Ħarsa Lejn Id-​dinja

L-​Irqad M’Huwiex xi Lussu

“Mill-​inqas kwart tan-​nies taʼ l-​Afrika t’Isfel mhux qed jagħtu l-​aħjar tagħhom minħabba taqlib fl-​irqad jew nuqqas taʼ rqad,” tistqarr il-​gazzetta taʼ l-​Afrika t’Isfel The Natal Witness. Skond riċerkatur dwar l-​irqad, Dr. James Maas, l-​irqad jgħin lill-​moħħ biex jerġaʼ jforni s-​sustanzi bijokimiċi vitali. Dawn jgħaddu l-​impulsi tan-​nerv minn ċellula taʼ nerv għal ċellula oħra. Għalhekk l-​irqad huwa neċessarju biex ikollok memorja tajba, tkun kreattiv, issolvi l-​problemi, u tkun kapaċi titgħallem affarijiet ġodda. L-​effetti taʼ nuqqas taʼ rqad jinkludu li jkollok dipressjoni, nervi, ansjetà, ma tkunx trid tiċċajta u tassoċja, tikkonċentra u tiftakar inqas, ma tkunx tistaʼ tikkomunika u tieħu deċiżjonijiet, tidħol f’ċertu periklu, u ħajtek ma tibqax daqshekk produttiva u taʼ kwalità. Ukoll, in-​nies li jorqdu ħames sigħat jew inqas ikollhom inqas reżistenza għall-​mikrobi. “Biex nagħtu mill-​aħjar tagħna,” jgħid Maas, “irridu ninvestu terz minn ħajjitna fl-​irqad li bejn wieħed u ieħor jiġi tmien sigħat kuljum.”

Għandha Tiġi Mgħallma l-​Istorja tar-​Reliġjonijiet?

Fi stħarriġ reċenti li sar mill-​gazzetta Le Monde u r-​rivista Notre Histoire, 57 fil-​mija biss mill-​Franċiżi ddikjaraw li jaqblu li jkollhom kors fuq l-​istorja tar-​reliġjonijiet fl-​iskejjel tal-​gvern. “Ħaġa taʼ l-​iskantament hi li n-​numru taʼ dawk li ma jaqblux qed jikber,” tgħid in-​Notre Histoire. “Dan juri jew li qed jibżgħu li xi ħadd jaqleb ir-​reliġjon jew li huma favur l-​idea taʼ xi skola fejn ir-​reliġjon għandha titħalla barra għalkollox.” Il-​paradoss hu li l-​biċċa l-​kbira jemmnu li dawn it-​tipi taʼ korsijiet iqanqlu t-​tolleranza fost l-​istudenti. Skond l-​istħarriġ, ir-​reliġjon taʼ l-​Islam, b’erbaʼ miljuni segwaċi, issa tinsab fit-​tieni post fi Franza wara l-​Kattoliċiżmu, filwaqt li l-​Protestanti, il-​Lhud, il-​Buddisti, il-​Kristjani Ortodossi, u x-​Xhieda taʼ Jehovah jifformaw ukoll parti mix-​“xena reliġjuża varjata” tal-​pajjiż.

Ir-​Rimedju għall-​Flaġell tal-​Ġradijiet

“Armata taʼ 700,000 papra u tiġieġa mħarrġin b’mod speċjali ġew miġburin biex jgħinu fil-​ġlieda kontra l-​akbar flaġell tal-​ġradijiet fiċ-​Ċina li qatt seħħ f’25 sena,” tirrapporta The Daily Telegraph taʼ Londra. Fis-​sajf tas-​sena 2000, qtajjaʼ taʼ ġradijiet qerdu kważi 17,000,000,000 metru kwadru rabaʼ fit-​tramuntana u l-​lvant tal-​pajjiż u kważi 39,000,000,000 metru kwadru art mimlija ħaxix fil-​punent imbiegħed f’Xinjiang. Il-​papri u t-​tiġieġ ġew imħarrġin biex isegwu u jieklu l-​insetti mal-​ħoss taʼ suffara. Zhao Xinchun, il-​kap deputat taʼ l-​Uffiċċju għall-​Kontroll tal-​Ġradijiet u l-​Firien f’Xinjiang, fejn jiġu mħarrġin u użati dawn it-​tjur, jispjega: “Il-​bdiewa kienu jafu li t-​tiġieġ iħobbu jieklu l-​ġradijiet, u għalhekk għamilna stħarriġ [u] sibna li l-​papri jistgħu jieklu iktar mit-​tiġieġ [sa 400 ġurad kull papra kuljum], li kapaċi jissaportu l-​maltemp iktar mit-​tiġieġ u li ma jittiklux mill-​ajkli jew il-​ballottri. . . . Nitilquhom fuq l-​art mimlija ħaxix, insaffru s-​sfafar, u huma jieklu l-​ġradijiet.” Dawn it-​tjur huma parti minn programm li jinkludi ajruplani li minnhom iroxxu l-​pestiċidi fuq l-​uċuħ tar-​rabaʼ u l-​mikro-organiżmi li joqtlu l-​ġradijiet.

