In-Nagħaġ Oħra u l-Patt il-Ġdid
“Ulied il-frustier . . . , kull min iħares is-Sibt u ma jiksrux u jżomm sħiħ fil-patt tiegħi, lil dawn inwassalhom sal-muntanja mqaddsa tiegħi.”—ISAIJA 56:6, 7.
1. (a) Skond il-viżjoni taʼ Ġwanni, x’jiġi mwettaq waqt li l-irjieħ tal-ġudizzju taʼ Jehovah jkunu qed jiġu miżmumin? (b) Ġwanni liema kotra rimarkevoli ra?
FIR-RABAʼ viżjoni fil-ktieb t’Apokalissi, l-appostlu Ġwanni ra l-irjieħ distruttivi tal-ġudizzju taʼ Jehovah jiġu miżmumin waqt li l-issiġillar tal-membri kollha taʼ l-“Iżrael taʼ Alla” kien qed jintgħamel komplet. Dawn huma l-ewwel uħud li jiġu mberkin permezz taʼ Ġesù, il-parti prinċipali tan-nisel t’Abraham. (Galatin 6:16; Ġenesi 22:18; Apokalissi 7:1-4) F’dik l-istess viżjoni, Ġwanni ra “kotra kbira li ħadd ma jistaʼ jgħoddha, minn kull ġens u tribù, minn kull poplu u lsien . . . U għollew leħenhom u bdew jgħidu: ‘Is-salvazzjoni nafuha lil Alla tagħna li qiegħed fuq it-tron, u lill-Ħaruf.’” (Apokalissi 7:9, 10) Il-fatt li jgħidu, “Is-salvazzjoni nafuha . . . lill-Ħaruf,” juri li dawk tal-kotra kbira wkoll huma mberkin permezz tan-Nisel t’Abraham.
2. Il-kotra kbira meta bdiet tidher, u kif inhi identifikata?
2 Din il-kotra kbira ġiet rikonoxxuta lura fl-1935, u llum tgħodd iktar minn ħames miljuni. Billi jiġu mmarkati biex jibqgħu ħajjin wara t-tribulazzjoni l-kbira, il-membri tagħha se jiġu sseparati għall-ħajja taʼ dejjem meta Ġesù jifred “in-nagħaġ” mill-“mogħoż.” Il-Kristjani tal-kotra kbira huma fost in-“nagħaġ oħra” fit-tixbieha taʼ Ġesù dwar l-imqawel. Huma jittamaw li jgħixu għal dejjem fuq art magħmula ġenna.—Mattew 25:31-46; Ġwann 10:16; Apokalissi 21:3, 4.
3. Kristjani midlukin u nagħaġ oħra kif inhuma differenti f’konnessjoni mal-patt il-ġdid?
3 Fil-każ tal-144,000, it-tberik tal-patt t’Abraham jiġi amministrat permezz tal-patt il-ġdid. Bħala parteċipanti f’dan il-patt, huma jiġu “taħt il-qalb tajba mhix mistħoqqa” u ‘taħt il-liġi taʼ Kristu.’ (Rumani 6:15, NW; 1 Korintin 9:21) Għalhekk, il-144,000 membru taʼ l-Iżrael t’Alla biss ħadu b’mod xieraq mill-emblemi matul il-Mafkar tal-mewt taʼ Ġesù, u kien magħhom biss li Ġesù għamel il-patt tiegħu għal Saltna. (Luqa 22:19, 20, 29) Il-membri tal-kotra kbira m’humiex parteċipanti fil-patt il-ġdid. Madankollu, huma jassoċjaw maʼ l-Iżrael t’Alla u jgħixu magħhom fil-“pajjiż” tagħhom. (Isaija 66:8) Mela huwa raġonevoli li tgħid li huma wkoll jiġu taħt il-qalb tajba mhix mistħoqqa taʼ Jehovah u taħt il-liġi taʼ Kristu. Għalkemm m’humiex parteċipanti fil-patt il-ġdid, huma benefiċjarji tiegħu.
Il-‘Frustieri’ u l-“Iżrael taʼ Alla”
4, 5. (a) Skond Isaija, liema grupp kellu jimministra lil Jehovah? (b) Isaija 56:6, 7 kif inhu mwettaq fuq il-kotra kbira?
