yĩnga, la sũur-kaset yĩnga.+ 29 Mam pa gomd fo meng sũur-kasetã yell ye. La yaa ned a to wã sũur-kasetã yell la m gomda. Bala baa mam sẽn tar lohormã, mam pa rat tɩ b tik ned a to sũur-kaset n kao mam lohormã bʋʋd ye.+ 30 Baa mam sã n dɩtẽ la m pʋʋsd Wẽnnaam bark rẽ yĩnga, sã n mik tɩ na n kɩtame tɩ neb a taabã wɩd maam, zemsame tɩ m maan rẽ sɩda?+
31 Woto yĩnga, yãmb sã n dɩtẽ wall y sã n yũuda, wall y sẽn maand bũmb ning fãa, bɩ y maan fãa Wẽnnaam waoogr yĩnga.+ 32 Bɩ y kell n gũus n da wa maan bũmb sẽn tõe n kɩt tɩ Zʋɩf-rãmbã wall Gɛrk-rãmbã, pa rẽ bɩ Wẽnnaam tigingã neb lak n lʋɩ,+ 33 wa mam sẽn modgd n maand sẽn noom nebã fãa wã, n pa baood m meng nafre,+ la m baood sẽn nafd neb wʋsg sẽn na yɩl tɩ b paam fãagrã.+
11 Yɩ-y mam togs-n-taase, wa ma-me sẽn yaa Kirist togs-n-taagã.+
2 Mam pẽgda yãmba, bala bũmb fãa pʋgẽ yãmb tẽegda mam yelle, la y gãt minindã kãn-kãe wa mam sẽn taas yãmbã. 3 La mam datame tɩ yãmb bãng tɩ rao fãa zu-soab yaa Kiristã,+ tɩ pag zu-soab yaa raoa,+ tɩ Kiristã zu-soab yaa Wẽnnaam.+ 4 Rao ning fãa sẽn pʋʋsd wall a togsd bãngr-gomd tɩ bũmb be a zugẽ ningda a zu-soabã yãnde. 5 La pag ning fãa sẽn pʋʋsd wall a togsd bãngr-gomd+ n pa pil a zugu, a ningda a zu-soabã yãnde. Bala a yaa wa pag sẽn põng a zug bal kɛpɩ. 6 Pag sã n pa pind a zugu, a segd n wõrsa a zugã. La sã n mik tɩ yaa yãnd ne pag t’a wõrs a zug wall a põng a zugu, bɩ a pil a zugã.
7 Bala rao pa segd n pil a zugu, a sẽn yaa Wẽnnaam wõneg+ la Wẽnnaam ziirã yĩnga. La pag yaa rao ziiri. 8 Bala rao pa yi pag yĩngẽ ye. La pag yii rao yĩngẽ.+ 9 Sẽn yɩɩda, b pa naan rao pag yĩng ye. La b naana pag rao yĩnga.+ 10 Woto yĩnga, la malɛgsã yĩnga, pag segd n talla bãnd a zugẽ wã tɩ wilgdẽ t’a sakda zu-sobendã.+
11 Baasgo, Zu-soabã pʋgẽ, pag pa welg ne raoa, tɩ rao me pa welg ne pag ye. 12 Bala wa pag sẽn yi rao yĩngẽ wã,+ tũu ne pag me tɩ rao beẽ. La bũmb fãa yita Wẽnnaam nengẽ.+ 13 Bɩ yãmb mens tags n gese: Zemsame tɩ pag pʋʋs Wẽnnaam n pa pil a zug bɩ? 14 B sẽn naan ninsaalbã to-to wã pa wilgd yãmb tɩ zoob-wogd yaa paoogr ne raoa, 15 la tɩ pag sã n tar zoob-wogdo, yaa waoogr ne-a sɩda? Bala b kõo pag zoobd tɩ yɩ wa peende. 16 La ned sã n dat n kɩɩs n teel minung a to, tõnd pa tar minung a to ye. Wẽnnaam tigimsã me pa tar a to ye.
17 La mam sẽn kõt yãmb sagl-kãensa wã, mam pa pẽgd yãmb ye. Bala yãmb tigissã wãada yãmb n yɩɩd b sẽn sõngd yãmbã. 18 Pipi, mam wʋmame tɩ yãmb sã n wa tigim taaba, welsg n be yãmb sʋka. La mam tẽeda gom-kãng bilfu. 19 Bala yaa tɩlɛ tɩ welsg zĩnd yãmb sʋka,+ sẽn na yɩl tɩ b bãng yãmb sʋkã neb nins sẽn tat Wẽnnaam yamã n welge.
20 Yãmb sã n wa tigim taab zĩ-yende, sɩd-sɩda, pa sẽn na n dɩ Zu-soabã zaabr dɩɩbã ye.+ 21 Bala yãmb sã n wa rɩt rɩ-kãnga, ned kam fãa rengd n dɩɩ a meng rɩɩbo. Woto, kom tara yãoã soaba, t’a to wã yũ t’a neng yilimdẽ. 22 Yãmb pa tar zags n na n dɩ la y yũ be la? Bɩ yãmb paoogda Wẽnnaam tigingã, la y kɩtdẽ tɩ yãnd yõkd neb nins sẽn pa tar baa fʋɩ wã? Mam na n yeela yãmb tɩ bõe? Mam segd n pẽga yãmb bɩ? Rẽ wɛɛngẽ, mam pa pẽgd yãmb ye.
23 Bala yaa bũmb nins mam sẽn deeg Zu-soabã nengẽ wã la mam sẽn kõ yãmb me wã: Zu-soab a Zeezi zãmbgã daar yʋngo,+ a rɩka bur 24 n pʋʋs Wẽnnaam barka, n kao n yeele: “Yãoã makda mam yĩngã+ b sẽn kõ yãmb yĩngã. Maand-y woto n tẽegd mam yelle.”+ 25 Bãmb sẽn dɩ zaabr dɩɩbã n sa, a Zeezi maana woto ne bõn-yũudlã+ me n yeele: “Bõn-yũudl-kãngã makda kaool-paalgã+ sẽn na n tũ ne mam zɩɩmã.+ Yãmb sã n wa yũud-a fãa, bɩ y maand woto n tẽegd mam yelle.”+ 26 Bala wakat ning fãa yãmb sẽn wãbd bur-kãngã la y yũud bõn-yũudl-kãngã, y moonda Zu-soabã kũumã, hal n tãag a waoongo.
