Bijografija

Determinata li Nibqaʼ Naqdi lill-​Ħallieq Tiegħi

KIF RAKKONTATA MINN CONSTANCE BENANTI

Kollox ġara tassew malajr! Fi żmien sitt ijiem, Camille, it-​tifla tagħna taʼ 22 xahar, qabadha deni qawwi u mietet. Ma flaħtx għan-​niket tiegħi. Xtaqt immut ukoll. Alla għala ppermetta ħaġa bħal din? Ħassejtni mħawda.

Il-​ĠENITURI tiegħi emigraw minn Castellammare del Golfo, belt fi Sqallija, l-​Italja. Huma ġew fil-​belt taʼ New York, fejn twilidt jien fit-​8 taʼ Diċembru, 1908. Il-​familja tagħna kienet magħmula minn missieri u ommi u t-​tmint itfal tagħhom, ħames subien u tlett ibniet.a

Fl-1927, missieri, Santo Catanzaro, beda jattendi l-​laqgħat taʼ grupp żgħir taʼ Studenti tal-​Bibbja, kif kienu jissejħu dak iż-​żmien ix-​Xhieda taʼ Ġeħova. Giovanni De Cecca, ħu Taljan li kien jaqdi fil-​kwartieri ġenerali (imsejħin Betel) fi Brooklyn, New York, kien jagħmel il-​laqgħat fl-​inħawi tagħna, qrib New Jersey. Maż-​żmien, missieri beda jippriedka u daħal fis-​servizz full-time, u kompla f’dan ix-​xogħol sakemm miet fl-​1953.

Meta ommi kienet għadha żgħira, hi riedet tidħol soru, imma l-​ġenituri tagħha ma ħallewhiex. Għall-​ewwel, jien ġejt influwenzata minn ommi biex ma nistudjax il-​Bibbja maʼ missieri. Però, ma domtx ma bdejt narah jinbidel. Hu sar iktar kalm, ħlejju, u kien hemm iktar paċi fil-​familja. Dan għoġobni.

Sadanittant, jien iltqajt maʼ Charles, raġel taʼ l-​età tiegħi li kien twieled fi Brooklyn. Il-​familja tiegħu, bħal tiegħi, kienet ġiet minn Sqallija. Ma domniex ma tgħarrasna, u wara li ġie lura missieri mill-​konvenzjoni tax-​Xhieda taʼ Ġeħova f’Columbus, Ohio fl-​1931, aħna żżewwiġna. Fi żmien sena, twieldet it-​tifla tagħna Camille. Meta mietet ma stajtx insib faraġ. Ġurnata minnhom, Charles kien qed jibki u qalli: “Camille kienet it-​tifla tiegħi daqskemm kienet tiegħek. Għala ma nkomplux għaddejjin b’ħajjitna, u nfarrġu lil xulxin?”

Naċċettaw il-​Verità tal-​Bibbja

Charles fakkarni li missieri kien tkellem dwar it-​tama taʼ l-​irxoxt fit-​taħdita li ta fil-​funeral taʼ Camille. “Int tassew temmen fl-​irxoxt?” staqsejtu jien.

“Iva, nemmen!” wieġeb hu. “Għala ma nfittxux iktar dwar x’tgħid il-​Bibbja?”

Dak il-​lejl ma stajtx norqod. Fis-​sitta taʼ fil-​għodu, qabel ma missieri telaq għax-​xogħol, mort u għedtlu li jien u Charles ridna nistudjaw il-​Bibbja. Hu tgħidx kemm ħa pjaċir u għannaqni. Ommi, li kienet għadha fis-​sodda, semgħetna nitkellmu. Hi staqsietni x’kien ġara. “Xejn,” għedtilha. “Jien u Charles sempliċement iddeċidejna li nistudjaw il-​Bibbja.”

“Aħna lkoll għandna bżonn nistudjaw il-​Bibbja,” wieġbet hi. Għalhekk, ilkoll kemm aħna, inkluż ħuti—il-​11 li aħna—bdejna nistudjaw flimkien bħala familja.

