သင်ခန်းစာ ၃
အသံထွက် မှန်ကန်ခြင်း
ခရစ်ယာန်အားလုံး ကျောင်းပညာကို နှစ်ပေါင်းများစွာ သင်ယူခဲ့ကြသည်မဟုတ်။ တမန်တော် ပေတရုနှင့်ယောဟန်တို့ပင် “လူတတ်မဟုတ်၊ လူသာမညသာဖြစ်သည်” ဟုဆိုထားသည်။ (တ. ၄:၁၃) သို့သော် စကားလုံးများကို ညံ့ဖျင်းစွာအသံထွက်ခြင်းကြောင့် သင့်သမ္မာတရားတင်ဆက်မှု တန်ဖိုးယုတ်လျော့သွားခြင်းမျိုးမဖြစ်စေရန် ရှောင်ကြဉ်ဖို့အရေးကြီးသည်။
သုံးသပ်ရန်အခြေခံအကြောင်းများ။ အသံထွက်နည်း စည်းမျဉ်းတစ်ရပ်သည် ဘာသာစကားအားလုံးနှင့်သက်ဆိုင်သည်ဟူ၍ မရှိချေ။ ဘာသာစကားအတော်များများကို အက္ခရာစဉ်ဖြင့်ရေးသားထားသည်။ မြန်မာအက္ခရာအပြင် အာရဘီ၊ ဆီရီလစ်ခ်၊ ဂရိနှင့်ဟီဗရူး ကဲ့သို့သောအက္ခရာများလည်း ရှိကြသည်။ တရုတ်စာအရေးအသားသည် အက္ခရာစဉ်ကိုအသုံးမပြုဘဲ အခြေခံစာလုံးများစွာဖြင့်ပေါင်းထားသည့် စာလုံးများကို အသုံးပြုသည်။ ထိုစာလုံးများသည် များသောအားဖြင့် စကားလုံးတစ်လုံး သို့မဟုတ် စကားလုံးတစ်လုံး၏အစိတ်အပိုင်းကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ဂျပန်စာနှင့်ကိုရီးယားစာတို့သည် တရုတ်စာမှနည်းယူထားသော်လည်း စာလုံးများသည် အသံထွက် အလွန်ကွဲပြားနိုင်လေ့ရှိရာ ထပ်တူအဓိပ္ပာယ်မဆောင်ဘဲဖြစ်နိုင်သည်။
အက္ခရာစဉ်အသုံးပြုသော ဘာသာစကားများတွင် မှန်ကန်သောအသံထွက်ရရှိရန် စာလုံးတစ်လုံးစီ သို့မဟုတ် စာလုံးတွဲများကို မှန်ကန်သောအသံ ထွက်ရန်လိုအပ်သည်။ ဂရိ၊ စပိန်နှင့် ဇူးလူးဘာသာစကားများနည်းတူ ဘာသာစကားတစ်ခုသည် တစ်သမတ်တည်းဖြစ်သော စည်းမျဉ်းများကို လိုက်လျှောက်သည့်အခါ မှန်ကန်သောအသံထွက်ဖို့ မခဲယဉ်းချေ။ သို့သော် ဘာသာစကားတစ်ခုကို တိုင်းတစ်ပါးသြဇာလွှမ်းမိုးသည့်အခါမျိုးတွင် စကားလုံးများ၏ဇာစ်မြစ်ကို ထင်ဟပ်ဖော်ပြသည့် အသံထွက်များ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် စာလုံးတစ်လုံး သို့မဟုတ် စာလုံးစုတစ်စုကို တစ်နည်းထက်မက အသံထွက်နိုင်ပေမည်၊ တစ်ခါတစ်ရံတွင် လုံးဝအသံထွက်၍မရဘဲဖြစ်ပေမည်။ ခြွင်းချက်များကို အလွတ်မှတ်ထားရန်လိုပြီး သင့်အပြောအဆိုတွင် ယင်းတို့ကို မကြာခဏအသုံးပြုပေမည်။ တရုတ်ဘာသာစကားတွင် မှန်ကန်သောအသံထွက်ရန် ထောင်နှင့်ချီသောစာလုံးများကို အလွတ်မှတ်ထားဖို့လိုသည်။ ဘာသာစကားအချို့တွင် အသံအနိမ့်အမြင့်ပြောင်းလိုက်သည်နှင့် စကားလုံး၏အဓိပ္ပာယ်လည်း ပြောင်းသွားသည်။ ဘာသာစကားတစ်ခု၏ ဤအင်္ဂါရပ်ကို အပြည့်အဝ အာရုံမစိုက်မိပါက မှားယွင်းသောယူဆချက်များ သက်ရောက်စေနိုင်သည်။
