Il-​ħila tan-​navigazzjoni tal-​ħanfusa tad-​demel

ID-​DEMEL iservi għal iktar minn skop wieħed għall-​ħanfusa tad-​demel. Dan l-​insett jieklu u jbid fih. Xi ħanfus irġiel joffru xi biċċa kbira minnu lil ħanfusa tad-​demel mara, bit-​tama li jiġbduha lejhom. Il-​kompetizzjoni għal demel frisk hi kbira. Ir-​riċerkaturi darba osservaw xi 16,000 ħanfusa jiġru lejn munzell demel taʼ ljunfant u jħottuh f’sagħtejn biss.

Xi tipi taʼ ħanfus tad-​demel jiskartaw il-​folla taʼ insetti billi jifformaw il-​ħmieġ f’ballun, jirromblawh ’l hemm mill-​borġ tal-​ħmieġ, u mbagħad jordmuh f’art ratba. Il-​ħanfusa tirrombla l-​ballun tagħha f’linja dritta, ladarba dan ikun l-​iktar mod veloċi biex taħrab bih u tevita r-​riskju li l-​ballun tagħha jinsteraq minn ħanfus tad-​demel ieħor.

Imma l-​ħanfusa tad-​demel kif jirnexxilha timxi f’linja dritta, speċjalment billejl?

Ikkunsidra: Studji li diġà saru wrew li l-​ħanfus tad-​demel jistaʼ jinnaviga permezz tad-​dawl tax-​xemx jew dak tal-​qamar, però jistaʼ jimxi f’linja dritta wkoll anki billejl meta ma jkunx hemm qamar u s-​sema jkun ċar. Riċerkaturi fl-​Afrika t’Isfel skoprew li l-​ħanfus jagħmel dan mhux billi jara stilel individwali imma billi juża l-​istrixxa taʼ dawl li jiġi prodott mill-​galassja tat-​Triq tal-​Ħalib. Skont il-​ġurnal Current Biology, dan hu “l-​ewwel użu dokumentat tat-​Triq tal-​Ħalib għad-​direzzjoni fil-​qasam tal-​annimali.”

Ir-​riċerkatur Marcus Byrne jgħid li l-​ħanfus tad-​demel għandu “sistema navigazzjonali viżwali effettiva li tistaʼ taħdem fl-​iktar dawl baxx tal-​istilel, u bl-​inqas bżonn taʼ kalkulazzjoni.” Hu jżid jgħid li għal din ir-​raġuni, għandhom il-​potenzjal li jgħallmu lin-​nies isolvu problemi li jkollhom il-​kompjuters taʼ li jiddistingwu oġġett minn ieħor f’dawl baxx. Pereżempju, robot jistaʼ jiġi pprogrammat biex ifittex nies maqbudin f’bini sfrundat u mudlam billi jikkopja s-​sistema taʼ navigazzjoni tal-​ħanfusa tad-​demel.

Int x’taħseb? Il-​ħila tan-​navigazzjoni tal-​ħanfusa tad-​demel ġiet bl-​evoluzzjoni? Jew ġiet disinjata?