Bʋgsd-y-yã a Zeova Gomdã zugu, la a bõn-naandsã zugu

1, 2. Bõe n kɩt tɩ ninsaal yaa toor ne rũnga?

NINSAAL sẽn tõe n gomã kɩtame t’a tõe n karme, n gʋlse, n kelg gomd n wʋm a võore, n pʋʋs a Zeova, la a yɩɩl n pẽg-a. Bũmb nins sẽn maand ninsaal zugẽ wã n kɩt t’a tõe n maan bõn-kãensa wã yɩɩda siãnsã bãngdb nugu, hal tɩ b pa wʋmd rẽ võor sõma ye. Yaa a Zeova sẽn naan ninsaal zugã to-to wã n kɩt t’a tõe n zãms buud-gomdã. Bãngd a ye goma bi-bilf sẽn tõe n zãms buud-gomd to-to wã yelle, n yeel tɩ rẽ naaga bũmb nins sẽn kɩt tɩ ninsaalbã yaa toor fasɩ wã.

² Rẽnd yaa a Zeova n naan tõnd n kõ-d tõog tɩ d tõe n gome. (Yɩɩn. 139:14; Vẽn. 4:11) La bũmb a to me n kɩt tɩ d yaa toor ne rũmsã. Yaa tɩ Wẽnnaam naana tõnd n “wẽneg b menga.” A kõ-d-la sor tɩ d tõe n yãk d toorẽ yam, la d tõe n yãk yam me n tũnug ne d no-goamã n pẽg-a.—Sɩng. 1:27.

3. Bõe la a Zeova kõ tõnd n dat tɩ d paam yam?

³ A Zeova kõo tõnd Biiblã n na n sõng-d tɩ d bãng a sẽn dat tɩ d tũ-a to-to la d waoog-a. B yiisa Biiblã tõre, wall a pʋɩ-sʋkã buud-goam 2800 la zak pʋsẽ. D sã n karemd Gʋlsg Sõamyã, d pidsda d yamã ne Wẽnnaam goamã. (Yɩɩn. 40:6; 92:6; 139:17) Rẽ, d tõogd n bʋgsa gom-kãens sẽn ‘tõe n kõ-d yam tɩ d tõog n paam fãagrã’ zugu.—Karm-y 2 Tɩmote 3:14-17.

4. Bʋgs bũmb zug rat n yeelame tɩ bõe, la sogs-bʋs la d na n leoke?

⁴ Bʋgs yaa maag f yĩng n tags bũmb yelle. Tõe n yɩɩ bõn-sõngo, wall bõn-wẽnga. (Yɩɩn. 77:13; Yel. 24:1, 2) Yaa bũmb nins d sẽn bãngd a Zeova ne a Bi-ribl a Zeezi Kiris zugã bʋgsg n nafd tõnd n yɩɩda. (Zã 17:3) Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n leoka sogs-kãensã: D sã n wa karemdẽ, bõe la d tõe n maan tɩ sõng-d tɩ d tõog n bʋgse? Bõe zug la d tõe n bʋgse? Bõe la d tõe n maan tɩ sõng-d tɩ d minim n bʋgsdẽ, tɩ naf-d me?

MODG-Y TƖ Y SẼN ZÃMSD BŨMB NINSÃ NAF-YÃ

5, 6. Bõe n tõe n sõng-y tɩ y wʋm bũmb y sẽn karem võore, la y ra yĩmi?

⁵ Bũmb kẽer n be tɩ b maaneg pa baood tagsg ye. Wala makre, vʋʋsgo, kẽna, la weef tabre. Sebr kareng me tõe n yɩɩ woto. La y sã n wa karemdẽ, yɩta sõma tɩ y maag y yĩng n tagse, n bao n wʋm y sẽn karemdã võore. Y sã n karem sull n sa, wall nand tɩ y long gom-zu-bila, y tõe n yalsame n bʋgs y sẽn zoe n karmã zugu, n ges y sã n wʋmda a võore. Yaa sɩd tɩ bũmb tõe n tiis-y lame, wall y yamã tõe n wa gõodame, n kɩt tɩ y sẽn karemdã pa kẽed-y ye. Bõe la y tõe n maan t’a buud ra wa paam-yã?

