Uħud Imdaħħlin fiż-Żmien—Barka għaż-Żgħażagħ
“Mqar meta nixjieħ jibjad xagħri, la tinsinix, o Alla; sakemm inxandar għemil idejk lil kull nisel, il-qawwa tiegħek lil kull min għad jiġi.”—SALM 71:18.
1, 2. X’għandhom jirrealizzaw il-qaddejja t’Alla mdaħħlin fiż-żmien, u issa x’se nikkunsidraw?
ANZJAN Kristjan fl-Afrika tal-Punent mar iżur wieħed ħu midluk imdaħħal fiż-żmien u staqsieh, “Kif int?” Il-ħu wieġbu, “Nistaʼ niġri, nistaʼ naqbeż, kemm fuq żewġ saqajn, u anki fuq sieq waħda,” waqt li hu u jgħidlu beda jipprova jurih kif. Hu żied, “Imma ma nistax intir.” L-anzjan fehmu x’ried jgħid. ‘Dak li nistaʼ nagħmel, nagħmlu bil-qalb kollha, imma dak li ma nistax nagħmel, ma nagħmlux.’ L-anzjan li kien għamel din iż-żjara llum għandu fuq it-80 sena, u jiftakar b’għożża s-sens t’umoriżmu taʼ dan il-ħu u l-lealtà tiegħu.
2 Meta persuna mdaħħla fiż-żmien taġixxi fi qbil maʼ l-istruzzjonijiet t’Alla, tistaʼ tħalli impressjoni dejjiema fuq l-oħrajn. M’għandniex xi ngħidu, l-età waħedha ma tipproduċix awtomatikament l-għerf u l-kwalitajiet bħal taʼ Kristu. (Koħèlet 4:13) Il-Bibbja tistqarr: “Ix-xagħar abjad kuruna taʼ ġieħ, li tinkiseb b’ħajja tajba.” (Proverbji 16:31) Jekk int imdaħħal fiż-żmien, tirrealizza int kemm il-kliem u l-azzjonijiet tiegħek jistgħu jeffettwaw lill-oħrajn u jkunu taʼ benefiċċju għalihom? Ikkunsidra xi eżempji Bibliċi li juru sa liema punt dawk imdaħħlin fiż-żmien kienu tassew taʼ benefiċċju għaż-żgħażagħ.
Fidi b’Effetti Tassew Kbar
3. Il-lealtà taʼ Noè kif effettwat lil dawk kollha li qed jgħixu llum?
3 Il-fidi taʼ Noè u l-fatt li baqaʼ leali ħallew benefiċċji li għadhom jinħassu saħansitra sa llum. Noè kellu kważi 600 sena meta bena l-arka, ġabar l-annimali, u ppriedka lill-ġirien tiegħu. (Ġenesi 7:6; 2 Pietru 2:5) Minħabba li Noè kellu l-biżaʼ t’Alla, hu u l-familja tiegħu salvaw mid-Dilluvju kbir u Noè sar l-antenat tan-nies kollha li qed jgħixu fuq l-art illum. Veru li Noè għex fiż-żmien meta n-nies in ġenerali kienu jgħixu iktar. Madankollu, fl-iktar età avanzata tiegħu, Noè baqaʼ leali, u dan irriżulta f’barkiet sinifikanti. Kif?
4. Il-qaddejja t’Alla llum kif ibbenefikaw mill-fatt li Noè baqaʼ leali?
4 Noè kellu kważi 800 sena meta Nimrod beda jippjana li jibni t-Torri taʼ Babel bi sfida għall-kmand taʼ Ġeħova biex ‘jimlew l-art.’ (Ġenesi 9:1; 11:1-9) Però, Noè ma ħax sehem fir-ribelljoni taʼ Nimrod. Għalhekk, huwa probabbli li l-lingwa tiegħu ma nbidlitx meta tħawdu l-lingwi tar-ribelli. Il-fidi u l-lealtà taʼ Noè, li stajt tarahom mhux biss fi xjuħitu imma anki tul il-ħajja twila tiegħu, tassew jistħoqqilhom li jiġu imitati mill-qaddejja t’Alla taʼ kull età.—Ebrej 11:7.
Influwenza fuq il-Familja
5, 6. (a) Meta Abraham kellu 75 sena, Ġeħova x’qallu jagħmel? (b) Abraham kif wieġeb għall-kmand t’Alla?
