Sabab-wẽng sã n paam-yã

A Ãndere yita Siera Leon. A yeelame: “Sa-kẽeng n ni n kãag bɛgd zembal n kẽes tẽngã, n sãam tõnd sẽn da tarã fãa. Zĩig pʋgẽ wã, d komsa raood zãnga.”

A Davɩɩd sẽn yit Ilvɩɛrzã yeelame: “Sob-kẽengã poore, d leba d zakẽ wã. Baa fʋɩ ra pa ket ye. D gĩinã fãa ra maagame. M bi-puglã lʋɩɩ a rũmã zugu, n yãbe.”

SABAB-WẼNG sã n zoe n paama yãmba, y tõe n wʋma nin-kãensã toogã võore. Yaa sũ-sãams la yɩɩre. B yamẽ wã, yaa wa pa sɩda, b leb n pa mi b sẽn maand ye. B sã n kẽ yʋng me gõeem kae ye. Yaamsã la sũ-sãangã komsa sẽn põs-bã raoodo, tɩ b yam pa le be bũmb baa fʋɩ maaneg ye.

Sabab-wẽng sã n kɩtame tɩ yãmb me bõn y sẽn da tarã fãa, y tõe n wa tagsdame tɩ y pa le tar pãng baa bilf n na n mao ne zu-loeesã la yɩɩrã ye. Y tõe n wa sɩng n tagsdame meng tɩ y vɩɩmã pa le tar yõod ye. La Biiblã wilgdame tɩ y vɩɩmã tara yõodo, la tɩ bʋʋm waoog sẽn wilgd tɩ y tõe n tẽeme tɩ manegr n wate.

Y SÃ N BÃNG BIIBLÃ SẼN YETÃ, NA N KƖTAME TƖ Y TẼ MANEGRE

Koɛɛg soab 7:8 yetame: “Bũmb baoosg n são a sɩngre.” Sabab-wẽng poor bala, tõe n wõnda sẽn maand le kae ye. La y sã n tall sũ-mare, la y modg wʋsgo, y na n yãame tɩ bilf-bilfã, y vɩɩmã tõe n le yɩɩ wa pĩndã.

Biiblã yetame tɩ wakat n wat tɩ d “kõn tol n leb n wʋm yãbr wall kelems” ye. (Ezayi 65:19) Wẽnnaam Rĩungã sã n wa kɩt tɩ tẽngã lebg arzãna, gom-kãensã na n pidsame. (Yɩɩn-sõamyã 37:11, 29) Sabab-wẽns pa na n le zĩnd ye. Bũmb nins fãa y sẽn tõe n tẽeg tɩ wa ne sũ-sãamsã, n paas sabab-wẽnsã sẽn da wat ne namsg ninsã fãa na n saa wakat sẽn kõn sa yĩnga, bala Wẽnnaam sẽn tõe fãa wã pʋlmame yaa: “B kõn tol n leb n tẽeg sẽn zĩnd pĩndã yell ye, b kõn leb n tags a yell ye.”—Ezayi 65:17.

Tags-y n ges-y-yã: Naandã maanda bũmb toor-toor sẽn na yɩl tɩ “y beoog yɩ neere, la tɩ y paam tẽeb pidsgu,” rat n yeel tɩ vɩ-bãane, yẽ Rĩungã sã n wa so dũniyã gilli. (Zeremi 29:11) Rẽ yĩnga, ned sã n bãng Biiblã gom-kãnga, tõe n kɩtame t’a vɩɩmã tall yõod n yɩɩd bɩ? Pag ning yell d sẽn gom pipi sõsgã pʋgẽ t’a yʋʋr la a Sali wã yeelame: “F sã n tẽegd bõn-sõma nins fãa Wẽnnaam Rĩungã sẽn na n maan beoog-daar n kõ-dã, tõe n sõng-f lame tɩ f yĩm bũmb nins sẽn loogã, la f tõog me n mao ne f zu-loeesã.”

Bao-y n bãng-y bũmb nins Wẽnnaam Rĩungã sẽn na n wa maan ka la bilf n kõ ãdem-biisã. Y sã n maan woto, na n kɩtame tɩ y kɩs sɩd tɩ baa sabab-wẽng namsd yãmba, y tõe n maoo ne zu-loeesã masã menga, n gũud wakat ning sabab-wẽns sẽn pa na n le zĩndã. La nananda, Biiblã kõta sagls sẽn tõe n sõng-y tɩ y mao ne sabab-wẽnsã sẽn wat ne yɛl ninsã. Ad sagls a wãna.

Biiblã vɛrse-rãmb sẽn tõe n sõng-yã

Vʋʋsd-y sõma.

“Nug-pʋg pʋgẽ vʋʋsg n são nug pʋs a yiib pʋgẽ tʋʋmd sẽn wẽnd f sẽn digd sebgo.”—Koɛɛg soaba 4:6.

Neb n maan vaeesg n wilg tɩ yel-beed sã n paam neda, “a sã n pa gõe sõma, tõe n paasa a rabeemdã la a yɩɩrã, la kɩt tɩ lebg toog ne-a t’a tags sõma, wall a tõog a menga.” Dẽnd y segd n vʋʋsda sõma.

Sõsd-y ne neb a taaba, tɩ b bãng y sũ-sãanga.

“Yɩɩr sãamda sũur hal wʋsgo, la gom-noog kõta sũ-noogo.” —Yel-bũnã 12:25.

Gom-y ne y zakã neda, bɩ y zoa hakɩɩka. Y zakã neb wall y zo-rãmbã na n maaga b yĩng n kelg-yã. La pa rẽ bal ye. B na n kenga y raoodo, la b maan bũmb vẽeneg n sõng-yã.a

Tagsd-y yɛlã sẽn na n wa manegã yelle.

“Tõnd gũuda sa-paals la tẽn-paalg wa sẽn zems Wẽnnaam sẽn pʋlmã, tɩ tɩrlem na n zĩnd b pʋsẽ.” —2 Pɩyɛɛr 3:13.

a Ned sũur sã n sãam n kaoosdẽ, bɩ a sã n maand yɩɩr tɩ loog noore, a tog n kẽnga logtor yiri.