Tmiem Għall-​Mibgħeda Madwar Id-​Dinja

MADWAR elfejn sena ilu, grupp li kien fil-​minoranza kien il-​vittma tal-​mibgħeda. Tertulljanu jispjega l-​attitudni prevalenti tar-​Rumani lejn il-​Kristjani bikrin: “Jekk is-​smewwiet ma jagħtux xita, jekk hemm xi terremot, jekk hemm il-​ġuħ jew xi mard qerried, mill-​ewwel l-​għajta hija, ‘Il-​Kristjani għall-​iljun!’”

Minkejja li kienu oġġetti taʼ mibgħeda, il-​Kristjani bikrin irreżistew it-​tentazzjoni biex ipattu għall-​inġustizzja. Fil-​Priedka famuża tiegħu taʼ fuq il-​Muntanja, Ġesù Kristu qal: “Smajtu intom li ntqal, ‘Int trid tħobb lil ġarek u tobgħod lill-​għadu tiegħek.’ Madankollu, jien ngħidilkom: Komplu ħobbu lill-​għedewwa tagħkom u itolbu għal dawk li qegħdin jippersegwitawkom.”—Mattew 5:43, 44.

Kienet it-​tradizzjoni orali tal-​Lhud li żammet mat-​twemmin illi li ‘wieħed jobgħod lil għadu’ kienet il-​ħaġa sewwa li tagħmel. Ġesù, madankollu, qal li rridu nħobbu lill-​għadu tagħna, mhux biss lill-​ħabib tagħna. Dan huwa diffiċli imma m’huwiex impossibbli. Li tħobb lil xi għadu ma jfissirx li tħobb il-​mogħdijiet kollha tiegħu jew l-​għemejjel tiegħu. Il-​kelma Griega misjuba fir-​rakkont taʼ Mattew ġejja minn a·gaʹpe, li tiddeskrivi mħabba li taġixxi f’armonija maʼ prinċipju. Il-​persuna li turi a·gaʹpe, imħabba bi prinċipju, tagħmel it-​tajjeb saħansitra lil xi għadu li jobgħodha jew li jittrattaha ħażin. Għala? Għax dak huwa l-​mod kif timita lil Kristu, u dak huwa l-​mod kif tikkonkwista l-​mibgħeda. Wieħed studjuż tal-​Grieg innota: “[A·gaʹpe] tgħinna nikkonkwistaw it-​tendenza naturali tagħna għar-​rabja u għad-​diżappunt.” Imma sejra din tiffunzjona fid-​dinja mimlija mibgħeda taʼ llum?

Tabilħaqq, mhux kulmin isostni li hu Kristjan hu ddeterminat li jsegwi l-​eżempju taʼ Kristu. L-​atroċitajiet riċenti fl-​Irwanda ġew imwettqin minn gruppi etniċi, li ħafna mill-​membri tagħhom jgħidu li huma Kristjani. Pilar Díez Espelosín, soru Kattolika Rumana li ħadmet fl-​Irwanda għal 20 sena, irrakkontat inċident li jolqot il-​musmar fuq rasu. Raġel resaq lejn il-​knisja tagħha jxejjer lanza li hu ovvjament kien qiegħed juża. Is-​soru staqsietu: “X’int tagħmel iddur toqtol in-​nies? Ma taħsibx dwar Kristu?” Hu sostna li jaħseb dwaru u kompla jidħol il-​knisja, jinżel għarrkobbtejh, u jgħid ir-​Rużarju b’mod ferventi. Imma meta spiċċa, reġaʼ mar ikompli joqtol. “Dan juri li m’aħniex ngħallmu l-​vanġelu kif jixraq,” ammettiet is-​soru. Fallimenti bħal dawn, madankollu, ma jfissrux li l-​messaġġ taʼ Ġesù huwa fjakk. Il-​mibgħeda tistaʼ tiġi kkonkwistata minn dawk li jipprattikaw il-​vera Kristjanità.

Il-​Konkwista Fuq Il-​Mibgħeda F’Kamp Taʼ Konċentrament

Max Liebster hu Lhudi naturali li esperjenza l-​Olokawst u baqaʼ ħaj. Għalkemm kunjomu jfisser “maħbub,” hu ra tant mibgħeda kbira. Jiddeskrivi dak li tgħallem fil-​Ġermanja Nażista dwar l-​imħabba u l-​mibgħeda.

