Sak a naase
No-rɛɛsdbã fãa sẽn kõ a soab kasetã
1. A Zezi vɩɩmã sẽn deng t’a yɩ ninsaalã wilgdame tɩ bõe n da be yẽ ne a Zeova sʋka?
‘BA WÃ nonga [Biriblã] n wilgd yẽ a sẽn maand bũmb ninsa fãa.’ (Zã 5:20) Ad Biriblã sẽn tall zems-n-taar ning ne a Ba a Zeova wã sɩd bee yamleoog wʋsgo! Yaa b sẽn naan a Zezi wã tɛk la zood kãng sẽn tar pãngã sɩng-yã, yʋʋm tus ka tɛk sẽn deng t’a yɩ ninsaalã. A yaa Wẽnnaam a Zeova meng Biribl yend a sẽn naan a toore. Yaa ne pipi Biribl nongr kãng maasem la a naan bũmb a taabã fãa sẽn be saasẽ la tẽng zugã. (Kolos rãmba 1:15, 16, Sebr Sõngo) Biribl kãng leb n yɩɩ Wẽnnaam Gomde, bɩ a koe-taasda, a soab ning sẽn da taasd Wẽnnaam daabã neb a taabã. Yaa Biribl kãng Wẽnnaam sẽn nong wʋsgã n lebg ninsaal a Zezi Kirist.—Yelbũna 8:22-30; Zã 1:14, 18; 12:49, 50.
2. Hal sẽn ta zĩ-bʋg la Biiblã reng n gom a Zezi yelle?
2 Sẽn deng tɩ Wẽnnaam kɩt tɩ pag rɩk pʋg ne yel-solemd n dog a pipi Biriblã t’a yɩ ninsaalã, bãngr-goam wʋsg la vʋʋsem sõngã vẽneg tɩ b gʋls n gom a yelle. Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr yeela a Korney woto: “No-rɛɛsdba fãa kɩsa bãmb kaseto.” (Tʋʋma 10:43) B goma a Zezi tʋʋmdã sẽn tar yõodã yell wʋsg Biiblã pʋgẽ, tɩ malɛk yeel tʋm-tʋmd a Zã: “Yaa sẽn na yɩl n kõ kaset a Zezi zug la vʋʋsem sõngã vẽneg no-rɛɛsdb tɩ b togs bãngr-goamã.” (Wilgri 19:10, NW ) Bãngr-gom-kãens wilgda vẽeneg tɩ yaa yẽ la Mesi wã. B wilga tʋʋm toɛy-toɛy nins a sẽn da na n maan n pids Wẽnnaam daabã. Tõnd segd n dat n bãnga rẽ fãa võor rũndã-rũndã ne d sũy fãa.
Bãngr-goamã sẽn wilg bũmb ninsi
3. a) Bãngr-gomd ning sẽn be Sɩngre 3:15 pʋgẽ wã, waafã, ‘pagã,’ la ‘waafã yageng’ makda ãnda? b) Bõe yĩng t’a Zeova sõgen dãmbã sɩd rat n wʋm ‘waafã zug poglg’ võor ne b sũy fãa?
3 Yaa kɩɩsgã poor Edɛn zẽedẽ wã la b togs pipi bãngr-gomd ning sẽn tɩ loe ne a Zezi wã. A Zeova yeela waafã tɩ: “Mam na n ninga beem foo ne paga sʋka, la fo yagenga ne yẽ yageng sʋka. Yẽ yageng na n pogla fo zugu, la fo na n pogla yẽ na-kãsenkãare.” (Sɩngre 3:15) Sɩd-sɩda, ya a Sʋɩtãan la b taasd bãngr-gom-kãngã, leb n yaa yẽ la waafã makda. ‘Pagã’ ya a Zeova mengã siglg sẽn be saasẽ wã, sẽn sakd-a wa pag sẽn sakd a sɩdã. Malɛgs la ninsaalb nins fãa sẽn tagsd wa a Sʋɩtãan la b kɩɩsd a Zeova ne a nin-buiidã bee ‘waafa yageng’ neb sʋka. ‘Waafa zug poglg’ yaa b sẽn na n wa baas n sãam tõat a Sʋɩtãan sẽn kãneg a Zeova la a wa ne sũ-sãams wʋsg ãdem-biisã zutã. La ‘yagengã’ zu-raoog ning sẽn na n wa pogl waafã zugã yaa ãnda? Rẽ kell n yɩɩ “bũmb sẽn da solge,” (Sebr Sõngo) sẽn na maan yʋʋm kobse.—Rom dãmba 16:20, 25, 26.
