ကာရအိုက်များနှင့် သူတို့၏သမ္မာတရားရှာပုံတော်

“[ကျမ်းစာ] တွင်စေ့စပ်သေချာစွာရှာပါ။ ကျွန်ုပ်၏ထင်မြင်ချက်ကို အားမထားပါနှင့်။” ထိုစကားများကို စီ. အီး. ရှစ်ရာစုက ကာရအိုက်ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး မိန့်ကြားခဲ့သည်။ ကာရအိုက်များကား မည်သူများနည်း။ သူတို့၏ပုံသက်သေမှ တန်ဖိုးရှိသောအရာတစ်ခုခုကို ကျွန်ုပ်တို့သင်နိုင်သလော။ ဤမေးခွန်းများကိုဖြေဆိုရန်အတွက် ကာရအိုက်လှုပ်ရှားမှုကို ဖြစ်ပေါ်လာစေသည့် သမိုင်းတွင် ကာလကြာမြင့်စွာတည်ရှိလာသော အငြင်းပွားမှုတစ်ခုကို ပြန်လည်သုံးသပ်ကြည့်ကြရမည်။

အငြင်းပွားမှုမည်သို့စတင်ခဲ့သနည်း

ခေတ်သက္ကရာဇ်မတိုင်မီ နောက်ဆုံးရာစုနှစ်များအတွင်း ယုဒဘာသာထဲ၌ အတွေးအခေါ်အသစ်တစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ၎င်းမှာ သိနာတောင်ပေါ်တွင် ဘုရားသခင်သည် အက္ခရာတင်သောပညတ်တစ်ခုနှင့် နှုတ်တိုက်ပညတ်တစ်ခု၊ ပညတ်နှစ်ခုပေးတော်မူခဲ့သည်ဟူ၍ဖြစ်သည်။aစီ. အီး. ပထမရာစုရောက်သော် ဤသွန်သင်မှုအသစ်ကို ထောက်ခံသူများနှင့် ငြင်းပယ်သူများစပ်ကြား အငြင်းပွားမှုအကြိတ်အနယ်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ဖာရိရှဲတို့သည် ထောက်ခံသူများဖြစ်ကြပြီး ဇဒ္ဒုကဲနှင့်အဲစ္စနီးတို့သည် ကန့်ကွက်သူများဖြစ်ကြသည်။

ဤအငြင်းပွားမှုဖြစ်ပျက်နေစဉ် နာဇရက်မြို့သားယေရှုသည် ကတိထားရာမေရှိယအဖြစ် ပေါ်ထွန်းတော်မူခဲ့သည်။ (ဒံယေလ ၉:၂၄၊ ၂၅; မဿဲ ၂:၁-၆၊ ၂၂၊ ၂၃) အငြင်းပွားနေသောဂျူးအုပ်စုအားလုံးကို ယေရှုရင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ သူတို့နှင့်ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်ရာ၌ ကိုယ်တော်က သူတို့၏ထုံးတမ်းစဉ်လာများကြောင့် ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပါဌ်တော် ပယ်ခြင်းအမှုကိုပြစ်တင်ရှုတ်ချတော်မူခဲ့သည်။ (မဿဲ ၁၅:၃-၉) ယေရှုသည် မေရှိယတစ်ပါးတည်းသာ ဟောပြောသွန်သင်နိုင်သည့်နည်းဖြင့်လည်း ဝိညာဏသမ္မာတရားတို့ကို သွန်သင်တော်မူခဲ့သည်။ (ယောဟန် ၇:၄၅၊ ၄၆) ထို့ပြင် ယေရှု၏တပည့်နောက်လိုက်များသာ ဘုရားသခင်၏ကျောထောက်နောက်ခံမှုရှိကြောင်း သက်သေထူခဲ့သည်။ သူတို့သည် ခရစ်ယာန်များဟူ၍ အမည်တွင်လာလေသည်။—တမန်တော် ၁၁:၂၆။

