Isolvi l-​Kwistjoni Universali Għal Dejjem

“Jehovah innifsu fuq il-​leminija tiegħek żgur li se jkisser lil slaten f’biċċiet f’jum ir-​rabja tiegħu.”−SALM 110:5.

1, 2. Fis-​sena 70 E.K., liema ġrajja setgħet tefgħet dubju fuq l-​universalità tas-​sovranità taʼ Alla Jehovah, imma sa dak iż-​żmien, lejn min kien dawwar il-​favur tiegħu?

IS-​SOVRANITÀ universali tal-​Ħallieq tas-​sema u tal-​art hija l-​kwistjoni tal-​akbar importanza quddiem il-​bnedmin u l-​anġli. Dalwaqt, il-​kwistjoni se tiġi solvuta darba għal dejjem, imma għal ħafna sekli l-​egħdewwa ta ’ Jehovah sfidaw is-​sovranità tiegħu. Tabilħaqq, il-​qerda fis-​70 E.K. tal-​belt taʼ Ġerusalemm flimkien mat-​tempju tagħha ddedikat lil Jehovah setaʼ tefaʼ dubju dwar l-​universalità tas-​sovranità tal-​Ħallieq. Madankollu, kien hemm raġuni valida għala Jehovah ma għażilx dak in-​nhar li jkun Alla gwerrier għan-​nom taʼ Iżrael tal-​laħam.

² X’kienet ir-​raġuni? Sa dak iż-​żmien Alla Jehovah kien dawwar il-​favur tiegħu lejn ġens ġdid, Iżrael spiritwali, “l-​Iżrael t’Alla,” bħalma l-​appostlu Pawlu jsejjaħ il-​kongregazzjoni taʼ Ġesù Kristu. (Galatin 6:16) S’issa, madankollu, matul l-​hekk imsejħa Era Kristjana kollha, Jehovah ma ġġelidx għal Iżrael spiritwali bħala Alla gwerrier bl-​istess mod kif iġġieled għal Iżrael naturali taħt il-​patt tal-​Ligi taʼ Mosè. Hu saħansitra ppermetta lis-​suldati Rumani, bl-​instigazzjoni tal-​Lhud, li jagħtu l-​mewt lil Ġesù Kristu fuq zokk tat-​tortura fuq il-​Kalvarju. Dak kien 37 sena qabel it-​tieni qerda taʼ Ġerusalemm mir-​Rumani, fis-​sena 70 E.K.

3, 4. Minn żmien Mosè sa żmien is-​Sultan Ħeżekija Alla kif kien wera lilu nnifsu bħala gwerrier, imma fil-​każ tal-​Iżraeliti spiritwali, x’kien il-​każ rigward il-​ġlied tiegħu u tagħhom?

³ Minn żmien il-​profeta Mosè sar-​renju tas-​Sultan Ħeżekija taʼ Ġerusalemm, Alla Jehovah iġġieled b’mod mirakoluż għall-​ġens taʼ Iżrael, u l-​Iżraeliti ġġieldu taħtu b’armi qattiela. (Dewteronomju 1:30; 3:22; 20:3, 4; Ġożwè 10:42) Imma mhux hekk fil-​każ taʼ Iżrael spiritwali! Mill-​mewt taʼ Ġesù Kristu ‘l barra minn Ġerusalemm sal-​Era Komuni tagħna, dan Alla gwerrier għażel li ma jiġġelidx fi gwerra fiżika għal Iżrael t’Alla. Bl-​istess mod, hu ma awtorizzax lill-​Iżraeliti spiritwali li jiffurmaw il-​kongregazzjoni Kristjana biex jiġġieldu b’armi materjali tal-​gwerra. Il-​Kristjani għandhom tip ieħor taʼ gwerra x’jiġġieldu.

