Kapitlu 6

Għala Nixjieħu u Mmutu?

1. Ix-​xjenzati x’ma kinux kapaċi jispjegaw dwar il-​ħajja umana?

IX-​XJENZATI ma jafux għala l-​bnedmin jixjieħu u jmutu. Donnu li ċ-​ċelloli tagħna għandhom jibqgħu jiġu mġeddin u li aħna għandna ngħixu għal dejjem. Il-​ktieb Hyojun Soshikigaku (Istoloġija Stabbilita) jgħid: “Huwa misterju kbir kif ix-​xjuħija taċ-​ċelloli hija relatata max-​xjuħija u l-​mewt taʼ individwu.” Bosta xjenzati jemmnu li hemm limitu “naturali u inerenti” għall-​ħajja. Taħseb li għandhom raġun?

2. Xi wħud x’għamlu minħabba li l-​ħajja hija tant qasira?

² Il-​bnedmin minn dejjem ixxennqu għal għomor twil u saħansitra pprovaw jiksbu l-​immortalità. Mir-​rabaʼ seklu Q.E.K. ’l hawn, drogi li suppost kienu ddisinnjati biex jagħmlu l-​immortalità possibbli attiraw l-​attenzjoni taʼ nobbli Ċiniżi. Xi wħud mill-​imperaturi Ċiniżi li ġew iktar tard ipprovaw taħlitiet li jtawlu l-​ħajja—magħmulin mill-​merkurju—u mietu! Madwar il-​globu kollu, in-​nies jemmnu li l-​mewt m’hijiex it-​tmiem taʼ l-​eżistenza tagħhom. Il-​Buddisti, il-​Ħindu, il-​Musulmani, u oħrajn kollha għandhom tamiet sbieħ taʼ ħajja wara l-​mewt. Fil-​Kristjaneżmu, ħafna jimmaġinaw ħajja wara din f’estasi kbira fis-​sema.

3. (a) Il-​bnedmin għala jixxennqu għall-​ħajja eterna? (b) Liema mistoqsijiet dwar il-​mewt jeħtieġ li jiġu mweġbin?

³ Kunċetti t’hena wara l-​mewt jirriflettu xenqa għall-​ħajja eterna. “Qiegħed ukoll il-​ħsieb taʼ l-​eternità fil-​qalb tal-​bniedem,” tgħid il-​Bibbja rigward l-​idea taʼ l-​eternità li Alla żeraʼ ġo fina. (Koħelet 3:11) Hu ħalaq lill-​ewwel bnedmin bil-​prospett li setgħu jgħixu għal dejjem fuq l-​art. (Ġenesi 2:16, 17) Il-​bnedmin għala, allura, imutu? Il-​mewt kif ġiet introdotta fid-​dinja? L-​għarfien dwar Alla jitfaʼ dawl fuq dawn il-​mistoqsijiet.—Salm 119:105.

KOMPLOTT MALINN

4. Ġesù kif identifika l-​kriminal responsabbli għall-​mewt tal-​bnedmin?

⁴ Kriminal jipprova jgħatti t-​traċċi tiegħu. Dan kien ukoll veru dwar il-​wieħed responsabbli għal delitt li rriżulta fil-​mewt taʼ biljuni. Huwa mmanuvra l-​affarijiet biex igeżwer il-​mewt umana f’misterju. Ġesù Kristu identifika lil dan il-​kriminal meta Hu qal lil dawk li kienu qegħdin ifittxu biex joqtlu Lilu: “Intom ġejjin minn missierkom, li hu x-​xitan, u x-​xewqat taʼ missierkom tridu tagħmlu. U dan kien qattiel sa mill-​bidu, u qatt ma żamm mal-​verità, għax il-​verità ma tinsabx fih.”—Ġwann 8:31, 40, 44.

5. (a) X’kien l-​oriġini tal-​wieħed li sar Satana x-​Xitan? (b) X’ifissru l-​kelmiet “Satana” u “Xitan”?

⁵ Iva, ix-​Xitan huwa “qattiel” malizzjuż. Il-​Bibbja tirrivela li huwa persuna reali, mhux sempliċement il-​ħażen f’qalb xi ħadd. (Mattew 4:1-11) Għalkemm maħluq bħala anġlu twajjeb, “qatt ma żamm mal-​verità.” Kemm huwa xieraq li ġie msemmi Satana x-​Xitan! (Rivelazzjoni 12:9, KŻ) Huwa jissejjaħ “Satana,” jew “wieħed li jirreżisti,” għaliex oppona u rreżista lil Jehovah. Dan il-​kriminal huwa wkoll imsejjaħ “Xitan,” li tfisser “kalunnjatur,” għax huwa b’mod midgħi rrappreżenta ħażin lil Alla.