စီ. အီး. ၇၀ ခုနှစ်တွင် ယေရုရှလင်ဗိမာန်တော်ဖျက်ဆီးခံရစဉ်က ဘာသာရေးဂိုဏ်းများအနက် ဖာရိရှဲများသာ ကျန်ကြွင်းခဲ့သည်။ ယခု ယဇ်ပုရောဟိတ်အမျိုးအနွယ်မရှိ၊ ယဇ်ပူဇော်သကာများနှင့်ဗိမာန်တော်လည်း မရှိတော့သည့်အတွက် ဖာရိရှဲများ၏ဂျူးဘာသာသည် ထိုအရာများအားလုံးအတွက် အစားထိုးစရာများကိုတီထွင်၍ အက္ခရာတင်သောပညတ်တော်အစား ထုံးတမ်းစဉ်လာနှင့် အနက်ဖွင့်ဆိုချက်များကို ဦးစားပေးကြသည်။ ဤသို့ဖြင့် အသစ်သော “မြင့်မြတ်သည့်စာပေများ” ကိုရေးရန်လမ်းပွင့်ခဲ့သည်။ ပထမတွင် သူတို့၏နှုတ်တိုက်ပညတ်အတွက် ဖြည့်စွက်ချက်များနှင့် အနက်ဖွင့်ချက်များပါဝင်သော မစ်ရှ်နာပေါ်လာသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အခြားစာပေများကိုပါထည့်သွင်း၍ တာလ်မွဒ်ကျမ်းဟုခေါ်လေသည်။ တစ်ချိန်တည်း၌ အယူဖောက်ပြန်သောခရစ်ယာန်များက ယေရှု၏သွန်သင်ချက်များကို စိတ်ကြိုက်ပြုပြင်လာကြသည်။ အုပ်စုနှစ်စုစလုံးသည် အာဏာရှိသောဘာသာရေးစနစ်များ—ရဗ္ဗိဆရာများ၏အခွင့်အာဏာနှင့် ချာ့ချ်အာဏာ—ကိုဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

ဂျူးများသည် အစတွင် တိတ္ထိရောမနိုင်ငံနှင့်လည်းကောင်း၊ နောက်ပိုင်းတွင် “ခရစ်ယာန်” ရောမနိုင်ငံနှင့် ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားခဲ့သောကြောင့် နောက်ဆုံးတွင် ယုဒဘာသာရေး၏ဗဟိုဌာနကို ဗာဗုလုန်မြို့သို့ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ရသည်။ ထိုတွင် တာလ်မွဒ်ကျမ်းစာစောင်များကို အပြီးအစီးတည်းဖြတ်ခဲ့သည်။ တာလ်မွဒ်ကျမ်းသည် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကို ပိုမိုပြည့်စုံစွာဖော်ပြသည်ဟု ရဗ္ဗိဆရာများကဆိုကြသော်လည်း ဂျူးအများကမူ ရဗ္ဗိဆရာများ၏သြဇာအာဏာ တိုးများလာသည်ကိုခံစားရ၍ မောရှေနှင့်ပရောဖက်များမှတစ်ဆင့် ပေးခဲ့သည့် ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပါဌ်တရားတော်ကို တောင့်တလာကြသည်။

စီ. အီး. ရှစ်ရာစု ထက်ဝက်ကျော်ကာလတွင် ရဗ္ဗိဆရာများ၏ ဩဇာအာဏာနှင့် နှုတ်တိုက်ပညတ်ပါ ယုံကြည်ချက်များကိုဆန့်ကျင်သော ဗာဗုလုန်မြို့နေဂျူးများသည် အာနန် ဘင် ဒေးဗစ်အမည်ရှိ ပညာတတ်ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးနောက်သို့ လိုက်ခဲ့ကြသည်။ သူက ဂျူးတိုင်းသည် စစ်မှန်သောဘာသာတရား၏ တစ်ခုတည်းသောဇာစ်မြစ်အဖြစ် ဟေဗြဲကျမ်းစာစောင်များကို အချုပ်အချယ်မရှိလေ့လာခွင့်ရှိကြောင်း၊ ရဗ္ဗိဆရာတို့၏ အနက်ဖွင့်ချက်၊ သို့မဟုတ် တာလ်မွဒ်ကျမ်းကို အလေးထားစရာမလိုကြောင်း ကြွေးကြော်သည်။ အာနန်က ဤသို့သွန်သင်သည်– “တိုရာ [ဘုရားသခင်၏အက္ခရာတင်သောပညတ်] တွင်စေ့စပ်သေချာစွာရှာပါ။ ကျွန်ုပ်၏ထင်မြင်ချက်ကို အားမထားပါနှင့်။” ကျမ်းစာစောင်ကို ဤသို့အလေးပေးသောကြောင့် အာနန်၏တပည့်နောက်လိုက်များသည် “စာရှုသူများ” ဟူ၍အဓိပ္ပာယ်ရှိသည့် ဟေဗြဲအမည် ကာရအီမ် ဟူ၍အမည်တွင်လေသည်။

