Sak a yopoe
Wẽnnaam sẽn bas wẽnemã tɩ beẽ wã sẽn zãmsd tõnd bũmb ninga
1, 2. a) A Zeova sã n da yɩẽ tao-tao n kʋ tõatbã Edɛnne, bõe n da na n paam tõndo? b) Bõe la a Zeova segl ne nonglem n kõ tõndo?
ZAK soab a Zakoob yeelame: “Mam yʋʋma paoodame, la yʋʋm kãens pʋsẽ mam namsame.” (Sɩngre 47:9) A Zoob me yeelame tɩ ninsaal ‘vɩɩm yaa koɛɛg la toogo.’ (Zoob 14:1) Wala bãmba, tõnd wʋsg zoe n sɛga zu-loeese, b mii n maan-d-la kɛgre, bɩ yel-beed zoe n paam-d lame menga. Baa ne rẽ fãa, Wẽnnaam pa maan sẽn pa zemse, a sẽn bas tɩ tõnd wa dũniyã ye. Yaa sɩd tɩ d pa zems zãng d tagsgã la d yĩnsã pʋsẽ, la tɩ d pa be arzãn pʋgẽ wala a Ãdem ne a Hawa b sɩngrẽ wã ye. La a Zeova sã n da kʋẽ-b b tõdgrã poor bala, bõe n da na n maanẽ? Bãase, sũ-sãoong la kũum pa na n zĩndẽ ye, la ninsaalb me kõn zĩndẽ ye. Tõnd kõn dogẽ ye. La a Zeova talla nimbãan-zoeer n bas t’a Ãdem ne a Hawa rog kamba, baa b sã n doga ne pa zems zãngã. La, ne Kirist maasem, a Zeova segla yɛlã tɩ d na n ye paam a Ãdem sẽn kong bũmb ningã: vɩɩm sẽn pa sat tẽng zug arzãnẽ.—Zã 10:10; Rom dãmba 5:12.
2 D sẽn tõe n wa paam n vɩɩmd wakat sẽn kõn sa dũni paalg sẽn yaa arzãn pʋgẽ tɩ bãase, sũ-sãoongo, toogo, kũum la nin-wẽns pa na n leb n zĩndã sɩd kengda d pɛlga. (Yelbũna 2:21, 22; Wilgri 21:4, 5) La Biiblã wilgdame tɩ baa tõnd mengã fãagr sã n tar yõod wʋsg ne tõnd la ne a Zeova, bũmb a to n be n tar yõod n yɩɩda.
A yʋ-kãsengã yĩnga
3. Bõe n tɩ loe ne a Zeova raabã ne tẽngã la ne ãdem-biisã?
3 Wẽnnaam yʋʋrã tɩ loee ne a raabã pidsg ne tẽngã la ne ãdem-biisã. Yʋ-kãng sẽn yaa Zeova wã rat n yeelame tɩ: “A kɩtdame tɩ yɩ.” Rẽ, yʋ-kãng tɩ loee ne a sẽn yaa yĩngr la tẽng Naab sẽn-ka-to, a raab sẽn pa vaandã, la a sẽn yaa Wẽnnaam sẽn yaa sɩd soabã. A Zeova sẽn tar naam ningã yĩnga, ãndũniyã gill laafɩ la a sũ-noog bee ne nebã fãa sẽn na n waoog a yʋʋrã sõma-sõma wa sẽn segdã, la b sak yẽnda.
4. A Zeova raabã ne tẽngã ra yaa bõe me?
4 A Zeova sẽn naan a Ãdem ne a Hawa wã poore, a bobl-b-la tʋʋmde. A wilga vẽeneg t’a raabã ra pa tɩ b soog tẽngã gill bal n yalg arzãnã ye, la ra leb n yaa b rog kamb n pids-a. (Sɩngre 1:28) Bãmb yel-wẽndã ra na n kɩtame tɩ raab kãng põd bɩ? Ad woto ra na n yɩɩ paoogr n kõ a Zeova sẽn tõeyã fãa wã yʋʋre, a sã n da pa tõe n pids a raabã ne tẽngã la ne ãdem-biisã!
