Septiembre

Achto ke pankisaskia itech tepet iuan Isaac, Abrahán kiniluij itakeualuan: “Ximokauakan nikan iuan asno, sayoj ke telpoch uan nejua tiyouij nepa uan titaueyichiuatij uan timokepaskej namouan” (Gén. 22:5). ¿Keyej Abrahán kiniluij ke Isaac no mokepaskia? ¿Kinkajkayauak? Amo. Biblia kijtoua ke yejua takuaujtamatia ke Jiova ueliskia kiajokuis Isaac (Heb. 11:19). Yejua kimatia ke Dios uelik kichiuak maj yejua uan Sara kipianij se konetsin maski xiuejkejya katkaj (Heb. 11:11, 12, 18). Yejua ika kimatia ke Dios nochi ueli kichiua. Melauak ke amo kimatia toni panoskia nejon tonal. Sayoj ke takuaujtamatia ke komo Isaac momikiliaya, Jiova ueliskia oksepa kiyolitis uan ijkon kichiuas tein motenkaujka. Yejua ika Biblia kijtoua ke Abrahán “uejkautat de nochi nekes ten takuautamatiske” (Rom. 4:11). w16.02 1:3, 13

Saúl amo kitakamatiaok Jiova, yejua ika yejuatsin kijtoj ke Saúl amo kisentokaskiaok kemej tekiuaj itech xolal Israel (1 Sam. 15:17-23). Sayoj ke Jiova kikauak maj Saúl kisentokani taixyekanani miak xiujmejok. Kemej Saúl moajsia itech “trono tein iaxka Jiova” uan kichiujtoya miak taman tein tel amo kuali, israelitas kinouijmakaya kitakamatiskej Dios (1 Crón. 29:23). Sayoj ke Jonatán amo keman kikauak Jiova. ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej Jonatán uan nochipa tiktakamatiskej tein Dios kiixtalia? Keman tiktakamatij tanauatilmej tein kiixtaliaj tekiuanij itech altepet kampa tinemij komo amo kitapanauilia itanauatiluan Jiova. Yejuatsin kikaua maj nejin tekiuanij techixyekanakan uan kichia maj tikinpoujkaitakan (Rom. 13:1, 2). Yejua ika tikinpoujkaitaj nochin tekiuanij, hasta komo semej amo kuali tekiti uan tiknemiliaj ke amo kinamiki maj tikpoujkaitakan. Uan no, Jiova kichia maj tikinpoujkaitakan nochin akin yejuatsin kinmakani tanauatil maj techixyekanakan kemej kalyetouanij uan itech nechikol (1 Cor. 11:3; Heb. 13:17). w16.02 3:5, 6, 8

Biblia kijtoua ke nochin itekitikauan Dios kitekitiliskiaj ika nochi ininyolo, hasta telpochmej. Yejua ika, komo tiknemilijtok timoauis, moneki tikyekitas ox tikchiua porin tejua ijkon tikixtalij. Nejin motelneki, okachi komo motatuan katkajya itaixpantijkauan Jiova keman timoskaltij. Ijkon kemej timoskaltijtiyani, xa tikitani ke okseki taltikpakneminij moauianij. Xa moauijkejya seki motasojikniuan oso seki mokniuan. Sayoj ke ximoyekpia. Amo xiknemili ke tejua no moneki timoauisya sayoj porin tiueyiya oso porin oksekin moauijkejya. ¿Toni mitspaleuis xikita neauilis kemej kiita Jiova? Xitanemili keyej neauilis motelneki. w16.03 1:11, 12

¿Keniuj itech inechikol Dios uelis tikuikaskej nejin tayoleualis? Nejin sayoj uelis tikchiuaskej komo timosenpaleuiaj uan tisentekitij itech nechikol (Efes. 4:16). Moneki tikmatiskej keniuj ixyetok tikchiuaskej tekit uan ijkon tikinixmatiltiskej kuali tanauatilmej nochin akin tiueliskej. Se taman tein techpaleuia maj tikchiuakan yejua tamachtilismej tein tikseliaj itech nechikol, kemej keman timosentiliaj achto ke titanojnotsatiuij. Ika tein ompa techiluiaj ueli tikteixmatiltiaj iTekiuajyo Dios noyampa taltikpak uan titemakaj tel miak amaixmej tein kimelauaj tein kijtoua Biblia. Uan no, kemansa techiluiaj maj titapaleuikan itech se taman tanojnotsalis tein mochiua sayoj seki metsti noyampa taltikpak. Keman tikchiuaj nejin tekit, titapaleuijtokej iniuan millones tokniuan akin kiteixmatiltiaj noyampa tein tejuan no tikteixmatiltiaj. Uan no titekititokej iniuan ángeles, porin yejuan techpaleuiaj itech tanojnotsalis (Apoc. 14:6). w16.03 3:4, 5

