L-​Evanġelji—Id-​Dibattitu Jkompli

Huma minnhom ir-​rakkonti taʼ l-​Evanġelju dwar it-​twelid taʼ Ġesù Kristu?

Tassew għamel id-​Diskors taʼ fuq il-​Muntanja?

Veru li ġie rxoxtat?

Qal hu fil-​fatt: “Jiena hu t-​Triq, il-​Verità u l-​Ħajja”?—Ġwann 14:6.

KWISTJONIJIET bħal dawn qed jiġu diskussi minn xi 80 studjuż f’seminar dwar Ġesù, li mill-​1985 ’l hawn qed jinżamm darbtejn fis-​sena. Dan il-​grupp taʼ studjużi jwieġeb għal mistoqsijiet bħal dawn b’mod mhux tas-​soltu. Il-​parteċipanti fis-​seminar jivvotaw għal kull ħaġa li hemm fl-​Evanġelji li jingħad li qalha Ġesù. Bil-​kulur aħmar jindikaw li l-​istqarrija saret tassew minn Ġesù, filwaqt li bir-​roża jfissru li l-​istqarrija tixbah lil xi ħaġa li forsi qalha Ġesù. Il-​griż juri li l-​ħsieb għandu mnejn ikun simili għal dak taʼ Ġesù, iżda ma kienx hu li għamel l-​istqarrija. L-​iswed huwa negattiv għalkollox, billi jindika li l-​istqarrija kienet frott tat-​tradizzjoni li ġiet wara.

B’dan il-​metodu, il-​parteċipanti fis-​seminar dwar Ġesù warrbu fil-​ġenb l-​erbaʼ mistoqsijiet li tqajmu fil-​bidu. Infatti, ivvotaw bl-​iswed għal 82 fil-​mija tal-​kliem li fl-​Evanġelji jingħad li qalu Ġesù. Fil-​fehma tagħhom, 16 fil-​mija biss mir-​rakkonti dwar Ġesù fl-​Evanġelji u kitbiet oħrajn jidhru li huma awtentiċi.

Din m’hijiex l-​ewwel darba li l-​Evanġelji ġew kritikati b’dan il-​mod. Attakk wieħed li sar fuq l-​Evanġelji kien fl-​1774, bil-​pubblikazzjoni taʼ manuskritt taʼ 1,400 paġna wara l-​mewt taʼ l-​awtur, Hermann Reimarus, professur fil-​lingwi Orjentali f’Hamburg, il-​Ġermanja. F’dan ix-​xogħol, Reimarus jitfaʼ dubji serji dwar jekk l-​Evanġelji humiex tabilħaqq fatti storiċi. Il-​konklużjonijiet tiegħu kienu bbażati fuq analisi tal-​lingwa u fuq il-​kontradizzjonijiet li donnhom jeżistu fl-​erbaʼ rakkonti taʼ l-​Evanġelju dwar il-​ħajja taʼ Ġesù. Minn dakinhar ’l hawn, il-​kritiċi taʼ spiss esprimew id-​dubji tagħhom dwar jekk l-​Evanġelji humiex awtentiċi, u b’hekk sa ċertu punt waqqgħu l-​fiduċja tal-​pubbliku f’dawn il-​kitbiet.

Il-karatteristika komuni taʼ dawn l-​istudjużi hija li huma jħarsu lejn ir-​rakkonti taʼ l-​Evanġelju li għandna f’idejna llum, bħala stejjer reliġjużi vvintati minn diversi individwi. Is-​soltu mistoqsijiet imqajmin minn studjużi dubjużi huma: Setaʼ t-​twemmin tagħhom wassal lill-​kittieba taʼ l-​erbaʼ rakkonti taʼ l-​Evanġelju biex iżejnu xi ftit dak li fil-​fatt ġara? Ġew huma mġagħlin b’dak li kien qed jiġri fil-​komunità Kristjana bikrija biex jaddattaw l-​istorja taʼ Ġesù jew inkella biex iżidu magħha? Liema partijiet mill-​Evanġelji x’aktarx li huma rapporti sinċieri u mhux ħrejjef ivvintati?

In-nies li kibru f’soċjetà atea jew inkella f’waħda li m’għadhiex iktar dominata mir-​reliġjon jemmnu li l-​Bibbja—inkluż l-​Evanġelji—hija ktieb mimli leġġendi u ħrejjef. Jerġaʼ oħrajn iħossuhom diżgustati bl-​istorja tal-​Kristjaneżmu, storja mimlija tixrid taʼ demm, oppressjoni, firda, u kondotta mill-​agħar. Nies bħal dawn ma jaraw l-​ebda raġuni għala għandhom jagħtu kas taʼ xi kitba li hija meqjusa sagra fil-​Kristjaneżmu. Huma jħossu li jekk dawn il-​kitbiet wasslu biex jipproduċu reliġjon ipokrita, dawn ma jistgħu jkunu xejn ħlief ħrejjef bla sugu.

Int x’taħseb? Għandek int tħalli xi studjużi li jiddubitaw fl-​Evanġelji jqanqlu fik dubji simili? Meta l-​kittieba taʼ l-​Evanġelji jiġu akkużati li vvintaw il-​ħrejjef, għandek int tħalli dan jeffettwalek il-​fiduċja tiegħek f’dawn il-​kitbiet? Għandu l-​mod mill-​agħar kif aġixxa l-​Kristjaneżmu matul is-​sekli jġagħlek tiddubita li l-​Evanġelji huma taʼ min jafdahom? Nistidnuk biex teżamina xi ftit mill-​fatti.

[Stampa f’paġna 4]

L-​Evanġelji huma ħrejjef jew fatti?

[Sors taʼ l-​istampi]

Ġesù Miexi fuq il-​Baħar/The Doré Bible Illustrations/Dover Publications

[Sors taʼ l-​istampa f’paġna 3]

Sfond, paġni 3-5 u 8: Bil-​korteżija taʼ Freer Gallery of Art, Smithsonian Institution, Washington, D.C.