BIJOGRAFIJA
Għażilt Karriera maʼ Ġeħova
META kelli 16-il sena għażilt il-karriera li dejjem xtaqt. Imma Ġeħova offrieli karriera oħra. Kien qisu qed jgħidli: “Se nagħtik id-dehen u nistruwik dwar it-triq li għandek taqbad.” (Salm 32:8) Peress li għażilt il-karriera li offrieli Ġeħova gawdejt ħafna opportunitajiet sbieħ u barkiet, inkluż 52 sena naqdi fl-Afrika.
MILL-INGILTERRA GĦALL-AFRIKA
Twelidt fl-1935 f’Darlaston, parti mill-Ingilterra li tissejjaħ Black Country. Din tissejjaħ hekk minħabba d-duħħan iswed li kien joħroġ minn ħafna fabbriki li kien hemm. Meta kelli madwar erbaʼ snin, il-ġenituri tiegħi bdew jistudjaw il-Bibbja max-Xhieda taʼ Ġeħova. Imbagħad meta kelli xi 15-il sena kont ċert li din kienet il-verità, u għalhekk tgħammidt fl-1952 meta kelli 16-il sena.
Matul dak iż-żmien kont qed nistudja għall-segretarju u naħdem bħala apprentist għall-kumpanija kbira li kienet tagħmel għodda u parts għall-karozzi, u t-trejning li kont qed nieħu vera kien jogħġobni.
Indokratur li jivvjaġġa stidinni biex nibda nikkonduċi l-Istudju tal-Ktieb tal-Kongregazzjoni fil-laqgħa taʼ fost il-ġimgħa fil-kongregazzjoni tiegħi taʼ Willenhall. Għalhekk, kelli nieħu deċiżjoni importanti, imma kont bejn ħaltejn x’se nagħmel. Dak ż-żmien kont nattendi l-laqgħat maʼ żewġ kongregazzjonijiet. Matul il-ġimgħa kont nattendi mal-kongregazzjoni li kienet qrib ix-xogħol tiegħi fi Bromsgrove, li kienet madwar 32 kilometru ’l bogħod mid-dar. U fil-weekends kont immur mal-kongregazzjoni tal-ġenituri tiegħi f’Willenhall.
Minħabba li ridt ngħin l-organizzazzjoni taʼ Ġeħova aċċettajt li nagħmel dak li qalli l-indokratur li jivvjaġġa, minkejja li dan kien ifisser li kelli nitlaq ix-xogħol li kont inħobb. Imma qatt ma ddispjaċieni li ħallejt lil Ġeħova jiggwidani fil-ħajja tiegħi għax b’hekk gawdejt ħajja mill-isbaħ.
Fil-kongregazzjoni taʼ Bromsgrove ltqajt maʼ oħt gustuża jisimha Anne, li kienet tħobb ħafna lil Ġeħova. Iżżewwiġna fl-1957, u flimkien kellna ħafna inkarigi differenti fis-servizz taʼ Ġeħova. Pereżempju, qdejna bħala pijunieri regulari, pijunieri speċjali, ix-xogħol tal-ivvjaġġar, u f’Betel. Fil-ħajja tiegħi, Anne ġabitli ħafna ferħ.
Fl-1966 konna ferħanin ħafna li ġejna mistidnin biex nattendu t-42 klassi taʼ Gilegħad. Wara l-iskola ngħatajna l-inkarigu li mmorru naqdu fil-Malawi, fejn in-nies t’hemmhekk huma magħrufin għall-ospitalità u l-qalb tajba tagħhom. Imma sfortunatament ma tantx domna hemmhekk.