L-istudju tal-​Bibbja farraġni, u bil-​mod il-​mod in-​niket u t-​taħwid li kelli f’moħħi nbidlu f’tama. Sena wara, fl-​1935, jien u Charles bdejna naqsmu l-​veritajiet tal-​Bibbja m’oħrajn. Fi Frar taʼ l-​1937, wara li smajna taħdita fil-​kwartieri ġenerali fi Brooklyn li wriet biċ-​ċar is-​sinifikat Skritturali tal-​magħmudija bl-​ilma, aħna tgħammidna f’lukanda fil-​viċin flimkien maʼ ħafna oħrajn. Jien ħadt dan il-​pass mhux biss għax kont qed nittama li xi darba nerġaʼ nara lil binti, imma wkoll għaliex xtaqt naqdi lill-​Ħallieq tagħna li sirt naf u nħobb.

Nidħlu fil-​Ministeru Full-Time

Meta kont nitkellem m’oħrajn dwar dak li tgħallimt kont inħoss ferħ u sodisfazzjon, speċjalment minħabba li f’dak iż-​żmien ħafna kienu jwieġbu għall-​messaġġ tas-​Saltna u jagħtu sehemhom f’li jxandruh. (Mattew 9:37) Fl-​1941, jien u Charles sirna pijunieri, kif jissejħu l-​ministri full-time tax-​Xhieda taʼ Ġeħova. Ftit żmien wara, aħna xtrajna karavan, u Charles ħalla l-​fabbrika tal-​qliezet li kellha l-​familja tagħna f’idejn ħija Frank. Ftit wara, kellna ferħa kbira meta rċivejna ittra biex tgħarrafna li konna ġejna inkarigati bħala pijunieri speċjali. Fil-​bidu, aħna qdejna fi New Jersey, u iktar tard ġejna mibgħutin fl-​istat taʼ New York.

Fl-1946, waqt konvenzjoni f’Baltimore, Maryland, intlabna nattendu laqgħa fejn kien hemm rappreżentanti speċjali tax-​Xhieda taʼ Ġeħova. Hemmhekk iltqajna maʼ Nathan H. Knorr u Milton G. Henschel. Huma kellmuna dwar ix-​xogħol missjunarju u, b’mod partikulari, dwar ix-​xogħol taʼ l-​ippridkar fl-​Italja. Huma stidnuna biex nikkunsidraw il-​possibbiltà li nattendu l-​Iskola taʼ Gilgħad (Watchtower Bible School of Gilead).

“Aħsbuha,” qalulna, “imbagħad agħtuna risposta.” Wara li ħriġna mill-​uffiċċju, jien u Charles ħarisna lejn xulxin, dorna lura, u dħalna dritt lura fl-​uffiċċju. “Aħna ħsibna dwarha,” għednielhom. “Lesti għal Gilgħad.” Għaxart ijiem wara, konna qed nattendu s-​sebaʼ klassi taʼ Gilgħad.

Ix-xhur li fihom ġejna mħarrġin qatt ma se ninsewhom. L-​iktar affarijiet li impressjonawna b’mod partikulari kienu l-​paċenzja u l-​imħabba taʼ l-​għalliema, għaliex kienu qed jippreparawna għad-​diffikultajiet li konna se niltaqgħu magħhom fil-​qasam tal-​lingwa barranija. Wara li ggradwajna f’Lulju taʼ l-​1946, ġejna inkarigati biex immorru nippridkaw għal ftit żmien fil-​belt taʼ New York, fejn kien hemm popolazzjoni kbira taʼ Taljani. Imbagħad waslet il-​ġurnata eċċitanti! Fil-​25 taʼ Ġunju, 1947, aħna tlaqna lejn l-​Italja, l-​inkarigu missjunarju tagħna.

Nibdew Nissetiljaw fl-​Inkarigu Tagħna

Aħna vvjaġġajna fuq vapur li qabel kien jintuża għal skopijiet militari. Wara 14-il ġurnata fuq il-​baħar, aħna waqafna fil-​port Taljan taʼ Ġenova. Il-​belt kienet għadha effettwata mit-​tieni gwerra dinjija li kienet spiċċat biss sentejn qabel. Per eżempju, l-​istazzjon tal-​ferrovija lanqas ħġieġa waħda ma kellu minħabba l-​bombi li niżlu. Minn Ġenova, aħna tlaqna b’ferrovija tal-​merkanzija lejn Milan, fejn kien hemm dar tal-​missjunarji u l-​uffiċċju tal-​fergħa.

