Zemsame tɩ m tall yĩn-sidg woto bɩ?

RAO sẽn be sũ-sãoong pʋgẽ gʋlsda woto: “B sẽn wub maam Ãngeletɛɛrã yĩnga, b zãmsa maam tɩ m da wilg m yĩn-sidsã zãma sʋk ye. M tẽra m ba wã sẽn da yɩ sodaagã sẽn yet maam ne pẽdgr tɩ: ‘Ra wa yãb ye!’ bũmb sã n zabd maam wakate.

Mam pa tẽre m ma sã n tol n moka tõnd baa bilf ye (ra yaa tõnd d naase). Mam sẽn da yã m ba wã kũum tɩ m da tara yʋʋm 56. A kaalma yɩɩ toog wʋsg ne-ma. La pipi wã m da makda yãbr n kongdẽ.”

Buud vɩɩm-halhaal kẽer pʋsẽ, nebã wilgda b yĩn-sidsã vẽenega. B sũyã noom tɩ pa noom me, neb a taabã mii b yĩn-sidgã. Sẽn yaa lebende, dũniyã babs a taab pʋsẽ, sẽn yɩɩd fãa Erop rɩtgã la Gãrãnd Bertayn, nebã, sẽn yɩɩd fãa, roapã b zãmsd b lame tɩ b solg b yĩn-sidsã, n sĩnd tamm, la b ra wilg b sũur tagsg ye. La f sã n namsa wʋsg ned f sẽn nong kaalem yĩnga, yaa wẽng tɩ f wilg f sũ-sãoong ne manesem buud bɩ a to bɩ? Bõe la Biiblã yeta?

Biiblã gomda neb sẽn yãb yelle

Biiblã gʋlsdb yɩɩ Hebre dãmb sẽn yit Mediterane babgã yaangã, sẽn da yaa nin-buiid sẽn wilgd b yĩn-sidsã. A tara makr wʋsg ne neb sẽn wilg b yĩn-sidga. Rĩm a Davɩɩd yãba a biribl a Amno b sẽn kʋ wã kaalem yĩnga. Sɩda, a “yãba ne sũ-sãoong wʋsgo.” (2 Sãmwɛll 13:28-39) A yãba zãmb soab a Absalom sẽn da mak meng n na n deeg naamã. Biiblã yeta tõnd woto: “Rĩma [a Davɩɩd] sũur sãama wʋsgo. La rĩma kẽe tẽnga noor doog a ye pʋgẽ n yãb n yeele: ‘M biig a Absalom, m biig a Absalom, mam sã n da ki tɩ fo pa n são.’ ” (2 Sãmwɛll 18:33) A Davɩɩd yãba wala ba fãa sen zems sẽn na n maan-a wã. Ad sɩd yaa naoor wʋsg la roagdb tʋlg n ki b kamb zĩigẽ! A wẽnda bũmb sẽn pa zems lɛ-lɛ tɩ biig reng a ba bɩ a ma n ki.

Wãn-wãn la a Zezi maan a zoa a Lazaar kũumẽ wã? A sẽn pẽneg a yaoogã a yãbame. (Zã 11:30-38) A Maari Madelɛn yãba a Zezi yaoogã sɛɛga. (Zã 20:11-16) Yaa sɩda, kiris-ned sẽn tar vʋʋgrã saagr sẽn be Biiblẽ wã pa sãamd a sũur tɩ loog noor ye, wala neb nins sẽn pa tar Biiblã yẽbgr tẽeb sẽn tɩ loe ne kũumã halhaalã sẽn maandã ye. La wala ninsaal sẽn tar yĩn-sids sẽn zemse, baa ne vʋʋgrã saagre, kiris-ned hakɩɩk maanda sũ-sãoong n yãb ned a sẽn nong kaalem.—1 Tesalonik rãmba 4:13, 14.

