L-​Aħħar Jum tal-​Ħajja taʼ Ġesù Bħala Bniedem

Huwa tard wara nofsinhar tal-​Ġimgħa, 14 taʼ Nisan, tas-​sena 33 E.K. Grupp taʼ rġiel u nisa jinsabu lesti biex jidfnu ħabib għażiż. Wieħed mill-​irġiel, li jismu Nikodemu, ġab xi ħwawar biex iħejji l-​ġisem għad-​difna. Raġel jismu Ġużeppi pprovda għażel nadif biex fih jitgeżwer il-​katavru kollu mbenġel u mbiċċer.

MIN huma dawn in-​nies, u lil min qed jidfnu? Dan kollu jeffettwak lilek? Biex inwieġbu dawn il-​mistoqsijiet, ejja mmorru lura għall-​bidu taʼ dak il-​jum sinjifikanti.

Il-​Ħamis fil-​Għaxija, l-​14 taʼ Nisan

Qamar kwinta u jiddi tielaʼ bil-​mod fuq Ġerusalemm. Il-​belt iffollata qed tirtira wara ġurnata xogħol. Din il-​lejla l-​arja hija mimlija bir-​riħa tfuħ taʼ ħaruf mixwi. Iva, eluf taʼ nies qed jippreparaw għal ġrajja speċjali​—iċ-​ċelebrazzjoni annwali tal-​Qbiż.

Ġewwa kamra kbira tal-​mistidnin, insibu lil Ġesù Kristu u lit-​12-​il appostlu tiegħu madwar mejda mħejjija. Ismaʼ! Ġesù qed jitkellem. “Kelli xewqa kbira li nagħmel din l-​ikla taʼ l-​Għid magħkom qabel ma nbati,” hu jgħid. (Luqa 22:15) Ġesù jaf li l-​għedewwa reliġjużi tiegħu għandhom l-​intenzjoni li joqtluh. Imma qabel jiġri dan, xi ħaġa verament sinjifikanti sseħħ din il-​lejla.

Wara li ġie osservat il-​Qbiż, Ġesù jgħid: “Wieħed minnkom se jittradini.” (Mattew 26:21) Dan inikket lill-​appostli. Min jistaʼ jkun? Wara ftit diskussjoni, Ġesù jgħid lil Ġuda l-​Iskarjota: “Dak li se tagħmel, agħmlu u ddumx.” (Ġwann 13:27) Għalkemm l-​oħrajn lanqas biss jirrealizzaw, Ġuda huwa traditur. Hu jitlaq sabiex iwettaq l-​irwol vili tiegħu fil-​komplott kontra Ġesù.

Osservanza Speċjali

Ġesù issa jistabbilixxi osservanza ġdida​—waħda li tikkommemora l-​mewt tiegħu. Waqt li jieħu ħobża, Ġesù jgħid talba taʼ ringrazzjament fuqha u jqassamha. “Ħudu, kulu,” jgħidilhom. “Dan hu ġismi li jingħata għalikom.” Wara li kull wieħed minnhom kiel biċċa mill-​ħobż, hu jieħu kies bl-​inbid aħmar u jgħid talba fuqu. “Ixorbu lkoll minnu,” jgħidilhom Ġesù, billi jispjegalhom: “Dan il-​kalċi huwa l-​Patt il-​Ġdid b’demmi, id-​demm li jixxerred għalikom.” Hu jagħti istruzzjoni lill-​11-​il appostlu li baqgħu leali: “Agħmlu dan b’tifkira tiegħi.”—Mattew 26:26-28; Luqa 22:19, 20; 1 Korintin 11:24, 25.

Dik il-​lejla Ġesù jipprepara bil-​ħlewwa lill-​appostli leali tiegħu għal dak li kellu jiġri, u jsaħħaħ l-​imħabba profonda tiegħu għalihom. “Ħadd ma għandu mħabba akbar minn din,” jispjegalhom, “li wieħed jagħti ħajtu għal ħbiebu. Intom ħbiebi, jekk tagħmlu dak li jiena nikkmandakom.” (Ġwann 15:13-15) Iva, il-​11-​il appostlu taw prova li huma ħbieb veri billi baqgħu maʼ Ġesù waqt il-​provi tiegħu.

Tard fil-​għaxija​—forsi wara nofsillejl—​Ġesù jgħid talba memorabbli, u wara jkantaw għanjiet taʼ tifħir lil Jehovah. Imbagħad, mad-​dawl tal-​qamar kwinta, huma joħorġu mill-​belt u jgħaddu mill-​Wied taʼ Kedron.—Ġwann 17:1–18:1.