NAQDU MATUL ŻMIEN DIFFIĊLI FIL-MALAWI
Il-Kaiser Jeep li użajna biex nagħmlu x-xogħol tal-ivvjaġġar fil-Malawi
Aħna wasalna l-Malawi fl-1 taʼ Frar tal-1967. Matul l-ewwel xahar qattajna ħafna ħin nistudjaw il-lingwa, imbagħad bdejna x-xogħol tal-ivvjaġġar biex inżuru s-circuits. Biex nivvjaġġaw kellna Kaiser Jeep li xi wħud kienu jaħsbu li bih tistaʼ tibqaʼ għaddej mix-xmajjar. Imma dan ma kienx minnu għax stajna ngħaddu biss meta l-ilma jkun baxx. Ġieli konna noqogħdu fi djar magħmulin mit-tajn bis-saqaf tal-qasab, u meta kienet tkun ix-xita konna nużaw il-plastik biex ma jqattarx l-ilma mis-saqaf. Għall-ewwel, l-inkarigu tagħna bħala missjunarji ma kienx faċli, imma x-xogħol konna nħobbuh!
F’April indunajt li l-gvern kien se jaqlgħalna l-problemi. Jien smajt lill-president tal-Malawi, Dr. Hastings Banda, jitkellem fuq ir-radju. Hu qal li x-Xhieda taʼ Ġeħova ma kinux qed iħallsu t-taxxa u li kienu qed jaqilgħu l-inkwiet lill-gvern. Bla dubju, dan ma kienx veru. Ilkoll kemm aħna konna nafu li r-raġuni kienet għax ma niħdux sehem fil-politika, speċjalment meta ma xtrajniex il-kards biex nuru li nappoġġaw partit politiku.
Sa Settembru, fil-gazzetta qrajna li l-president akkuża lill-aħwa li kienu qed jaqilgħu l-problemi maʼ kullimkien. Matul laqgħa politika, hu qal li l-gvern tiegħu kien se jwaqqaf l-attivitajiet tax-Xhieda taʼ Ġeħova. Dan ġara fl-20 t’Ottubru tal-1967. Ftit wara, uffiċjali tal-pulizija u uffiċjali tal-immigrazzjoni ġew l-uffiċċju tal-fergħa biex jagħlquh u keċċew lill-missjunarji mill-pajjiż.
Fl-1967, mal-missjunarji Jack u Linda Johansson, meta ġejna arrestati u mkeċċijin mill-Malawi
Wara tlett ijiem il-ħabs bagħtuna Mauritius, pajjiż taħt il-Brittanja. Però, l-awtoritajiet taʼ Mauritius ma ħallewniex nibqgħu hemm bħala missjunarji. Għalhekk, l-organizzazzjoni bagħtitna Rhodesia (illum iż-Żimbabwe). Meta wasalna hemm sibna uffiċjal tal-immigrazzjoni li kien pezza kustjoni u ma ħalliniex nidħlu fil-pajjiż. Hu qalilna: “Mela keċċewkom mill-Malawi, ma ħallewkomx toqogħdu f’Mauritius, u issa għax jaqblilkom ġejtu hawn.” Anne bdiet tibki. Kien bħallikieku ħadd ma ried jaċċettana! Dak il-ħin xtaqt nitlaq kollox u mmur lura l-Ingilterra. Fl-aħħar, l-awtoritajiet tal-immigrazzjoni ħallewna nagħmlu lejl l-uffiċċju tal-fergħa, bil-patt li l-għada nerġgħu mmorru lura fil-kwartieri ġenerali tagħhom. Aħna konna għajjenin ħafna, imma bqajna nafdaw f’Ġeħova. L-għada waranofsinhar ġrat xi ħaġa li ma konniex qed nistennew. Qalulna li nistgħu nibqgħu fiż-Żimbabwe. Ma ninsa qatt kif ħassejtni dakinhar—kont konvint li Ġeħova kien qed jiggwidana.
