Nippjanaw bil-​Quddiem għall-​Maħbubin Tagħna

F’GAZZETTA Afrikana dan l-​aħħar dehret l-​istorja li taqsamlek qalbek dwar Annie. Ir-​raġel taʼ Annie kien negozjant. Hu miet fl-​1995, u ħalla 15-il vettura; diversi depożiti bankarji; madwar 4,000 dollaru Amerikan fi flus; ħanut; bar; u dar bi tlett ikmamar tas-​sodda. Dak li ma ħalliex warajh kien testment.

Skond ir-​rapport, ħaten Annie ħataf il-​propjetà u l-​flus u ġiegħel lilha u lis-​sitt uliedha jitilqu minn darhom. Bla ebda riżorsi, hi u wliedha issa qed jgħixu maʼ ħuha. Erbgħa minn uliedha kellhom iħallu l-​iskola, ladarba m’għandhomx flus biex iħallsu l-​miżata jew l-​uniformijiet taʼ l-​iskola.

Annie fetħet kawża fil-​qorti, u l-​imħallef qatagħha li għandha tingħata lura xi propjetà, inkluża karozza. Imma xejn ma ħadet lura. Hi trid terġaʼ tmur il-​qorti biex tikseb mandat li jġiegħel lil ħu r-​raġel tagħha jobdi s-​sentenza tal-​qorti superjuri.

Għala Naħsbu dwar il-​Mewt?

L-​istorja taʼ Annie turi x’jistaʼ jiġri meta kap taʼ familja jonqos li jippjana għall-​possibbiltà tal-​mewt tiegħu. Mal-​mewt, il-​bnedmin kollha ‘jħallu ġidhom lil taʼ warajhom.’ (Salm 49:11 [Salm 49:10, NW]) Barra minn hekk, il-​mejtin m’għandhomx kontroll fuq dak li jsir minn ġidhom. (Koħèlet 9:5, 10) Biex ikollu dritt li jgħid x’jiġri mill-​affarijiet li jippossiedi, wieħed irid jirranġa l-​affarijiet qabel ma jmut.

Għalkemm ilkoll kemm aħna nafu li nistgħu mmutu għal għarrieda, ħafna nies jonqsu li jagħmlu provvedimenti minn qabel għall-​maħbubin tagħhom li jibqgħu ħajjin. Fil-​waqt li d-​diskussjoni tagħna se tiġbed l-​attenzjoni lejn ċerti gruppi kulturali fl-​Afrika, problemi simili jeżistu f’partijiet oħrajn tad-​dinja.

Jekk tagħmilx xi ħaġa dwar kif għandhom jiddisponu mill-​propjetà tiegħek f’każ li tmut hija xi ħaġa persunali. (Galatin 6:5) Madankollu, wieħed għandu mnejn jistaqsi, ‘Għala għandu raġel jgħożż u jieħu ħsieb lil martu u lil uliedu waqt li jkun ħaj imma ma jagħmel ebda provvediment għall-​bżonnijiet tagħhom f’każ li jmut?’ Raġuni ewlenija hija li l-​biċċa l-​kbira minna ma niħdux gost naħsbu dwar il-​possibbiltà li nistgħu mmutu, aħseb u ara kemm nippjanaw għall-​mewt. Fil-​fatt, ma nistgħux naraw minn qabel il-​jum tal-​mewt tagħna, bħalma tgħid il-​Bibbja: “Intom ma tafux x’għad isir għada. . . . Intom bħal fwar li jidher għal ftit u mbagħad jgħib.”—Ġakbu 4:14.