27 Woto yĩnga, ned ning fãa sẽn wãbd Zu-soabã burã la a yũud a bõn-yũudlã tɩ pa zemse, a beegda Zu-soabã yĩngã la a zɩɩmã. 28 Bɩ ned kam fãa reng n fees a meng+ n ges a sã n zemsame, tɩ rẽ poor bɩ a yaool n wãb burã la a yũ bõn-yũudlã. 29 Ned sã n dɩtẽ la a yũud n pa mi tɩ bũmb ning a sẽn dɩt la a yũudã makda Zu-soabã yĩngã, a kɩtdame tɩ b na n ning-a taale. 30 Yaa rẽ yĩng la yãmb sʋkã neb wʋsg sẽn ka pãng la b bẽedẽ, tɩ wʋsg ki wã.*+ 31 La tõnd sã n bãng tõnd sẽn yaa neb nins buudã, b pa na n kao d bʋʋd ye. 32 Baasgo, b sã n wa kaood tõnd bʋʋdo, yaa a Zeova* n kibind tõndo,+ sẽn na yɩl tɩ d ra wa naag dũniyã n paam taal ye.+ 33 Woto yĩnga, m saam-biisi, yãmb sã n wa tigim taab n na n dɩ rɩ-kãnga, bɩ y yaas n gũ taaba. 34 Kom sã n tar neda, bɩ a rɩ a zakẽ, tɩ y sã n tigim taaba, bɩ ra yɩ bʋʋd kaoob yĩng ye.+ La sã n yaa ne yɛl nins sẽn ketã, mam sã n wa ta be, m na welg-ba.
12 La sã n yaa ne kũun nins Wẽnnaam sẽn kõtã wɛɛngẽ,+ m saam-biisi, mam pa rat tɩ yãmb be zɩɩlem pʋgẽ ye. 2 Yãmb miime tɩ yãmb sẽn da wa n yaa bu-zẽms nebã,* b ra belga yãmb tɩ y pʋʋsd bõn-naandsã sẽn pa tõe n gomã,+ n pʋgd-b n dabd b sẽn datẽ fãa. 3 La mam datame tɩ yãmb bãng tɩ ned baa a ye pa tõe n gom ne Wẽnnaam vʋʋsem sõngã maasem n yeele: “Kãab-wẽng bee a Zeezi zugu!” la tɩ ned baa a ye pa tõe n yeele: “A Zeezi yaa Zu-soaba!” tɩ pa ne vʋʋsem sõngã maasem ye.+
4 Kũun toɛy-toɛy n be, la yaa vʋʋsem sõng yɛng n be.+ 5 Tʋʋm toɛy-toɛy+ n be neb a taabã sõngr yĩnga, la yaa Zu-soben-yɛng n be. 6 Vʋʋsem sõngã kɩtdame tɩ nebã maand bũmb toɛy-toɛya, la yaa Wẽnnaam-yɛngã n tũnugd ne nebã n maand bõn-kãense.+ 7 La vʋʋsem sõngã sõngr yaa vẽeneg ned kam fãa pʋgẽ, la b kõta vʋʋsem sõngã nebã fãa nafr yĩnga.+ 8 Bala b kõta yãoã soab tõog t’a tõe n gom ne yam vʋʋsem sõngã maasem yĩnga, la b kõt a to wã tõog t’a tõe n gom ne bãngr vʋʋsem sõng yɛngã maasem yĩnga. 9 B kõta nina tẽeb+ vʋʋsem sõng yɛngã maasem yĩnga, la b kõt a to wã tõog t’a tõe n sãoog bãad-dãmb+ vʋʋsem sõng kãng maasem yĩnga. 10 B kõta yãoã soab tõog t’a maand yel-soalma,+ n kõt a to wã tõog t’a togsd bãngr-goama, n kõt nina tõog t’a tõe n bãng gomd sã n yita Wẽnnaam nengẽ.+ B kõta yãoã soab tõog t’a tõe n gom buud-goam toɛy-toɛya,+ la b kõt a to wã tõog t’a tõe n kelg buud-goam toɛy-toɛy n wilg b võore.+ 11 La yaa vʋʋsem sõng yɛngã bal n kõt tõ-kãensã fãa. A pʋɩt-b-la ned kam fãa wa a mengã sẽn datã bal kɛpɩ.
12 Bala yĩng tara wil wʋsgo. La baa a sẽn tar wil wʋsgã, yaa yĩng a ye bala.+ Yaa woto me ne Kiristã. 13 Yaa vʋʋsem sõng a yembr maasem yĩng la b lis tõnd fãa yĩng a yembr pʋgẽ, sẽn yaa-b Zʋɩf-rãmb wall Gɛrk-rãmbã, sẽn yaa-b yembs wall sẽn pa-b yembsã, la b kɩtame tɩ tõnd fãa yũ vʋʋsem sõng yɛnga.
14 Sɩd me, yĩngã pa will a yembr ye. Yaa wil wʋsgo.+ 15 Naoor sã n yeele: “Mam sẽn pa nugã yĩnga, mam pa naag yĩngã,” rẽ pa kɩtd t’a pa naag yĩngã ye. 16 La tʋbr sã n yeele: “Mam sẽn pa nifã yĩnga, mam pa naag yĩngã,” rẽ pa kɩtd t’a pa naag yĩngã ye. 17 Yĩngã tõr sã n da yaẽ-la nifu, tʋbr ra na n zĩndẽ-la yɛ? A tõrã sã n da yaẽ-la tʋbre, yõor da na n zĩndẽ-la yɛ? 18 La Wẽnnaam ninga yĩngã will fãa zĩig ning sẽn noom-a wã kɛpɩ.
