Zĩ-likri

A Zeova yaa ‘Wẽnnaam sẽn pid ne sũ-mar la belsgo.’ (Rom. 15:5) Yẽ bal n mi tõnd sõma, la a mi d zu-loeesã sẽn namsd tõnd to-to wã me. Rẽnd d sã n wa tar zu-loɛɛga, a mi a sẽn na n sõng tõnd to-to tɩ d tõog toogo. La d sã n pʋʋs Wẽnnaam n kos t’a sõng-d tɩ d bɩɩs sũ-mare, wãn to la a na n sõng-do? D sã n tar zu-loɛɛg n kos a Zeova t’a sõng-d tɩ d tõog toogo, a na n sõng-d lame. (1 Kor. 10:13) Wãn to la a na n sõng-do? Wakat ninga, a sõngd-d lame tɩ d welg yellã. La naoor wʋsgo, a kõt-d-la raoodo, tɩ d tõog “n yals makrã pʋgẽ.” A sõngd-d lame tɩ d tõog n “yɩ neb sẽn kẽngd taoor sɩd-sɩda, la sẽn tar sũ-mare.” (Kol. 1:11) Sẽn paase, a Zeova sẽn mi tõnd pãngã tɛkã, a pa na n bas tɩ zu-loɛɛg wa yɩɩg d pãnga, tɩ d pa tõog n kell n sak-a ye. w16.04 2:5, 6

Biiblã yeelame tɩ d tog n saka ninsaalbã goosneema-rãmbã, la a yeel me tɩ d segd n saka a Zeova n yɩɩd ninsaalbã. (Tʋʋ. 5:29; Tit 3:1) D maanda a wãn n tõog n tũ no-kãensã? A Zeezi togsa gomd ning sẽn yaa rũndã daar vɛrse wã, tɩ sõngd tõnd tɩ d bãng tɩ zu-soben-dãmb nins sẽn yaa ninsaalbã sakr tara koaka. D sakda d tẽngã taoor dãmb noyã, n waoogd goosneemã tʋm-tʋmdbã, la d yaood lampo-rãmbã. (Rom. 13:7) La goosneema sã n wa rat tɩ d maan bũmb Wẽnnaam sẽn gɩdge, d wilgda ne waoogr tɩ d pa na n sak ye. D pa kẽesd d toog dũniyã politikã yɛlẽ ye. (Eza. 2:4) Rẽ n so tɩ d sakd goosneema-rãmbã a Zeova sẽn bas tɩ nan beẽ wã, la d yaool n pa naagd n maand tẽng-n-biilmã yɛl ye. (Rom. 13:1, 2) Tõnd pa maand politiki, d pa votde, d pa makd n na n kɩt tɩ b toeem tẽngã taoor dãmba, la d pa baood me tɩ politikã rãmb tũ d raab ye. w16.04 4:1, 2

Naoor wʋsgo, kiris-ned ne a to moor sã n yõsge, b segd n modg n welg-a lame tɩ ned pa kẽes a toog ye. La a Zeezi yeelame tɩ yɛl kẽer pʋgẽ, tõe n yɩɩ tɩlɛ tɩ tigingã neb kẽer kẽes b toogo. (Mat. 18:15-17) La pa mo-yõs-bõonesã yell la a Zeezi sẽn gomdã ye. Bõe n wilgd rẽ? A Zeezi yeelame tɩ saam-biigã sã n tɩ yã bɛɛgdã tɩ pa yãk nenga, t’a kɩt tɩ kaset rãmb yãag-a tɩ b kẽng tɩ rẽ me pa yãk nenga, t’a kong n togs kãsem-dãmbã, tɩ bɛɛgdã kell n pa kelg bãmb me, bɩ b “ges a soabã wa ned sẽn ka pʋʋsd Wẽnnaam la a wa yaood dɛɛgda.” Woto rat n yeelame tɩ yaa kongr sẽn sek b na yiis a soabã tigingã pʋgẽ, a sã n pa sak n na n tek yam. Tõe n yɩɩ wa kãnegre, pa rẽ bɩ zãmb wall wẽgbo. w16.05 1:14

Pa bũmb fãa wɛɛngẽ la d tõe n yã noor takɩ Biiblã pʋgẽ ye. Wala makre, d pa yãt noy takɩ sẽn wilgd kiris-ned sẽn segd n ning fut nins la a maneg a meng to-to ye. Woto wilgdame t’a Zeova yamã ka to ye. Bala, nebã futã la b sẽn manegd b mensã to-to wã pa yembr tẽng ne a to fãa pʋgẽ ye. Sẽn paase, toeemda wakat fãa. Biiblã sã n da kõ noy takɩ n wilg fut sẽn sakd la sẽn pa sakde, rũndã-rũndã ra na n yɩɩ toog tɩ d tũ. Yaa rẽ yĩng me n kɩt tɩ Biiblã pa kõ noy takɩ sẽn wilgd kiris-ned nug-tʋʋmd sẽn segd n yɩ a soaba, a sẽn tog n tɩp a meng to-to, wall reem la sɛb bɩ filim nins sẽn yaa sõma ye. D sã n wa rat n maan bũmb tɩ Biiblã pa kõ noor takɩ, d maanda wãna? Sã n wa yaa woto, segdame tɩ d reng n maag d yĩng n tagse, n bãng d sẽn tõe n maan to-to n ta a Zeova yam, la d ra maan sẽn noom tõnd bal ye.—Yɩɩn. 37:5. w16.05 3:2, 6