⁶ Siãnsã bãngdb vaeesame n mik tɩ ned sã n zẽk a koɛɛg n karem sebre, a pa yĩmd bũmb ning a sẽn karmã nana ye. Tõnd Naandã mii rẽ. Yaa woto yĩng la a sẽn da yeel a Zozoe t’a ‘karemd’ tõogã sebrã. Ebre wã gom-bil ning b sẽn lebg ka tɩ ‘karmã’ rat n yeelame me tɩ ‘karem tɩ yi.’ (Karm-y Zozoe 1:8.) Y sã n zẽkd y koɛɛg n karemd Biiblã, na n sõng-y lame tɩ y tags y sẽn karemdã yell neere. Na n sõng-y lame me tɩ ra yĩm y sẽn karmã ye.

7. Wakat bʋg la d tõe n bʋgs Biiblã sẽn yetã zug tɩ naf-d n yɩɩda? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)

⁷ Yaa sɩd tɩ sebr kareng pa baood modgr wʋsg ye. La d sã n dat n bʋgs bũmb ning d sẽn karemdã zugu, d segd n modgame tɩ d yamã ra yuus ye. Tõnd sẽn yaa neb sẽn pa zems zãngã, d yamã wae n bee bũmb nins maaneg sẽn pa toogã. Rẽnd d sã n dat n bʋgse, d segd n baoo wakat d sẽn vʋʋs sõma, tɩ yaams kaẽ ye. Yɩta sõma me tɩ d bao zĩig bʋrg sẽn ka be, tɩ bũmb sẽn tõe n tiis-d me ka be ye. Yɩɩn-gʋlsd a Davɩɩd ra wae n bʋgsda yʋngo, a sẽn wat n gãe a gãagẽ tɩ gõeem pa tar-a. (Yɩɩn. 63:7) A Zeezi meng sẽn da yaa ned sẽn zems zãngã ra mi n baoo zĩig bʋrg sẽn ka be, n bʋgs la a pʋʋse.—Luk 6:12.

BŨMB KẼER Y SẼN TÕE N BƲGS B ZUG TƖ NAF-YÃ

8. a) Biiblã sẽn yet bũmb ningã toor sẽn ka be, bõe me zug la d tõe n bʋgse? b) Bõe n wilgd tɩ d sã n gomd a Zeova yell ne d taabã, noom-a lame?

⁸ La pa bũmb nins y sẽn karemd Biiblã pʋgẽ wã zug bal la y tõe n bʋgs ye. Wala makre, y sã n yã bũmb bõn-naandsã sʋk tɩ y sũur yɩ noogo, y tõe n maaga y yĩng n tags a sẽn yaa to-to wã yelle, la y sok y meng woto: ‘Bõe la rẽ wilgd maam a Zeova zugu?’ Y sã n maan woto, yaa vẽeneg tɩ na n kɩtame tɩ y rat n pʋʋs a Zeova barka. Sã n mik tɩ y bee ne neb a taaba, y na n dat n goma rẽ yelle. (Yɩɩn. 104:24; Tʋʋ. 14:17) Ned sã n pʋʋs a Zeova barka, wall a gom a yell ne a taaba, nooma a Zeova bɩ? Biiblã sẽn yet bũmb ningã tõe n sõng-d lame tɩ d paam sok-kãngã leoore. A goma yaoolem wakatã yelle, n yeel woto: “Dẽ, sẽn zoet-b Sẽn-Ka-Saab goma ne taaba. Sẽn-Ka-Saab kɩlla b tʋbre, n wʋme. B gʋlsa tẽegr sebr bãmb taoore, n na n tẽegd neb nins sẽn zoet Sẽn-Ka-Saabo, la b waoogd bãmb yʋʋrã yelle.”—Mal. 3:16.

9. a) A Poll sagla a Tɩmote t’a bʋgs bõe zugu? b) D sã n wa segend n na n tɩ moon koɛɛgã, wãn to la d tõe n tũ a Poll saglgã?

