Sak piig la a nu
Kelg-y sagls la y sak kiblgu
1. a) Bõe yĩng tɩ tõnd fãa rat saglg la kiblgu? b) Sok-bʋg la d segd n leoke?
“TÕND fãa kongda ne bũmb wʋsgo.” Woto la Biiblã yet Zak 3:2 pʋgẽ. D tõe n tẽega sasa wʋsg d sẽn pa yɩ wa Wẽnnaam Gomdã sẽn sagend tõnd tɩ d yɩ wã ye. Woto, d sak n deegame tɩ Biiblã bee bʋʋm a sẽn yet tɩ: “Sak saglg la f reeg [kiblg] n paam yam.” (Yelbũna 19:20) Sãmbg sẽn ka be, d zoe n maana toeeng d vɩɩmã pʋgẽ sẽn na yɩl n vɩɩmd tɩ zems ne Biiblã sẽn yetã. La d manesem yaa wãn to, kiris-ned a to sã n sagl tõnd yell takɩ zugu?
2. Bõe la d segd n maane, b sã n wa sagend tõndo?
2 Kẽer baoodame n na n kõ b mens bʋʋm, n pa getẽ tɩ b sẽn maanã yaa yelle, walla b rɩkd taalã n dogend neb a taaba. La sẽn são yaa d sẽn na n kelg saglsã la d tũ-ba. (Hebre dãmba 12:11) Yaa sɩd tɩ ned ba a yembr pa segd n baoodẽ tɩ neb a taabã zems zãng ye, a pa segd me n kõt sagls wakat fãa yel-kɩds zutu, bɩ yɛl Biiblã sẽn yet tɩ bee ne ned kam fãa yam yãkr zut ye. Tõe me tɩ ned ning sẽn kõt saglsã pa ges yellã nens fãa, tɩ b segd n wilg-a rẽ ne waoogre. La sõsgã sẽn pʋgdã pʋgẽ, bɩ d tags tɩ saglg bɩ kiblg ning b sẽn kõ wã zemsame, la t’a tika Biiblã zugu. B sã n sagl tõndo, d manesem segd n yɩɩ wãn to?
Pĩnd makre, tõnd saglg yĩnga
3, 4. a) Bõe n be Biiblã pʋgẽ tɩ sõngd tõnd tɩ d tall tagsg sẽn zems ne saglsã la kiblgã? b) Manesem bʋg la rĩm a Saull tall b sẽn wa n sagl-a wã, la rẽ baasa ne bõe?
3 Wẽnnaam Gomdã goma neb sẽn sɩd zĩnd yelle, sẽn paam sagls sẽn da yaa tɩlae ne-ba. Wakat ninga, saglsã naaga ne kiblgu. Israɛll rĩm a Saull da yaa nin-kãensã a yembre. A pa sak n tũ a Zeova noorã sẽn tɩ loe ne Amalɛk buudã ye. Amalɛk rãmbã ra gɩdga a Zeova sõgen dãmbã, la a Zeova yeelame tɩ b sãam Amalɛk nebã la b rũmsã fãa. La rĩm a Saull basa b rĩmã la b rũm-nobdsã n pa kʋ ye.—1 Sãmwɛll 15:1-11.
4 A Zeova tʋma no-rɛɛs a Sãmwɛll t’a tɩ wilg a Saull t’a kongame. A Saull manesem yɩɩ wãn to? A yeelame t’a tõoga Amalɛk nebã, la a yãka yam n pa kʋ b rĩmã bal ye. La woto ra kɩɩsda noor ning a Zeova sẽn da kõ wã. (1 Sãmwɛll 15:20) A Saull makame n na n dɩk taalã n dogl nin-buiidã zugu, a sẽn pa kʋ rũmsã yĩnga, n yeele: “Mam zoee nebã n sak b sẽn datã.” (1 Sãmwɛll 15:24) Yaa wa sẽn da pak-a n yɩɩd yaa yẽ mengã zu-zẽkre, hali n kɩt t’a kos a Sãmwɛll t’a waoog-a nin-buiidã taoore. (1 Sãmwɛll 15:30) A Zeova wa n basa a Saull t’a pa leb n yɩ rĩm ye.—1 Sãmwɛll 16:1.
