Kapitlu 19
Igħallem lil Mara Samaritana
FI TRIQITHOM mill-Ġudea lejn il-Galilija, Ġesù u d-dixxipli tiegħu jivvjaġġaw mid-distrett taʼ Samarija. Għajjenin mill-vjaġġ, għall-ħabta taʼ nofs in-nhar jieqfu jistrieħu ħdejn bir qrib il-belt taʼ Sikar. Dan il-bir kien tħaffer sekli qabel minn Ġakobb, u għadu hemm saħansitra sal-lum, qrib il-belt moderna taʼ Nablus.
Waqt li Ġesù joqgħod jistrieħ hawnhekk, id-dixxipli tiegħu jmorru fil-belt biex jixtru xi affarijiet tal-ikel. Meta mara Samaritana tiġi biex ittellaʼ l-ilma, hu jitlobha: “Agħtini nixrob.”
Il-Lhud u s-Samaritani ġeneralment ma jkollhom xejn x’jaqsmu bejniethom minħabba preġudizzji li daħlu fil-fond. Mela, imgħaġġba, il-mara tistaqsi: “Dan kif int, minkejja li int Lhudi, tistaqsini biex tixrob, meta jiena mara Samaritana?”
“Kieku kont taf,” iwieġeb Ġesù, “min hu li jgħidlek, ‘Agħtini nixrob,’ int kont tistaqsih, u hu kien jagħtik ilma ħaj.”
“Sinjur,” twieġeb hi, “lanqas biss għandek barmil biex ittellaʼ l-ilma, u l-bir huwa fond. Minn liema sors, għalhekk, għandek int dan l-ilma ħaj? Int m’intix akbar minn missierna tal-qedem Ġakobb, li tana l-bir u li hu nnifsu flimkien maʼ wliedu u l-bhejjem tiegħu xorbu minnu, hux hekk?”
“Kulmin qiegħed jixrob minn dan l-ilma se jerġaʼ jaqbdu l-għatx,” josserva Ġesù. “Kulmin jixrob mill-ilma li se nagħtih jien qatt ma se jaqbdu għatx assolutament, imma l-ilma li se nagħtih se jsir fih għajn taʼ ilma jbaqbaq biex jagħti l-ħajja taʼ dejjem.”
“Sinjur, agħtini dan l-ilma, sabiex la jaqbadni l-għatx u lanqas noqgħod ġejja u sejra lejn dan il-post biex intellaʼ l-ilma,” twieġeb il-mara.
Ġesù issa jgħidilha: “Mur, sejjaħ lil żewġek u ejja f’dan il-post.”
“M’għandix żewġi,” twieġeb hi.
Ġesù jaqbel mal-istqarrija tagħha. “Sewwa għedt, ‘Żewġi m’għandix.’ Għax int kellek ħamest irġiel żwieġek, u r-raġel li għandek issa m’huwiex żewġek.”
“Sinjur, nifhem li inti profeta,” il-mara tgħid imgħaġġba. B’mod li juri l-interess spiritwali tagħha, hi tinnota li s-Samaritani “qiemu fuq din il-muntanja [Geriżim, li qiegħda fil-qrib]; imma intom [il-Lhud] tgħidu li f’Ġerusalemm huwa l-post fejn in-nies għandhom iqimu.”
Iżda, il-post fejn tadura m’huwiex il-ħaġa importanti, juri Ġesù. “Is-siegħa ġejja,” jgħid hu, “meta l-veri adoraturi se jqimu lill-Missier bl-ispirtu u l-verità, għax, tabilħaqq, il-Missier qed ifittex uħud bħal dawn biex iqimuh. Alla huwa Spirtu, u dawk li qed iqimuh iridu jqimu bl-ispirtu u l-verità.”
Il-mara timpressjona ruħha ferm. “Naf li ġej il-Messija, li hu msejjaħ Kristu,” hija tgħid. “Meta jasal dak, hu se jxandrilna kollox fil-beraħ.”
“Jien li qed nitkellem miegħek huwa hu,” Ġesù jiddikjara. Aħseb ftit! Din il-mara li tiġi fl-eqqel tal-jum biex ittellaʼ l-ilma, x’aktarx biex tevita li tiltaqaʼ man-nisa tal-belt li jobogħduha minħabba l-mod taʼ ħajja tagħha, hija ffavorita b’mod tal-għaġeb minn Ġesù. Ċar u tond igħidilha xi ħaġa li ma stqarrha maʼ ħadd pubblikament. B’liema konsegwenzi?