“Jien trabbejt viċin Mannheim, fil-​Ġermanja, matul is-​snin tletin. Hitler sostna li l-​Lhud kollha kienu nies sinjuri u rgħiba li kienu qegħdin jesplojtaw lill-​poplu Ġermaniż. Imma l-​verità hija li missieri kien biss skarpan umli. Minkejja dan, minħabba l-​influwenza tal-​propaganda Nażista, il-​ġirien bdew iduru kontra tagħna. Meta kont żagħżugħ, wieħed mir-​raħal ċappasli d-​demm taʼ ħanżir maʼ moħħi bil-​forza. Dan l-​insult gravi kien biss togħma bil-​quddiem taʼ dak li kellu jiġri. Fl-​1939 il-​Gestapo arrestawni u kkonfiskaw kull ma kelli.

“Minn Jannar taʼ l-​1940 sa Mejju taʼ l-​1945, tħabatt biex nibqaʼ ħaj f’ħames kampijiet taʼ konċentrament differenti: Sachsenhausen, Neuengamme, Auschwitz, Buna, u Buchenwald. Missieri, li wkoll kien mibgħut Sachsenhausen, miet matul ix-​xitwa terribli taʼ l-​1940. Jien ġarrejt personalment il-​kadavru tiegħu lejn il-​krematorju, fejn munzell taʼ iġsma mejtin kienu mitluqin jistennew li jinħarqu. B’kollox, tmienja mill-​familja tiegħi mietu fil-​kampijiet.

“Il-​kapos kienu mibgħudin fost il-​priġunieri saħansitra iktar mill-​gwardjani taʼ l-​SS. Il-​kapos kienu priġunieri li kkoperaw maʼ l-​SS u għalhekk gawdew ċerti favuri. Kienu jieħdu ħsieb it-​tqassim taʼ l-​ikel, u kienu wkoll jagħtu s-​swat lil priġunieri oħrajn. Spiss aġixxew b’mod inġust u kif dehrilhom huma. Nissoponi li kelli raġun biżżejjed biex nobgħod kemm lill-​SS u kemm lill-​kapos, imma waqt li kont fil-​ħabs, tgħallimt li l-​imħabba hija iktar potenti mill-​mibgħeda.

“Is-​sodizza tal-​priġunieri li kienu Xhieda taʼ Jehovah kkonvinċietni li l-​fidi tagħhom kienet ibbażata fuq l-​Iskrittura​—u sirt Xhud jiena stess. Ernst Wauer, Xhud li ltqajt miegħu fil-​kamp tal-​konċentrament taʼ Neuengamme, ħeġġiġni biex nikkultiva l-​attitudni mentali taʼ Kristu. Il-​Bibbja tgħid li ‘meta kien qiegħed jiġi nsultat, ma marx jinsulta lura. Meta kien qiegħed isofri, ma marx jhedded, imma baqaʼ jikkommetti ruħu lill-​wieħed li jiġġudika bit-​tjieba.’ (1 Pietru 2:23) Jiena pprovajt nagħmel l-​istess, li nħalli l-​vendetta f’idejn Alla, li hu l-​Imħallef taʼ kulħadd.

“Is-​snin li qattajt fil-​kampijiet għallmuni li n-​nies spiss jagħmlu affarijiet mill-​agħar sforz l-​injoranza. Lanqas saħansitra l-​gwardjani taʼ l-​SS ma kienu kollha ħżiena​—kien hemm wieħed li salvali ħajti. Darba tani attakk qawwi taʼ dijarea u kont dgħajjef wisq biex nimxi minn fuq ix-​xogħol sal-​kamp. Suppost kelli nintbagħat lejn il-​kmamar tal-​gass taʼ Auschwitz l-​għada fil-​għodu, imma gwardjan taʼ l-​SS, li kien ġej mill-​istess reġjun tal-​Ġermanja li kont ġej minnu jien, intervjena għan-​nom tiegħi. Sabli xogħol fil-​kafetterija taʼ l-​SS, fejn stajt nieħu xi ftit tal-​mistrieħ sakemm fiqt. Darba minnhom stqarr miegħi: ‘Max, inħossni qiegħed fuq ferrovija li tinsab għaddejja b’veloċità kbira u mingħajr kontroll. Jekk naqbżilha, se mmut. Jekk nibqaʼ fuqha, se nitfarrak!’