19 Yĩngã wil fãa sã n da yaẽ-la wil-yɛnga, yĩngã ra na n zĩndẽ-la yɛ? 20 La yĩngã wil yaa wʋsgo, tɩ yaool n yaa yĩng a yembre. 21 Nifr pa tõe n yeel nug yaa: “Mam pa rat fo sõngr ye.” La zug me pa tõe n yeel nao yaa: “Mam pa rat yãmb sõngr ye.” 22 Ayo. Yĩngã wil nins sẽn wõnd b pa tar pãngã tara yõodo, 23 la yĩngã wil nins tõnd sẽn get tɩ b ziirã pa ta b taabã, tõnd kɩtdame tɩ b paamd ziir n yɩɩda.+ Woto, tõnd yĩngã wil nins sẽn pa be rasãndã paamdame tɩ b get b yell sõma. 24 La tõnd yĩngã wil nins sẽn be rasãndã pa baood bũmb ye. Baasgo, Wẽnnaam naana yĩngã woto, n kõ yĩngã wil nins sẽn pa tar ziirã ziir-kãsenga, 25 sẽn na yɩl tɩ welgr da zĩnd yĩngã pʋgẽ, la tɩ yĩngã wil tõe n ges taab yelle.+ 26 Yĩngã will a yembr sã n namsdẽ, wilã fãa naagd-a lame n namsdẽ.+ Yĩngã will a yembr sã n paam ziiri, wil a taabã fãa naagd-a lame n kɩdem sũ-noogo.+
27 La yãmb yaa Kiristã yĩngã,+ tɩ y ned kam fãa yaa a yĩngã willi.+ 28 La Wẽnnaam yãka neb tigingã pʋgẽ n kõ-b tʋʋm toor-toore: Pipi yaa tẽn-tʋmdba,+ yiib-n-soab yaa no-rɛɛsdba,+ tãab-n-soab yaa karen-saam-dãmba.+ Rẽ poore, yaa neb sẽn maand yel-soalma,+ neb sẽn paam tõog n tõe n sãoog bãad-dãmba,+ neb sẽn sõngd b taaba, neb sẽn tar minim n tõe n lʋɩ taoore,+ la neb sẽn gomd buud-goam toɛy-toɛya.+ 29 Pa nebã fãa n yaa tẽn-tʋmdb ye. Bɩ bõe? Pa b fãa n yaa no-rɛɛsdb ye. Bɩ bõe? Pa b fãa n yaa karen-saam-dãmb ye. Bɩ bõe? Pa b fãa n maand yel-soalem ye. Bɩ bõe? 30 Pa b fãa n paam tõog n tõe n sãoog bãad-dãmb ye. Bɩ bõe? Pa b fãa n gomd buud-gom-zẽn ye. Bɩ bõe?+ Pa b fãa n tõe n kelg buud-goam toɛy-toɛy n wilg b võor ye. Bɩ bõe?+ 31 La bɩ y kell n mao n bao kũun nins sẽn yaa kãsems n yɩɩdã.*+ Mam na n wilga yãmb bũmb ning sẽn yaa sõma n yɩɩd a taabã hal zĩig sẽn zãre.+
13 Mam sã n gomd ninsaalbã buud-goamã la malɛgsã goamã, la m yaool n pa tar nonglem, mam lebga wa lombr sẽn wẽede, pa rẽ bɩ wa waag sẽn maand bʋʋre. 2 La mam sã n tõe n togs bãngr-goam la m wʋmd Wẽnnaam yel-solgdsã sẽn yaa sõamyã fãa võore, la m tar bãngrã fãa,+ la mam sã n tar tẽeb wʋsg hal n tõe n serg tãens la m yaool n pa tar nonglem, mam yaa zaalem.*+ 3 La mam sã n kõ m paoongã fãa tɩ b rɩlg neb a taaba,+ la m kõ m yĩngã tɩ yɩ maoong sẽn na yɩl n wuk m menga, la m yaool n pa tar nonglem,+ pa na n naf-m baa bilf ye.
4 Nonglem+ maanda sũ-mare,*+ la a maand neere.+ Nonglem pa maand sũ-kiir ye.+ A pa pẽgd a menga, la a pa wukd a meng me ye.+ 5 A pa maand sẽn ka zems ye.*+ A pa baood a meng nafr ye.+ A pa yikd a sũur ye.+ A pa bĩngd wẽng b sẽn maan-a* a sũurẽ ye.+ 6 A pa kɩdemd sũ-noog ne bũmb sẽn pa tɩrg ye.+ A maanda sũ-noog ne sɩda. 7 Baa sẽn wa n yaa a soab fãa, a pa komsd raood n bas ye.+ A tẽeda bũmb fãa,+ a saagda manegr bũmb fãa pʋgẽ,+ a tõogda toog bũmb fãa pʋgẽ.+
8 Nonglem pa sat a bada. La bãngr-goam kũun sã n beẽ, b na n wa saame. Buud-gom-zẽn* sã n beẽ, b na n wa saame. Bãngr sã n beẽ, a na n wa saame. 9 Bala tõnd tara bãngr sẽn pa pid zãnga,+ la d togsd bãngr-goam sẽn yaa wedse. 10 La bũmb ning sẽn pid zãngã sã n wa wa, bũmb ning sẽn pa pid zãngã na n saame. 11 Mam sẽn wa n yaa biigã, mam da gomda wa biiga, n da tagsd wa biiga, la m da bʋgsd wa biiga. La masã, mam sẽn lebg raoã, mam basa yãadmẽ yɛlã tɩ sa. 12 Bala yaa ne nen-gɛtg sẽn pa ne sõma maasem la tõnd get rũndã-rũndã n ne pulum-pulmi.* La wakat kãnga, na n yɩɩ neng ne nenga. Rũndã-rũndã, mam mii wɛdga, la wakat kãnga, m na n bãnga zãnga,* wa b sẽn mi maam sõma wã. 13 La masã, bõn-kãensã b tãabã n paade: Tẽebo, saagre, nonglem. La sẽn yaa-a kãseng n yɩɩd b sʋkã yaa nonglem.+
14 Bao-y nonglem la y kell n bao kũun nins Wẽnnaam sẽn kõtã,* sẽn yɩɩd fãa bãngr-goam togsg kũunã.+ 2 Bala ned ning sẽn gomd buud-gom-zẽng pa gomd ne ninsaalb ye. A gomda ne Wẽnnaam, ned baa a ye sẽn pa kelgdã yĩnga.+ La a togsda Wẽnnaam yel-solgdsã sẽn yaa sõamyã wã+ ne vʋʋsem sõngã maasem. 3 La ned ning sẽn togsd bãngr-goam kengda neb tẽebo, la a kengd b raoodo, la a belsd-b ne a no-goama. 4 Ned ning sẽn gomd buud-gom-zẽng kengda a meng tẽebo, la ned ning sẽn togsd bãngr-goam kengda tigingã tõr tẽebo. 5 Mam nonga yãmb fãa sẽn na n gomd buud-gom-zẽna,+ la m sẽn nong n yɩɩd yaa yãmb sẽn na n togsd bãngr-goama.+ Sɩd me, ned ning sẽn togsd bãngr-goam yɩɩda sẽn gomd-a buud-gom-zẽna, sã n pa a na n wilga a goamã võor sẽn na yɩl tɩ naf tigingã. 6 M saam-biisi, mam sã n wa yãmb nengẽ mas-masã n gomd buud-gom-zẽn ne yãmba, wãn to la rẽ na n sõng yãmba? Mam sã n dat n sõng yãmba, m segd n goma ne yãmb ne vẽnegr sẽn yit Wẽnnaam nengẽ,+ wall ne bãngre,+ wall ne bãngr-gomde, wall ne zãmsgo.