4. Wãn to la a Zezi yaab rãmbã roog sõngd tɩ b bãng t’a yaa Yageng ning b sẽn kãabã?
4 Yʋʋm 2 000 poore, a Zeova kõo vẽnegr n paase. A wilgame tɩ na n tũu ne a Abrahaam doogã tɩ Yagengã wa. (Sɩngre 22:15-18) Baasg zãnga, pa f sẽn na n ya a Abrahaam yageng bal la f yɩt Yagengã yaab ye, rẽ ra bee ne Wẽnnaam yãkre. Baa ne a Abrahaam sẽn da nong a biribl a Ismayɛll a Agaar sẽn dogã, a Zeova yeelame: ‘Yaa ne fo biig a Izaak a Saara sẽn na n dogã la mam na n yẽbg m kãabgã.’ (Sɩngre 17:18-21) Rẽ poore, Wẽnnaam wilgame tɩ kãabgã ra pa na n tũ ne a Izaak pipi biribl a Ezayu ye, la yaa ne a Zakoobe, sẽn yaa Israɛll buud 12 wã ba wã. (Sɩngre 28:10-14) Wakat sẽn wa n ta, b wilgame tɩ Yagengã na n doga a Zida buudẽ wã, a Davɩɩd yagensã sʋka.—Sɩngre 49:10; 1 Kɩbaya 17:3, 4, 11-14.
5. A Zezi sẽn wa n sɩng a tẽng zug koe-moonegã, bõe n wilg vẽeneg t’a ra yaa Mesi wã?
5 Vẽneg-bʋg me la b kõ-yã, tɩ sõng tɩ b bãng Yageng ning b sẽn kãabã sẽn ya a soaba? Sẽn yɩɩd yʋʋm 700 sẽn deng Yagengã rogem, Biiblã wilgame tɩ yaa Betlehɛm la a ra na n doge. A leb n wilgame tɩ Yagengã ra zoe n bee “hal kʋdemd wakate,” sẽn dat n yeel tɩ b sẽn wa n naan-a saasẽ wã tɛka. (Miise 5:1) Wẽnnaam leb n kɩtame tɩ no-rɛɛs a Daniɛll pĩnd n togs sasa takɩ ning Mesi wã sẽn na n puk tẽng zugã. (Daniɛll 9:24-26) La a Zezi sẽn wa n paam vʋʋsem sõngã zaeeb n sɩd lebg Mesi ning a Zeova sẽn yãkã, Wẽnnaam mengã koɛɛg yii saasẽ n wilg vẽeneg t’a yaa yẽ Biribla. (Matɩe 3:16, 17) B wilga Yagengã sẽn ya a soaba. Rẽnd a Filip sɩd ra tõe n yeela woto ne bas-m-yam: “Tõnd yãa Nazarɛt dao a Zezi. . . . Yaa bãmb yell la b sẽn da gʋls a Moiiz tõoga ne Wẽnnaam no-rɛɛsdba sɛba pʋsã.”—Zã 1:45.
6. a) Sã n yaa ne Luk 24:27, bõe la a Zezi karen-biisã wa n bãnge? b) ‘Pagã yageng’ zu-raoog yaa ãnda, la a sẽn na n pogl waafã zugã rat n yeelame tɩ bõe?
6 Rẽ poore, a Zezi karen-biisã wa n bãngame tɩ bãngr-goam wʋsg n da be Gʋlsg Sõamyã pʋgẽ n gomd a yelle. (Luk 24:27) Lebga vẽeneg n paas meng tɩ ya a Zezi la ‘pagã yageng’ zu-raoogo, sẽn na n pogl waafã zugã, sẽn dat n yeel tɩ sãam a Sʋɩtãana. A Zezi maasem yĩnga, kãabs nins fãa Wẽnnaam sẽn maan ãdem-biisã, tɩ tõnd gũud ne d sũyã fãa wã na n pidsame.—2 Korẽnt dãmba 1:20.
7. Ned ning yell b sẽn gom bãngr-goamẽ wã sẽn ya a soabã bãngr toor sẽn ka be, bõe me n yaa tɩlae?
7 Wãn to la rẽ bãngr segd n sõng tõndo? Biiblã gomda Etiopi balem naaba sẽn da karem bãngr-goam kẽer sẽn gomd Fãagdã sẽn yaa Mesi wã me waoong yelle. A sẽn da pa wʋmd a võorã yĩnga, a soka koe-moond a Filip: “Wẽnnaam no-rɛɛsa gomda ãnda yell woto?” La balem-naabã sẽn paam a sokrã leokrã a pa tek zĩ-kãng ye. A sẽn maag a yĩng n kelg a Filip sẽn wilg kɩbarã võorã poore, a bãngame t’a sẽn wʋm bãngr-gomdã pidsg võorã segd n kɩtame t’a maan bũmbu: a segd n deega lisgu. (Tʋʋma 8:32-38; Ezai 53:3-9) Tõnd me maanda woto bɩ?