5 L-influwenza li jistgħu jħallu wħud imdaħħlin fiż-żmien fuq il-fidi tal-membri tal-familja tagħhom tistaʼ tidher mill-ħajjiet tal-patrijarki li ġew wara Noè. Abraham kellu kważi 75 sena meta Alla qallu: “Qum u itlaq minn artek, minn art twelidek, u minn dar missierek, lejn l-art li jien nurik. U jien nagħmlek ġens kbir, nbierkek.”—Ġenesi 12:1, 2.
6 Immaġina xi ħadd jgħidlek biex titlaq darek, lill-ħbieb tiegħek, il-pajjiż fejn twilidt, u s-sigurtà tal-familja kbira tiegħek biex tmur f’pajjiż li ma tafux. Abraham hekk intqallu jagħmel. Hu ‘telaq kif kien qallu l-Mulej,’ u għall-bqija taʼ ħajtu, hu għex fit-tined bħala barrani u resident emigrat fl-art taʼ Kangħan. (Ġenesi 12:4; Ebrej 11:8, 9) Għalkemm Ġeħova kien qal li Abraham kellu jsir “ġens kbir,” hu miet ħafna qabel ma ra n-nisel tiegħu jsir numeruż. Martu Sara, wilditlu iben wieħed biss, lil Iżakk, wara li Abraham kien ilu 25 sena jgħix bħala resident temporanju fl-Art Imwiegħda. (Ġenesi 21:2, 5) Madankollu, Abraham m’għejiex u ma reġax lura lejn il-belt minfejn kien ġie. X’eżempju taʼ fidi u sabar!
7. X’effett kellu s-sabar t’Abraham fuq ibnu Iżakk, u b’liema riżultat għall-bnedmin?
7 Is-sabar t’Abraham ħalla effett qawwi fuq ibnu Iżakk, li qattaʼ ħajtu kollha—180 sena—bħala resident barrani fl-art taʼ Kangħan. Is-sabar taʼ Iżakk kien ibbażat fuq il-fidi fil-wegħda t’Alla, fidi li ġiet imnaqqxa fih mill-ġenituri tiegħu li kienu mdaħħlin fiż-żmien u li iktar tard ġiet imsaħħa mill-kliem li Ġeħova stess kien qallu. (Ġenesi 26:2-5) Il-fatt li Iżakk baqaʼ leali kien fundamentali għat-twettiq tal-wegħda taʼ Ġeħova li kellu jiġi ‘nisel’ biex ibierek lill-bnedmin kollha permezz tal-familja t’Abraham. Mijiet taʼ snin wara, Ġesù Kristu, il-parti primarja taʼ dan in-‘nisel,’ għamilha possibbli għal dawk kollha li jeżerċitaw fidi fih biex jitħabbu m’Alla u jgawdu ħajja taʼ dejjem.—Galatin 3:16; Ġwanni 3:16.
8. Ġakobb kif wera fidi soda, u b’liema effett?
8 Iżakk, mill-banda l-oħra, għen lil ibnu Ġakobb biex jikkultiva fidi soda li sostnietu anki meta kien imdaħħal fiż-żmien. Ġakobb kellu 97 sena meta ssielet m’anġlu lejl sħiħ biex ibierku. (Ġenesi 32:24-28) Qabel ma miet fl-età taʼ 147 sena, Ġakobb kellu biżżejjed saħħa biex ibierek lil kull wieħed mit-12-il tifel li kellu. (Ġenesi 47:28) Il-kliem profetiku li lissen u li issa nsibuh dokumentat f’Ġenesi 49:1-28 huwa minnu u għadu qed iseħħ illum.
9. X’jistaʼ jingħad dwar l-influwenza li jħallu dawk imdaħħlin fiż-żmien li huma maturi spiritwalment fuq il-familja tagħhom?
9 B’mod ċar, il-qaddejja leali t’Alla mdaħħlin fiż-żmien jistgħu jħallu influwenza li tibni fuq il-membri tal-familja tagħhom. Permezz taʼ istruzzjoni Skritturali flimkien maʼ pariri għaqlin u eżempju taʼ sabar, huma jistgħu jgħinu ħafna lil żagħżugħ biex meta jikber ikollu fidi soda. (Proverbji 22:6) Dawk imdaħħlin fiż-żmien qatt m’għandhom jaħsbu li l-influwenza tajba li jħallu fuq il-familja tagħhom m’hijiex taʼ benefiċċju.
Influwenza fuq Sħabhom fit-Twemmin
10. Ġużeppi liema “ordni dwar l-għadam tiegħu” ta, u din x’effett ħalliet?