“Dawn in-​nies kellhom bżonn l-​imħabba daqs kemm kelli bżonnha jien. Fil-​fatt, kienet l-​imħabba u l-​mogħdrija, flimkien mal-​fidi tiegħi f’Alla, li għenitni nkampa mal-​kundizzjonijiet imwiegħra u mat-​theddida taʼ kuljum t’esekuzzjoni. Ma nistax ngħid li salvajt bla mittiefes, imma l-​feriti emozzjonali tiegħi kienu ħfief.”

Il-kordjalità u l-​qalb tajba li Max għadu jiġġenera 50 sena wara huma testimonjanza ħajja għall-​verità taʼ kliemu. Il-​każ taʼ Max m’huwiex wieħed iżolat. Hu kellu raġuni solida biex jegħleb il-​mibgħeda​—ried jimita lil Kristu. Oħrajn li ħajjiethom ġew iggwidati mill-​Iskrittura aġixxew b’mod simili. Simone, waħda mix-​Xhieda taʼ Jehovah minn Franza, tispjega kif hi tgħallmet xi tfisser tassew l-​imħabba m’hijiex egoista.

“Ommi, Emma, li saret Xhud ftit qabel it-​tieni gwerra dinjija, għallmitni li n-​nies spiss jagħmlu affarijiet ħżiena għax ma jafux aħjar. Spjegatli li jekk nobogħduhom lura, m’aħniex Kristjani veri, ladarba Ġesù qal li għandna nħobbu lill-​għedewwa tagħna u nitolbu għal dawk li jippersegwitawna.—Mattew 5:44.

“Niftakar sitwazzjoni verament diffiċli li poġġiet din il-​konvinzjoni taħt prova. Matul l-​okkupazzjoni Nażista fi Franza, Ommi sofriet ħafna minħabba ġara fil-​blokk tagħna. Hi rrapportat lil Ommi lill-​Gestapo, u bħala riżultat, ommi qattgħet sentejn f’kampijiet tal-​konċentrament Ġermaniżi, fejn kien għoddha mietet. Wara l-​gwerra, il-​pulizija Franċiżi riedu li Ommi tiffirma karta li tinkrimina lil din il-​mara bħala kollaboratriċi mal-​Ġermaniżi. Imma ommi rrifjutat, billi qalet li ‘Alla hu l-​Imħallef u Dak li jippremja t-​tjubija u l-​ħażen.’ Xi ftit tas-​snin wara, din l-​istess ġara mardet bil-​kanċer terminali. Minflok ma tpaxxiet bl-​isfortuna tagħha, ommi qattgħet bosta sigħat tagħmlilha l-​aħħar xhur taʼ ħajjitha komdi kemm jistaʼ jkun. Qatt ma sejra ninsa dan it-​trijonf taʼ l-​imħabba fuq il-​mibgħeda.”

Dawn iż-​żewġ eżempji jagħtu stampa tal-​qawwa taʼ l-​imħabba bi prinċipju f’konfront maʼ l-​inġustizzja. Madankollu, il-​Bibbja stess tgħid li hemm “ħin biex tħobb u ħin biex tobgħod.” (Ekkleżjasti 3:1, 8) Dak kif jistaʼ jkun?

Ħin Biex Tobgħod

Alla ma jikkundannax il-​mibgħeda kollha. Rigward Ġesù Kristu, il-​Bibbja tgħid: “Int ħabbejt it-​tjieba, u int bgħadt l-​illegalità.” (Ebrej 1:9) Hemm differenza, madankollu, bejn li tobgħod il-​ħażen u li tobgħod lill-​persuna li tikkommetti l-​ħażen.

