Il-Protezzjoni tal-Pulizija—it-Tama u l-Biżaʼ
KMIENI fis-seklu 19, ħafna nies fl-Ingilterra kienu kontra l-idea taʼ li jkollhom korp tal-pulizija professjonali liebes l-uniformi. Huma kienu jibżgħu li qawwa armata f’idejn il-gvern ċentrali setgħet thedded il-libertà tagħhom. Xi wħud beżgħu li kienu se jispiċċaw b’sistema fejn l-uffiċjali tal-pulizija jaqdu bħala spiji, sistema simili għal dik Franċiża mmexxija minn Joseph Fouché. Minkejja dan, huma ġew imġagħlin jikkunsidraw il-mistoqsija, ‘X’se nagħmlu mingħajr korp tal-pulizija?’
Filwaqt li Londra kienet saret l-akbar u l-iktar belt sinjura fid-dinja, il-kriminalità baqgħet dejjem tiżdied u thedded in-negozju. La l-volontieri li kienu jagħmlu l-għassa bil-lejl u lanqas il-membri taʼ l-organizzazzjoni privata Bow Street Runners, li kienu jispeċjalizzaw fil-qbid tal-ħallelin, ma kienu kapaċi jipproteġu lin-nies u l-propjetà tagħhom. Fil-ktieb tiegħu The English Police: A Political and Social History, Clive Emsley jgħid: “Il-kriminalità u d-diżordni bdew jitqiesu dejjem iżjed bħala affarijiet li m’għandhomx jeżistu f’soċjetà ċivilizzata.” Għalhekk, bit-tama li kollox imur għall-aħjar, l-abitanti taʼ Londra ddeċidew li jkollhom korp tal-pulizija professjonali taħt id-direzzjoni taʼ Sir Robert Peel.a F’Settembru taʼ l-1829, il-pulizjotti bl-uniformi tal-Pulizija Metropolitana bdew jagħmlu r-rondi tagħhom.
Mill-bidu taʼ l-istorja moderna tagħhom, is-suġġett tal-pulizija nissel kemm tama kif ukoll biżaʼ—it-tama li jipprovdu sigurtà, u l-biżaʼ li jabbużaw mill-poter tagħhom.
Titwaqqaf il-Pulizija Amerikana
Fl-Istati Uniti, il-Belt taʼ New York kienet l-ewwel waħda li kellha korp tal-pulizija professjonali. Hekk kif il-belt kompliet tistagħna, anki l-kriminalità tagħha żdiedet. Sa madwar l-1835, kull familja setgħet taqra dwar atti kriminali tal-waħx fil-gazzetti rħas—magħrufin bħala l-ġurnali tas-sold—li kienu għadhom kemm bdew jiġu pubblikati. Il-protesti mill-pubbliku żdiedu, u fl-1845 twaqqaf il-korp tal-pulizija fi New York. Minn dak iż-żmien ’l hawn, l-abitanti taʼ New York u taʼ Londra baqgħu msaħħrin bis-sistemi polizjeski taʼ xulxin.
L-Amerikani kellhom l-istess biżaʼ taʼ l-Ingliżi dwar li jkun hemm qawwa armata f’idejn il-gvern. Imma ż-żewġ nazzjonijiet ħarġu b’żewġ soluzzjonijiet differenti. L-Ingliżi għażlu korp tal-pulizija magħmul minn irġiel ġentlomi lebsin it-tomna (kappell tawwali) u uniformi blu skur. Huma kienu armati biss b’lembuba żgħira taʼ l-injam li kienet tkun moħbija fuqhom. Il-pulizjotti Ingliżi, jew bobbies bħalma huma msejħin, għadhom sa llum ma jġorrux armi tan-nar fuqhom ħlief f’sitwazzjonijiet t’emerġenza. Madankollu, bħalma jistqarr ċertu rapport, qed jinħass li huwa inevitabbli li maż-żmien il-pulizija Ingliża ssir qawwa armata għalkollox.