ကာရအိုက်များနှင့် ရဗ္ဗိဆရာများ ပဋိပက္ခဖြစ်ကြ

ရဗ္ဗိဆရာများ၏အသိုင်းအဝိုင်းတွင် ခေါင်းရှုပ်စရာဖြစ်စေသည့် ကာရအိုက်သွန်သင်ချက်ဆိုင်ရာ သာဓကအချို့ကားအဘယ်နည်း။ ရဗ္ဗိဆရာများက အသားနှင့်အတူ နို့မသောက်ရဟုတားမြစ်သည်။ ယင်းသည် “ဆိတ်သငယ်ကို အမိနို့ရည်နှင့်မပြုတ်မချက်ရ” ဟုပညတ်သည့် ထွက်မြောက်ရာ ၂၃:၁၉ ၏နှုတ်တိုက်ပညတ်၏အနက်ဖွင့်ချက်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ တစ်ဖက်မှကြည့်ပြန်လျှင် ဤအခန်းငယ်၌ပါသည့်အတိုင်း—အပိုအလိုမရှိ—သဘောပေါက်နားလည်ရမည်ဟု ကာရအိုက်များက သင်ကြားသည်။ ရဗ္ဗိဆရာများ၏ ချုပ်ချယ်မှုများသည် လူ့တီထွင်မှုများသာဖြစ်သည်ဟု သူတို့က ငြင်းခုံသည်။

တရားဟောရာ ၆:၈၊ ၉ ကိုရဗ္ဗိဆရာများအနက်ဖွင့်ချက်အရ ဂျူးယောက်ျားများသည် ဆုတောင်းသည့်အခါ တီဖလင်ခေါ်အဆောင်လက်ဖွဲ့များ ဝတ်ဆင်ရမည်၊ တံခါးတိုင်တစ်တိုင်စီတွင် မီဇူဇာခေါ်လက်ဖွဲ့ကို ချထားရမည်ဟု ရဗ္ဗိဆရာများကဆိုသည်။b ကာရအိုက်များမူကား ဤအခန်းငယ်များသည် ဥပစာစကားမျှဖြစ်၍ အထိမ်းအမှတ်အဓိပ္ပာယ်သာရှိသည်ဟု ယူမှတ်ကြသဖြင့် ရဗ္ဗိဆရာများ၏ ထိုကဲ့သို့သောစည်းမျဉ်းများကို လက်မခံပယ်ချခဲ့ကြသည်။

အခြားကိစ္စရပ်များတွင် ကာရအိုက်များသည် ရဗ္ဗိဆရာများထက်ပင် ပိုမိုတင်းကျပ်သည်။ ဥပမာ၊ “သင်တို့နေရာအရပ်၌ ဥပုသ်နေ့မှာ မီးကိုမမွေးရ” ဟုဆိုသည့် ထွက်မြောက်ရာ ၃၅:၃ ကို သူတို့မည်သို့ယူမှတ်ကြောင်းသတိပြုပါ။ ကာရအိုက်များသည် ဥပုသ်နေ့မတိုင်မီ ထွန်းထားခဲ့သည့်မီးခွက်ကိုပင် မထွန်းထားရဟုတားမြစ်သည်။

