Maj tikinmachtikan tokoneuan keman nojnelmejok

1, 2. ¿Toni nepaleuil moneki kitemoskej tetatmej keman kiniskaltijtoskej ininkoneuan?

KEMEJ eyi mil xiujmej achtoya, se tepopaj motasojkamatik keman kijtoj: “Konemej se netetayokolil tein techkauilia Jiova” (Salmo 127:3). Tein melauj, yolpakilis tein teualkuilia se kipias konemej se kualtsin netetayokolil tein Dios uelis kinmakas tel miakej namikuanij. Sayoj ke, akin kipiaj ininkoneuan niman kiitaj ke nejon yolpakilis no kiualkui miak tekit.

² Se ueyi tekit se kiniskaltis konemej, okachiok itech nejin tonalmej. Maski ijkon, miakej namikuanij kuali kiniskaltianij ininkoneuan, uan semej akin kijkuiloj Salmos techiluia toni tapaleuia keman kijtoj: “Komo amo Jiova kichijchiua kali, sayoj nenkaj chikauak tekitij akin kichijchiuaj” (Salmo 127:1). Komo timochikauaj okachi tiktakamatiskej itanauatiluan Jiova, okachi kuali tetatmej tiyeskij. Biblia kijtoua: “Xitakuaujtamati iuan Jiova ika nochi moyolo, uan amo ximopaleui itech motaajsikamatilis” (Proverbios 3:5). ¿Tikakiskej itayolmajxitilis Jiova itech sempoual xiujmej keman tikiniskaltijtoskej tokoneuan?

TEIN BIBLIA KIJTOUA

3. ¿Toni no moneki kichiuas tepopaj keman konemej moskaltijtokej?

³ Miakkan, takat kiita ke sayoj siuat moneki kinmachtis konemej. Melauak ke iTajtol Dios kijtoua ke tepopaj yejua akin okachi moneki kintekipanos ichankauan. Sayoj ke, no kijtoua ke kipia seki tekimej kalijtik. Biblia kiyekijtoua: “Xikchiua motekiuj tein mochiua kalampa, uan xikchiua nochi tein monekis motalpan; satepan xikchijchiua mochan” (Proverbios 24:27). Iixpan Dios, tepopaj uan temomaj moneki kinmachtiskej ininkoneuan (Proverbios 1:8, 9).

4. ¿Keyej moneki amo tiknemiliskej ke okichpipil okachi chiuanimej ke siuapipil?

⁴ ¿Tikontasojta nochin mokoneuan? Moijtoua ke ompa Asia tetatmej amo yolpakij keman yoli se siuapil, uan ke itech altepemej tein pouij Latinoamérica no moitaok nejon tanemilil, hasta iniuan “kalyetouanij akin kipiaj okachi kuali nemachtil”. Sayoj ke, moneki se kimelauas ke okichpipil amo okachi chiuanimej ke siuapipil. Jacob, se tepopaj akin motelixmatik ne uejkauj, kijtoj ke nochin ikoneuan, hasta ichpochmej tein kipiaya, katkaj ‘konemej akin Dios ika kitatiochiuij’ (Génesis 33:1-5; 37:35). No ijkon, Jesús kintiochiuak nochin “koneme”, okichpipil uan siuapipil, akin kiuikilijkej (Mateo 19:13-15). Uelis tikyekmatiskej ke nejin tein kichiuak Jesús kinextia keniuj Jiova kinita konemej (Deuteronomio 16:14).

5. ¿Toni tajkuilolmej itech Biblia kinpaleuis namikuanij keman kiixtaliskej kanachi konemej kipiaskej?

