“Bɩ y kɩt tɩ yãmb yam zĩnd ne bũmb nins sẽn be yĩngri”

1, 2. a) Bõe n da tõe n sãam Kolos tigingã neb zems-n-taare? b) Sagl-bʋg n sõng Kolos tigingã neb tɩ b kell n zems taaba?

PIPI kiris-nebã wakatẽ, yɛl n da maand Kolos tigingã pʋgẽ n tõe n sãam b zems-n-taarã. Neb kẽer ra yetame tɩ tigingã neb fãa segd n tũ a Moiiz tõogã, tɩ sãnda ra tẽed filozof-rãmb kẽer sẽn yet tɩ yõ-noogr pa sõma wã, n dat tɩ b taabã me tẽ rẽ. Rẽ n so tɩ tʋm-tʋmd a Poll wilg-b tɩ tagsa a woto tõe n waa ne yelle. A yeela woto: “Bɩ y gũus neer tɩ ned da sãam yãmb ne ninsaalb bãngr la b belgr sẽn ka yõodo, sẽn yaa ninsaalbã minund sẽn yaa dũniyã rẽnda la ka Kirist rẽndã ye.”—Kol. 2:8.

² Kiris-nin-kãensã sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã sã n da kell n tagsd ‘dũniyã yɛlã’ yelle, b ra pa na n le wa tẽed bũmb nins a Zeova sẽn maan n na n fãag-dã ye. (Kol. 2:20-23) A Poll togs-b-la bũmb sẽn na n sõng-b tɩ b kell n kogl bãmb ne a Zeova zoodã. A yeel-b-la woto: “Bɩ y kɩt tɩ yãmb yam zĩnd ne bũmb nins sẽn be yĩngri, la ka ne bũmb nins sẽn be dũniyã ye.” (Kol. 3:2) Nin-kãensã ra segd n tagsda b sẽn paam n na n tɩ vɩɩmd saasẽ wã yelle.—Kol. 1:4, 5.

3. a) Sẽn paam-b vʋʋsem sõng zaeebã yam bee ne bõe? b) Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

³ Rũndã-rũndã me, kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã yam bee ne Wẽnnaam Rĩungã sẽn be saasẽ wã, la b tagsd b sẽn paam n yaa ‘pʋɩt-n-taas ne Kiristã’ yelle. (Rom 8:14-17) La neb nins sẽn saagd n na n wa vɩɩmd tẽngã zugã yẽ? Wãn to la b tõe n tũ a Poll saglgã? Bõe la ‘piis a taabã’ tõe n maan tɩ b ‘yamã zĩnd ne bũmb nins sẽn be yĩngrã?’ (Zã 10:16) D na n leoka sogs-kãense, la d gom a Abrahaam ne a Moiiz yelle. Baa b sẽn seg zu-loeesã, b kɩtame tɩ b yam zĩnd ne bũmb nins sẽn be yĩngrã. Wãn to la d tõe n dɩk b togs-n-taare?

KƖT TƖ F YAM ZĨND NE BŨMB NINS SẼN BE YĨNGRÃ SẼN DAT N YƐƐLGA

4. Bõe la a Zezi piis a taabã tõe n maan tɩ b yam zĩnd ne bũmb nins sẽn be yĩngrã?

⁴ Baa a Zezi sẽn boond b rãmb t’a piis a taabã sẽn pa saagd n na n wa kẽng saasẽ wã, bãmb me tõe n kɩtame tɩ b yam zĩnd ne bũmb nins sẽn be yĩngrã. Wãn to? Yaa b sẽn na n wilgdẽ tɩ yaa Wẽnnaam a Zeova la a Rĩungã yɛl n pak-b n yɩɩda. (Luk 10:25-27) Sẽn na yɩl n maan dẽ, d segd n dɩka Kiristã naoore. (1 Pɩɛ. 2:21) Pipi kiris-nebã ra vɩɩ ne neb sẽn tar tags-kɛga, neb sẽn tẽed filozof-rãmb goam la ligd nongdba. Yaa woto ne tõnd me. (Karm-y 2 Korẽnt dãmb 10:5.) D sẽn dɩkd a Zezi togs-n-taarã, d segd n gũusa ne bõn-kãensã sẽn tõe n sãam tõnd ne a Zeova zoodã.

