Minn Faqar Estrem għall-Akbar Rikkezzi
KIF RAKKONTAT MINN MANUEL DE JESUS ALMEIDA
Jien twelidt f’Ottubru taʼ l-1916, l-iżgħar wieħed fost 17-il tifel u tifla. Disgħa minn ħuti l-kbar kienu mietu minħabba mard u malnutrizzjoni, u għalhekk jien qatt ma kont nafhom. It-tmienja li bqajna, għexna mal-ġenituri tagħna f’raħal żgħir viċin Porto, fil-Portugall.
ID-DAR umli tagħna kienet tikkonsisti minn salott u kamra tas-sodda waħda. L-ilma għax-xorb konna niħduh minn bir kważi nofs kilometru ’l bogħod minna, u l-faċilitajiet għat-tisjir kienu primittivi.
Malli ħuti s-subien il-kbar kienu fiżikament kapaċi, bdew jaħdmu fl-għelieqi tal-qamħ. Il-qligħ tagħhom kien t’għajnuna sabiex jipprovdi ftit ikel għall-familja. Bl-għajnuna tagħhom jien kont l-uniku tifel li rċivejt ftit skola. Għalkemm ħajjitna kienet diffiċli, konna leali għall-aħħar lejn il-Knisja Kattolika, billi konna nittamaw li b’xi mod jew ieħor dan se jkun t’għajnuna għal ħajjitna.
Matul ix-xahar taʼ Mejju, il-knisja kellha dik li jsejħulha n-novena. Għal disat ijiem konsekuttivi, konna mmorru kull fil-għodu kmieni lejn il-knisja waqt li jkun għadu d-dlam. Hemmhekk konna nitolbu, għaliex konna nemmnu li dan se jġibilna barka mingħand Alla. Konna naħsbu wkoll li l-qassis kien raġel qaddis, ir-rappreżentant t’Alla. Imma, maż-żmien, il-ħarsa tagħna nbidlet.
Tfittxija għal xi Ħaġa Aħjar
Meta nqasna li nħallsu t-taxxa tal-knisja, il-qassis ma ta l-ebda konsiderazzjoni għad-diffikultajiet finanzjarji estremi tagħna. Dan skuraġġiena. L-impressjoni tiegħi dwar il-knisja nbidlet radikalment, u għalhekk meta kelli 18-il sena ddeċidejt li nħalli lill-familja tiegħi sabiex infittex jekk hemmx xi ħaġa aħjar fil-ħajja mix-xogħol fl-għelieqi u t-tilwim mal-knisja. Fl-1936 wasalt f’Lisbona, il-belt kapitali tal-Portugall.
Hemmhekk iltqajt maʼ Edminia. Għalkemm kont inħossni mqarraq mir-reliġjon, aħna mxejna skond id-drawwa u żżewwiġna fil-Knisja Kattolika. Imbagħad, fl-1939 bdiet it-Tieni Gwerra Dinjija, u l-Portugall iġġieled man-naħa taʼ l-Alleati. Matul il-gwerra, jien kont nieħu ħsieb 18-il maħżen, u f’ġurnata waħda biss konna nibagħtu sa 125 trakk mimlijin b’materjal tal-gwerra.
L-orruri tal-gwerra flimkien maʼ l-involviment kbir tal-Knisja Kattolika effettwawni bil-kbir. Kont naħseb, ‘Imma Alla tassew li jimpurtah mill-umanità? Kif għandna nqimuh?’ Snin wara, fl-1954, wieħed raġel anzjan li kien membru tax-Xhieda taʼ Jehovah, kellimni rigward xi mistoqsijiet li kelli. Din il-konversazzjoni biddlitli ħajti kollha.
Kommoss mit-Tama tal-Bibbja
Dan ir-raġel twajjeb, Joshua, spjegali li s-Saltna t’Alla hija l-unika soluzzjoni għall-problemi tad-dinja u li l-paċi u s-sigurtà se jiġu realizzati biss permezz tal-ħakma tas-Saltna. (Mattew 6:9, 10; 24:14) Jien ħadt gost ħafna b’dak li qalli, imma ma tantx kont ħerqan biex naċċetta l-ispjegazzjonijiet tiegħu minħabba l-esperjenza li kelli qabel tar-reliġjon. Meta offrieli biex jistudja l-Bibbja miegħi, jien aċċettajt bil-kundizzjoni li ma jitlobnix flus u li ma jkellimnix fuq politika. Hu aċċetta, waqt li assigurani li dak li kien qed joffrili kien b’xejn.—Apokalissi 22:17.