INKARIGU ĠDID—NAQDU LILL-MALAWI MIŻ-ŻIMBABWE
Fl-1968, maʼ Anne fil-Betel taż-Żimbabwe
Fl-uffiċċju tal-fergħa taż-Żimbabwe, xogħli kien fid-Dipartiment tas-Servizz għall-Malawi u l-Mozambique. L-aħwa fil-Malawi kienu qed jiġu ppersegwitati bl-aħrax. Parti mix-xogħol tiegħi kien li nagħmel it-traduzzjoni tar-rapporti li kienu jibagħtu l-indokraturi li jżuru l-kongregazzjonijiet fil-Malawi. Darba waħda bqajt naħdem sa tard filgħaxija, u meta bdejt naqra dwar il-vjolenza li l-aħwa kienu qed jgħaddu minnha bdejt nibki.a Imma fl-istess ħin kont inkuraġġit ħafna bil-lealtà, il-fidi, u s-sabar tagħhom.—2 Kor. 6:4, 5.
Aħna għamilna dak kollu li stajna biex inkunu ċerti li l-aħwa li kienu baqgħu fil-Malawi u dawk li ħarbu lejn il-Mozambique jkollhom il-letteratura. It-tim tat-traduzzjoni tal-lingwa Chichewa, l-iktar lingwa li jitkellmu n-nies fil-Malawi, intbagħat f’razzett kbir taʼ ħu fiż-Żimbabwe. Dan il-ħu b’qalb tajba bena djar u uffiċċju għalihom. Hemmhekk huma komplew jagħmlu x-xogħol importanti tat-traduzzjoni.
Għamilna arranġament biex l-indokraturi li jżuru l-kongregazzjonijiet fil-Malawi jattendu l-konvenzjoni tad-distrett bil-lingwa Chichewa li kienet issir kull sena fiż-Żimbabwe. Hemmhekk kienu jingħataw l-outlines tat-taħditiet, imbagħad huma kienu jużaw dawn l-outlines biex jagħtu taħditiet inkuraġġanti lill-aħwa fil-kongregazzjonijiet tal-Malawi. Sena minnhom, meta kienu qegħdin fiż-Żimbabwe, irnexxielna norganizzaw Skola tal-Ministeru tas-Saltna biex ninkuraġġuhom.
Nagħti taħdita biċ-Chichewa fil-konvenzjoni tal-lingwa Chichewa/Shona fiż-Żimbabwe
Fi Frar tal-1975, mort il-Mozambique biex niltaqaʼ max-Xhieda li kienu fil-kampijiet u li ħarbu mill-Malawi. Dawn l-aħwa kienu qed isegwu l-aħħar direzzjonijiet tal-organizzazzjoni taʼ Ġeħova, inkluż l-arranġament ġdid biex ikun hemm ġemgħa tal-anzjani. Dawn l-anzjani ġodda għamlu ħafna attivitajiet spiritwali, bħal pereżempju bdew jagħtu taħditiet pubbliċi, jiddiskutu l-iskrittura tal-jum u It-Torri tal-Għassa, u anki jagħmlu assembleat. Huma organizzaw il-kampijiet bħal meta ssir konvenzjoni. Kien hemm dipartimenti tat-tindif, tal-ikel, u tal-attendants. Dawk l-aħwa leali għamlu ħafna affarijiet bl-għajnuna taʼ Ġeħova, u wara li mort inżurhom, jien ħassejtni inkuraġġit ħafna.
Lejn l-aħħar tal-1970, l-uffiċċju tal-fergħa fiż-Żambja beda jieħu ħsieb l-aħwa fil-Malawi. Imma jien u ħafna oħrajn xorta bqajna naħsbu fl-aħwa tal-Malawi u nitolbu għalihom. Bħala membru tal-Kumitat tal-Fergħa fiż-Żimbabwe, kemm-il darba ltqajt mar-rappreżentanti tal-kwartieri ġenerali, flimkien maʼ aħwa responsabbli mill-Malawi, l-Afrika t’Isfel, u ż-Żambja. Kull darba li konna niltaqgħu konna niddiskutu l-istess mistoqsija, “X’nistgħu nagħmlu iktar għall-aħwa fil-Malawi?”