5. Sogs-bʋs la d tõe n sok d mens n bãng d tagsg sẽn yaa a soab arzɛgsã zugu?

⁵ D maanda wãn n bãng d sã n pa basame tɩ dũniyã neb tagsg sẽn yaa a soab arzɛgsã zugã kẽ tõnd yamã? Tõnd tagsa wã la d tʋʋm-tʋmdɩ wã n wilgd tõnd sẽn sɩd nong bũmb ninsã. A Zezi yeelame: “Fo paoong sẽn be zĩig ninga, fo sũur me na n zĩnda be.” (Mat. 6:21) Sẽn na yɩl n bãng d sũurã sẽn nong bũmb ninsi, yɩta sõma tɩ d mi feesd d mense. Sok-y y meng woto: ‘M wae n tagsda ligd yell wakat fãa bɩ? Yaa m sẽn na n maan to-to n paam tʋʋm-sõngã yell n pak maam n yɩɩd bɩ? Yaa m sẽn na n maan to-to tɩ m vɩɩmã maneg n yɩ noogã yell la m tagsd wakat fãa bɩ? Mam modgdame n pa gĩt m vɩɩmã ne yɛl wʋsgo, sẽn na yɩl n tõog n maand bũmb nins sẽn paasd maam ne a Zeova zoodã pãngã bɩ?’ (Mat. 6:22) A Zezi yeelame tɩ sẽn pak tõndã sã n yaa modg n paam paoong n bĩng dũniyã zug ka, tõe n sãama tõnd ne a Zeova zoodã.—Mat. 6:19, 20, 24.

6. Bõe la d tõe n maan n da sak d yĩngã ratem-wẽnsã?

⁶ Tõnd sẽn yaa neb sẽn pa zems zãngã, d yam mi n bee wẽng maanego. (Karm-y Rom dãmb 7:21-25.) Sã n pa tũ ne Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sõngre, d tõe n saka d yĩngã ratem-wẽnsã nana-nana, n tʋm “lik tʋʋma.” Wala makre, ‘deem nins sẽn ka sõma wã, dã-tɩgre, la raglem la yoobo.’ (Rom 13:12, 13) Rẽnd d sã n dat tɩ d yam ra zĩnd ne “bũmb nins sẽn be dũniyã” zugã, rat n yeel tɩ yĩngã tʋls-wẽnsã, d segd n kɩtame tɩ d yamã zĩnd ne bũmb nins sẽn be yĩngrã. Rẽ baooda modgre. Sɩd me, tʋm-tʋmd a Poll yeela woto: “Mam modgda m menga, n tõogd m yĩnga, tɩ mam sẽn moond koɛɛgã n togsd neb a taabã, Wẽnnaam kõn yaool n zãgs maam ye.” (1 Kor. 9:27) Yaa vẽeneg tɩ d sã n pa weoog d menga, d pa na n tõog n kell n zoe vɩɩmã zoees ye. Masã, d na n goma wẽn-sakdb a yiib yelle. B talla tẽebo, n “ta Wẽnnaam yam.”—Heb. 11:6.

A ABRAHAAM “TẼE ZU-SOABÔ

7, 8. a) Zu-loe-bʋs la a Abrahaam ne a Saara paam-yã? b) Bõe yell la a Abrahaam ra tagsda?

⁷ A Zeova sẽn wa n yeel a Abrahaam t’a yik n kẽng Kanaã wã, a saka zĩig pʋgẽ. A tẽebã la a wẽn-sakrã kɩtame t’a Zeova maan kaool ne-a, n yeele: “Mam na n kɩtame tɩ f lebg buud sẽn yaa kãseng ba, la mam na n ninga f zug barka.” (Sɩng. 12:2) La maana yʋʋm wʋsg t’a Abrahaam ne a pag a Saara ket n pa tar biig ye. Woto rat n yeelame t’a Zeova yĩma bũmb ning a sẽn pʋlem a Abrahaamã bɩ? Kanaã vɩɩmã me ra pa nana ye. A Abrahaam ne a yirã rãmb basa b zakã la b roagdbã Uur sẽn da yaa tẽng sẽn tar laog wʋsgã. B rɩka sor n kẽng Kanaã sẽn be kilo 1600 zĩigẽ wã, n tɩ vɩ fu-rotẽ. Sẽn paase, kom n wa n kẽ tẽngã tɩ pa yɩ nana ne-b ye. Fãadb me n mi n wat soolmẽ be n fãad nebã. (Sɩng. 12:5, 10; 13:18; 14:10-16) Baasgo, b pa bao n na n leb Uur vɩɩmã sẽn da yaẽ nana wã ye.—Karm-y Hebre dãmb 11:8-12, 15.