5. a) Pipi ninsaalbã sã n da rɩ sõma ne wẽng bãngr tɩɩgã biisi, b ra na n kii wakat bʋgo? b) Wãn to la a Zeova pids a gomdã sẽn be Sɩngre 2:17 pʋgẽ wã, n yaool n na n pids a raabã sẽn tɩ loe ne tẽngã?
5 A Zeova ra pĩnd n yeela a Ãdem ne a Hawa tɩ b sã n kɩɩs n dɩ sõma ne wẽng bãngr tɩɩgã biig ‘daare,’ b ra na n kii baraare. (Sɩngre 2:17) B sẽn maan yel-wẽndã, Wẽnnaam sɩd pidsa a gomdã n kao b bʋʋd n yeel-b tɩ b segd n kiime. Wẽnnaam nifẽ, a Ãdem ne a Hawa kii baraare. Baasg zãnga, sẽn na yɩl n pids a raabã sẽn tɩ loe ne tẽngã, a Zeova basame tɩ b rog kamb n yaool n ki. La Wẽnnaam sẽn da tõe n ges yʋʋm tusr wala daar a yembrã yĩnga, a Ãdem kii a yʋʋm 930 zugu, tɩ woto ra pa pid “daar” ye. (2 Pɩɛɛr 3:8; Sɩngre 5:3-5) Yaa woto la a Zeova sẽn da yeel sɩbgrã pidsg wakatã yɩ sɩda. Sẽn paase, a Ãdem ne a Hawa kũumã pa gɩdg a raabã sẽn tɩ loe ne tẽngã pidsg ye. La wakat bilf yĩnga, a basa ninsaalbã sẽn pa zems zãngã tɩ b vɩɩmde, baa nin-wẽnsã menga.
6, 7. a) Sã n yaa ne Yikri 9:15, 16, bõe yĩng t’a Zeova bas tɩ nin-wẽnsã ket n beẽ? b) Wãn to la a Zeova wilg a Faraõ a pãngã, la yaa wãn to la b wa n bãng a yʋʋrã? d) Dũni wẽngã sãoong na n waa ne bõe?
6 Bũmb ning a Zeova sẽn yeel Ezipt naab a Moiiz wakatã leb n wilgda Wẽnnaam sẽn bas tɩ nin-wẽnsã ket n beẽ wã võore. A Faraõ sẽn wa n gɩdg Israɛll kambã tɩ b ra yi Eziptã, a Zeova pa kʋ-a zĩig pʋgẽ ye. A Zeova waa ne tood piig tẽngã zugu, tɩ rẽ wilg a pãn-kãsengã. A Zeova sẽn wa n togsd toog a yopoe soabã waoongã, a yeela a Faraõ t’a ra tõeeme n kɩt tɩ yẽ ne a nin-buiidã menem dũniyã zug nana-nana. La a Zeova yeelame: “La baoosgo, mam basa foom tɩ f ket n vɩ sẽn na yɩlga tɩ fo yã mam pãngã, la tɩ mam yʋʋra saag dũniyã tɛk fãa.”—Yikri 9:15, 16.