အထူးသဖြင့် အာနန်ကွယ်လွန်ပြီးနောက် ကာရအိုက်ခေါင်းဆောင်များသည် ချုပ်ချယ်ကန့်သတ်ချက်အချို့နှင့်ပတ်သက်၍ အဘယ်အတိုင်းအတာအထိနှင့် အဘယ်နည်းဖြင့်ကန့်သတ်ရမည်အကြောင်းကို မကြာခဏသဘောကွဲလွဲကြသည်။ သူတို့၏ဆုံးဖြတ်ချက်များသည်လည်း များသောအားဖြင့် ရှင်းလင်းမှုမရှိပါ။ ကာရအိုက်များသည် စည်းလုံးမှုမရှိကြချေ။ အကြောင်းမူကား မည်သည့်ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးတည်းကိုမျှ သူတို့အသိအမှတ်မပြုကြဘဲ ကျမ်းစာစောင်များကို ကိုယ်တိုင်ဖတ်ရှုလေ့လာပြီး အနက်ဖွင့်ဆိုရန် အလေးပေးကြသည်။ ယင်းသည် ရဗ္ဗိဆရာများအသုံးပြုသည့် ဩဇာအာဏာနှင့် လုံးဝမတူပေ။ သို့ဖြစ်သော်လည်း ကာရအိုက်လှုပ်ရှားမှုကို လူအများသဘောကျနှစ်သက်လာကြရာ ဗာဗုလုန်နယ်ရှိ ဂျူးအသိုင်းအဝိုင်းကိုကျော်လွန်၍ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသအထိ ဩဇာလွှမ်းမိုးခဲ့သည်။ အဓိက ကာရအိုက်ဗဟိုဌာနတစ်ခုကိုပင် ယေရုရှလင်မြို့တွင် တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။

စီ.အီး. ကိုးရာစုနှင့်ဆယ်ရာစုနှစ်များအတွင်း ကာရအိုက်ကျမ်းပညာရှင်များက ဟေဗြဲဘာသာစကားကို ပြန်လည်လေ့လာကြရာတွင် အထူးကျွမ်းကျင်ကြပြီး စာပေယဉ်ကျေးမှုအနုပညာထွန်းပြောင်သောခေတ်မျိုးကို တွေ့ကြုံခံစားခဲ့ကြရသည်။ အက္ခရာတင်သော ဟေဗြဲကျမ်းစာစောင်ကို သန့်ရှင်းသည်ဟူ၍ သူတို့ယူမှတ်ကြသည်။ နှုတ်တိုက်ထုံးတမ်းစဉ်လာများကိုကား ထိုသို့မယူမှတ်ကြချေ။ ကာရအိုက်အချို့သည် ဟေဗြဲကျမ်းစာစောင်များကို စေ့စပ်သေချာစွာကူးရေးသော ကျမ်းကူးဆရာများဖြစ်လာကြသည်။ အမှန်မှာ၊ ကာရအိုက်များ၏စိန်ခေါ်ချက်ကြောင့် ဂျူးအမျိုးသားများဘောင်တွင် ကျမ်းစာစောင်များကို မက်စိုရက်တစ်ပညာရှင်များနည်းတူ လေ့လာကြရန် တိုက်တွန်းပေးခဲ့ရာ ယနေ့ ပိုမိုတိကျမှန်ကန်သော မူရင်းသမ္မာကျမ်းစာကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

လျင်မြန်စွာတိုးတက်နေသော ဤခေတ်ကာလအတွင်း ကာရအိုက် ယုဒဘာသာသည် အခြားဂျူးလူမျိုးတို့တွင် သာသနာပြုလုပ်ငန်းကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းဆောင်ရွက်လာသည်။ ယင်းက ရဗ္ဗိဆရာများ၏ ယုဒဘာသာအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်သည်မှာ ထင်ရှားသည်။