Yaa vẽeneg tɩ ned kam fãa tara Biiblã sɛb a sẽn nong n yɩɩda. Kẽer yaa evãnzill-dãmbã, bala, b wilgda a Zeezi sẽn dɩk a Ba wã naoor to-to wã, tɩ kɩt tɩ d tõe n bãng a Zeova sẽn yaa Wẽnnaam ning buudã, hal tɩ kẽed sũuri. (Zã 14:9) Sãnda nonga Biiblã sɛb nins sẽn tar bãngr-goam wʋsgã. Wala makre, Vẽnegr sebrã. A wilgda “bũmb nins sẽn tog n zĩnd wakat bilf sã n paase.” (Vẽn. 1:1) Sãmbg kae me tɩ tõnd wʋsg zoe n paama belsg Yɩɩn-sõamyã sebrã pʋgẽ, wall d karma Yel-bũn sebrã n dɩk yam tɩ sõng-do. Vẽenega, Biiblã sɩd yaa sebr sẽn nafd nebã fãa. D sẽn nong Biiblã kɩtame tɩ d nong sɛb nins siglgã sẽn yiisdã me. Bala, b sõngdame tɩ d wʋmd Biiblã goam võore. D nonga siglgã sɛb toor-toorã. Wala makre, borsiir-dãmbã la periodik-rãmbã. D kɩsa sɩd tɩ yaa a Zeova n kõt tõnd bõn-kãens fãa, tɩ sõngd tõnd tɩ d paasd tõnd ne yẽ zoodã, tɩ d tõe n kell n yɩ “sõama tẽeba pʋga.”—Tit 2:2. w16.05 5:1-3

Wãn to la Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sõngd tõnd tɩ d toeemdẽ? A tõe n sõng-d-la bũmb wʋsg pʋgẽ. Wala makre, zʋgd nins vʋʋsem sõngã sẽn sõngd tõnd tɩ d bɩɩsdẽ wã kɩtdame tɩ d wõnegd Kiristã. D rɩk makr ne nonglmã. D sẽn nong Wẽnnaamã kɩtame tɩ d rat ne sũy fãa n sak-a la d bas t’a sõng-d tɩ d toeeme. Bala, d kɩsa sɩd t’a noyã sakr pa yɩɩd tõnd pãng ye. Vʋʋsem sõngã leb n tõe n kõ-d-la pãng tɩ d ra bas tɩ dũniyã ne a nebã yamã tõog tɩ d wõneg-b ye. (Efɛ. 2:2) Tʋm-tʋmd a Poll sẽn wa n yaa bi-bɩɩgã, a ra tara zʋɩf-rãmbã tũudum taoor dãmb yamã buudu, n da yaa tɩtaam soaba. La vʋʋsem sõngã sõng-a lame t’a toeeme. Ad a sẽn yeel kaoosg zugẽ: “Tõnd pãnga yita Wẽnnaam nengẽ, a ka tõnd meng pãng ye.” (2 Kor. 4:7, Sebr Sõngo) Bɩ d rɩk a Poll naoore, n ket n kot vʋʋsem sõngã, n miẽ t’a Zeova na n deega d kosgã.—Yɩɩn. 10:17. w16.06 1:12

A Zeova a ye bal n yaa tõnd Wẽnnaam. Yẽ a ye bal la d segd n tũ. D pa tõe n tũud a Zeova la d tũud wẽnnaam-dãmb a taaba, pa rẽ bɩ n bas tɩ d tũudmã kalem ne tũudum a taabã neb tagsa bɩ b yel-maandɩ ye. A Zeova pa Wẽnnaam sẽn yɩɩd wẽnnaam-dãmb a taabã bal ye. Yẽ a ye tãa n yaa Wẽnnaam sɩd-sɩda. Rẽ n so tɩ yaa yẽ bal la d segd n tũ. A Zeova raabã maaneg n segd n pak tõnd n yɩɩda. Rẽnd d sã n dat n wilg tɩ yaa a Zeova a ye bal la d tũuda, d segd n gũusame n da wa bas tɩ bũmb kɩt tɩ d bas a Zeova, wall d pa le tũud-a ne d sũur fãa ye. Tõe n yɩɩ bõe? Tõod piigã a Zeova sẽn da kõ Israyɛll nebã pʋgẽ, a yeelame tɩ b pa segd n tũ wẽnnaam-dãmb a taaba, la tɩ b pa segd n pʋʋs bõn-naands ye. (Tõo. 5:6-10) Rũndã-rũndã, bũmb toor-toor la nebã maanda, tɩ yaa wa bõn-naands pʋʋsgo. Tõeeme meng tɩ b pa mi ye. La noy nins a Zeova sẽn dat t’a nin-buiidã tũ wã pa toeem ye. A ket n datame tɩ d tũ yẽ a ye tãa.—Mark 12:29. w16.06 3:10, 12

A Pɩyɛɛr soka a Zeezi n na n bãng sã n yaa “naoor a yopoe” la d segd n kõ ned sugri, t’a Zeezi leok yaa: “M pa yet tɩ naoor a yopoe bal ye, yaa naoor pisopoe la a yopoe.” (Mat. 6:15; 18:21, 22, Sebr sõngo) Yɩta sõma me tɩ d tẽegdẽ tɩ d fãa sẽn pa zems zãngã, tõnd me tõe n wa maana bũmb tɩ sãam d taabã sũuri. D sã n mik tɩ bũmb d sẽn maan sãama d tẽed-n-taag sũuri, d segd n tũu Biiblã sẽn yeelã, n kẽng a nengẽ n tɩ maneg yellã, tɩ laafɩ le zĩndi. (Mat. 5:23, 24) D sã n beeg ned t’a kõ-d sugri, noom-d lame. Rẽnd ned sã n wa beeg-do, tõnd me segd n kõo sugri. (1 Kor. 13:5; Kol. 3:13) D sã n minim n kõt d taabã sugri, a Zeova me na n kõt-d-la sugri. Rẽnd d tẽed-n-taag sã n wa konge, bɩ d yɩ nimbãan-zoɛt n kõ-a sugr wa tõnd Ba a Zeova.—Yɩɩn. 103:12-14. w16.06 4:15, 17