4 Il-profeta Isaija kiteb: “Ulied il-frustier li ntrabtu mal-Mulej biex jaqduh, u biex iħobbu isem il-Mulej, u jkunu qaddejja tiegħu, kull min iħares is-Sibt u ma jiksrux u jżomm sħiħ fil-patt tiegħi, lil dawn inwassalhom sal-muntanja mqaddsa tiegħi, u nferraħhom f’dar it-talb tiegħi; il-vittmi maħruqa u s-sagrifiċċji tagħhom ikunu jogħġbuni telgħin minn fuq l-artal tiegħi.” (Isaija 56:6, 7) F’Iżrael, dan kien ifisser li l-‘frustieri,’ dawk li ma kinux Iżraeliti, kellhom iqimu lil Jehovah—iħobbu lil ismu, jobdu l-kundizzjonijiet tal-patt tal-Liġi, iħarsu s-Sibt, u joffru sagrifiċċji fit-tempju, “dar it-talb” t’Alla.—Mattew 21:13.
5 Fi żmienna, ‘il-frustieri li ntrabtu mal-Mulej’ huma l-kotra kbira. Dawn jimministraw lil Jehovah fi sħubija maʼ l-Iżrael t’Alla. (Żakkarija 8:23) Huma joffru l-istess sagrifiċċji aċċettabbli bħalma jagħmlu l-Iżrael t’Alla. (Lhud 13:15, 16) Huma jqimu fit-tempju spiritwali t’Alla, “dar it-talb” tiegħu. (Qabbel Apokalissi 7:15.) Iħarsuh dawn is-Sibt taʼ kull ġimgħa? La l-midlukin u lanqas in-nagħaġ oħra m’huma kkmandati li jagħmlu dan. (Kolossin 2:16, 17) Madankollu, Pawlu qal lil Kristjani midlukin Lhud: “Għad baqaʼ mistrieħ tas-Sibt għall-poplu taʼ Alla. Għax min jidħol fil-mistrieħ taʼ Alla jistrieħ hu wkoll mix-xogħol kif Alla strieħ minn tiegħu.” (Lhud 4:9, 10) Dawk l-Ebrej daħlu fil-“mistrieħ tas-Sibt” meta ssottomettew ruħhom għall-“ġustizzja [“it-tjieba,” NW] taʼ Alla” u straħu milli jipprovaw jiġġustifikaw lilhom infushom b’xogħlijiet tal-Liġi. (Rumani 10:3, 4) Kristjani midlukin Ġentili jgawdu l-istess mistrieħ billi jissottomettu ruħhom għat-tjieba taʼ Jehovah. Il-kotra kbira jingħaqdu magħhom f’dak il-mistrieħ.
6. Nagħaġ oħra llum kif ipoġġu lilhom infushom taħt il-patt il-ġdid?
6 Iżjed minn hekk, nagħaġ oħra jpoġġu lilhom infushom taħt il-patt il-ġdid sewwa sew bħalma frustieri taʼ żmien l-antik poġġew lilhom infushom taħt il-patt tal-Liġi. B’liema mod? Mhux billi saru parteċipanti fih imma billi ssottomettew ruħhom għal-liġijiet assoċjati miegħu u bbenefikaw mill-arranġamenti tiegħu. (Qabbel Ġeremija 31:33, 34.) Bħall-imseħbin midlukin tagħhom, in-nagħaġ oħra għandhom il-liġi taʼ Jehovah miktuba ‘f’qalbhom.’ Huma jħobbu profondament u jobdu l-kmandamenti u l-prinċipji taʼ Jehovah. (Salm 37:31; 119:97) Bħall-Kristjani midlukin, huma jafuh lil Jehovah. (Ġwann 17:3) Xi ngħidu għaċ-ċirkonċiżjoni? Xi 1,500 sena qabel ma sar il-patt il-ġdid, Mosè ħeġġeġ lill-Iżraeliti: “Aħtnu mela qlubkom.” (Dewteronomju 10:16; Ġeremija 4:4) Għalkemm iċ-ċirkonċiżjoni obbligatorja fil-ġisem spiċċat mal-Liġi, kemm il-midlukin u kemm in-nagħaġ oħra jridu ‘jiġu ċirkonċiżi’ f’qalbhom. (Kolossin 2:11) Fl-aħħarnett, Jehovah jaħfer l-iżball tan-nagħaġ oħra fuq il-bażi tad-“demm tal-Patt” imxerred taʼ Ġesù. (Mattew 26:28; 1 Ġwann 1:9; 2:2) Alla ma jadottahomx bħala wlied spiritwali, bħalma jadotta lill-144,000. Imma hu fil-fatt jiddikjara twajbin lin-nagħaġ oħra, fis-sens li Abraham ġie ddikjarat twajjeb bħala l-ħabib t’Alla.—Mattew 25:46; Rumani 4:2, 3; Ġakbu 2:23.