⁹ Tʋm-tʋmd a Poll ra sagla a Tɩmote t’a bʋgs a no-goamã zugu, a sẽn zãad a meng to-to wã, la a sẽn zãmsd nebã bũmb ningã zugu. (Karm-y 1 Tɩmote 4:12-16.) Tõnd me segd n bʋgsda bõn-kãens zut wa a Tɩmote. Wala makre, d sã n wa rat n tɩ zãms ned Biiblã, d segd n deng n segla d menga. D na n tagsa Biibl karen-biigã yelle, n ges sok-bʋg la d tõe n sok-a, wall mak-bʋg la d na n dɩk tɩ sõng-a t’a wʋm zãmsgã võor sõma. D sã n segend d mens woto, paasda tõnd tẽebã pãnga. Leb n na n kɩtame tɩ d minimã paase, tɩ d zãmsd nebã Biiblã ne yẽesem. D sã n segend d mens nand tɩ d yi koɛɛgã mooneg me, nafd-d lame. (Karm-y Ɛsdraas 7:10.) D tõe n yãka Tʋʋm sebrã sak a ye n karem tɩ paas d yẽesmã. D sã n bʋgs vɛrse nins d sẽn yãk n na n karem baraarã zugu, wall sɛb nins d sẽn dat n kãab nebã zugu, na n sõng-d-la koɛɛgã mooneg pʋgẽ. (2 Tɩm. 1:6) Yɩta sõma me tɩ d tags d koe-moonegã zĩigẽ nebã yelle, n bãng d sẽn tõe n gom bũmb ning yell tɩ b sak n kelge. D sã n segend d mens sõma woto, d tõogd n talla Biiblã n moon d taabã koɛɛgã tɩ kẽ-ba.—1 Kor. 2:4.

10. Bõe me zug la d tõe n bʋgse?

¹⁰ Bõe me zug la d tõe n bʋgse? Y sã n kelga sõsg tigingã pʋgẽ, wall tigis-kãseng sasa n gʋls goam nins sẽn tar pãngã, y tõe n lebg n karma rẽ n bʋgse. Y tõe n soka y meng woto: ‘Bõe la mam bãng Biiblã zugu, la Wẽnnaam siglgã zugu?’ Y leb n tara Gũusg Gasgã la Réveillez-vous ! wã sẽn yit kiuug-kiuugã. Y tõe n karm-b lame n bʋgse. Sẽn paase, y tõe n karma seb-paal y sẽn paam tigis-kãsengẽ tɩ nan pa kaoose. Y sã n wa karemd aniyɛɛrã, kibar fãa kareng poore, y tõe n yalsa bilf n bʋgse. Sẽn wa n yaa tõnd sebr ning fãa la y karemda, y tõe n baoo gʋls-moog n dẽeg goam nins y sẽn tagsd tɩ tara pãngã, wall y gʋls sebrã kɩrenga. Y sã n maan woto, tõe n sõng-y-la y sẽn wat n segend n na n tɩ ges ned y sẽn seg koɛɛgã mooneg sasa, wall y sã n wa segend sõsga. Y sã n yaa kãsem-soaba, tõe n sõng-y-la y sẽn wat n dat n tɩ kaag y tẽed-n-taag n keng a raoodo. La sẽn tar yõod n yɩɩda, y sã n minim n bʋgsd y sẽn karemd bũmb ninsã zugu, na n kẽ y sũurã sõma. Sẽn paase, y na n dat n pʋʋsa a Zeova bark bõn-sõma nins y sẽn bãngã yĩnga.

BƲGSD-Y WẼNNAAM GOMDÃ ZUG DAAR FÃA

11. Seb-bʋg goam la d segd n bʋgsd n yɩɩda, la bõe yĩnga?

¹¹ Vẽenega, yaa Biiblã sẽn yet bũmb ningã zug la d segd n bʋgsd n yɩɩda. La bũmb sã n wa maan tɩ y pa tõe n paam Biiblã n karme, y maanda wãna? Y tõe n bʋgsa bũmb nins y sẽn zoe n miẽ wã zugu. Ned pa tõe n gɩdg-y tɩ y pa maan dẽ ye. Wala makre, y tõe n bʋgsa Biiblã vɛrse nins y sẽn nong n yɩɩdã zugu, wall Rĩungã yɩɩl nins y sẽn nong n yɩɩndẽ wã goam zugu. (Tʋʋ. 16:25) Wẽnnaam vʋʋsem sõngã me na n sõng-y lame tɩ y tẽeg bõn-sõma nins y sẽn zãmsã.—Zã 14:26.

