1, 2. Bõe la a Zeova maan n wilg t’a ratame tɩ tõnd me nong-a?
BA SÃ N dat t’a biig bãng bũmbu, yaa a sẽn na n maan bũmbã tɩ biigã ges la a tõogd n bãng tao-tao. Tʋm-tʋmd a Zã yeela woto: “Tõnd nonga [Wẽnnaam,] bãmb sẽn deng n nong tõndã yĩnga.” (1 Zã 4:19, Wẽnnaam Sebre, 1983) Rẽnd yaa vẽeneg t’a Zeova sẽn kõ tõnd mak-sõng sẽn ka to nonglmã wɛɛngẽ wã, a ratame tɩ tõnd me nong-a.
2 Bõe la a Zeova maan n wilg tɩ yẽ n ‘deng n nong tõndo’? Tʋm-tʋmd a Poll yeela woto: “Wakat ning tõnd sẽn dag n ket n yaa yel-wẽn-maandba, Kiris kii tõnd yĩnga, la ne rẽnda, Wẽnnaam wilga b nonglem tõnd yĩnga.” (Rom. 5:8) A Zeova sẽn nong tõndã, a kɩtame t’a Biigã wa ki tɩ yɩ maoongo, sẽn na yɩl n fãag tõnd ne yel-wẽndã la ne kũumã. Rẽ paka sor tɩ tõnd tõe n lebg a zo-rãmba, la d wilg tɩ d nong-a lame. A Zeova sẽn sak n mong a meng woto fãa wã, a kõo tõnd mak-sõngo. A wilgame tɩ nonglem hakɩɩkã yaa d sẽn na n yaa kõtba, la d sakd n mongd d mens bũmb kẽer d taabã yĩnga.—1 Zã 4:10.
3, 4. Wãn to la d segd n wilg tɩ d nonga Wẽnnaam?
3 A Zeova yaa nonglem. Rẽ n so tɩ rao a ye sẽn wa n sok a Zeezi n dat n bãng tõogã noor ning sẽn yaa kãseng n yɩɩdã, a sẽn leok to-to wã pa lingd tõnd ye. A yeela woto: “Bɩ f nong Sẽn-Ka-Saab sẽn yaa fo Wẽnnaamã ne f sũur fãa, la f yalẽ fãa la f yamã fãa la ne f pãngã fãa.” (Mark 12:30) A Zeezi sẽn yeel bũmb ningã wilgdame tɩ d segd n nonga Wẽnnaam ne d sũur fãa. D sã n nong ned wall bũmb n yɩɩd a Zeova, pa noom-a ye. La nonglem pa sũur pʋgẽ bũmb bal ye. A Zeova ratame tɩ d nong-a ne d “yamã fãa” la ne d “pãngã fãa.” Woto rat n yeelame tɩ d tagsa wã, la d tʋʋm-tʋmdɩ wã fãa segd n wilgdame tɩ d nong-a lame.—Karm-y Miise 6:8.
4 Wãn to la d tõe n wilg tɩ d sɩd nonga d Ba sẽn be saasẽ wã? Yaa d sẽn na n nong-a n yɩɩd bũmba fãa. A Zeezi yeelame tɩ d segd n nonga Wẽnnaam ne d pãngã fãa, la ne d yamã fãa. Sõsg ning sẽn loogã pʋgẽ, d yãa bũmb a naas a Zeova sẽn maan tɩ wilgdẽ t’a nonga tõnd hal wʋsgo. Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n yãa d sẽn tõe n wilg to-to tɩ d nonga a Zeova, la d sẽn tõe n paas d nonglmã to-to me.
D WILG TƖ D SŨUR NOOMA NE A ZEOVA SẼN KÕT-D BŨMB NINSÃ
5. D sã n tags bũmb nins a Zeova sẽn maan n kõ tõndã yelle, bõe la tõnd me rat n maane?
5 Ned sã n kõ yãmb kũuni, yaa vẽeneg tɩ y na n wilgame tɩ y sũur nooma ne kũunã. Y sẽn nand bũmb ning a sẽn kõ-yã me na n kɩtame tɩ y zã-a sõma. Karen-biig a Zak yeela woto: “Kũun-sõng fãa la kũun sẽn zems zãng fãa yita yĩngri, vẽenem ba wã nengẽ. Tekre, wall toeoong ka be bãmb pʋgẽ baa bilf ye.” (Zak 1:17) A Zeova kõta tõnd bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ sẽn na yɩl tɩ d vɩɩmd la d maan sũ-noogã. Woto pa kɩt tɩ tõnd me rat n nong-a sɩda?