Maż-żmien, il-persekuzzjoni naqset. Aħwa li kienu ħarbu bdew imorru lura l-Malawi, u dawk li kienu baqgħu hemm beda jkollhom inqas persekuzzjoni. Pajjiżi li kienu fil-viċin bdew iħallu lix-Xhieda taʼ Ġeħova jippritkaw u jiltaqgħu flimkien, u neħħew ir-restrizzjonijiet li kienu għamlulhom. Fl-1991 fil-Mozambique ġara l-istess. Imma konna nistaqsu, ‘L-aħwa fil-Malawi meta kienu se jkunu jistgħu jaqdu lil Ġeħova bil-libertà?’
LURA L-MALAWI
Maż-żmien, is-sitwazzjoni politika fil-Malawi nbidlet, u fl-1993 il-gvern neħħa r-restrizzjonijiet li kellhom ix-Xhieda taʼ Ġeħova. Ftit wara dan kont qed nitkellem maʼ missjunarju, u staqsieni, “Se terġaʼ tmur lura l-Malawi?” Jien kelli 59 sena, u għalhekk għedtlu, “Le, issa kbirt!” Imma dakinhar stess irċivejna mingħand il-Ġemgħa li Tiggverna, u stidnuna biex nerġgħu mmorru lura l-Malawi.
Aħna konna nħobbuh l-inkarigu li kellna fiż-Żimbabwe, għalhekk din kienet deċiżjoni diffiċli ħafna għalina. Konna kuntenti ħafna hemmhekk u kellna ħbieb tal-qalb. Il-Ġemgħa li Tiggverna b’qalb tajba qaltilna li jekk nixtiequ nibqgħu fiż-Żimbabwe, stajna nagħmlu hekk. Kien iktar faċli għalina nagħżlu li nibqgħu hemm, imma ftakarna kif Abraham u Sara telqu d-dar komda li kellhom meta kienu kbar fl-età biex jobdu d-direzzjoni taʼ Ġeħova.—Ġen. 12:1-5.
Iddeċidejna li nsegwu d-direzzjoni li ngħatajna mill-organizzazzjoni taʼ Ġeħova, u fl-1 taʼ Frar 1995 morna lura l-Malawi, 28 sena wara li konna hemm għall-ewwel darba. Jien u żewġ aħwa oħra ntgħażilna biex inkunu fl-ewwel Kumitat tal-Fergħa u kellna ħafna x’nagħmlu biex norganizzaw l-attivitajiet spiritwali tax-Xhieda taʼ Ġeħova.
ĠEĦOVA HU DAK LI JKABBAR
X’barka li tara lil Ġeħova jkabbar ix-xogħol b’ritmu mgħaġġel! In-numru taʼ pubblikaturi malajr żdied. Fl-1993 kien hemm madwar 30,000, u sal-1998 żdiedu għal iktar minn 42,000.b Il-Ġemgħa li Tiggverna approvat pjanijiet biex ikun hemm uffiċċju tal-fergħa ġdid biex jieħu ħsieb l-ammont taʼ xogħol li kien qed jiżdied. Aħna xtrajna art taʼ 107 tomniet f’Lilongwe, u jien ġejt inkarigat biex naħdem fil-kumitat tal-kostruzzjoni.
Ħuna Guy Pierce, li kien membru tal-Ġemgħa li Tiggverna, għamel it-taħdita tad-dedikazzjoni għall-fergħa l-ġdida f’Mejju tal-2001. Iktar minn 2,000 Xhud attendew, li ħafna minnhom kienu ilhom mgħammdin għal iktar minn 40 sena. Dawn l-aħwa leali ssaportew persekuzzjoni ħarxa għal ħafna snin. Huma kienu foqra imma mhux spiritwalment, għax kellhom fidi soda u ħbiberija b’saħħitha maʼ Ġeħova. Dawn l-aħwa kienu ferħanin ħafna li issa setgħu jmorru jżuru l-Betel il-ġdida. Meta kienu qed iduru l-Betel bdew ikantaw l-għanjiet tas-Saltna bi stil Afrikan. Din kienet esperjenza tal-għaġeb u li ma se ninsieha qatt. Dan jurina li Ġeħova jbierek bil-kbir lil dawk li jibqgħu jissaportu l-provi.