6. Satana għala rribella kontra Alla?

⁶ X’kien li qanqal lil Satana biex jirribella kontra Alla? Ir-​regħba. Huwa b’mod rgħib ixxennaq għall-​qima li Jehovah irċieva mingħand il-​bnedmin. Ix-​Xitan ma rrifjutax ix-​xewqa li jirċievi qima bħal din, li bi dritt kienet tappartjeni biss lill-​Ħallieq. (Qabbel Eżekjel 28:12-19.) Minflok, l-​anġlu li sar Satana żamm din ix-​xewqa rgħiba sakemm saret fertili u welldet id-​dnub.—Ġakbu 1:14, 15.

7. (a) X’jikkaġuna l-​mewt umana? (b) X’inhu d-​dnub?

⁷ Aħna identifikajna l-​mingħul li l-​att kriminali tiegħu wassal għall-​mewt tal-​bnedmin. Imma x’inhu l-​kaġun speċifiku għall-​mewt umana? Il-​Bibbja tgħid: “In-​niggieża tal-​mewt hi d-​dnub.” (1 Korintin 15:56) U x’inhu d-​dnub? Biex nifhmu din il-​kelma, ejjew nikkunsidraw it-​tifsira li kellha fil-​lingwi oriġinali tal-​Bibbja. Il-​verbi bl-​Ebrajk u bil-​Grieg li b’mod komuni kienu tradotti “li tidneb” ifissru “li timmissja” fis-​sens li timmissja marka jew ma tilħaqx mira. Liema marka nimmissjaw ilkoll kemm aħna? Il-​marka t’ubbidjenza perfetta lejn Alla. Kif, iżda, ġie introdott id-​dnub fid-​dinja?

KIF TWETTAQ IL-​KOMPLOTT

8. Satana kif ipprova jikseb il-​qima tal-​bnedmin?

⁸ Satana bir-​reqqa kollha ppjana komplott li huwa ħaseb li kellu jwasslu biex jaħkem lill-​bnedmin kollha u biex jirċievi l-​qima tagħhom. Huwa ddeċieda li jġiegħel lill-​ewwel koppja umana, Adam u Eva, jidinbu kontra Alla. Jehovah kien ta lill-​ewwel ġenituri tagħna għarfien li kellu jwassalhom għall-​ħajja taʼ dejjem. Kienu jafu li l-​Ħallieq tagħhom kien tajjeb għaliex hu kien poġġiehom fil-​ġnien sabiħ t’Għeden. Adam b’mod speċjali ħass it-​tjubija taʼ Missieru tas-​sema meta Alla tah mara sabiħa li kienet t’għajnuna. (Ġenesi 1:26, 29; 2:7-9, 18-23) Il-​kontinwazzjoni tal-​ħajja taʼ l-​ewwel par uman iddependiet minn ubbidjenza lejn Alla.

9. Alla ta liema kmand lill-​ewwel bniedem, u dan għala kien raġonevoli?

⁹ Alla kkmanda lil Adam: “Mis-​siġar kollha tal-​ġnien tistaʼ tiekol, imma mis-​siġra taʼ tagħrif it-​tajjeb u l-​ħażin, la tikolx minnha, għax dak in-​nhar li tiekol minnha żgur li tmut.” (Ġenesi 2:16, 17) Bħala l-​Ħallieq, Alla Jehovah kellu d-​dritt li jistabbilixxi livelli morali u li jiddefinixxi x’kien tajjeb u x’kien ħażin għall-​ħlejjaq tiegħu. Il-​kmand tiegħu kien raġonevoli għaliex Adam u Eva kienu ħelsin li jieklu l-​frott mis-​siġar l-​oħrajn kollha fil-​ġnien. Setgħu juru l-​apprezzament tagħhom għall-​istat taʼ ħakkiem bi dritt taʼ Jehovah billi jobdu din il-​liġi minflok li bil-​kburija jistabbilixxu l-​livelli morali tagħhom stess.

10. (a) Satana kif avviċina lill-​bnedmin biex jiġbidhom lejn in-​naħa tiegħu? (b) Satana liema motivi attribwixxa lil Jehovah? (ċ) X’taħseb int dwar l-​attakk taʼ Satana fuq Alla?