⁵ ¿Motelita itech xolal kampa tionnemi maj siuamej kipiakan miakej konemej? Namikuanij uelis kiixpejpenaskej kanachi konemej kinpiaskej. Sayoj ke ¿komo tetatmej amo kinajsi tein ika kintamakaskej, kinkouiliskej inintilmaj oso kintitaniskej kaltamachtiloyan miakej konemej? Yejuan moneki kiixejekoskej nejin keman kiixtaliskej kanachi konemej kinpiaskej. Seki namikuanij akin amo uelij kinixpanoltiaj nochin ininkoneuan kinkauiliaj okseki ininchankauan maj kiniskaltikan sekin. ¿Kuali yetok maj se kichiua nejin? Tein melauj, amo. Uan nejon amo kijtosneki ke amo inintech yetokok tetatmej maj kiniskaltikan ininkoneuan. Biblia kijtoua: “Aksa taneltokakke ten amo kinixpanoltijtiu ichankauan [...], yejua ne kisekokauak ya ne takuautamatilis den ualeutok de Dios” (1 Timoteo 5:8). Namikuanij akin kuali taixejekouaj kiixtaliaj kanachi konemej kinpiaskej kemej uelis ‘kinixpanoltiskej’. ¿Kuali yetok maj namikuanij mopajtikan uan ijkon amo kinpiaskej konemej? No yejuan moneki kiitaskej ox ijkon kichiuaskej; uan no, komo kiixtaliaj mopajtiskej, no yejuan moneki kiixpejpenaskej toni pajti kikuiskej. “Cada se tokniu” tanankilis iixpan Dios (Gálatas 6:5). Sayoj ke se pajti tein kichiua maj amo motamichijchiua se konetsin oso kimayoui, kitapanauilia tein kijtoua Biblia. Itech Jiova Dios “ualeujtok nemilis” (Salmo 36:9). Yejua ika, keman kiixpolouaj se konetsin satepan ke peua mochijchiua iijtik imomaj kinextiaj ke senkis amo kipoujkaitaj Jiova uan moita kemej temiktilis (Éxodo 21:22, 23; Salmo 139:16; Jeremías 1:5).

KENIUJ TIKMAKASKEJ KONET TEIN KIPOLOUA

6. ¿Kemanian moneki peuas se kimachtis konet?

⁶ Proverbios 22:6 kijtoua: “Xikmachti okichpil itech ojti kampa moneki yas”. Se kinmachtis konemej yejua okse tekit tein motelneki kichiuaskej tetatmej. ¿Kemanian moneki peuas kinmachtiskej? Keman nojnelmejok. Pablo, se itatojtokakauj Cristo, kijtoj ke Timoteo kimachtijkaj ‘ijkuak piliok katka’ (2 Timoteo 3:15). Tajtol griego tein mokui itech nejin tajkuilol uelis kijtosnekis se konetsin akin yekin yolik oso hasta se akin ayamo yoli (Lucas 1:41, 44; Hechos 7:18-20). Yejua ika, semi kuali keman Timoteo kimachtijkej keman semi nojnelok katka. Okachi kuali peuas se kimachtis konet keman nojnelok, porin ijkuak kineki kimatis nochi.

7. 1) ¿Keyej motelneki maj tepopaj uan temomaj kinextilikan ininkonetsin ke kitasojtaj? 2) ¿Keniuj motasojtaj Jiova uan iKonetsin?

⁷ Se temomaj kijtoua: “Keman yekinika nikitak nokonetsin, niman nikteltasojtak”. Tel miakej temomauan no ijkon momachiliaj. Nejin kualtsin netasojtalis tein mopialiaj se temomaj iuan ikonetsin okachi mochikaujtiuj ijkon kemej okachi senyetokej satepan ke konet yoli. Keman temomaj kitamaka ikonetsin, tapaleuia maj okachi motasojtakan (no xikonita 1 Tesalonicenses 2:7). Keman temomaj kinapaloua ikonetsin uan kinojnotsa kipaleuia konetsin maj kimachili ke kitasojtaj (no xikonita Isaías 66:12). ¿Uan toni moneki kichiuas tepopaj? Yejua no moneki kichikaujtiyas netasojtalis iuan ikonetsin. Jiova techkauilia okachi kuali neskayot. Biblia kinextia keniuj Jiova iuan iKonetsin moteltasojtaj. Amatajkuilol Mateo kijtoua ke Dios kijtoj: “Yejuatsin nijin Notasojkonetsin tenika semi nimoyolpakiltia” (Mateo 3:17; Juan 1:14). No ijkon, keman peua inemilis konetsin, se kuali tepopaj peua kichikaujtiuj inetasojtalis iuan. Se tepopaj kijtoua: “Xikonnextili miak netasojtalis. Amo keman momikiliani se konet porin kinajnauaj uan kipitsouaj [oso kitennamikij]”.