Rũndã-rũndã sẽn yaa yaoolem wakatã, a Zeova bobla a nin-buiidã tʋʋmde. B segd n moona Rĩungã koe-noogã “dũni gill fãa, tɩ yɩ kaset soolem toay-toayã fãa nebã yĩnga.” (Mat. 24:14) Yaa Wẽnnaam soolem bɩ a Rĩungã koe-noogã la b sẽn boond me tɩ “Wẽnnaam barkã koe-noogã.” Bõe yĩng tɩ d yet woto? Bala, yaa Wẽnnaam barkã sẽn ka to wã yĩng la d na n paam bark buud toor-toorã a Rĩungã sẽn na n wa ne wã. (Tʋʋ. 20:24; Efɛ. 1:3) A Poll moona koɛɛgã ne yẽesem tɩ wilg t’a sũur nooma ne a Zeova barkã sẽn ka to wã. Bɩ ned kam fãa sok a meng woto: ‘Mam rɩkda a Poll togs-n-taar bɩ?’ (Rom. 1:14-15) Bũmb kẽer la a Zeova maand tõnd neer yĩnga, baa ne d sẽn yaa yel-wẽn-maandbã, tɩ d miẽ tɩ yaa a barkã sẽn ka to wã yĩnga. A Zeova sẽn maan-d neer woto fãa wã, d segd n sõnga neb a taab me tɩ b bãng a sẽn wilgd ãdem-biisã a nonglem to-to, la bũmb ning b sẽn tog n maan n dɩ rẽ yõodo. w16.07 4:4, 5

A Zeezi kũumã sẽn wa n kolgdẽ wã, a yeela a karen-biisã naoor a tãab t’a Sʋɩtãan la “dũni-kãngã naabã.” (Zã 12:31; 14:30; 16:11) A Sʋɩtãan tũnugda ne ziri tũudmã n belgd nebã. Yaa rẽ yĩng la neb wʋsg sẽn pa tẽed tɩ dũni-kãngã sɛɛbã sɩd kolgame wã. (Sof. 1:14) Rẽnd yaa vẽeneg t’a Sʋɩtãan luda neb nins sẽn pa tẽedã yam. (2 Kor. 4:3-6) Rẽ n kɩt tɩ d sã n yeel nebã tɩ dũniyã sɛɛb kolgame, wʋsg pa rat n deeg ye. Baa nebã sã n maand b toog kae ne Biiblã bãngr-goamã, d pa segd n bas tɩ rẽ koms d raood ye. Tõnd mii bũmb ning sẽn kɩt tɩ d segd n kell n wɩng ne gũubã. w16.07 2:11, 12

Yi-kãadem daare, pʋg-paalã sɩd sã n wa yã a pagã sẽn maneg a meng sõma, n yaa neerã, a sũ-noogã pa tõe n bãng n bilg ye. Pʋg-paalã sũur me nooma hal wʋsgo. A Zeova sẽn yaa kãadmã lugundã kõo sagls a Gomdã pʋgẽ, n na n sõng sẽn kẽ-b kãadmã tɩ b tõog tɩ b zĩid-n-taarã tall barka. (Yel. 18:22) Baasgo, Biiblã wilgame tɩ ninsaal sẽn pa zems zangã, sẽn kẽed-b kãadmã na n ‘paama yel-pakr’ bɩ zu-loeese. (1 Kor. 7:28) Bõe la b tõe n maan tɩ zu-loe-kãens ra paam pãnga? Bõe n na n sõng kiris-neb nins sẽn kẽ kãadmã tɩ b zĩid-n-taarã tall barka? Biiblã wilgdame tɩ nonglem yaa tɩlɛ ne ninsaal buud fãa. La nonglmã yaa buk toor-toore, tɩ sẽn kẽ-b kãadmã segd n bɩɩs b fãa. Wala makre, b segd n bɩɩsa nonglem ning sẽn be ned ne a zoa sʋkã, nonglem ning sẽn kɩtd tɩ pag ne rao yam kẽ taabã, la nonglem ning sẽn be zak rãmb ne taab sʋkã. B sã n wa paam kamba, nonglem ning sẽn be zak neb ne taab sʋkã segd n maneg n paama pãnga La nonglmã buk a to la b segd n bɩɩs n yɩɩda, tɩ b kãadmã yɩ sõma. Yaa nonglem ning ned sẽn segd tall ne a to, baa ne a bɛɛbã. w16.08 2:1, 2.

A Tɩmote ra zoe n yaa koe-moond sẽn tar minim. La bõe yĩng t’a ra segd n gũus ne a zãmsgã? Rẽ la a koe-moonegã ra na n wom biisi. A ra miime tɩ nebã pa yembre, la tɩ b yɛlã me toeemdame. A ra ratame tɩ nebã ket n kelgd koɛɛgã a sẽn moondã. Rẽ n so t’a ra segd n paas a minimã, la a mi n toeem a sẽn zãmsd nebã to-to wã. Tõnd me sẽn moond koɛɛgã, d segd n maana wa a Tɩmote. Zĩis kẽere, d sã n moond koɛɛgã zak-zaka, d pa mikd neb ye. Zĩis a taab me, rotã sẽn yaa to-to wã kɩtame tɩ d pʋd n pa tõe n paam n kẽ ye. Sã n yaa woto, yɩta sõma tɩ y mak koe-moonegã neng a to sẽn na yɩl n paam nebã. D tẽed-n-taas wʋsg nonga zãma wã zĩisẽ moonegã. Wala makre, b kẽnda gaar-dãmbẽ, biis-rãmbã yalsg zĩisẽ, raasẽ, la zĩis a taab neb sẽn waooge. w16.08 3:14-16