⁴ Fi qbil maʼ dan, wieħed mill-​ġellieda ewlenin għall-​fidi Kristjana kiteb lill-​Kristjani sħabu f’Korintu, il-​Greċja: “L-​armi tal-​gwerra tagħna m’humiex tal-​laħam, imma qawwijin permezz t’Alla biex jegħlbu affarijiet li jkunu daħlu fil-​fond ħafna. Għax qed naqilbu taʼ taħt fuq raġunar u kull ħaġa mkabbra li titqajjem kontra l-​għarfien t’Alla; u qed inġibu kull ħsieb fi qbid biex nagħmluh ubbidjenti għall-​Kristu; u qed inżommu lilna nfusna għal-​lest biex nagħtu kastig għal kull diżubbidjenza, malli l-​ubbidjenza tagħkom infuskom tkun twettqet għalkollox.” (2 Korintin 10:4-6) Iktar kmieni fl-​istess ittra, Pawlu tkellem dwar “l-​armi tat-​tjieba fuq l-​id il-​leminija u fuq ix-​xellugija.”−2 Korintin 6:7; ara wkoll Efesin 6:1l-18.

Jehovah se Jiġġieled f’Armageddon

5. Fil-​ġnien taʼ Ġetsemani, x’pożizzjoni ħa Ġesù lejn l-​użu taʼ armi materjali għal difiża persunali u x’korsa t’azzjoni jieħdu d-​dixxipli tiegħu?

⁵ Ġesù Kristu, meta kien fuq l-​art, qatt ma rrikorra għal armi qattiela biex jiddefendi lilu nnifsu. Fil-​lejl meta ġie tradut fil-​ġnien taʼ Ġetsemani, id-​dixxiplu devot tiegħu Xmun Pietru ħareġ sejf u qataʼ barra l-​widna tal-​qaddej tal-​qassis il-​kbir Lhudi. Imma Ġesù b’mod mirakoluż reġaʼ poġġa lura l-​widna f’postha u qal: “Dawk kollha li jieħdu s-​sejf se jgħibu bis-​sejf. Jew taħseb int li ma nistax nappella lil Missieri biex ifornini f’dan il-​mument iktar minn tnax-il legjun taʼ anġli? F’dak il-​każ, kif isseħħ l-​Iskrittura li għandu jiġri b’dan il-​mod?” (Mattew 26:52-54) Quddiem dan kollu, dawk li verament jimitaw lill-​Iben t’Alla li jissagrifika lilu nnifsu jżommu n-​newtralità tagħhom, b’mod dirett kif ukoll indirett, fejn għandhom x’jaqsmu gwerer dinjin.—Ġwann 17:16; 18:36.

6. Matul il-​gwerra tal-​jum il-​kbir taʼ Alla li Jistaʼ Kollox f’Armageddon, x’pożizzjoni se jieħdu x-​Xhieda taʼ Jehovah?

⁶ Hawn, mela, ħalli l-​ġnus jingħataw din it-​twissija li matul “il-​gwerra tal-​jum il-​kbir t’Alla li Jistaʼ Kollox” fil-​“post li hu msejjaħ bl-​Ebrajk Ħar-Magedon,” ix-​Xhieda taʼ Jehovah mhux se jieħdu sehem fil-​ġlied. Dan se jħalluh għal dak Alla l-​gwerrier, “Jehovah tal-​armati,” flimkien mal-​leġjuni tiegħu taʼ anġli taħt it-​tmexxija taʼ Ġesù Kristu.—Rivelazzjoni 16:14-16; 19:1l-21; Salm 84:12.

Jehovah Dalwaqt Ikompli L-​Attivitajiet Militari Tiegħu

7. Bħala Alla gwerrier, Jehovah b’liema titlu ġie msejjaħ, u għadu jixraqlu dak it-​titlu?

⁷ Dak Alla taʼ Iżrael tal-​qedem sar magħruf u indirizzat bħala Jehovah tseva’ohth’, jew Jehovah tal-​armati. (1 Samwel 1:3, 11) F’Rumani 9:29 (King James Version) l-​appostlu Kristjan Pawlu jirreferi għal Isaija 1:9 u jikteb: ”Ħlief għax il-​Mulej taʼ Sabaot ħallielna żerriegħa, kieku konna bħal Sodom, u konna sirna bħal Gomorra.” Ukoll, id-​dixxiplu Kristjan Ġakbu jikteb: “Il-​għajjat tagħhom li ħasdu huma mdaħħlin ġewwa widnejn il-​Mulej taʼ sabaot.” (Ġakbu 5:4, KJ; American Standard Version) Mela Pawlu u Ġakbu kklassifikaw lil Alla bħala Jehovah tal-​armati matul l-​ewwel seklu tal-​Era Komuni tagħna. Matul it-​18-il seklu taʼ wara, Alla ma ħax sehem fi gwerer tal-​laħam għan-​nom taʼ Iżrael spiritwali, l-​Iżrael t’Alla, bl-​istess mod li għamel għal Iżrael tal-​qedem, iżda hu għadu Jehovah tal-​armati.

