Jeżisti x-​Xitan?

“Kien hemm żmien fl-​istorja tal-​Knisja Kristjana meta x-​xitan, Begħelżebub jew Satana, is-​sultan tal-​ħażen, kien figura reali u qawwija daqskemm għadu ‘Alla’ llum għal numru li dejjem jonqos taʼ nies; invenzjoni tal-​Lhud u tal-​Kristjani tal-​bidu biex permezz taʼ xi ħadd, b’għamla nofsu bniedem u nofsu bhima, jagħtu tifsir lill-​ħażen li kienu jaraw madwarhom. Iktar tard il-​Kristjani bdew jirrikonoxxu li dan kien persunaġġ tal-​fantasija li ma kellu ebda bażi fir-​realtà u skartawh baxx baxx.”—“All in the Mind—A Farewell to God,” minn Ludovic Kennedy.

BĦALMA jistqarr il-​kittieb u preżentatur, Ludovic Kennedy, għal sekli sħaħ ħadd fil-​Kristjaneżmu ma kien jiddubita li x-​Xitan jeżisti. Minflok, il-​Kristjani kultant kienu “ossessjonati bil-​qawwa taʼ Satana u d-​demonji tiegħu,” skond il-​Professur Norman Cohn. (Europe’s Inner Demons) Din l-​ossessjoni ma kinitx biss fuq xi raħħala sempliċi li ma kellhomx skola. Per eżempju, it-​twemmin li x-​Xitan kien jieħu l-​forma t’annimal biex jippresiedi fuq ritwali oxxeni u mill-​agħar “ma kienx parti mill-​folklor tal-​maġġuranza li kienet bla skola, imma, għall-​kuntrarju, kien skond l-​idea popolari tal-​fjur tas-​soċjetà intellettwali,” jgħid il-​Professur Cohn. Dan il-​“fjur tas-​soċjetà intellettwali”—inkluż xi membri istruwiti tal-​kleru—kien responsabbli għall-​kaċċa għas-​sħaħar li ddominat fl-​Ewropa mis-​seklu 15 sas-​seklu 17, meta awtoritajiet tal-​knisja u taċ-​ċivil jingħad li ttorturaw u qatlu madwar 50,000 ruħ akkużati li kienu sħaħar.

Għalhekk, ma jissorprendiniex il-​fatt li ħafna m’għadhomx jemmnu f’ċerti ideat dwar ix-​Xitan li jqisuhom bħala superstizzjużi u strambi. Saħansitra lura fl-​1726, Daniel Defoe ddieħaq bit-​twemmin tan-​nies li x-​Xitan kien xi mostru tal-​biżaʼ “bil-​ġwienaħ taʼ farfett il-​lejl, bil-​qrun, saqajh bħal taʼ xi annimal, denbu twil, ilsienu maqsum, u affarijiet bħal dawn.” Hu qal li dawn l-​ideat kienu “ħmerijiet dgħajfin mibnijin fuq l-​immaġinazzjoni” li ġew maħluqin minn “uħud li jġibu ’l quddiem u jivvintaw ix-​xbieha taʼ xitan mostruż.” Dawn “daħqu bin-​nies injoranti billi vvintawlhom ix-​xitan.”

Hija din l-​opinjoni tiegħek? Taqbel int li “x-​xitan fir-​realtà ġie vvintat mill-​bniedem stess biex jagħti raġuni għala jinsab fi stat midneb”? Din l-​istqarrija tidher f’The Zondervan Pictorial Encyclopedia of the Bible, u ħafna li jgħidu li huma Kristjani hekk jaħsbu. Jeffrey Burton Russell jgħid li t-​teoloġi tal-​Kristjaneżmu in ġenerali “qatgħuha li x-​Xitan u d-​demonji huma fdalijiet tas-​superstizzjoni.”

Madankollu, għal xi nies, ix-​Xitan huwa reali ferm. Dawn jirraġunaw li bilfors li hemm xi tip taʼ forza ħażina aqwa mill-​bniedem li kkaġunat il-​ħażen kontinwu li jiddomina fl-​istorja tal-​bniedem. “L-​affarijiet tal-​biżaʼ li pproduċa s-​seklu għoxrin,” jgħid Russell, jipprovdu raġuni waħda għala “t-​twemmin fix-​Xitan, wara waqfien fit-​tul, qed jerġaʼ jidher b’ħeffa kbira.” Skond l-​awtur Don Lewis, għadd taʼ nies moderni u taʼ skola li “jitbissmu b’superjorità” għat-​twemmin u l-​biżgħat superstizzjużi “taʼ l-​antenati tagħhom li ma kinux istruwiti” qegħdin “għal darb’oħra jiġu msaħħrin mill-​fattur tal-​ħażen fis-​soprannaturali.”—Religious Superstition Through the Ages.

Għalhekk, x’inhi l-​verità rigward din il-​kwistjoni? Huwa x-​Xitan sempliċement superstizzjoni bla sens? Jew huwa xi ħadd li jrid jittieħed bis-​serjetà anki fis-​seklu 21?

[Stampa f’paġna 4]

Bħalma jidher f’dan it-​tinqix minn Gustave Doré, is-​superstizzjonijiet tal-​qedem pinġew lix-​Xitan bħala nofsu bniedem u nofsu bhima

[Sors]

The Judecca​—Lucifer/The Doré Illustrations For Dante’s Divine Comedy/Dover Publications Inc.