12. Biiblã karengã wɛɛngẽ, na-kẽnd-bʋg n tõe n naf-yã?

¹² Y tõe n yãka ray kẽer semennã pʋgẽ, n karem Biiblã babg ning b sẽn wilg tɩ d karem Wẽnnaam tʋʋmdã lekoll yĩngã. Ray a taabã, y tõe n karma Evãnzill-dãmbã, n bʋgs a Zeezi no-goamã la a tʋm-tʋmdɩ wã zugu. (Rom. 10:17; Ebre. 12:2; 1 Pɩy. 2:21) D leb n tara sebr sẽn gomd a Zeezi vɩɩmã yelle, n wilgd yɛlã sẽn pʋg taab to-to wã. Seb-kãng tõe n sõng-d lame tɩ d bʋgs a Zeezi vɩɩmã zugu, sẽn yɩɩd fãa d sã n karem Evãnzill-dãmbã vɛrse nins b sẽn sõdg sagsã pʋsẽ wã.—Zã 14:6.

BÕE YĨNG TƖ BƲGSGÃ TAR YÕODO?

13, 14. Bõe yĩng tɩ d segd n tagsd bũmb nins d sẽn bãngd a Zeova la a Zeezi zugã yelle, la rẽ na n kɩtame tɩ d rat n maan bõe?

¹³ D sã n tagsd bũmb nins d sẽn bãngd a Zeova la a Zeezi zugã yelle, tõe n kɩtame tɩ d lebg kiris-ned sẽn bɩ. (Ebre. 5:14; 6:1) Kiris-ned sã n pa tagsd a Zeova la a Zeezi yell wʋsgo, a tẽebã pa tõe n tall pãng ye. A tõe n wa zãaga a meng ne sɩdã, wall a bas Wẽnnaam. (Ebre. 2:1; 3:12) A Zeezi yeelame tɩ ned sã n pa kelg Wẽnnaam goamã “ne sũur sẽn yaa sõama la tɩrga,” pa na n naf-a ye. A soab tõe n basame tɩ “yɩɩre, la arzegse, la dũni sũ-noogã rɩ koɛɛgã” nana-nana, “t’a ka womd biis tɩ bɩ ye.”—Luk 8:14, 15.

¹⁴ Bɩ d ket n bʋgsd Biiblã sẽn yetã zugu, n bãngd a Zeova n paasdẽ. Rẽ, d na n maneg n dat n dɩka a togs-n-taare. (2 Kor. 3:18) D tõe n kell n bao n bãnga d Ba sẽn be saasẽ wã, la d rɩk a togs-n-taar wakat sẽn kõn sa yĩnga, tɩ rẽ yaa zu-zẽkre.—Koɛ. 3:11.

15, 16. a) Wilg-y yãmb sẽn zoe n bʋgs Biiblã sẽn yetã zug tɩ naf-y to-to. b) Bõe n kɩt tɩ mi n yaa toog tɩ d bʋgse, la bõe yĩng tɩ d segd n modg n maan dẽ?