Fil-​Ġnien taʼ Ġetsemani

Ftit wara, Ġesù u l-​appostli jaslu fil-​ġnien taʼ Ġetsemani. Waqt li jħalli lil tmienja mill-​appostli fid-​daħla tal-​ġnien, Ġesù jieħu lil Pietru, lil Ġakbu, u lil Ġwanni iktar ’il ġewwa ħdejn is-​siġar taż-​żebbuġ. “Nħossni mnikket għall-​mewt,” jgħid lil dawn it-​tlieta. “Ibqgħu hawn u ishru.”—Mark 14:33, 34.

It-​tliet appostli joqogħdu jistennew waqt li Ġesù jidħol iktar ’il ġewwa fil-​ġnien biex jitlob. B’għajat qawwi u bid-​dmugħ, hu jitlob: “Missier, jekk inti trid, warrab minni dan il-​kalċi!” Hemm responsabbiltà kbira fuq spallejn Ġesù. Kemm huwa taʼ niket għalih li joqgħod jaħseb dwar x’se jgħidu l-​għedewwa taʼ Jehovah meta l-​Iben uniġenitu Tiegħu jissammar maʼ zokk bħallikieku kien xi kriminal! Saħansitra iktar taʼ wġigħ għal Ġesù hu l-​ħsieb tat-​tmaqdir li kellu jintefaʼ fuq l-​għażiż Missieru tas-​sema jekk jonqos li jgħaddi minn din il-​prova agonizzanti. Ġesù tant jitlob bil-​ħrara u tant ikun f’agunija li l-​għaraq tiegħu jsir bħal qtar tad-​demm hekk kif iċarċar fl-​art.—Luqa 22:42, 44.

Ġesù għadu kemm spiċċa jitlob għat-​tielet darba. Issa ġejjin xi rġiel li qed iġorru torċi u lampi. Dak li qed jimxi quddiem m’hu ħadd ħlief Ġuda l-​Iskarjota, li jiġi dritt fuq Ġesù. “Is-​sliem għalik, Rabbi!” hu jgħid, waqt li jbus lil Ġesù b’mod teneru ħafna. Ġesù jwieġeb: “Bewsa għażilt, Ġuda, biex tittradih lil Bin il-​bniedem?”—Mattew 26:49; Luqa 22:47, 48; Ġwann 18:3.

F’daqqa waħda, l-​appostli jirrealizzaw x’ikun qed jiġri. Il-​Mulej, l-​għażiż ħabib tagħhom kien se jiġi arrestat! Għalhekk, Pietru jaqbad sejf u jaqtaʼ l-​widna taʼ l-​irsir tal-​qassis il-​kbir. “Ieqfu! Biżżejjed!” malajr jgħid Ġesù. Waqt li jtawwal idu ’l quddiem, hu jfejjaq l-​irsir u jikkmanda lil Pietru: “Erġaʼ daħħal sejfek f’postu għax kull min jaqbad is-​sejf, bis-​sejf jinqered.” (Luqa 22:50, 51; Mattew 26:52) L-​uffiċjali u s-​suldati jaħtfu lil Ġesù u jorbtuh. Maħkumin mill-​biżaʼ u l-​konfużjoni, l-​appostli jabbandunaw lil Ġesù u jaħarbu fid-​dlam.—Mattew 26:56; Ġwann 18:12.

Il-​Ġimgħa fil-​Għodu, l-​14 taʼ Nisan

Issa qabeż nofsillejl sew, u ninsabu fis-​sigħat bikrin tal-​Ġimgħa. Ġesù l-​ewwel jittieħed lejn id-​dar taʼ Anna, dak li qabel kien il-​Qassis il-​Kbir, li għad għandu ħafna influwenza u qawwa. Anna jinterrogah u mbagħad jibagħtu lejn id-​dar tal-​Qassis il-​Kbir Kajfa fejn iltaqaʼ s-​Sinedriju.

Il-​mexxejja reliġjużi issa jipprovaw isibu xhieda biex joħolqu każ kontra Ġesù. Madankollu, anki x-​xhieda foloz ma jistgħux jaqblu fix-​xiehda tagħhom. Il-​ħin kollu, Ġesù jibqaʼ sieket. Billi jbiddel it-​tattika, Kajfa jistaqsih: “Aħlifli fuq Alla l-​ħaj u għidilna jekk intix il-​Messija, Bin Alla.” Dan huwa fatt li ħadd ma jistaʼ jiċħdu, u għalhekk Ġesù jwieġeb b’kuraġġ: “Jiena hu, . . . u intom għad taraw lil Bin il-​bniedem bilqiegħda n-​naħa tal-​lemin tal-​Qawwa u ġej fuq is-​sħab tas-​sema.”—Mattew 26:63; Mark 14:60-62.

