Ewropa Magħquda—X’Differenza Tagħmel?

IL-​FLIEXKEN tax-​xampanja nfetħu, u fis-​sema dehru ħafna murtali. X’kienet l-​okkażjoni? Kien dan millennju l-​ġdid? Le, f’din l-​okkażjoni bla dubju sar iktar milli sempliċement inbidlu xi numri fil-​kalendarji. Kien l-​ewwel taʼ Jannar, 1999. Dakinhar ġie maħruġ uffiċjalment tip ġdid taʼ flus għall-​Unjoni Ewropea (UE), l-​euro.

Għal ħafna Ewropej, il-​fatt li jkollhom tip wieħed taʼ flus huwa pass storiku billi l-​Ewropa ilha tfittex li tingħaqad. Il-​gazzetta Olandiża De Telegraaf iddeskriviet il-​ħruġ taʼ l-​euro bħala l-​“kuruna taʼ l-​unifikazzjoni Ewropea.” Fil-​fatt, wara snin twal taʼ ħolm, diplomazija, u dewmien, issa l-​unità Ewropea tidher iktar fil-​viċin minn qatt qabel.

Bir-raġun, dawk in-​nies li jgħixu barra mill-​Ewropa għandhom mnejn jiddubitaw għalfejn qamet din l-​għagħa kollha. Forsi jħossu li l-​ħajja tagħhom taʼ kuljum ftit li xejn hija effettwata mill-​wasla taʼ l-​euro u mill-​isforzi li qed isiru biex l-​Ewropa tingħaqad. Però, jekk l-​Ewropa tingħaqad, din se tkun blokk ekonomiku mill-​akbar fid-​dinja. Għalhekk, jgħix fejn jgħix, wieħed mhux la kemm jaqbad u jinjoraha l-​Ewropa magħquda.

Per eżempju m’ilux wisq, Marc Grossman, l-​Assistent Segretarju Amerikan taʼ l-​Istat, qal lill-​udjenza mill-​Amerka taʼ Fuq: “Ir-​riżq tagħna huwa konness maʼ l-​Ewropa.” Dan għala? Fost ir-​raġunijiet li semma kien hemm li “wieħed minn kull 12-il ħaddiem fil-​fabbriki fl-​Istati Uniti għandhom impjieg f’waħda mill-​4,000 kumpaniji b’sidien Ewropej li hemm fl-​Istati Uniti.” Ir-​rapporti jgħidu wkoll li dan it-​tip ġdid taʼ flus għall-​Ewropa jistaʼ jeffettwa l-​prezz taʼ l-​affarijiet importati, u anki r-​rati tas-​self taʼ flus għall-​bini, f’pajjiżi ’l bogħod mill-​Ewropa.

Il-pajjiżi li qed jiżviluppaw jistgħu jibbenefikaw. Kif? Ċertu studju li sar wera li billi l-​euro se jieħu post id-​diversi muniti fl-​Ewropa, ir-​relazzjonijiet kummerċjali bejn il-​pajjiżi li qed jiżviluppaw u l-​UE se jissimplifikaw. Iktar minn hekk, xi wħud qed jaħsbu li l-​kumpaniji Ġappuniżi u Amerikani li qed jagħmlu kummerċ fl-​Ewropa se jibbenefikaw ukoll. La jiġi stabbilit l-​euro, ir-​rati tal-​kambju bejn il-​pajjiżi Ewropej m’humiex se joqogħdu telgħin u neżlin. Jistaʼ jiġri li jkun iktar taʼ vantaġġ ekonomiku illi wieħed jagħmel kummerċ fl-​Ewropa.

Jekk għandek il-​ħsieb li tivvjaġġa fl-​Ewropa, int ukoll tistaʼ tibbenefika mill-​unità Ewropea. Dalwaqt se tkun tistaʼ tikseb affarijiet u servizzi f’diversi pajjiżi Ewropej b’tip wieħed taʼ flus, l-​euro. Dan bejn wieħed u ieħor jiswa daqs nofs lira Maltija. Imbagħad daqshekk turisti mifxulin, ma jafux x’se jaqbdu jagħmlu bil-​guldenijiet Olandiżi, il-​franki Franċiżi, il-​liri Taljani, il-​marki Ġermaniżi, u l-​calculators.

Madankollu, il-​fatt li l-​Ewropa qed tipprova ssir kontinent magħqud joffri xi ħaġa isbaħ. Dan joffri tama. Meta wieħed jieqaf jaħseb, ftit tas-​snin ilu l-​Ewropa kienet midfuna fil-​gwerer. Minn dak il-​lat, l-​unifikazzjoni Ewropea hija fenomenu taʼ l-​għaġeb. Nies mad-​dinja kollha qed jinteressaw ruħhom f’dan.