Il-fiduċja tiegħi f’Joshua malajr kibret. Għalhekk, jien staqsejtu għal xi ħaġa li kont ilni nixtieqha minn mindu kont żagħżugħ. “Huwa possibbli li jkolli l-kopja persunali tiegħi tal-Bibbja?” Wara li ksibtha, kemm fraħt meta qrajt għall-ewwel darba mill-Kelma tal-Ħallieq tagħna stess wegħdi bħal: “Alla nnifsu jkun magħhom [maʼ l-umanità], Alla tagħhom. Hu jixxuttalhom kull demgħa minn għajnejhom: ma jkunx hemm iżjed mewt, anqas biki jew għajat jew tbatija ma jkun hemm iżjed, għax għabu l-ħwejjeġ taʼ qabel”!—Apokalissi 21:3, 4.
Il-wegħdi tal-Bibbja dwar it-tneħħija tal-faqar u l-mard kienu taʼ faraġ għalija b’mod partikulari. Ir-raġel leali Eliħu qal dwar Alla: “Jagħtihom ikel bil-kotra.” (Ġob 36:31) U taħt il-ħakma twajba tas-Saltna t’Alla, il-Bibbja tgħid, “ħadd minn min jgħammar hemm ma jgħid: ‘Jien marid.’” (Isaija 33:24) X’interess kollu mħabba għandu Alla Jehovah fl-umanità! Kemm kiber l-interess tiegħi fil-wegħdi tiegħu!
L-ewwel darba li attendejt laqgħa tax-Xhieda taʼ Jehovah kienet fis-17 t’April, 1954. Kienet laqgħa speċjali—iċ-ċelebrazzjoni tal-Mafkar tal-mewt taʼ Kristu. Minn dakinhar ’l hawn, kont dejjem regulari fl-attendenza għal-laqgħat. Malajr bdejt naqsam l-affarijiet tajbin li kont qed nitgħallem m’oħrajn. Dak iż-żmien fil-Portugall, kien ikollna piknik kull xahar ħdejn xatt il-baħar, u mbagħad kien ikollna magħmudija. Sebaʼ xhur wara li Joshua kellimni għall-ewwel darba, jien iddedikajt lili nnifsi lil Alla Jehovah u ssimbolizzajt dan bil-magħmudija taʼ l-ilma fl-oċean.
Kmieni fl-1954, kien hemm biss madwar mitt Xhud fil-Portugall kollu. B’hekk, kien hemm bżonn kbir għal irġiel biex jieħdu t-tmexxija tax-xogħol taʼ l-ippridkar f’idejhom. Jien għamilt progress spiritwali mgħaġġel, u malajr tawni xi responsabbiltajiet ġewwa l-kongregazzjoni. Fl-1956, ġejt maħtur bħala qaddej tal-kongregazzjoni, kif kien jissejjaħ l-indokratur li jippresiedi dak iż-żmien, fit-tieni kongregazzjoni tax-Xhieda taʼ Jehovah f’Lisbona. Illum, hemm iktar minn mitt kongregazzjoni f’din il-belt u fis-subborgi tagħha.
Ibbenefikajt Billi Wrejt l-Ospitalità
Avolja jien u Edminia konna limitati finanzjarjament, il-bieb tagħna kien dejjem miftuħ għal ħutna l-Kristjani. Fl-1955 wieħed pijunier, kif jissejħu l-evanġelizzaturi full-time tax-Xhieda taʼ Jehovah, waqaf fil-Portugall hu u sejjer minn daru fil-Brażil lejn l-Assemblea internazzjonali “Saltna Trijonfanti” fil-Ġermanja. Minħabba problemi taʼ trasport, hu qagħad id-dar tagħna għal xahar, u kemm ibbenefikajna spiritwalment miż-żjara tiegħu!
Dak iż-żmien viżitaturi oħrajn li qagħdu d-dar tagħna kienu jinkludu membri tal-familja tal-kwartieri ġenerali tax-Xhieda taʼ Jehovah fi Brooklyn, New York, bħal Hugo Riemer u sieħbu Charles Eicher. Huma kienu jieklu magħna u jagħtu taħditiet lill-aħwa Portugiżi. Bħal flieles li għadhom kemm faqqsu b’munqarhom miftuħ, hekk konna ħerqanin għal dawk il-loqom spiritwali kollhom sugu li pprovdewlna aħwa bħal dawn.
Indokraturi li jivvjaġġaw tax-Xhieda taʼ Jehovah wkoll kienu joqogħdu fid-dar tagħna matul iż-żjajjar tagħhom. Viżitatur memorabbli fl-1957 kien Álvaro Berecochea, l-indokratur tal-fergħa tal-Marokk, li kien ġie inkarigat biex iżur il-Portugall bl-iskop li jinkuraġġixxi lill-aħwa. Hu attenda għall-istudju tal-ktieb fid-dar tagħna, u aħna insistejna li jibqaʼ magħna sakemm idum fil-Portugall. Ġejna mberkin ħafna u mtlejna spiritwalment matul iż-żjara tiegħu li damet xahar, waqt li Álvaro mtela fiżikament bit-tisjir tajjeb taʼ l-għażiża tiegħi Edminia.