Yãbdame bɩ pa yãbde

La yaa wãn to yẽ ne tõnd manesmã rũndã-rũndã? Y getame tɩ yaa toog bɩ yãnd tɩ y wilg y yĩn-sidsã bɩ? Sagendbã sagenda bõe? Bãmb sẽn get yɛlã to-to rũndã-rũndã wã lebsd n dɩka Biiblã pĩnd yamã. B yetame tɩ d segdẽ lame n wilg d sũ-sãoongã, la d pa segd n solg-a ye. Woto tẽegda tõnd Tẽn-kʋdemd wẽndẽ kɩs-sɩd roap wala a Zoob, a Davɩɩd la a Zeremi tɩ Biiblã gomd b sẽn wilg b sũ-sãoongã yelle. Sɩd-sɩda roap kãensã pa solg b yĩn-sidsã ye. Woto yĩnga, pa yam bũmb tɩ y zãag y meng ne nebã ye. (Yelbũna 18:1) Yaa sɩda, sũ-sãoongã yaa bũmb b sẽn wilgd ne manesem toɛ-toɛ buud vɩɩm-halhaal toɛ-toɛyẽ, la sẽn zems ne tũudmã tẽeb sẽn yaa to-to.a

La y sã n dat n yãbe? D tẽeg t’a Lazaar kũumẽ wã, a Zezi “wẽe sir kãsenga la . . . a Zezi yãbame.” Woto, a wilgame tɩ zemsame tɩ f yãb f nin-nongr kũum.

Yaa woto la a Ann wilg-yã, a bi-pɛɛlg a Rasɛll sẽn ki zĩig pʋgẽ wã. A sɩdã wilga woto: “Sẽn yɩ lingrã yaa t’a Ann ne maam fãa pa yãb a mumbẽ wã ye. Neb a taabã fãa ra yãbdame sã n pa tõnd bala.” A Ann leoka rẽ woto: “La sɩda, mam yãba tõnd d yiibã fãa yĩng tɩ seke. M tẽedame tɩ rẽ sɩd tuk-m-la semen a wãn yel-beedã poore, wakat ning m sẽn waa n yaa m yembr yirã. M yãba daarã tõre. La m tẽedame tɩ woto sõng-m lame. Bala rẽ poore, yaa wa sãooga m yĩnga. M da segd n yãba m bi-pɛɛlgã kaalem. Sɩd-sɩda m tẽedame tɩ y segd n basa neb nins sẽn be sũ-sãoong pʋgẽ wã tɩ b yãbe. Baa neb a taabã sã n nong n yetẽ tɩ ‘Ra yãb ye,’ woto sɩd pa tõe n sõng ye.”

Neb kẽer manesem

Wãn-wãna la neb kẽer maanda, b sũy sã n sãam ned b sẽn nong kaalem yĩnga? D rɩk a Zuanita makrã. A mii bi-pɛɛlg kaalem sẽn wat ne yĩn-sids ninsã. A pʋs sẽn sãam ya a nu. Masã wã a ra tʋtame yɛsa. Woto, fãoob ne mubill sẽn kɩt tɩ b gãneg-a logtor-yir yĩnga, a bee bʋʋm n na n sãam a sũuri. Semen a yiib poore, a sɩngame n yãbd rogem—tɩ wakatã pa ta ye. Rẽ poore, sẽn pa kaoos pʋgẽ, bi-pugl kɩdg a Vanessa rogame—t’a zɩslmã pa ta kɩlo a yembr ye. “M sũurã ra yaa noog wʋsgo,” woto la a Zuanita tẽra. “M me yaa n lebga ma!”

La a sũ-noogã pa kaoos ye. Rasem a naas loogr poore, a Vanessa kiime. A Zuanita tẽra woto: “Vɩʋʋg yĩn-sidg wʋsg n da tar-ma. Mam da pa leb n yaa ma ye. Yaa wa bũmb n da paoog-ma. Ra yaa sũ-sãoong wʋsg ne-m tɩ m wa yiri, ro-gãag ning pʋgẽ tõnd sẽn segl a Vanessa yĩngã, n ges fu-bi nins mam sẽn da ra a yĩngã. Kiis a yiib nins sẽn pʋglã, mam tagsa a rogmã daar yell wʋsgo. M da pa rat n wʋm ned ba a yembr yũug ye.”