“Din dagħwa!” jgħajjat Kajfa. “Xi ħtieġa għandna iżjed taʼ xhieda?” Issa xi wħud lil Ġesù jagħtuh bil-​ħarta u jobżqulu f’wiċċu. Oħrajn jagħtuh daqqiet taʼ ponn u tgħidx kemm jgħajruh. (Mattew 26:65-68; Mark 14:63-65) Mas-​sebħ fil-​jum tal-​Ġimgħa, il-​membri tas-​Sinedriju jerġgħu jiltaqgħu, forsi biex jagħtu xi dehra taʼ legalità lill-​ġuri illegali taʼ bil-​lejl. Ġesù jerġaʼ b’kuraġġ jindika li hu l-​Kristu, l-​Iben t’Alla.—Luqa 22:66-71.

Imbagħad, il-​qassisin ewlenin u l-​irġiel ixjeħ jibagħtu lil Ġesù biex jidher quddiem Ponzju Pilatu, il-​gvernatur Ruman tal-​Ġudea. Huma jakkużaw lil Ġesù li qed ixewwex lill-​ġens, qed jipprojbixxi l-​ħlas tat-​taxxi lil Ċesari, u “qiegħed jgħid li hu l-​Messija Sultan.” (Luqa 23:2; qabbel Mark 12:17.) Wara li jinterroga lil Ġesù, Pilatu jgħid: “Ebda ħtija ma nsib f’dan il-​bniedem.” (Luqa 23:4) Meta Pilatu jismaʼ li Ġesù huwa Galilew, jibagħtu għand Erodi Antipa, il-​ħakkiem tal-​Galilija, li jinsab f’Ġerusalemm għall-​festa tal-​Qbiż. Erodi, ma kienx moħħu f’li jara li sseħħ il-​ġustizzja. Hu sempliċement irid jara lil Ġesù jwettaq xi miraklu. Ladarba Ġesù ma jissodisfax il-​kurżità tiegħu u jibqaʼ sieket, Erodi u s-​suldati tiegħu jiżżuffjettaw bih u jibagħtuh lura għand Pilatu.

“Imma dan x’għamel ħażin?” jerġaʼ jistaqsihom Pilatu. “Ma sibt fih ebda ħtija li ħaqqha l-​mewt. Mela nagħtih is-​swat u nitilqu.” (Luqa 23:22) Għalhekk, hu jġiegħel li jifflaġellaw lil Ġesù bi frosta b’ħafna strixxi li b’uġigħ kbir iċċarrat dahar Ġesù. Imbagħad il-​ġemgħa tas-​suldati jdeffsulu kuruna tax-​xewk ġo rasu. Huma jwaqqgħuh għaż-​żuffjett u jagħtuh b’qasba iebsa, billi jimbottaw il-​kuruna tax-​xewk iktar ġol-​qorriegħa tiegħu. Waqt li jgħaddi minn dan l-​uġigħ u abbuż indeskrivibbli kollu, Ġesù jibqaʼ jżomm dinjità u saħħa taʼ l-​għaġeb.

Pilatu​—forsi bit-​tama li l-​kundizzjoni taʼ Ġesù kollu mbiċċer se tqanqal ftit tas-​simpatija—​jerġaʼ jippreżentah lill-​folla. “Araw,” jesklama Pilatu, “Se nġibulkom quddiemkom hawn barra, biex tkunu tafu li jien ma nsib ebda ħtija fih.” Imma l-​qassisin ewlenin jgħajtu: “Sallbu! Sallbu!” (Ġwann 19:4-6) Hekk kif il-​folla tibda tinsisti iktar, Pilatu jċedi u jagħti lil Ġesù f’idejhom biex jissammar maʼ zokk.