Ġesù ta eżempju dwar il-​bilanċ bejn l-​imħabba u l-​mibgħeda. Hu bagħad l-​ipokrezija, imma pprova jgħin lill-​ipokriti jbiddlu l-​mod kif jaħsbu. (Mattew 23:27, 28; Luqa 7:36-50) Hu kkundanna l-​vjolenza, imma talab għal dawk li qatluh. (Mattew 26:52; Luqa 23:34) U għalkemm id-​dinja bagħditu bla ebda raġuni, ta ħajtu stess sabiex jagħti l-​ħajja lid-​dinja. (Ġwann 6:33, 51; 15:18, 25) Ħallielna eżempju perfett taʼ l-​imħabba bi prinċipju u tal-​mibgħeda qaddisa.

L-inġustizzja tistaʼ tqajjem għadab bi stmerrija morali ġewwa fina, bħalma qajmet f’Ġesù. (Luqa 19:45, 46) Il-​Kristjani, madankollu, m’humiex awtorizzati li jieħdu l-​vendetta f’idejhom stess. “Troddu ħażen għal ħażen lil ħadd,” Pawlu ta parir lill-​Kristjani f’Ruma. “Jekk inhu possibbli, sakemm jiddependi minnkom, kunu paċifiċi mal-​bnedmin kollha. Tivvendikawx erwieħkom . . . Tħallix lilek innifsek tiġi kkonkwistat mill-​ħażen, imma ibqaʼ ikkonkwista lill-​ħażen bit-​tajjeb.” (Rumani 12:17-21) Meta aħna personalment nirrifjutaw li nżommu l-​mibgħeda fi qlubna jew li nivvendikaw ruħna għal xi ħażen, l-​imħabba tikseb il-​vittorja.

Dinja Mingħajr Mibgħeda

Sabiex il-​mibgħeda tisparixxi fuq skala dinjija, l-​attitudnijiet li daħlu fil-​fond f’miljuni taʼ nies iridu jinbidlu. Dan kif jistaʼ jseħħ? Il-​professur Ervin Staub jagħmel ir-​rakkomandazzjoni li ġejja: “Aħna nnaqqsu l-​istima taʼ dawk li nweġġgħu u ngħollu taʼ dawk li ngħinu. Waqt li ngħollu iktar l-​istima tan-​nies li ngħinu u nesperjenzaw is-​sodisfazzjonijiet li ngawdu meta ngħinu, aħna naslu wkoll biex inqisu lilna nfusna bħala li nagħtu iktar kas u iktar kapaċi ngħinu. Waħda mill-​miri tagħna għandha tkun li noħolqu soċjetajiet li fihom hemm l-​iktar parteċipazzjoni estensiva possibbli f’li naħsbu f’ħaddieħor.”​—The Roots of Evil.

Fi kliem ieħor, it-​tneħħija tal-​mibgħeda tirrikjedi l-​ħolqien taʼ soċjetà li fiha n-​nies jitgħallmu jħobbu billi jgħinu wieħed lill-​ieħor, soċjetà fejn in-​nies jinsew l-​animożità kkaġunata mill-​preġudizzju, in-​nazzjonaliżmu, ir-​razziżmu, u t-​tribaliżmu. Teżisti soċjetà bħal din? Ikkunsidra l-​esperjenza taʼ raġel li ffaċċja l-​mibgħeda personalment waqt ir-​Rivoluzzjoni Kulturali fiċ-​Ċina.

“Meta bdiet ir-​Rivoluzzjoni Kulturali, aħna konna mgħallmin li ma kienx hemm lok għal kompromess fit-​‘taqbida tal-​klassi.’ Il-​mibgħeda kienet it-​tendenza prevalenti. Jien sirt wieħed mill-​Gwardja l-​Ħamra u bdejt infittex kullimkien għall-​‘għedewwa tal-​klassi’​—saħansitra fost il-​familja tiegħi stess. Għalkemm dak iż-​żmien kont għadni żagħżugħ, ħadt sehem fi tfittix fid-​djar fejn fittixna għal evidenza taʼ ‘xejriet reazzjonarji.’ Mexxejt ukoll laqgħa pubblika kontra dawk li kienu ‘kontro-rivoluzzjonarji.’ Sintendi, dawn l-​akkużi kultant kienu bbażati iktar fuq animożità persunali milli fuq kunsiderazzjonijiet politiċi.