Kollass tal-​Familja fil-​Britannja

Il-​Britannja għandha l-​ogħla rata taʼ divorzji fl-​Ewropa u saħansitra rata akbar taʼ familji mfarrkin fost il-​koppji li jgħixu flimkien. “Il-​Konsegwenzi tal-​Kollass tal-​Familja,” rapport fuq studju mqabbad mill-​gvern, iwissi: “Il-​kaġun ewlieni għala qed jitnaqqas il-​benesseri tat-​tfal hu l-​kollass tal-​familja—b’mod speċifiku meta l-​familja b’omm u b’missier titkisser.” Ir-​riżultati diretti jiswew madwar £11 [Lm7] fil-​ġimgħa għal kulmin iħallas it-​taxxa, imma n-​nefqiet indiretti jinkludu l-​bżonn taʼ iżjed djar għall-​familji mkissrin, u l-​ħsara li dan jikkaġuna għall-​ambjent. Filwaqt li ma jridx jispjega x’inhu tajjeb u x’inhu ħażin, ir-​rapport jistqarr: “Aħna nemmnu li matul iż-​żmien iż-​żwieġ wera li huwa l-​iktar bażi taʼ sigurtà għal soċjetà stabbli u għat-​trobbija tat-​tfal.”

Adulti li Jieklu l-​Ikel tat-​Trabi

Iktar u iktar ikel tat-​trabi qed jittiekel mill-​adulti, tirrapporta l-​aġenzija taʼ l-​aħbarijiet Ġermaniża dpa-Basisdienst. Għaxra fil-​mija mill-​prodotti taʼ l-​ikel tat-​trabi li tagħmel kumpanija Ġermaniża ewlenija qed jinbiegħu lil nies bla tfal. Nies taʼ kull età u stat soċjali jħobbu l-​krema u l-​frott imsajjar li jagħmlu għat-​trabi. Peress li porzjon wieħed jistaʼ jkun fih 100 kalorija biss, ħafna adulti konxji tal-​piż tagħhom jagħżlu l-​ikel tat-​trabi biex jieklu xi ħaġa żgħira u taʼ malajr. Il-​kumpaniji qed jimxu skond it-​tendenza billi jirrikkmandaw il-​prodotti tagħhom għaż-​“żgħar u l-​kbar” u billi jipprovdu riċetti li fihom ikun hemm bżonn il-​prodotti tagħhom. Madankollu, is-​Soċjetà Ġermaniża tan-​Nutriment m’hijiex kuntenta b’din it-​tendenza. Skond Anette Braun, ir-​rappreżentata taʼ din is-​Soċjetà, l-​adulti m’għandhomx bżonn ikel bħal dan preparat b’mod speċjali sakemm ma jkunux morda. Huma jridu jomogħdu l-​ikel li jieklu. “Fuq kollox, għalhekk għandna s-​snien,” tgħid Braun.

Il-​Knejjes Jammettu li Nqdew b’Xogħol Forzat

Reċentement, il-​pubbliku Ġermaniż baqaʼ miblugħ hekk kif sar jaf li matul it-​Tieni Gwerra Dinjija, kemm il-​knejjes Kattoliċi u kemm Evanġeliċi nqdew b’xogħol forzat. Skond kelliemi f’isem il-​Konferenza taʼ l-​Isqfijiet Kattoliċi Ġermaniżi, “il-​ħaddiema kienu jaħdmu fi propjetajiet li kienu f’idejn il-​knisja—fl-​għelieqi tal-​monasterji kif ukoll fi dwieli u sptarijiet,” tirrapporta l-​Frankfurter Allgemeine Zeitung. L-​akbar istituzzjonijiet taʼ riżq u li jipprovdu għajnuna soċjali tal-​Knisja Evanġelika fl-​Ewropa “ħaddmu nies fuq xogħol forzat matul it-​tieni gwerra dinjija kollha,” tgħid il-​Süddeutsche Zeitung. Kemm il-​knejjes Kattoliċi u kemm Evanġeliċi qablu li jagħtu diversi miljuni taʼ marki Ġermaniżi biex iħallsu lil dawk li baqgħu ħajjin mix-​xogħol forzat, li l-​biċċa l-​kbira minnhom kienu pajżani minn pajjiżi taʼ l-​Ewropa tal-​Lvant.