¹⁰ Ix-​Xitan ikkomplotta biex jiġbed lill-​ewwel umani ’l bogħod minn Alla. Biex iħajjarhom ħalli jżommu miegħu, Satana gideb. Billi uża serpent, bħalma ventrilokwist juża pupu, ix-​Xitan staqsa lil Eva: “Tassew li Alla qalilkom: ‘La tiklux mis-​siġar kollha tal-​ġnien?’” Meta Eva ċċitat il-​kmand t’Alla, Satana ddikjara: “Le żgur li ma tmutux.” Huwa mbagħad attribwixxa motivi ħżiena lil Jehovah billi qal: “Alla jaf li dak in-​nhar li tieklu minnu jinfetħu għajnejkom u ssiru bħal allat, li jafu t-​tajjeb u l-​ħażin.” (Ġenesi 3:1-5) Ix-​Xitan b’hekk insinwa li Alla kien qiegħed iċaħħadhom minn xi ħaġa tajba. X’assalt mimli kalunnji fuq il-​Missier tas-​sema kollu verità u mħabba, Jehovah!

11. Adam u Eva kif saru kompliċi maʼ Satana?

¹¹ Eva ħarset lejn is-​siġra mill-​ġdid, u l-​frott tagħha issa deher speċjalment mixtieq. Għalhekk ħadet il-​frotta u kilitha. Iktar tard, żewġha minn jeddu ngħaqad magħha f’dan l-​att midneb taʼ diżubbidjenza lejn Alla. (Ġenesi 3:6) Għalkemm Eva kienet imqarrqa, kemm hi u kemm Adam appoġġjaw il-​komplott taʼ Satana biex jaħkem lir-​razza umana. Fil-​fatt, huma saru kompliċi miegħu.—Rumani 6:16; 1 Timotju 2:14.

12. X’irriżulta mill-​irvell tal-​bnedmin kontra Alla?

¹² Adam u Eva kellhom jiffaċċjaw il-​konsegwenzi taʼ l-​azzjonijiet tagħhom. Ma sarux bħal Alla, b’għarfien speċjali. Minflok, huma bdew jistħu u nħbew. Jehovah sejjaħ lil Adam biex jitlob kont u ppronunzja din is-​sentenza: “Bil-​għaraq taʼ ġbinek tiekol ħobżok, sakemm terġaʼ lura lejn l-​art, għax minnha int meħud. Għax trab int, u fit-​trab terġaʼ tmur.” (Ġenesi 3:19) “Dak in-​nhar” li l-​ewwel ġenituri tagħna kielu mis-​siġra taʼ l-​għarfien tat-​tajjeb u l-​ħażin, huma ġew issentenzjati minn Alla u mietu mill-​punto di vista tiegħu. Imbagħad ġew imkeċċijin mill-​Ġenna u bdew in-​niżla tagħhom lejn il-​mewt fiżika.

KIF INFIRXU D-​DNUB U L-​MEWT

13. Id-​dnub kif infirex fuq ir-​razza umana kollha?

¹³ Satana milli jidher irnexxielu fil-​komplott tiegħu biex jirċievi venerazzjoni umana. Madankollu, ma setax iżomm lill-​adoraturi tiegħu ħajjin. Meta d-​dnub beda jaħdem fl-​ewwel koppja umana, ma setgħux iktar jgħaddu l-​perfezzjoni lin-​nisel tagħhom. Bħal iskrizzjoni minquxa fil-​ġebel, id-​dnub kien skolpit fil-​fond fil-​ġeni taʼ l-​ewwel ġenituri tagħna. B’hekk, setgħu jipproduċu biss nisel imperfett. Ladarba t-​tfal tagħhom kollha ġew ikkonċeputi wara li Adam u Eva dinbu, in-​nisel tagħhom wirtu d-​dnub u l-​mewt.—Salm 51:7 [51:5, NW]; Rumani 5:12.

14. (a) Maʼ min nistgħu nxebbhu lil dawk li jiċħdu d-​dnub tagħhom? (b) L-​Iżraeliti kif saru konxji taʼ l-​istat midneb tagħhom?