8-10. (a) Min awtorizza l-​gwerra fis-​sema, u Mikiel għala kien mill-​iktar ikkwalifikat biex jiggwerra? (b) X’kien ir-​riżultat tal-​gwerra fis-​sema u kemm baqaʼ żmien qabel il-​gwerra tal-​jum il-​kbir taʼ Jehovah?

⁸ Mat-​twelid tas-​Saltna Messjanika fl-​1914 fit-​tmiem taʼ “żminijiet il-​Ġentili,” faqqgħet gwerra fil-​qasam tas-​sema taʼ Alla Jehovah. (Luqa 21:24, KJ) Min awtorizza dik il-​gwerra? Alla Jehovah innifsu. Hu bagħat lil Ibnu, li kien ingħata t-​tron, fil-​kamp tal-​battalja taħt l-​isem taʼ Mikiel għaliex dan il-​Wieħed hu l-​iktar ikkwalifikat biex iwieġeb il-​mistoqsija li fih dak l-​isem, jiġifieri, “Min Hu Bħhal Alla?” Mikiel bla telf taʼ ħin ħa azzjoni bħala r-​rappreżentant li jitqabad għal Jehovah tal-​armati.

⁹ Fi qbil maʼ dan, naqraw f’Rivelazzjoni 12:7-10: “U faqqgħet gwerra fis-​sema: Mikiel u l-​anġli tiegħu tqabdu mad-​dragun, u d-​dragun u l-​anġli tiegħu tqabdu imma ma għelibx, lanqas ma nstab post għalihom iżjed fis-​sema. Mela ġie mixħut ’l isfel id-​dragun il-​kbir, is-​serpent oriġinali, dak imsejjaħ Xitan u Satana, li qed jiżżvija lill-​art abitata kollha; ġie mixħut ’l isfel lejn l-​art, u l-​anġli tiegħu ġew mixħutin ’l isfel miegħu. U jien smajt leħen qawwi fis-​sema jgħid: ‘Issa seħħet is-​salvazzjoni u l-​qawwa u s-​saltna t’Alla tagħna u l-​awtorità tal-​Kristu tiegħu, għaliex ix-​xellej taʼ ħutna ġie mixħut ’l isfel.’”

¹⁰ Sa dan iż-​żmien, iktar minn 70 sena wara dik il-​battalja fis-​sema, baqaʼ biss “perijodu qasir taʼ żmien” qabel tfaqqaʼ l-​gwerra tal-​jum il-​kbir taʼ Jehovah u Alla juri lilu nnifsu b’mod ċar bħala Jehovah tal-​armati lill-​ġenerazzjoni preżenti taʼ bnedmin.—Rivelazzjoni 12:12; Żakkarija 14:3.

Il-​Ġellied Għall-​Ivvendikar taʼ Jehovah

11. Liema żmien maħtur jistennew il-​fdal tal-​merħla ċkejkna u l-​folla kbira, u x’se japplawdu b’għajjat taʼ ferħ f’dak il-​jum?

¹¹ Taħt ispirazzjoni, il-​għaref Sultan Salamun taʼ Iżrael tal-​qedem kiteb: “Għal kollox hemm żmien maħtur, saħansitra ħin għal kull affari taħt is-​smewwiet: . . . żmien għal gwerra u żmien għal paċi.” (Ekkleżjasti 3:l-8) Fuq l-​art id-​dixxipli tas-​Sultan renjanti li hu “xi ħaġa iktar minn Salamun” jistennew iż-​żmien u l-​okkażjoni meta Hu jiggwida l-​anġli rebbieħa tas-​sema għall-​impenn tal-​battalja f’Ħar-Magedon. (Mattew 12:42; Rivelazzjoni 19:1l-16) Hemm hu “se jirgħa [lill-ġnus] b’virga tal-​ħadid,” billi jkissirhom “b’xettru tal-​ħadid.” (Rivelazzjoni 19:15; Salm 2:9) Kemm se japplawdu d-​dixxipli protetti tiegħu, li jżommu l-​paċi, meta hu jeħlishom b’mod li jqanqal il-​biżaʼ! Dan se jinkludi kemm lill-​fdal tal-​“merħla ċkejkna” taʼ werrieta sħabu fis-​Saltna kif ukoll il-​“folla kbira” taʼ “ngħaġ oħra” tiegħu li jħaddnu t-​tama li jirtu l-​Ġenna tal-​art taħt ir-​renju tiegħu taʼ paċi għal elf sena. (Luqa 12:32; Rivelazzjoni 7:9-17; Ġwann l0:16) B’għajjat taʼ ferħ, “taħt l-​istess dell taʼ Dak li Jistaʼ Kollox,” se japplawdu r-​rebħa li se tibqaʼ tissemma tas-​Sultan Ragħaj, Ġesù Kristu, l-​ivvendikar tas-​sovranità universali taʼ Alla Jehovah.—Salm 91:1.

