Id-​Dipressjoni Wara t-​Twelid taʼ Tarbija—Kif Irnexxieli Negħlibha

Niftakarni nara ’l żewġi jilgħab kuntent mat-​tifla li kienet għadha kif twelditilna u naħseb bejni u bejn ruħi li mingħajri setgħu jkunu iktar ferħanin. Ħassejtni li kont sirt taʼ piż għalihom. Ridt nirkeb fil-​karozza, nibda nsuq, u ma nirritorna qatt iktar. Ma kelli l-​ebda idea li kienet qabditni d-​dipressjoni li taqbad lil xi wħud wara t-​twelid taʼ tarbija.a

L-​EWWEL għaxar snin taż-​żwieġ tiegħi kienu mimlijin ferħ. Jien u Jason konna kuntenti ħafna rrabbu lil Liana, l-​ewwel tifla li kellna. Għalhekk, ilkoll kemm aħna fraħna ferm bl-​aħbar li erġajt ħriġt tqila.

Imma din it-​tqala kienet diffiċli ħafna. Fil-​fatt, kont se mmut minħabba l-​komplikazzjonijiet li nqalgħu wara l-​ħlas. Imma ftit qabel, lejn l-​aħħar tat-​tqala, kont diġà bdejt inħossni mifxula u mħawda. Is-​sitwazzjoni marret għall-​agħar wara li ħriġt mill-​isptar u morna d-​dar bit-​tifla ċkejkna tagħna, Carly. Kont inħossni l-​ħin kollu għajjiena u lanqas biss kelli l-​ħila nieħu deċiżjonijiet sempliċi. Min jaf kemm-il darba ċempilt lil Jason fuq ix-​xogħol matul il-​ġurnata, sempliċement biex nistaqsih x’faċendi tad-​dar kien imissni nagħmel, jew biex iserraħli moħħi li dak li kont inkun għadni kif għedt jew għamilt kien tajjeb.

Bdejt nibżaʼ nagħmilha man-​nies, anki maʼ ħbieb antiki. X’ħin kien iħabbat il-​bieb għal għarrieda, kont immur nistaħba fil-​kamra tas-​sodda. Id-​dar saret mandra, u kont naljena rasi u nitħawwad mix-​xejn. Jien inħobb naqra ħafna, imma l-​qari sar kważi impossibbli peress li ma stajtx nikkonċentra. Sibtha iebsa biex nitlob, u għalhekk is-​saħħa spiritwali tiegħi bdiet tmur lura. Ħassejtni mejta emozzjonalment u ma stajt inħoss imħabba għal ħadd. Bżajt li t-​tfal setgħu jweġġgħu peress li moħħi ma kienx hemm. Bdejt nitlef anki r-​rispett għalija nnifsi. Ħsibt li kont qed niġġennen.

Matul dan il-​perijodu, Jason kien jiġi d-​dar mix-​xogħol u jgħinni billi jnaddaf id-​dar jew isajjar xi ħaġa għall-​familja—u jien kont nirrabja miegħu talli jgħinni! Ħassejt li b’dak li kien qed jagħmel kien iktar qed jurini kemm kont omm bla ħila. Mill-​banda l-​oħra, kieku m’offrilix l-​għajnuna, kont nakkużah li ma kienx jimpurtah minni. Li kieku Jason ma weriex il-​maturità u l-​imħabba li wera, kieku d-​dipressjoni li qabditni setgħet farrkitilna ż-​żwieġ. Forsi Jason jistaʼ jgħid iktar kif effettwatu l-​kundizzjoni tiegħi.

Żewġi Jgħid Kif Ġie Effettwat

“Għall-​ewwel, ma stajtx nifhem x’kien qed jiġrilha Janelle. Inbidlet għalkollox u ma baqgħetx dik il-​persuna ferriħija u dħulija li kienet qabel u bdiet taġixxi bħal persuna totalment differenti. Ngħidilha x’ngħidilha, kienet taħseb li qed nikkritikaha u saħansitra kienet tirrabja meta kont nipprova nħaffilha ftit mix-​xogħol tagħha. Għall-​ewwel, kien ikolli aptit ngħidilha biex tqum fuq tagħha u ma tkomplix sejra hekk, imma mbagħad kont ninduna li jekk nirreaġixxi b’dan il-​mod niggrava s-​sitwazzjoni.