¹⁴ Illum, madankollu, ħafna ma jaħsbux li huma midinbin. F’xi partijiet tad-​dinja, il-​kunċett tad-​dnub tan-​nisel ġeneralment lanqas jafu bih. Imma dan m’huwiex prova biżżejjed li d-​dnub ma jeżistix. Tifel b’wiċċu mgermed jistaʼ jsostni li hu nadif, u jistaʼ jiġi konvint li m’huwiex hekk biss wara li jħares fil-​mera. L-​Iżraeliti tal-​qedem kienu jixbhu lil tifel bħal dan meta rċevew il-​Liġi t’Alla permezz tal-​profeta Tiegħu Mosè. Il-​Liġi għamlitha ċara li d-​dnub kien jeżisti. “Imma ma kontx inkun naf x’inhu dnub, kieku ma kinetx il-​liġi,” jispjega l-​appostlu Pawlu. (Rumani 7:7-12) Bħat-​tifel li qiegħed iħares fil-​mera, billi jużaw il-​Liġi biex iħarsu lejhom infushom, l-​Iżraeliti setgħu jaraw li huma ma kinux nodfa f’għajnejn Jehovah.

15. X’jiġi rrivelat meta nħarsu fil-​mera tal-​Kelma t’Alla?

¹⁵ Billi nħarsu fil-​mera tal-​Kelma t’Alla u ninnotaw il-​livelli tagħha, nistgħu naraw li aħna imperfetti. (Ġakbu 1:23-25) Per eżempju, ikkunsidra dak li Ġesù Kristu qal lid-​dixxipli tiegħu dwar li jħobbu lil Alla u lill-​proxxmu tagħhom, kif inhu ddokumentat f’​Mattew 22:37-40. Kemm spiss il-​bnedmin jimmissjaw il-​marka f’dawn l-​oqsma! Ħafna ma jħossu saħansitra l-​ebda rimors fil-​kuxjenza meta jonqsu li juru mħabba għal Alla u għall-​proxxmu tagħhom.—Luqa 10:29-37.

ATTENT GĦAT-​TATTIĊI TAʼ SATANA!

16. X’nistgħu nagħmlu biex nevitaw li nsiru vittmi tal-​komplotti taʼ Satana, u dan għala huwa diffiċli?

¹⁶ Satana jipprova jġegħilna nipprattikaw id-​dnub apposta. (1 Ġwann 3:8) Hemm xi mod li bih nistgħu nevitaw li nkunu vittmi tal-​komplotti tiegħu? Iva, imma dan jirrikjedi li niġġieldu kontra inklinazzjonijiet lejn id-​dnub apposta. Dan m’huwiex faċli għaliex it-​tendenza li twelidna biha għad-​dnub hija qawwija ħafna. (Efesin 2:3) Pawlu kellu taqbida kbira miegħu nnifsu. Għala? Għaliex id-​dnub kien ġewwa fih. Jekk irridu l-​approvazzjoni t’Alla, aħna wkoll irridu niġġildulhom it-​tendenzi midinbin taʼ ġewwa fina.—Rumani 7:14-24; 2 Korintin 5:10.

17. X’inhu dak li jagħmel il-​ġlieda kontra t-​tendenzi midinbin tagħna iktar diffiċli?

¹⁷ Ladarba Satana b’mod kostanti jfittex opportunitajiet biex iħajjarna niksru l-​liġijiet t’Alla, il-​ġlieda tagħna kontra d-​dnub m’hijiex faċli. (1 Pietru 5:8) Billi wera tħassib għal sħabu Kristjani, Pawlu qal: “Jiena nibżaʼ li, bħalma s-​serp qarraq b’Eva bil-​ħażen tiegħu, hekk fehmietkom jitħassru mis-​sempliċità u s-​safa tagħhom fi Kristu.” (2 Korintin 11:3) Satana juża tattiċi simili llum. Jipprova jiżraʼ żrieragħ taʼ dubju dwar it-​tjubija taʼ Jehovah u l-​benefiċċji taʼ li nobdu l-​kmandi t’Alla. Ix-​Xitan jipprova jieħu vantaġġ mit-​tendenzi midinbin li writna u jġegħilna niġru wara korsa taʼ kburija, regħba, mibgħeda, u preġudizzju.