8. ¿Keniuj tetatmej uelis kinmachtiskej ininkoneuan keman nojnelmejok?

⁸ Sayoj ke, konemej moneki kipiaskej okse taman. Keman konet yoli, ikuatixyo uelisya peuas kiixmatis uan kielnamikis miak taman, uan yejuan tetatmej okachi kuali uelis kimachtiskej. Kemej neskayot, xikonnemili keniuj peua se tajtoua. Tamatinij kinemiliaj ke konet ueli okachi ijsiujka tajtoua uan taixtajtoltia komo tetatmej iuan yetokej keman nojnelok. Xikonnojnotsa uan xikonixtajtoltili amaixmej keman nojnelok. Amo uejkaua no ijkon kinekis kichiuas, uan amo panos miak tonalmej keman tikonnextilijtos keniuj taixtajtoltis. Xa uelis peuas taixtajtoltis achto ke yas kaltamachtiloyan. Nejin semi tapaleuis komo tionnemi kampa amo onkakej miakej tamachtianij uan amo uelij kinseliaj itech kaltamachtiloyan porin tel miakejya momachtiaj.

9. ¿Toni okachi moneki kitayekanaltiskej tetatmej?

⁹ Yekinika taman tein tetatmej akin itaixpantijkauan Jiova kitemouaj kichiuaskej yejua kipaleuiskej ininkonetsin maj kuali mouika iuan Dios (xikonita Deuteronomio 8:3). ¿Keyej? Porin kinekij kipaleuiskej maj monejnemilti kemej Cristo tamachtij, tein kijtosneki, maj kemej yeskia motakenti “ika ne yankuikatalnamikilis” (Efesios 4:24). Uelis kichiuaskej nejon komo kitekitiltiaj tein moneki uan kichiuaj kemej moneki, ijkon kemej ijkuak se kichijchiua se kali.

MAJ TIKINPALEUIKAN MAJ KISELIKAN ITAMACHTILIS DIOS

10. ¿Toni moneki kinextiskej konemej?

¹⁰ Se kali kuali mokaua komo tein ika kichijchiuaj yejua tein okachi kuali. Pablo kijtoj ke “aksa tekitike de Dios ueli kimajxitia ipan ne tatsineualoni [...] oro oso in plata oso in tetsitsin den kajkauani kualtsin” (1 Corintios 3:10-12). Nejin kiixnextiaj seki taman kemej takuaujtamatilis, tamatilis, kuali taixejekolis, melaujkanemilis, poujkaitalis uan netasojtalis tein se kipialia Jiova uan itanauatiluan (Salmo 19:7-11; Proverbios 2:1-6; 3:13, 14). ¿Keniuj tetatmej uelis kinpaleuiskej ininkoneuan maj kinextikan nejin? Komo kichiuaj seki taman tein ne uejkaujya moixtalij.

11. ¿Keniuj tetatmej israelitas kinpaleuiayaj ininkoneuan?

¹¹ Tepitsin achto ke israelitas kalakiskiaj itech Tal tein Dios motenkaujka kinmakas, Jiova kiniluij tetatmej: “Nejin tajtolmej tein axkan nimitsnauatijtok moneki yetos itech moyolo, uan moneki xikchiua maj mokaua inintech mokoneuan uan ika titajtos keman titokotsyetos mokalijtik uan keman tiojtokatos uan keman timotekas uan keman timeuas” (Deuteronomio 6:6, 7). Yejua ika tetatmej moneki kinkauiliskej ininkoneuan se kuali neskayot uan kuali mouikaskej iniuan, moneki iniuan tajtoskej uan kinmachtiskej.

12. ¿Keyej motelneki maj tetatmej kikauakan se kuali neskayot?