Huwa prattiku li nippjanaw għall-​possibbiltà tal-​mewt. Juri wkoll tħassib bl-​imħabba lejn dawk li jibqgħu ħajjin. Jekk ma nirranġawx aħna l-​affarijiet tagħna, dan se jagħmluh oħrajn. Jistaʼ jiġri li nies li qatt ma ltqajna magħhom jieħdu deċiżjonijiet huma dwar l-​affarijiet li nippossiedu aħna u l-​arranġamenti tal-​funeral tagħna. Taħt ċirkostanzi bħal dawn f’xi pajjiżi, jiddeċiedi l-​gvern dwar min se jieħu flusna u l-​propjetà tagħna. F’postijiet oħrajn, jiddeċiedu l-​qraba, u taʼ spiss dawn id-​deċiżjonijiet jiġu akkumpanjati b’tilwim li jqanqal inkwiet fil-​familja. Iktar minn hekk, dak li jiġi deċiż għandu mnejn ikun bil-​wisq differenti minn dak li nkunu xtaqna.

Ħtif tal-​Propjetà

Hija l-​armla li ssofri l-​iżjed meta jmut żewġha. Minbarra n-​niket tat-​telfa tas-​sieħeb tagħha, hi taʼ spiss vittma taʼ ħtif tal-​propjetà. Dan ġie deskritt qabel fil-​każ taʼ Annie. Parti mir-​raġuni għala tinħataf il-​propjetà għandha x’taqsam maʼ kif inhuma meqjusin in-​nisa miżżewġin. F’xi kulturi l-​mara miżżewġa ma titqiesx bħala parti mill-​familja taʼ żewġha. Għalihom hi waħda barranija li meta trid tistaʼ tirritorna lejn il-​familja tagħha jew terġaʼ tiżżewweġ ġo familja oħra. B’kuntrast, jirraġunaw huma, il-​ġenituri u ħut ir-​raġel qatt ma se jitilquh. Jekk imut, il-​familja tiegħu jemmnu li dak li kellu jappartjeni lilhom, u mhux lil martu jew lil uliedu.

Irġiel miżżewġin li lin-​nisa tagħhom ma juruhom b’xejn qed jinkuraġġixxu ħsieb bħal dak. Mike iddiskuta l-​affarijiet tan-​negozju tiegħu maʼ ħutu biss. Huma kienu jafu x’kienu l-​assi tiegħu, imma martu ftit li xejn kienet taf. Meta miet, ħutu marru għandha u talbuha pagament li żewġha kien qed jistenna. Hi lanqas kienet taf xejn dwaru. Wara dan, ħatfulha l-​photocopiers u t-​typewriters li kien xtralha żewġha. Eventwalment, ħutu ħadu d-​dar u kull ma kien fiha. Din l-​armla u t-​tifla żgħira tagħha ġew imġegħlin jitilqu. Ilbieshom biss ħallewhom jieħdu.

“Isiru t-​Tnejn Ġisem Wieħed”

L-​irġiel Kristjani jħobbu lin-​nisa tagħhom u jqisuhom bħala li jixirqilhom fiduċja. Irġiel bħal dawn iniżżlu f’qalbhom il-​parir Skritturali: “Hekk għandhom ukoll l-​irġiel iħobbu n-​nisa tagħhom bħallikieku ġisimhom stess.” Dawn l-​irġiel ukoll jaqblu maʼ din l-​istqarrija mnebbħa minn Alla: “Għalhekk ir-​raġel iħalli lil missieru u ’l ommu u jingħaqad maʼ martu, u jsiru t-​tnejn ġisem wieħed.”—Efesin 5:28, 31.

L-irġiel li jibżgħu minn Alla jaqblu wkoll maʼ l-​appostlu Kristjan Pawlu li kiteb: “Jekk xi ħadd ma jiħux ħsieb niesu, l-​aktar dawk tal-​familja tiegħu, dan ċaħad il-​fidi u hu agħar minn wieħed li ma jemminx.” (1 Timotju 5:8) Fi qbil maʼ dan il-​prinċipju, jekk Kristjan miżżewweġ ikun bi ħsiebu jmur xi vjaġġ twil, hu jaċċerta ruħu li jkun hemm min jieħu ħsieb il-​familja tiegħu waqt li hu ma jkunx hemm. B’mod simili, ma jkunx raġonevoli li jagħmel provvediment għal martu u wliedu f’każ li jmut? Hija mhux biss ħaġa prattika imma wkoll taʼ mħabba li nippreparaw għal xi traġedja mhix mistennija.