7 A Zeova sẽn wa n fãag Israɛllã, neba sɩd wa n bãnga a yʋʋrã zĩig fãa. (Zozue 2:1, 9-11) Rũndã-rũndã, sẽn zems yʋʋm 3 500 loogr poore, b pa yĩm tʋʋmd ning a sẽn tʋm dẽ wẽndã ye. B moona yʋ-peell ning sẽn yaa Zeova wã, la b leb n togs sẽn zãad-a yʋ-kãngã wã sẽn sɩd ya a Soaba. Rẽ kɩtame t’a Zeova ye paam yʋ-noog tɩ b getẽ t’a yaa Wẽnnaam sẽn pidsd a pʋlemsã la sẽn sõngd a sõgen dãmbã. (Zozue 23:14) B wilgame t’a sẽn yaa pãng sẽn ka to soabã yĩnga, bũmb pa tõe n gɩdg a raabã pidsg ye. (Ezai 14:24, 27) Rẽnd d tõe n kɩsa sɩd tɩ ka la bilfu, a na n sãama a Sʋɩtãan dũni wẽngã fãa, a sõgen dãmb nins sẽn sakd-a wã yĩnga. A Zeova sẽn na n puk a pãng sẽn tõe fãa woto wã la ziir ning rẽ sẽn na n wa ne a yʋʋrã zugã na n yɩɩ bũmb b sẽn pa na n tol n yĩm. Rẽ na n waa ne nafa sẽn ka saabo.—Ezekɩɛll 38:23; Wilgri 19:1, 2.
‘Wẽnnaam yamã ka tɛk ye!’
8. Yel-bʋs la a Poll sagl tõnd tɩ d tags b zutu?
8 Tʋm-tʋmd a Poll lɛtr ning a sẽn taas Rom dãmbã pʋgẽ, a sokame: “Wẽnnaam maanda sẽn ka neer bɩ?” La a leok ne yẽesem: “Ayo, ka woto ye.” Rẽ poore, a goma Wẽnnaam nimbãan-zoeerã yell wʋsgo, n wilg bũmb ning sẽn kɩt t’a Zeova bas n pa kʋ a Faraõ tao-tao wã. A Poll leb n wilgame tɩ tõnd ninsaalbã yaa wa tãnd sẽn be yagd nugẽ, n togs woto n paase: “Wẽnnaam sã n maan sũ-mar ne [sũ-puugr] laas nins sẽn zems sãoonga tɩ b tõe n wilg b sũ-puugr ne b pãnga, la bãmb sã n dat n wilg bãmb ziir kãseng ne laas nins sẽn maan bãmb nimbãan-zoeer yĩngã, bãmb sẽn pĩnd n segl tɩ b paam ziirã, tõnd na n yeelame tɩ bõe?”—Rom dãmba 9:14-24.
9. a) ‘Sũ-puugr laas sẽn zems ne sãoongã’ yaa ãnd dãmba? b) Bõe yĩng t’a Zeova tall sũ-mar wʋsg ne a bɛɛbã, la wãn to la yɛlã baasgã na n yɩ neb nins sẽn nong-a wã neer yĩnga?
9 Sẽn sɩng ne tõdgrã sẽn zĩnd Edɛn zẽedẽ wã tɛka, neb nins fãa sẽn kɩɩsd a Zeova la a noyã ‘yaa sũ-puugr laas sẽn zems ne sãoongo.’ La sẽn sɩng rẽ tɛk n tõk masã, a Zeova ket n tara sũ-mare. Nin-wẽnsã paooga a tʋʋmã, n nams a sõgen dãmbã, n kʋ a Biriblã menga. A Zeova talla yõk-m-meng wʋsg n bas weer tɩ sek ãndũniyã fãa na tõog n yã nebã sẽn tõdg Wẽnnaam la b soog b mensã sẽn wom bi-wẽns ninsã vẽenega. Woto me, a Zezi kũumã kɩtame tɩ ãdem-biis nins sẽn yaa sakdbã tõe n paam fãagre, la tɩ b tõe n “sãam Sʋɩtãana tʋʋma.”—1 Zã 3:8; Hebre dãmba 2:14, 15.