7. Illum liema prospett jinfetaħ għal nagħaġ oħra li huma ddikjarati twajbin bħalma kien Abraham?
7 Fil-każ tal-144,000, li jiġu ddikjarati twajbin jiftaħ it-triq biex huma jkollhom it-tama li jaħkmu maʼ Ġesù fis-Saltna tas-sema. (Rumani 8:16, 17; Galatin 2:16) Fil-każ tan-nagħaġ oħra, li jiġu ddikjarati twajbin bħala l-ħbieb t’Alla jippermettilhom li jħaddnu t-tama taʼ ħajja taʼ dejjem f’art magħmula ġenna—jew billi jibqgħu ħajjin wara Armageddon bħala parti mill-kotra kbira jew permezz tal-‘qawmien mill-imwiet tat-tajbin.’ (Atti 24:15) Xi privileġġ li jkollna tama bħal din u li nkunu ħbieb tas-Sovran taʼ l-univers, u li ‘ngħammru fit-tinda [tiegħu]’! (Salm 15:1, 2) Iva, kemm il-midlukin u kemm in-nagħaġ oħra huma mberkin b’mod meraviljuż permezz taʼ Ġesù, in-Nisel t’Abraham.
Jum Akbar taʼ Espjazzjoni
8. X’kien iffigurat bil-quddiem bis-sagrifiċċji taʼ Jum l-Espjazzjoni taħt il-Liġi?
8 Meta kien qiegħed jiddiskuti l-patt il-ġdid, Pawlu fakkar lill-qarrejja tiegħu dwar Jum l-Espjazzjoni annwali taħt il-patt tal-Liġi. F’dak il-jum, ġew offruti sagrifiċċji separati—wieħed għat-tribù saċerdotali taʼ Levi u ieħor għat-12-il tribù li ma kinux qassisin. Dan ilu jiġi spjegat bħala li jagħti stampa bil-quddiem tas-sagrifiċċju l-kbir taʼ Ġesù li kellu jibbenefika kemm lill-144,000 bit-tama għas-sema u kemm lill-miljuni li għandhom tama għall-art.a Pawlu wera li f’dan it-twettiq jiġu amministrati l-benefiċċji tas-sagrifiċċju taʼ Ġesù permezz taʼ Jum l-Espjazzjoni akbar taħt il-patt il-ġdid. Bħala l-Qassis il-Kbir taʼ dan il-jum akbar, Ġesù ta l-ħajja perfetta tiegħu bħala sagrifiċċju taʼ espjazzjoni sabiex jikseb “fidwa għal dejjem” għall-bnedmin.—Lhud 9:11-24.
9. Peress li l-Kristjani Ebrej midlukin kienu fil-patt il-ġdid, huma x’setgħu jħaddnu?
9 Ħafna Kristjani Ebrej taʼ l-ewwel seklu kienu għadhom “imħeġġa għal-Liġi [Mosajka].” (Atti 21:20) Allura, b’mod xieraq, Pawlu fakkarhom: “[Ġesù] hu medjatur taʼ patt ġdid, testment ġdid, biex, wara li seħħet il-mewt għall-fidwa tal-ħtijiet li saru fi żmien il-patt taʼ qabel, dawk li huma msejjħa minn Alla jiksbu l-wirt taʼ dejjem li hu wegħedhom.” (Lhud 9:15) Il-patt il-ġdid ħeles lill-Kristjani Ebrej mill-patt il-qadim, li kien jikxef kemm kienu midinbin. Grazzi għall-patt il-ġdid, huma setgħu jħaddnu “l-wirt taʼ dejjem [tas-sema] li hu wegħedhom.”
10. Dawk midlukin u nagħaġ oħra għal xiex jirringrazzjawh lil Alla?
10 “Kull min . . . jemmen fl-Iben” se jibbenefika mis-sagrifiċċju bħala rahan. (Ġwann 3:16, 36) Pawlu qal: “Kristu . . . offra lilu nnifsu darba biss biex jitgħabba bid-dnubiet taʼ kulħadd, għad jerġaʼ jidher darb’oħra, mhux biex ineħħi d-dnubiet, imma biex isalva lil dawk li qegħdin jistennewh bil-ħerqa “[ifittxuh bis-serjetà,” NW].” (Lhud 9:28) Illum, dawk li qegħdin ifittxu lil Ġesù bis-serjetà jinkludu lill-Kristjani midlukin mill-Iżrael t’Alla li għadhom ħajjin u lill-miljuni li jifformaw il-kotra kbira, li wkoll għandhom wirt taʼ dejjem. Iż-żewġ klassijiet jirringrazzjaw lil Alla għall-patt il-ġdid u għall-barkiet li jagħtu l-ħajja assoċjati miegħu, inkluż Jum l-Espjazzjoni akbar u l-ministeru tal-Qassis il-Kbir, Ġesù, fl-Iktar Qaddis tas-sema.