Biblia kijtoua ke itech Xochital, Jiova techmakas “amatajkuilolmej” ika yankuik tanauatilmej. Keman tejuan uan akin moajokuiskej timomachtiskej nejon amatajkuilolmej, tikmatiskej toni kichia Dios maj tikchiuakan. Tinochin okachi kuali tikajsikamatiskej keniuj tanemilia Jiova. Uan kemej okachi kuali tikajsikamatiskej iTajtol Dios, okachi timotasojtaskej uan timopoujkaitaskej (Is. 26:9). ¿Ueli tiknemiliaj nochi tein tikajsikamatiskej uan titamachtiskej itech Xochital kampa taixyekantos toTekiuaj, Jesucristo? Komo tiktakamatij tanauatilmej tein “ijkuiliujtok itech amatajkuilolmej” uan amo tikauaj Jiova itech tayejyekolis tein mochiuas satepan ke panos mil xiujmej, yejuatsin kijkuilos totokay itech “amatajkuilol kampa ixnesij akin kipiaskej nemilis”. Nejin kinextia ke uelis tikseliskej nemilis nochipaya. w16.03 4:19, 20

Miakej tayekananij akin uejkaujya tekititokej kijtouaj ke motelneki peuaskej kinnextiliskej tokniuan keniuj kichiuaskej tekimej keman telpochmejok, xa satepan ke kipanauiskej 13 xiujmej. Uelis kinmakaskej tekimej itech nechikol tein uelis kichiuaskej. Nejon tel tapaleuia maj kisentokakan mochikauakan kiajsiskej tekimej uan maj amo kintapololti okseki taman (Sal. 71:17). Se tayekankej uelis kipaleuis tokniuj maj kiyolnejneki okachi tapaleuis komo amo sayoj kiluia toni kichiuas, ta no kimelauilia keyej moneki maj kichiua. Yejua nejon kichiuak Jesús. Yejua kinnauatij itatitaniluan maj tanojnotsanij. Sayoj ke yekinika kiniluij keyej monekia tatakamatiskej. Yejua kijtoj: “Notajtsin Dios nechmaktilij ya nochi in tanauatil tech in eluiyaktsinko uan nikan taltikpak. Uan axkan xiyakan nochi tech in senmanauak uan xikinnextilikan nochi in taltikpakuani ma yejuan no ma mochiuakan nomomachtijkauan” (Mat. 28:18, 19). w15 15/4 2:5, 6

Itatojtokakauan Cristo itech yekinika siglo akin nemiaj Roma kipanotoyaj uejueyi ouijkayomej. Kinpantiayaj ke tatikuiltijkej itech altepet. Itech nejon tonalmej keman semi ouij katka, romanos kikitskijkej tatitanil Pablo. Yejua xa motajtaniaya ox okseki tokniuan kipaleuiskiaj. ¿Keyej? Porin se tonal kipiak se ueyi kuejmol uan amo akin kipaleuij (2 Tim. 4:16). Sayoj ke Pablo kijtoj ke Jiova kipaleuijka itechkopa Jesús uan kimakaka chikaualis tein monekia. No kijtoj ke kimakixtij “itech itenoj tekuani”. Pablo kiyekmatia ke Jiova kimakaskia chikaualis tein kipaleuiskia maj kixiko nejon kuejmol uan okse tein kipiaskia satepan. Kiyekneltokaya nejon, yejua ika kijtoj ke kimakixtiskia itech nochi taman ouijkayot tein kipiaskia (2 Tim. 4:18). Takuaujtamatia ke maski tokniuan amo ueliskiaj kipaleuiskej, Jiova uan Jesús nochipa kipaleuiskiaj. w15 15/4 4:1-3

Keman Jesús yolik, Satanás kimatia ke pouia iniuan ichankauan Abrahán uan ke yejua yeskia Mesías. ¿Kinemilij Satanás ke semi amo kuali yeskia maj kimiktikan se konetsin? Amo. Yejua amo kiixejekoua toni kuali oso toni amo kuali. Tein melauj, amo omeyolouak kichiuas maj kimiktikan Jesús. ¿Toni kichiuak? Keman tekiuaj Herodes kimatik ke “tayekanke den judíos” yolkaya, tel kualanik uan kiixtalij kimiktis (Mat. 2:1-3, 13). Yejua ika tanauatij maj kinmiktianij nochin konemej akin kipiayaj ome xiuit oso ayamo kiajxitiayaj akin nemiaj Belén uan xolalmej tein kiyoualouayaj (Mat. 2:13-18). Maski panok nejon, Jesús amo kimiktijkej. Sayoj ke ¿toni kinextia nejin kemej tamati Satanás? Ke iixpan, tonemilis amo kipia ipatiuj, nion ininnemilis konemej. Yekmelauj, Satanás tamati kemej se tekuani tein nanalkatinemi (1 Ped. 5:8). Maj amo keman tikelkauakan ke yejua semi tetajyouiltia. w15 15/5 1:10, 12, 13