10. Bõe yĩng t’a Zeova bas nin-wẽnsã tɩ b vɩɩmd yʋʋm 1 900 wã sẽn loogã?
10 A Zezi vʋʋgrã tɛka, yaa sẽn yɩɩd yʋʋm 1 900 la woto a Zeova sẽn kell n bas ‘sũ-puugr laasã’ n pa sãam-b ye. Bõe yĩnga? Bala a ra segenda neb nins sẽn na n lagem ne a Zezi Kirist a saasẽ Rĩungã pʋgẽ wã. B sõorã yaa neb 144 000, leb n yaa bãmb la ‘nimbãan-zoeer laas’ nins yell tʋm-tʋmd a Poll sẽn goma. Pipi, yaa Zʋɩf rãmb la b boolẽ tɩ b wa yɩ saasẽ sul-kãngã neba. Rẽ poore, a Zeova boola bu-zẽmsã neba. A Zeova pa modg ned ba a yembr bãmb fãa sʋkã t’a maan a raabã ye. La a kõo neb kẽer sẽn tall mi-beoog n sak segls nins a sẽn dɩk ne nonglmã zu-noog tɩ b na n dɩ naam ne a Biriblã saasẽ Rĩungã pʋgẽ. Saasẽ sul-kãng seglg saame la bala.—Luk 22:29; Wilgri 14:1-4.
11. a) Neb sul-bʋg n dɩt a Zeova sũ-marã nafa masã? b) La wãn to la a Zeova sũ-marã na n naf sẽn ki-bã?
11 La yaa wãn to ne sẽn na n zĩnd-b tẽng zugã? A Zeova sũ-marã leb n kɩtame tɩ b tigim ‘kʋʋn-kãseng’ sẽn yaa buud fãa neba. B sõorã yaa milyõ rãmb masã. A Zeova kãabame tɩ tẽng zug sul-kãngã na n põsa zãmaan kãngã saabo, n saag n wa vɩɩmd wakat sẽn-kõn-sa tẽng zug arzãnẽ. (Wilgri 7:9, 10; Yɩɩl Sõamyã 37:29; Zã 10:16) Wakat ning Wẽnnaam sẽn yãkã sã n ta, b na n vʋʋga neb wʋsg sẽn ki tɩ b paam n yɩ saasẽ Rĩungã tẽng zug nin-buiidu. Wẽnnaam Gomdã reng n togsa Tʋʋma 24:15 (NW ) pʋgẽ tɩ: “Nin-tɩrsã la sẽn pa-b nin-tɩrsã me vʋʋgr na n zĩndame.”—Zã 5:28, 29.
12. a) A Zeova sẽn bas wẽnemã tɩ beẽ wã zãmsa tõnd bõe yẽ mengã zugu? b) Yãmb tagsg yaa wãn to ne Wẽnnaam sẽn welg naam sẽn ka to wã yell to-to wã?
12 Bũmb sẽn yaa kɛgr n be wã fãa pʋgẽ bɩ? Ayo, bala Wẽnnaam sã n yõk a meng n pa sãam nin-wẽnsã sẽn ‘yaa sũ-puugr laasã,’ ya a sẽn zoet ninsaalb a taabã nimbãanega, wa sẽn zems ne a raabã. Ad rẽ sɩd wilgda a nimbãan-zoeerã la a nonglmã! Sẽn paase, d sẽn paam weer n yã a raabã pidsgã, d zãmsda yɛl wʋsg a Zeova mengã zugu. D sũur yaa noog wʋsgo, d sẽn ne a zʋg-sõma toɛy-toɛyã wala a tɩrlmã, a nimbãan-zoeerã, a sũ-marã, la a yam kãsengã sẽn pukd yɛl wʋsg pʋsẽ to-to wã. A Zeova sẽn tʋm ne yam ning n welg ãndũni naam sẽn ka to wã yellã, sẽn dat n yeel tɩ yẽ a ye bal sẽn tar sor n tõe n dɩ naamã, na n yɩɩ kaset wakat fãa yĩng tɩ yẽ naamã la sõma wʋsg n yɩɩda. Wala tʋm-tʋmd a Polle, tõnd yetame: “Ges Wẽnnaam yam la b bãngr sẽn ka tɛka. Ned ka tõe n bãng bãmb yam yãkra ye, la a ka tõe n fees n bãng bãmb sẽn maand bũmb ninsa me ye.”—Rom dãmba 11:33.