Biżlin fis-Servizz Sagru
11. B’kuxjenzi mnaddfin permezz tas-sagrifiċċju taʼ Ġesù, kemm dawk midlukin u kemm nagħaġ oħra x’jagħmlu bil-ferħ?
11 Fl-ittra tiegħu lil-Lhud, Pawlu enfasizza l-valur superjuri tas-sagrifiċċju taʼ Ġesù fl-arranġament tal-patt il-ġdid hekk kif jitqabbel maʼ l-offerti għad-dnub taħt il-patt il-qadim. (Lhud 9:13-15) Is-sagrifiċċju aqwa taʼ Ġesù kapaċi “jnaddaf il-kuxjenza tagħkom mill-għemil mejjet biex taqdu [‘tagħtu servizz sagru,’ NW] lil Alla ħaj!” Għall-Kristjani Ebrej, l-‘għemejjel mejtin’ inkludew il-“ħtijiet li saru fi żmien il-patt taʼ qabel.” Għall-Kristjani llum, dawn jinkludu dnubiet li saru fil-passat li għalihom intweriet l-indiema vera, u li Alla ħafer. (1 Korintin 6:9-11) B’kuxjenza mnaddfa, il-Kristjani midlukin qegħdin ‘jaqdu [‘jagħtu servizz sagru,’ NW] lil Alla ħaj.’ Hekk ukoll il-kotra kbira. Billi naddfu l-kuxjenzi tagħhom “fid-demm tal-Ħaruf,” huma jinsabu fit-tempju spiritwali kbir t’Alla, “lejl u nhar jaqduh [“jagħtuh servizz sagru,” NW].”—Apokalissi 7:14, 15.
12. Kif nuru li għandna “fidi sħiħa”?
12 Barra minn dan, Pawlu qal: “Ejjew nersqu b’qalb sinċiera u b’fidi sħiħa, bi qlubna mnaddfin minn kuxjenza ħażina u l-ġisem tagħna maħsul b’ilma safi.” (Lhud 10:22) Kif nistgħu nuru li aħna għandna “fidi sħiħa”? Pawlu ħeġġeġ lill-Kristjani Lhud: “Inżommu sħiħ fl-istqarrija qawwija tat-tama tagħna, għax taʼ kelmtu huwa dak li għamlilna l-wegħda. Naraw kif nistgħu nħajjru lil xulxin għall-imħabba u għall-għemil tajjeb. Ma ninqatgħux mill-laqgħat tagħna flimkien, kif ħadu d-drawwa jagħmlu xi wħud; agħmlu l-qalb lil xulxin; u dan wisq aktar għandkom tagħmluh, aktar ma taraw li qiegħed joqrob il-Jum.” (Lhud 10:23-25) Jekk il-fidi tagħna hija ħajja, aħna wkoll m’aħniex se ‘ninqatgħu mil-laqgħat tagħna flimkien.’ Se nsibu għaxqa f’li nħajru lil ħutna u f’li huma jħajru lilna għall-imħabba u l-għemejjel tajbin u f’li nkunu msaħħin għax-xogħol vitali li niddikjaraw it-tama tagħna, kemm jekk hija għall-art u kemm jekk għas-sema.—Ġwann 13:35.
Il-“Patt taʼ Dejjem”
13, 14. Il-patt il-ġdid b’liema modi huwa għal dejjem?
13 X’jiġri meta t-tama taʼ dawk taʼ l-aħħar mill-144,000 tiġi mwettqa? Il-patt il-ġdid m’huwiex se jibqaʼ japplika? F’dak iż-żmien, fl-art ma se jkun baqaʼ ebda membru mill-Iżrael t’Alla. Il-parteċipanti kollha fil-patt se jkunu maʼ Ġesù ‘fis-Saltna taʼ Missieru.’ (Mattew 26:29) Imma aħna niftakru l-kliem taʼ Pawlu fl-ittra tiegħu lil-Lhud: ‘Alla tas-sliem, li bis-saħħa tad-demm tal-patt taʼ dejjem qajjem mill-imwiet lir-Ragħaj il-kbir tan-nagħaġ.’ (Korsiv tagħna.) (Lhud 13:20; Isaija 55:3) Il-patt il-ġdid f’liema sens huwa għal dejjem?