Tinochin ueli tiknemiliaj keniuj tamati miak taman tein amo keman tikitanij. Uan semi kuali maj Jiova techtayokoliani nejin uelilis. ¿Keyej? Porin ika nejin ueli tiknemiliaj nochi tein kuali tein tikchiaj. Uan no, ueli tikixtaliaj tein tikchiuaskej uan tikixpejpenaj tein okachi kuali. Itech Biblia, Jiova motenkaua ke satepan tiyolpakiskej ika miak taman tein kuali. Maski ayamo ueli tikitaj, ueli titanemiliaj itech nejon uan titakuaujtamatij ke yekmelauj mochiuas (2 Cor. 4:18). Keman imomaj tanauatijkej Samuel motenkauak iuan Jiova ke kiuikaskia ikonetsin maj tekiti iniuan tiopixkamej, kinemiliaya keniuj yeskia nejon tonal. Katka se taman tein yejua kiixtalijka kichiuas, yejua ika amo kinemilijtoya se taman tein amo keman ueliskia mochiuas. Keman kinemiliaya keniuj yeskia nejon tonal, kimakak chikaualis tein kipaleuij maj kichiua tein motenkaujka (1 Sam. 1:22). No ijkon, tejuan ueli titanemiliaj itech miak taman tein Jiova motenkaua techmakas, porin senkis tikmatij ke yekmelauj kichiuas (2 Ped. 1:19-21). Miakej itekitikauan Dios akin nenkej ne uejkauj kinemilijkej keniuj yeskia keman mochiuaskia tein yejuatsin motenkaujka. w15 15/5 3:1-3

Moneki tiknemiliskej tikchiuaskej tein Jiova kineki uan amo tiknemiliskej timotomintiskej. Jesús kijtoj ke komo se takat mochikaua motomintis uan amo kitayekanaltia kichiuas itanejnekilis Jiova, nejon takat amo tamati. Maski kipias miak tomin, “amo teyi chiuke iixpantsinko Dios” (Luc. 12:16-21). Tikseliskej tein kuali komo tikchiuaj tein Dios kineki, porin kemej yeskia ‘tiksentiliskej toricojyo itech ne eluiyaktsinko’ (Mat. 6:20). Ijkon tiyolpakiskej uan tikyolpaktiskej Jiova (Prov. 27:11). Kuali timouikaskej iuan Dios kipia okachi ipatiuj ke timotomintiskej. Komo tiktemouaj timotomintiskej, tikpiaskej miak netekipacholis (Mat. 6:19). Jesús tamachtij ke komo nochipa itech titanemilijtokej tomin, techouijmakas tiksentokaskej tiktayekanaltiskej iTekiuajyo Dios itech tonemilis (Mat. 13:18, 19, 22). w15 15/5 4:15, 16

Jesús kichiuak miak uejueyi tachiualismej tein se kimoujkaita porin Dios kimakak ichikaualis. Amo sayoj kinpajtij akin kipiayaj lepra, ta no kinpajtij taltikpakneminij akin kipiayaj okseki kokolismej. Axkan, tapajtianij kemansa moneki kitekiskej aksa uan ijkon uelis kipajtiskej. Sayoj ke Jesús amo monekia kichiuas nejon. Yejua uelia niman kipajtiaya tein yeski taman itech ininnakayo taltikpakneminij. Hasta uelia kinpajtiaya akin mokokouayaj maski uejka moajsiaj (Juan 4:46-54). ¿Toni techmachtia nochi nejin? Ke tekiuaj Jesucristo ueli uan kineki senkis kitamis nochi kokolismej. Keman tikitaj keniuj Jesús kinitaya taltikpakneminij, techyekmatiltia ke itech Xochital “kiiknelis akin amo kipia keniuj moixpanoltis uan akin moajsi itech tatasojtilis” (Sal. 72:13). Tikmatij ke yejua yekmelauj kineki kinpajtis nochin akin tajyouiaj. w15 15/6 2:6