D tũnug ne yel-kãngã n wilg d wẽn-sakre
13. Tõnd sã n wa namsdẽ, d tõe n tũnuga ne rẽ n maan bõe, la bõe n na n sõng-d tɩ d tall yam?
13 Wẽnnaam sõgen dãmb wʋsg bee namsg pʋgẽ. B sẽn ket n namsdẽ wã yaa Wẽnnaam sẽn nan pa sãam nin-wẽnsã la a maneg ninsaalbã vɩɩm wa a sẽn deng n togsã yĩnga. Rẽ segd n sãama tõnd sũur bɩ? Bɩ d neeme tɩ tõnd me tõe n wilga yel-kãensã pʋsẽ t’a Sʋɩtãan yaa ziri yagda? D na n paama pãng n maan woto, d sã n tũ sagl-kãngã: “Maan yam n kõ maam sũ-noogo tɩ m paam n leok sẽn paoogd-a maama.” (Yelbũna 27:11) Sẽn paoogd-a a Zeova bɩ sẽn baood-a a noorã ya a Sʋɩtãanã. A yeelame tɩ ninsaalbã ra na n ninga Wẽnnaam taal la b tʋʋs-a menga, b sã n yã bõn bɩ b sã n paam namsgo. (Zoob 1:9-11; 2:4, 5) Tõnd sã n kell n sak Wẽnnaam zu-loeesã taoore, d wilgdame t’a Sʋɩtãan sẽn yetã yaa ziri, tɩ woto noogd a Zeova sũuri.
14. Tõnd sã n teeg a Zeova, d sã n wa be yel-tood pʋsẽ, nafa bʋs la d na n paame?
14 Tõnd sã n teeg a Zeova yel-tood pʋsẽ, d na n bɩɩsa zʋg-sõma. Wala makre, a Zezi ‘zãmsa sakr’ n yɩɩd pĩnda, ne namsg nins a sẽn namsã. Yel-tood nins sẽn paamd tõndã tõe n zãmsa tõnd me tɩ d tall maag-m-meng la sũ-mar toog pʋgẽ, la mi-beoog sẽn yaa kãseng n yɩɩd ne a Zeova so-tɩrsã.—Hebre dãmba 5:8, 9; 12:11; Zak 1:2-4.
15. Wãn to la tõnd sũ-marã toogã pʋgẽ tõe n naf neb a taaba?
15 Neb a taabã geta tõnd sẽn maandã. B sã n ne tõnd sẽn deegd toog ne sũ-mar tɩrlmã nonglem yĩngã, tõe tɩ kẽer baas n bãng kiris-neb hakɩkã sẽn sɩd yaa b rãmb rũndã-rũndã. La b sã n wa naag tõnd Wẽnnaam balengã pʋgẽ, b na n tõog n paama vɩɩm sẽn pa satã barka. (Matɩe 25:34-36, 40, 46) A Zeova ne a Biriblã tʋllame tɩ nebã fãa paam bark kãngã.
16. Loees bʋg n be tõnd sẽn get d mengã yel-tood to-to wã la lagem-n-taarã sʋka?
16 Ad sɩd yaa sõma tɩ d ges yel-toodã meng wa sor sẽn pak n kõ-do, tɩ d na n wilg tɩ d sakda a Zeova la d kẽesda d meng a raabã pidsg pʋgẽ! Rẽ tõe n wilgame tɩ d baooda lagem-n-taar ne Wẽnnaam la ne Kirist. A Zezi pʋʋsa a Zeova woto kiris-neb hakɩkã fãa yĩnga: “Mam ka pʋʋsd bãmb [karen-biis nins sẽn da tũud-a wã] yĩng bal ye. La yaa neb nins sẽn na n tẽ maam bãmb kaseta yĩngã me yĩnga. Yaa sẽn na yɩlg tɩ bãmb fãa yɩ yembre wa yãmba, m Ba sẽn be mam pʋgẽ, la mam sẽn be yãmb pʋgẽ, tɩ bãmb me na yɩ yembr tõnd pʋse.”—Zã 17:20, 21.