8. a) Bõe la a Abrahaam sẽn da sak n na n dɩk a Izaak n maan maoongã ra makda? b) Bõe yĩng t’a Zeova yeel a Abrahaam tɩ buudã fãa na n paama bark Yagengã maasem yĩnga, la wãn to la rẽ pak tõnd rũndã-rũndã?
8 Ges-y kɩba-kãngã me sẽn noogd sũurã. Ya a Abrahaam sẽn da sak n na n dɩk a Izaak sẽn yaa yẽ ne a Saara biribl-yendã n maan maoongã. (Sɩngre 22:1-18) Rẽ ra makda a Zeova sẽn da na n dɩk a Biribl yendã a sẽn naana n maan maoongã: “Wẽnnaam nonga dũniyã hal tɩ b kõ b Biiga sẽn ka to, tɩ ned ninga fãa sẽn tẽed bãmb kõn sãam ye, la a na paam vɩɩm sẽn ka sɛta.” (Zã 3:16) Rẽ kõta tõnd bas-m-yam, t’a Zeova sẽn sak n dɩk a Biribl yendã a sẽn naanã n kõ sẽn na yɩl n pids a raabã, a na n sakame n ‘kõ tõnd bũmb a taaba fãa me.’ (Rom dãmba 8:32) Bõe la b baood tɩ tõnd maane? Wa b sẽn gʋls tɩ be Sɩngre 22:18 pʋgẽ wã, a Zeova yeela a Abrahaam tɩ buudã fãa na n paama barka, Yagengã maasem yĩnga, a Abrahaam ‘sẽn sak Wẽnnaam noora yĩnga.’ Tõnd me segd n saka a Zeova ne a Biriblã noore: “Ned ninga sẽn tẽed Biiga tara vɩɩm sẽn ka sɛta. La ned ninga sẽn ka tẽed Biiga kõn paam vɩɩm ye, la Wẽnnaam sũur na n yika ne yẽ.”—Zã 3:36.
9. Tõnd sã n tar mi-beoog ne Wẽnnaam, vɩɩm sẽn pa satã saagr d sẽn tõe n paam ne a Zezi maoongã maasmã, bõe la d na n maane?
9 Tõnd sã n tar mi-beoog ne Wẽnnaam, vɩɩm sẽn pa satã saagr d sẽn tõe n paam a Zezi maoongã maasem yĩngã, d na n datame n maan bũmb nins a Zeova sẽn tũnugd ne a Zezi n togsd tõndã. Bõn-kãens tɩ loee ne nonglem ning tõnd sẽn tar ne Wẽnnaam la ne d taabã. (Matɩe 22:37-39) A Zezi wilgame tɩ tõnd sẽn nong a Zeova wã na n kɩtame tɩ d zãms neb a taabã “bũmb nins fãa [yẽ a Zezi] sẽn da togs [tõndã].” (Matɩe 28:19, 20) La d rat n talla nonglem kãng buud ne d saam-biis a taabã sẽn ya a Zeova sõgen dãmbã, n ‘tigimd’ ne-b n pa vaandẽ ye. (Hebre dãmba 10:25; Galat dãmba 6:10) Sẽn paas me, d sã n kelgd Wẽnnaam la a Biriblã, bɩ d ra tags tɩ b baoodame tɩ d zems zãng ye. Hebre dãmba 4:15 yetame t’a Zezi sẽn yaa d maan-kʋʋd kãsengã tõe n ‘zoee tõnd nimbãanega, d pãn-komsem pʋgẽ.’ Ad rẽ sɩd kõta belsg wʋsgo, sẽn yɩɩd fãa d sã n pʋʋsd Wẽnnaam Kirist maasem yĩng n kos sõngr sẽn na yɩl n tõog d pãn-komsmã!—Matɩe 6:12.