အကယ်၍ ဘာသာစကားတစ်ခု၏စကားလုံးများကို အက္ခရာသံများဖြင့် တည်ဆောက်ထားလျှင် အက္ခရာသံအမှန်ပေါ်တွင် အဓိကအလေးပေးအသံထွက်ရန် အရေးကြီးသည်။ ထိုသို့သောဖွဲ့စည်းပုံကိုအသုံးပြုသည့် ဘာသာစကားများစွာတွင် နှုတ်ဖြင့်ဖိဆိုရသော အတော်အတန်ပုံမှန်သည့်ပုံစံတစ်ခုရှိသည်။ ထိုပုံစံ၏ ခြွင်းချက်ရှိသည့်နေရာများ၌ အလေးပေးသံအမှတ်အသားကို ရေးသားထားသည့်စကားလုံးတွင် ထည့်ပေးထားတတ်သည်။ ယင်းက မှန်ကန်သောအသံထွက်ရန် အတော်အတန် လွယ်ကူစေသည်။ သို့သော် ပုံစံသည် တစ်သမတ်တည်းမဟုတ်လျှင် ပြဿနာမှာပို၍ခဲယဉ်းသည်။ ယင်းကို အောင်မြင်စွာဖြေရှင်းရန် များများကျက်မှတ်ထားရသည်။
ဘာသာစကားအချို့တွင် အသံခွဲခြားအမှတ်အသားများသည် အဓိကထည့်စဉ်းစားရမည့်အချက်ဖြစ်သည်။ ယင်းတို့တွင် အက္ခရာစာလုံးအချို့၏ အထက်နှင့်အောက်တို့၌ဖော်ပြထားသည့် è é ô ñ ō ŭ č ö ç ကဲ့သို့သော အမှတ်အသားများ ပါဝင်သည်။ အသံခွဲခြားအမှတ်အသားများကို ရေးသားထားပေမည်၊ သို့မဟုတ် စကားလုံးတစ်လုံး၏ ရှေ့နောက်စကားပေါ်အခြေခံ၍ စာဖတ်သူက ဖြည့်စွက်သွားရန် ဖြစ်ပေမည်။ ဤနောက်ကိစ္စမျိုး၌ လူထုရှေ့စာဖတ်ရန် တာဝန်ပေးခံရသည့်အခါ ဂရုတစိုက်ပြင်ဆင်ထားဖို့ လိုပေမည်။
အသံထွက်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ရှောင်ကြဉ်ရမည့်အန္တရာယ်အချို့ရှိပါသည်။ တိကျလွန်းခြင်းက အသံတုလုပ်ပုံ၊ ဘဝင်မြင့်ပုံပင်ပေါက်စေနိုင်သည်။ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မသုံးစွဲတော့သည့် အသံထွက်တွင်လည်း အတူတူဟုဆိုနိုင်ပါသည်။ အကျိုးသက်ရောက်မှုမှာ ပြောဆိုသူကို အာရုံစိုက်ရန်အတွက်သာဖြစ်စေမည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်မူ ဖြစ်ကတတ်ဆန်း ပြောဆိုအသံထွက်ကာ တစ်ဖက်စွန်းရောက်သွားခြင်းကိုလည်း ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။ ဤကိစ္စရပ်အချို့တို့ကို “စကားလုံးများကို ရှင်းလင်းပီသစွာပြောဆိုခြင်း” အခန်းတွင် ဆွေးနွေးခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။
ဘာသာစကားတစ်ခု၏စကားလုံးများ၏ လက်ခံနိုင်လောက်သောအသံထွက်သည် တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံ၊ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရှိ ဒေသတစ်ခုနှင့်တစ်ခုပင် မတူညီကွဲပြားနိုင်သည်။ အခြားနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှလူတစ်ဦးသည် လေသံတစ်မျိုးဖြင့် ဒေသခံဘာသာစကားကို ပြောဆိုပေမည်။ အဘိဓာန်များကလည်း