5. Rĩm a Ozias sẽn zãgs saglgã bõe n paam-a?
5 Zida rĩm a Ozias “beega Zusoab a Wẽnnaam n kẽ b rooga pʋgẽ n yõog tɩdar tɩdara yõogr tẽn-kugra zugu.” (2 Kɩbaya 26:16) La ra yaa maan-kʋʋdbã bal la Tõogã kõ sor tɩ b yõog wisdu. Maan-kʋʋdbã kãsem sẽn bao n na n gɩdg rĩm a Oziasã, a sũur yikame. Tɩ bõe maane? Biiblã yetame: “Wãood n puk a rĩirẽ wã . . . [a Zeova] sẽn sɩbg-a wã yĩnga. La naab a Ozias kell n yɩɩ wãoor hal tɩ ta a kũum.”—2 Kɩbaya 26:19-21.
6. a) Bõe yĩng t’a Saull la a Ozias zãgs saglsã? b) Bõe yĩng tɩ saglsã kɩɩsg yaa yell meng-meng rũndã-rũndã?
6 Bõe yĩng tɩ ra yaa toog ne a Saull la a Ozias tɩ b sak saglsã? Yellã nif meng-meng yaa wuk-m-mengã. Bãmb ned kam fãa ra zẽkda a meng wʋsgo. Zʋg-kãng kɩtame tɩ neb wʋsg baood sũ-sãams n kõt b mense. B tagsdame tɩ b sã n sak saglsã, yaa paoogr ne-ba, bɩ wilgdame tɩ b kongame. La wuk-m-meng yaa pãn-komslem. Wuk-m-meng golemda ned tagsg t’a baood n na n zãgs sõngr ning a Zeova sẽn tũnugd ne a Gomdã la a siglgã n kõtẽ wã. Yaa woto yĩng la a Zeova sẽn keoogd tõnd woto wã: “Tɩtaam n lʋɩt taoor tɩ sãoong pʋgda. La wuk-m-meng n lʋɩt taoor tɩ lʋɩɩs pʋgda.”—Yelbũna 16:18; Rom dãmba 12:3.
D sak saglse
7. Zãms-sõma bʋs la d tõe n paam ne a Moiiz sẽn sak saglga to-to wã?
7 Gʋlsg Sõamyã leb n gomda neb sẽn kõ mak-sõma n sak sagls yelle, tɩ rẽ yaa zãmsg n kõ tõndo. Wala makre, a Moiiz rɛɛmbã sẽn sagl-a n wilg-a a sẽn segd n tʋm a tʋʋmdã sẽn pa nana wã to-to wã, a kelg-a lame n tũ a saglgã tao-tao. (Yikri 18:13-24) Baa ne a Moiiz sẽn da tar zu-sobend kãsengã, bõe yĩng t’a sak saglgã? Ya a sẽn da yaa sik-m-meng soabã yĩnga. “Rao a Moiiz yaa sik-m-meng soab wʋsgo n yɩɩd neba fãa sẽn [da] be dũniyã zugã.” (Sõdbo 12:3) Sik-m-mengã yõod taa zĩ-bʋgo? Sofoni 2:3 wilgdame t’a tõe n fãaga tõnd yõore.
8. a) Yel-wẽn-bʋs la a Davɩɩd maan-yã? b) A Davɩɩd manesem yɩɩ wãn to, a Natã sẽn wa n wilg-a a kongrã? d) A Davɩɩd yel-wẽnã waa ne bõe?
8 Rĩm a Davɩɩd yoo ne a Batseba n mak n na n solg a yel-wẽndã, n kɩt tɩ b kʋ a sɩd a Uuri. A Zeova tʋma no-rɛɛs a Natã t’a tɩ wilg a Davɩɩd t’a kongame. A Davɩɩd teka yam n kos sugr n sak n deeg tao-tao: “Mam beega [a Zeova].” (2 Sãmwɛll 12:13) Baa ne Wẽnnaam sẽn sak n kõ a Davɩɩd sugr a sẽn tek yama yĩngã, a namsa a beegrã yĩnga. A Zeova yeel-a lame tɩ tẽn-kũum “ka na n bas [a] yira ye,” la tɩ b ra na n dɩka a pagbã n kõ ‘ned a to,’ la tɩ biribl ning a sẽn yo n paama “na n kiimi.”—2 Sãmwɛll 12:10, 11, 14.
9. Bõe la d pa segd n yĩm, b sã n sagl tõnd bɩ b kibl-du?
9 Rĩm a Davɩɩd ra mii sagl-sõama kelgr nafa. Wakat ninga, a pʋʋsa Wẽnnaam barka, a sẽn tʋm ned t’a wa sagl-a wã yĩnga. (1 Sãmwɛll 25:32-35) Tõnd maanda woto bɩ? Sã n yaa woto, d pa na n yeel bɩ d maan bũmb n wa maand d bãngẽ ye. La b sã n wa sagl tõnd bɩ b sã n kibl-d menga, d na n maana wãna? Bɩ d ra yĩm tɩ woto wilgdame t’a Zeova nonga tõndo, la t’a rata tõnd neer wakat sẽn kõn sa yĩng ye.—Yelbũna 3:11, 12; 4:13.