Madankollu, fl-Istati Uniti, il-biżaʼ li l-gvern jabbuża mill-poter tiegħu wassal biex issir it-Tieni Emenda fil-Kostituzzjoni taʼ l-Istati Uniti, li tiggarantixxi “d-dritt li n-nies ikollhom u jġorru l-Armi.” Bħala riżultat, il-pulizija riedet li jkollha l-pistoli. Maż-żmien, l-użu taʼ l-armi tan-nar wassal biex ikun hemm sparar fit-toroq u dan sar karatteristika tal-pulizjotti Amerikani (magħrufin bħala cops) li jkunu qed jiġru wara l-ħallelin—għallinqas dik hi l-idea li għandhom ħafna nies. Raġuni oħra għala l-Amerikani għandhom din l-attitudni taʼ li jkollhom pistola hija li l-ewwel korp tal-pulizija fl-Istati Uniti twieled f’dinja kompletament differenti minn dik taʼ Londra. Iktar ma l-popolazzjoni tagħha kompliet tiżdied, New York kompliet timtela b’taħwid. L-invażjoni t’eluf taʼ immigranti, partikolarment Ewropej u Amerikani b’dixxendenza Afrikana, wara l-Gwerra Ċivili taʼ l-1861-65 ġabet vjolenza razzjali. Il-pulizija ħasset li kellha bżonn tadotta miżuri iktar ebsin.
Għaldaqstant, il-pulizija taʼ spiss kienet meqjusa bħala xi ħaġa ħażina imma fl-istess ħin neċessarja. In-nies kienu lesti li jissaportu xi mġiba estrema taʼ darba kultant, bit-tama li jiksbu daqsxejn taʼ ordni u sigurtà. Madankollu, f’xi partijiet tad-dinja kien qed ifiġġ korp tal-pulizija differenti.
Korpi tal-Pulizija li Jqanqlu l-Biżaʼ
Kmieni fis-seklu 19, meta bdew jiżviluppaw il-korpi tal-pulizija taʼ llum, il-maġġuranza taʼ l-umanità kienet tgħix taħt il-ħakma taʼ l-imperi Ewropej. Fil-biċċa l-kbira, il-pulizija Ewropea kienet organizzata biex tipproteġi lill-ħakkiema iktar milli lin-nies. Anki l-Ingliżi, li tant kienu kontra l-idea taʼ li jkollhom pulizija armata u bi stil militari f’pajjiżhom, ma tantx iddejqu jużaw pulizija militari biex iżommu l-kolonji fil-kontroll tagħhom. Rob Mawby, fil-ktieb tiegħu Policing Across the World, jgħid: “Inċidenti taʼ kefrija, korruzzjoni, vjolenza, qtil u abbuż taʼ poter min-naħa tal-pulizija mmarkaw kważi [il-perijodi kollha] taʼ l-istorja tal-pulizija fil-kolonji.” Wara li juri li s-sistema tal-pulizija taħt il-ħakma imperjali kellha wkoll xi benefiċċji, l-istess ktieb ikompli jgħid li din ġagħlet lill-pajjiżi madwar id-dinja jieħdu l-impressjoni li l-pulizija hija qawwa f’idejn il-gvern u mhux servizz pubbliku.