စကားလုံးတစ်လုံးအတွက် လက်ခံနိုင်လောက်သောအသံထွက် တစ်ခုထက်မက ဖော်ပြပေမည်။ အထူးသဖြင့် လူတစ်ဦးသည် ကျောင်းပညာသင်ကြားနိုင်ခွင့်တွင် အကန့်အသတ်သာရှိနေလျှင် သို့မဟုတ် လက်ရှိသူပြောဆိုနေသည့် ဘာသာစကားသည် သူ၏မိခင်ဘာသာစကားမဟုတ်လျှင် ဒေသခံ ဘာသာစကားပြောကျွမ်းကျင်သူများကို ဂရုတစိုက်နားထောင်ခြင်းဖြင့် အကျိုးများစွာရရှိမည်ဖြစ်ပြီး သူတို့ထွက်သည့်လေသံအတိုင်း လိုက်တုနိုင်ပေမည်။ ယေဟောဝါသက်သေများအနေနှင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် မိမိတို့ဟောပြောသည့်သတင်းတရားကို ဂုဏ်သိက္ခာရှိစေသည့်နည်း၊ ကျွန်ုပ်တို့ဒေသရှိလူတို့ကို အလွယ်တကူနားလည်စေသည့်နည်းတို့ဖြင့် ပြောဆိုလိုကြသည်။
သင်ကောင်းစွာလေ့လာထားသည့် စကားလုံးများကို နေ့စဉ်အပြောအဆိုတွင် ထည့်သုံးခြင်းသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်လေ့ရှိသည်။ သာမန်အားဖြင့် အသံထွက်သည် ယေဘုယျစကားအပြန်အလှန်ပြောဆိုခြင်းတွင် ပြဿနာရှိမည်မဟုတ်ချေ။ သို့သော် အသံကျယ်ကျယ်ဖတ်ရှုသည့်အခါ၌ နေ့စဉ်စကားပြောတွင် သင်အသုံးမပြုသည့် စကားလုံးအချို့ကိုတွေ့ ကြုံပေမည်။ ထို့အပြင် ယေဟောဝါသက်သေများသည် အသံကျယ်ကျယ်ဖတ်ရှုခြင်းကို လွန်စွာလုပ်ဆောင်ကြသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် လူတို့ကိုသက်သေခံသည့်အခါ ကျမ်းစာကိုဖတ်ပြကြသည်။ အချို့သောညီအစ်ကိုများသည် ကင်းမျှော်စင်သင်တန်း သို့မဟုတ် အသင်းတော်စာအုပ်ကြီးသင်တန်းတို့တွင် စာပိုဒ်များဖတ်ရှုရန် တောင်းဆိုခံရကြသည်။ တိကျစွာဖတ်ရှုရန်နှင့် စကားလုံးအသံထွက်မှားခြင်းဖြင့် သတင်းတရားကို မရှုတ်ချမိစေရန် အရေးကြီးသည်။
သမ္မာကျမ်းစာပါ အချို့သောကိုယ်ပိုင်အမည်များသည် အသံထွက်ရခက်သည်ကို သင်တွေ့ရှိပါသလော။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားတွင် အလေးပေးရန် အသံအမှတ်အသားတစ်ခုသည် အဓိကအလေးပေးရမည့်အသံဖြင့်ဖတ်သင့်သော အက္ခရာသံနောက်မှကပ်လိုက်သည်။ သံပြောင်းပြသင်္ကေတပါအက္ခရာသံသည် သရအက္ခရာနှင့်အဆုံးသတ်မည်ဆိုလျှင် သရအက္ခရာသံကိုဆွဲပေးရ၏။ ဗျည်းအက္ခရာနှင့်အဆုံးသတ်လျှင်မူကား ထိုအက္ခရာသံရှိ သရအက္ခရာသံသည် အသံပြတ်၏။ Morʹde·cai and Siʹnai ကဲ့သို့ သရအက္ခရာနှစ်လုံးဖြစ်သည့် a နှင့် i တို့ကိုပေါင်းစပ်ထားသည့်အခါ ai ကို i သံဆွဲလိုက်ရုံဖြင့် အသံထွက်မှန်ရသည်။ Rachel ဟူသည့်အမည်နှင့်ပတ်သက်၍ ခြွင်းချက်မှာ ပေါင်းစပ်စာလုံး ch ကို Mel·chizʹe·dek စကားလုံးတွင်မှာကဲ့သို့ k သံပြင်းပြင်းပေးထားသည်။