17. Bas-m-yam bʋg la d tõe n talle, d sã n sakd a Zeova wakat fãa?
17 Tõnd sã n sakd a Zeova wakat fãa, a na n dola tõnd wʋsgo. A Gomdã yetame: “Bɩ yãmb tall tẽeb kãn-kãe n da vigs ye, la wakat fãa bɩ y maan Zusoaba tʋʋmd wʋsgo, tɩ yãmb miimi tɩ yãmb sẽn tʋmd Zusoaba tʋʋmda ka na n yɩ zaalem ye.” (1 Korẽnt dãmba 15:58) La a ye paase: “Wẽnnaam yaa tɩrga, la bãmb kõn yĩm yãmb tʋʋmda ne y nonglma yãmb sẽn wilg bãmb yʋʋra yĩnga . . . ye.” (Hebre dãmba 6:10) Zak 5:11 yeta woto: “Gese, tõnd yetame tɩ bark bee neb nins sẽn sakd namsg ne sũ-mara zutu. Yãmb wʋma a Zoob sũ-mara yelle, la yãmb bãnga [a Zeova] sẽn yaool n maan bũmb ninga n kõ yẽnda, tɩ bõe, Zusoaba tara sũ-bʋgsem la nimbãan-zoeer hal wʋsgo.” A Zoob yɛlã baasa wãn to? “[A Zeova] kõo a Zoob sũ-noog a yaoolem yʋʋma pʋgẽ n yɩɩd a sẽn da tar pĩndã.” (Zoob 42:10-16) N-ye, a Zeova yaa ‘neb nins sẽn sɩd baood yẽ wã roanda.’ (Hebre dãmba 11:6) Ad keoor sẽn yaa kãseng ning d sẽn gũudã: vɩɩm sẽn kõn sa arzãn pʋgẽ tẽng zugu.
18. Na n wa yɩɩ wãn to ne tood nins fãa sẽn loogã tẽegre?
18 Wẽnnaam Rĩungã na n yiisa tood nins fãa sẽn wa ninsaalbã zut hal sẽn na maan yʋʋm tusa wã. Sũ-noogã rẽ wẽnd na n lima namsg ning sẽn paamd tõnd rũndã-rũndã wã zĩig sẽn zãre. D pa na n le wa tẽegd wẽng la namsg nins sẽn loogã ba a ye tɩ sãam d vɩɩmã ye. Dũni paalgã neb vɩɩm na n pida daar fãa ne tagsa la tʋʋm sẽn be barka, sẽn na n yẽes wẽng tẽegr sẽn wat ne sũ-sãamsã bilf-bilfu. A Zeova yetame: “Mam na n maana yĩngr paalga [saasẽ Rĩung sẽn na n dɩ naam ãdem-biisã zutu] la dũni paalga [ãdem-biis sẽn yaa tɩrse]. B ka na n le tẽeg bũmb nins sẽn da zĩnd pĩnda yell ye, b ka na n le tags b yell ye. Maan sũ-noog n kɩdem wakat fãa bũmb ninga mam sẽn na n maana yĩnga.” N-ye, a Zeova dũni paalgã pʋgẽ, nin-tɩrsã na n sɩd tõog n yeelame: “Dũniyã fãa vʋʋsda ne laafɩ n kaasd ne sũ-noogo.”—Ezai 14:7; 65:17, 18.
Lebg-n-gese
• A Zeova sẽn bas wẽngã tɩ beẽ wã sasa, wãn to la a tall waoogr wʋsg ne a yʋ-kãsengã?
• Wãn to la Wẽnnaam sẽn bas tɩ ‘sũ-puugr laasã’ zĩndã kɩt tɩ tõnd rɩ Wẽnnaam nimbãan-zoeerã nafa?
• Tags-bʋg la d segd n modg n tall yɛl nins sẽn namsd tõndã zutu?
[Foto, seb-neng 67]
A Zeova ‘kõo a Zoob sũ-noog a yaoolem yʋʋma pʋgẽ n yɩɩd a sẽn da tar pĩndã’