10 Dawk imdaħħlin fiż-żmien jistgħu jħallu influwenza tajba wkoll fuq sħabhom fit-twemmin. Fi xjuħitu, Ġużeppi, bin Ġakobb, wettaq att sempliċi taʼ fidi li ħalla effett profond fuq miljuni t’aduraturi veri li għexu warajh. Hu kellu 110 snin meta “ta ordni dwar l-għadam tiegħu,” jiġifieri, li meta l-Iżraelin fl-aħħar kellhom jitilqu mill-Eġittu, huma kellhom jieħdu l-għadam tiegħu magħhom. (Ebrej 11:22; Ġenesi 50:25) Dan il-kmand kellu jservi bħala indikazzjoni li l-Iżraelin kellhom fiex jittamaw matul is-snin twal taʼ jasar iebes li għaddew minnhom wara l-mewt taʼ Ġużeppi, u dan tahom assiguranza li l-ħelsien tagħhom kellu jiġi.
11. Liema influwenza x’aktarx li ħalla Mosè, li kien imdaħħal fiż-żmien, fuq Ġożwè?
11 Fost dawk imsaħħin mill-espressjoni taʼ fidi li wera Ġużeppi kien hemm Mosè. Meta Mosè kellu 80 sena, hu kellu l-privileġġ li jġorr l-għadam taʼ Ġużeppi ’l barra mill-art taʼ l-Eġittu. (Eżodu 13:19) F’dak iż-żmien, hu sar jaf lil Ġożwè, li kien ħafna iżgħar minnu. Għall-40 sena taʼ wara, Ġożwè qeda bħala l-qaddej persunali taʼ Mosè. (Numri 11:28) Hu akkumpanja lil Mosè fuq il-Muntanja Sinaj u kien preżenti biex jiltaqaʼ maʼ Mosè meta niżel mill-muntanja bit-twavel tax-xiehda, jew tat-Testimonjanza. (Eżodu 24:12-18; 32:15-17) X’sors abbundanti taʼ pariri maturi u għerf kien Mosè, li kien imdaħħal fiż-żmien, għal Ġożwè!
12. Ġożwè kif ta prova li kien influwenza tajba għall-ġens taʼ Iżrael tul ħajtu kollha?
12 Mill-banda l-oħra, Ġożwè tul ħajtu kien taʼ inkuraġġiment għall-ġens taʼ Iżrael. Imħallfin 2:7 jgħidilna: “Il-poplu serva lill-Mulej il-jiem kollha taʼ Ġożwè u l-jiem kollha tax-xjuħ li baqgħu ħajjin wara Ġożwè, u li kienu raw kull ma kien għamel il-Mulej, l-opri kbar kollha li għamel għal Iżrael.” Madankollu, mal-mewt taʼ Ġożwè u l-irġiel xjuħ l-oħrajn beda perijodu taʼ 300 sena taʼ indeċiżjoni bejn il-qima vera u dik falza, li wassal sa żmien il-profeta Samwel.
Samwel ‘Wettaq il-Ġustizzja’
13. X’għamel Samwel biex ‘wettaq il-ġustizzja’?
13 Il-Bibbja ma tgħidx kemm kellu żmien Samwel meta miet, imma l-ġrajjiet fil-ktieb taʼ l-Ewwel Samwel ikopru madwar mija u sentejn, u Samwel kien preżenti fil-biċċa l-kbira minnhom. F’Ebrej 11:32, 33, naqraw li mħallfin u profeti ġusti “wettqu l-ġustizzja.” Iva, xi wħud li kienu jgħixu fi żmien Samwel ġew influwenzati minnu biex jevitaw jew jabbandunaw il-ħażin. (1 Samwel 7:2-4) F’liema sens? Hu kien leali lejn Ġeħova matul ħajtu kollha. (1 Samwel 12:2-5) Hu ma beżax jagħtiparir qawwi saħansitra lis-sultan. (1 Samwel 15:16-29) Iżjed minn hekk, Samwel, li kien ‘xjaħ u xagħru bjad,’ wera li kien eżemplari f’li jitlob għan-nom t’oħrajn. Hu ddikjara li ‘ma jkun qatt li jidneb u ma jitlobx quddiem il-Mulej’ għan-nom taʼ sħabu l-Iżraelin.—1 Samwel 12:2, 23.
14, 15. Dawk imdaħħlin fiż-żmien illum kif jistgħu jimitaw lil Samwel fil-kwistjoni tat-talb?