12. Minn fejn il-​gwerra tinsab imdendla fuq ras il-​ġnus, u b’liema riżultat skond Salm 68:1, 2?

¹² Mingħajr esaġerazzjoni, jistaʼ issa jingħad li gwerra bil-​wisq lil hinn mill-​qasam tal-​bniedem u li tinvolvi l-​użu taʼ armi mmirati bi preċiżjoni li jissuperaw il-​bombi nukleari tiegħu hija mdendla fuq ras il-​ġnus kollha tal-​art, kemm jekk parti jew le mill-​organizzazzjoni tal-​Ġnus Magħquda. Isma’: “Ħallu lil Alla jqum, ħallu lill-​egħdewwa tiegħu jixterdu, u ħallu lil dawk li jobogħduh intensament jaħarbu minħabba fih. Bħalma d-​duħħan hu misjuq lil hinn, jalla intom issuqu lilhom lil hinn; bħalma x-​xemgħa ddub minħabba n-​nar, ħallu lil uħud mill-​agħar igħibu minn quddiem Alla.”−Salm 68:1, 2.

13. Hekk kif ikomplu t-​tħejjijiet għall-​gwerra, lil min huma indirizzati l-​kelmiet taʼ Salm 45:l-6 issa b’mod bil-​wisq f’waqtu?

¹³ It-​tħejjijiet għall-​gwerra fost il-​gwerer kollha qegħdin isiru issa. Bħala l-​Ġellied minn taʼ quddiemnett t’Alla, il-​Gwerrier għall-​ivvendikar taʼ Jehovah huwa indirizzat fil-​kliem li ġej kompost taħt ispirazzjoni minn membru tal-​ġens taʼ Iżrael: “Int tabilħaqq iktar sbejjaħ minn ulied il-​bnedmin. Il-​ħlewwa ġiet imferraʼ min fuq xofftejk. Dak hu għala Alla bierkek għal żmien indefinit. Ħażżem sejfek fuq irkobbtok, o setgħani, bid-​dinjità tiegħek u l-​isplendur tiegħek. U fl-​isplendur tiegħek mur lejn is-​suċċess; irkeb għall-​kawża tal-​verità u tal-​umiltà u tat-​tjieba, u idek il-​leminija se tgħallmek dwar affarijiet li jqanqlu l-​biżaʼ. Il-​vleġeġ tiegħek jaqtgħu—taħtek jibqgħu jaqgħu l-​popli—f’qalb l-​egħdewwa tas-​sultan. Alla huwa t-​tron tiegħek għal żmien indefinit, saħansitra għal dejjem; ix-​xettru tal-​istat tiegħek taʼ sultan huwa xettru taʼ dak li hu dritt.”−Salm 45:l-6.

Ġnus Jiġimgħu Lilhom Infushom Flimkien Kontra Jehovah

14, 15. Wara li nħelsu mill-​arrest, liema kliem minn Salm 2 ikkwotaw l-​appostli bħala li ġie mwettaq, u x’rikjesta għamlu lil Alla?