Il-kundizzjonijiet li konna ngħixu fihom wara l-​gwerra fl-​Italja kienu miżeri ħafna. Kienu qed isiru sforzi biex jittellaʼ l-​bini mill-​ġdid, imma l-​faqar kien mifrux maʼ kullimkien. F’qasir żmien, żviluppajt problema serja tas-​saħħa. Skond tabib wieħed, qalbi tant kienet f’kundizzjoni ħażina li ħaseb li kien ikun aħjar għalija li mmur lura l-​Istati Uniti. Jien grata għall-​fatt li l-​konklużjoni tiegħu kienet ħażina. Wara 58 sena, jien għadni naqdi fl-​inkarigu tiegħi fl-​Italja.

Wara biss ftit snin li konna ilna naqdu fl-​inkarigu tagħna, ħuti fl-​Istati Uniti riedu jipprovdulna karozza. Imma Charles b’qalb tajba rrifjuta l-​offerta tagħhom, deċiżjoni li jien stajt nifhimha sew. Safejn konna nafu aħna, l-​ebda Xhud fl-​Italja ma kellu karozza dak iż-​żmien, u Charles ħass li kien aħjar li aħna nżommu l-​istess livell t’għajxien bħal dak taʼ ħutna l-​Kristjani. Kien biss fl-​1961 li ġibna karozza żgħira.

L-​ewwel Sala tas-​Saltna tagħna f’Milan kienet f’kantina bl-​art mingħajr madum. Ma kienx hemm kamra tal-​banju, u l-​uniku ilma li kont tara kien ikun taħt saqajna meta kienet tagħmel ix-​xita. Kellna wkoll il-​kumpanija taʼ ġrieden żgħar jiġru ’l hemm u ’l hawn. Kien hemm żewġ bozoz li kienu jipprovdulna d-​dawl matul il-​laqgħat tagħna. Minkejja dawn l-​inkonvenjenzi, kien inkuraġġanti li tara wħud sinċieri jiġu għal-​laqgħat tagħna u eventwalment jingħaqdu magħna fil-​ministeru.

Esperjenzi Bħala Missjunarji

Darba minnhom ħallejna l-​ktejjeb Peace​—Can It Last? maʼ wieħed raġel. Hekk kif konna se nitilqu, il-​mara tiegħu, Santina, waslet mgħobbija bix-​xiri. Kienet daqsxejn irrabjata, u bdiet tgħid li minħabba li kellha tmint itfal bniet x’tieħu ħsieb ma kellhiex ħin għalina. Meta rġajt żort lil Santina, żewġha ma kienx id-​dar, u hi kienet qed taħdem is-​suf. “M’għandix ħin nismaʼ,” qalet hi. “U fuq kollox, ma nafx naqra.”

Tlabt lil Ġeħova f’qalbi, u mbagħad staqsejtha jekk stajtx inħallasha biex taħdimli flokk għal żewġi. Ħmistax wara, kelli l-​flokk, u jien u Santina bdejna nistudjaw il-​Bibbja regolarment bl-​għajnuna tal-​ktieb “The Truth Shall Make You Free.” Santina tgħallmet taqra, u minkejja l-​oppożizzjoni taʼ żewġha, hi għamlet progress u tgħammdet. Ħamsa mill-​bniet tagħha saru Xhieda, u Santina għenet ukoll lil ħafna oħrajn biex jaċċettaw il-​verità tal-​Bibbja.

F’Marzu taʼ l-​1951, flimkien maʼ żewġ missjunarji oħra​—Ruth Cannonb u Loyce Callahan, li iktar tard iżżewġet lil Bill Wengert​—ġejna trasferiti lejn Brescia, fejn ma kienx hemm Xhieda. Aħna sibna appartament bl-​għamara, imma xahrejn wara, is-​sid riedna nitilqu fi żmien 24 siegħa. Peress li ma kienx hemm Xhieda oħra f’dawk l-​inħawi, ma kellna l-​ebda għażla ħlief li mmorru f’lukanda, fejn qgħadna għal kważi xahrejn.

