Rĩungã kɩbay no. 34
Bõe yĩng tɩ vɩɩmã pid ne zu-loees woto?
Arzãn zu-loees sẽn kaẽ tõe n zĩndame bɩ?
ZU-LOE-KÃSEMS ZẼNDAME—BÕE YĨNGA?
Wakat fãa, nebã paama zu-loeese. baa ne neb wusg sẽn tags tɩ rũndã-rũndã bãngrã ra na n tõog n yidg-b lame wã, zu-loe-kãsems tara zẽnebo.
Bi-beelmã: Sẽn tar-b bãan sor zug bɩ b yiy mengã paooda. Erop tẽng a yembrẽ, sẽn pẽneg ned a 1 a 3 zug la bi-beelmã mad sẽn pa kaoos pʋgẽ.
Tẽngã: Pemsmã, tẽn-gãongã la koomã rẽgeng tara paasg dũniyã gill zugu. Tẽns nins sẽn nan yidgdã pʋsẽ, ned a yembr naas zug n pa paamd ko-yɩlemde.
Naongã: Naong rãmbã la komdsã paasdame n yɩɩd pĩnda. Tẽns kẽer pʋsẽ, sẽn yɩɩd neb 90 koabg zug n vɩ naong pʋgẽ. Dũniyã tʋm-tʋmdb 30 koabg zugu, sẽn pẽneg neb milyõ 800 n pa tar tʋʋma, bɩ n tʋmdẽ tɩ pa loet b bãong ye—la b sõorã paasdame.
Komã: Baa yãmb mengã sã n tar dɩɩb sẽn sekde, pa woto ne neb milyõ rãmb sẽn tar paasg ye. Tẽns nins sẽn pa yidgã pʋsẽ, yʋʋmd fãa, sẽn ta neb milyõ 13, tɩ wʋsg sẽn yɩɩd yaa kamb n kiid koma yĩnga.
Zabã: Sẽn pa kaoos pʋgẽ, neb tus kob-gĩn la b kʋ buud zabrẽ. Yʋʋm kob-gĩn 20 wã pʋgẽ, zabã kʋʋ sẽn yɩɩd neb milyõ koabga.
Zu-loees a taaba: Sẽn be yĩngrã toor sẽn ka be, bɩ d paas zak wãabã sẽn zẽnd n paasdẽ wã, ma rãmb sẽn pa kẽ kãadma paasgo, sẽn pa tar-b ro-gãagã paasgo, dorogã yembd sẽn piuugd dũniyã tõr zugã, yoobã piuugrã. Wa sẽn zemse, ned sẽn da be Etazĩni taoor dãmbã sʋk yeelame: “Bãnã yaa wʋsg-wʋsg n wilgdẽ tɩ ... buud-vɩɩm-halhaalã sãamame.” Yʋʋm 30 sẽn loog sẽn pa kaoosã pʋgẽ, Etazĩni nebã fɩɩga 41 koabg zugu, la tʋʋm-wẽnsã paasa tao-tao n ta 560 koabg zugu, rog tɩ pa tũ ne kãadmã paasa 400 koabg zugu, kãadem kaoobã paasa 300 koabg zugu, kom-bɩɩs sẽn kʋʋd b mensã paas n yɩɩda 200 koabg zugu. Yaa woto me tẽns a taab pʋsẽ.
Bõe yĩng tɩ zu-loeesã zẽnda?
Tõnd Naandã tara a leokrã. A Gomdã boonda wakat kãensã sẽn pid ne zu-loeesã tɩ “yaoolem wakate,” sasa ning ‘tood sẽn da na n zĩndã.’ (2 Timote 3:1) Bõe yaoolem wakate? Be neere, Biiblã gomda “dũniyã sɛɛb” yelle.—Matɩe 24:3.