Minħabba l-biżaʼ taʼ xi rivoluzzjoni, il-gvernijiet dittatorjali kważi dejjem użaw il-pulizija sigrieta biex jispijaw fuq iċ-ċittadini tagħhom. Din il-pulizija sigrieta tuża t-torturi biex tikseb l-informazzjoni tagħha, u teħles minn dawk li jistgħu jirribellaw b’assassinar jew b’arrest mingħajr proċess. In-Nazi kellhom il-Gestapo, l-Unjoni Sovjetika l-KGB, u l-Ġermanja tal-Lvant l-iStasi. Xi ħaġa taʼ l-iskantament, l-iStasi kienu jħaddmu xi 100,000 uffiċjal u x’aktarx xi nofs miljun informatur biex jikkontrollaw popolazzjoni taʼ xi 16-il miljun ruħ. L-uffiċjali kienu jissemmgħu d-diskursati fuq it-telefon 24 siegħa kuljum u kellhom rapporti dettaljati fuq terz tal-popolazzjoni. “L-uffiċjali taʼ l-iStasi la kellhom limiti u lanqas kienu jafu jistħu,” jgħid John Koehler fil-ktieb tiegħu Stasi. “Il-membri tal-kleru, inkluż uffiċjali għoljin kemm mid-denominazzjoni Protestanta u kemm minn dik Kattolika, kienu jiġu reklutati bil-massa bħala informaturi sigrieti. L-uffiċċji u l-konfessjonarji tagħhom kienu jkunu invażati b’apparat biex joqogħdu jissemmgħu l-konversazzjonijiet.”
Madankollu, ma niltaqgħux maʼ korpi tal-pulizija li jqanqlu l-biżaʼ fil-pajjiżi taʼ gvernijiet dittatorjali biss. Il-pulizija fi bliet kbar f’pajjiżi oħra ġiet akkużata li toħloq terrur meta tadotta stil aggressiv iżżejjed biex tinforza l-liġi, speċjalment meta tattakka ’l-minoranzi. Waqt li kienet qed tikkummenta fuq skandlu magħruf li seħħ f’Los Angeles, ċertu gazzetta stqarret li dan wera li l-imġiba ħażina tal-pulizija kienet laħqet livell ġdid taʼ ksur tal-liġi u nissel terminu ġdid: il-pulizija kriminal.
Għalhekk, l-awtoritajiet kienu qed jistaqsu din il-mistoqsija, X’jistgħu jagħmlu d-dipartimenti tal-pulizija biex itejbu r-reputazzjoni tagħhom? Bi sforz biex jenfasizzaw l-irwol tagħhom fis-servizz pubbliku, ħafna korpi pprovaw jiġbdu iktar l-attenzjoni lejn l-aspetti fix-xogħol tal-pulizija li huma taʼ ġid għall-komunità.
Il-Mira tax-Xogħol tal-Pulizija fil-Komunità
L-istil tradizzjonali Ġappuniż taʼ kif taħdem il-pulizija f’distretti individwali qanqal l-interess taʼ ħafna pajjiżi barranin. Ġeneralment, il-pulizija Ġappuniża taħdem minn għases żgħar fid-distrett. Fihom ikun hemm jaħdmu madwar tnax-il uffiċjal li jkunu organizzati b’xiftijiet. Frank Leishman, professur Ingliż tal-kriminoloġija u li ilu żmien twil jgħix fil-Ġappun, jgħid: “L-attività taʼ servizz dħuli li jagħtu l-uffiċjali tal-koban [għassa tal-pulizija żgħira] hi mifruxa u magħrufa tajjeb: jagħtu tagħrif dwar indirizzi taʼ toroq li fil-Ġappun il-maġġuranza tagħhom m’għandhomx isem; jisilfu l-umbrelel li jkunu nstabu u ħadd ma mar għalihom lin-nies li jinqabdu fix-xita; jaċċertaw li s-sararimen [ħaddiema taʼ l-uffiċċji] fis-sakra jaqbdu l-aħħar ferrovija għad-dar; u jagħtu pariri fuq il-‘problemi taċ-ċittadin.’” Il-fatt li jintużaw pulizija mid-distrett lokali kien fattur li għamel lill-Ġappun famuż għas-sigurtà fit-toroq tiegħu, reputazzjoni li tqanqal l-għira f’pajjiżi oħrajn.