7 Yaa woto me ne bũmb nins sẽn pa vɩ la sẽn maand rãamde, wala makre, wɩɩg wall pɛndga. Ned ning sẽn tar wɩɩg wall pɛndg n deemdẽ wã sã n pa peeb wall a wẽ sõma, nebã na n maana wãn n bãng rãamdã vẽenega? 8 Bala ned sẽn peebd tãntãoog zabr yĩng sã n pa peeb-a tɩ yɩ vẽenega, ãnda n na n segl a meng zabrã yĩnga? 9 Woto me, yãmb sã n pa tall y zɩlemdã n gom goam võor wʋmb sẽn yaa nana, ned na n maana wãn n bãng yãmb sẽn yetã? Sɩd-sɩda, yãmb na n goma vɩʋʋgẽ. 10 Tõe tɩ dũniyã gill zugu, goam buud wʋsg n be, la gomd buud baa a ye ka be n pa tar võor ye. 11 Bala mam sã n pa wʋmd gomdã võore, mam na n yɩɩ sãan sẽn gomd-a wã taoore, la ned ning sẽn gomdã na n yɩɩ sãan mam taoore. 12 Woto me, sẽn mik tɩ yãmb me rata kũun nins vʋʋsem sõngã sẽn kõtã ne y sũy fãa wã, bɩ y bao kũun nins sẽn na n naf tigingã wʋsgo.+
13 Woto wã, bɩ ned ning sẽn gomd buud-gom-zẽng pʋʋs Wẽnnaam sẽn na yɩl n tõog n wilg a võore.+ 14 Bala mam sã n pʋʋsd ne buud-gom-zẽnga, yaa kũun ning vʋʋsem sõngã sẽn kõ maamã n pʋʋsde, la mam pa wʋmd a võor m yamẽ wã ye. 15 La bõe la m segd n maane? M na n pʋʋsa ne kũun ning vʋʋsem sõngã sẽn kõ maamã, la m na n pʋʋsa ne m yamã me. M na n yɩɩla pẽgr yɩɩl ne kũun ning vʋʋsem sõngã sẽn kõ maamã, la m na n yɩɩla pẽgr yɩɩl ne m yamã me. 16 Sã n pa rẽ, fo sã n pẽgd Wẽnnaam ne kũun ning vʋʋsem sõngã sẽn kõ foomã, nin-zaalg sẽn be yãmb sʋkã sẽn pa mi fo sẽn yet bũmb ningã yĩnga, a na n yɩɩ wãn n yeel tɩ “Ãmiina” fo sẽn pʋʋsd Wẽnnaam barkã yĩnga? 17 Yaa sɩd tɩ fo sẽn pʋʋsd Wẽnnaam bark to-to wã zemsame, la pa kengd ned a to wã raood ye. 18 Mam pʋʋsda Wẽnnaam bark mam sẽn gomd buud-gom-zẽn n yɩɩd yãmb fãa wã yĩnga. 19 Baasgo, tiging pʋgẽ, mam nongẽ lame n togs goam a nu ne mam yamã sẽn na yɩl n zãms neb a taabã me, n yɩɩd m sẽn na n togs goam tus-piig ne buud-gom-zẽnga.+
20 M saam-biisi, ra yɩ-y kom-bõoneg y yam-vẽenemã wɛɛngẽ ye.+ La sã n yaa wẽng maanegã wɛɛngẽ, yɩ-y kom-bõonego.+ Yɩ-y neb sẽn bɩ sõma y yam-vẽenemã wɛɛngẽ.+ 21 B gʋlsa Tõogã pʋgẽ n yeel yaa: “A Zeova* yeelame: ‘Mam na n tũnuga ne neb sẽn gomd buud-goam toor-toore, la ne sãamb n gom ne bu-kãngã nebã, la baa ne rẽ, b na n zãgsame tɩ b pa na n kelg maam ye.’”+ 22 Rẽnd buud-gom-zẽn pa bãnd tẽedbã yĩng ye. Yaa neb nins sẽn pa tẽedbã yĩnga.+ La bãngr-goam pa neb nins sẽn pa tẽedbã yĩng ye. Yaa tẽedbã yĩnga. 23 Woto yĩnga, tigingã tõr sã n tigim zĩ-yɛng tɩ nebã fãa gomd buud-gom-zẽna, tɩ nin-zaals wall neb sẽn pa tẽedb wa kẽ, b kõn yeel tɩ y zutã lebgame sɩda? 24 La yãmb fãa sã n togsd bãngr-goam tɩ ned sẽn pa tẽed wall nin-zaalg wa kẽ, yãmb fãa goamã na n wilg-a-la a kongre, la b kɩt t’a fees a meng sõma. 25 Bũmb nins sẽn solg a sũurẽ wã na n lebga vẽenese, tɩ kɩt t’a lʋɩ n fõgen a neng tẽng n waoog Wẽnnaam la a yeele: “Wẽnnaam sɩd bee yãmb sʋka.”+
26 Woto wã, m saam-biisi, bõe la y segd n maane? Yãmb sã n wa tigim taaba, ned a ye tara yɩɩn-sõngo, t’a to tar zãmsgo, t’a to me tar vẽnegre, t’a to tar buud-gom-zẽnga, t’a to tõe n wilg goam võore.+ Bɩ bũmb fãa maan raood kengr yĩnga. 27 La neb kẽer sã n gomd buud-gom-zẽna, bɩ ra zʋʋg neb a yiib bɩ a tãab ye. Bɩ b gom n dees taaba, tɩ ned wilg b goamã võore.+ 28 La ned sẽn tõe n wilg a võor sã n ka be, b segd n sĩnda tigingã pʋgẽ la b gom ne b mense, la ne Wẽnnaam. 29 Bɩ no-rɛɛsdb a yiib bɩ a tãab+ gome, la bɩ neb a taabã kelg sẽn na yɩl n wʋm b goamã võore. 30 La ned a to sã n paam vẽnegr a sẽn zĩ be sasa, bɩ sẽn da gomd-a pipi wã sĩndi. 31 Bala yãmb fãa tõe n togsda bãngr-goam n deesd taaba, sẽn na yɩl tɩ nebã fãa paam zãmsg la b paam raood kengre.+ 32 La no-rɛɛsdbã pa segd n tʋm ne kũun nins vʋʋsem sõngã sẽn kõ-bã yaar ye. 33 Bala Wẽnnaam pa zũnd-zãnd Wẽnnaam ye. A yaa laafɩ Wẽnnaam.+