A Zeova kõo tõnd tẽed-n-taas sẽn be dũniyã gill zug sẽn nong tõndo, n tõe n keng d raoodo. (Ebre. 12:12, 13) Pipi kiris-nebã wakate, b wʋsg sɩd paama sõngr a woto. Rũndã-rũndã me, d paamda sõngre. Bõe la tõnd tõe n maane? Israyɛll nebã sẽn wa n zabd ne Amalɛk rãmbã, a Aarõ ne a Ʋʋr yalsa a Moyiiz goabg la a rɩtgo, n teel a nusã. (Yik. 17:8-13) Tõnd me tõe n tags n gesa d sẽn na n maanega, n sõng d taabã la d teel-ba. Ãnd dãmb la d tõe n sõnge? D tõe n sõnga sẽn kʋʋl-bã, sẽn namsd-b ne bãasã, neb nins sẽn yaa b ye n tũud a Zeova tɩ b zakã rãmb namsd-bã, sẽn vɩ-b b yembrã, la neb nins sẽn namsd b ned kaalem yĩngã. D leb n tõe n sõnga kambã la kom-bɩɩsã. Bala nebã pirsd-b lame n dat tɩ b maan sẽn pa segde, wall b karem karen-bɛda, pa rẽ bɩ n bao tʋʋmd sẽn na n kɩt tɩ b paam arzɛk la ziiri. (1 Tes. 3:1-3; 5:11, 14) Bao-y y sẽn tõe n maan n wilg tɩ y taabã yell pak-y lame, y sã n wa be ne-b Rĩungã roogẽ, koɛɛgã mooneg sasa, pa rẽ bɩ y sã n wa bool-b tɩ y na n naag taab n dɩ, la baa y sã n wa sõsd ne-b telefõnnẽ. w16.09 1:13, 14

Tõnd sẽn nong d Wẽnnaamã sẽn yaa yɩlemdã, la d nong d tẽed-n-taasã la neb nins d sẽn taasd koɛɛgã, d segd n maoome tɩ d fu-yerdɩ wã la d sẽn manegd d meng to-to wã pẽgd a Zeova, la waoogd koɛɛg ning d sẽn moondã. (Rom. 13:8-10) Sẽn yɩɩd fãa, d sã n wa rat n kẽng tigsg wall d yi koe-moonegã, d segd n bãng n yãka fut nins d sẽn na n yelgã. D fu-yerdɩ wã segd n yɩɩ sõma wa sẽn zems ne neb “sẽn sakd Wẽnnaam.” (1 Tɩm. 2:10) Yaa sɩd tɩ fuug tõe n sakda tẽng ning pʋgẽ, tɩ tẽng a to pʋgẽ bɩ pa sakdẽ ye. Woto yĩnga, d sẽn yaa a Zeova Kaset rãmbã, d sẽn beẽ fãa, d segd n gũusame tɩ d fu-yerdɩ wã ra sãam tẽngã neb sũur ye. D sã n dabd d tigis-kãsemsẽ wã, d segd n modgame tɩ d futã zems la wilgdẽ tɩ d yaa sik-m-mens rãmba. D pa segd n maneg d mens tɩ loog noor wa dũniyã neb ye. Woto, d pa na n zoet yãnd n pa rat tɩ nebã bãng tɩ d yaa a Zeova Kaset rãmb ye. Sẽn paase, d sã n paam segbo, d na n tõog n moona koɛɛgã ne raoodo. w16.09 3:7, 8

Roog pa tõe n wa be a toor tɩ pa ned n me ye. Bõn-vɩɩsã naaneg toolem yaool n yɩɩda roog meebo. Ned sã n pa tẽed tɩ Biiblã yaa Wẽnnaam sebre, wãn to la f tõe n sõng-a? Yɩta sõma tɩ f reng n bãng a sẽn tẽed bũmb ninsi, bɩ y sẽn tõe n sõs bũmb ning zug tɩ yɩ-a noogo. (Yel. 18:13) Sã n yaa siãnsã yɛl n noom-a, tõe tɩ f sã n wilg-a bũmb b sẽn yeel Biiblã pʋgẽ tɩ siãnsã me yet rẽ, a na n sak n kelgame. Sã n yaa pĩnd wẽndẽ yɛlã n noom-a, f tõe n togs-a-la bũmb kʋdemdã yel-mitb sẽn yeele, la f wilg-a Biiblã sẽn da pĩnd n togs yel-kãng hal daar zãra. F leb n tõe n goma Biiblã saglsã yelle. Wala makre, sagls nins a Zeezi sẽn kõ, a sẽn wa n sõsd ne nebã tãngã zugã. Tẽeg tɩ pa no-koeemd la f rat ne nebã ye. F rat n sõsa ne-b noog-noogo, tɩ b bãng Biiblã sẽn yetã. Sok b tagsgo, la f maag f yĩng n kelg-ba. F sã n wa na n togs f sẽn tẽedã, bɩ f gom ne waoogre, sẽn yɩɩd fãa, a soabã sã n yɩɩda foo. Woto, tõe tɩ bãmb me waoog-fo. w16.09 4:14-16

Sãamb sã n bee d tigingã pʋgẽ, bõe la y tõe n maan n sõng tɩ d fãa yɩ wa zak a ye neba? Yɩl n bãng rẽ, sok-y y meng woto: ‘Mam sã n da be tẽn-zẽnga, m na n datame tɩ nebã manesem yɩ wãn ne-ma?’ (Mat. 7:12) Maan-y sũ-mar ne sãamb nins sẽn nan pa minim tẽngã yɛlã. Tõe tɩ d nan pa wʋmd b tagsa kẽer võore, wall b manesem sãnda võor sõma ye. D tẽeg tɩ bãmb me tara b minimdu, la d ra tʋll tɩ b rɩk tẽngã neb minimd ye. D sã n bao n bãng yɛl kẽer b tẽnsã la b minimdã zugu, tõe n sõngame tɩ d zĩid-n-taarã yɩ noogo. Tẽn-zẽng neb sã n be tigingã pʋgẽ wall d koe-moonegã zĩigẽ, d tõe n baoo sẽk d zak pʋgẽ Biibl zãmsgã sasa n maan vaeesg b tẽnsã la b minimdã zugu. Bũmb a to me n tõe n sõng-d tɩ d bãng tigingã neb nins sẽn yit tẽn-zẽmsã n paase. Yaa d sẽn na n bool-b yir tɩ d naag taab n dɩ la d sõse. A Zeova ‘paka sor tɩ bu-zẽmsã me tõe n tẽ.’ Woto yĩnga, d segd n dɩka a togs-n-taare, n deeg-b neere, sẽn yɩɩd fãa, sẽn yaa-b tõnd “tẽeb pʋgẽ ba-biisã.”—Tʋʋ. 14:27; Gal. 6:10; Zoob 31:32. w16.10 1:15, 16