Faqar estrem, bħal dak li esperjenzajt fit-tfulija tiegħi, jistaʼ jħalli impressjoni qawwija f’dak li jkun. Madankollu, bdejt napprezza li iktar ma nagħtu lil Jehovah u lill-qaddejja leali tiegħu, iktar iberikna. Dan il-fatt baqaʼ jimpressjonani ripetutament hekk kif konna nuru l-ospitalità maʼ dawk kollha li stajna.
Fil-konvenzjoni tagħna f’Porto fl-1955, kien sar avviż dwar il-konvenzjoni internazzjonali tax-Xhieda taʼ Jehovah li kellha tinżamm fil-Yankee Stadium fil-belt taʼ New York fl-1958. Tpoġġiet kaxxa għall-kontribuzzjonijiet f’kull Sala tas-Saltna tal-pajjiż—li dak iż-żmien kienu tassew ftit—biex tingħata iktar għajnuna finanzjarja biex jintbagħtu delegati Portugiżi għall-konvenzjoni. Tistaʼ timmaġina l-ferħ tagħna meta jien u marti ntgħażilna biex inkunu fost dawn id-delegati? X’ferħ kbir ħassejna meta żorna l-kwartieri ġenerali dinjin tax-Xhieda taʼ Jehovah fi Brooklyn waqt li konna fl-Istati Uniti għall-konvenzjoni!
Nissaportu l-Persekuzzjoni
Fl-1962, ix-xogħol taʼ l-ippridkar tax-Xhieda taʼ Jehovah ġie projbit fil-Portugall, u l-missjunarji—inkluż Eric Britten, Domenick Piccone, Eric Beveridge, u n-nisa tagħhom—tkeċċew. Wara dan, ma ħallewniex inżommu l-laqgħat tagħna fis-Swali tas-Saltna, u għalhekk konna nagħmluhom bil-moħbi fi djar privati; u lanqas kien possibbli iktar li jkollna konvenzjonijiet kbar fil-Portugall. Għalhekk, kienet ir-responsabbiltà tiegħi li nagħmel arranġamenti biex ħutna l-Kristjani jkollhom trasport sabiex jattendu konvenzjonijiet bħal dawn f’pajjiżi oħrajn.
Ma kinitx xi ħaġa faċli li nirranġa għal numru kbir taʼ Xhieda biex jivvjaġġaw lejn pajjiżi oħrajn. Madankollu, l-isforz kien vallapena, meta nikkunsidra l-benefiċċji spiritwali meraviljużi li l-aħwa Portugiżi kienu rċivew. X’esperjenza li tibni kienet għalihom li jattendu konvenzjonijiet fl-Isvizzera, fl-Ingilterra, fl-Italja, u fi Franza! Konvenzjonijiet bħal dawn ipprovdewlhom ukoll opportunità biex iġibu lura xi letteratura fil-pajjiż. Matul dawk is-snin, tlabna kemm-il darba biex niġu reġistrati bħala organizzazzjoni reliġjuża fil-Portugall, imma dawn it-talbiet kollha ġew rifjutati.
Wara li l-missjunarji tkeċċew fil-bidu taʼ l-1962, il-pulizija sigrieta bdiet tħarrax il-kampanja tagħha biex twaqqaf ix-xogħol taʼ l-ippridkar tagħna. Għexieren t’aħwa rġiel u nisa ġew arrestati u meħuda l-qorti. Rapporti dokumentati dwar xi wħud minn dawn il-ġrajjiet ġew pubblikati f’din ir-rivista u fir-rivista li tmur id f’id magħha Awake!a
Fost dawk li ntbagħtu l-ħabs minħabba l-ippridkar kien hemm pijunier li kont jien li introduċejtlu l-aħbar tajba tas-Saltna t’Alla. Peress li l-pulizija sabu l-indirizz tiegħi maʼ l-affarijiet tiegħu, bagħtu għalija u interrogawni.
Iktar tard, żewġ aġenti tal-pulizija żaru d-dar tiegħi. Huma kkonfiskaw l-għajnuniet għall-istudju tiegħi tal-Bibbja kif ukoll 13-il kopja tal-Bibbja. Huma baqgħu jissikkawni, billi rritornaw madwar sebaʼ darbiet wara xulxin biex ifittxu fid-dar tagħna. Kull darba, kienu jibbombardjawna bil-mistoqsijiet.
