Min Qed Jitkellem?

IS-​SIPARJU jinfetaħ u jidher l-​artist flimkien mal-​pupu tiegħu. It-​tnejn li huma jibdew jiċċajtaw flimkien, u l-​pupu donnu jidher taʼ veru, bħallikieku għandu leħen u karattru għalih persunali. M’għandniex xi ngħidu, il-​“leħen” tal-​pupu qed jagħmlu l-​artist, jew ventrilokwist, u dan joqgħod dejjem attent li ma jċaqlaqx xofftejh x’ħin jitkellem.

Tixtieq issir taf iktar dwar din l-​arti mhux tas-​soltu? Stenbaħ! intervista lil Nacho Estrada, ventrilokwist professjonist li ilu jaħdem hekk għal madwar 18-il sena.

Liema huma t-​tipi differenti taʼ ventrilokwji?

Il-​ventrilokwju mill-​qrib, kif isejħulu, huwa meta l-​leħen taʼ l-​artist ikun jinstemaʼ li ġej minn xi mkien fil-​qrib, bħal ngħidu aħna minn xi pupu li jkollu bil-​qegħda f’ħoġru. Il-​ventrilokwju mill-​bogħod huwa meta l-​leħen taʼ l-​artist ikun jinstemaʼ li ġej mill-​bogħod. Ventrilokwist jistaʼ wkoll imewwet leħnu biex ikun jinstemaʼ li donnu ġej minn xi mkien magħluq—forsi minn ġo xi kaxxa magħluqa. Xi ventrilokwisti jistgħu jimitaw il-​ħsejjes, bħall-​għajta taʼ xi annimal jew il-​bikja taʼ tarbija. U waqt li jagħmlu dan, ma jċaqilqux xofftejhom.

Ventrilokwist tas-​sengħa bilkemm ikun jintgħaraf minn leħen taʼ veru. Jintqal li darba kien hemm wieħed li għajjat għall-​għajnuna b’leħen immewwet hekk kif kien għaddej karettun mgħobbi bit-​tiben. In-​nies fil-​fatt waqqfu l-​karettun, ħattew it-​tiben, u ħasbu li kienu se jsibu xi msejken midfun taħtu! M’għandniex xi ngħidu, ma sabu lil ħadd.

Il-​ventrilokwju kif żviluppa matul is-​snin?

Huwa maħsub li snin twal ilu l-​ventrilokwju kien jintuża biex iqarraq b’nies superstizzjużi u jġagħalhom jemmnu li qed jitkellmu mal-​mejtin. Maż-​żmien, sar magħruf li l-​ventrilokwju ma kien xejn għajr abbiltà tal-​bniedem. Wara dan, din l-​arti sabet post rispettabbli fil-​qasam tad-​divertiment, u llum xi drabi saħansitra tintuża għal skopijiet edukattivi.

Matul is-​sekli ntużaw diversi xeni u apparat sabiex jagħtu gost lin-​nies u biex il-​ventrilokwisti jkunu jistgħu juru l-​abbiltà mhux tas-​soltu tagħhom. Sas-​seklu 20 saret xi ħaġa popolari li l-​ventrilokwisti jitkellmu maʼ pupu taʼ l-​injam.

X’ġagħlek tieħu interess fil-​ventrilokwju?

Li laqatni kien kemm din l-​arti setgħet tferraħ u ddaħħaq lin-​nies. Meta kont daqsxejn taʼ tifel, kien hemm bejjiegħ lokali li qajjimli l-​interess f’din l-​arti billi spjegali li l-​kelma “ventrilokwist” ġejja mill-​kelmiet bil-​Latin venter u loqui, li jfissru li “titkellem miż-​żaqq.” Dan għaliex qabel kienu jaħsbu li l-​ventrilokwist kien juża l-​istonku tiegħu b’xi mod stramb biex jitkellem hekk. Imbagħad hu kien urieni xi ftit mill-​affarijiet bażiċi.