¹⁴ Ftit wara t-​twaqqif tal-​kongregazzjoni Kristjana fil-​jum taʼ Pentekoste tat-​33 E.K., Kristjani midlukin għarfu li japplika Salm 2:1, 2. Din l-​Iskrittura taqra: “Il-​ġnus għala kienu qegħdin fi storbju u l-​gruppi nazzjonali nfushom baqgħu jgemgmu ħaġa vojta? Is-​slaten tal-​art jieħdu l-​waqfa tagħhom u l-​uffiċjali għoljin infushom inġabru flimkien bħal wieħed kontra Jehovah u kontra l-​midluk tiegħu.” Wara li l-​appostli tal-​Midluk taʼ Jehovah kienu daqu l-​ewwel arrest u abbuż tagħhom minn egħdewwa Lhud, huma ngħaqdu mill-​ġdid maʼ sħabhom Kristjani u mbagħad ikkwotaw dawn il-​kelmiet taʼ Salm 2 kif kompost minn David. Atti 4:23-30 jirrapporta l-​ġrajja, billi jgħid:

¹⁵ “Wara li nħelsu huma marru għand nieshom stess u rrapportaw liema affarijiet kienu qalulhom il-​qassisin ewlenin u l-​irġiel ixjeħ. Malli semgħu dan huma b’fehma waħda għollew l-​ilħna tagħhom lejn Alla u qalu: ‘Mulej Sovran, int Dak li għamilt is-​sema u l-​art u l-​baħar u l-​affarijiet kollha fihom, u li permezz tal-​ispirtu qaddis int għidt bil-​fomm taʼ missierna tal-​qedem David, il-​qaddej tiegħek, “Il-​ġnus għala saru storbjużi u l-​popli jimmeditaw affarijiet vojta. Is-​slaten tal-​art ħadu l-​waqfa tagħhom u l-​ħakkiema nġemgħu flimkien bħal wieħed kontra Jehovah u kontra l-​midluk tiegħu.” Saħansitra hekk, kemm Erodi u kemm Ponzju Pilatu maʼ nies tal-​ġnus u maʼ popli taʼ Iżrael kienu fil-​fatt miġburin flimkien f’dil-belt kontra l-​qaddej qaddis tiegħek Ġesù, li lilu int dlikt, sabiex jagħmel dawk l-​affarijiet li idek u l-​parir tiegħek ħatru minn qabel li għandhom iseħħu. U issa, Jehovah, agħti kas tat-​theddid tagħhom, u agħti lill-​irsiera tiegħek li jibqgħu jitkellmu l-​kelma tiegħek bil-​qlubija kollha, waqt li tmidd idek biex tfejjaq u waqt li jseħħu sinjali u għeġubijiet permezz taʼ isem il-​qaddej qaddis tiegħek, Ġesù.’”

16, 17. (a) Fl-​istorja umana kollha, qatt ġrat xi ħaġa li tistaʼ titqabbel maʼ dak li beda jseħħ fl-​1914? Spjega. (b) X’korsa t’azzjoni qed ikomplu jieħdu l-​ġnus, billi b’hekk qed jobbliġaw lil Alla Jehovah biex jikteb liema ħaġa, rigward ‘il-​ktieb tal-​gwerer tiegħu’?

¹⁶ Madankollu, meta nsemmu ġnus storbjużi, slaten jieħdu l-​waqfa tagħhom bħal wieħed, mexxejja politiċi jinġemgħu flimkien kontra Jehovah u l-​Midluk tiegħu, Ġesù Kristu, x’hemm fl-​istorja umana kollha li jistaʼ jitqabbel maʼ dak li beda 76 sena ilu fl-​1914? Dik ma kinetx biss is-​sena meta faqqgħet l-​ewwel gwerra dinjija fl-​eżistenza umana kollha imma b’mod partikulari s-​sena meta ż-​żminijet tal-​Ġentili, “iż-​żminijiet maħtura tal-​ġnus,” intemmu! (Luqa 21:24) Salm 2 b’mod ċar kellu l-​applikazzjoni akbar tiegħu b’seħħ minn dik is-​sena.

¹⁷ Fit-​tmiem taʼ żminijiet il-​Ġentili fl-​1914, ħadd mill-​ġnus—lanqas saħansitra l-​ġnus tal-​hekk imsejjaħ Kristjaneżmu, li ħafna miċ-​ċittadini tagħhom iqisu lilhom infushom b’mod reliġjuż Iżraeliti spiritwali—ma kien lest li jilqaʼ lill-​Midluk taʼ Jehovah, Ġesù Kristu, għat-​tron taʼ tmexxija għal fuq l-​art. U issa, 71 sena wara li “din l-​aħbar tajba tas-​saltna” bdiet tiġi “ppridkata fl-​art abitata kollha bħala xiehda lill-​ġnus kollha,” mill-​1919 ’il quddiem, il-​ġnus taʼ ġewwa jew barra l-​Kristjaneżmu ċertament li m’humiex se jagħtu merħba lis-​Sultan taʼ Jehovah li ilu jiġi annunzjat u jagħtuh l-​allejanza fil-​waqt li jċedu l-​ħakma tagħhom stess għal fuq l-​art. (Mattew 24:14) Għall-​kuntrarju, huma fl-​aħħar waslu għaż-​żmien u s-​sitwazzjoni meta huma qed jobbligaw lil Jehovah biex jikteb, bħal li kieku, il-​final grandjuż għall-​“ktieb tal-​Gwerer taʼ Jehovah.”−Numri 21:14.