¹² Xikonkaua se kuali neskayot. Yekinika, Jiova kijtoj: “Nejin tajtolmej [...] moneki yetos itech moyolo”. Ompa kijtoj: “Moneki xikchiua maj mokaua inintech mokoneuan”. Achto moneki moajsis itech iyolo tepopaj tein kinextilis ikonetsin. Moneki kitasojtas itanauatiluan Jiova uan nochipa kitakamatis. Sayoj ijkon uelis kipaleuis ikonetsin maj no ijkon kichiua (Proverbios 20:7). ¿Keyej? Porin konemej okachi kichiuaj tein kiitaj ke tein kikakij (Lucas 6:40; 1 Corintios 11:1).

13. ¿Keniuj tetatmej uelis kichiuaskej iniuan ininkoneuan kemej kichiuak Jesús?

¹³ Kuali xionmouika iniuan. Jiova no kijtoj: ‘Xitajto iniuan mokoneuan keman titokotsyetos mokalijtik uan keman tiojtokatos’. Nejin tanauatil kijtosneki ke maski tetatmej kipiaskej miak tekit moneki iniuan yetoskej ininkoneuan. Jesús kimatia ke no monekia iniuan yetos konemej. Itech tonalmej achto ke momikiliskia, “kualkuiliayaj [...] sekin koneme para ma Jesús kintiochiuas uan para ma kinkuamapacho”. ¿Toni kichiuak Jesús? “Kinmakitskij in koneme uan kinnapaloj uan kinkuamajpachoj uan ijkon kintiochiuak.” (Marcos 10:13, 16.) Xikonnemili: maski Jesús amo miak hora nemiskiaok, kixeloj tiempo yetos iniuan konemej. ¡Se tel kuali neskayot!

14. ¿Keyej semi tapaleuia maj tetatmej iniuan yetokan ininkoneuan?

¹⁴ Iniuan xiontajto. Komo tikonxeloua tiempo iuan tionyetos mokonetsin tapaleuis iuan xiontajto. Ijkon kemej okachi iuan tiontajtos, okachi tikonmatis keniuj tanemilia. Sayoj ke no xikonelnamiki ke se monojnotsas iuan amo kijtosneki maj sayoj se yejua se tajto. Se temomaj kayot Brasil kijtoj: “Monekik nikmatis kuali nitekakis, yekmelauj nitekakis”. Nejin tapaleuij maj itelpoch peua kilui tein kimachiliaya.

15. ¿Toni moneki tikelnamikiskej keman timoixpetaniskej?

¹⁵ Konemej moneki ‘uetskaskej’ uan ‘ajkotsikuiniskej’, tein kijtosneki ke moneki moixpetaniskej (Eclesiastés 3:1, 4; Zacarías 8:5). Keman tetatmej uan konemej mosenixpetaniaj semi tapaleuia. Tetayokoltij maj miakej kalyetouanij sayoj moixpetanikan ika televisión. Maski seki taman tein kipanoltiaj ompa teixpetania, miak taman kinextia ke kuali yetok maj amo kuali se monejnemilti, uan komo nochipa se kiita televisión, kichiua maj amo se monojnotsaok kemej kalyetouanij. Komo ijkon, ¿uelis timoixpetaniskej iniuan tokoneuan ika okseki taman? Uelis timokuikatiskej, timauiltiskej, timoixpetaniskej iniuan akin kuali iniuan timouikaj oso tiixmatitiuij kansaika. Nochi nejin tapaleuia maj se monojnotsa.

16. ¿Toni tetatmej moneki kinmachtiskej ininkoneuan, uan keniuj moneki kichiuaskej?

¹⁶ Xikonmachti mokoneuan. Jiova kijtoj: “Moneki xikchiua maj [nejin tajtolmej] mokaua inintech mokoneuan”. Tein achto kijtoua nejin tajkuilol technextilia toni uan keniuj tikinmachtiskej. Yekinika, “moneki tiktasojtas Jiova moDios ika nochi moyolo uan ika nochi monemilis uan ika nochi mochikaualis” (Deuteronomio 6:5). Ompa, “nejin tajtolmej [...] moneki xikchiua maj mokaua inintech”. Keman se kimachtis konetsin moneki se kitemos se kipaleuis maj kitasojta Jiova uan itanauatiluan (no xikonita Hebreos 8:10). Tajtol “xikchiua maj mokaua” kijtosneki maj miakpa se kijto tein se tamachtia. Ijkon Jiova techiluia ke uelis okachi tikinpaleuiskej tokoneuan maj monejnemiltikan kemej kiyolpaktiskej komo miakpa ika tikinnojnotsaj yejuatsin. Nejin kijtosneki ke nochipa moneki timomachtiskej Biblia iniuan.