ရဗ္ဗိဆရာများ မည်သို့တုံ့ပြန်သနည်း

ရဗ္ဗိဆရာများ၏ တန်ပြန်တိုက်စစ်မှာ စကားစစ်ထိုးခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏သွန်သင်ချက်များကို ပါးနပ်စွာဖြင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲ၍ အနေအထားပြောင်းလဲခြင်းဖြစ်သည်။ အာနန်အတိုက်အခံပြုခဲ့သည့် ရာစုနှစ်အတွင်း ရဗ္ဗိဆရာများ၏ ယုဒဘာသာသည် ကာရအိုက်နည်းနိဿယအချို့ကို ခံယူခဲ့သည်။ ရဗ္ဗိဆရာများသည် ဆွဲဆောင်မှုရှိအောင် ကာရအိုက်များပုံစံအတိုင်း ကျမ်းချက်များကို ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်စွာ ကိုးကားအသုံးပြုလာကြသည်။

ကာရအိုက်များနှင့် စကားစစ်ထိုးရာတွင် ခေါင်းဆောင်ခဲ့သူမှာ စေဒီအာ ဘဲန် ဂျိုးဇက်ဖ်ဖြစ်သည်။ သူသည် စီ. အီး. ဆယ်ရာစု၏ အစောပိုင်းရာစုတစ်ဝက်တွင် ဗာဗုလုန်မြို့နေ ဂျူးအသိုင်းအဝိုင်း၏ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခဲ့သည်။ စေဒီအာ၏ အဓိကလက်ရာဖြစ်သည့် ယုံကြည်ချက်နှင့်ထင်မြင်ချက်များစာအုပ် ကို စဲမ်ယဲလ် ရော့ဇဘလတ်က အင်္ဂလိပ်ဘာသာသို့ပြန်ဆိုပြီး နိဒါန်းတွင်ဤသို့ဆိုထားသည်– “သူ့ခေတ်တွင် တာလ်မွဒ်ကျမ်းကို [စေဒီအာ] သည်ပိုင်နိုင်စွာတတ်ကျွမ်းသူဖြစ်သော်လည်း . . . ဤယုဒထုံးတမ်းစဉ်လာ၏ အရင်းအမြစ်မှ အနည်းအကျဉ်းသာအသုံးပြုခဲ့သည်။ ဤသို့ပြုခြင်းမှာ အက္ခရာတင်သောပညတ်တော်ကိုသာ တရားဝင်ပညတ်အဖြစ်လက်ခံသော ကာရအိုက်များကို သူတို့၏လက်နက်နှင့် သူတို့ကိုအနိုင်ယူလိုသောဆန္ဒကြောင့်ဖြစ်သည်။”

စေဒီအာ၏ခြေရာအတိုင်းလိုက်ခြင်းအားဖြင့် နောက်ဆုံးတွင် ရဗ္ဗိဆရာများ၏ ယုဒဘာသာသည် အသာစီးရလေသည်။ သူတို့သည် ကာရအိုက်တို့၏ အချေအတင်စကားများကို ပေါ့ပျက်သွားစေရန် လိုအပ်သလောက်သာ ပြုပြင်ခြင်းအားဖြင့် အောင်မြင်မှုရခဲ့သည်။ လက်စသတ်သူကား ၁၂ ရာစုမှ နာမည်ကျော် တာလ်မွဒ်ကျမ်းပညာရှင် မိုးဇက် မေမိုနိုင်ဒက်စ်ဖြစ်သည်။ အီဂျစ်နိုင်ငံတွင် ကာရအိုက်များနှင့် အတူနေထိုင်ခဲ့ပြီး သူတို့အပေါ် သည်းခံနိုင်သည့်သဘော တင်ပြခဲ့ခြင်းအားဖြင့်လည်းကောင်း၊ ကျေနပ်လက်ခံဖွယ်ကောင်းသော ပညာရှင်ပီသသည့်အပြုအမူအားဖြင့်လည်းကောင်း သူတို့၏အထင်ကြီးခြင်းကိုခံရပြီး သူတို့ခေါင်းဆောင်မှု၏အနေအထားကို ချိနဲ့အားနည်းစေခဲ့သည်။