14 L-ewwelnett, kuntrarju għall-patt tal-Liġi, dan qatt ma se jiġi ssostitwit. It-tieni, ir-riżultati tax-xogħol li wettaq huma permanenti, saħansitra bħalma hu d-dritt taʼ Ġesù li jsaltan. (Qabbel Luqa 1:33 maʼ l-1 Korintin 15:27, 28, KŻ.) Is-Saltna tas-sema għandha post etern fl-iskopijiet taʼ Jehovah. (Apokalissi 22:5) U t-tielet, nagħaġ oħra se jkomplu jibbenefikaw mill-arranġament tal-patt il-ġdid. Matul ir-Renju t’Elf Sena taʼ Kristu, bnedmin leali se jkomplu “lejl u nhar jaqduh [“jagħtuh servizz sagru,” NW] fit-tempju tiegħu;” sewwa sew bħalma qed jagħmlu issa. Jehovah m’huwiex se jfakkarhom id-dnubiet li għamlu fil-passat, li kienu ġew maħfurin fuq il-bażi tad-“demm tal-Patt” taʼ Ġesù. Huma se jkomplu jgawdu waqfa taʼ tjieba bħala ħbieb taʼ Jehovah, u l-liġi tiegħu se tkun għadha miktuba fi qlubhom.
15. Iddeskrivi r-relazzjoni li Jehovah se jkollu maʼ l-adoraturi tiegħu fuq l-art fid-dinja l-ġdida.
15 Dwar dawn il-qaddejja umani, se jkun jistaʼ Jehovah jgħid: ‘Jien Alla tagħhom, u huma l-poplu tiegħi’? Iva. “Hu jgħammar magħhom, u huma jkunu l-poplu tiegħu, u Alla nnifsu jkun magħhom.” (Korsiv tagħna.) (Apokalissi 21:3) Huma se jsiru “l-kamp tal-qaddisin,” rappreżentanti fuq l-art tal-“Belt l-għażiża,” l-għarusa tas-sema taʼ Ġesù Kristu. (Apokalissi 14:1; 20:9; 21:2) Dan kollu se jkun possibbli minħabba l-fidi tagħhom fid-“demm [imxerred] tal-Patt” taʼ Ġesù u s-sottomissjoni tagħhom lejn is-slaten u qassisin tas-sema, li meta kienu fuq l-art kienu l-Iżrael t’Alla.—Apokalissi 5:10.
16. (a) Liema possibbiltajiet jistennew lil dawk li se jiġu rxoxtati fuq l-art? (b) Liema barkiet se jiġu fit-tmiem taʼ l-elf sena?
16 Xi ngħidu għall-mejtin li jiġu rxoxtati fuq l-art? (Ġwann 5:28, 29) Huma wkoll se jiġu mistednin biex “jitbierku” permezz taʼ Ġesù, Nisel Abraham. (Ġenesi 22:18) Huma wkoll se jkollhom iħobbu l-isem taʼ Jehovah, jimministrawlu, joffru sagrifiċċji aċċettabbli, u jagħtu servizz sagru fid-dar tiegħu taʼ talb. Dawk li jagħmlu hekk se jidħlu fil-mistrieħ t’Alla. (Isaija 56:6, 7) Sa tmiem l-elf sena, kulmin ikun leali se jkun laħaq il-perfezzjoni umana permezz taʼ l-imministrar taʼ Ġesù Kristu u l-144,000 qassisin sħabu. Huma se jkunu twajbin, mhux sempliċement iddikjarati twajbin bħala ħbieb t’Alla. Se ‘jerġgħu jieħdu l-ħajja,’ billi jkunu kompletament ħelsin mid-dnub u l-mewt li wirtu mingħand Adam. (Apokalissi 20:5; 22:2) X’barka se tkun din! Mill-perspettiva tagħna llum, donnu li x-xogħol saċerdotali taʼ Ġesù u l-144,000 se jkun imbagħad ġie mwettaq. Il-barkiet taʼ Jum l-Espjazzjoni akbar se jkunu ġew applikati bis-sħiħ. Iktar minn hekk, Ġesù se “jerħi s-saltna f’idejn Alla l-Missier.” (1 Korintin 15:24) Se jkun hemm test finali għall-umanità, u mbagħad Satana u d-demonji tiegħu se jiġu meqrudin għal dejjem.—Apokalissi 20:7, 10.