6. Israyɛll nebã sã n da rat n ket n paamd a Zeova barka, bõe la b segd maane?
6 A Zeova kõo Israyɛll nebã bõn-sõma wʋsgo. Yʋʋm wʋsg pʋgẽ, a tũnuga ne tõogã n wilg-b sore. A gesame tɩ b paam bũmb nins fãa sẽn yaa tɩlɛ ne-bã me. (Tõo. 4:7, 8) La Israyɛll nebã me ra segd n wilgame tɩ b nonga a Zeova, n sakd a tõodã. Wala makre, b ra segd n kõta a Zeova b pʋtã ‘bi-sõma wã dẽenem biisi.’ (Yik. 23:19, Wẽnnaam Sebre, 1983) B sã n da maand woto, b wilgdame tɩ b miime tɩ bãmb me segd n maana bũmb n yaool n paam t’a Zeova nong-b la a ningd-b barka.—Karm-yTõod 8:7-11.
7. Wãn to la d tõe n tũnug ne d paoongã n wilg tɩ d nonga a Zeova?
7 La tõnd yẽ? Baa d sẽn pa kʋʋd maand n kõt a Zeova rũndã-rũndã wã, d tõe n waoog-a-la ne d “paoongã,” n wilg tɩ d nong-a lame. (Yel. 3:9) Wãn to la d tõe n maan dẽ? Wala makre, d tõe n yãka d paoong n teel tõnd tigingã, pa rẽ bɩ n teel koe-moonegã dũniyã gill zugu. D nug zãadame tɩ pa zãad me, d ned kam fãa tõe n kõ a sẽn tare, n wilg t’a nonga a Zeova. (2 Kor. 8:12) La bũmb a taab me la d tõe n maane.
8, 9. Bõe me la d tõe n maan n wilg a Zeova tɩ d nong-a lame? Bõe la a Mayk ne a zakã rãmb maan-yã?
8 D tẽeg t’a Zeezi yeelame tɩ d reng n bao Wẽnnaam Rĩungã, la d ra maan yɩɩr ne d sẽn na n dɩ la d sẽn na n yeelg ye. A paasame tɩ tõnd ba wã mii tõnd sẽn dat bũmb ninsã. (Mat. 6:31-33) D sẽn tẽed pʋlen-kãng to-to wã n wilgd d sã n sɩd nonga a Zeova. Bala, kɩs-sɩd ne nonglem tũuda taaba. D sã n pa kɩs ned sɩda, d pa tõe n nong-a ne d sũur fãa ye. (Yɩɩn. 143:8) Rẽ n so tɩ d ned kam fãa segd n sok a meng woto: ‘Mam magb toor-toorã, la m sẽn vɩ to-to wã wilgdame tɩ m sɩd nonga a Zeova bɩ? Mam wilgda daar fãa tɩ m kɩsa sɩd t’a Zeova na n gesa m yell bɩ?’
9 Kiris-ned yʋʋr sẽn boond t’a Mayk wilgame t’a nonga a Zeova, la t’a teeg-a lame. A bi-bɩɩlem wakate, a ra rat n kẽnga tẽn-zẽng n tɩ moon koɛɛgã. Hal baa a sẽn wa n kẽ kãadem n dog kamb a yiibã, a ra ket n data rẽ. A Mayk ne a zakã rãmb karma kibay sẽn gomd d tẽed-n-taas sẽn tɩ moond koɛɛgã zĩis koe-moondbã sẽn pa waoog yelle. Rẽ poore, b yãka yam n na n bas bũmb kẽer baoobo. B koosa b zakã, n yik n tɩ kẽ roog sẽn pa bedr wʋsg pʋgẽ. Sẽn paase, a Mayk booga a tʋʋmã, la a bao n bãng a sẽn tõe n maan to-to n pa tẽn-zẽng n tũnug ne ẽntɛrnetã n ges a tʋʋmã yelle. Woto fãa kɩtame t’a Mayk ne a zakã rãmb tõog n yik n kẽng tẽn-zẽnga. Yʋʋm a yiib poore, a Mayk yeela woto: “Tõnd yãame t’a Zeezi goam nins sẽn be Matye 6:33 wã yaa sɩda!”