⁸ A Abrahaam “tẽe Zu-soabã,” n pa bas t’a yam zĩnd ne “bũmb nins sẽn be dũniyã ye.” (Sɩng. 15:6) A kɩtame t’a yam zĩnd ne bũmb nins sẽn be yĩngrã, n da tagsd Wẽnnaam pʋlemsã yelle. A Zeova yãame t’a Abrahaam tara tẽebo, n yeel-a woto: “ ‘Zẽk f neng n ges yĩngri. Fo sã n tõe n sõd ãdsã, bɩ f sõd-ba.’ La bãmb yeela yẽ yaa: ‘Fo yagensã na n yɩɩ woto.’ ” (Sɩng. 15:5) A Abrahaam sẽn wʋm rẽ wã, a bãngame t’a Zeova pa yĩm bũmb ning a sẽn pʋlm-a wã ye. Wakat fãa, a sã n da zẽk a neng n ges ãdsã, a tẽegda a Zeova sẽn pʋlem t’a na n kɩtame t’a yagensã yɩ wʋsgã. Wakat ning a Zeova sẽn yãkã sẽn wa n ta wã, a Abrahaam pagã roga bi-ribl wa a Zeova sẽn da pʋlm-a wã.—Sɩng. 21:1, 2.

9. Wãn to la d tõe n dɩk a Abrahaam togs-n-taare?

⁹ Tõnd me gũuda Wẽnnaam pʋlems pidsg wa a Abrahaam. (2 Pɩɛ. 3:13) D sã n pa kɩt tɩ bũmb nins sẽn be yĩngrã zĩnd d yamẽ, d tõe n wa getame tɩ pʋlem-kãens pidsgã kaoosdame, n pa le tʋmd Wẽnnaam tʋʋmdã ne yẽesem ye. Tõe tɩ y monga y meng bũmb kẽer n tõog n kẽes y meng zãng a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ, n yaa so-pakd wall y tʋmd tʋʋmd a to. Sã n yaa woto, y segda ne pẽgre. La rũndã-rũndã, y tagsg yaa wãn ne rẽ? Tẽeg-y t’a Abrahaam ra tagsda “tẽng sẽn tar yẽbgr sõma” wã yell wakat fãa. (Heb. 11:10) A “tẽe Wẽnnaam la bãmb geelga yẽ tẽeba wa tɩrlem.”—Rom 4:3.

A MOIIZ YÃA “NEBà NIN SẼN KA TÕE N Yà A SOABÔ

10. A Moiiz vɩɩmã ra yaa wãn a bi-bɩɩlmẽ?

¹⁰ Ned a to yam sẽn zĩnd ne bũmb nins sẽn be yĩngrã yaa a Moiizi. B wub-a-la Ezipt rĩmã zakẽ. Wakat kãng tɩ Ezipt n da tar pãng n yɩɩd dũniyã tẽns a taabã fãa. Biiblã yeelame t’a Moiiz “zãmsa Ezipt dãmbã yam fãa.” Zãmsg ning a sẽn paama kɩtame t’a ‘goamã ne a tʋʋmã zĩnd pãnga.’ (Tʋʋ. 7:22) Woto fãa kɩtame t’a ra tõe n lebg nin-kãseng Ezipti. La bũmb a taab la b ra zãms a Moiiz tɩ tar yõod ne-a n yɩɩda.

11, 12. Bõe la a Moiiz bãng tɩ ra tar yõod wʋsg ne-a, la bõe n wilgd rẽ?