Yaa manesem sẽn loog noor bɩ? Tõe n yɩɩ toog ne neb a taabã tɩ b wʋm a võore, la sã n yaa ne neb wala a Zuanita sẽn vɩɩnd-a wã, b wilgdame tɩ b maana sũ-sãoong b bi-pɛɛlgã yĩng wala b sẽn da na n maanẽ to-to ne ned sẽn vɩɩnd wakat a wãna. B wilgdame tɩ hal sẽn deng tɩ biig roge, a roagdbã nong-a lame. Loees sẽn yaa zall n maand ne ma wã. Bi-pɛɛlgã sã n ki, yaa ned meng-meng la sẽn maan kaalma. La yaa rẽ la neb a taabã segd n bãnge.

Sũ-yikr la taal ningri

Ma a to wilgda a manesem sẽn yɩ to-to, b sẽn togs-a t’a yʋʋm a yoob biriblã kii zĩig pʋgẽ, a sẽn dog ne sũur komslem yĩnga. “Mam talla manesem toɛ-toɛya—zʋmbo, yellã zãgsgo, taale, la sũ-yikr ne m sɩdã la ne logtorã sẽn da pa reng n bãng a Daviid bãagã wẽng sẽn ta zĩig ningã.”

Sũ-yikrã tõe n yɩɩ sũ-sãoongã bãnd a to. Tõe n yaa sũ-yikr ne logtoɛɛmbã la logtoeem-pogsã, f sẽn tẽed tɩ b ra tõe n maana sẽn yɩɩd woto n sõng kiidã yĩnga. Tõe n yaa sũ-yikr ne zo-rãmbã la roagdb nins sẽn wẽnd b yeelame bɩ b maana bũmb sẽn pa zemsã yĩnga. Kẽer sũy yikda ne kiidã a sẽn pa ges a yĩns-laafɩ wã yellã yĩnga. A Stella yeta woto: “M tẽrame tɩ m sũur yika ne m sɩdã, bala m miime t’a ra tõeeme n põs kũumã. A bãagã yɩɩ kɛgenga, la a ra pa tũ logtoɛɛmbã keoogr ye.” Tɩ wakat kẽere, sẽn vɩ-a wã ningda sẽn ki-a wã taal zɩɩb ning a sẽn ki n bas ne-a wã yĩnga.

Neb kẽer tara taal yĩn-sidg sũ-yikrã yĩnga—tõe n yɩɩ b sẽn ningd b mens taale, b sũyã sẽn yikã yĩnga. Neb a taab ningda b mens taale, ned ning b sẽn nongã sẽn ki wã yĩnga. “A ra tõeeme n pa ki ye,” woto la b yet b mens ne bas-yardo, “mam sã n kɩtẽ lame t’a kẽng logtor-yir tao-tao,” bɩ “n kɩt t’a yã logtor a to,” bɩ “n kɩtẽ t’a ges a laafɩ wã yell sõama n yɩɩda.”

Sã n yaa ne neb a taaba, taalã zʋʋgda rẽ, sẽn yɩɩd fãa ned ning b sẽn nongã sã n ki zĩig pʋgẽ ne lingri. B sɩngdame n tẽegd sasa nins b sũyã sẽn yik ne kiidã, bɩ b sẽn da wẽ nokoeemd ne-a wã yelle. Bɩ b tõeeme n tẽ tɩ b sɩd pa yɩ wa b sẽn da segd n yɩ to-to ne kiidã ye.

Ma rãmb wʋsg sũ-sãoongã sẽn tũud so-wook ningã wilgdame tɩ mitb wʋsg sẽn yet bũmb ning biig kaalem sẽn wat ne vɩʋʋg sẽn kaoosd roagdbã nengẽ wã, sẽn yɩɩd fãa ma wã nengẽ wã, yaa sɩda.