“Ir-​relazzjoni tagħna kienet tinsab taħt tensjoni kontinwa. Janelle donnha bdiet taħseb li kulħadd kien dar kontriha. Kont smajt b’nisa oħra li kellhom l-​istess sintomi minħabba li qabdithom id-​dipressjoni wara li wildu. Għalhekk, meta bdejt nissuspetta li hi kienet qed tbati mill-​istess ħaġa, bdejt naqra t-​tagħrif kollu li stajt nikseb dwar is-​suġġett. Dak li qrajt ikkonferma s-​suspetti tiegħi. Sirt naf ukoll li l-​marda taʼ Janelle ma kinitx it-​tort tagħha, jew minħabba xi ħaġa li naqset li tagħmel min-​naħa tagħha.

“Irrid nammetti li minħabba l-​attenzjoni iktar mis-​soltu li kellhom bżonn marti u wliedi, jien spiċċajt bla saħħa emozzjonalment u fiżikament. Għamilt sentejn sħaħ nitħabat biex illaħħaq max-​xogħol sekulari u r-​responsabbiltajiet tiegħi bħala anzjan tal-​kongregazzjoni, kif ukoll mad-​dmirijiet tiegħi bħala raġel miżżewweġ u missier. Ħaġa li għenitni ħafna kienet li rnexxieli nirranġa l-​ħinijiet tax-​xogħol biex immur id-​dar iktar kmieni, speċjalment fil-​ġranet li fihom ridna nattendu l-​laqgħat Kristjani. Ridt inkun id-​dar kmieni biżżejjed biex ngħin lil Janelle tipprepara l-​ikel u tlibbes lit-​tfal. Bis-​saħħa t’hekk, ilkoll kemm aħna rnexxielna nattendu l-​laqgħat.”

Il-​Proċess tal-​Fejqan

Mingħajr l-​appoġġ u l-​imħabba taʼ żewġi żgur li kont indum iktar biex nirkupra. Jason kien joqgħod jismagħni bil-​paċenzja x’ħin kont niftaħ qalbi miegħu u ngħidlu b’dak li kien qed jinkwetani. Sibt li hu importanti ħafna li ma nżommx ġo fija dak li nkun qed inħoss. Xi kultant, kont saħansitra ninstemaʼ rrabjata. Imma Jason kien dejjem jassigurani li hu kien iħobbni u jiġri x’jiġri konna se ngħaddu minn din l-​esperjenza flimkien. Hu dejjem ipprova jgħinni biex ikolli ħarsa pożittiva. Wara, kont niskuża ruħi għall-​kliem li nkun għedt fir-​rabja. Imma hu kien iqawwili qalbi billi jgħidli li kien il-​mard li qed jitkellem u mhux jien. X’ħin noqgħod naħseb, nirrealizza kemm għenni b’dawk il-​kummenti ġentili li kien ifarraġni bihom.

Flimkien, fl-​aħħar irnexxielna nsibu tabib dħuli ħafna u li veru ta kas taʼ kif kont qed inħossni. Hu identifika l-​kundizzjoni tiegħi bħala li kienet id-​dipressjoni li taqbad lil xi wħud wara t-​twelid taʼ tarbija u ssuġġerieli li bħala parti mill-​kura nieħu mediċina biex nikkontrolla l-​attakki t’ansjetà li kienu qed jaqbduni taʼ spiss. Inkuraġġieni wkoll biex infittex l-​għajnuna taʼ persuna li tispeċjalizza fis-​saħħa mentali. Flimkien maʼ dan, irrikkmandali l-​eżerċizzju regulari, terapija li għenet lil ħafna biex jiġġieldu kontra d-​dipressjoni.

Wieħed mill-​akbar ostakli li ffaċċjajt matul dan il-​proċess taʼ fejqan kien l-​istigma marbuta maʼ dipressjoni bħal din. Meta n-​nies ma jkunu jafu xejn dwar il-​marda li tkun għaddej minnha, taʼ spiss isibuha diffiċli biex jifhmu xi tkun qed tħoss. Din id-​dipressjoni m’hijiex bħal, ngħidu aħna, meta tikser sieqek, xi ħaġa li n-​nies jistgħu jarawha u jitħassruk. Madankollu, il-​familja tiegħi u l-​ħbieb tal-​qalb fehmuha tassew is-​sitwazzjoni tiegħi u tawni l-​appoġġ tagħhom.