It-​Tipjip Jistaʼ Jsir Vizzju mill-​Ewwel

Riċerkaturi fl-​Università taʼ Massachusetts ikkonfermaw li xi wħud juru evidenza tal-​vizzju “fi ftit ġranet wara li jkunu pejpu l-​ewwel sigarett tagħhom,” jgħid rapport taʼ l-​Associated Press. Fl-​istudju ġew osservati għal sena sħiħa d-​drawwiet konnessi mat-​tipjip taʼ 681 żagħżugħ bejn it-​12 u t-​13-il sena u ġew dokumentati s-​sintomi li jindikaw li daħal il-​vizzju. “Kien hemm xi suspett li ħafna nies isiru vvizzjati bit-​tipjip mill-​ewwel,” jistqarr it-​Tabib Richard Hurt, “imma din hi tassew l-​ewwel prova ċara li kellna li din il-​ħaġa tiġri.” It-​Tabib Joseph DiFranza, id-​direttur tat-​tim tar-​riċerka jgħid: “L-​iktar ħaġa importanti li qed jgħid dan l-​istudju hu li għandna nwissu lit-​tfal li wieħed ma jistax jaqbad u jpejjep sigarett kultant jew jesperimenta bis-​sigaretti għal ftit ġimgħat u mbagħad jieqaf għalkollox.”

Iġibu l-​Qassisin minn Barra

Imħassba dwar in-​nuqqas taʼ qassisin fid-​dinja żviluppata, il-​Knisja Kattolika bdiet iġġib il-​qassisin minn barra biex timla fejn hemm il-​bżonn, tirrapporta r-​rivista Taljana L’Espresso. Ir-​rivista tgħid li fl-​Italja, l-​Ewropa, u l-​Amerika taʼ Fuq, m’għadhomx jilħqu qassisin fis-​seminarji u m’hemmx qassisin li jieħdu post l-​oħrajn fid-​djoċesijiet. Biex il-​parroċċi bla kappillan ikunu moqdijin, qed jinġiebu qassisin mill-​Brażil, il-​Filippini, u l-​Indja. “It-​tendenza għadha tibda,” tgħid L’Espresso, “imma qed tbiddel lill-​knisja. . . . Fl-​Italja, diġà hemm 1,131 qassis li ġejjin minn pajjiżi barra mill-​Unjoni Ewropea, impjegati mal-​Konferenza taʼ l-​Isqfijiet, jiġifieri, 3 fil-​mija mit-​total.” B’hekk, l-​Italja qed issir ‘territorju missjunarju,’ tinnota r-​rivista.

Qed Tiżdied id-​Dipressjoni fuq ix-​Xogħol

“L-​istress, l-​ansjetà u d-​dipressjoni fuq ix-​xogħol jeffettwaw lil wieħed minn kull 10 ħaddiema madwar id-​dinja,” tirrapporta l-​gazzetta International Herald Tribune li toħroġ kuljum f’Pariġi. Stħarriġ li sar mill-​Organizzazzjoni Internazzjonali tax-​Xogħol tal-​ĠM sab li l-​istress kaġunat mix-​xogħol jiġi jiswa ’l fuq minn Lm46 elf miljun kull sena lill-​Ewropa u l-​Istati Uniti. Jintqal li r-​raġuni li qed tiżdied id-​dipressjoni fuq ix-​xogħol hija, minn banda, minħabba r-​rivoluzzjoni teknoloġika, li ħolqot iktar stress fuq il-​ħaddiema. It-​Tribune irrapportat li fl-​Istati Uniti, mal-​“200 miljun ġurnata tax-​xogħol qed jintilfu kull sena minħabba problemi taʼ saħħa mentali li għandhom x’jaqsmu max-​xogħol” u li fil-​Finlandja ’l fuq min-​nofs il-​ħaddiema jsofru minn problemi li għandhom x’jaqsmu maʼ l-​istress. Iżjed minn hekk, intqal li xi 30 fil-​mija mill-​ħaddiema fil-​Britannja għandhom problemi taʼ saħħa mentali, u 5 fil-​mija jsofru minn dipressjoni serja.