17. ¿Toni xa monekis kichiuaskej tetatmej maj kiuelitakan ininkoneuan, uan keyej?

¹⁷ Tel miakej tetatmej kimatij ke ouij tekisa se kichiuas maj konemej kiuelitakan itamachtilis Dios. Pedro kinyoleuak akin no kitojtokayaj Cristo: “Moneki xikchiutinemikan keme se pili ten yekin yolik. Porin ne pili sayo chichi para uelis moskaltis. Uan no ijkon namejuan moneki xikyekleerojtinemikan in Tajtoltsin de Dios ten kinejneuilia ne yektik takualis” (1 Pedro 2:2). Tein melauj, amo nochin taltikpakneminij kinekij kiixmatiskej tamachtilis tein kitemaka Biblia, yejua ika tetatmej xa monekis kitemoskej tein tapaleuis maj ininkoneuan kinekikan kiixmatiskej tein Biblia tamachtia.

18. ¿Toni taman tein ika tamachtij Jesús uelis kichiuaskej tetatmej?

¹⁸ Jesús kinpaleuij maj tanemilikan akin kikakiaj porin tamachtiaya ika neskayomej (Marcos 13:34; Lucas 10:29-37). Keman se kikui neskayomej okachi tapaleuia keman se kinmachtia konemej. Xikonnextili tein tamachtia Biblia keman tikontapouis tein panok ne uejkauj uan tein uelis kinyolnotsas, kemej tein moajsi itech amatajkuilol Tanojnotsmej tein ualeuaj itech Biblia.a Xikonchiua maj konemej kimachilikan ke ompa yetokej. Xikonkaua maj kitekitiltikan inintanemilil uan maj kineskayotikan itech amat oso maj kiixnextikan seki taman tein Biblia ika tajtoua. Jesús no kikuik netajtanilmej (Mateo 17:24-27). Ijkon xikonchiua keman nantaueyichiuaskej kemej kalyetouanij. Amo sayoj xikonijto se itanauatil Dios, ta xikonchiua netajtanilmej kemej: ¿Keyej techmakak Jiova nejin tanauatil? ¿Toni techpanos komo tiktakamatij? ¿Toni techpanos komo amo tiktakamatij? Nejin netajtanilmej kipaleuiaj konet maj tanemili uan maj kiita ke itanauatiluan Dios semi tapaleuiaj (Deuteronomio 10:13).

19. ¿Keniuj kinpaleuis konemej komo tetatmej kitakamatij tein kijtoua Biblia?

¹⁹ Komo tikinkauiliaj tokoneuan se kuali neskayot uan iniuan kuali timouikaj, titajtouaj iniuan uan tikinmachtiaj, uelis tikinpaleuiskej maj kuali mouikakan iuan Jiova keman nojnelmejok. Nejin kuali uikalis kichiuas maj tokoneuan yolpakikan keman uejueyiaskej. Mochikauaskej monejnemiltiskej kemej tamachtia Biblia, maski akin iniuan momachtiaj kinekiskej kinchiualtiskej tein amo kuali uan maski kipanoskej okseki kuejmolmej. Maj nochipa tikinpaleuikan maj kipatiuitakan nejin kualtsin uikalis iuan Dios (Proverbios 27:11).

MOTELNEKI MAJ SE KINMELAUA KONEMEJ

20. ¿Keniuj tepaleuia keman temelauaj, uan keniuj moneki se tamelauas?

²⁰ Keman temelauaj tepaleuia maj se kiyektali se itanemilil uan se iyolo. Konemej miakpa moneki maj kinmelauakan. Pablo kinyolmajxitia tetatmej maj ‘kuali kinmachtijtiyakan uan kinmelaujtiyakanʼ ininkoneuan ijkon kemej tamachtia Jiova (Efesios 6:4). Tetatmej moneki kinmelauaskej ininkoneuan ika netasojtalis, ijkon kemej kichiua Jiova (Hebreos 12:4-11). Keman kintanemililtiaj ininkoneuan kinextiaj ke kinmelauaj ika netasojtalis. Yejua ika Biblia kijtoua maj ‘se kikaki tamelaualis’ (Proverbios 8:33). ¿Keniuj moneki motemakas?

21. ¿Toni tajkuilolmej moneki kielnamikiskej tetatmej keman kinmelauaskej ininkoneuan?

²¹ Seki tetatmej kinemiliaj ke se kinmelauas konemej kijtosneki sayoj se kintenmojmoujtis, se kinajuas oso hasta se kiniluis tein kinyolxokolis. Sayoj ke, Pablo no tanejmachtia: “Namejuan nantetatme, amo xikinyolkualantikan namokoneuan kuak nankinekij nankinmejmelauaske” (Efesios 6:4). Sejse akin kichiua kemej Cristo kiyoleuaj “ma yolyemankanemi [...] uan no ma kintaneltoktijtiu ka ne yolyemanalis naken kixtopeuaj in tanextililis de Tajtoltsin de Dios” (2 Timoteo 2:24, 25). Tetatmej akin kichiuaj kemej Cristo kiajsikamatij ke moneki amo kipataskej tein kiixtaliaj, sayoj ke no kielnamikij nejin tajkuilolmej keman kinmelauaj ininkoneuan. Sayoj ke, kemansa amo semi tapaleuia se kintanemililtis uan xa monekis se kintatsakuiltis (Proverbios 22:15).

22. ¿Toni moneki maj se kipaleui maj kiajsikamati konet komo moneki se kitatsakuiltis?

²² Kemej konemej tatamamej, no tataman moneki se kinmelauas. Sekin amo takakij “sayoj ika tajtolmej”. Keman panoua nejin, komo kemansa se kintatsakuiltia porin amo tatakamatij, uelis kintelpaleuis (Proverbios 17:10; 23:13, 14; 29:19). Sayoj ke konet moneki kiajsikamatis keyej se kitatsakuiltia. “Takot uan tetakaualtilis yejua tein temaka tamatilis.” (Proverbios 29:15; Job 6:24.) Uan no, moneki maj amo se momapanolti. Jiova kiluij ixolal: “Nimitstatsakuiltis hasta kampa monekis” (Jeremías 46:28b). Jiova senkis amo kiyolpaktia maj se kinxokoli oso se kintelkoko konemej porin se kintelteuia (Proverbios 16:32).

23. ¿Toni moneki kiajsikamatis konet keman itatuan kimelauaj?

²³ Keman Jiova kinejmachtij ixolal ke yaya kimelauati, yekinika kijtoj: “Amo ximoui [...] porin nejua niyetok mouan” (Jeremías 46:28a). No ijkon, tamelaualis tein tetatmej temakaj ika taixejekolis amo keman moneki kiajsikamatiltis konet ke amo kitasojtaj (Colosenses 3:21). Konet moneki kiajsikamatis ke itatuan kimelauaj porin ‘iuan yetokej’, oso kipaleuiaj.

KENIUJ SE KINMATAMPAUIS KONEMEJ

24, 25. ¿Ika toni taman tein pitsotik moneki maj tetatmej kinmatampauikan ininkoneuan itech nejin tonalmej?

²⁴ Miakej akin uejueykejya kijtouaj ke yolpakkej keman katkaj konemej. Kielnamikij keniuj inintatuan kinyekpiayaj ika netasojtalis, kiyekmatiaj ke kinmatampauiskiaj maski panoskia tein yeski taman. Tetatmej kinekij maj ininkoneuan no ijkon momachilikan, sayoj ke itech nejin tonalmej keman miakej okachi amo kuali monejnemiltiaj okachi ouij tekisa se kinmatampauis konemej.