Trijonf Glorjuż għal Alla l-​Gwerrier

18. Dwar liema azzjoni min-​naħa taʼ Jehovah aħna fi qbil, u min se jkun maʼ ġenbu, bħal li kieku, bi twettieq taʼ Salm ll0?

¹⁸ ’Il quddiem, mela, għal ġol-​battalja, O Jehovah tal-​armati, bl-​Iben irjali tiegħek, Ġesù Kristu, maʼ ġenbek! Lilu huma indirizzati l-​kelmiet profetiċi: “Mur rażżan f’nofs l-​egħdewwa tiegħek. Jehovah innifsu fuq il-​leminija tiegħek ċertament li se jkisser lil slaten f’biċċiet f’jum ir-​rabja tiegħu. Hu se jesegwixxi ġudizzju fost il-​ġnus; hu se jikkawża milja taʼ iġsma mejtin. Hu ċertament li se jkisser f’biċċiet lill-​kap fuq art mimlija nies.”−Salm 110:2, 5, 6.

19. Rigward il-​gwerra tal-​jum il-​kbir taʼ Alla li Jistaʼ Kollox li tinsab preċiż quddiemna, liema talba noffrulu għan-​nom tal-​folla kbira taʼ ngħaġ oħra?

¹⁹ 0 Jehovah tal-​armati, ħalli lill-​qaddejja lejali tiegħek fuq l-​art isiru x-​xhieda, li jesprimu ferħ kbir, tar-​rebħa tiegħek li m’hawnx bħalha permezz tas-​Sultan gwerrier tiegħek, Ġesù Kristu, fl-​okkażjoni tal-​gwerra tal-​jum il-​kbir taʼ Alla li Jistaʼ Kollox fil-​post li hu msejjaħ bl-​Ebrajk Ħar-Magedon! (Rivelazzjoni 16:14) Flimkien mal-​fdal taʼ Iżraeliti spiritwali veri, ħalli lill-​folla kbira taʼ wħud bħal ngħaġ li “ħaslu lbieshom u għamluhom bojod fid-​demm tal-​Ħaruf” b’ferħ kbir ”joħorġu mit-​tribulazzjoni l-​kbira” biex ikunu x-​xhieda tiegħek fuq l-​art għall-​eternità kollha! (Rivelazzjoni 7:14) Taħt il-​ħarsien taʼ mħabba tiegħek, ħallihom jibqgħu ħajjin bla ma jmutu għal ġod-​dominju bla gwerra tal-​Iben vittorjuż tiegħek, li se jaħkem għal fuq l-​art imnaddfa li trid tiġi trasformata f’ġenna taʼ ġmiel, fi qbil mal-​għan oriġinali tiegħek. Ħallihom ikunu evidenza viżibbli għall-​mejtin kollha li jiġu rxoxtati b’ivvendikar tas-​sovranità li bid-​dritt hi tiegħek fuq l-​univers kollu! Aħna nirringrazzjawk li int imbagħad tkun solvejt il-​kwistjoni universali darba għal dejjem, iva, għal dejjem!

Tiftakar?

◻ Liema hi l-​iktar kwistjoni taʼ importanza quddiem l-​anġli u l-​bnedmin?

◻ X’kuntrast jeżisti bejn il-​ġlied taʼ Jehovah għal Iżrael tal-​qedem u għal Iżrael spiritwali?

◻ F’Armageddon, x’pożizzjoni se jieħdu x-​Xhieda taʼ Jehovah, u għala?

◻ Salm 2:1,2 meta kellu twettieq li qatt ma seħħ bħalu?

Il-kwistjoni universali kif se tissolva għal dejjem?