14 Dan kollu jenfasizza mod essenzjali kif dawk imdaħħlin fiż-żmien jistgħu jħallu influwenza tajba fuq il-qaddejja taʼ Ġeħova sħabhom. Minkejja l-limitazzjonijiet minħabba s-saħħa jew ċirkustanzi oħrajn, dawk imdaħħlin fiż-żmien jistgħu jitolbu għan-nom t’oħrajn. Intom li mdaħħlin fiż-żmien, tirrealizzaw kemm it-talb tagħkom huwa taʼ benefiċċju għall-kongregazzjoni? Minħabba l-fidi tagħkom fid-demm li xerred Ġesù, intom tgawdu l-approvazzjoni taʼ Ġeħova, u minħabba r-rekord taʼ sabar tagħkom, il-fidi tagħkom ‘għaddiet mill-provi.’ (Ġakbu 1:3; 1 Pietru 1:7) Qatt tinsew: “It-talb bil-ħerqa tal-ġust għandu qawwa kbira f’dak li jistaʼ jwettaq.”—Ġakbu 5:16.
15 It-talb tagħkom biex tappoġġaw ix-xogħol tas-Saltna taʼ Ġeħova huwa bżonnjuż. Xi wħud minn ħutna jinsabu l-ħabs minħabba n-newtralità Kristjana tagħhom. Oħrajn sofrew minn diżastri naturali, gwerer, u ġlied ċivili. Jerġaʼ oħrajn, fil-kongregazzjonijiet tagħna stess, qed jiffaċċjaw tentazzjonijiet jew oppożizzjoni. (Mattew 10:35, 36) Dawk li qed jieħdu t-tmexxija fix-xogħol taʼ l-ippridkar u fl-indokrar tal-kongregazzjonijiet ukoll għandhom bżonn it-talb regulari tagħkom għan-nom tagħhom. (Efesin 6:18, 19; Kolossin 4:2, 3) Kemm hu tajjeb li ssemmu lil sħabkom fit-twemmin fit-talb tagħkom, bħalma għamel Epafra!—Kolossin 4:12.
Jgħallmu lill-Ġenerazzjoni li Ġejja
16, 17. X’ġie mbassar f’Salm 71:18, u dan kif twettaq?
16 Is-sħubija maʼ wħud leali tal-“merħla żgħira,” dawk bis-sejħa għas-sema, ipprovdiet taħriġ essenzjali għal dawk tan-“nagħaġ oħrajn,” li għandhom it-tama li jgħixu għal dejjem fuq l-art. (Luqa 12:32; Ġwanni 10:16) Dan kien imbassar f’Salm 71:18, li jgħid: “Mqar meta nixjieħ jibjad xagħri, la tinsinix, o Alla; sakemm inxandar għemil idejk lil kull nisel, il-qawwa tiegħek lil kull min għad jiġi.” L-uħud midlukin bl-ispirtu kienu u għadhom ħerqanin biex iħarrġu lil sħabhom min-nagħaġ oħrajn għal iktar responsabbiltajiet qabel ma jħalluhom biex imorru fis-sema ħalli jiġu glorifikati maʼ Ġesù Kristu.
17 Bażikament, dak li jgħid Salm 71:18 dwar li jiġu istruwiti dawk li ‘għadhom ġejjin’ jistaʼ japplika wkoll għan-nagħaġ oħrajn, li rċivew istruzzjoni mill-uħud midlukin t’Alla. L-uħud ixjeħ ġew fdati minn Ġeħova bil-privileġġ li jagħtu xiehda dwaru lil dawk li issa qed iħaddnu l-qima vera. (Ġoel 1:2, 3) In-nagħaġ oħrajn iħossuhom imberkin għal dak li tgħallmu mingħand l-uħud midlukin u huma mħeġġin biex jaqsmu l-edukazzjoni Skritturali tagħhom m’oħrajn li jixtiequ jaqdu lil Ġeħova.—Rivelazzjoni 7:9, 10.
18, 19. (a) Liema informazzjoni prezzjuża jistgħu jagħtu ħafna mill-qaddejja taʼ Ġeħova mdaħħlin fiż-żmien? (b) Dwar xiex jistgħu jkunu fiduċjużi l-Kristjani mdaħħlin fiż-żmien?
