Wãn to la y tõe n kell n tall sũur-kaset sẽn yaa sõma?

1, 2. Bõe yĩng tɩ tors tar yõod ne ned sẽn kẽnd lik pʋgẽ, la bõe yĩng tɩ d tõe n dɩk sũur-kasetã n mak ne torse?

MAMS-Y wala ned sẽn na n kẽnd lik pʋgẽ. Bõe la a segd n paam sẽn na yɩl n da lak n lʋɩ, bɩ sẽn na yɩl tɩ bũmb ra maan-a? A segd n paama tors sõngo, sẽn na yɩl n vẽneg a sorã.

² A sã n pa tar torse, a pa na n tõog n yã sorã sõma ye. A tõe n lak n lʋɩɩme, bɩ bũmb tõe n maan-a lame. A Zeova kõo tõnd bũmb sẽn tar yõod wʋsgo, d sẽn tõe n dɩk n mak ne torse: Yaa d sũur-kasetã. (Zak 1:17) D sã n da pa tar sũur-kaseto, d pa na n paam sor-wilgr d vɩɩmã pʋgẽ ye. D sã n kelgd d sũur-kasetã, a tõe n wilga tõnd sor sõma. Bɩ d ges sũur-kasetã sẽn yaa bũmb ninga, la a sẽn tʋmd to-to. Rẽ poore d na n gesa yɛl a tãabo: 1) D sẽn tõe n kibl d sũur-kasetã to-to, 2) bũmb ning sẽn kɩt tɩ d segd n tags neb a taabã me sũur-kaset yellã, la 3) sũur-kaset sẽn yaa sõma sẽn nafd tõnd to-to.

SŨUR-KASETÃ SẼN YAA BŨMB NINGA, LA A SẼN TƲMD TO-TO

3. Bilg-y sũur-kasetã sẽn yaa bũmb ninga.

³ Sũur-kasetã yaa wa koɛɛg sẽn yit ned kam fãa sũurẽ. A tʋmda wa bʋ-kaooda. Ninsaalbã yaa toor fasɩ ne tẽng zug bõn-naands a taabã, bala Wẽnnaam kõo tõnd sũur-kaseto, t’a sõngd tõnd tɩ d bãng d sẽn dat n maan bũmb ningã sã n yaa sõma bɩ pa sõma. D sã n maan sẽn yaa sõma, a kɩtdame tɩ d yamã gãe bãane, la d sã n maan sẽn pa sõma, a ningd-d-la taale.

4, 5. a) Bõe n wilgd t’a Ãdem ne a Hawa ra tara sũur-kaseto, la b sẽn kɩɩs Wẽnnaamã bõe n maane? b) Rɩk-y makr n wilg wẽn-sakdb sũur-kaset sẽn tʋm to-to.

⁴ Wẽnnaam kõo ninsaalbã sũur-kaset hal sɩngrẽ wã. A Ãdem ne a Hawa ra tara sũur-kaseto. Bũmb sẽn wilgd rẽ yaa yãndã sẽn yõk-b b sẽn maan yel-wẽndã poorã. (Sɩngre 3:7, 8) Zu-bʋko, b sũur-kasetã ning-b-la taale, la rẽ pa naf-b ye. Bala b sẽn wa n kɩɩsd Wẽnnaam noorã, b ra miime tɩ pa sõma la b maandẽ. B yãka yam bal n kɩɩs Wẽnnaam a Zeova n lebg tõtba. B sẽn da yaa ninsaalb sẽn zems zãngã yĩnga, b ra mii b sẽn maand bũmb ningã, tɩ kɩt tɩ b ra pa tõe n le tek yam ye.