Drawwiet dwar il-​Funeral

Hemm aspett ieħor dwar din il-​kwistjoni li l-​irġiel miżżewġin Kristjani jridu jikkunsidraw. Xi soċjetajiet ikomplu jżidu man-​niket li armla jistaʼ jkollha minħabba t-​telfa tas-​sieħeb tagħha, taʼ dak li tippossiedi, u possibbilment taʼ saħansitra t-​tfal tagħha, billi jisforzawha biex twettaq xi riti tradizzjonali tal-​vistu. Il-​gazzetta The Guardian tan-​Niġerja tilmenta li f’xi nħawi, skond it-​tradizzjoni, armla għandha torqod fl-​istess kamra mudlama mal-​katavru taʼ żewġha. F’postijiet oħrajn, ir-​romol ma jitħallewx jitilqu minn djarhom għal perijodu taʼ vistu taʼ madwar sitt xhur. Matul dak iż-​żmien, ma jistgħux jinħaslu, u saħansitra li jaħslu jdejhom qabel jew wara l-​ikel huwa pprojbit.

Drawwiet bħal dawn iġibu problemi, speċjalment għal romol Kristjani. Ix-​xewqa tagħhom biex jogħġbu lil Alla tqanqalhom jevitaw drawwiet li m’humiex f’armonija mat-​tagħlim tal-​Bibbja. (2 Korintin 6:14, 17) Talli ma taqbilx maʼ dawn id-​drawwiet, madankollu, armla għandha mnejn issofri persekuzzjoni. Saħansitra għandha mnejn ikollha taħrab biex issalva ħajjitha.

Nieħdu Miżuri Legali

B’mod għaqli l-​Bibbja tgħid: “Min hu bil-​għaqal jaħsibha tajjeb u jirnexxilu.” (Proverbji 21:5) Kap taʼ familja xi pjanijiet jistaʼ jagħmel? Fil-​biċċa l-​kbira tas-​soċjetajiet huwa possibbli li tagħmel testment jew tipprepara dokument li jistqarr kif għandha titqassam il-​propjetà taʼ dak li jkun f’każ li jmut. Dan jistaʼ jinkludi dettalji dwar l-​arranġamenti tal-​funeral. Id-​dokument jistaʼ wkoll jispeċifika dwar x’għandha (jew x’m’għandhiex) tagħmel il-​parti l-​oħra fiż-​żwieġ f’konnessjoni mad-​drawwiet tal-​funeral u l-​vistu.

Waħda mara li jisimha Leah mitilha żewġha fl-​1992. Hi tgħid: “Għandi ħamest itfal​—erbat ibniet u tifel. Żewġi dam marid għal xi żmien qabel ma miet. Imma saħansitra qabel ma marad, hu għamel testment li kien jgħid li dak kollu li jippossiedi jrid li jmur għandi u għand uliedna. Dan kien jinkludi flus taʼ l-​assigurazzjoni, rabaʼ, bhejjem, u dar. Hu ffirma t-​testment u tahuli. . . . Wara l-​mewt taʼ żewġi, il-​qraba riedu sehem mill-​wirt. Jien urejthom li żewġi kien xtara r-​rabaʼ bi flusu stess u li ma kellhom dritt jitolbu xejn. Meta raw it-​testment bil-​miktub, aċċettawh.”

Niddiskutu l-​Affarijiet mal-​Familja

Jistgħu jqumu xi problemi jekk individwu ma jitkellimx mal-​familja tiegħu dwar it-​twemmin u x-​xewqat tiegħu. Ikkunsidra l-​każ taʼ wieħed raġel li qrabatu insistew li d-​difna tiegħu kellha ssir fil-​villaġġ skond id-​drawwa lokali. Meta ħajjithom ġiet mhedda, l-​armla tiegħu u wliedha kienu mġegħlin iħallu l-​katavru maʼ qrabatu. Hi tilmenta: “Li kieku żewġi qal saħansitra lil wieħed miz-​zijiet jew mill-​kuġini tiegħu kif ried jindifen, kieku l-​familja ma kinitx tinsisti fuq il-​prattiċi tradizzjonali tagħhom tal-​funeral.”