Wara li tlesta x-xogħol taʼ kostruzzjoni tal-uffiċċju tal-fergħa, kont kuntent ħafna li bdejt nagħti taħditiet tad-dedikazzjoni għas-Swali tas-Saltna. Il-kongregazzjonijiet fil-Malawi bdew jibbenefikaw mill-arranġament tal-organizzazzjoni biex jibnu Swali tas-Saltna malajr f’postijiet fejn l-aħwa ma kellhomx flus. Qabel, xi kongregazzjonijiet kienu jiltaqgħu taħt tined magħmulin mis-siġar tal-ewkaliptu. L-aħwa kienu jużaw il-qasab biex jagħmlu s-soqfa, u t-tajn biex jagħmlu l-bankijiet ħalli jpoġġu fuqhom. Imma mbagħad, l-aħwa ħadmu iebes biex jagħmlu l-briks fil-fran li bnew huma stess u li bih bdew jibnu Swali tas-Saltna sbieħ. Però, huma xorta kienu jippreferu l-bankijiet mis-siġġijiet għax kien ikun hemm post għal persuna oħra!
Jien kont kuntent ħafna meta rajt kif Ġeħova għen lill-aħwa jsiru Kristjani maturi. Bqajt impressjonat bl-aħwa żgħażagħ Afrikani. Huma offrew biex jgħinu u tgħallmu malajr ħafna mit-trejning li ngħataw mill-organizzazzjoni taʼ Ġeħova u permezz tax-xogħol li għamlu. Dan għenhom biex ikunu jistgħu jieħdu ħsieb iktar responsabbiltajiet fil-Betel u fil-kongregazzjonijiet. Il-kongregazzjonijiet issaħħew ukoll permezz tal-indokraturi lokali ġodda li kienu jżuruhom. Ħafna minnhom kienu miżżewġin. Dawn il-koppji ddeċidew li f’din is-sistema ma jkollhomx tfal ħalli jkunu jistgħu jagħmlu iktar għal Ġeħova, minkejja li fil-kultura tagħhom dan mhuwiex normali.
KUNTENT BID-DEĊIŻJONIJIET LI ĦADT
Maʼ Anne fil-Betel tal-Ingilterra
Wara 52 sena l-Afrika, beda jkolli problemi taʼ saħħa. Il-Ġemgħa li Tiggverna aċċettat is-suġġeriment tal-Kumitat tal-Fergħa biex nerġgħu mmorru l-Ingilterra. Ma xtaqniex nitilqu l-inkarigu li tant konna nħobbu, imma issa li kbirna fl-età l-familja taʼ Betel fl-Ingilterra qed tieħu ħsiebna sew.
Jien konvint li l-fatt li għażilt karriera maʼ Ġeħova kienet l-aħjar deċiżjoni li qatt ħadt. Kieku għamilt dak li ridt jien, il-ħajja tiegħi kienet se tkun differenti ħafna. Ġeħova dejjem kien jaf x’għandi bżonn u ‘ddrittali triqati.’ (Prov. 3:5, 6) Bħala żagħżugħ kont nieħu pjaċir ħafna nitgħallem kif taħdem kumpanija kbira. Imma li llum tgħallimt kif taħdem l-organizzazzjoni taʼ Ġeħova nħossni iktar sodisfatt. Għalija li naqdi lil Ġeħova kien u se jibqaʼ l-isbaħ ħaġa f’ħajti!
a L-istorja tax-Xhieda taʼ Ġeħova fil-Malawi ġiet ippubblikata fin-1999 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, pp. 148-223.
b Fil-Malawi issa hemm iktar minn 100,000 pubblikatur.