Għajnuna u Mħabba mill-​Familja u l-​Ħbieb

Kemm jiena u kemm Jason konna grati ħafna għall-​għajnuna li tatna ommi matul dan il-​perijodu diffiċli. Xi kultant, hu kien ikollu bżonn ftit tal-​mistrieħ mit-​taqlib emozzjonali li kien hemm fid-​dar. Ommi kienet dejjem pożittiva u ma pprovatx tieħu kollox f’idejha u tagħmel kollox hi. Minflok, tatni appoġġ u inkuraġġietni nagħmel dak li nistaʼ.

Il-ħbieb fil-​kongregazzjoni wkoll ipprovdew appoġġ taʼ l-​għaġeb. Ħafna minnhom bagħtulna messaġġi qosra bil-​miktub biex jgħidulna li kienu qed jaħsbu fija. Kemm kont ngħożż dawk l-​espressjonijiet taʼ ħniena! Dan kien minħabba li bdejt insibha diffiċli nitkellem man-​nies, sew bit-​telefon u sew wiċċ imbwiċċ. Anki biex nassoċja maʼ sħabi l-​Kristjani qabel u wara l-​laqgħat sibtha iebsa. B’hekk, bl-​erbaʼ kelmiet li kienu jiktbuli, il-​ħbieb tagħna wrew li kienu konxji tal-​limitazzjonijiet tiegħi minħabba d-​dipressjoni, imma barra minn hekk, ikkonfermaw ukoll l-​imħabba u t-​tħassib tagħhom lejja u lejn il-​familja tiegħi.

Din Mhix Xi Sentenza għal Għomri!

Issa nħossni ħafna aħjar—grazzi għall-​pariri tat-​tabib, familja li tappoġġani ħafna, u ħbieb li jifhmuni. Xorta għadni nagħmel eżerċizzji regolarment, anki meta nkun għajjiena, għax dan għenni biex nirkupra. Ħaġ’oħra li nagħmel hi li nipprova nkun pożittiva meta xi ħadd jinkuraġġini. Matul perijodi diffiċli, noqgħod nismaʼ l-​awdjokasetts tal-​Bibbja u l-​Kingdom Melodies—mużika mħejjija mix-​Xhieda taʼ Jehovah, li tferrħek u tqawwik spiritwalment u emozzjonalment. Dawn il-​provvedimenti mill-​aħjar isaħħuni spiritwalment u jgħinuni biex inkun pożittiva fil-​ħsibijiet tiegħi. Dan l-​aħħar, bdejt anki nerġaʼ nagħti t-​taħditiet ibbażati fuq il-​Bibbja fil-​laqgħat tal-​kongregazzjoni.

Domt iktar minn sentejn u nofs biex nasal sal-​punt li nħoss u nesprimi iktar bis-​sħiħ imħabbti lejn żewġi, lejn uliedi, u lejn nies oħra. Għalkemm dan kien żmien diffiċli għall-​familja tiegħi, issa nħossuna qrib xulxin iktar minn qatt qabel. Jien grata ħafna għal Jason, li veru wera kemm iħobbni għax issaporta l-​agħar mumenti tiegħi waqt id-​dipressjoni u dejjem sibt l-​appoġġ tiegħu meta kelli bżonnu. Fuq kollox, it-​tnejn li aħna issa għandna relazzjoni eqreb maʼ Jehovah li verament saħħaħna matul dawn il-​provi.

Xi kultant xorta għadhom jiġuni ġranet taʼ dwejjaq, imma bl-​għajnuna tal-​familja tiegħi, tat-​tabib, tal-​kongregazzjoni, u taʼ l-​ispirtu qaddis taʼ Jehovah, inħossni fiduċjuża li din is-​sitwazzjoni diffiċli għad tgħaddi. Iva, id-​dipressjoni taʼ wara t-​twelid taʼ tarbija m’hijiex xi sentenza għal għomorna. Hija għadu li nistgħu negħlbuh.—Kif rakkontat minn Janelle Marshall.

[Nota taʼ taħt]

[Kaxxa/Stampa f’paġna 20]

Id-​Dipressjoni wara t-​Twelid taʼ Tarbija —Fatturi li Jistgħu Jikkaġunawha

Minbarra l-​bidla fl-​ormoni, hemm għadd t’affarijiet oħra li xi kultant jistgħu jikkaġunaw dipressjoni bħal din. Dawn jinkludu:

1. L-​ideat persunali li l-​mara jistaʼ jkollha dwar l-​irwol taʼ l-​omm. Dan jistaʼ jiġi minn tfulija infeliċi u nuqqas taʼ relazzjoni tajba mal-​ġenituri.