ကာရအိုက်လှုပ်ရှားမှု အရှိန်ကျဆင်း

ယခု စည်းလုံးမှုမရှိ၊ ညီညွတ်သောလုပ်ငန်းစဉ်များ ကင်းမဲ့နေပြီဖြစ်ရာ ကာရအိုက်လှုပ်ရှားမှုသည် အရှိန်ကျလာရုံမက တပည့်နောက်လိုက်များလည်း နည်းသွားသည်။ နောက်ဆုံးတွင် ကာရအိုက်များသည် သူတို့၏အမြင်သဘောထားများနှင့် အခြေခံမူများကို ပြုပြင်ခဲ့လေသည်။ ကာရအိုက်လှုပ်ရှားမှုအကြောင်း ရေးသားသူ လီအောင်န် နီမွိုင်က ဤသို့ဆိုသည်– “သီအိုရီအရ တာလ်မွဒ်ကျမ်းကို ပိတ်ပင်ထားသော်လည်း တာလ်မွဒ်ကျမ်းမှ အရေးအသားများစွာသည် ကာရအိုက်များ၏ကျင့်ဝတ်နည်းနာနှင့် ထုံးစံဓလေ့များအတွင်း မသိမသာဝင်ရောက်နေသည်။” အနှစ်ချုပ်အားဖြင့် ကာရအိုက်များသည် ၎င်းတို့၏မူလရည်ရွယ်ချက် ပျောက်ကွယ်ပြီး ရဗ္ဗိဆရာများ၏ ယုဒဘာသာမှ ထုံးစံများစွာကို ခံယူခဲ့ကြသည်။

အစ္စရေးနိုင်ငံတွင် ကာရအိုက် ၂၀,၀၀၀ ခန့်ရှိနေသေးသည်။ ထောင်ဂဏန်းအနည်းငယ်ကိုအခြားလူ့အသိုင်းအဝိုင်းများ၊ အဓိကအားဖြင့် ရုရှားနှင့်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတို့တွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်။ သို့သော် ဤသူတို့သည် ကိုယ်ပိုင်နှုတ်တိုက်ထုံးတမ်းစဉ်လာများရှိကြသဖြင့် ကနဦးကာရအိုက်များနှင့် ကွာခြားပါသည်။

ကာရအိုက်များ၏သမိုင်းမှ ကျွန်ုပ်တို့ဘာသိရှိနိုင်သနည်း။ ‘ထုံးတမ်းစဉ်လာအားဖြင့် ဘုရားသခင်၏နှုတ်ကပါဌ်တော်ကိုပယ်’ ခြင်းသည် ကြီးလေးသောအမှားဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ (မဿဲ ၁၅:၆) လေးလံသောလူ့ထုံးတမ်းစဉ်လာများမှ လွတ်မြောက်နိုင်ရန်အတွက် ကျမ်းစာဆိုင်ရာ တိကျမှန်ကန်သောအသိပညာလိုအပ်သည်။ (ယောဟန် ၈:၃၁၊ ၃၂; ၂ တိမောသေ ၃:၁၆၊ ၁၇) မှန်ပါသည်၊ ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကိုသိပြီး ထိုအတိုင်းကျင့်လိုသူများသည် လူ့ထုံးတမ်းစဉ်လာများကို အားမထားကြပါ။ ယင်းအစား သူတို့သည် သမ္မာကျမ်းစာတွင် အပတ်တကုတ်စေ့စေ့စပ်စပ်ရှာဖွေဆည်းပူးပြီး ဘုရားသခင်၏မှုတ်သွင်းခံ နှုတ်ကပါဌ်တော်မှရရှိသော အကျိုးပြုသည့်သွန်သင်ချက်ကို လိုက်နာကျင့်သုံးကြသည်။

[အောက်ခြေမှတ်ချက်များ]

[စာမျက်နှာ ၃၀ ပါ ရုပ်ပုံ]

ကာရအိုက်အုပ်စုတစ်စု

[Credit Line]

From the book The Jewish Encyclopedia, 1910