A Poll sẽn gom pagb la rap sẽn tall tẽeb hakɩɩkã yell n sa wã, a wilgame tɩ yaa a Zeezi Kirist n kõ mak-sõng sẽn ka to. A yeelame t’a Zeezi saka kũum ra-lukã zugu, “n ka zoe yãnd ye, sũ-noog sẽn be bãmb taoorã yĩnga.” (Ebre. 12:2, Wẽnnaam sebre, 1983) Rẽ poore, a sagla kiris-nebã tɩ b bʋgs a Zeezi mak-sõngã zug neere. Pipi kiris-neb wʋsg n dɩk a Zeezi togs-n-taar n sak kũum, b sẽn da pa rat n kɩɩs a Zeova yĩnga. Wala makre, a Ãntipaas. (Vẽn. 2:13) Kiris-nin-kãens zoe n vʋʋgame n be saasẽ. La wẽn-sakdb nins sẽn vɩɩmd nand t’a Zeezi ki wã na n vʋʋgame n vɩɩmd tẽngã zugu. (Ebre. 11:35) A Zeezi naamã sɩnga yʋʋmd 1914. A naamã sɩngr poore, sẽn paam-b vʋʋsem sõngã zaeeb n da zoe n maan kaalmã vʋʋgame n tɩ be saasẽ. B na n wa naaga a Zeezi n soog tẽngã.—Vẽn. 20:4. w16.10 3:12

Roagdb kẽer pa kengd b kambã raoodo, bala, bãmb mensã pa paam tɩ b roagdbã keng b raood ye. Kãsembã me mi n datame tɩ b keng b raoodo, la b pa paamd ye. Wala makre, tʋm-tʋmdb wʋsg yetame tɩ b tʋʋmã zĩisẽ, b pa paamd tɩ b pẽgd-b ye. Ned sã n maan sẽn yaa neer tɩ d pẽg-a, d kenga a raoodo. D sã n sõs ne ned n wilg-a zʋg-sõma a sẽn tare, d kenga a raoodo. D sã n bels ned a sũ-sãang wakat me, d kenga a raoodo. (1 Tes. 5:14) A Zeova tũudmã sẽn kɩt tɩ d wae n be ne d tẽed-n-taasã, d paamda segb buud toor-toor n tõe n keng b raood ne d no-goamã. (Koɛ. 4:9, 10) Bɩ d sok d meng woto: ‘Mam sã n paam segb sẽn zemse, m wilgda m taabã bũmb ning sẽn kɩt tɩ m nong-b la m nand-bã bɩ?’ D tẽeg tɩ Biiblã yeelame tɩ “gomd b sẽn leok sẽn zems a wakat kõta sũ-noogo.”—Yel. 15:23. w16.11 1:3-5

Wẽnnaam da pĩnd n goma a nin-buiidã sẽn na n wa zems taab to-to wã yell n yeele: “Mam na n tigma bãmb wa piis sẽn be yãgr pʋgẽ.” (Mii. 2:12) A ra pĩnd n togsame me tɩ yẽ nin-buiidã na n bãnga yẽ la a raabã sõma, la b naag taab noor a ye n tũ yẽ. Ad a sẽn yeele: “Mam na n yɩlga buudã fãa no-bɩmsã, tɩ b fãa tõe n waoog maam a Sẽn-Ka-Saab ne yam a yembre.” (Sof. 3:9) D sẽn naag taab n tũud a Zeova ne yam a yembrã sɩd yaa zu-zẽkre! Yaa vẽeneg tɩ Wẽnnaam Gomdã saglsã sõnga pipi kiris-nebã tɩ b tõog tɩ b tigimsã kell n pa yɩlma, tɩ laafɩ la zems-n-taar da beẽ. (1 Kor. 1:10; Efɛ. 4:11-13; 1 Pɩy. 3:8) Rũndã-rũndã me, a Zeova sigla a nin-buiidã sõma, tɩ b naag taab n moond koe-noogã dũniyã gill zug ne yam a yembre. w16.11 2:16, 18

Yʋʋm kobs a wãn Kirist rogmã poore, neb n da ket n tõe n karem Biiblã ne gɛrk wall latẽ. B ra tõe n maka Wẽnnaam Gomdã sẽn yetã ne kiris-neb ne yʋʋrã sẽn da zãmsd nebã. Sãnda sẽn karem Biiblã n bãng tɩ kiris-neb ne yʋʋrã goam pa sɩdã, b tõdgame tɩ b kõn le kelg ziri wã ye. La ned sã n da saag n yeel tɩ b goamã pa sɩda, b ra tõe n sɩbg-a lame, wall b kʋ-a menga. La tarẽ-n-tarẽ, nebã wa n pa le gomd gɛrkã la latẽ wã ye. Kiris-neb ne yʋʋrã taoor dãmb ra pa sakd me tɩ b lebg Wẽnnaam Gomdã ne buud-goam nins nin-buiidã sẽn da gomdã ye. Ned sã n da yeel tɩ bũmb kiris-neb ne yʋʋrã taoor dãmb sẽn yet pa sɩda, b maanda a soab yelle. Kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã ra ket n tũuda Wẽnnaam. B ra soosd n tigimda taab sul-bõoneg pʋsẽ n zãmsd Biiblã, la sãnda meng ra pa tõe n tigim taab ye. Nin-kãensã sẽn yaa “naam maan-kʋʋdbã” ra pa le tõe n tũ a Zeova wa a sẽn sigl a tũudmã tɩ segd n yɩ to-to wã ye. Babilon-kãsengã sɩd ra tolg n sooga nin-buiidã! w16.11 4:8, 10, 11