D WILG TƖ D SŨUR NOOMA NE BŨMB NINS WẼNNAAM SẼN ZÃMSD TÕNDÃ
10. Bõe yĩng tɩ yaa sõma tɩ d rɩk a Davɩɩd naoore, n bʋgsd a Zeova noyã la bũmb nins a sẽn naanã zugu?
10 Daar a yembre, rĩm a Davɩɩd yeela woto: “Saasẽ moonda Wẽnnaam ziirã, la sa-gãongã togsda bãmb nus tʋʋmã.” La a paase: “Sẽn-Ka-Saab tõogã zemsa zãnga, la a leb n manegda vɩɩm. Sẽn-Ka-Saab kasetã yaa sɩd zãnga, n kõt ka-yam soabã yam.” A Davɩɩd bʋgsa Wẽnnaam noyã sẽn kõt yamã zugu, la bũmb nins a sẽn naanã me zugu. Rẽ paasa yẽ ne a Zeova zoodã pãnga, la kɩt me t’a maneg n dat n wilg t’a nong-a lame. A Davɩɩd yeela woto: “Bɩ mam noorã goamã, la m sũurã tagsg ta yãmb yam. Sẽn-Ka-Saabo, yãmb yaa mam pĩiga, la m fãagda!”—Yɩɩn. 19:2, 8, 15.
11. Wãn to la d tõe n tũnug ne bãngr ning d sẽn paam a Zeova nengẽ wã n wilg tɩ d nong-a lame? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)
11 Rũndã-rũndã, a Zeova sõngda tõnd tɩ d bãngd yẽ mengã, a raabã, bũmb nins a sẽn naanã, la a Gomdã sõma. Dũniyã neb nonga karen-wogdo. La naoor wʋsgo, neb nins sẽn karemd karen-wogdã wat n pa le nong Wẽnnaam ye. A Zeova yẽ pa rat tɩ d paam bãngr bal ye. A sõngda tõnd tɩ d lebgd yam dãmb me, rat n yeel t’a wilgda tõnd d sẽn tõe n maan to-to tɩ bãngr ning d sẽn paamdã naf tõndo, la neb a taaba. (Yel. 4:5-7) Wala makre, a Zeova ratame tɩ d sõng nebã tɩ b “bãng sɩdã,” n wa paam fãagre. (1 Tɩm. 2:4) D sã n moond koɛɛgã ne yẽesem n sõngd nebã tɩ b bãngd Wẽnnaam Rĩungã, la a sẽn na n maan bũmb nins ninsaalbã yĩngã, d wilgdame tɩ d nonga a Zeova, la tɩ d nonga d taabã me.—Karm-yYɩɩn-sõamyã 66:16, 17.
12. Bõe la bi-pugl yeel tɩ wilgdẽ t’a sũur nooma ne bũmb nins a Zeova sẽn kõtã?
12 Baa kambã meng tõe n wilgame tɩ b nonga a Zeova, la tɩ b sũur nooma ne bũmb nins fãa a sẽn kõt-bã. A Sanon yeelame tɩ yẽ sẽn wa n tar yʋʋm 11 t’a yaoã tar yʋʋm 10, bãmb kẽnga rasem a tãab tigis-kãsenga, t’a gom-zugã yaa:“La piété. ” Tigis-kãsengã daar a ye, b yãka zĩig n yeel tɩ kambã la kom-bɩɩsã tɩ zĩnd be. A Sanon yeelame tɩ yẽ sẽn wa n tɩ zĩ be wã, a yamã ra pa gãe bãan ye. La a sũurã wa n yɩɩ noogo, bala, b wa n kõo b ned kam fãa Les jeunes s’interrogent — Réponses pratiques sebrã. A Sanon sẽn paam seb-kãngã sẽn yaa sõma wʋsgã, a tagsg yɩɩ wãn ne a Zeova? A yeela woto: “Yaa rẽ la mam bãng t’a Zeova sɩd beeme, la t’a nonga maam hal wʋsgo.” A Sanon paasame: “D sẽn paam tɩ d Wẽnnaam-kãseng a Zeova kõt-d kũun-sõma a woto wã noom-d-la wʋsgo!”