L-ikel tagħna kien limitat: kafè u pasti għall-​kolazzjon, frott u galletti bil-​ġobon għal nofsinhar, u frott u galletti bil-​ġobon għal fil-​għaxija. Minkejja l-​inkonvenjenzi, aħna konna verament imberkin. Maż-​żmien, sibna appartament żgħir, u għat-​tifkira tal-​mewt taʼ Ġesù fl-​1952, attendew 35 persuna fil-​kamra ż-​żgħira li konna nużaw bħala Sala tas-​Saltna.

Inkampaw maʼ l-​Isfidi

Matul dak iż-​żmien, il-​kleru xorta kien għad għandu qawwa kbira fuq in-​nies. Per eżempju, waqt li konna qed nippridkaw fi Brescia, xi subien ġew imqabbdin mill-​qassis biex jitfgħulna l-​ġebel. Minkejja dan, maż-​żmien, 16-il persuna bdew jistudjaw il-​Bibbja magħna u fi żmien qasir kollha saru Xhieda. U min kien hemm fosthom? Wieħed mis-​subien li kienu heddewna li jitfgħulna l-​ġebel! Issa hu qed jaqdi bħala anzjan f’waħda mill-​kongregazzjonijiet fi Brescia. Fl-​1955, meta tlaqna minn Brescia, 40 pubblikatur tas-​Saltna kienu qed jieħdu sehem fix-​xogħol taʼ l-​ippridkar.

Wara dan, qdejna għal tliet snin f’Leghorn (Livorno), fejn ħafna mix-​Xhieda kienu nisa. Dan kien ifisser li bħala aħwa nisa, aħna ridna nieħdu ħsieb ir-​responsabbiltajiet tal-​kongregazzjoni li normalment huma inkarigati lill-​irġiel. Imbagħad morna Ġenova, fejn konna bdejna fil-​bidu, 11-il sena qabel. Sa dakinhar, kien hemm biss kongregazzjoni waħda. Is-​Sala tas-​Saltna kienet fl-​ewwel sular tal-​bini fejn kellna l-​appartament tagħna.

Hekk kif wasalna Ġenova, jien bdejt studju maʼ mara li żewġha qabel kien boxer u kien jieħu ħsieb gym tal-​boxing. Il-​mara għamlet progress spiritwali u ma damitx ma saret oħtna Kristjana. Madankollu, ir-​raġel tagħha kien jopponi u baqaʼ jagħmel hekk għal żmien twil. Imbagħad hu beda jmur il-​laqgħat maʼ martu. Minflok ma kien jidħol is-​sala, hu kien joqgħod bil-​qiegħda barra jismaʼ. Iktar tard, wara li tlaqna minn Ġenova, sirna nafu li hu talab għal studju tal-​Bibbja. Maż-​żmien, hu tgħammed u sar indokratur Kristjan dħuli. Hu baqaʼ leali sa mewtu.

Jien studjajt il-​Bibbja wkoll maʼ mara li kienet għarusa lil wieħed pulizija. Għall-​bidu, hu wera ftit interess, imma wara li żżewġu l-​attitudni tiegħu nbidlet. Hu kien jopponiha u hi waqfet tistudja. Meta iktar tard reġgħet bdiet tistudja l-​Bibbja, żewġha heddidha u qalilha li jekk xi darba kien se jsibna nistudjaw, hu kien se joqtolna t-​tnejn li aħna. Imma hi għamlet progress spiritwali u saret Xhud mgħammda. M’għandniex xi ngħidu, hu qatt ma qatilna. Fil-​fatt, xi snin wara, meta kont qed nattendi assemblea f’Ġenova, xi ħadd avviċinani minn warajja, għattieli għajnejja b’idejh, u staqsieni jekk stajtx naqtaʼ min kien. Ma stajtx ma nibkix meta rajt lir-​raġel taʼ dik il-​mara. Wara li għannaqni, hu qalli li kien issimbolizza d-​dedikazzjoni tiegħu lil Ġeħova u li kien tgħammed dakinhar stess!