D segd n gũusame n da wa maand yel-wẽn-kãsems nins Korẽnt kiris-neb kẽer sẽn maanã ye. D pa tõe n maand yel-wẽn a woto buudu, n tagsdẽ tɩ Wẽnnaam barkã sẽn ka to wã yĩngã, a na n kõ-d-la sugr ye. La yel-wẽn nins neb kẽer sẽn get tɩ pa maneg n yaa wẽngã yẽ? Tõnd modgdame n sakd a Zeova baa yaa yel-kãens wɛɛngẽ bɩ? (Rom. 6:14, 17) D tẽeg tʋm-tʋmd a Poll yelle. D tõe n kɩsa sɩd t’a ra pa maand yel-wẽn nins a sẽn sõdg 1 Korẽnt-rãmb 6:9-11 pʋgẽ wã ye. Baasgo, a yeelame tɩ yẽ yaa yel-wẽn-maanda. Ad a sẽn yeele: “Mam yaa yĩnga, yel-wẽn sẽn so n maand a sẽn dat ne. Bala, bũmb nins mam sẽn maandã, mam ka wʋmd b võor ye. Mam sẽn dat n maan bũmb ninsã, mam ka maand ye, la mam yaool n maanda bũmb nins mam sẽn kisã.” (Rom. 7:14, 15) Woto wilgdame tɩ bũmb a taab me la a Poll ra get tɩ yaa yel-wẽna, n da maood n pa rat n maan dẽ ye. (Rom-dãmb 7:21-23.) Bɩ tõnd me rɩk a togs-n-taare, n maand d sẽn tõe fãa n sakd a Zeova. w16.12 1:15, 16

Bũmb sã n wa kɩt tɩ d maand yɩɩre, d saasẽ Ba wã sẽn nong-dã ratame tɩ d pʋʋs-a n togs sẽn be d sũurẽ wã fãa. Dẽnd yell ning pʋgẽ, d sã n maana d sẽn tõe fãa, yɩta sõma tɩ rẽ poor bɩ d bas sẽn ketã a Zeova nugẽ. Rẽ n são d sẽn na n ket n maand yɩɩre. La wãn to la pʋʋsgã tõe n sõng tɩ d yɩɩrã ra loog nugu? (Yɩɩn. 94:18, 19) Wa Filip-rãmb 4:6, 7 sẽn yetã, d sã n pelg d pʋg n pʋʋs a Zeova n togs sẽn be d sũurẽ, la d pẽdg ne kosgo, a na n sõng-d lame. Bõe la a na n maane? A na n kõ-d-la a laafɩ wã, tɩ d yam gãande. A zoe n sõnga tõnd tẽed-n-taas wʋsg woto. Wẽnnaam laafɩ wã kɩtame tɩ b paam bãan buud sẽn ka to, bãan sẽn yɩɩd ninsaalbã bãngr fãa, tɩ b pa le maand yɩɩr ye. A Zeova tõe n sõnga yãmb me woto. Dẽnd “Wẽnnaam laafɩ wã” tõe n sõng-y lame tɩ y mao ne yell buud fãa. Y tõe n basa y yam t’a Zeova na n sõng-y-la wa a sẽn pʋlmã. A yeelame: “Da maan yɩɩr ye, bala, mam yaa fo Wẽnnaam. Mam kõta foom pãnga, la m na n wa sõnga foom.”—Eza. 41:10. w16.12 3:3, 4

A Moyiiz sak n basa Ezɩpt arzɛgsã, n tõdg “sũ-noog ning yel-wẽnã sẽn kõt wakat bilf yĩngã,” n “naag ne Wẽnnaam nebã n paam namsgo.” (Ebre. 11:25, 26) Bɩ tõnd me tall pĩnd wẽn-sakdb wala a Moyiiz tẽebã buudu, n yãk yam n maan Wẽnnaam daabã wakat fãa, tɩ wilg tɩ d sẽn tõe n yãk d toorẽ yamã noom-d lame. Nina tõe n tagsdame tɩ sẽn yaa nana yaa ned a to sẽn na n wilgd-a a sẽn segd n maane. La sã n yaa d to n wilgd tõnd d sẽn segd n maane, d na n bõna wʋsgo. Wala makre, d na n bõna bũmb a ye yõod sẽn ka to. Tõod 30:19, 20 wã wilgda sẽn yaa bũmb ninga. Vɛrse 19 wã wilgdame tɩ Wẽnnaam yeela Israyɛll nebã tɩ b yãk vɩɩm wall kũum. Vɛrse 20 wã wilgdame tɩ rẽ yaa sor a sẽn kõ-ba, tɩ b tõe n wilg b sẽn nong yẽ tɩ ta zĩig ninga. Tõnd me tõe n yãka d sã n na n tũu a Zeova. Sẽn paase, d tõe n yãka yam n maan bũmb toor-toor n waoog a Zeova, n wilg d sẽn nong-a n ta zĩig ninga. w17.01 2:10, 11