F kẽed-n-taag sã n maan kaalem sasa

F kẽed-n-taag kaalem yaa sũ-sãoong kãseng a to buudu, sẽn yɩɩd fãa b yiibã fãa sã n lagma taab n maan tʋʋm wʋsg b vɩɩmã pʋgẽ. Tõe n yɩɩ vɩɩm buud ning b sẽn tall ne taaba, n tog sore, n tʋme, n deeme, la b sõng taabã fãa saabo.

A Eunis wilgda bũmb ning sẽn zĩndi, a sɩdã sẽn ki zĩig pʋgẽ sũ-zabr yĩngã. “Pipi semenã, mam da bee yĩn-sidg zʋmb pʋgẽ, tɩ yaa wa m pa leb n vɩ ye. M da pa tõe n wʋm noom bɩ yũug meng ye. La baasg zãnga, m yama ra ket n vẽena sõama. Mam sẽn da be ne m sɩdã, tɩ b da rĩisd a sũurã sẽn na yɩl n t’a yẽeg la b tɩpd-a wã wakate, kiime wã reegr sẽn mi n yaa toogã mam pa bãng rẽ ye. Baasg zãnga, ra yaa pãn-tõog kãseng kaalem yĩn-sidg n da tar-ma, tɩ ra yaa wa m da geta mubill sẽn na n yi geemd sẽn zãntẽ n lʋɩ tɩ m pa tar a tɩɩm ye.”

A yãbame bɩ? “Yaa vẽeneg tɩ m yãbame, sẽn yɩɩd fãa m sẽn karem toogã pʋʋsg kart rãmb kob-gĩnã m sẽn da paama. B fãa kʋmsa maam. Rẽ sõnga maam tɩ m tõog daarã sẽn ketã. La ra pa tõe n sõng maam baa bilfu, b sã n da sok maam tɩ m keemame ye. Yaa vẽeneg tɩ m da bee ninbãaneg pʋgẽ.”

Yaa bõe n sõng a Eunis t’a tõog n pasg a sũ-sãoongã? “Baa ne m sẽn pa bãngã, m dɩka sard n na n kẽng taoor ne m vɩɩmã,” woto la a yeel-yã. “La bũmb ning sẽn kell n tuk maam yaa m sẽn waa n tẽeg tɩ mam sɩdã sẽn nong vɩɩmã wʋsg woto wã kae n na n dɩ a nafa ye.”

“Ra bas-y tɩ neb a taab soog-y . . . ye”

Sẽn gʋls-b sebr ning sẽn yaa Yõorã-yãkre—Wakat Bʋg la Wãn-wãn la D Na n Yeel tɩ Wẽnd na Wĩnig-d Taaba (ãngilindi) sagenda woto: “Ra bas-y tɩ neb a taab soog-y n wilg y sẽn segd n maan bũmb ning bɩ y sẽn segd n tall yĩn-sidg ning ye. Sũ-sãoongã sẽn wat ne manesem ninsã toeemda ned ne a to. Neb a taabã tõe n tagsame—n bas tɩ f bãng tɩ b tagsdame—tɩ f sũurã sãamame tɩ loog noore, bɩ a pa sãam tɩ sek ye. Kõ-y-b sugr la y yĩm dẽ. Y sã n modg y meng n na n tũ neb a taabã, bɩ nebã fãa sẽn yetã, y yalsda y yĩn-sidgã maagre.”

Yaa sɩda, neb toɛ-toɛ maooda ne b sũ-sãamsã ne manesem toɛ-toɛya. Tõnd goamã pa rat n wilg tɩ manesem a yembr yaa sõama n yɩɩd a taabã tɩlae ne ned fãa ye. La sẽn yaa yellã yaa yam-kaalg sẽn na n vigli, wakat ning a soab ning toogã sẽn tarã sã n pa tõe n sak n deeg tɩ yellã yaa sɩdã. Rẽ zo-rãmb sẽn tar ninbãan-zoeer sõngr tõe n yaa tɩlae. Woto, ra yɛɛs-y n bao sõngr la y gom, la y yãb ye.