Segd n yɩɩ wa sẽn yaa to-to nin-sõamyã wã tigimsã fãa pʋsẽ wã: 34 Bɩ pagbã sĩnd tigimsã pʋsẽ, bala b pa kõ-b sor tɩ b gom ye.+ La bɩ b sulg b mens n sak rapã+ wa Tõogã me sẽn yetã. 35 B sã n dat n bãng bũmb võore, bɩ b sok b sɩdbã yiri, bala yaa yãnd ne pag t’a gom tiging pʋgẽ.
36 Wẽnnaam gomdã yii yãmb nengẽ bɩ, bɩ a taa hal yãmb nengẽ bala?
37 Ned sã n tagsdẽ t’a yaa no-rɛɛsa, wall t’a paama vʋʋsem sõngã kũuni, a segd n sak n deegame tɩ bũmb ning mam sẽn gʋlsd yãmbã yaa Zu-soabã noore. 38 La ned sã n paoogd bõn-kãense, b na n paoog-a lame.* 39 Woto yĩnga, m saam-biisi, modg-y wʋsg ne bãngr-goam togsgo,+ la y ra gɩdg ned baa a ye t’a ra gom buud-gom-zẽn ye.+ 40 La bɩ bũmb fãa maan wa sẽn segde, la ra yɩ ne zũnd-zãnd ye.+
15 La m saam-biisi, mam tẽegda yãmb koe-noogã mam sẽn taas yãmbã.+ Yaa koe-noog ning yãmb sẽn deeg la y ket n tũudẽ wã. 2 Yãmb sã n tall koe-noog ning mam sẽn taas yãmbã kãn-kãe, y na n paama fãagr koe-noogã maasem yĩnga. Sã n pa rẽ, yãmb lebga tẽedb zaalem.
3 Bala bũmb nins mam sẽn kõ yãmb pipi wã sʋka, bũmb nins mam sẽn deegã me naagame: Yaa tɩ Kiristã kii tõnd yel-wẽnã yĩng wa Gʋls-sõamyã sẽn wilgã,+ 4 la tɩ b mum-a lame,+ la tɩ rasem a tãab-n-soabã daare+ b vʋʋg-a-la+ wa Gʋls-sõamyã sẽn wilgã,+ 5 la t’a vẽnega a meng ne a Sefaase,*+ la a yaool n vẽneg a meng ne Piig la a yiibã.+ 6 Rẽ poore, a vẽnega a meng ne saam-biis kobs-nu la zak wakat-yɛnga.+ B sʋkã, neb wʋsg ket n bee ne tõndo, la b kẽer maana kaalem.* 7 Rẽ zugẽ, a vẽnega a meng ne a Zake,+ la a vẽneg a meng ne tẽn-tʋmdbã fãa.+ 8 La rẽ fãa poore, a vẽnega a meng ne ma-me,+ wa a sẽn vẽneg a meng ne bi-pɛɛlg sẽn dog tɩ pa ta.
9 Bala mam yaa tẽn-tʋmdbã yao-zʋʋga. Mam pa zems tɩ b bool maam tɩ tẽn-tʋmda, mam sẽn nams Wẽnnaam tigingã+ yĩnga. 10 La Wẽnnaam barkã* maasem yĩnga, mam yaa m sẽn yaa bũmb ningã. Wẽnnaam sẽn zoe mam nimbãanegã pa yɩ zaalem ye. Mam tʋmame n yɩɩg bãmb fãa. La pa yɩ maam n tʋm ye. Yaa Wẽnnaam barkã* sẽn be ne maamã n tʋme. 11 Woto wã, yaa maam n moond tɩ yaa bãmb n moond me, tõnd fãa moonda koe-yɛnga, la yãmb tẽe koe-kãnga.
12 La b sã n moondame n yetẽ tɩ Kirist vʋʋgame n yi kũ-rãmb sʋka,+ maana wãn tɩ yãmb neb kẽer yetẽ tɩ kũum vʋʋgr kae? 13 Sɩd-sɩda, kũum vʋʋgr sã n kae, rẽnd b pa vʋʋg Kiristã me ye. 14 La b sã n pa vʋʋg Kiristã, yaa vẽeneg tɩ tõnd koe-moonegã yaa zaalem, tɩ yãmb tẽebã me yaa zaalem. 15 Sẽn paase, kũum sã n sɩd pa na n vʋʋge, tõnd lebga Wẽnnaam ziri kaset rãmba,+ bala tõnd kõta kaset n yetẽ tɩ Wẽnnaam vʋʋga Kiristã,+ t’a yaool n pa vʋʋg-a ye. 16 Bala kũum sã n pa na n vʋʋge, dẽnd Kirist me pa vʋʋg ye. 17 Sẽn paase, Kirist sã n pa vʋʋge, yãmb tẽebã yaa zaalem. Yãmb ket n bee y yel-wẽnã pʋgẽ.+ 18 Dẽnd neb nins sẽn ki* Kirist pʋgẽ wã me sãamame.+ 19 Sã n yaa vɩ-kãngã yĩng bal la tõnd sẽn tẽ Kiristã, tõnd nimbãaneg n yɩɩd ninsaalbã fãa.