Rũndã-rũndã zu-loeesã sẽn tar paasgã wilgda vẽeneg tɩ yɛl siglg kãngã saab kolgame, n paas wẽnemã fãa la neb nins sẽn wat ne-a wã. (Matɩe 24:3-14; 2 Tɩmote 3:1-5; Wilgri 12:7-12) Ka la bilfu, Wẽnnaam na n kẽesa a toog n kɩt tɩ rũndã-rũndã zu-loeesã yidg zãng fasɩ.—Zeremi 25:31-33; Wilgri 19:11-21.
DŨNI KÃNGÃ TŨUDMÃ PA TÕOG YE
Wall tɩ b sõng n welg rũndã-rũndã zu-loeesã, dũni kãngã tũudmã sigls paas-b lame. Zabr wakate, katolik rãmb kʋʋda katolik rãmba, tɩ portɛstã rãmb kʋʋd portɛstã rãmba—milyõ rãmba. Sẽn pa kaoos pʋgẽ Ruwãnda, katolik rãmbã sẽn yaa wʋsg n yɩɩdẽ wã, nebã kʋʋ taab tɩ ta tus-kobse! (Ges-y fotã sẽn be goabgã pʋgẽ.)
A Zezi ra na n kẽnga zabr ne bug-raoog bɩ karentɛ n kʋ a karen-biisã tɩ b buudã ra yaa toor ne yẽ rẽndã yĩng bɩ? Sɩd-sɩda yaa ayo! Biiblã yeta woto: “Ned ninga sẽn nong Wẽnnaam, bɩ a nong a ba-biig me.” (1 Zã 4:20, 21) Dũni kãngã tũudum pa tõog n maan woto ye. “B yetame tɩ b mii Wẽnnaam, la ne bãmb tʋʋma bãmb kɩɩsda Wẽnnaam.”—Tɩt 1:16.
Sẽn paase, b sẽn sɩd pa tũud Biiblã vɩɩm-manesem noyã yĩnga, dũniyã tũudum sõngd n kɩtdame tɩ vɩɩm-manesmã sãamd wʋsg dũniyã gill zugu.
A Zezi yeelame tɩ y ra na n tõog n bãnga ziri tũudmã n welg ne sɩd tũudmã ‘ne a biisã’—ne a nebã sẽn maand bũmb ningã. A leb n yeelame: “Tɩɩg ninga fãa sẽn ka womd bi-sõama, b na n kɛ-a lame n lob bugmẽ.” (Matɩe 7:15-20) Wẽnnaam Gomdã sagenda tõnd tɩ d zoe n yi tũudum ning pʋgẽ sẽn tar bi-wẽnsã, tɩ woto kɩt t’a be sãoongã taoorã.—Wilgri 18:4.
Sɩd tũudmã pa kong ye
Sɩd tũudmã “womda bi-sõama,” sẽn yɩɩd fãa nonglmã. (Matɩe 7:17; Zã 13:34, 35) Tẽn-tẽns saam-biis sẽn yaa kiris-neb sẽn tar zems-n-taar sul-bʋg n wilgd nonglem kãngã buudu? Ãnd n zãgsd t’a kõn kʋ a meng tũudum neb bɩ ned buud a to?—1 Zã 3:10-12.
A Zeova Kaset rãmbã yʋy yiime tɩ b womda “bi-sõama” kãensã. Dũniyã gill zugu, sẽn yɩɩd tẽns 230 pʋsẽ, ‘b rɩka b sʋʋsa n kud wãgse.’ (Ezai 2:4) B wilga b nonglmã ne nebã me ne b sakrã ne Kirista sẽn kõ noor tɩ b moon Wẽnnaam Rĩungã “koe-noog” dũniyã gill zugã. (Matɩe 24:14) B leb n tũudame la b teend vɩɩm-manesem yɩlemdã zãmsg sẽn be Biiblã pʋgẽ wã.—1 Korẽnt dãmba 6:9-11.