Zʋg-sõma sẽn tar yõod wʋsg d sẽn segd n bao
10. Zʋg-bʋg la a Zezi wilg tɩ yaa tɩlae tɩ neb nins sẽn dat n kẽ Rĩungã pʋgẽ wã talle?
10 D sã n dat n paam zems-n-taar ne a Zeova la ne d saam-biisã sẽn yaa d kiris-nin-taasã, rẽnda d tall zʋg-sõma kẽere. A Zezi goma zʋg-sõma kãensã a yembr yelle, a sẽn da wa n dɩk biig n ning a karen-biisã sʋk n yeel tɩ: “Yãmb yam sã n ka tek tɩ yãmb lebg wa kom-bõonego, yãmb kõn kẽ [saasẽ] soolmẽ ye. Yaa woto yĩnga ned ninga fãa sẽn na n sik a meng wa bi-kãngã, a na n yɩɩ kãseng n yɩɩd [saasẽ] soolem pʋgẽ.” (Matɩe 18:3, 4) A Zezi karen-biisã ra segd n modgame n bao sik-m-menga, bala b ra wẽeda no-koeemd n na n bãng ned ning sẽn da yaa kãseng n yɩɩd bãmb sʋkã.—Luk 22:24-27.
11. a) Ne ãnd dãmb la d segd n tall sik-m-menga, la bõe yĩnga? b) Tõnd sã n tar sik-m-menga, d manesem na n yɩɩ wãn to, b sã n wa sagend tõndo?
11 Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr gʋlsame: “Bɩ yãmb fãa sak taab ne sik-m-menga, tɩ bõe, ‘Wẽnnaam kɩɩsda tɩtaam dãmba, la bãmb ningda sik-m-mens rãmba zut barka.’ ” (1 Pɩɛɛr 5:5) D miime tɩ d segd n yɩɩ sik-m-mens rãmb Wẽnnaam taoore, la verse kãngã wilgdame tɩ d segdame n tall sik-m-meng ne d tẽed-n-taasã me. D sã n maan woto, d sũy pa na n sãam ne sagls sẽn zems nins neb a taabã sẽn kõt tõndã ye, la d na n dɩka yam b nengẽ.—Yelbũna 12:15.
12. a) Zʋg-kãseng bʋg n tɩ loe wʋsg ne sik-m-mengã? b) Bõe yĩng tɩ tõnd segd n gũus ne d manesmã sẽn tar pãn-tusdg ning neb a taabã zutã?
12 Bũmb a to sẽn tɩ loe wʋsg ne sik-m-mengã yaa d sẽn na n baood neb a taabã neere. Tʋm-tʋmd a Poll gʋlsa woto: “Bɩ ned kam fãa ra bao a meng sõngr bal ye, la bɩ ned kam fãa bao a taab sõngr me. . . . Dẽ yĩnga, yãmb sẽn dɩta walla yãmb sẽn yũuda walla yãmb sẽn maand bũmb a taaba, bɩ y maan fãa Wẽnnaam waoogr yĩnga. Bɩ y ra maan bũmb sẽn beegd Gɛrk rãmba walla Zʋɩf rãmba walla Wẽnnaam tẽedba ye.” (1 Korẽnt dãmba 10:24-33) A Poll ra pa rat n yeel tɩ d ra tol n maan bũmb d sẽn dat ye, la a ra sagend-d lame tɩ d ra maan bũmb ba a yembr sẽn tõe n tus ned t’a maan bũmb a sũur kasetã sẽn yet-a tɩ yaa wẽng ye.
13. Mak-bʋg n tõe n wilg d sã n nong n tũuda Gʋlsg Sõamyã saglse?
13 Yãmb baooda neb a taabã neer n yɩɩd sẽn noom yãmb menga bal bɩ? Tõnd fãa segd n zãmsa woto maanego. D tõe n maana woto ne manesem toɛy-toɛya. Ges-y fu-yerdɩ wã la meng-manegrã yelle. Bõn-kãensã tɩ loee ne tõnd meng yam-daab sẽn pa kɩɩsd Gʋlsg Sõamyã noy nins sẽn baood tɩ d maneg d mensã tɩ zems la d yɩ yɩlmã. La y sã n wa bãng tɩ yãmb sẽn yelgd y futã la y manegd y menga to-to wã kɩtdame tɩ nebã pa kelgd Rĩungã koɛɛg yãmb sẽn beẽ wã, y na n sak n toeemame bɩ? Sɩd-sɩda, sõng ned a to t’a paam vɩɩm sẽn pa satã tara yõod n yɩɩd f sẽn na n maan sẽn noom f menga.