Sũ-sãoong yaa manesem sẽn zems ned kaalem sasa, la pa wẽng tɩ y wilg y sũ-sãoongã neb a taabã ye. La sogsg a taaba n baood leoore: ‘Wãn-wãn la m tõe n vɩɩnd ne m sũ-sãoongã? Bõe n tõe n sõng maam tɩ m tõog toog ne ned kaalmã la sũ-sãoongã?’ Babg ning sẽn pʋgdã na n leoka sogs-kãensã la a taaba.

[Tẽngr note]

Sogsg sẽn wat ne bʋgsgo

Wãn-wãn la neb kẽer buud vɩɩm halhaalã tar pãn-tusdg b sũ-sãoongã zugu?

Neb nins sẽn wilg b sũ-sãoongã mak-bʋs la d tar Biiblã pʋgẽ?

Neb kẽer manesem ned b sẽn nong kaalem sasa yaa wãn-wãna?

Wãn-wãn la yãmb maan yɛl a woto taoore?

Bõe n kɩt tɩ kẽed-n-taag kaalem yaa sũ-sãoong buud sẽn yaa toore?

Sũ-sãoongã sẽn tũud sor ninga yaa bʋgo?

Yaa wẽng tɩ f sãam f sũur bɩ?

Sũ-sãoongã sẽn tũud sor ningã nens kẽer yaa bʋse? (Ges gubrã s.v.n. a 9.)

Yel-bʋs sẽn yaa zall n tukd roagdbã biig zĩig pʋgẽ kũumẽ? (Ges gubrã s.v.n. 12.)

Wãn-wãn la pʋg-sãoong bɩ rog-tɩ-ki tukd ma rãmb wʋsgo? (Ges gubrã s.v.n. 10.)

[Zĩ-gũbri, seb-​neng a 9]

Sũ-sãoongã sẽn tũud sor ninga

Gom-biig ning sẽn yaa “sor” pa rat n yeel tɩ sũ-sãoongã yãka sor bɩ geelg-n-tʋm sẽn pa vigsd ye. Sũ-sãoongã sẽn wat ne manesem ninsã tõe n saba taab t’a kaoosgã yaa toor-toor ne ned fãa. Pa fãa la b sẽn sõdgã ye. Manesem a taab me tõe n pukame. Sẽn pʋgdã yaa sũ-sãoongã bãn a wãn sẽn tõe n paam neda.

Pipi manesem: Pipi sũ-sãoong kãsenga—ra tẽ yellã ye, yellã zãgsgo—yĩn-sidgã kaalem, taal yĩn-sidsi—sũ-yikri.

Sũ-sãoong kãseng tõe n waa ne woto n paase: Pʋ-tẽer meneng la gõeem kaalem, yaams sẽn loog noore, yĩn-sids toeemse, tagsg la yɛla võor wʋmb sẽn yaa kɛga, yãbre, rɩɩbã tʋlsem toeengo, tɩ rẽ wat ne faagr bɩ nobre, yĩns laafɩ kaalem bãn toɛ-toɛya, yaams wʋsgo, tʋʋma tõog boogre, ziri-yãabo—kiidã belem yĩn-sidga, a wʋmbo, la a yãabo. Biig kũum wakate, sũ-yikr sẽn pa zems ne f kẽed-n-taagã.

Maagrã sasa: Sũ-sãoong ne kiidã yell tagsgo, sũ-nood wakat ning f sẽn da tall ne kiidã tẽegre, n maand laad menga.

[Zĩ-gũbri, seb-​neng 10]

Pʋg-sãoong la rog-tɩ-ki—ma rãmbã sũ-sãoongo

Baa ne a sẽn da zoe n paam kamb a taabã, a Monna ra gũuda ne yãgb la yẽesem n na n dog biig ning sẽn pʋgdã. Sẽn deng rogmã menga, ra yaa “bi-pɛɛlg la mam da reemd ne, n gomd ne la m zãmsdẽ tɩ yɩɩ woto.”