Tistaʼ din is-sistema tkun effettiva f’postijiet oħra? Xi wħud li jistudjaw il-kriminoloġija qed jaraw li jistgħu jitgħallmu xi ħaġa minnha. L-avvanzi moderni li saru fil-komunikazzjoni għandhom it-tendenza li jbiegħdu lill-pulizija mill-istess nies li jaqdu. Illum, f’ħafna bliet, donnu li kulma jagħmlu l-pulizija hu li jwieġbu għas-sejħiet t’emerġenza. Xi kultant jidher li l-enfasi oriġinali fuq il-prevenzjoni tal-kriminalità spiċċat. B’reazzjoni għal din it-tendenza, għal darb’oħra reġgħet saret popolari n-neighborhood watch.
In-Neighborhood Watch
“Din vera taħdem; tnaqqas il-kriminalità,” jgħid Dewi, li huwa kuntistabbli, dwar ix-xogħol tiegħu f’Wales. “In-neighborhood watch tfisser li n-nies tal-lokal jieħdu ħsieb is-sigurtà taʼ xulxin. Aħna norganizzaw laqgħat biex il-ġirien isiru jafu lil xulxin, jagħtu l-ismijiet u n-numri tat-telefon lil xulxin, u jisimgħu dwar kif jistgħu jevitaw il-kriminalità. Jogħġobni l-proġett għaliex inissel sens taʼ għaqda mill-ġdid fil-ġirien. Taʼ sikwit, in-nies lanqas biss ikunu jafu min huma l-ġirien tagħhom. L-iskema taħdem għaliex tagħmel lin-nies iżjed konxji.” Din ittejjeb ukoll ir-relazzjonijiet bejn il-pulizija u l-pubbliku.
Inizjattiva oħra li ttieħdet kienet li jinkuraġġixxu l-pulizija juru iżjed mogħdrija lejn il-vittmi. Jan van Dijk, studjuż magħruf dwar il-vittmi, kiteb: “L-uffiċjali tal-pulizija jridu jiġu mgħallmin li l-imġiba tagħhom wara l-iskrivanija hija importanti għall-vittmi daqskemm hija importanti l-imġiba taʼ tabib mal-pazjenti tiegħu.” F’ħafna postijiet, il-vjolenza domestika u l-istupru għadhom m’humiex meqjusin bħala reati taʼ veru mill-pulizija. Imma Rob Mawby jgħid: “Il-mod kif il-pulizija tittratta każijiet taʼ vjolenza domestika u stupru tjieb ferm f’dawn l-aħħar snin. Minkejja dan, għad hemm lok għal titjib kbir.” L-abbuż tal-poter min-naħa tal-pulizija huwa qasam ieħor fejn kważi kull korp jistaʼ jagħmel titjib.
Il-Biżaʼ tal-Korruzzjoni fil-Korp tal-Pulizija
Kultant tidher xi ħaġa inġenwa li wieħed iħossu protett mill-pulizija, speċjalment meta tismaʼ b’aħbarijiet dwar il-korruzzjoni tal-pulizija. Rapporti bħal dawn ilhom jeżistu sa minn mindu twaqqfet il-pulizija. Filwaqt li jirreferi għas-sena 1855, il-ktieb NYPD—A City and Its Police jiddeskrivi “l-impressjoni li kellhom ħafna mill-abitanti taʼ New York li l-kriminali u l-pulizija kienu qed isiru diffiċli li tagħrafhom minn xulxin.” Il-ktieb Faces of Latin America, minn Duncan Green, jirrapporta li l-maġġuranza tan-nies jemmnu li l-korpi tal-pulizija f’dawn il-pajjiżi “huma mimlijin korruzzjoni, inkompetenti, u jabbużaw mid-drittijiet tal-bniedem.” L-uffiċjal ewlieni taʼ korp taʼ 14,000 pulizija f’pajjiż taʼ l-Amerika Latina qal: “X’tistenna meta pulizija jaqlaʼ inqas minn [Lm38] fix-xahar? X’se jagħmel dan jekk ixaħħmuh?”