တိုးတက်ရန်နည်းလမ်းများ။ အသံထွက်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အခက်အခဲရှိသူများသည် ယင်းကိုသတိမထားမိကြချေ။ အကယ်၍ သင့်ကျောင်းကြီးကြပ်မှူးသည် သင့်အသံထွက်ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်းပြီး ဂရုစိုက်ဖို့လိုသည့်အချက်များကို ထောက်ပြလာလျှင် သူ၏ထောက်ထားကြင်နာမှုကို တန်ဖိုးထားလေးမြတ်ပါ။ ပြဿနာကို သင်သိပြီဆိုလျှင် မည်သို့တိုးတက်စေနိုင်မည်နည်း။
ဦးဆုံးအနေနှင့် အသံကျယ်ကျယ်ဖတ်ရှုရန်တာဝန်ရသည့်အခါ အဘိဓာန်တစ်အုပ်တွင် ရှာဖွေကြည့်ရှုရန် အချိန်ယူပါ။ သင်မသိသောစကားလုံးများကို ရှာဖွေလေ့လာပါ။ အဘိဓာန်အသုံးပြုရာတွင် အတွေ့အကြုံမရှိပါက အသုံးပြုရမည့်သင်္ကေတများ၏ ရှင်းပြချက်အတွက် အဖွင့်စာမျက်နှာများသို့လှန်ပါ၊ လိုအပ်လျှင် ယင်းတို့ကိုရှင်းပြပေးရန် တစ်ယောက်ယောက်ထံ အကူအညီတောင်းပါ။ အက္ခရာသံတစ်ခုထက်ပို၍ ဖွဲ့စည်းထားသည့်စကားလုံးတွင် မည်သည့်နေရာ၌ အဓိကအလေးပေး၍အသံထွက်ရမည်၊ ပို၍ရှည်လျားသောစကားလုံးတွင် မည်သည့်နေရာ၌ ဒုတိယအလေးပေးသံထွက်ဆိုရမည်တို့ကို အဘိဓာန်က ပြညွှန်လိမ့်မည်။ ပေးထားသောစကားလုံးတွင် သရများနှင့်ဗျည်းများအတွက် မည်သည့်အသံများကိုအသုံးပြုရန် ယင်းကပြညွှန်လိမ့်မည်။ အခြေအနေအချို့တွင် စကားလုံးတစ်လုံးသည် အသုံးပြုထားသည့် အနေအထားပေါ်မူတည်ကာ အသံတစ်သံထက်မက ထွက်ပေမည်။ အဘိဓာန်တွင် မည်သည့်စကားလုံးကိုမဆို သင်ရှာဖွေပါစေ မပိတ်မီ ကြိမ်ဖန်များစွာ အသံကျယ်ကျယ်ရွတ်ဆိုပါ။
အသံထွက် တိုးတက်စေနိုင်သည့် ဒုတိယနည်းမှာ စကားလုံးများကို တစ်ဦးတစ်ယောက်—အသံထွက်မှန်သူတစ်ယောက်ယောက်—အားဖတ်ပြခြင်းနှင့် သင့်အမှားများကို ပြုပြင်ပေးရန် သူ့အားအကူအညီတောင်းခံခြင်းဖြစ်သည်။
အသံထွက်တိုးတက်စေသည့် တတိယနည်းမှာ အဟောအပြောကျွမ်းကျင်သူများကို ဂရုတစိုက်နားထောင်ခြင်းဖြင့်ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ကမ္ဘာသစ်ဘာသာပြန်ကျမ်း သို့မဟုတ် ကင်းမျှော်စင်နှင့်နိုးလော့!မဂ္ဂဇင်းများ၏ ကက်ဆက်ခွေများရနိုင်လျှင် ယင်းတို့ကိုကောင်းစွာအသုံးချပါ။ သင်နားထောင်သည့်အခါ သင်အသံထွက်မည့်ပုံနှင့်မတူ ကွဲပြားစွာအသံထွက်နေသည့် စကားလုံးများကို မှတ်သားထားပါ။ ယင်းတို့ကိုရေးချပြီး လေ့ကျင့်ပါ။ အချိန်တန်သော် သင့်စကားသည် အသံထွက်မှားခြင်း၏ အပြစ်အနာအဆာများနှင့် ကင်းလွတ်မည်ဖြစ်ပြီး သင့်အပြောအဆိုကို ယင်းက များစွာတိုးတက်စေပါလိမ့်မည်။