IL-5 LEZZJONI
Il-valur taʼ gwida minn adult
X’TINVOLVI GWIDA MINN ADULT?
It-tfal għandhom bżonn direzzjoni u pariri minn adulti. Bħala ġenitur, int qiegħed fl-aħjar pożizzjoni biex twettaq dan l-irwol; infatti, hu d-dmir tiegħek. Madankollu, anki adulti oħrajn jistgħu jgħinu u jagħtu pariri lit-tfal tiegħek.
GĦALA HU IMPORTANTI LI T-TFAL IKOLLHOM GWIDA MINN ADULT?
F’ħafna pajjiżi, iż-żgħar ftit li xejn jagħmluha mal-adulti. Ikkunsidra dan:
It-tfal iqattgħu l-biċċa l-kbira tal-ħin tagħhom l-iskola, fejn ikun hemm ħafna iktar studenti milli għalliema u adulti oħra.
Wara l-iskola, meta jaslu d-dar, xi tfal ikunu waħedhom għax il-ġenituri t-tnejn ikollhom jaħdmu.
Studju fl-Istati Uniti sab li t-tfal bejn 8 u 12-il sena bħala medja jqattgħu madwar 6 sigħat kuljum jaraw it-televixin, jisimgħu l-mużika, u jilagħbu logħob elettroniku.a
Il-ktieb Hold On to Your Kids jgħid: ‘It-tfal mhux qed imorru għand ommhom, missierhom, għalliema, u adulti responsabbli oħra għal istruzzjoni, eżempju, u gwida imma lejn dawk taʼ tamparhom.’
KIF TIPPROVDILHOM GWIDA
Qattaʼ ħin mat-tfal tiegħek.
PRINĊIPJU BIBLIKU: “Ħarreġ tifel skond it-triq xierqa għalih; lanqas meta jixjieħ ma jwarrab minnha.”—Proverbji 22:6.
It-tfal b’mod naturali jmorru għand il-ġenituri tagħhom għall-gwida. Infatti, l-esperti jgħidu li anki meta t-tfal isiru adoloxxenti, huma jippreferu li jkunu l-ġenituri tagħhom li jagħtuhom pariri milli dawk taʼ tamparhom. “Il-ġenituri jibqgħu l-iktar uħud li jħallu effett fuq l-attitudni u l-aġir tat-tfal tagħhom matul l-adoloxxenza u fil-ftit snin taʼ wara,” jikteb Dr. Laurence Steinberg fil-ktieb You and Your Adolescent. Hu jżid jgħid: “L-adoloxxenti jimpurtahom minn dak li taħseb int u jisimgħu dak li tgħidilhom, anki jekk mhux dejjem se jammettu dan jew jaqblu maʼ kulma tgħidilhom.”
Ladarba t-tfal tiegħek ikunu jridu l-gwida tiegħek, ħu vantaġġ minn dan u agħmel kulma tistaʼ biex tagħtihielhom. Qattaʼ ħin mat-tfal tiegħek u aqsam magħhom dak li taħseb, il-valuri, u l-esperjenzi tiegħek.
Sib lil xi ħadd li jkun taʼ eżempju għalihom.
PRINĊIPJU BIBLIKU: “Min qed jimxi maʼ l-għorrief se jsir għaref.”—Proverbji 13:20.
Tistaʼ taħseb f’xi adult li jistaʼ jkun taʼ eżempju tajjeb għat-tfal tiegħek? Għax ma tagħmilx arranġament biex dik il-persuna tqattaʼ ħin magħhom? Naturalment, dan ma jfissirx li xi ħadd ieħor se jkun responsabbli għat-tfal tiegħek. Flimkien mat-taħriġ li tagħti inti, anki adult li taf li mhux se jweġġaʼ lit-tfal tiegħek jistaʼ jgħinhom. Fil-Bibbja nsibu l-eżempju taʼ Timotju. Anki bħala adult, hu bbenefika bil-kbir mis-sħubija li kellu mal-appostlu Pawlu, u Pawlu bbenefika mill-ħbiberija taʼ Timotju.—Filippin 2:20, 22.
Illum, ħafna familji m’għadhomx jgħixu flimkien fl-istess dar jew fil-viċin, u jistaʼ jkun li n-nanniet, iz-zijiet, u qraba oħra jgħixu f’pajjiż ieħor. Jekk dan hu minnu fil-każ tiegħek, ipprova oħloq opportunitajiet biex it-tfal tiegħek iqattgħu ħin maʼ adulti li għandhom kwalitajiet li tixtieq tara fihom.
a L-istudju sab li bħala medja, l-adoloxxenti jqattgħu kważi disaʼ sigħat kuljum f’din ir-rikreazzjoni. Dawn l-istatistiki dwar it-tfal u l-adoloxxenti ma jinkludux il-ħin li jkunu fuq l-internet l-iskola jew waqt li jkunu qed jagħmlu l-homework.