Kemm hija problema serja l-korruzzjoni? It-tweġiba li tieħu tiddependi lil min tistaqsi. Pulizjott mill-Amerika taʼ Fuq, li qattaʼ ħafna snin jagħmel ir-ronda f’belt b’popolazzjoni taʼ 100,000 ruħ, iwieġeb: “Ċertament li ssib persentaġġ taʼ pulizija diżonesti, imma l-biċċa l-kbira taʼ l-uffiċjali huma sinċieri. Hekk nistaʼ ngħid minn dak li rajt.” Mill-banda l-oħra, investigatur kriminali b’26 sena esperjenza f’pajjiż ieħor iwieġeb: “Għalija l-korruzzjoni ssibha kważi kullimkien. L-onestà fost il-pulizija hija rari ħafna. Jekk pulizjott imur ifittex f’dar misruqa u jsib il-flus, x’aktarx li se jiħodhom hu. Jekk isib xi affarijiet taʼ valur li jkunu nsterqu, iżomm xi ħaġa minnhom għalih.” Għala jsiru korrotti xi wħud mill-pulizija?
Xi wħud jibdew bi prinċipji għoljin imma mbagħad iċedu għall-influwenza taʼ sħabhom li jkunu korrotti u għal-livelli baxxi tad-dinja kriminali li jkunu mċappsin magħha. Il-ktieb What Cops Know jikkwota dak li qal ċertu pulizija li jieħu ħsieb ronda f’Chicago. Dan jgħid li fil-każ taʼ l-uffiċjali tal-pulizija, il-ħażen huwa xi ħaġa li jġarrbuh mill-esperjenza persunali tagħhom. “Huma mdawrin bil-ħażen. Huma jmissuh . . . iduquh . . . ixommuh . . . għandhom x’jaqsmu miegħu.” Kuntatt maʼ korruzzjoni bħal din faċli jħalli effett negattiv.
Għalkemm il-pulizija tipprovdi servizz imprezzabbli, żgur li m’huwiex ideali. Nistgħu nittamaw għal xi ħaġa aħjar?
[Nota taʼ taħt]
a L-uffiċjali tal-pulizija Ingliżi saru magħrufin bħala bobbies, terminu meħud mill-isem tal-fundatur tagħhom, Sir Robert (Bobby) Peel.
[Kaxxa/Stampi f’paġna 8, 9]
“M’Humiex Meraviljużi l-Bobbies Ingliżi?”
L-Ingliżi kienu minn tal-bidu li setgħu jaffordjaw il-lussu taʼ korp tal-pulizija professjonali. Huma riedu li s-soċjetà tagħhom tkun organizzata tajjeb—bħas-sistema li kellhom taʼ trasport bil-kaless u ż-żwiemel li tant kienet effiċjenti u puntwali. Fl-1829, is-Segretarju taʼ l-Affarijiet Interni, Sir Robert (Bobby) Peel, ipperswada lill-Parlament biex japprova l-Pulizija Metropolitana taʼ Londra, bil-kwartieri ġenerali tiegħu fi Scotland Yard. Għalkemm għall-ewwel ittieħdu daqsxejn fuq demm id-dars, minħabba l-azzjonijiet ebsin li ħadu kontra s-sokor u l-logħob taʼ l-ażżard fit-toroq, maż-żmien il-bobbies kisbu l-favur tan-nies.
Fl-1851, Londra, kellha l-pjaċir li tistieden lid-dinja biex tiġi tammira l-kisbiet taʼ l-industrija Britannika fil-Great Exhibition (l-ewwel fiera kummerċjali u industrijali fid-dinja). Il-mistidnin baqgħu mgħaġġbin bl-ordni fit-toroq u bin-nuqqas taʼ sakranazzi, prostituti, u vagabondi. Pulizija effiċjenti kienu qed jidderieġu lill-folla, jgħinu l-viżitaturi jġorru l-bagalji tagħhom, jgħinu lin-nies jaqsmu t-triq, u saħansitra jġorru n-nisa anzjani sa xi taxi. Mhux taʼ b’xejn li l-Ingliżi kif ukoll il-viżitaturi barranin instemgħu jgħidu, “M’humiex meraviljużi l-bobbies Ingliżi?”