D SAK T’A ZEOVA KIBL-DU
13, 14. A Zeova sã n kibl-du, d manesem segd n yɩɩ wãna, la bõe yĩnga?
13 Biiblã yeelame t’a Zeova kibinda “b sẽn nong-a soaba, wa ba sẽn keoogd a bi-nongr to-to wã.” (Yel. 3:12) La a sã n wa kibl-du, d manesem segd n yɩɩ wãna? Tʋm-tʋmd a Poll yeela woto: “Yaa sɩd t’a wakatã, sɩbgr buud fãa ka sũ-noog ye, yaa sũ-sãanga.” A Poll sẽn yeel woto wã, pa rat n yeel tɩ kiblg yõod pa waoog ye. Bala, a paasame: “Kaoosg pʋgẽ, a womda tɩrlem biis sẽn wat ne laafɩ neb nins sẽn paam remsgã yĩnga.” (Ebre. 12:11) A Zeova sã n wa kibl-du, d sã n nong-a d pa na n yẽgem wall d yik d sũur ye. Yaa sɩd tɩ rẽ tõe n yɩɩ toog ne kẽere. La d sẽn nong a Zeova wã tõe n sõng-d-la wʋsg zĩ-kãng wɛɛngẽ.
14 A Malaki wakatẽ wã, zʋɩf-rãmbã wʋsg ra pa tũud a Zeova saglsã ye. B ra mii tõogã sẽn yeel bũmb ning maandã wɛɛngẽ. La b ra pa tũud rẽ, hal t’a Zeova sũur sãam ne-b t’a keoog-ba. (Karm-yMalasɩ 1:12, 13.) A Zeova sagl-b-la naoor wʋsgo, tɩ b pa tek ye. Rẽ n so t’a yeel-b woto: “Mam na n tʋma kãab-wẽngã yãmb sʋka, la m kɩt tɩ y barka lebg kãab-wẽngã. N-yẽe, mam na n kɩtame tɩ y barkã lebg kãab-wẽnga, yãmb sẽn ka kelg m keoogrã yĩnga.” (Mal. 2:1, 2) Vẽenega, ned sã n pa kelgd a Zeova saglsã wall a tagsdẽ tɩ b pa tar yõodo, a tõe n paama zu-loeese.
Tũ-y Wẽnnaam saglsã, la y ra pʋg bũmb nins dũniyã rãmb sẽn nongã ye (Ges-y sull 15)
15. Rũndã-rũndã nebã manesem bʋg la d pa segd n talle?
15 Rũndã-rũndã, nebã wʋsg sẽn yaa rat-m-ye rãmb la wilg-m-mens rãmbã pa rat n wʋm tɩ b gomd sagls la kiblg yell ye. B pʋd n pa rat tɩ ned sagl-b ye. Sã n pa wa n yaa tɩlɛ, b pa sakd saglg ye. La d pa segd n yɩ wa nin-kãens ye. Biiblã sagenda kiris-nebã tɩ b ‘ra yɩ wa dũni-kãngã nebã,’ la tɩ b bao n bãng Wẽnnaam daabã sẽn zems zãngã n tũ. (Rom. 12:2) A Zeova tũnugda ne a siglgã n kõt tõnd sagls d vɩɩmã nens wʋsg pʋsẽ. Wala makre, b wilgd-d-la pagbã ne rapã manesem sẽn segd n yɩ to-to ne taaba, d sẽn tõe n yõg zood ne neb nins buud tɩ naf-do, la d sẽn segd n maan to-to pemsmã kokr wɛɛngẽ. D sã n sakd a Zeova saglsã, n sakd n toeemd sẽn na yɩl n ta a yam, d wilgdame tɩ d sũur nooma ne a sẽn wilgd-d sorã, la tɩ d sɩd nong-a lame.—Zã 14:31; Rom. 6:17.
TEEG-Y-YÃ A ZEOVA T’A KOGL-YÃ
16, 17. a) Bõe yĩng tɩ d sã n wa rat n maan bũmb bɩ d segd n deng n bao n bãng sẽn noom a Zeova? b) Bõe la Israyɛll nebã maan tɩ wilg tɩ b pa teeg a Zeova?