Wilg-y tɩ y tẽeda Kirist
10. Bõe yĩng tɩ fãagr kae tɩ pa tũ ne a Zezi Kirist?
10 Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr sẽn wilg Zʋɩf rãmbã bʋ-kaoodb sul-kãseng sẽn be Zerizalɛmã tɩ Biiblã bãngr-goam da paama pidsg ne a Zezi wã poore, a baasa woto ne goam sẽn tar pãnga: “Fãagr ka be ne ned a to ye; tɩ bõe, yʋʋr a to ka be dũniyã zugu sẽn kõ neba tɩ tõnd tõe n paam fãagr ne-a ye.” (Tʋʋma 4:12) A Ãdem yagensa fãa sẽn yaa yel-wẽn-maandbã yĩnga, b kũumã pa tõe n yɩ rond n fãag ned ba a yembr ye. La a Zezi ra zemsa zãnga, t’a vɩɩmã sɩd ra tõe n yɩ maoong sẽn kõt fãagre. (Yɩɩl Sõamyã 49:7-10; Hebre dãmba 2:9) A kõo Wẽnnaam rond sẽn zems kɛpɩ ne vɩɩm sẽn zems zãng ning a Ãdem sẽn da menemsã. (1 Tɩmote 2:5, 6) Rẽ paka sor n kõ tõnd tɩ d tõe n paam vɩɩm sẽn pa sat Wẽnnaam dũni paalgã pʋgẽ.
11. Wilg-y a Zezi maoongã sẽn tõe n naf tõnd wʋsg to-to.
11 Rondã leb n paka sor n kõ-d tɩ d tõe n paam nafa a taab masã menga. Wala makre, baa ne d sẽn yaa yel-wẽn-maandbã, a Zezi maoongã kɩtame tɩ d tõe n paam sũur kaset sẽn yaa sõma, b sẽn kõ-d d yel-wẽnã sugrã yĩnga. Rẽ yɩɩda sugr ning Israɛll nebã sẽn da paamd ne rũmsã maand maasem, a Moiiz Tõogã sẽn da baood tɩ b maanã zĩig sẽn zãre. (Tʋʋma 13:38, 39; Hebre dãmba 9:13, 14; 10:22) La sẽn na yɩl n paam sugr kãngã, rẽnda d sak n deeg tɩ Kirist maoongã yaa tɩlae ne-do: “Tõnd sã n yetẽ tɩ tõnd ka tar yel-wẽna, tõnd belgda tõnd mense la sɩd ka be tõnd pʋsẽ ye. Tõnd sã n vẽneg n togs tõnd yel-wẽna, bãmb yaa sɩda la tɩrga [n na n] kõ tõnd sugri yel-wẽna yĩnga la b pek tõnd n yiis tõnd tʋʋm wẽnsa fãa.”—1 Zã 1:8, 9.
12. Bõe yĩng tɩ koom lisgã tar yõod wʋsg sẽn na yɩl n paam sũur kaset sẽn yaa sõma Wẽnnaam taoore?
12 Wãn to la yel-wẽn-maandb tõe n wilg tɩ b tara tẽeb ne Kirist la ne a maoongã? Pipi yʋʋm kob-gĩndẽ wã neb sã n wa lebg tẽedba, b wilgda rẽ zãma sʋka. Wãn to? B reegda lisgu. Bõe yĩnga? Bala a Zezi kõo noor t’a karen-biisã fãa reeg lisgu. (Matɩe 28:19, 20; Tʋʋma 8:12; 18:8) Kũun ning a Zeova sẽn maan ne nonglem a Zezi maasem yĩngã sã n kẽ ned sũuri, a soab na n kẽnga taoor tẽebã pʋgẽ. A na n maana remsg ning sẽn segdã a vɩɩmã pʋgẽ, n dɩk a meng n kõ Wẽnnaam pʋʋsg pʋgẽ, la a wilg rẽ ne koom lisgu. Ya a sẽn na n wilg a tẽeb woto la a kot Wẽnnaam ‘sũur kaset sẽn yaa sõama.’—1 Pɩɛɛr 3:21, Kãab-paalgã Koe-noogo.