Mewta Agonizzanti

Bħalissa l-​għodwa daħlet ġmielha, forsi qed noqorbu lejn nofsinhar. Ġesù issa jittieħed ’il barra minn Ġerusalemm lejn post imsejjaħ Golgota. Imsiemer kbar għaddejjin minn idejn u saqajn Ġesù waqt li jissammar maz-​zokk tat-​tortura. Il-​kliem ma jistax jiddeskrivi l-​agunija hekk kif it-​toqol taʼ ġismu jistrieħ fuq il-​ġrieħi taʼ l-​imsiemer meta z-​zokk tat-​tortura jittellaʼ ’l fuq. Tinġabar folla biex tosserva lil Ġesù u liż-​żewġ kriminali li ġew imsammrin maʼ zokk. Ħafna jgħajru lil Ġesù. “Salva oħrajn,” jiżżuffjettaw il-​qassisin ewlenin u oħrajn, “lilu nnifsu ma jistax isalva!” Anki s-​suldati u ż-​żewġ kriminali msammrin ħdejh iwaqqgħu lil Ġesù għaċ-​ċajt.—Mattew 27:41-44.

F’daqqa waħda f’nofsinhar, wara li Ġesù kien ilu ftit tal-​ħin fuq iz-​zokk, fuq l-​art taqaʼ dalma tal-​biżaʼ u taʼ oriġini divina għal tliet sigħat sħaħ.a Forsi huwa dan li jqanqal lil dak il-​wieħed ħażin biex iċanfar lill-​ieħor. Imbagħad, waqt li jdur lejn Ġesù, jitolbu: “Ftakar fija meta tidħol fis-​Saltna tiegħek.” X’fidi taʼ l-​għaġeb hi din waqt li qed jiffaċċja mewta imminenti! “Verament ngħidlek illum,” iwieġeb Ġesù, “Int se tkun miegħi fil-​Ġenna.”—Luqa 23:39-43, New World Translation.

Għall-​ħabta tat-​tlieta taʼ wara nofsinhar, Ġesù jħoss li tmiemu wasal. “Għandi l-​għatx!” hu jgħid. Imbagħad, b’leħen għoli hu jgħajjat: “Alla tiegħi, Alla tiegħi, għaliex tlaqtni?” Ġesù jistaʼ jħoss li Missieru, bħallikieku, neħħa l-​protezzjoni minn fuqu biex iħalli l-​integrità tiegħu tiġi pprovata sal-​limitu, u hu jikkwota l-​kliem taʼ David. Xi ħadd ipoġġi sponża mxappa f’inbid qares maʼ xofftejn Ġesù. Meta jieħu ftit minn dak l-​inbid, Ġesù jlissen bla nifs: “Kollox hu mitmum!” Imbagħad jgħajjat, “Missier, f’idejk jien nerħi ruħi,” ibaxxi rasu, u jmut.—Ġwann 19:28-30; Mattew 27:46; Luqa 23:46; Salm 22:2 [Salm 22:1, NW].

Ladarba huwa tard wara nofsinhar, isiru arranġamenti bl-​għaġla biex jidfnu lil Ġesù qabel is-​Sabat (15 taʼ Nisan) li jibda fi nżul ix-​xemx. Ġużeppi t’Arimatija, membru magħruf sew tas-​Sinedriju li kien dixxiplu bil-​moħbi taʼ Ġesù, jingħata l-​permess biex jidfnu. Nikodemu, li wkoll kien membru tas-​Sinedriju li stqarr il-​fidi f’Ġesù bil-​moħbi, jassisti billi jġib 33 kilogramma taʼ mirra u sabbara. Bil-​galbu kollu, huma jpoġġu l-​ġisem taʼ Ġesù f’qabar ġdid tal-​mafkar fil-​qrib.

Jinsab Ħaj mill-​Ġdid!

Għadu d-​dlam kmieni l-​Ħadd fil-​għodu meta Marija taʼ Magdala u xi nisa oħrajn imorru lejn il-​qabar taʼ Ġesù. Imma ara! Il-​ġebla taʼ quddiem il-​qabar ġiet imgerba ’l hemm. Ara, il-​qabar huwa vojt! Marija taʼ Magdala titlaq tiġri biex tgħid lil Pietru u lil Ġwanni. (Ġwann 20:1, 2) Eżatt kif telqet, lin-​nisa l-​oħrajn jidhrilhom anġlu. Dan jgħidilhom: “Tibżgħu xejn intom.” Hu jħeġġiġhom ukoll: “Morru malajr għidu lid-​dixxipli tiegħu li hu qam mill-​imwiet.”—Mattew 28:2-7.