⁵ Neb wʋsg n pa maan wa a Ãdem ne a Hawa, baa ne b sẽn pa zems zãngã. B kelga b sũur-kasetã. Wala makre, wẽn-sakd a Zoob yeela woto: “Mam na n gãda tɩrlmã kãn-kãe n ka bas ye. Mam sũurã ka na n mong m bʋʋm wakat baa a yembr ye.”a (Zoob 27:6) A Zoob ra kelgda a sũur-kasetã, tɩ wilgd-a sor a manesmã la a yam-yãkr fãa pʋgẽ. Rẽ n so t’a tõog n yeel vẽeneg tɩ yẽ sũurã bɩ a sũur-kasetã pa mong-a bʋʋm, bɩ pa ning-a taalã. Masã, d ges a Davɩɩd sũur-kasetã sẽn tʋm to-to, tɩ yaa toor ne a Zoob rẽndã. A Davɩɩd nengẽ wã, “a sũur sãamame,” a sẽn wa n paoog a Sayull sẽn da yaa rĩm a Zeova sẽn yãkã poore. (1 Sãmwɛll 24:6) A Davɩɩd sũur-kasetã sẽn ning-a taalã, sɩd sõng-a lame t’a bãng t’a pa segd n le paoog rĩmã ye.

6. Bõe n wilgd tɩ Wẽnnaam kõo ninsaalbã fãa sũur-kaseto?

⁶ Yaa neb nins sẽn tũud a Zeova wã bal n tar sũur-kaset bɩ? D ges tʋm-tʋmd a Poll sẽn yeel bũmb ninga: “Bu-zẽmsã sẽn ka tar tõogã, bãmb pʋd n sakda tõogã sẽn yeel bũmb ninsã. Baa bãmb sẽn ka tar tõogã, bãmb lebga b mens tõogo. Yõwã wilgdame tɩ tõog tʋʋmã gʋlsa bãmb sũyã pʋsẽ, la bãmb sũyã me kɩta kaseto. La bãmb tagsg pʋgẽ, b ningda yelle, wall b yiisda yell b mens zutu.” (Rom dãmb 2:14, 15) Baa neb nins sẽn pa mi a Zeova noyã baa bilfã meng sũur-kaset tõe n kɩtame tɩ b tũ a noyã.

7. Bõe yĩng tɩ wakat ninga, d sũur-kasetã tõe n wilg-d sor sẽn pa zemse?

⁷ La wakat ninga, ned sũur-kaset tõeeme n pa wilg-a sor sõma ye. Bõe yĩnga? D tẽeg torsã yelle. A pill dãmbã sã n wa rat n ki, a pa na n tõog n vẽneg nedã t’a yã sorã sõma ye. Tõnd me sũur-kasetã tõeeme n wa pa tʋmd sõma ye. D sã n pa zãmsd Wẽnnaam Gomdã, d sũur-kasetã pa na n tʋmd sõma, la na n kɩtame tɩ pa wakat fãa la d na n tõog n bãng sõma ne wẽng n bak ye. Tõnd sã n sakd d mensã ratem me, d sũur-kasetã tõe n kɩtame tɩ d maan sẽn pa segde. Vẽenega, sẽn na yɩl tɩ d sũur-kasetã tʋmd sõma, d segd n paama a Zeova vʋʋsem sõngã sor-wilgri. A Poll yeela woto: “Mam sũur me kɩta mam kaset ne Sɩɩg Sõng pãnga.” (Rom dãmb 9:1) D na n maana wãn n tõog tɩ d sũur-kasetã sor-wilgrã sɩd zems ne a Zeova vʋʋsem sõngã sor-wilgri? D segd n kibl-a lame.

D SẼN TÕE N KIBL D SŨUR-KASETÃ TO-TO

8. a) Bõe la tõnd sũurã tʋlsem tõe n maan d sũur-kasetã, la bũmb fãa pʋgẽ bõe n segd n pak tõnd n yɩɩda? b) Bõe yĩng tɩ kiris-ned sũur-kaset sã n pa ningd-a taale, pa seke? (Ges-y tẽngr vẽnegrã.)