13. D sã n wa maan yel-wẽnde, bõe la d segd n maane, la bõe yĩnga?
13 Yaa sɩd tɩ baa lisgã poore, d na n ket n tara yel-wẽnã tʋlsem. D na n maana wãn masã? Tʋm-tʋmd a Zã yeelame: “Mam kom-bõonego, mam gʋlsda yãmb bõn-kãense tɩ yãmb da maan yel-wẽna ye. La ned sã n maan yel-wẽna, tõnd tara sɛ-yõakda sẽn be tõnd Ba taoore, bãmb ya a Zezi Kirist sẽn yaa tɩrlem soabã. Bãmb menga yɩɩ maoong tõnd yel-wẽna yĩnga.” (1 Zã 2:1, 2) Woto rat n yeelame tɩ tõnd sẽn maan yel-wẽnd ning fãa, d sã n pʋʋs Wẽnnaam n kos sugr bala, d na n paama sugr bɩ? Ayo. Yaa f sẽn na n sɩd tek yam n kos sugr la f paamd sugri. Tõe me tɩ d na n datame tɩ kiris-neb tigingã kãsem dãmb sẽn bɩ tẽebã wɛɛngẽ n yɩɩdã sõng-do. D segd n sak n deegame tɩ d maana wẽngã, tɩ d sũura sɩd sãam ne d sẽn maanã, la d maan modgr sõma n da ye paas a buud ye. (Tʋʋma 3:19; Zak 5:13-16) D sã n maan woto, d tõe n kɩsa sɩd t’a Zezi na n sõnga tõndo, la tɩ d na n le taa a Zeova yam.
14. a) Wilg-y a Zezi maoongã sẽn nafd tõnd wʋsg to-to. b) Tõnd sã n sɩd tar tẽebo, bõe la d na n maane?
14 A Zezi maoongã paka sor tɩ “bãg-bila” neba, sẽn yaa yageng ning yell b sẽn gom Sɩngr 3:15 pʋgẽ wã sull babg a yiib-n-soabã tõe n paam vɩɩm sẽn pa sat saasẽ. (Luk 12:32, NW; Galat dãmba 3:26-29) A leb n paka sor tɩ ãdem-biis a taab sõor sẽn yaa milyaar dãmb tõe n paam vɩɩm sẽn pa sat arzãn pʋgẽ tẽng zugu. (Yɩɩl Sõamyã 37:29; Wilgri 20:11, 12; 21:3, 4) Vɩɩm sẽn pa satã yaa “Wẽnnaam kũuna . . . tõnd Zusoaba Kirist Zezi maasem yĩnga.” (Rom dãmba 6:23; Efɛɛz rãmba 2:8-10) Tõnd sã n tar tẽeb ne kũun kãngã la d tar mi-beoog ne Wẽnnaam, rẽ sẽn tõog n yɩ to-to wã, d na n wilga rẽ vẽenega. D sã n ges a Zeova sẽn tʋm ne a Zezi to-to n pids a raabã, la d yã tɩ tara yõod wʋsg ne tõnd fãa tɩ d tũ a Zezi makrã neere, d na n gesa koe-noogã mooneg sẽn yaa kiris-nebã tʋʋmdã wa tʋʋm nins sẽn yaa-b kãsems n yɩɩd d vɩɩmã pʋgẽ wã a yembre. Tõnd sã n togsd d taabã kũun kãseng kãng sẽn yit Wẽnnaam nengẽ wã, n gomd ne kɩs-sɩda, wilgda vẽeneg tɩ tõnd tara tẽebo.—Tʋʋma 20:24.
15. Wãn to la tẽ a Zezi paasd tõnd lagem-n-taarã pãnga?
15 Tẽeb woto buud sɩd paasda lagem-n-taar wʋsgo. A pẽnegda tõnd ne a Zeova, ne a Biriblã la ne kiris-neb a taabã tigingã pʋgẽ. (1 Zã 3:23, 24) A kõt-d-la sũ-noogo, a Zeova sẽn sak n kõ a Biriblã ‘yʋʋr sẽn yɩɩd yʋya fãa [sã n dok Wẽnnaam yʋʋrã], hal tɩ ne a Zezi yʋʋre dũma fãa sẽn be yĩngra ne sẽn be tẽnga zugu la sẽn be tẽnga pʋgẽ wã na n yĩgimdi, la tɩ zɛlma fãa na n kɩs kaset t’a Zezi Kirist yaa Zusoaba, tɩ yɩ tõnd Ba a Wẽnnaam waoogre.’—Filip rãmba 2:9-11.
Lebg-n-gese
• Mesi wã sẽn wa n pukã, bõe yĩng t’a sẽn da ya a soabã ra yaa vẽeneg ne neb nins sẽn sɩd ra tẽed Wẽnnaam Gomdã?
• Bõe la d segd n maane, d sã n dat n wilg d mi-beoog ne a Zezi maoongã?
• Wãn to la a Zezi maoongã zoe n naf tõndo? Wãn to la rẽ sõngd tõndo, d sã n wa pʋʋsd a Zeova t’a kõ-d d yel-wẽnã sugri?
[Foto, seb-neng 36]
A Zezi yeela a karen-biisã tɩ b segd n zãmsa neb a taabã tɩ b tũ Wẽnnaam noyã