Tant dehru effettivi fit-trażżin tal-kriminalità, li fl-1873, il-kuntistabbli ewlieni taʼ Chester immaġina żmien meta l-kriminalità professjonali tkun eliminata kważi għalkollox! Il-pulizija bdew ukoll jorganizzaw servizz t’ambulanzi u tat-tifi tan-nar. Huma ħejjew ukoll attivitajiet karitatevoli biex jipprovdu żraben u ħwejjeġ għall-fqar, u organizzaw klabbs għas-subien, ħarġiet, u djar tal-villeġġjatura.
M’għandniex xi ngħidu, il-korp il-ġdid kellu wkoll il-problemi tiegħu fejn kien jidħol l-iddixxiplinar taʼ pulizija mdaħħlin f’każi taʼ korruzzjoni u kefrija. Imma l-biċċa l-kbira tal-pulizija kienu kburin li jżommu l-ordni bl-inqas użu taʼ forza. Fl-1853, il-pulizija f’Wigan, Lancashire, kellhom iħabbtu wiċċhom maʼ rvell imqajjem mill-ħaddiema taʼ minjiera li kienu fuq strajk. Is-surġent qalbieni, li kellu biss għaxart irġiel miegħu, irrifjuta li juża l-armi tan-nar taʼ sid il-minjiera. L-attitudni li żviluppat tintwera ċar f’ittra li rċieva Hector Macleod fl-1886, meta dan sar pulizija bħal missieru. Skond kif inhi kwotata f’The English Police, din kienet tgħid: “Jekk tkun aħrax titlef is-simpatija tal-pubbliku . . . Jien inpoġġi l-pubbliku l-ewwel għax int qaddej tan-nies tal-komunità, li fil-preżent qed taqdi f’nofshom, u huwa d-dmir tiegħek li togħġob lilhom kif ukoll lil dawk taʼ fuqek.”
Hayden, li qabel irtira kien spettur tal-Pulizija Metropolitana, jgħid: “Konna mgħallmin biex naġixxu dejjem b’rażna għaliex ix-xogħol tal-pulizija jeħtieġ l-appoġġ tal-komunità biex ikollu suċċess. Il-lembubi żgħar li kellna taʼ l-injam kienu l-aħħar ħaġa li konna nużaw. Fil-fatt, il-biċċa l-kbira taʼ l-uffiċjali lanqas biss kienu jużawhom matul il-karriera kollha tagħhom.” Xi ħaġa oħra li kompliet iżżid mar-reputazzjoni pożittiva tal-bobbies kienet serje televiżiva, Dixon of Dock Green, dwar kuntistabbli onest li kien jaf lil kull persuna fir-ronda tiegħu. Din is-serje damet sejra 21 sena u x’aktarx ħeġġet lill-pulizija biex jgħixu fi qbil maʼ dik ir-reputazzjoni. Li għamlet żgur din is-serje kien li kompliet tkabbar l-ammirazzjoni li l-Ingliżi kellhom lejn il-pulizija.
L-attitudni fl-Ingilterra nbidlet fis-snin 60 tas-seklu li għadda, u minflok it-tradizzjoni taʼ kburija nazzjonali daħlet id-drawwa li l-awtorità tiġi dubitata. Fis-snin 70, rapporti dwar il-korruzzjoni u r-razziżmu fil-gradi tal-pulizija tebbgħu r-reputazzjoni tagħhom, minkejja l-isforzi li saru biex jinkiseb l-appoġġ tal-pubbliku permezz taʼ l-iskemi tan-neighborhood watch. Iktar reċenti, wara diversi akkużi taʼ razziżmu u ffalsifikar taʼ evidenzi biex xi nies jeħlu l-ħabs, il-pulizija kompliet tagħmel sforz ġenwin biex titjieb.