14. Bõe yĩng tɩ tar yõod tɩ d tall sik-m-meng la d bao neb a taabã neere?
14 A sẽn da tar sik-m-meng la a ra baood neb a taabã neerã yĩnga, a Zezi kõo mak-sõngo, hali n pek a karen-biisã naoã. (Zã 13:12-15) Wẽnnaam Gomdã yetame: “Tall-y yam ning Kirist Zezi me sẽn da tarã. Ba a sẽn da tar Wẽnnaam yalẽ wã, a pa tags t’a zema Wẽnnaam ye. Ayo, a basa a pĩnd zĩigã n lebg wa yamba, n dɩk ninsaalb wẽnego. Sẽn paasde, a sẽn wa n yaa ninsaalã wakate, a sika a menga n yɩ sakda hal n tɩ ta kũum.”—Filip rãmba 2:5-8, NW; Rom dãmba 15:2, 3.
Ra zãgs-y a Zeova kiblgã ye
15. a) Toeen-bʋg la d segd n maan n paam zʋg sẽn tat Wẽnnaam yam? b) Ne bõe maasem la a Zeova sagend tõnd fãa la a kibind-du?
15 Tõnd fãa sẽn yaa yel-wẽn-maandbã yĩnga, d sã n dat n dɩk togs-n-taar ne Wẽnnaam zʋg-sõma wã, rẽnd d toeem d tagsgã la d manesmã. D segd n yeelga “nin-paalga” wa fuugu. (Kolos rãmba 3:5-14) Saglsã la kiblgã sõngda tõnd tɩ d bãng zĩis nins toeeng sẽn yaa tɩlaeyã la d yã d sẽn tõe n maan dẽ to-to. Zãmsg ning d sẽn data bee Biiblã pʋgẽ. (2 Tɩmote 3:16, 17) Sɛb nins sẽn tik Biiblã zugã n paas tigissã a Zeova siglgã sẽn seglã sõngda tõnd tɩ d tũ Wẽnnaam Gomdã. Baa tõnd sã n zoe n wʋma saglga, d na n sakame t’a yaa tɩlae ne-do, n modg n tũ-a n paas bɩ?
16. Sõng-bʋg la a Zeova kõt tõnd ned kam fãa?
16 A Zeova baooda tõnd neer ne nonglem, n sõngd tõnd d zu-loeesã pʋsẽ. Neb milyõ rãmb la b sõng ne yirẽ Biibl zãmsgã maasem. Roagdbã sagenda b kambã la b kibind-b sẽn na yɩl tɩ b ra tall manesem sẽn wat ne sũ-sãams ye. (Yelbũna 6:20-23) Tigingã pʋgẽ, neb kẽer nong n kota koe-moondb kẽer sẽn mi tʋʋmdã sõma tɩ b kõ-b saglse, sẽn na yɩl tɩ b modg sõma n paas b koe-moonegã pʋgẽ. Wakat-wakate, kãsem dãmbã tõe n kosa b taabã saglse, walla b kos neb a taab sẽn tar minim wʋsg koe-moonegã pʋgẽ saglse. Neb nins sẽn bɩ tẽebã wɛɛngẽ wã tũnugda ne Biiblã n sõngd neb nins sẽn dat sõngrã ne sũ-bʋgsem. Y sã n sagend neda, bɩ y tẽeg ‘n gũus y meng n da wa paam makr ye.’ (Galat dãmba 6:1, 2) N-ye, tõnd fãa rata sagls la kiblg sẽn na yɩl n balem sɩd Wẽnnaam yɛngã lagem-n-taar pʋgẽ.
Lebg-n-gese
• Wãn to la a Zeova sõngd tõnd ne nonglem tɩ d bãng zĩig ning tõnd mengã sẽn segd n toeema?
• Bõe yĩng tɩ yaa toog ne neb wʋsg tɩ b sak sagls sẽn zems ne-ba, la manesem kãng yaa yell bɩ?
• Zʋg-sõma bʋs sẽn tar yõod wʋsg n na n sõng tõnd tɩ d sak saglse, la wãn to la a Zezi kõ makr rẽ wɛɛngẽ?
[Foto, seb-neng 142]
A Ozias zãgsa saglg tɩ Wẽnnaam lob-a wãoodo
[Foto, seb-neng 142]
A Moiiz saka a Zetro saglsã tɩ naf-a