Żgur li ħafna nies jitħassbu jekk huwiex realistiku, fuq kollox, li nistennew li jkun hemm l-​għaqda fid-​dinja. Dan huwa prospett tassew sabiħ imma qisu impossibbli! Il-​passi li qed jittieħdu biex l-​Ewropa tingħaqad, se jwasslu lill-​bniedem għal dinja magħquda? Qabel ma nikkunsidraw din il-​mistoqsija, hemm bżonn li nikkunsidraw b’mod onest l-​unifikazzjoni Ewropea. Liema ostakli għad iridu jitneħħew qabel ma jkun hemm din l-​għaqda?

[Kaxxa/Tabella f’paġna 4]

HIJA DIN L-​UNITÀ XI ĦAĠA TAʼ ISSA?

L-​idea t’Ewropa magħquda m’hi ġdida xejn. Kien hemm ċerta unità matul iż-​żmien taʼ l-​Imperu ­Ruman, imbagħad taħt il-​ħakma taʼ Karlumanju, u iktar tard taħt Napuljun I. F’dawn il-​każi l-​unità kienet ibbażata fuq il-​forza u l-​konkwisti. Iżda wara t-​Tieni Gwerra Dinjija, għadd taʼ pajjiżi mħarbtin bil-​gwerer ħassew il-​bżonn għall-​unità bbażata fuq il-​kooperazzjoni. Dawn il-​pajjiżi ttamaw li kooperazzjoni bħal din mhux biss kienet se twassalhom biex jirkupraw ekonomikament imma wkoll biex ma jkunx hemm iktar gwerer. Dawn li ġejjin huma xi wħud mill-​passi storiċi li wasslu għas-​sitwazzjoni fil-​preżent:

• 1948 Mijiet taʼ ħakkiema politiċi fl-​Ewropa jinġabru flimkien f’The Hague, fl-​Olanda, u jaħilfu: “Qatt m’aħna se nerġgħu niggwerraw kontra xulxin.”

• 1950 Franza u l-​Ġermanja jibdew jikkooperaw sabiex jipproteġu l-​industriji tagħhom tal-​faħam u taʼ l-​azzar. Iżjed pajjiżi jingħaqdu magħhom, u dan iwassal biex tiġi fformata l-​Komunità ­Ewropea tal-​Faħam u l-​Azzar (European Coal and Steel Community [ECSC]). L-​ECSC tibda topera fl-​1952 u tinkludi lill-​Belġju, Franza, il-​Ġermanja tal-​Punent, l-​Italja, il-​Lussemburgu, u l-​Olanda.

• 1957 Is-​sitt membri taʼ l-​ECSC jifformaw żewġ organizzazzjonijiet oħrajn: is-​Suq Komuni (European Economic Community [EEC]) u l-​Komunità Ewropea għall-​Enerġija Atomika (European Atomic Energy Community [Euratom]).

• 1967 L-​EEC tingħaqad maʼ l-​ECSC u l-​Euratom biex jifformaw il-​Komunità Ewropea (EC, bl-​Ingliż).

• 1973 L-​EC taċċetta lid-​Danimarka, lill-​Irlanda, u lir-​Renju Unit.

• 1981 Il-​Greċja tidħol fl-​EC.

• 1986 Il-​Portugall u Spanja jidħlu fl-​EC.

• 1990 L-​EC tkompli tikber meta l-​Ġermanja tal-​Punent u tal-​Lvant jingħaqdu flimkien, u b’hekk dik li qabel kienet il-​Ġermanja tal-​Lvant tidħol fl-​organizzazzjoni.

• 1993 L-​isforzi għal unjoni ekonomika u politika akbar bejn il-​membri taʼ l-​EC jwasslu biex tinħoloq l-​Unjoni Ewropea (UE).

• 2000 L-​UE tikkonsisti fi 15-il pajjiż membru—l-​Awstrija, il-​Belġju, id-​Danimarka, il-​Finlandja, ­Franza, il-​Ġermanja, il-​Greċja, l-​Irlanda, l-​Isvezja, l-​Italja, il-​Lussemburgu, l-​Olanda, il-​Portugall, ir-​Renju Unit, u Spanja.

[Stampa f’paġna 3]

L-​euro se jieħu post ħafna mill-​muniti Ewropej

[Sors tal-istampa f’paġna 3]

Euros u s-​simboli taʼ l-​euro f’paġni 3, 5-6, u 8: © European Monetary Institute