20 La Kirist vʋʋgame n yi kũ-rãmb sʋka. Yẽ n yɩ pipi* n vʋʋg neb nins sẽn ki wã* sʋka.+ 21 Sẽn tũ ne rao a ye tɩ kũum wa wã,+ kũum vʋʋgr me wata rao a ye maasem yĩnga.+ 22 Bala wa sẽn tũ ne a Ãdem tɩ nebã fãa kiidẽ wã,+ na n tũu ne Kiristã me tɩ nebã fãa paam vɩɩm.+ 23 La na n yɩɩ ned kam fãa ne a wakate: Pipi* yaa Kiristã.+ Rẽ poore, na n yɩɩ neb nins sẽn yaa Kirist rẽndã, la nin-kãens vʋʋgrã na n yɩɩ Kirist waoongã wakate.+ 24 Rẽ poor la saabã. Yaa wakat kãng la a Zeezi na n lebs Rĩungã a Wẽnnaamã sẽn yaa a Ba me wã. Rẽ t’a kɩtame tɩ soolem-dãmbã fãa, naam la pãng fãa lebg zaalem.+ 25 Bala a segd n dɩɩ naam hal n tãag wakat ning Wẽnnaam sẽn na n ning a bɛɛbã fãa a naoã tẽngrã.+ 26 Yaoolem bɛ ning b sẽn na n kɩt tɩ lebg zaalmã yaa kũum.+ 27 Bala Wẽnnaam “ninga bũmb fãa a naoã tẽngre.”+ La a* sẽn yeel t’a “ninga bũmb fãa a naoã tẽngrã,”+ yaa vẽeneg tɩ sẽn kɩt-a t’a soog bũmb fãa wã pa naag ye.+ 28 La b sã n wa kɩt t’a soog bũmb fãa, Biigã na n saka sẽn kɩt-a t’a soog bũmb fãa wã,+ sẽn na yɩl tɩ Wẽnnaam lebg bũmb fãa nebã fãa yĩnga.+
29 Sã n pa rẽ, neb nins sẽn deegd lisg n na n wa yɩ kũ-rãmbã na n maana bõe?+ Kũum sã n pa tol n vʋʋgdẽ, bõe yĩng masã tɩ b reegd lisg n na n wa yɩ kũ-rãmb bala? 30 Bõe yĩng me tɩ d gẽnegd d yõor wakat fãa?+ 31 Daar fãa, mam segda yɛl sẽn tõe n tũ ne m yõore. M saam-biisi, rẽ yaa bũmb sẽn yaa vẽenega, wa sũ-noog ning mam sẽn tar yãmb yĩng tõnd Zu-soab a Kirist Zeezi pʋgẽ wã. 32 Mam sẽn zab ne we-rũms Efɛɛzã+ sã n yɩɩ wa neb a taabã sẽn maandã,* a yõod ne maam yaa bõe? Kũum sã n pa na n vʋʋge, “bɩ d rɩ la d yũ, tɩ bala beoogo d na n kiime.”+ 33 Da belg-y y mens ye. Tũud-n-ta-wẽns sãamda minim-sõamyã.+ 34 Puk-y y nin n maan sẽn yaa tɩrg la y ra maan yel-wẽnd ye. Bala neb kẽer pa tar Wẽnnaam bãngrã ye. Mam gomdame n dat tɩ yãnd yõk-yã.
35 Baasgo, nina na n sokame yaa: “Wãn to la sẽn ki-bã na n vʋʋge? B na n yika ne yĩn-bʋg buudu?”+ 36 Yam-koɛɛg soaba! Bõn-buudã fo sẽn bʋtã pa bɩt t’a pa reng n ki ye. 37 Fo pa bʋt bũmb sẽn zoe n bɩ ye. Yaa bõn-buud la fo bʋta, wala makre, bɩle wall bõn-buud a to. 38 La Wẽnnaam kɩtdame t’a yi n lebg wa a sẽn datã, la bõn-buud fãa sẽn yit n lebg bũmb ningã yaa toor ne a to. 39 Pa yĩnsã fãa n yaa a yembr ye. Ninsaal yĩng yaa toore, tɩ naaf yĩng yaa toore, tɩ liuul yĩng yaa toore, tɩ zĩnf rẽnd me yaa toore. 40 Saasẽ bõn-vɩɩs beeme,+ tɩ tẽng zug bõn-vɩɩs me beẽ.+ La saasẽ bõn-vɩɩsã ziir yaa toore, tɩ tẽng zug bõn-vɩɩsã ziir me yaa toore. 41 Wĩntoogã ziir yaa toore, tɩ kiuugã ziir yaa toore,+ tɩ ãdsã ziir me yaa toore. Sɩd-sɩda, ãdg ziir yaa toor ne ãdg a to.