16 Bi-bilf sã n yã bũmb n yɛɛse, a zoet n kẽnga a roagd nengẽ. La kambã sã n wa bɩtẽ, b wat n teegda b meng n yãkd b toorẽ yam. Sɩd me, yaa biig sẽn wat n tõe n yãk a toorẽ yam la b mi t’a bɩɩme. Baasgo, biig ne a roagdb sã n noom ne taaba, baa a bɩʋʋng zugẽ, a na n mi n kota a roagdbã saglse. Yaa woto ne tõnd me. D ba a Zeova kõo tõnd ned kam fãa sor t’a tõe n yãk a toorẽ yam. La d sẽn nong-a la d kɩs-a sɩdã, d baooda a sõngr wakat fãa, tɩ d sã n wa rat n maan bũmb bɩ d na n deng n bao n bãng sẽn noom-a. D sã n teeg a Zeova, a na n kõ-d-la a vʋʋsem sõngã, tɩ sõng-d tɩ d maan sẽn yaa tɩrga.—Fili. 2:13.
17 A Sãmwɛll wakatẽ wã, Filisti nebã zaba ne Israyɛll nebã n tõog-ba. La Israyɛll nebã pa bao a Zeova sõngr ye. B yeela woto: “Wa-y tɩ d kẽng Sɩlo n tɩ tall Sẽn-Ka-Saab kaoolã koglgã n wa. Bɩ Sẽn-Ka-Saab wa tõnd sʋka, n fãag-d d bɛɛbã nugẽ.” B sẽn maan woto wã baasa wãna? Kibarã paasame: “Sãoongã yɩɩ kãsenga: b kʋʋ Israyɛll tãb-biis tus pis-tã. Filistẽ-dãmbã zabame n yõk Wẽnnaam kaoolã koglgã n deege.” (1 Sãm. 4:2-4, 10, 11) Israyɛll nebã tagsame tɩ kaoolã koglg sã n be ne-ba, a Zeova na n sõng-b lame tɩ b tõog b bɛɛbã. La b pa kos a Zeova sõngr ye. B leb n pa bao n na n bãng a Zeova sẽn dat tɩ b maan bũmb ningã ye. B maana bãmb mensã sẽn tagsd tɩ segdame wã bala, n paam toogo.—Karm-yYel-bũn 14:12.
18. Bõe yĩng tɩ d segd n teeg a Zeova?
18 Yɩɩn-gʋlsd a ye sẽn da nong a Zeova la a teeg-a ne a sũur fãa yeela woto: “Mam na n maana tẽeb ne Wẽnnaam, mam na n leb n pʋʋsa bãmb barka, b sẽn fãag-ma yĩnga. Mam Wẽnnaam, m sũur sãamame, rẽ kɩtame tɩ m na n zĩnd . . . n tẽeg yãmb yelle.” (Yɩɩn. 42:6, 7) Yãmb yaa wa yɩɩn-gʋlsdã bɩ? Yãmb nonga Wẽnnaam la y teeg-a ne y sũur fãa bɩ? Baa sã n yaa woto, tõe tɩ bũmb n be y sẽn tõe n maan n paase. Biiblã yeela woto: “Bɩ f teeg Sẽn-Ka-Saab ne f sũur fãa, la f ra teeg f meng bãngr ye. Bɩ f tẽeg Sẽn-Ka-Saab yelle, bũmb nins fãa f sẽn maandã pʋgẽ, la bãmb n na n manega f soayã.”—Yel. 3:5, 6.
19. Bõe la d tõe n maan n wilg tɩ d nonga a Zeova?
19 A Zeova sẽn deng n nong tõndã, a wilga tõnd d sẽn tõe n maan to-to n wilg tɩ tõnd me nong-a lame. Bɩ d ra tol n yĩm mak-sõng ning a sẽn kõ tõnd nonglmã wɛɛngẽ wã ye. Sẽn paase, bɩ d maan d sẽn tõe fãa n wilg tɩ tõnd me nong-a-la ‘ne d sũur fãa, d yalẽ fãa, d yamã fãa, la ne d pãngã fãa.’—Mark 12:30.