17. Meta nqisu x’ferħ hemm jistenniena, kull wieħed u waħda minna x’għandna nkunu ddeterminati li nagħmlu?
17 Il-“patt taʼ dejjem” liema rwol, jekk ikun hemm, se jkollu f’dik l-era eċċitanti li se tibda f’dak iż-żmien? Dak Alla biss jafu. Dak li Jehovah rrivela s’issa huwa biżżejjed għall-preżent. Iħallina b’ħalqna miftuħ. Aħseb ftit—ħajja taʼ dejjem bħala parti mis-“smewwiet ġodda u art ġdida”! (2 Pietru 3:13) Jalla xejn ma jdgħajjef ix-xewqa tagħna li nirtu dik il-wegħda. Li nieqfu sodi jistaʼ ma jkunx faċli. Pawlu qal: “Teħtieġu s-sabar biex tagħmlu r-rieda taʼ Alla, u tiksbu dak li hu wiegħed.” (Lhud 10:36) Ftakar, iżda, li kwalunkwe problema li trid tiġi megħluba, kwalunkwe oppożizzjoni li trid tiġi mirbuħa, ma hija xejn ħdejn il-ferħ li qed jistenniena. (2 Korintin 4:17) Għaldaqstant, jalla ħadd minna ma jkun “minn dawk li jerġgħu lura, biex nintilfu.” Minflok, jalla nuru li aħna “minn dawk li jemmnu, biex insalvaw.” (Lhud 10:39) Jalla lkoll kemm aħna jkollna fiduċja sħiħa f’Jehovah, dak Alla tal-pattijiet, għall-barka eterna taʼ kull wieħed u waħda minna.
[Nota taʼ taħt]
a Ara l-ktieb Survival Into a New Earth, kapitlu 13, ippubblikat mill-Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Fhimt?
◻ Minbarra Kristjani midlukin, min iżjed qed jiġi mbierek permezz tan-nisel t’Abraham?
◻ F’li jiġu mberkin permezz tal-patt il-ġdid, in-nagħaġ oħra kif inhuma bħal proseliti taħt il-patt il-qadim?
◻ In-nagħaġ oħra kif inhuma mberkin permezz taʼ l-arranġament taʼ Jum l-Espjazzjoni akbar?
◻ Pawlu, lill-patt il-ġdid għala sejjaħlu l-“patt taʼ dejjem”?
[Kaxxa f’paġna 21]
Servizz sagru fit-tempju
Il-kotra kbira tqim flimkien mal-Kristjani midlukin fil-bitħa taʼ l-art tat-tempju spiritwali kbir taʼ Jehovah. (Apokalissi 7:14, 15; 11:2) M’hemm ebda raġuni li nikkonkludu li huma qegħdin f’xi Bitħa separata tal-Ġentili. Meta Ġesù kien fuq l-art, kien hemm Bitħa tal-Ġentili fit-tempju. Madankollu, fil-pjanti mnebbħin b’mod divin tat-tempji taʼ Salamun u taʼ Eżekjel, ma kien hemm ebda provvediment għal Bitħa tal-Ġentili. Fit-tempju taʼ Salamun, kien hemm bitħa fuq barra fejn l-Iżraeliti u l-proseliti, irġiel u nisa, kienu jqimu flimkien. Dan huwa l-mudell profetiku tal-bitħa fuq l-art tat-tempju spiritwali, fejn Ġwanni ra l-kotra kbira tagħti servizz sagru.
Madankollu, il-qassisin u l-Leviti biss setgħu jidħlu fil-bitħa taʼ ġewwa, fejn kien hemm l-artal il-kbir; il-qassisin biss setgħu jidħlu fil-Qaddis; u l-qassis il-kbir biss setaʼ jidħol fl-Iktar Qaddis. Huwa mifhum li l-bitħa taʼ ġewwa u l-Qaddis jagħtu stampa bil-quddiem tal-kundizzjoni spiritwali unika tal-Kristjani midlukin fuq l-art. U l-Iktar Qaddis jagħti stampa tas-sema nnifsu, fejn il-Kristjani midlukin jirċievu ħajja immortali flimkien mal-Qassis il-Kbir tagħhom tas-sema.—Lhud 10:19, 20.
[Stampa f’paġna 23]
Meta nqisu l-ferħ li hemm jistenniena, ejjew ‘nemmnu biex insalvaw’