Huma u sejrin jgħaġġlu, maʼ min jiltaqgħu? Ħadd ħlief Ġesù nnifsu! “Morru wasslu l-​aħbar lil ħuti,” hu jgħidilhom. (Mattew 28:8-10) Iktar tard, Marija taʼ Magdala tinsab ħdejn il-​qabar tibki x’ħin Ġesù jidhrilha. Hi bilkemm tiflaħ iżżomm bil-​ferħ u titlaq tiġri biex tgħid lid-​dixxipli l-​oħrajn din l-​aħbar sabiħa. (Ġwann 20:11-18) Fil-​fatt, f’dan il-​Ħadd indimentikabbli, Ġesù rxoxtat jidher ħames darbiet lil diversi dixxipli, billi ma jħallilhom l-​ebda dubju li hu, tabilħaqq, jinsab ħaj mill-​ġdid!

Kif Dan Jeffettwa Lilek

Kif jistgħu ġrajjiet li seħħew 1,966 sena ilu jeffettwawk issa li ninsabu fil-​bidu tas-​seklu 21? Xhud li ra b’għajnejh dawk il-​ġrajjiet jispjega: “B’dan dehret l-​imħabba taʼ Alla fina, għax Alla bagħat lil Ibnu l-​waħdieni fid-​dinja, biex ngħixu bih. U hawn qiegħda l-​imħabba; mhux għax aħna ħabbejna ’l Alla, imma għax ħabbna Hu u bagħat lil Ibnu biex ikun taʼ tpattija għal dnubietna.”—1 Ġwann 4:9, 10.

Il-​mewt taʼ Kristu b’liema mod hija ‘sagrifiċċju taʼ tpattija’? Hija taʼ tpattija għaliex tagħmilha possibbli li jkollna relazzjoni favorevoli m’Alla. L-​ewwel bniedem, Adam, irribella kontra Alla u b’hekk għadda wirt taʼ dnub u mewt fuq in-​nisel tiegħu. Ġesù, min-​naħa l-​oħra, ta ħajtu bħala fidwa biex iħallas il-​prezz għad-​dnub u l-​mewt taʼ l-​umanità, u b’hekk jipprovdi bażi biex Alla jestendi ħniena u favur. (1 Timotju 2:5, 6) Billi teżerċita fidi fis-​sagrifiċċju taʼ Ġesù li jpatti għad-​dnubiet, int tistaʼ tinħeles mill-​kundanna li writt mingħand il-​midneb Adam. (Rumani 5:12; 6:23) Imbagħad, dan jiftaħ l-​opportunità meraviljuża biex ikollok relazzjoni persunali maʼ Missierek tas-​sema kollu mħabba, Alla Jehovah. Fil-​qosor, is-​sagrifiċċju suprem taʼ Ġesù jistaʼ jfisser ħajja li ma tispiċċa qatt għalik.—Ġwann 3:16; 17:3.

Dawn il-​kwistjonijiet u oħrajn relatati se jiġu diskussi nhar il-​Ħamis fil-​għaxija, l-​1 t’April, f’għaxriet t’eluf taʼ postijiet madwar id-​dinja meta miljuni taʼ nies se jinġabru biex jikkommemoraw il-​mewt taʼ Ġesù Kristu. Int mistieden biex tkun preżenti. Ix-​Xhieda taʼ Jehovah fl-​inħawi tiegħek se jkunu ferħanin li jgħidulek fejn u meta tistaʼ tattendi. Il-​fatt li tkun preżenti żgur li se jkattar l-​apprezzament tiegħek għal dak li Alla tagħna kollu mħabba u Ibnu l-​għażiż għamlu fl-​aħħar jum tal-​ħajja taʼ Ġesù bħala bniedem.

[Nota taʼ taħt]

[Ċart/​Stampi f’paġna 7]

IL-​MEWT U L-​IRXOXT TAʼ ĠESU

NISAN TAS-​SENA 33 E.K. 14 ll-​Ħamis fil-​għaxija. ĠRAJJIET: Iċ-​ċelebrazzjoni tal-​Qbiż; Ġesù jaħsel saqajn l-​appostli; Ġuda joħroġ biex jittradixxi lil Ġesù, Kristu jistabbilixxi l-​Mafkar taʼ mewtu (Din is-​sena se jiġi osservat nhar il-​Ħamis, l-​1 t’April, wara nżul ix-​xemx); twissija biex iħejji lill-​appostli għat-​tluq tiegħu. L-​AQWA BNIEDEMb 113, par 2 sa ,117, par. 1.

Is-​Sibt. ĠRAJJIET: Pilatu jippermetti għassiesa mal-​qabar taʼ Ġesù. L-​AQWA BNIEDEM 127, pari 8-​9.

[Nota taʼ taħt]