F’xi soċjetajiet qbil bil-​kliem jorbot daqs dokument bil-​miktub. Din hi s-​sitwazzjoni f’xi partijiet ġo Sważiland, fejn ħafna għandhom twemmin li jinkuraġġixxi funeral u proċeduri tal-​vistu tradizzjonali. Billi jaf dan, Kristjan li jismu Isaac ġabar lil qrabatu flimkien, li ma kinux Xhieda taʼ Jehovah, u ddiskuta dwar dak li ried isir minnu wara l-​mewt. Qalilhom dwar min kellu jieħu xi affarijiet materjali speċifiċi, u spjega b’mod ċar kif kellu jsir il-​funeral tiegħu. Wara li miet, l-​affarijiet imxew skond ix-​xewqat tiegħu. Lil Isaac għamlulu difna Kristjana, u lil martu ħadu ħsiebha sew.

Ipproteġi l-​Familja Tiegħek

Dak li se tagħmel int biex tipproteġi l-​familja tiegħek f’każ li int tmut hija xi ħaġa persunali, imma wieħed Kristjan li jismu Edward jgħid: “Għandi polza taʼ l-​assigurazzjoni fuq il-​ħajja biex jibbenefikaw minnha t-​tmien membri tal-​familja tiegħi. Marti hija firmatarja fil-​kont bankarju tiegħi. Għalhekk, jekk immut, hi tkun tistaʼ tiġbed il-​flus mill-​kont. . . . Għamilt testment biex tibbenefika l-​familja tiegħi. Jekk immut, dak kollu li nħalli warajja se jkun għal marti u għal uliedi. It-​testment tiegħi għamiltu ħames snin ilu. Kien miktub minn avukat, u marti u ibni għandhom kopja. Fit-​testment tiegħi, speċifikajt li qrabati m’għandhomx jindaħlu fil-​funeral tiegħi. Jien nagħmel parti mill-​organizzazzjoni taʼ Jehovah. Għalhekk, saħansitra jekk jinzerta jkun hemm biss wieħed jew żewġ Xhieda li lesti jieħdu ħsieb il-​funeral tiegħi, dan ikun biżżejjed. Jien dan iddiskutejtu maʼ qrabati.”

F’ċertu sens, tkun qed tagħti għotja lill-​familja tiegħek meta tagħmel arranġamenti bħal dawn. M’għandniex xi ngħidu, li tippjana għall-​possibbiltà tal-​mewt m’huwiex xi kaxxa ċikkulatini jew xi bukkett fjuri. Madankollu, juri l-​imħabba tiegħek. Dan jagħti prova li int trid ‘tieħu ħsieb lil dawk tal-​familja tiegħek’ saħansitra meta ma tkunx għadek magħhom.

[Kaxxa/Stampa fpaġna 21]

Ġesù Għamel Provvediment għal Ommu

“Kien hemm wieqfa ħdejn is-​salib taʼ Ġesù ommu, oħt ommu, Marija taʼ Kleofa, u Marija taʼ Magdala. Mela kif Ġesù lemaħ lil ommu u lid-​dixxiplu li kien iħobb wieqaf ħdejha, qal lil ommu: ‘Mara, hawn hu ibnek.’ Mbagħad qal lid-​dixxiplu: ‘Hawn hi ommok.’ U minn dak il-​ħin id-​dixxiplu ħadha għandu.”—Ġwann 19:25-27.

[Stampa f’paġna 22]

Ħafna Kristjani b’attenzjoni jieħdu passi legali biex jipproteġu l-​familji tagħhom