⁸ Neb kẽer sã n wa rat n maan bũmbu, wõnda b pa tagsd n zãag la b yaool n maan ye. B yetame bal tɩ “mam sũur-kasetã pa ningd-m taal ye.” Tõnd sũurã sã n sɩd rat bũmb sẽn pa sõma, tõe n kɩtame tɩ d sũur-kasetã pa tʋm sõma ye. Biiblã yeta woto: “Ninsaal sũur tara ziri n yɩɩd bũmb fãa, la a yaa wẽng wʋsgo. Yaa ãnda n tõe n bãng-a?” (Zeremi 17:9) Pa bũmb nins tõnd sũurã sẽn datã n segd n pak tõnd n yɩɩd ye. D segd n deng n bao n bãnga sã n tata Wẽnnaam a Zeova yam.b

9. Wẽn-zoeer hakɩk yaa bõe, la d sã n zoet Wẽnnaam woto, wãn to la rẽ na n sõng tõnd d yam-yãkr fãa pʋgẽ?

⁹ D yam-yãkr pʋgẽ, tõnd sã n kelgd d sũur-kasetã d sẽn kibl ne Wẽnnaam Gomdã, na n wilgame tɩ d yaa wẽn-zoɛta, la tɩ d pa tũud d mens raab ye. D ges kaset sẽn wilgd rẽ. Guvɛrneer a Nehemi ra tara sor n tõe n kɩt tɩ Zerizalɛm nebã yao lampo. La a pa maan woto ye. Bõe yĩnga? A ra pa rat n nams Wẽnnaam nebã n wa saam Wẽnnaam sũur ye. A yeela woto: “Mam ka maan woto ye; tɩ bõe, mam zoeta Wẽnnaam.” (Nehemi 5:15) D segd n talla wẽn-zoeer hakɩka, sẽn dat n yeel tɩ d pa rat n maan sẽn pa tat Wẽnnaam sẽn yaa d saasẽ Ba wã yam abada. D sã n zoet Wẽnnaam woto, na n kɩtame tɩ d sã n wa rat n yãk yam n maan bũmbu, bɩ d bao sor-wilgr Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ.

10, 11. Bõe la Biiblã yet rãamã yũub wɛɛngẽ, la wãn to la d tõe n paam Wẽnnaam sõngr n tõog n tũ?

¹⁰ D sã n wa rat n maan bũmbu, wãn to la d sũur-kasetã tõe n sõng-do? Wala makre, naoor wʋsgo, nebã sã n mi n tigim taab n na n maan sũ-noogo, b nong n yũuda rãam. D sã n wa be zĩ-kãngã buudu, d segd n soka d meng woto: ‘M na n yũume bɩ m pa na n yũ?’ D segd n deng n bao n bãnga Biiblã sẽn yet bũmb ning rẽ wɛɛngẽ. Biiblã pa gɩdg tɩ d ra yũ rãam baa bilf ye. A pʋd n wilgame t’a Zeova sẽn kõ tõnd rãamã a maana neere. (Yɩɩl Sõamyã 104:14, 15) La Biiblã gɩdga rã-tɩgre, la yel-yood nins rã-tɩgrã sẽn wat ne wã. (Luk 21:34; Rom dãmb 13:13) Sẽn paase, a wilgdame tɩ rã-tɩgrã yaa yel-wẽn-kãseng wa yoobo.c—1 Korẽnt dãmba 6:9, 10.

¹¹ No-kãensã tõe n sõnga kiris-ned t’a kibl a sũur-kasetã. D sã n wa rat n kẽng tigr tɩ rãam na n zĩnd be, d segd n soka d mens woto: ‘Tigrã yaa bõe yĩnga? Bũmb fãa na n yɩɩ yaar bɩ? Mam nonga rãam, tɩ m sã n pa paam n yũ bɩ m yɛlã pa lebd be bɩ? Rẽ yĩnga mam tõe n yõka m meng n yũ n zems bɩ?’ D sã n tags Biiblã sẽn yet bũmb ning rãamã yũub wɛɛngẽ wã zug neere, d togame masã n pʋʋs a Zeova n kos sõngre. (Yɩɩl Sõamyã 139:23, 24) D sã n maan woto, d kota a Zeova t’a wilg-d sor ne a vʋʋsem sõngã maasem. La d leb n kibinda d sũur-kasetã sẽn na yɩl t’a sẽn yet tõndã zemsd ne Wẽnnaam noyã. La d sã n wa rat n yãk yam n maan bũmbu, d segd n tagsa bũmb a to me yelle.