[Sors]
Ritratt fuq: http://www.constabulary.com
[Kaxxa/Stampa f’paġna 10]
Miraklu fi New York?
Meta l-pulizija jagħmlu sforz speċjali, ir-riżultat jistaʼ jkun rimarkevoli. New York ilha żmien twil meqjusa bħala waħda mill-iktar bliet perikolużi fid-dinja, u sa tmiem it-tmeninijiet, kien donnu li l-korp tal-pulizija kien qataʼ qalbu u ma setax jikkontrolla l-kriminalità. Il-problemi ekonomiċi ġagħlu l-gvern tal-belt jiffriża l-pagi u jnaqqas il-membri fil-korp. It-traffikanti tad-droga komplew jespandu l-attività tagħhom u dan ġab miegħu mewġa enormi taʼ vjolenza. Ir-residenti fiċ-ċentru tal-belt taʼ sikwit kienu jmorru jorqdu fost il-ħsejjes taʼ l-isparar. Fl-1991 qamu ħafna rvellijiet razzjali kbar, u l-pulizija nfushom organizzaw protesta storbjuża biex jesprimu l-ilmenti tagħhom.
Madankollu, kap ġdid tal-pulizija ħa interess f’li jqanqal lill-uffiċjali tiegħu, billi jiltaqaʼ magħhom regolarment biex janalizza l-istrateġija għal kull diviżjoni individwali. James Lardner u Thomas Reppetto fil-ktieb tagħhom NYPD jispjegaw: “Il-kap taʼ l-investigaturi jew il-kap tad-Dipartiment tan-Narkotiċi kienu nies li l-kmandanti tad-diviżjonijiet kienu jaqraw dwarhom fil-gazzetta imma bilkemm ikunu ltaqgħu magħhom. Issa kienu qed jinġabru lkoll flimkien mal-mejda u jdumu jitkellmu għal sigħat sħaħ.” L-għadd taʼ atti kriminali beda jonqos. In-numru taʼ każijiet taʼ qtil ġie rapportat li bil-mod il-mod beda nieżel, minn kważi 2,000 fl-1993 għal 633 fl-1998—l-iżgħar figura f’35 sena. L-abitanti taʼ New York bdew iqisu dan kważi miraklu. L-għadd taʼ reati li ġew rapportati f’dawn it-tmien snin li għaddew niżel b’64 fil-mija.
Kif inkiseb dan it-titjib? Il-ħarġa taʼ l-1 taʼ Jannar, 2002, taʼ The New York Times, issuġġeriet li fattur deċiżiv għal dan is-suċċess kien il-Compstat, sistema li titraċċa l-kriminalità billi kull ġimgħa tifli l-istatistiċi taʼ kull diviżjoni biex tara mill-ewwel x’inhuma l-problemi li jinqalgħu u taġixxi fil-pront. Bernard Kerik, li qabel kien kummissarju tal-pulizija, stqarr: “Konna ninnotaw fejn kienu qed iseħħu r-reati, għala kienu qed isiru u mbagħad konna nqassmu t-truppi [il-pulizija] u r-riżorsi biex inkunu ċerti li dawk in-naħat kienu qed jingħataw iktar attenzjoni. B’dan il-mod tnaqqasha l-kriminalità.”
[Stampa f’paġna 7]
Għassa tal-pulizija tipika fil-Ġappun
[Stampa f’paġna 7]
Pulizija tat-traffiku f’Ħong Kong
[Stampa f’paġna 8, 9]
Jikkontrollaw il-folla f’logħba futbol fl-Ingilterra
[Stampa f’paġna 9]
Id-dmirijiet tal-pulizija jinkludu li jgħinu l-vittmi f’xi inċident