Loees ning sẽn be ma wã ne biigã sẽn nan pa rogã sʋkã ra tara pãnga. A kẽngda taoor woto: “A Rasɛll Ann ra yaa bi-pɛɛlg sẽn da tãood mam pʋgẽ tɩ sɛbã sẽn da be a zugã zãeesdẽ wã, sẽn kɩtd tɩ m nek yʋng n le pa gũs ye. M ket n tẽra pipi tãoogã, sẽn wẽnd nonglem tãoogã, nonglem toobã. A sẽn virs fãa, mam da pita ne nonglem wʋsgo. Mam bãng-a-la sõama hal n kɩt tɩ m da mi a sã n da be toog pʋgẽ, n pa keem ye.”

A Monna kẽngda taoor woto: “Logtorã ra pa rat n tẽ maam hal tɩ wa kẽ n bõoge. A yeela maam tɩ m bas m yɩɩrã. Sã n yaa ne maam m tẽedame t’a ra kiidame. A sɩnga zĩig pʋgẽ n leebd wʋsgo. Vẽk-n-beoogã t’a ra kiidame.”

A Monna sẽn vɩɩnd yell ningã pa kar-kar ye. Sã n yaa ne mit-pogs a Friedman la a Gradstein, b sebr ning pʋgẽ sẽn yaa Pʋg-sãoong Tõogrã (ãngilindi), Etazĩni bala, sẽn pẽneg pagb tus-kẽemd n namsd pʋg sẽn pa baas neer yĩnga. Yaa sɩd tɩ sã n yaa dũniyã gill zugu, sõorã yɩɩda woto ne tus-kẽema.

Naoor wʋsgo, nebã pa mi tɩ pʋg-sãoong bɩ rog-tɩ-ki yaa yel-beed kãseng n kõ pag ye, t’a tẽr-a a yelle—tõe tɩ ya a vɩɩmã tõre. Wala makre, a Veronik yʋʋmã sẽn vẽsg masã wã, tẽra a pʋs-sãoongã, la sẽn yɩɩd fãa, a tẽra bi-pɛɛlg ning a sẽn dog-tɩ-ki sẽn da vɩ a kiuug a wɛ soabã zugã, la sẽn da tar kilo a 6. A zã-a-la a pʋgẽ wã kɩɩng yaoolem semen a yiibã. A yeelame: “Rog bi-kɩɩng yaa sũ-sãoong sẽn pa tõe n bãng n bilg n kõ ma.”

Pa wakat fãa la b wʋmd ma rãmb kãensã kamb sẽn ki wã manesem võor ye, baa pagb a taab meng pa wʋmd-b võorã ye. Pag biig sẽn maan kaalem pʋg-sãoong yĩng gʋlsa woto: “Yaa ne toog la m mik-yã, tɩ sẽn deng tɩ mam mengã vɩɩnd yellã, m sɩd ra pa wʋmd m zo-rãmbã sẽn da tõog toog ne bũmb ninga võor ye. Mam sẽn da pa wʋmd toogã la m yam-kaalgã ne bãmb wɛɛngẽ wã yaa wa nebã manesem sẽn yaa to-to ne maama.”

Ma sẽn be sũ-sãoong pʋgẽ zu-loɛɛg a to yaa t’a tõe n tagsdame t’a sɩdã pa tar yĩn-sidg sẽn yaa wa yẽ rẽndã kaalmã taoor ye. Pag goma rẽ yell woto: “Mam sũurã ra sãama zãng ne m sɩdã wakat kãngã. Sã n yaa ne yẽ, pʋg meng ra pa zĩnd ye. A ra pa tõe n paam sũ-sãoong ning sẽn tar maama n bãng ye. A sɩd ra tara ninbãan-zoeer ne mam yɩɩrã, la pa ne mam sũ-sãoongã ye.”