BÕE YĨNG TƖ D SEGD N TAGS NEB A TAABÃ ME SŨUR-KASET YELLE?

12, 13. Bõe yĩng tɩ kiris-nebã sũur-kaset yaa toor-toore, la tõnd manesem segd n yɩɩ wãn ne rẽ?

¹² Wakat ninga, y na n yãame tɩ kiris-ned sũur-kaset sẽn tʋmd to-to yell ning taoor yaa toor fasɩ ne a to rẽnda. Nina tõe n getame tɩ bũmb ning maaneg pa yelle, t’a to getẽ tɩ yaa bũmb sẽn pa segd ye. Wala makre, nina tõe n nong n naagda a zo-rãmb zaabr tɩ b yũud rãam la b sõsda, t’a to getẽ tɩ yaa bũmb sẽn pa segd lae-lae. Bõe yĩng tɩ b sẽn get yɛlã to-to wã pa yembre, la wãn to la rẽ tõe n sõng tõnd d yam-yãkr pʋgẽ?

¹³ Yɛl wʋsg n kɩt tɩ nebã yaa toor-toore. Wala makre, b sẽn dogẽ zĩis ninsã, la b sẽn paam wubr ningã pa yembr ye. Kẽer me miime tɩ b ra tara minim-wẽns b sẽn maood ne, la tõe tɩ b nan pa tõog fasɩ ye. (1 Rĩm dãmba 8:38, 39) Sã n yaa rãamã n da yaa nina zu-loɛɛga, a tõe n gũusda wʋsgo. Yẽ soabã sã n wa yãmb zakẽ tɩ y kãab-a rãam, tõe t’a na n kelga a sũur-kasetã n zãgse. Yãmb sũur na n sãamame bɩ? Yãmb na n pẽdgdame n dat t’a yũ bɩ? Y pa segd n maan woto ye. Y mi bʋʋm ning sẽn kɩt t’a zãgsã tɩ y pa mi me, rẽ pa pak yãmb ye. Y sẽn nong-a wã yĩnga, y pa na n pẽdgdẽ me t’a yũ ye.

14, 15. Bõe wɛɛngẽ la pipi kiris-nebã sũur-kaset sẽn da yet-b bũmb ningã yaa toor-toore, la a Poll yeelame tɩ bõe?

¹⁴ Tʋm-tʋmd a Poll yãame tɩ pipi kiris-nebã me sũur-kasetã sẽn da tʋmd to-to yɛl kẽer taoorã yaa toor-toore. Sãnda ra getame tɩ pa segd tɩ f wãb nemd b sẽn da kʋ n kõ bõn-naands ye. (1 Korẽnt dãmba 10:25) A Poll sũur-kasetã pa zab-a t’a ra wãb maand nemd b sẽn koosd raagẽ ye. A ra miime tɩ bõn-naandsã pa baa fʋɩ ye. Pa bõn-naandsã n so rɩɩbã ye. Rɩɩbã yaa a Zeova bal n kõte. La a Poll ra miime tɩ pa nebã fãa n na n tags wa yẽ sẽn tagsd to-to wã ye. Neb kẽer da yaa bõn-naands pʋʋsdb n yaool n lebg kiris-neba. Ne bãmb rãmbã, bũmb ning fãa sẽn da naag bõn-naandsã pʋʋsg yɛlẽ pa sõma ye. Bõe la a Poll maan yel-kãngã wɛɛngẽ?