2. Affarijiet mhux realistiċi li s-​soċjetà tistenna u tippretendi mill-​ommijiet.

3. Każijiet taʼ dipressjoni fil-​familja.

4. Nuqqas taʼ kuntentizza fiż-​żwieġ u nuqqas t’appoġġ mill-​familja immedjata jew mill-​qraba.

5. Il-​mara ma jkollhiex rispett għaliha nfisha.

6. Tħoss li m’hijiex kapaċi u ma tiflaħx tieħu ħsieb it-​tfal żgħar 24 siegħa kuljum.

Din il-​lista bl-​ebda mod ma tinkludi kollox. Hemm fatturi oħra li jistgħu jkunu l-​kaġun taʼ din id-​dipressjoni. Tabilħaqq, it-​tobba għadhom ma fehmux għalkollox għala xi nisa taqbadhom dipressjoni wara t-​twelid taʼ tarbija.

[Kaxxa f’paġna 21]

Serja Iktar minn Sempliċi “Baby Blues”

Id-​dipressjoni wara t-​twelid taʼ tarbija m’għandniex inħalltuha mal-​bidla fil-​burdati (baby blues), li hija komuni ħafna wara l-​ħlas. It-​Tabiba Laura J. Miller tgħid: “L-​iktar tip komuni taʼ bidla fil-​burdati li sseħħ wara l-​ħlas hija dik magħrufa bħala l-​‘baby blues.’ . . . Madwar 50 fil-​mija tan-​nisa li jildu tarbija jgħaddu minn dan l-​istat emozzjonali mhux stabbli (li l-​ħin kollu jinbidel) u jibdew jibku mix-​xejn. Dan ġeneralment jilħaq il-​quċċata tiegħu bejn it-​tielet u l-​ħames jum wara l-​ħlas u mbagħad jitlaq waħdu bil-​mod il-​mod fi ftit ġimgħat.” Ir-​riċerkaturi jaħsbu li dawn il-​burdati jistgħu jkunu ġejjin minħabba bidliet fil-​livelli taʼ l-​ormoni fil-​mara wara li din tiled.

Kuntrarju għall-​“baby blues,” id-​dipressjoni wara t-​twelid taʼ tarbija tieħu iktar fit-​tul, u mara tistaʼ tibda tħossha dipressa eżatt malli tiled jew saħansitra ġimgħat jew xhur wara. Meta mara li ssir omm għall-​ewwel darba taqbadha din id-​dipressjoni, tistaʼ filli tkun se ttir bil-​ferħ u filli dipressa—saħansitra tixtieq toqtol ruħha b’idejha. Barra minn hekk, kollox jibda jdejjaqha, tibda tieħu għaliha malajr, u tirrabja. Ħaġ’oħra hi li tibda tħossha l-​ħin kollu li mhix kapaċi bħala omm u ma tħossx imħabba għat-​tarbija tagħha. It-​Tabiba Miller tgħid: “Xi ommijiet klinikament dipressi, f’qalbhom ikunu jafu li jħobbuhom lit-​trabi tagħhom, madankollu ma jħossu xejn ħlief apatija, nuqqas taʼ paċenzja, jew stmerrija. Oħrajn jidħlilhom il-​ħsieb li jweġġgħu jew saħansitra joqtlu lit-​trabi tagħhom.”

Id-​dipressjoni wara t-​twelid taʼ tarbija hija fenomenu li jmur lura fl-​istorja. Sa mir-​rabaʼ seklu Q.E.K., it-​tabib Grieg Ippokrate nnota l-​bidliet psikoloġiċi u drammatiċi li kienu jbatu minnhom xi nisa wara li jildu. Studju li ġie pubblikat fil-​Brazilian Journal of Medical and Biological Research spjega: “Id-​dipressjoni wara t-​twelid taʼ tarbija hija problema sinifikanti li tolqot minn 10 sa 15 fil-​mija taʼ l-​ommijiet f’ħafna pajjiżi.” Madankollu, b’dispjaċir, “il-​biċċa l-​kbira tal-​każi taʼ dipressjoni bħal din ma ssirilhomx dijanjosi korretta u ma jingħatawx il-​mediċina addattata,” jgħid dan il-​Journal.