42 Yaa woto me ne kũum vʋʋgrã. B mumda yĩng sẽn tõe n põoge, la yaa yĩng sẽn pa tõe n põog n vʋʋgde.+ 43 A mumbã sasa a yaa yĩng sẽn pa tar waoogre, la a vʋʋgrã sasa a yaa yĩng sẽn tar waoogre. B mumd-a lame t’a ka pãng ye. La a vʋʋgdame n tar pãnga.+ 44 A mumbã sasa a yaa yĩn-nems la zɩɩm, la a vʋʋgrã sasa a pa yĩn-nems la zɩɩm ye. Yĩng sẽn yaa yĩn-nems la zɩɩm sã n beẽ, yĩng sẽn pa yĩn-nems la zɩɩm me beeme. 45 Yaa wa sẽn gʋlsã: “Pipi rao a Ãdem lebga nin-vɩɩga.”*+ Yaoolem Ãdmã lebga vʋʋsem sẽn kõt vɩɩm.+ 46 La yĩng ning sẽn pa yĩn-nems la zɩɩmã pa wa pipi ye. Yaa yĩng ning sẽn yaa yĩn-nems la zɩɩmã n denge, tɩ yĩng ning sẽn pa yĩn-nems la zɩɩmã pʋgle. 47 Pipi raoã yaa tẽngã rẽnda. B naan-a-la ne tom.+ Yiib-n-soab raoã yita saasẽ.+ 48 Wẽnnaam sẽn naan b rãmb ne tomã wõnda soab ning Wẽnnaam sẽn naan ne tomã, tɩ sẽn be-b saasẽ wã wõnd soab ning sẽn yi saasẽ n wa wã.+ 49 La tõnd na n yɩɩ soab ning sẽn be saasẽ wã me wõnego,+ wa tõnd sẽn yaa soab ning b sẽn naan ne tomã wõnegã.+
50 La m saam-biisi, ad bũmb ning mam sẽn yet yãmbã: Yĩn-nems ne zɩɩm pa tõe n kẽ Wẽnnaam Rĩungã pʋgẽ, tɩ bũmb sẽn põogd me pa tõe n paam pʋɩɩr ne bũmb sẽn pa põogd ye. 51 Ade! Mam togsda yãmb yel-soalgdg sẽn yaa sõngo: Tõnd fãa pa na n ki* ye. La tõnd fãa na n toeema+ 52 zĩig pʋgẽ, nif kamsg pʋgẽ, yaoolem tãntãoogã peebg sasa. Bala tãntãoogã na n peebame,+ la sẽn ki-bã na n vʋʋga ne yĩng sẽn pa tõe n põoge, tɩ tõnd me toeeme. 53 Bala bũmb ning sẽn põogdã segd n lebga bũmb sẽn pa põogde,+ tɩ bũmb ning sẽn kiidã lebg bũmb sẽn pa tõe n ki.+ 54 La bũmb ning sẽn põogdã sã n wa lebg bũmb sẽn pa põogde, tɩ bũmb ning sẽn kiidã lebg bũmb sẽn pa tõe n ki, rẽ la bũmb ning sẽn gʋlsã na n pidsi: “B menesa kũum wakat fãa yĩnga.”+ 55 “Kũum, fo tõogrã bee yɛ? Kũum, fo zẽnemã bee yɛ?”+ 56 Zẽnem ning sẽn wat ne kũumã yaa yel-wẽndã,+ la yaa Tõogã n kõt yel-wẽndã pãnga.*+ 57 La bark Wẽnnaam, bala a kõta tõnd tõogr d Zu-soab a Zeezi Kirist maasem yĩnga!+
58 Woto yĩnga, m saam-bi-nongdse, bɩ y yals kãn-kãe+ tẽebã pʋgẽ n da vigsi, n tar tʋʋm wʋsg Zu-soabã tʋʋmdã pʋgẽ wakat fãa,+ n miẽ tɩ y sẽn tʋmd wʋsg Zu-soabã yĩngã pa na n yɩ zaalem ye.+
16 La sã n yaa ne ligdã y sẽn tigsd nin-sõamyã wã yĩngã wɛɛngẽ,+ bɩ y tũ sagls nins mam sẽn kõ Galasi soolmã tigimsã. 2 Semennã pipi daar* fãa, yãmb ned kam fãa segd n yãka bũmb n bĩng kɛɛng wa sẽn zems a paoongo. Woto, mam sã n wa wa, pa na n le yɩ ligd tigsg ye. 3 La m sã n wa ta be, m na n tʋma rap nins yãmb sẽn wilg y lɛta wã pʋsẽ tɩ y kɩs-b-la sɩdã,+ tɩ b tall kũun ning yãmb sẽn kõ ne yamleoogã n kẽng Zerizalɛm. 4 La sã n mik tɩ yɩta sõma tɩ ma-me kẽng be, b na tũ maam n kẽnge.
5 La mam sã n wa pasg Masedoan soolmã n sa, m na n waa yãmb nengẽ. Bala mam na n pasga Masedoanne,+ 6 la tõe tɩ mam na n paa yãmb nengẽ wall m pʋd n zĩnd yãmb nengẽ waoodã wakate, sẽn na yɩl tɩ y yãag maam bilf tɩ m kẽng zĩig ning fãa m sẽn na n kẽnge. 7 Mam pa rat n pɩʋʋg n ges yãmb bal la m loog ye. Bala mam saagdame t’a Zeova* sã n sake, mam na n paa yãmb nengẽ bilfu.+ 8 La mam na n paa Efɛɛz+ n tãag Pãntekot tigrã. 9 Bala kʋɩleng sẽn yaa yaleng la b pak mam yĩng sẽn na yɩl tɩ m tʋm wʋsgo,+ la bɛɛb wʋsg me n be.
10 A Tɩmote+ sã n ta yãmb nengẽ, bɩ y modg tɩ baa fʋɩ ra yɛɛs-a yãmb sʋk ye. Bala a tʋmda a Zeova* tʋʋmdã+ wa ma-me sẽn tʋmdã bala. 11 Woto yĩnga, bɩ ned baa a ye ra paoog-a ye. Bɩ y yãag-a bilf t’a tog sorã ne laafɩ n lebg n wa mam nengẽ, bala maam ne saam-biisã gũud-a lame.
12 La sã n yaa ne d saam-biig a Apolose,+ mam kos-a-la ne m sũur fãa t’a tũ saam-biisã n wa yãmb nengẽ. A nan pa rat n wa yãmb nengẽ ye. La a sã n paam weere, a na n waame.
13 Ra gũs-y ye.+ Yals-y kãn-kãe tẽebã pʋgẽ.+ Kell-y n yɩ-y rapa.*+ Lebg-y neb sẽn tar pãnga.+ 14 Bɩ y maan bũmb fãa ne nonglem.+
15 La m saam-biisi, ad bũmb mam sẽn kot yãmb tɩ y maane: Yãmb miime t’a Ɛstefanas zakã rãmb n yɩ pipi n lebg karen-biis Akayi soolmẽ wã, la tɩ b sõngda nin-sõamyã wã ne b sũy fãa. 16 Bɩ yãmb me ket n sakd neb a woto buudu, la y sakd neb nins fãa sẽn naag tõnd n tʋmdẽ, la sẽn tʋmd wʋsgã.+ 17 Mam sũur nooma a Ɛstefanas+ ne a Fortunatus la a Akayikus sẽn wa ka wã, b sẽn deeg yãmb zĩig n sõng maam wʋsgã yĩnga. 18 Bala b kenga mam raood la b keng yãmb me raoodo. Woto yĩnga, bɩ y waoog nin-kãens buudã.