¹⁵ D sã n tagsd bũmb nins d sẽn bãngd a Zeova ne a Zeezi zugã yelle, na n sõng-d lame tɩ d kell n tall yẽesem a Zeova tũudmã pʋgẽ. Rẽ na n kenga d tẽed-n-taasã raoodo, la neb nins d sẽn segd koɛɛgã mooneg sasa wã me raoodo. Sẽn paase, d tõe n bʋgsa a Zeova sẽn tʋm a Zeezi t’a wa ki tɩ yɩɩ maoong tõnd yĩngã zugu. Rẽ na n kɩtame tɩ d sũur maneg n yɩ noog ne d sẽn paam n yaa a Zeova zo-rãmbã. (Rom. 3:24; Zak 4:8) A Mark yaa saam-biig sẽn be Afirikdisiidi. B yõk-a lame n pag bãens roog yʋʋm a tã a tẽebã yĩnga. A yeelame tɩ bʋgsgã yaa wa f sẽn na n togd sore, n get bõn-neeba. D sã n bʋgsd bũmb nins d sẽn zãmsd Biiblã pʋgẽ wã, d bãngda bõn-paal Wẽnnaam a Zeova zug n paasdẽ. A paasa woto: “Mam sã n mi n koms raoodo, wall m maand yɩɩr ne beoog yelle, m lakda Biiblã n karme, la m bʋgse. Rẽ poore, m yãtame tɩ m yamã gãandeda bãane.”

¹⁶ Rũndã-rũndã, bũmb wʋsg n tõe n tiis-d tɩ d pa bʋgs Biiblã sẽn yetã zug ye. Afirik saam-biig a to yʋʋr sẽn boond t’a Patrick yeelame tɩ yẽ yamã mi n pida ne tagsa buud toor-toore. Kẽer yaa sõma, tɩ sãnda pa sõma ye. A paasame tɩ yẽ sã n mi n fees a menga, n mik tɩ yɛl n be yẽ yamẽ wã n namsd-a, a rengd n pʋʋsa a Zeova n kos t’a sõng-a t’a yĩm rẽ yelle, n yaool n bʋgse. A yeelame tɩ baa rẽ sẽn tõe n dɩk sẽk bilfã, a sã n maan woto n yaool n na n bʋgs Biiblã sẽn yetã zugu, a neeme tɩ yẽ ne a Zeova zoodã tara pãnga, la t’a wʋmda Biiblã goam võor sõma n yɩɩda. (Yɩɩn. 94:19) Rẽnd yaa vẽeneg tɩ d sã n ‘vɛɛsd gʋls-sõamyã’ daar fãa, la d bʋgsd d sẽn zãmsd bũmb ningã zugu, d na n paama bark buud toor-toore.—Tʋʋ. 17:11.

Y MAANDA WÃN N PAAM SẼKA?

17. Bõe la y tõe n maan n paam sẽk n bʋgse?

¹⁷ Neb kẽer yikda yibeoog pĩnd n karme, n bʋgse, la b pʋʋse. Sãnda maanda rẽ wĩndgã vʋʋsem sasa. Tõe tɩ yãmb nengẽ, yaa zaabr la y tõe n maan dẽ, wall y sẽn wat n dat n gãande. Kẽer karemda yibeoogo, la b le karem b gãandg wakate. (Zoz. 1:8) Sẽn tar yõod n yɩɩd yaa d sẽn na n modg n ‘da bas tɩ weerã sãam zaalem,’ rat n yeel tɩ d segd n basa bũmb nins yõod sẽn pa waoogã pʋgbo, n paamd sẽk n bʋgsd Biiblã sẽn yetã zugu.—Efɛ. 5:15, 16.

18. Biiblã yeelame tɩ neb nins sẽn bʋgsd a sẽn yetã zugu, la b modgd n tũud a saglsã na n paama bõe?

¹⁸ Biiblã wilgame tɩ neb nins sẽn bʋgsd a sẽn yetã zugu, la b modgd n tũud a saglsã paamda a Zeova barka. (Karm-y Yɩɩn-sõamyã 1:1-3.) A Zeezi me yeelame “tɩ yaa neb nins sẽn kelgd Wẽnnaam goamã n sakdẽ wã n tar barkã.” (Luk 11:28) La sẽn tar yõod n yɩɩda, d sã n bʋgsd Biiblã sẽn yetã zug daar fãa, na n sõng-d lame tɩ d tõog tɩ d no-goamã la d tʋm-tʋmdɩ wã waoog d Naandã. D sã n maan woto, a Zeova na ning-d-la bark tɩ d paam sũ-noog masã tɛka, la vɩɩm sẽn kõn sa dũni-paalgã pʋgẽ.—Zak 1:25; Vẽn. 1:3.