Diversi drabi kienu jsejħuli biex nixhed f’isem ix-Xhieda sħabi f’każi fil-qorti. Għalkemm ma kellix ħafna edukazzjoni sekulari, Jehovah tani “għerf li kull min ikun kontra tagħkom ma jkunx jistaʼ jiqaflu jew imerih.” (Luqa 21:15) F’okkażjoni minnhom, l-imħallef tant stagħġeb bix-xiehda tiegħi li staqsieni x’edukazzjoni kont irċivejt. Dawk kollha li kienu fl-awla tal-qorti bdew jidħqu meta jien għedt li kont għamilt erbaʼ snin biss skola.
Hekk kif żdiedet il-persekuzzjoni, in-numru taʼ dawk li wieġbu għall-messaġġ tas-Saltna żdied ukoll. B’hekk, minn inqas minn 1,300 Xhud fil-Portugall fl-1962 żdiedu għal iktar minn 13,000 sa l-1974! Sadanittant, f’Mejju taʼ l-1967, ġejt mistieden biex naqdi bħala indokratur li jivvjaġġa. F’dan ix-xogħol jien żort xi kongregazzjonijiet tax-Xhieda taʼ Jehovah biex insaħħaħhom spiritwalment.
Ingawdi l-Akbar Rikkezzi
F’Diċembru taʼ l-1974, kelli l-privileġġ li nkun involut fir-reġistrazzjoni li llegalizzat ix-xogħol tax-Xhieda taʼ Jehovah fil-Portugall. Is-sena taʼ wara, jien u marti sirna membri tal-familja taʼ Betel tax-Xhieda taʼ Jehovah f’Estoril. Ġejt ukoll maħtur biex naqdi bħala membru tal-Kumitat tal-Fergħa tal-Portugall.
X’ferħ kien li nara x-xogħol taʼ l-ippridkar jikber fil-Portugall u fit-territorji li kienu taħt is-superviżjoni tal-fergħa tagħna! Dawn jinkludu l-Angola, l-Azores, Kap Verde, Madejra, u San Tomè u Prinċipe. Kemm kien kommoventi li matul is-snin nara lil missjunarji mill-Portugall jintbagħtu biex jaqdu f’dawn il-pajjiżi, fejn intwera interess tremend fil-messaġġ tas-Saltna. Immaġina l-ferħ tagħna issa li għandna iktar minn 88,000 proklamatur tas-Saltna f’dawn il-pajjiżi, inkluż iktar minn 47,000 fil-Portugall! L-attendenza għall-Mafkar f’dawn il-pajjiżi fl-1998 qabżet il-245,000, meta tqabbilha maʼ inqas minn 200 fl-1954, meta sirt Xhud.
Jien u Edminia naqblu b’qalbna kollha mas-salmista tal-Bibbja li qal li “jum wieħed fit-tempju tiegħek [taʼ Jehovah] aħjar minn elf jum f’post ieħor.” (Salm 84:11 [Salm 84:10, NW]) Meta mmur lura fil-ħsieb lejn il-bidu umli tiegħi u nqabblu mar-rikkezzi spiritwali li ilni ngawdi minn dakinhar ’l hawn, jien inħossni bħall-profeta Isaija: “Mulej, Alla tiegħi int; nfaħħrek u nsebbaħ lil ismek, għaliex għamilt ħwejjeġ taʼ l-għaġeb . . . Għax inti kenn għall-imsejken, kenn għall-fqir.”—Isaija 25:1, 4.
[Nota taʼ taħt]
a Ara l-Awake! tat-22 taʼ Mejju, 1964, paġni 8-16, u The Watchtower taʼ l-1 t’Ottubru, 1966, paġni 581-92.
[Stampi f’paġna 24]
Fuq: Ħuna Almeida f’Lisbona waqt li kien qed ixandar l-arranġament biex jintbagħtu delegati għall-konvenzjoni taʼ New York fl-1958
In-nofs: Jikkonduċi replika taʼ laqgħa tal-qaddejja fl-Assemblea Internazzjonali “Paċi fl-Art” f’Pariġi
Taħt: Karozzi tal-linja mikrijin qed ilestu għal konvenzjoni distrettwali fi Franza
[Stampa f’paġna 25]
Jikkonduċi l-qima taʼ kull fil-għodu fil-fergħa tal-Portugall
[Stampa f’paġna 25]
Il-fergħa tal-Portugall, dedikata fl-1988
[Stampa f’paġna 26]
It-taħditiet taʼ ħuna Hugo Riemer inkuraġġewna meta ġie jżurna mill-Betel taʼ Brooklyn
[Stampa f’paġna 26]
Maʼ marti