18. Satana kif juża d-​dinja biex jippromwovi d-​dnub?

¹⁸ Wieħed mill-​pjanijiet makakki li x-​Xitan juża kontra tagħna huwa d-​dinja, li qiegħda taħt il-​poter tiegħu. (1 Ġwann 5:19) Jekk ma noqogħdux attenti, nies korrotti u diżonesti fid-​dinja taʼ madwarna se jagħmlulna pressjonijiet biex naqbdu korsa midinba li tmur kontra l-​livelli morali t’Alla. (1 Pietru 4:3-5) Bosta jinjoraw il-​liġijiet t’Alla u saħansitra jwarrbu fil-​ġenb it-​tingiż tal-​kuxjenza tagħhom, billi eventwalment ma jħalluhiex tibqaʼ sensittiva. (Rumani 2:14, 15; 1 Timotju 4:1, 2) Xi wħud bil-​mod il-​mod jadottaw korsa li saħansitra l-​kuxjenza imperfetta tagħhom qabel ma kenitx tippermettilhom li jieħdu.—Rumani 1:24-32; Efesin 4:17-19.

19. Għala m’huwiex biżżejjed sempliċement li ngħixu ħajja nadifa?

¹⁹ Li ngħixu ħajja nadifa huwa xi ħaġa kbira f’din id-​dinja. Biex nogħġbu lill-​Ħallieq tagħna, madankollu, iktar huwa meħtieġ. Irridu wkoll ikollna fidi f’Alla u nħossu responsabbiltà lejh. (Lhud 11:6) “Jekk mela xi ħadd jagħraf it-​tajjeb li għandu jagħmel u ma jagħmlux, jagħmel dnub,” kiteb id-​dixxiplu Ġakbu. (Ġakbu 4:17) Iva, li ninjoraw apposta ’l Alla u l-​kmandamenti tiegħu huwa fih innifsu forma taʼ dnub.

20. Satana kif jistaʼ jipprova jżommok lura milli tagħmel dak li huwa sewwa, imma x’se jgħinek tirreżisti pressjonijiet bħal dawn?

²⁰ Satana wisq probabbli se jqanqal oppożizzjoni għat-​tiftix tiegħek għall-​għarfien dwar Alla permezz taʼ l-​istudju tiegħek tal-​Bibbja. Huwa sinċerament ittamat li ma tħallix pressjonijiet bħal dawn iżommuk lura milli tipprattika dak li huwa sewwa. (Ġwann 16:2) Għalkemm bosta ħakkiema poġġew fidi f’Ġesù matul il-​ministeru tiegħu, huma ma stqarrewhx minħabba li kienu beżgħanin li jiġu evitati mill-​komunità tagħhom. (Ġwann 12:42, 43) Satana b’mod spjetat jipprova jintimida lil kwalunkwe wieħed li qiegħed ifittex l-​għarfien dwar Alla. Madankollu, għandek dejjem tiftakar u tapprezza l-​affarijiet taʼ l-​għaġeb li Jehovah għamel. Int tistaʼ saħansitra tkun kapaċi tgħin lil opponenti jiksbu l-​istess apprezzament.

21. Kif nistgħu nikkonkwistaw lid-​dinja u lit-​tendenzi midinbin tagħna stess?

²¹ Sakemm aħna imperfetti, se nidinbu. (1 Ġwann 1:8) Minkejja dan, għandna l-​għajnuna f’li niġġieldu din il-​battalja. Iva, huwa possibbli li noħorġu rebbiħin fil-​ġlieda tagħna kontra l-​wieħed mill-​agħar, Satana x-​Xitan. (Rumani 5:21) Fi tmiem il-​ministeru taʼ Ġesù fuq l-​art, hu inkuraġġixxa lis-​segwaċi tiegħu b’dan il-​kliem: “Fid-​dinja tbatu jkollkom. Iżda agħmlu l-​qalb: jiena rbaħt id-​dinja!” (Ġwann 16:33) Saħansitra għal bnedmin imperfetti, huwa possibbli li jikkonkwistaw lid-​dinja bil-​għajnuna t’Alla. Satana m’għandu ebda qabda fuq dawk li jopponuh u li ‘joqogħdu għar-​rieda t’Alla.’ (Ġakbu 4:7; 1 Ġwann 5:18) Bħalma se naraw, Alla pprovda ħruġ mill-​jasar għad-​dnub u l-​mewt.

ITTESTJA L-​GĦARFIEN TIEGĦEK

Min huwa Satana x-​Xitan?

Il-​bnedmin għala jixjieħu u jmutu?

X’inhu d-​dnub?

Satana kif jiġbed lin-​nies għad-​ dnub apposta kontra Alla?

[Stampa taʼ paġna sħiħa f’paġna 54]