18 Qaddejja taʼ Ġeħova mdaħħlin fiż-żmien, kemm uħud midlukin kif ukoll dawk tan-nagħaġ oħrajn, ħadu sehem fi ġrajjiet storiċi importanti. Xi ftit li għadhom ħajjin kienu preżenti għat-turijiet oriġinali tal-“Photo-Drama of Creation.” Xi wħud kienu jafu personalment lill-aħwa rġiel li kienu jieħdu t-tmexxija u li ntefgħu l-ħabs fl-1918. Oħrajn ipparteċipaw fix-xandir taʼ l-istazzjon tar-radju tal-Watchtower, WBBR. Ħafna jistgħu jirrakkontaw dwar iż-żmien meta każijiet legali li jinvolvu l-libertà reliġjuża tax-Xhieda taʼ Ġeħova ġew miġġildin fl-ogħla qrati. Jerġaʼ oħrajn baqgħu sodi fil-qima vera filwaqt li kienu qed jgħixu taħt reġimi dittatorjali. Iva, dawk imdaħħlin fiż-żmien jistgħu jirrakkontaw kif il-fehma tal-verità ġiet rivelata bil-mod il-mod. Il-Bibbja tinkuraġġina biex nibbenefikaw minn din l-abbundanza t’esperjenza.—Dewteronomju 32:7.
19 Il-Kristjani mdaħħlin fiż-żmien huma mħeġġin biex ikunu t’eżempju tajjeb għaż-żgħażagħ. (Titu 2:2-4) Forsi issa ma tarax l-effett li s-sabar, it-talb, u l-pariri tiegħek iħallu fuq oħrajn. Noè, Abraham, Ġużeppi, Mosè, u oħrajn żgur li ma setgħux jaraw l-impatt qawwi li ħallew fuq il-ġenerazzjonijiet li kellhom jiġu warajhom minħabba l-lealtà li wrew. Madankollu, ir-rekord taʼ fidi u integrità li ħallew warajhom ħalla impatt qawwi; l-eżempju tiegħek ukoll jistaʼ jħalli impatt simili fuq il-ġenerazzjoni żagħżugħa taʼ llum.
20. Liema barkiet qed jistennew lil dawk li jżommu t-tama tagħhom soda sat-tmiem?
20 Kemm jekk issalva mit-“tribulazzjoni l-kbira” u kemm jekk tiġi rxoxtat, kemm se jkun taʼ ferħ li tesperjenza l-“ħajja vera”! (Mattew 24:21; 1 Timotju 6:19) Immaġina ż-żmien matul ir-Renju t’Elf Sena taʼ Kristu meta Ġeħova se jreġġaʼ lura l-effetti tax-xjuħija. Minflok ma ġisimna jibqaʼ dejjem jiddgħajjef, kuljum se nqumu aħjar fiżikament b’mod progressiv—b’iktar enerġija, b’titjib fil-vista u fis-smigħ, b’dehra aħjar! (Ġob 33:25; Isaija 35:5, 6) Dawk li se jkollhom il-barka li jgħixu fid-dinja l-ġdida t’Alla dejjem se jkunu żgħar meta tqabbilhom maʼ l-eternità li se jesperjenzaw. (Isaija 65:22) Għalhekk, jalla lkoll kemm aħna nżommu t-tama tagħna soda sat-tmiem u nibqgħu naqdu lil Ġeħova b’ruħna kollha. Nistgħu nkunu fiduċjużi li Ġeħova se jwettaq dak kollu li wiegħed u kulma se jagħmel se jisboq dak kollu li nistgħu nistennew.—Salm 37:4; 145:16.
Int Kif Twieġeb?
• Il-fatt li Noè, li kien imdaħħal fiż-żmien, baqaʼ leali kif irriżulta f’barkiet għall-bnedmin kollha?
• Liema effett kellha l-fidi tal-patrijarki fuq id-dixxendenti tagħhom?
• Fl-età avanzata tagħhom, Ġużeppi, Mosè, Ġożwè, u Samwel kif saħħew lil sħabhom fit-twemmin?
• Liema rekord jistgħu jħallu dawk imdaħħlin fiż-żmien?
[Stampa f’paġna 26]
Is-sabar t’Abraham ħalla effett qawwi fuq Iżakk
[Stampa f’paġna 28]
Il-pariri maturi taʼ Mosè inkuraġġew lil Ġożwè
[Stampa f’paġna 29]
It-talb tiegħek għan-nom t’oħrajn jistaʼ jagħmel ħafna ġid
[Stampa f’paġna 30]
Iż-żgħażagħ jibbenefikaw billi jagħtu widen lil dawk leali mdaħħlin fiż-żmien