“Rajt ħafna nies​—żgħar u kbar, maskili u femminili—​jingħataw kastigi korporali li saru iktar u iktar ħorox. Wieħed mill-​għalliema taʼ l-​iskola tiegħi​—raġel sewwa—​ġie mdawwar mat-​toroq bħal li kieku kien xi kriminal. Xahrejn wara għalliem ieħor mill-​iskola tiegħi li kien rispettat ferm instab mejjet fix-​Xmara Suzhou, u l-​għalliem taʼ l-​Ingliż tiegħi ġie sfurzat jitgħallaq. Jien ixxokkjajt ruħi u tħawwadt. Dawn kienu nies taʼ qalb tajba. Li tittrattahom b’dan il-​mod kien żbaljat! Għalhekk qtajt il-​konnessjonijiet kollha li kelli mal-​Gwardja l-​Ħamra.

“Ma naħsibx li dan il-​perijodu taʼ mibgħeda li ħakem għal ftit żmien liċ-​Ċina kien xi inċident iżolat. Dan is-​seklu tant ra sbroffi taʼ mibgħeda. Jien konvint, madankollu, li l-​imħabba tistaʼ tikkonkwista l-​mibgħeda. Din hija xi ħaġa li rajt b’għajnejja stess. Meta bdejt nassoċja max-​Xhieda taʼ Jehovah, ġejt impressjonat bl-​imħabba ġenwina li wrew maʼ nies taʼ razez u ambjenti soċjali differenti. Inħares ’il quddiem lejn iż-​żmien meta, bħalma twiegħed il-​Bibbja, in-​nies kollha se jkunu tgħallmu jħobbu lil xulxin.”

Iva, is-​soċjetà internazzjonali tax-​Xhieda taʼ Jehovah hija prova ħajja li l-​mibgħeda tistaʼ titneħħa. Hu x’inhu l-​isfond tagħhom, ix-​Xhieda qed jistinkaw biex jibdlu l-​preġudizzju maʼ rispett lejn xulxin u biex jeliminaw kull traċċa taʼ tribaliżmu, razziżmu, jew nazzjonaliżmu. Bażi waħda għas-​suċċess tagħhom hija d-​determinazzjoni tagħhom li jimitaw lil Ġesù Kristu f’li juru mħabba ggwidata minn prinċipju. Bażi oħra hija li huma jistennew is-​Saltna t’Alla biex iġġib fi tmiem kull inġustizzja li jistgħu jkunu qegħdin isofru.

Is-Saltna t’Alla hija s-​soluzzjoni definittiva biex tinkiseb dinja mingħajr mibgħeda, dinja li fiha lanqas biss ikun hemm ħażen x’tobgħod. Deskritt fil-​Bibbja bħala “smewwiet ġodda,” dan il-​gvern tas-​smewwiet se jiggarantixxi dinja ħielsa mill-​inġustizzja. Dan se jaħkem fuq “art ġdida,” jew soċjetà ġdida taʼ nies li se jkunu ġew edukati biex iħobbu wieħed lill-​ieħor. (2 Pietru 3:13; Isaija 54:13) Dan l-​edukar diġà beda jseħħ, bħalma jixhdu l-​esperjenzi taʼ Max, Simone, u ħafna oħrajn. Huwa ħarsa bil-​quddiem taʼ programm dinji li se jelimina l-​mibgħeda u dak li jikkaġunaha.

Permezz tal-​profeta tiegħu Isaija, Jehovah jiddeskrivi r-​riżultat: “Ma se jagħmlu ebda ħsara jew jikkaġunaw xi rovina fuq il-​muntanja qaddisa kollha tiegħi; għaliex l-​art ċertament li se tkun mimlija bil-​għarfien taʼ Jehovah bħalma l-​ilmijiet qegħdin jiksu lill-​istess baħar.” (Isaija 11:9) Alla nnifsu se jkun ipproklama waqfien għall-​mibgħeda. Dak se jkun verament żmien biex tħobb. (w95 6/15)

[Stampi f’paġna 5]

In-​Nażi għamlu tatù tan-​numru tal-​ħabs fuq id-​driegħ tax-​xellug taʼ Max Liebster

[Stampa f’paġna 6]

Il-​mibgħeda dalwaqt se tkun ħaġa tal-​passat