Ħafna Samaritani Jemmnu
Malli jaslu lura minn Sikar bl-ikel, id-dixxipli jsibu lil Ġesù ħdejn il-bir taʼ Ġakobb fejn ħallewh, u fejn issa qed jitkellem maʼ mara Samaritana. Meta jaslu d-dixxipli, hi titlaq, billi tħalli l-ġarra tagħha warajha, u terħilha lejn il-belt.
Billi interessat ruħha ferm fl-affarijiet li qalilha Ġesù, hija tgħid lill-irġiel tal-belt: “Ejjew hawn, araw raġel li qalli kulma għamilt.” Imbagħad, biex tqajmilhom il-kurżità, tistaqsi: “M’huwiex dan forsi l-Kristu, hux?” Il-mistoqsija tilħaq l-iskop tagħha—l-irġiel imorru biex jaraw b’għajnejhom.
Sadattant, id-dixxipli jħeġġu lil Ġesù biex jiekol l-ikel li ġabulu mill-belt. Imma hu jwieġeb: “Jien għandi ikel x’niekol li intom ma tafux bih.”
“Ħadd ma ġablu xi ħaġa x’jiekol, hux?” id-dixxipli jibdew jistaqsu lil xulxin. Ġesù jwieġeb: “L-ikel tiegħi hu għalija li nagħmel ir-rieda taʼ dak li bagħatni u li ntemm ix-xogħol tiegħu. Ma tgħidux intom li għad baqaʼ erbaʼ xhur qabel jiġi l-ħsad?” Madankollu, billi jipponta lejn il-ħsad spiritwali, Ġesù jgħid: “Erfgħu għajnejkom u araw l-egħlieqi, kif huma bojod għall-ħsad. Diġà l-ħassad qed jieħu l-ħlas u jiġbor il-frott għall-ħajja taʼ dejjem, sabiex min jiżraʼ u min jaħsad jistgħu jifirħu flimkien.”
Forsi Ġesù diġà jistaʼ jara l-effett grandjuż tal-laqgħa tiegħu mal-mara Samaritana—li ħafna kienu qed ipoġġu fidi fih minħabba x-xiehda tagħha. Hi qed tagħti xiehda lin-nies tal-belt, billi tgħid: “Hu qalli kulma għamilt.” Għalhekk, meta l-irġiel taʼ Sikar jiġu għandu ħdejn il-bir, huma jitolbuh biex jibqaʼ u jitkellem magħhom iktar. Ġesù jaċċetta l-istedina u jibqaʼ magħhom għal jumejn.
Hekk kif is-Samaritani jisimgħu lil Ġesù, bosta oħrajn jemmnu. Imbagħad igħidu lill-mara: “Qed nemmnu mhux iktar minħabba fi kliemek; għax smajna b’widnejna u nafu ċert li dan ir-raġel huwa s-salvatur tad-dinja.” Tassew li l-mara Samaritana tipprovdi eżempju mill-aħjar taʼ kif nistgħu nagħtu xiehda dwar Kristu billi nqajmu l-kurżità fis-semmiegħa biex ifittxu iżjed!
Ftakar li dan hu erbaʼ xhur qabel il-ħsad—milli jidher il-ħsad tax-xgħir, li fil-Palestina jseħħ fir-rebbiegħa. Mela issa probabbli li hu Novembru jew Diċembru. Dan ifisser li wara l-Qbiż tas-sena 30 E.K., Ġesù u d-dixxipli tiegħu qattgħu madwar tmien xhur fil-Ġudea jgħallmu u jgħammdu. Issa jitilqu lura lejn pajjiżhom fil-Galilija. X’hemm jistenniehom? Ġwann 4:3-43.
▪ Il-mara Samaritana għala tistagħġeb li Ġesù kellimha?
▪ Ġesù x’igħallimha dwar ilma ħaj u dwar fejn għandek tqim?
▪ Ġesù kif juriha hu min hu, u din l-istqarrija għala hi daqshekk tal-għaġeb?
▪ Liema għoti taʼ xiehda twettaq il-mara Samaritana u b’liema riżultat?
▪ L-ikel taʼ Ġesù x’għandu x’jaqsam mal-ħsad?
▪ Kif nistgħu niddeterminaw it-tul tal-ministeru taʼ Ġesù fil-Ġudea wara l-Qbiż tas-sena 30 E.K.?