L-għada pprovajthom l-​iskola. Billi wżajt il-​metodu tal-​leħen mill-​bogħod, ġagħalt lil leħni jinstemaʼ bħallikieku kien ġej minn fuq il-​mikrofonu taʼ l-​iskola, u sejjaħt lili nnifsi ’l barra mill-​klassi. Kien ħadem! Iktar tard tgħallimt iżjed dwar il-​ventrilokwju permezz taʼ kors bl-​ittri, u mbagħad bdejt naħdem bħala professjonist.

X’jinvolvi xogħlok bħala ventrilokwist?

Għalkemm xi drabi tajt wirjiet f’ikliet u f’konvenzjonijiet għall-​ventrilokwisti u anki dhert xi drabi fuq it-​televixin, il-​biċċa l-​kbira tal-​ħin tiegħi nqattgħu ngħallem lit-​tfal fl-​assembleat taʼ l-​iskola. L-​umoriżmu jilgħab parti kbira fl-​esibizzjoni. Per eżempju, matul programm dwar l-​indafa persunali, jien niġbed l-​attenzjoni taʼ Maclovio, il-​pupu tiegħi taʼ l-​injam, u ngħidlu li peress li ma jkunx ħasel snienu, stajt nara li kien kiel il-​bajd dakinhar fil-​għodu. Maclovio jwieġeb, “Għandek żball—dak kien il-​bieraħ!”

Kif isir il-​ventrilokwju?

Aħna nużaw pożizzjoni speċjali taʼ l-​ilsien biex nipproduċu ħsejjes alternattivi għal ittri li normalment trid iċċaqlaq xofftejk biex tgħidhom, u nużaw il-​metodu li nieħdu n-​nifs mid-​dijaframma biex nipproduċu impressjoni żbaljata li l-​leħen ġej mill-​bogħod.

Il-ventrilokwju jirnexxi għar-​raġuni li ħafna nies ma darrewx lil widnejhom biex jagħrfu d-​distanza tal-​ħoss u minfejn ikun ġej. Dawn ikollhom jużaw għajnejhom. Biex nagħti eżempju: Malli tismaʼ sirena, widintek tgħidlek li qed toqrob karozza taʼ l-​emerġenza u li din ġejja mill-​bogħod. Imma kemm tinsab ’il bogħod il-​karozza? Minn liema direzzjoni ġejja? Biex twieġeb dawn il-​mistoqsijiet, int x’aktarx li jkollok tara fejn qiegħed id-​dawl jixgħel tal-​karozza.

Ventrilokwist jieħu vantaġġ minn dan billi jipproduċi ħoss bil-​volum xieraq u jġiegħel lill-​udjenza tħares lejn is-​sors minfejn iridhom jaħsbu li ġej il-​ħoss.

X’pariri tagħti lil persuna li hija interessata li titgħallem l-​arti tal-​ventrilokwju?

L-​ewwel ħaġa, ara xi skop għandek, u kun lest li tevita kwalunkwe ħaġa li ma taqbilx maʼ dan l-​iskop. Qed ngħid dan għax bħal ħafna forom oħra taʼ divertiment, il-​ventrilokwju xi kultant jintuża għal skopijiet li ma jkunux nodfa. Ngħid għalija, il-​ventrilokwju lili jogħġobni għax fih il-​qawwa li jnissel imħabba u divertiment. Ix-​xogħol tiegħi nillimitah għal kliem u ġrajjiet li jilħqu dan l-​iskop.

Biex issir tajjeb fil-​ventrilokwju teħtieġ tliet affarijiet—teknika, immaġinazzjoni, u prattika. It-​teknika tistaʼ titgħallimha minn xi ktieb jew vidjo li jurik x’għandek tagħmel. Wara dan, uża l-​immaġinazzjoni tiegħek biex tiżviluppa karattru reali għall-​pupu jew pupazz li se tuża, u tgħallem kif se tagħmlu jidher jew tidher taʼ veru. Fl-​aħħar, ipprattika. Il-​livell tas-​sengħa li tilħaq jiddependi minn kemm tipprattika.