Mill-1964 sa l-​1972, kelli l-​privileġġ li mmur maʼ Charles meta kien iżur lill-​kongregazzjonijiet ħalli jibnihom spiritwalment. Aħna qdejna kważi fit-​tramuntana taʼ l-​Italja kollha​—fil-​Piemonte, fil-​Lombardija, u fil-​Liguria. Imbagħad erġajna bdejna naqdu bħala pijunieri ħdejn Firenze u iktar tard f’Vercelli. Fl-​1977 kien hemm biss kongregazzjoni waħda f’Vercelli, imma meta tlaqna fl-​1999, kien hemm tliet kongregazzjonijiet. Dik is-​sena jien għalaqt 91 sena, u ġejna mħeġġin biex immorru fid-​dar missjunarja f’Ruma, bini żgħir u sabiħ fi nħawi iktar kwieti.

Okkażjoni Oħra taʼ Dwejjaq

F’Marzu taʼ l-​2002, Charles, li dejjem kellu saħħtu tajba, marad ħabta u sabta. Saħħtu marret għall-​agħar sakemm miet fil-​11 taʼ Mejju, 2002. Għal 71 sena bkejna flimkien matul żminijiet koroh u fraħna flimkien meta rċivejna barkiet. Il-​mewt tiegħu kienet telfa kbira u mimlija niket għalija.

Ħafna drabi nġib quddiem għajnejja lil Charles liebes il-​ġlekk, il-​qalziet, u l-​kappell tiegħu tas-​snin tletin. Nara t-​tbissima tiegħu, jew bħallikieku nkun qed nismaʼ d-​daħqa familjari tiegħu. Bl-​għajnuna taʼ Ġeħova u grazzi għall-​imħabba taʼ ħafna aħwa rġiel u nisa Kristjani għeżież, għadu qed jirnexxili nissaporti dan iż-​żmien ikrah. Qed nistenna bil-​ħerqa dak iż-​żmien meta se nerġaʼ nara lil Charles.

Inkompli fis-​Servizz Tiegħi

L-​aħjar ħaġa li qatt kelli f’ħajti kienet is-​servizz lill-​Ħallieq tiegħi. Matul is-​snin, jien ‘ippruvajt u rajt kemm hu tajjeb il-​Mulej.’ (Salm 34:9 [34:​8, NW]) Ħassejt l-​imħabba tiegħu u esperjenzajt kemm jieħu ħsiebi. Għalkemm tlift it-​tarbija tiegħi, Ġeħova tani ħafna tfal spiritwali—imxerrdin maʼ l-​Italja kollha—li ġabu ferħ lili u lilu.

L-iktar ħaġa li nħobb nagħmel hi li nitkellem m’oħrajn dwar il-​Ħallieq tiegħi. Huwa għalhekk li jien għadni nippriedka u nikkonduċi studji tal-​Bibbja. Kultant jiddispjaċini li ma nistax nagħmel iktar minħabba saħħti. Imma nirrealizza li Ġeħova jaf il-​limitazzjonijiet tiegħi u li hu jħobbni u japprezza dak li nistaʼ nagħmel. (Marku 12:42) Jien nistinka biex napplika l-​kliem taʼ Salm 146:2: “Nfaħħar il-​Mulej tul ħajti kollha; ngħanni lil Alla tiegħi kemm indum ħaj.”c

[Noti taʼ taħt]

[Stampa f’paġna 13]

Camille

[Stampa f’paġna 14]

Fil-​ġurnata tat-​tieġ tagħna, 1931

[Stampa f’paġna 14]

Ommi, li għall-​bidu ma kinitx interessata, qablet li aħna lkoll għandna nistudjaw il-​Bibbja

[Stampa f’paġna 15]

Maʼ Ħuna Knorr fil-​gradwazzjoni taʼ Gilgħad, fl-​1946

[Stampa f’paġna 17]

Maʼ Charles ftit qabel mewtu