A Zeova sẽn kõ-d tõog buud toor-toorã yaa sẽn na yɩl tɩ d maand sẽn yaa neere. Bõe yĩnga? Bala a nonga tõndo, la a miẽ tɩ d sã n maan sẽn yaa neere, na n kõ-d-la sũ-noogo. La a Zeova miime tɩ ninsaal tõogã tara koaka. Wala makre, d pa tõe n lebg neb sẽn zems zãng d toore, d pa tõe tɩ yel-wẽnã la kũumã sa ye. D pa tõe me tɩ d taabã maan d yam, bɩ n dat n wilgd-b b sẽn segd n maan bũmb fãa pʋgẽ ye. Bala, Wẽnnaam naana ned fãa t’a tõe n yãk a toorẽ yam. (1 Rĩm 8:46) Sẽn paase, baa ninsaal bãngr la a minim sẽn zem to-to fãa, a Zeova taoore, a ket n yaa wa yãaga. (Eza. 55:9) Bũmb fãa pʋgẽ, d segd n teega a Zeova t’a wilg tõnd d sẽn segd n maane, la d kɩs sɩd t’a na n sõng-d lame, la t’a na n maana bũmb ning tõnd meng sẽn pa tõeyã n kõ-do. La a Zeova ratame tɩ d bao n bãng d sẽn tõe n maan n welg zu-loeese, la d sẽn tõe n maan n sõng d taabã. Koɛɛg-koɛɛga, bũmb a yiib la d segd n maane: D segd n ‘teega Sẽn-Ka-Saabo,’ la d ‘maan neere.’ w17.01 1:2-4

A Barzilayi pa sak n tũ rĩmã ye. Bõe yĩnga? A yeela a Davɩɩd tɩ yẽ kʋʋla wʋsgo, la t’a pa rat n yɩ zɩɩb n kõ-a ye. A kosa a Davɩɩd t’a bas t’a Kimham reeg yẽ zĩiga. Tõe t’a Kimham ra yaa a biiga. (2 Sãm. 19:32-38) Rẽ yĩnga a Barzilayi sẽn zãgsã, yaa a sẽn da pa rat tɩ b kõ-a tʋʋma, wall a sẽn dat n pa a zĩigẽ n vʋʋsdẽ bɩ? Ayo. Yaa a sẽn yaa sik-m-meng soabã yĩnga. A sak n deegame t’a yɛlã toeemame, la tɩ bũmb kẽer la a pa le tõe n maane. A ra pa rat n sake, n wa maan bũmb sẽn yɩɩd a pãng ye. (Gal. 6:4, 5) Tõnd me pa segd n lʋɩɩsd d raabã taoore, wall d makd d sẽn maandã ne d taabã ye. (Gal. 5:26) Sik-m-mengã sõngdame tɩ yaa naag taab n tʋm a Zeova yʋʋrã waoogr yĩnga, la d taabã neer yĩngã n pak d fãa.—1 Kor. 10:31. w17.01 4:5, 6

Tõnd naand a Zeova ka to ye. A yamã la a bãngrã pa tar mak-n-taar ye. Sɩd me, bũmb nins a sẽn naanã fãa wilgda rẽ. (Zer. 10:12) D sã n maag d yĩng n ges a Zeova sẽn naan bũmb ninsã, d neeme me tɩ fãa tũuda noy. A gãnega noy me sẽn wilgd ninsaalbã sẽn segd n zã b mens to-to, la a lugl noy bõn-naands a taabã me yĩnga. Rẽ fãa yaa sẽn na yɩl tɩ zũnd-zãnd ra zĩnd ye. (Yɩɩn. 19:8-10) Ãndũniyã bũmba fãa tara a zĩiga, la a yõodo. Wala makre, pãng buud n be n kɩtdẽ tɩ f sã n lobg kugr yĩngr bɩ a lebg n lʋɩ. Yaa pãn-kãng n kɩtd tɩ pemsmã tõnd sẽn vʋʋsdã be tẽngã zugu, la a kɩtdẽ tɩ mogrã koom mi n zẽkdẽ wall a sigda. Pãn-kãng sã n da ka be, d ra pa na n tõog n vɩɩmd tẽngã zug ye. Yaa ãndũniyã bũmb fãa sẽn tũud noyã n kɩt tɩ zũnd-zãnd pa beẽ wã. Woto wilgda vẽeneg tɩ Wẽnnaam tara raab ne ninsaalbã la tẽngã. D sã n wa moond koɛɛgã, d tõe n sõnga nebã tɩ b bãng sẽn naan-a ãndũniyã ne a bũmba fãa tɩ yaa sõma woto wã.—Vẽn. 4:11. w17.02 1:4, 5

A Moyiiz kũumã poore, a Zozue sẽn ledg-a wã me paamame tɩ malɛgs sõng-a. Wala makre, malɛk sẽn yaa a Zeova “tãb-biisã naab” sõng-a lame t’a tõog Kanaã nebã. (Zoz. 5:13-15; 6:2, 21) Kaoosg zugẽ, rĩm a Ezekɩyaas sẽn wa n yaa nin-buiidã taoor lʋɩtã, Asiiri sodaas ka tɛk n wa n na n sãam Zerizalɛm, la yʋn-yɛng bala, a Zeova malɛkã “yiime n kẽng Asiiri nebã tãb-sikẽ n tɩ kʋ raop tus koabg la pis nii la a nu.” (2 Rĩm 19:35) Yaa vẽeneg tɩ malɛgsã pa koangdb ye. La taoor lʋɩtbã a Zeova sẽn kɩt tɩ malɛgsã sõngã yaa ninsaalba, n kongdẽ. Vugri, a Moyiiz goma goam nin-buiidã taoore, tɩ pa waoog a Zeova ye. (Sõd. 20:12) Gabaõ nebã sẽn wa n dat t’a Zozue maan kaool ne-bã, a sakame n pa reng n sok a Zeova ye. (Zoz. 9:14, 15) Wakat n zĩnd t’a Ezekɩyaas me ‘wuk a menga.’ (2 Kib. 32:25, 26) La baa ne b sẽn da mi n kongdẽ wã, Israyɛll nebã ra segd n tũu b sẽn yetã. A Zeova ra kɩtdame t’a malɛgsã sõngd taoor lʋɩtbã. Dẽnd ra yaa vẽeneg tɩ yaa a Zeova n da wilgd a nin-buiidã sore. w17.02 3:7-9