¹¹ A Moiiz yãadmẽ, a ma-roak a Zokebɛɛd zãms-a-la bũmb kẽer hebre-rãmbã Wẽnnaamã zugu. Bũmb nins a sẽn bãng a Zeova zugã ra tara yõod ne-a n yɩɩd bũmbã fãa. Rẽ n so t’a sak n bas arzɛk la naam ning a sẽn da tõe n paamã, n na n maan Wẽnnaam raabã. (Karm-y Hebre dãmb 11:24-27.) Zãmsg ning a sẽn paam a yãadmẽ wã ne a tẽebã kɩtame t’a yamã zĩnd ne bũmb nins sẽn be yĩngrã.

¹² Baa a Moiiz sẽn da paam tɩ b zãms-a sõma Ezipt soolmẽ wã, a pa bao n na n lebg nin-kãsenga, ned yʋʋr sẽn yi la rakãagr ye. Biiblã yeelame t’a “ka sak tɩ b bool yẽnda tɩ Faraõ bi-pugl biig ye. Yẽ tagsame t’a sã n lagem ne Wẽnnaam nebã n sak namsgo, yaa neer n yɩɩd sũ-noog ning yel-wẽnã sẽn kõt wakat bilf pʋgẽ wã.” Vẽenegã, bũmb ning a Moiiz sẽn bãng a Zeova zugã sõng-a lame t’a tʋm a Zeova raabã yĩnga.

13, 14. a) Bõe la a Moiiz ra segd n maan t’a Zeova yaool n kɩt t’a tɩ yiis a nin-buiidã Ezipti? b) Bõe la tõnd me segd n maane?

¹³ A Moiiz ra nonga a Zeova la a nin-buiidã sẽn da yaa yembs Ezipt wakat kãngã. A sẽn wa n ta yʋʋm 40, a tagsame t’a tõe n fãaga Israyɛll nebã masã. (Tʋʋ. 7:23-25) La a Zeova ra miime tɩ bũmb n paoog-a, t’a pa tõe n kõ-a tʋʋm-kãng nand ye. A Moiiz ra segd n bɩɩsa zʋg-sõma wala sik-m-menga, sũ-mare, bʋgsem la yõk-m-menga. (Yel. 15:33) A ra segd n paama zãmsg sẽn na n sõng-a t’a wa tõog toog zu-loees nins a sẽn na n segã taoore. A sã n da yɩ pe-kɩɩm yʋʋm a wãna, ra tõe n sõng-a lame t’a paam zʋg-kãense.

¹⁴ A Moiiz sẽn yɩ pe-kɩɩmã sõng-a lame. Biiblã yeelame t’a ra “yaa sik-m-meng soab wʋsg n yɩɩd nebã fãa sẽn be dũniyã zugã.” (Sõd. 12:3) A sik-m-mengã sõng-a lame t’a tõog n maag a meng ne neb buud toor-toore, la a sõng-b n welg b zu-loeese. (Yik. 18:26) Tõnd me segd n bɩɩsa zʋg-sõma sẽn na n sõng-d tɩ d wa põs “to-kãsengã” sasa n kẽ Wẽnnaam dũni-paalgã pʋgẽ. (Wil. 7:14) Bɩ d sok d meng woto: ‘M tõe n zĩnda ne neb buud fãa, wall m naag-b n tʋm bɩ?’ Tõe tɩ neb n be tɩ d tagsdẽ tɩ b sũy yikda tao-tao, pa rẽ bɩ b sũy sãamda tao-tao. D tõe n zĩnda ne-b bɩ? Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr sẽn yeel bũmb ningã tõe n sõng-d lame. A yeela woto: “Bɩ y waoog nebã fãa. Bɩ y nong ba-biisã.”—1 Pɩɛ. 2:17.

BƖ D KƖT TƖ D YAM KELL N ZĨND NE BŨMB NINS SẼN BE YĨNGRÃ

15, 16. a) Bõe yĩng tɩ d segd n modg tɩ d yam zĩnd ne bũmb nins sẽn be yĩngrã? b) Bõe yĩng tɩ kiris-nebã yel-manesem segd n yɩ sõma?