Marda inqas komuni iżda iktar serja hija l-​psikosi wara t-​twelid taʼ tarbija. Meta mara tibda tbati minn din il-​marda, din tistaʼ tesperjenza alluċinazzjonijiet, tibda tismaʼ ilħna f’rasha, u tħallat ir-​realtà maʼ l-​immaġinarju, għalkemm kultant taġixxi b’mod raġunevoli u normali għal perijodi li jistgħu jdumu diversi sigħat jew ġranet. Il-​kaġuni taʼ din il-​psikosi għadhom m’humiex ċari, imma t-​Tabiba Miller tinnota li “d-​dgħjufija ġenetika, li tistaʼ tkun provokata mill-​bidliet fl-​ormoni, donnha tidher li hija l-​iktar fattur influwenti.” Tabib taʼ l-​esperjenza jistaʼ jipprovdi kura effettiva għall-​psikosi wara t-​twelid taʼ tarbija.

[Kaxxa/Stampi f’paġna 22]

Kif Tistaʼ Tgħin Lilek Innifsekb

1. Jekk id-​dipressjoni tippersisti, fittex l-​għajnuna professjonali. Iktar ma tagħmel hekk malajr, iktar tistaʼ tirkupra malajr. Fittex tabib li jifhmek u li huwa familjari maʼ din il-​kundizzjoni. M’għandekx minn xiex tistħi għax għandek din id-​dipressjoni, jew tħossok imbarazzata għax ikollok bżonn tieħu xi mediċina.

2. Agħmel eżerċizzji regulari. L-​istudji wrew li l-​eżerċizzju regulari jistaʼ jkun terapija effettiva għad-​dipressjoni.

3. Għid lil dawk li huma qrib tiegħek kif qed tħossok. Tinqatax għalik waħdek jew iżżomm kollox ġo fik.

4. Ftakar li m’hemmx għalfejn ikollok dar xummiema u perfetta. Ipprova żomm ħajtek sempliċi billi tiffoka fuq dawk l-​affarijiet li huma essenzjali.

5. Itlob għall-​kuraġġ u l-​paċenzja. Jekk issibha diffiċli biex titlob, staqsi lil xi ħadd biex jitlob miegħek. Tistaʼ ddum iktar biex tirkupra jekk tibqaʼ tħossok ħatja jew li m’intix kapaċi.

[Nota taʼ taħt]

[Kaxxa f’paġna 23]

Parir għall-​Irġiel

1. Irrealizza li m’huwiex it-​tort tal-​mara li qabditha din id-​dipressjoni wara t-​twelid tat-​tarbija. Jekk il-​kundizzjoni tagħha tibqaʼ sejra fit-​tul, ikkoopera magħha biex tfittxu l-​għajnuna taʼ tabib li jifhem il-​problema u li juri simpatija.

2. Agħti widen lil martek bil-​paċenzja. Irrikonoxxi s-​sentimenti tagħha. Toqgħodx tinkwieta minħabba li tkun negattiva. Għinha bil-​ħlewwa biex tara l-​affarijiet b’mod pożittiv, u aċċertaha li ’l quddiem għad tħossha aħjar. Tassumix li trid issolvi l-​problemi kollha li ssemmilek. Forsi kulma tkun trid huwa ftit tal-​faraġ, mhux soluzzjonijiet loġiċi. (1 Tessalonikin 5:14) Ftakar, min ibati b’din id-​dipressjoni jsibha diffiċli li jaħseb ċar u b’mod loġiku.

3. Naqqas mill-​attivitajiet li m’humiex essenzjali sabiex ikollok iktar ħin biex tappoġġa lil martek. Dan jistaʼ jgħinha tirkupra iktar malajr.

4. Kun ċert li tħalli ftit ħin għalik persunali. Jekk int tieħu ħsieb is-​saħħa fiżika, mentali, u spiritwali tiegħek, tkun tistaʼ tappoġġaha aħjar lil martek.

5. Iftaħ qalbek maʼ xi ħadd li jistaʼ jinkuraġġik, forsi xi raġel matur u spiritwali ieħor li l-​mara tiegħu tkun batiet b’din l-​istess dipressjoni.

[Stampa f’paġna 23]

Il-​familja Marshall