¹⁵ A yeelame: “Zemsame tɩ tõnd sẽn tar pãngã zɩ neb nins sẽn ka pãngã zɩɩbo, la ka tɩ maan sẽn noom tõnd mens ye. Tɩ bõe, Kirist ka maan sẽn noom bãmb meng ye.” (Rom dãmb 15:1, 3) A Poll gesame tɩ yaa bũmb nins sẽn na n naf tõnd saam-biisã n segd n pak tõnd n yɩɩda, wa Kirist sẽn maanã. Rẽ wɛɛngẽ a Poll yeelame tɩ yẽ saka a ra wãb nemdo, sã n mik tɩ rẽ na n kɩtame t’a tẽed-n-taag lʋɩ, tɩ bala Kirist kii yẽ soabã me yĩnga.—1 Korẽnt dãmba 8:13; 10:23, 24, 31-33.

16. Bõe yĩng tɩ neb nins sũur-kaset sẽn pa kõt-b sor tɩ b maan yɛl kẽerã pa segd n kao neb nins sẽn maand rẽ wã bʋʋdo?

¹⁶ La neb nins sũur-kaset sẽn pa kõt-b sor tɩ b maan yɛl kẽerã pa segd n ning neb nins sẽn maand rẽ wã taale, bɩ n dat n modg-b tɩ b maan wa bãmb ye. (Rom dãmb 14:10) Tõnd sũur-kasetã tog n kaooda tõnd mengã bʋʋdo, la pa neb a taabã bʋʋd ye. Tẽeg-y-yã a Zezi goamã. A yeela woto: “Da bʋ-y ned bʋʋd ye, tɩ Wẽnnaam da wa bʋ yãmb bʋʋd ye.” (Matɩe 7:1) Sã n wa yaa ned fãa sũur-kaset yelle, tigingã neb pa segd n wẽed no-koɛɛm rẽ zug ye. Tõnd fãa segd n modgame n kɩt tɩ nonglem la laafɩ zĩndi, n kengd taab tẽebo, la d ra paoogd taab ye.—Rom dãmb 14:19.

SŨUR-KASET SẼN YAA SÕMA SẼN NAFD TÕND TO-TO

17. Rũndã-rũndã neb wʋsg sũur-kaset lebga wãn-wãna?

¹⁷ Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr yeela woto: “Bɩ y tall sũur-kaset sõma.” (1 Pɩɛɛr 3:16) D sã n tar sũur-kaset sẽn yaa sõma a Zeova nifẽ, sɩd yaa bark tɛkẽ! Pa wa sũur-kaset ning buud neb wʋsg sẽn tar rũndã-rũndã wã ye. A Poll wilgame ‘tɩ b sũyã kʋɩya wa bũmb sẽn dɩ bugum.’ (1 Tɩmote 4:2) Sũur sẽn kʋɩ wa bũmb sẽn dɩ bugum yaa sũur sẽn diglim. Neb wʋsg sũur-kaset yaa woto, tɩ b sã n dat n maan wẽng bɩ a pa yet-b tɩ baa fʋɩ ye. B sã n maan wẽng n sa me a pa ningd-b taal ye. Rũndã-rũndã, neb wʋsg toor kae ne b sũur-kasetã sẽn yet-b bũmb ningã ye.

18, 19. a) Yãnd sã n tar tõndo, wall d sã n ningd d meng taale, wãn to la rẽ tõe n naf-do? b) Tõnd sã n da maana yel-wẽn n tek yam n kos sugr tɩ d sũur-kasetã ket n ningd-d taale, d maanda wãna?

¹⁸ D sã n wa ningd d meng taale, tõe tɩ yaa d sũur-kasetã n yet-d tɩ d maana sẽn pa sõma. Taal woto buud sã n kɩt tɩ yel-wẽn-maand tek yam n kos sugri, baa a yel-wẽndã sẽn zem to-to, Wẽnnaam tõe n kõ-a-la sugri. Wala makre, rĩm a Davɩɩd maana yel-wẽn-kãsenga, la Wẽnnaam kõ-a-la sugri, sẽn yɩɩd fãa a sẽn sɩd tek yam n kos sugrã yĩnga. Yel-kãngã pʋgẽ, a Davɩɩd sũur sẽn sãam wʋsg ne a sẽn maan bũmb ningã, la a sẽn yãk yam n na n modg n kell n tũ a Zeova noyã wakat kãng tɛkã, kɩtame t’a sɩd bãng t’a Zeova ‘yaa sõngo, la a kõta sugri.’ (Yɩɩl Sõamyã 51:3-21; 86:5) La tõnd sã n tek yam n kos sugr tɩ yãnd ket n tar-do, wall d ket n ningd d meng taale, d maanda wãna?