¹⁵ Tõnd vɩɩ toog wakate. (2 Tɩm. 3:1) Rẽ n so tɩ d segd n modg tɩ d yamã kell n zĩnd ne bũmb nins sẽn be yĩngrã, n tõog n kogl tõnd ne a Zeova zoodã. (1 Tes. 5:6-9) Rẽ wɛɛngẽ, d na n goma bũmb a tãab d sẽn tõe n maan yelle.

¹⁶ D tall yel-manesem-sõngo: A Pɩɛɛr wilgame tɩ d yel-manesmã sã n yaa sõma, tara yõodo. A yeelame: “Bɩ y kɩt tɩ yãmb yel-manesem yɩ sõma neb nins sẽn ka pʋʋsd Wẽnnaamã sʋka, tɩ . . . bãmb na waoog Wẽnnaam b waoongã daare, bãmb sẽn na n yã yãmb tʋʋm-sõma wã yĩnga.” (1 Pɩɛ. 2:12) Yaa d zakẽ, d tʋʋmã zĩigẽ, lekollẽ wã, reem zĩigẽ, bɩ yaa koe-moonegã sasa, d segd n modgame tɩ d yel-manesmã waoog a Zeova. Yaa sɩd tɩ d sẽn pa zems zãngã, d mi n kongdame. (Rom 3:23) La d pa segd n koms raood ye. Ne a Zeova sõngre, d tõe n kell n ‘zaba tẽebã zabr sõma.’—1 Tɩm. 6:12.

17. Wãn to la d tõe n wilg tɩ d tara a Zezi yamã buudu? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)

¹⁷ D tall yam-sõngo: D sã n dat tɩ d yel-manesmã yɩ sõma, d segd n talla yam-sõngo. Tʋm-tʋmd a Poll yeela woto: “Bɩ y paam yam ning Kirist Zezi sẽn da tarã.” (Fil. 2:5) Yam bʋg la a Zezi ra tara? A ra yaa sik-m-meng soaba. Sik-m-mengã kɩtame t’a tʋm a Zeova tʋʋmdã ne a pãng fãa. Wẽnnaam Rĩungã koɛɛg mooneg n da pak-a n yɩɩda. (Mark 1:38; 13:10) A Zezi nifẽ, Wẽnnaam Gomdã bal la sɩda, t’a ra tikd rẽ n zãmsd nebã. (Zã 7:16; 8:28) A maaga a yĩng n zãms Gʋlsg Sõamyã n mi-a sõma, n tõe n lebs n togs a goama, n gom n teel-a, la a wilg a võore. D sã n tar Kirist yamã buudu, d na n yɩɩ sik-m-meng soaba, n moond koɛɛgã ne yẽesem, la d zãmsd Biiblã sõma.

18. Bõe la d tõe n maan n teel Wẽnnaam tʋʋmdã?

¹⁸ D teel Wẽnnaam tʋʋmdã: A Zeova raabã yaa sẽn be-b saasẽ wã ne sẽn be-b tẽngã zugã saka a Zezi. (Fil. 2:9-11) Baa a Zezi sẽn tar naam wʋsgã, a sika a meng n sakd a Ba wã. Tõnd me segd n maana woto. (1 Kor. 15:28) Wãn to la d wilgd tɩ d sakda a Zeova? Yaa d sẽn na n teend tʋʋmd ning a sẽn kõ-dã ne d sũy fãa, rat n yeel tɩ d sõng n “maan nebã buud fãa tɩ b yɩ [a Zezi] karen-biisi.” (Mat. 28:19) Sẽn paase, d na n maanda d tẽed-n-taasã la neb a taabã yel-sõmde.—Gal. 6:10.

19. Bõe la d rat n maan ne d sũy fãa?

¹⁹ A Zeova sẽn sagend tõnd tɩ d kɩt tɩ d yam zĩnd ne bũmb nins sẽn be yĩngrã pa noom-d sɩda? Woto yĩnga, d segd n zoee “zoees ning sẽn be tõnd taoorã n da yɛ ye.” (Heb. 12:1) Bɩ d fãa tʋm ne d “sũyã fãa Zu-soabã yĩnga,” tɩ tõnd Ba sẽn be saasẽ wã na n ning-d-la bark wʋsgo.—Kol. 3:23, 24.