Tõe tɩ manesem kãngã zemsa ne sɩda—a pa mi yĩng la yĩn-sidg loeesã wala a pagã sẽn tʋtã sẽn tarã ye. Baasg zãnga, a namsdame. Tara yõod wʋsg tɩ sɩdã la pagã bãng tɩ b fãa lagem n namsdame, baa sã n yaa ne manesem toɛ-toɛya. B segdẽ lame n pʋɩ b sũ-sãoongã ne taaba. Sɩdã sã n solg-a, a pagã tõe n tagsame t’a toor kae ye. Rẽnd bɩ y wilg taab y nintãm, y tagsa wã la y mobg taaba. Wilg-y tɩ y rata taab n yɩɩd pĩndã. Sɩdba, wilg-y y ninbãan-zoeere.

[Zĩ-gũbri, seb-​neng 12]

Bi-pɛɛlg zĩig pʋgẽ kũum—sũ-sãoongã tõogre

Bi-pɛɛlg zĩig pʋgẽ kũumã yaa yel-beed menga. Daar a yembre, bi-pɛɛlg sẽn wẽnd a yaa kɛpɩ tɩ bũmb pa tar-a wã le pa tõe n nek ye. Woto yaa bũmb b sẽn pa gũud lɛ-lɛ, bala ãnd n tõe n gũ tɩ biig reng a roagdb n ki? Zĩig pʋgẽ, bi-pɛɛlg a ma wã sẽn nong wʋsgã lebga sũ-sãoong yẽgr b sẽn pa tõe n bãng n bilgi.

Taal yĩn-sidsã sɩngdame n wat wʋsgo. Roagdb tõe n tagsame tɩ kũumã yaa bãmb yelle, tɩ yaa wala b sẽn pa ges a yellã yĩnga. B sogsda b mens woto, ‘Bõe la d ra tõe n maan n gil yel-kãngã?’b Zĩis kẽere, sɩdã tõe n ninga a pagã taal zaalem n pa bãng meng ye. A sẽn waa n digd tʋʋma tɩ bi-pɛɛlgã vɩɩme la a keemẽ. A sẽn wa yirã, rẽ t’a ra kii a gãagẽ wã! Bõe la a pagã ra maanda? A ra bee yɛ sasa kãngã? A segd n yiisa sãmb-sãmb kãensã sẽn sãamd sũurã tɩ b ra wa ne zu-loees kãadmã zug ye.

Yel-lingdem b sẽn pa gũud n wa ne sabaabo. Biiblã yetame: “Mam leb n yãame tɩ dũniyã zug ka, ka neb sẽn zoet tao-tao n tõogd zoees ye, la ka gãndaadã n tõogd zabr ye, la a ka yam dãmb n paamd rɩɩb ye, la a ka bãngdbã n paamd arzɛgs ye, la a ka nin-yẽesemse n paamd pẽgr me ye. Tɩ bõe, wakat n be bãmb fãa yĩnga, la zu-beed n be bãmb fãa yĩnga [wakat la yel-lingdem n paamd b fãa, NW].”—Koɛɛg Soaba 9:11.

Wãn-wãn la neb a taabã tõe n sõnge, bi-pɛɛlg sã n maan kaalem zak pʋgẽ? Pag a yembr sẽn zĩnd sũ-sãoong pʋgẽ leoka woto: “M zoa-poak a ye n waa n pɩɩs mam doogã tɩ m pa yeel baa fɩ ye. A taab segla rɩɩb n wa kõ-do. Kẽer sõnga maam, b sẽn mobg maama bala—pa yɩ ne goam ye, yaa mobgre. M da pa rat n gom a yell ye. M da pa rat n togs bũmb ning sẽn zĩndã n yɩlemd naoor ka tɛk ye. M da pa rat feesg sogsgo, tɩ yaa wala bũmb la m pa maan tɩ yɩ sõama ye. Ra yaa maam la ma wã. M da na n maana m sẽn tõe fãa n fãag m bi-pɛɛlgã.”

[Tẽngr note]

[Foto, seb-​neng a 8]

Zemsame tɩ f sãam f sũur la f yãb ned f sẽn nong sã n ki

[Foto, seb-​neng 11]

Biig kaalem yaa sũ-sãoong kãsenga—ninbãan-zoeer la nonglem hakɩɩk tõe n sõnga roagdbã