¹⁹ Wakat ningã, ned sẽn maan yel-wẽnd tõe n teka yam n kos sugr t’a sũur-kasetã ket n ningd-a taal zaalem bala. Sã n wa yaa woto, d segd n tẽegame t’a Zeova sẽn get yɛlã to-to wã pa wa tõnd ye. D segd n kɩsa sɩd t’a nonga tõndo, la t’a yaa sugr kõta, wala d sẽn sagend neb a taabã me tɩ b kɩs sɩd ne rẽ wã. (1 Zã 3:19, 20) Sũur-kaset sẽn yaa yɩlemd kɩtdame tɩ d yam gãe bãane, tɩ d paam sũ-noog ning buud sẽn pa wae dũni kãngã pʋgẽ wã. Neb wʋsg sẽn da maan yel-wẽn-kãsems leb n paama sũur-kaset sẽn yaa yɩlemde, tɩ b yam gãe bãane, tɩ b ket n tũud Wẽnnaam a Zeova ne sũ-noogo.—1 Korẽnt dãmba 6:11.

20, 21. a) B yiisa seb-kãngã bõe yĩnga? b) Tõnd sẽn yaa kiris-nebã, lohorem bʋg la d tara, la bõe la d pa segd n maan ne-a?

²⁰ B yiisa seb-kãngã sẽn na yɩl n sõng tõnd tɩ d paam sũ-noog hakɩka, la d kell n tall sũur-kaset sẽn yaa sõma hal n tãag a Sʋɩtãan dũniyã saabo. La sebrã pa wɛgsd Biiblã noyã la a saglsã fãa n wilgd d sẽn segd n tũ-b to-to yell fãa taoor ye. Ra tags-y tɩ y na n yãa noy b sẽn wilg takɩ-takɩ yɛl nins sẽn yaa sũur-kaset yellã wɛɛngẽ ye. B yiisa seb-kãngã sẽn na yɩl n sõng yãmb tɩ y zãms Wẽnnaam Gomdã tɩ kibl y sũur-kasetã, tɩ y bãng y sẽn tõe n tũ Wẽnnaam noyã to-to daar fãa. “Kirist tõogã” pa wa a Moiiz tõogã sẽn yaa noy sẽn gʋls n gãneg tɩ nebã segd n tũ wã ye. Sẽn yɩɩd fãa, Kirist tõogã ratame tɩ tõnd tũ saglse, la d kelgd d sũur-kasetã. (Galat dãmba 6:2) A Zeova kõo kiris-nebã lohorem tɩ b tõe n maan b sẽn date. La a Gomdã yetame tɩ d ra kɩt tɩ lohorem kãng yɩ “wẽng lilldg ye.” (1 Pɩɛɛr 2:16) Lohorem kãng kõta tõnd sor tɩ d wilg tɩ d nonga a Zeova.

²¹ Yãmb sã n tagsd sõma n get y sẽn na n tũud Biiblã noyã to-to, n pʋʋsdẽ la y modgd n tũudẽ, y maanda bũmb y sẽn sɩng n maand y sẽn wa n bãng a Zeova wã. Rat n yeel tɩ y baood n bãngda ‘sõma ne wẽng n bakdẽ,’ la rẽ tara yõod wʋsgo. (Hebre dãmba 5:14) Woto, y sũur-kasetã sẽn paam Biiblã kiblgã na n sõngda yãmb wakat fãa. Wala torsã sẽn tõe n vẽneg y sor tɩ y yã wã, y sũur-kasetã me na n sõng-y lame tɩ y yam-yãkr fãa tat y saasẽ Ba wã yam. Sãmbg sẽn ka be, yaa y sã n maand woto la y na n kell n pa Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ.