“Isem li M’Għandux Jitlissen”?
IL-MONUMENT Gateway Arch li jinsab max-xatt tax-xmara St. Louis, f’Missouri, huwa għoli 192 metru u hu l-ogħla wieħed fl-Istati Uniti. Ħdejn naħa waħda tal-monument hemm knisja mhix daqshekk għolja li tissejjaħ il-Katidral il-Qadim.
Meta jiddeskrivi l-karatteristiki taʼ l-arkitettura tad-daħla tal-knisja, il-ktejjeb The Story of the Old Cathedral, pubblikat mill-knisja, jgħid: “Fuq il-portiku hemm frontun mill-isbaħ li f’nofsu hemm miktub bl-Ebrajk u b’ittri kbar lewn id-deheb l-isem li m’għandux jitlissen t’Alla.” Bħalma juri r-ritratt, l-erbaʼ ittri Ebrajċi יהוה (JĦWH), jew it-Tetragrammaton, li jirrappreżentaw l-isem divin, jidhru b’mod ċar.
Meta nbena l-katidral fl-1834, dawk tad-djoċesi taʼ St. Louis milli jidher ħassew li l-isem bil-forma taʼ l-erbaʼ ittri Ebrajċi għandu jkollu post prominenti. Imma, allura, l-isem divin għala hu meqjus bħala li “m’għandux jitlissen”?
In-New Catholic Encyclopedia tispjega x’seħħ ftit wara li l-Lhud ġew lura mill-eżilju tagħhom f’Babilonja fis-sitt seklu Q.E.K. Din tgħid: “L-isem Jaħweh [it-Tetragrammaton bil-vokali miżjudin] beda jitqies b’riverenza speċjali, u bdiet id-drawwa li minflok l-isem titpoġġa l-kelma ADONAJ [Mulej] jew ELOĦIM [Alla]. . . . Maż-żmien, din id-drawwa wasslet biex tintesa l-pronunzja korretta taʼ l-isem Jaħweh.” B’hekk, in-nies ma baqgħux jużaw l-isem t’Alla. Eventwalment, il-pronunzja eżatta tal-qedem intilfet u ma kienx għadu possibbli li jitlissen l-isem divin.
Għalkemm ma nistgħux inkunu ċerti dwar il-pronunzja eżatta taʼ l-isem t’Alla, l-importanti hu li meta nużaw dan l-isem nersqu qrib lejh. Tixtieq int li sħabek isejħulek “sinjur” jew “sinjura,” jew tippreferi li jsejħulek bl-isem persunali tiegħek? Anki jekk jitkellmu lingwa oħra u ma jippronunzjawx ismek eżatt kif suppost, xorta tippreferi li jsejħulek b’ismek, mhux hekk? L-istess huwa minnu dwar Alla. Hu jridna nużaw l-isem persunali tiegħu, Ġeħova.
Bil-Malti, il-pronunzja “Ġeħova” hija komuni. Mela ma taqbilx int li jkun xieraq għal dawk kollha li jħobbu lil Alla li jindirizzawh b’dan l-isem persunali, u b’hekk jersqu qrib lejh? “Ersqu qrib lejn Alla, u hu jersaq qrib lejkom,” tgħid il-Bibbja.—Ġakbu 4:8.