²⁵ Se taman tein pitsotik uan okachi mochiua yejua ke ininka mauiltiaj konemej. Itech ueyi altepet Malasia, ininka mauiltianij eyi achiok itech sayoj majtakti xiujmej. Itech ueyi altepet Alemania, kemej trescientos mil konemej ininka mauiltiaj sejse xiuit. Tetayokoltij tikijtoskej ke miak nejin konemej ininka mauiltiaj ininkalijtik, porin kinchiuiliaj taltikpakneminij akin yejuan kinixmatij uan akin iniuan takuaujtamatij. Yejua ika, moneki maj tetatmej kuali kinmatampauikan konemej. ¿Keniuj uelis kinpaleuiskej?

26. ¿Keniuj uelis se kinmatampauis konemej, uan keniuj uelis kimatampauis konet tein kiixmatis?

²⁶ Tein panouani kinextia ke konemej akin amo semi kimatij keniuj moneki mouikas se takat iuan se siuat okachi uelis ininka mauiltiskej, yejua ika se taman tein tapaleuis maj amo kinpano nejon yejua komo keman nojnelmejok se kiniluia keniuj moneki mopiaskej. Taixmatilis uelis kinmatampauis “itech ojti tein amo kuali, ika takat tein kijtoua tein pitsotik” (Proverbios 2:10-12). ¿Toni moneki kiixmatiskej? Tanauatilmej tein moajsij itech Biblia, toni kuali maj se kichiua uan toni amo kuali, uan ke seki taltikpakneminij akin uejueykejya amo kuali monejnemiltiaj uan ke moneki amo kintakamatiskej keman kiniluiskej maj iniuan kichiuakan seki taman tein amo kuali (no xikonita Daniel 1:4, 8; 3:16-18). Nejin amo sayoj sepa moneki se kiniluis. Tel miakej moneki maj miakpa kiniluikan keniuj mopiaskej porin ijkon nochipa kielnamikiskej. Keman yejuan moskaltiajya, tepopaj moneki kiajsikamatis ke iichpoch amo kinekisok maj kiita keman amo kipia itilmaj oso keman mopaktos, uan temomaj no moneki kiajsikamatis nejon iuan itelpoch. Nejin kipaleuis konet maj kiajsikamati tein kuali yetok uan tein moneki amo se kichiuas. Uan no, okse taman tein okachi tapaleuia maj amo ininka mauiltikan konemej yejua komo tetatmej iniuan yetokej uan kitemouaj kimatiskej tein kinpanoua.

MAJ TIKTEMOKAN INEPALEUIL DIOS

27, 28. ¿Akoni okachi uelis kinpaleuis tetatmej maj kuali kiniskaltikan ininkoneuan?

²⁷ Semi ouij se kinmachtis konemej keman nojnelmejok, sayoj ke tetatmej akin kiueyichiuaj Dios amo moneki ininselti kichiuaskej nejon. Itech tonalmej keman moajsiaj tamelauanij itech xolal Israel, keman se takat akin monotsaya Manóah kimatik ke yeskia tepopaj, kitajtanij Jiova maj kipaleui maj ueli kiiskalti ikonetsin. Jiova kinankilij inetataujtil (Jueces 13:8, 12, 24).

²⁸ No ijkon axkan, tetatmej akin kiniskaltijtokej ininkoneuan uelis kitataujtiskej Jiova maj kinpaleui. Se kiniskaltis konemej semi ouij, sayoj ke semi ueyi tatiochiualis tein se kiselia satepan. Se takat uan se siuat namikuanij akin kichiuaj kemej Cristo uan kayomej Hawái, kiniluiaj tetatmej: “Nankipiaj doce xiujmej keman kuali nankiniskaltiskej nanmokoneuan achto ke peuas xiujmej tein okachi ouijkej keman mochiuajya telpochmej oso ichpochmej. Sayoj ke komo nanmochikauaj nankitakamatiskej tanauatilmej tein moajsij itech Biblia, nankipiaskej yolpakilis uan yolseuilis keman nanmokoneuan kiixtaliskej ika nochi ininyolo kitekitiliskej Jiova” (Proverbios 23:15, 16). Keman mokonetsin kiixtalis kichiuas nejon, tejuatsin no tikonnekis tikonijtos ika yolpakilis: “Konemej se netetayokolil tein techkauilia Jiova”.