Sɩd tũudmã pa kong ye. A teesda nebã Ned ning bal sẽn tõe n welg ãdem-biisã zu-loeesã nengẽ. Ka la bilfu, Nin-kãngã na n waa ne dũni sẽn yaa paalg zãnga. Nin-kãng yaa ãnda? (D bõos tɩ y ges yaoolem seb-vã-nengã.)
ARZÃN ZU-LOEES SẼN KAẼ N SƖD WATE
Y sã n da tõe, y kõn yidgẽ zu-loees nins fãa sẽn namsd ãdem-biisã sɩda? Sɩd-sɩda y na maanẽ woto! D segdẽ lame n tags tɩ tõnd Naandã sẽn tar nonglmã, sẽn ya a yen tãa n tar tõog la yam n na n yidg ãdem-biisã zu-loeesã, pa na n maan sẽn zem woto sɩda?
Biiblã wilgdame tɩ Wẽnnaam na n kẽesa a toog ninsaalbã yɛlẽ ne a yĩngr goosneema wã sẽn be a Zezi Kirist nugẽ wã tũnugri. A na n “wãa” tẽng zug goosneema rãmbã sẽn põogã. (Daniɛll 2:44; Matɩe 6:9, 10) La bõe yĩnga? A sẽn gomd ne Wẽnnaam, yɩɩl-gʋlsdã leokdame: “Tɩ nebã tõe n bãng tɩ fo yʋʋr sẽn yaa a Zeova, foo f yembr bala n yaa Zãntlem-sẽn-ka-to soab tẽngã fãa zugã.”—Yɩɩl Sõamyã 83:18, NW.
Dũni kãngã saabẽ, neb n na n põs bɩ? Biiblã yetame: “Dũniyã . . . loogdame, la ned ninga sẽn maand Wẽnnaam daab paada wakat sẽn-ka-sɛta.” (1 Zã 2:17) Põsdb kãens na n vɩɩmda yɛ wakat sẽn-ka-sɛta? “Nin-tɩrs[ã] na n sooga dũniyã la bãmb na n zĩnda a zug wakat sẽn-ka-sɛta,” woto la Biiblã leokda.—Yɩɩl Sõamyã 37:9-11, 29; Yelbũna 2:21, 22.
Wẽnnaam dũni paalgã pʋgẽ, “kũum ka na n le zĩnd ye, la sũ-sãoong bɩ yãbre wala toog kõn leb n zĩnd yɛs ye.” (Wilgri 21:4) Tʋʋm-wẽnse, naongo, kom, bãase, sũ-sãoong bɩ kũum kõn leb n zĩnd ye! Ges-y, kũum na n leb n vɩɩmdam menga! “Kũum . . . na n vʋʋgame.” (Tʋʋma 24:15) La b na n toeema tẽngã meng t’a lebg arzãn sɩd-sɩda.—Ezai 35:1, 2; Luk 23:43.
Bõe la d segd n maan n paam n vɩɩmd Wẽnnaam dũni paalgã pʋgẽ? A Zezi yeelame: “Vɩɩm sẽn-ka-sɛta yaa woto, tɩ bãmb na bãng yãmb sẽn yaa sɩd Wẽnnaam sẽn-ka-to la a Zezi Kirist yãmb sẽn tʋm a soabã.” (Zã 17:3) Dũniyã gill zugu, neb milyõ rãmb sẽn yaa pʋ-peelem dãmb paamda bãng-kãngã. Rẽ kõt-b-la tõog tɩ b mao ne b mens zu-loeesã masã, la sẽn tar yõod n yɩɩda, a kõt-b-la bas-yard zãng tɩ zu-loees nins welgr sẽn yɩɩd b nugã na n paama tɩɩm zãng fasɩ Wẽnnaam dũni paalgã pʋgẽ.
[Picture Credit Line on page 2]
WHO phot by P. Almasy
[Picture Credit Line on page 3]
Jerden Bouman/Sipa Press