Waoog ned rat n yeelame tɩ f wilg tɩ f nanda a soaba, la tɩ f pẽgd-a lame. Naoor wʋsgo, d waoogda ned a sẽn maan bũmb tɩ sek pẽgr yĩnga, pa rẽ bɩ tʋʋmd a sẽn tare, wall a zu-sobend yĩnga. Tõe tɩ d rat n bãnga b rãmb nins d sẽn segd n waooge, la d sẽn segd n waoog-bã võore. Vẽnegr 5:13 yeelame tɩ “sẽn zao-a geerã zugã la pe-bilã” toga ne waoogre. “Sẽn zao-a geerã zugã” yaa a Zeova. Sak a 4 pʋgẽ, b togsa bũmb ning sẽn kɩt t’a tog ne waoogrã. “Bõn-vɩɩs” sẽn be saasẽ zẽkda b koees n pẽgd a Zeova, a soab ning sẽn “vɩ zamaan woo zamaana,” n yetẽ yaa: “Tõnd Zu-soab la d Wẽnnaam, yãmb n zems tɩ reeg ziiri, la waoogre, la pãnga. Bala, yãmb n naan bũmb fãa, la yaa yãmb daab yĩng la y naan-b tɩ b beẽ.”—Vẽn. 4:9, 11. w17.03 1:1, 2

Rũndã-rũndã, neb wʋsg sã n dat n maan bũmbu, b wae n tũuda b sũurã sẽn date. La rẽ tõe n waa ne yelle. Biiblã sagenda tõnd tɩ d gũus tɩ d yam-yãkr pʋgẽ bɩ d ra tũ d sũurã ye. D pa segd n teeg d sũurã, bala a “pida ne zãmb n yɩɩd bũmb fãa, la a yaa wẽng wʋsgo.” Kibay wʋsg n be Biiblã pʋgẽ n wilgdẽ tɩ ned sã n teeg a sũuri, pa baasd neer ye. (Zer. 3:17; 13:10; 1 Rĩm. 11:9) D sã n teeg d sũurã n yãk yam, bõe n tõe n maane? Wala makre, sũ-yikr pʋgẽ, ned sã n dat n yãk yam n maan bũmbu, na n yɩɩ toog t’a bãng n yãke. (Yel. 14:17; 29:22) Ned raood sã n koms me, na n yɩɩ toog t’a bãng n yãk yam tɩ yɩ sõma. (Sõd. 32:6-12; Yel. 24:10) D sã n wa rat n yãk yam n maan bũmb sẽn tar yõodo, pa segd n yɩ wakat d sũur sẽn yiki, wall d sũur sẽn sãam ye. w17.03 2:12, 13

Tõnd fãa sẽn yaa neb sẽn pa zems zãngã, d kongdame. La a Zeova kɩtame t’a Zeezi wa ki tõnd yel-wẽnã yĩnga, n sakd n kõt tõnd sugr ne rẽ maasem. Woto yĩnga, d sã n wa maan yel-wẽnde, n tek yam la d sik d meng n kos a Zeova sugri, a na n kõ-d-la sugri. D tõe n basa d yam t’a pa na n maan tõnd “wa sẽn zems d kongrã” ye. (Yɩɩn. 103:10) La d segd n tʋma a ‘tʋʋmdã ne d sũur fãa.’ (1 Kib. 28:9) Ned sẽn tũud a Zeova ne a “sũur fãa” nong-a-la wʋsgo, n dat n tũ-a wakat fãa yĩnga. Biiblã pʋgẽ, b sã n gomd ned “sũur” yelle, nong n yaa nedã sẽn sɩd yaa a soabã yell la b gomda. Rat n yeel t’a tʋlsmã, a tagsa wã, a zʋgã, a sẽn get yɛlã to-to wã, a pãn-tõodã, la a magb toor-toorã. Rẽnd ned sẽn tũud a Zeova ne a sũur fãa pa tũud-a b sẽn dat t’a tũ-a yĩng ye. La tõnd yẽ? Baa d sẽn yaa neb sẽn pa zems zãngã, d sã n tũud Wẽnnaam ne pʋ-peelem, wilgdame tɩ d tũud-a-la ne d sũur fãa.—2 Kib. 19:9. w17.03 3:1, 3

Tõnd sã n wa n maan bũmb sẽn sek pẽgre, a Zeova tõe n tũnuga ne rẽ, n ‘mak tõnd n ges sẽn be d sũurẽ wã.’ Wala makre, saam-biig tõe n segla a meng sõma n wɛgs sõsg zãma taoore, hal tɩ yɩ noogo. B sã n pẽg-a sõsgã poore, a manesem na n yɩɩ wãna? B sã n wa pẽgd tõndo, yɩta sõma tɩ d tẽeg goam a Zeezi sẽn togse. A yeelame: “Yãmb sã n maan bũmb nins fãa b sẽn yeel yãmb tɩ y maanã, bɩ y yeele: Tõnd yaa tʋmtʋmdb sẽn ka yõod ye, d maana tʋʋmd ning tõnd sẽn da tog n maanã bala.” (Luk 17:10) D tẽeg t’a Ezekɩyaas sẽn wa n lebg wuk-m-meng soabã, a ‘ka maan wa sẽn zems a Zeova sẽn maan n kõ yẽnda wã ye.’ (2 Kib. 32:24-27, 31) D sã n bʋgs bũmb nins a Zeova sẽn maan n kõ tõndã zugu, na n sõng-d lame. D leb n tõe n gom n pẽga a Zeova la d wilg a sẽn maand n sõngd tõndã. w17.03 4:12-14