19 Aazi soolmã tigimsã toondã yãmb b pʋʋsem. A Akila ne a Priska, n paas tiging ning sẽn tigimd b zakẽ wã+ pʋʋsda yãmb neer Zu-soabã pʋgẽ. 20 Saam-biisã fãa pʋʋsda yãmba. Pʋʋs-y taab ne pʋ-peelem mokre.
21 Ad maam a Poll pʋʋsem, m sẽn gʋls ne m meng nugu.
22 Ned sã n pa nong Zu-soabã, bɩ kãab-wẽng zĩnd a zugu. Tõnd Zu-soaba, wa-y-yã! 23 Bɩ Zu-soab a Zeezi barkã* zĩnd ne yãmba. 24 Bɩ mam nonglmã zĩnd ne yãmb fãa Kirist Zeezi pʋgẽ.
Bɩ, “lohorem d sẽn pa segd ne.”
Bɩ, “lohorem d sẽn pa segd ne wã.”
Bɩ, “maan tũud-n-taar.”
B sẽn boond me t’a Pɩyɛɛrã.
Bɩ, “bãngdb goama.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Gɛrk, “Gʋlsd.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ, zĩig ning b sẽn gʋls tɩ “Dũniyã.”
Bɩ, “nin-kãsems zagsẽ.”
Gɛrk, “yĩn-nems.”
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Gɛrk, “a Zeova pʋgẽ.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ, zĩig ning b sẽn gʋls tɩ “Dũniyã.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ, zĩig ning b sẽn gʋls tɩ “Dũniyã.”
Bɩ, “kʋ Zu-soab ning sẽn tar ziirã ra-luk zug ye.”
Bɩ, “sakd.”
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Bɩ, “tara raab-yɛnga.”
Bɩ, “lohorem d sẽn pa segd ne wã.”
Bɩ, “tʋʋmd taoor soab sẽn tar yam.”
Gɛrk, “kɩtame tɩ ned kam fãa tʋʋmd lebg vẽenega.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ, zĩig ning b sẽn gʋls tɩ “Dũniyã.”
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
B sẽn boond me t’a Pɩyɛɛrã.
Bɩ, “sõangdba.”
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Gɛrk, “Tõnd yaa bɛɛla.”
Gɛrk, “tõnd yõkda sɛɛga.”
Bɩ, “gũudb.”
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Gɛrk, porneya. Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Gɛrk, porneya. Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Rat n yeel tɩ neb nins sẽn pa mi Wẽnnaamã.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ, zĩig ning b sẽn gʋls tɩ “Sɩɩga.”
Rat n yeel tɩ Bur sẽn ka rabɩll tigrã.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ, zĩig ning b sẽn gʋls tɩ “Yoobã.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ, zĩig ning b sẽn gʋls tɩ “Yoobã.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ, zĩig ning b sẽn gʋls tɩ “Yoobã.”
Bɩ, “ned sẽn gomd gom-põaasa.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ, zĩig ning b sẽn gʋls tɩ “Yoobã.”
Bɩ, “neb sẽn gomd gom-põaasa.”
Gɛrk, porneya. Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Gɛrk, porneya. Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Rat n yeel tɩ kẽ ne.
Gɛrk, porneya. Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Bɩ, “welge.”
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Bɩ, “sẽn zɩ n kẽ-b kãadmã.”
Pʋg-sad sẽn pa mi raoa.
Gɛrk, “n dɩgl bẽdg yãmb taoor.”
Gɛrk, “sã n gũs kũum pʋgẽ.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Gɛrk, “noor.”
Bɩ, “pag sẽn yaa tẽed.”
B sẽn boond me t’a Pɩyɛɛrã.
Gɛrk, “noor.”
Bɩ, “sor.”
Bɩ, “sɩbgda, weoogda.”
Bɩ, “ra yaa.”
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Pa kũum sɩd-sɩd yell la b sẽn gomdã ye. Yaa bãmb ne Wẽnnaam zoodã sẽn sãamã yell la b gomda.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Rat n yeel tɩ neb nins sẽn pa tẽedbã.
Bɩ, “kell n bao kũun nins sẽn yaa kãsems n yɩɩdã ne yẽesem.”
Bɩ, “pa tar yõod ye.”
Bɩ, “sũ-tõogo.”
Bɩ, “a pa paoogd ned ye.”
Bɩ, “bĩngd beegr.”
Rat n yeel tɩ ned sẽn gomd buud-gom-zẽn ne yel-soalma.
Bɩ, “pa ne sõma ye.”
Bɩ, “takɩ.”
Bɩ, “kell n bao kũun nins Wẽnnaam sẽn kõtã ne yẽesem.”
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Pa rẽ bɩ, “ned sã n yaa zɩta, a na n kell n yɩɩ zɩta.”
B sẽn boond me t’a Pɩyɛɛrã.
Gɛrk, “gũsame.”
Bɩ, “lohorem d sẽn pa segd ne wã.”
Bɩ, “lohorem d sẽn pa segd ne wã.”
Gɛrk, “sẽn gũs.”
Gɛrk, “dẽenem biis.”
Gɛrk, “sẽn gõe wã.”
Gɛrk, “Dẽenem biisã.”
Wõnda yaa a Davɩɩde.
Pa rẽ bɩ, “wa sẽn zems ninsaal tagsgo.”
Bɩ, “sɩ-vɩɩga.”
Gɛrk, “gũs.”
Bɩ, “Tõogã n yaa yel-wẽndã pãnga.”
Ges-y tẽngr vẽnegr ning sẽn be Matiye 28:1 wã.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.
Bɩ, “Tall-y raoodo.”
Bɩ, “lohorem d sẽn pa segd ne wã.”