Miakej taltikpakneminij kimatij tein kijtoua padrenuestro. Miakpa, tiitaixpantijkauan Jiova ika titajtouaj nejin netataujtil keman titanojnotsaj. Kemej neskayot, tikuij tajtolmej “maj uiki motekiuajyo” keman tikinmachtiaj ke iTekiuajyo Dios se taixyekanalis tein yekmelauj moajsi uan ke amo uejkaua kichiuas maj nejin taltikpak mochiua se xochital. No tikuij tajtolmej “maj moueyitali motokay” keman tiknextiaj ke Dios kipia itokay uan ke moneki tikpoujkaitaskej porin yektik (Mat. 6:9, TNM; nota). Keman kitataujtiaj Dios, miakej taltikpakneminij kijtouaj netataujtil padrenuestro ijkon kemej ijkuiliujtok. Sayoj ke ¿kinekia Jesús maj tikchiuakan nejon? Amo. Yejua kijtoj: “Kuak namejuan nanmotatatautiliske iuan Dios, ijkuakon amo yejua san xikkejkeptokan san namotajtoluan” (Mat. 6:7). Se tonal, Jesús kinnextilijtoya imomachtijkauan keniuj kichiuaskiaj netataujtil uan oksepa kijtoj padrenuestro, sayoj ke ika okseki tajtolmej (Luc. 11:1-4, TNM). Nejin technextilia ke Jesús tamachtij nejin netataujtil porin kinekia maj tikmatikan toni taman moneki tikijtoskej keman timotataujtiskej. w15 15/6 4:1, 2

Jiova techpaleuia ika iyektikatsin espíritu maj tikixtopeuakan tayejyekolis tein Satanás techtalilia. No technejmachtia ika Biblia uan itech nechikol toni taman tein tamouilil uelis tikpanoskej. Kemej neskayot, techyolmajxitia maj amo tiktelkuikan tochikaualis, totonaluan uan tomin itech seki taman tein amo techpoloua. Espen uan Janne kichiujkej tekit kemej precursor, sayoj ke axkan kipiaj ome konemej. Tokniuj takat kijtoua: “Miakpa tiktajtaniaj Jiova maj techpaleui maj tikixtopeuakan tayejyekolis axkan ke amo semi tiuelijok tikchiuaj itekiyo Dios. Tiktajtaniaj maj techpaleui maj kisentoka chikauak tokuali uikalis iuan yejuatsin uan maj tiksentokakan titanojnotsakan ika yolpakilis”. Okse tayejyekolis tein moneki tikixtopeuaskej yejua komo teyolnotsa se kiitas auilnemilis. Sekin kiitaj auilnemilis porin amo moijkuaniliaj amo kuali tanemililmej. Sayoj ke miakej tokniuan takamej uan siuamej kiixtopeuanij nejin tayejyekolis. Nejin kijtosneki ke no tiueliskej (1 Cor. 10:13, TNM). w15 15/6 5:15, 16

Satepan ke ixpoliuiskej taneltokalismej tein amo melaujkej monekis tiknextiskej ox yekmelauj tiktasojtaj Jiova. Tel miakej taltikpakneminij kitemoskej nepaleuil itech “tepejxime”, tein kijtosneki, uejueyi nechikolmej tein kipiaj miak chikaualis nikan taltikpak. Sayoj ke tejuan tiktemoskej inepaleuil Jiova. ¿Moneki tikchiaskej maj ijkuak tel miakej taltikpakneminij mochiuakan itekitikauan Jiova? Amo. Itech xolal Jerusalén, keman motsakuilij yekinika taixnamikilis, tel miakej judíos amo mochiujkej itatojtokakauan Cristo, ta akin katkajya itatojtokakauan kitakamatkej Jesús uan kiskej itech xolal. No ijkon, keman taixnamikilis tein kipanoskej taneltokalismej motsakuilis, amo tikchiaj maj tel miakej mochiuakan itekitikauan Jiova, ta tiitekitikauan monekis tiknextiskej ke tiktasojtaj yejuatsin uan ke tikinpaleuiaj tokniuan taixpejpenalmej (Mat. 25:34-40, TNM). w15 15/7 2:7

Tiitekitikauan Jiova noyampa taltikpak kuali timouikaj. Yejua ika moneki amo keman tiknemiliskej ke se xolal oso se ueyi altepet okachi kuali ke okse. Xa tochankauan oso kampa timoskaltijkej kichiujkej maj tiktasojtanij toaltepeuj. Uan xa kisentoka techouijmaka tikinyekitaskej akin kayomej itech okseki altepemej, akin taman kemej nemij, tajtouaj okse tajtol oso taman kemej ixtamatij. Komo mitsonpanoua nejon, ¿toni uelis mitsonpaleuis xikonpata kemej tiontanemilia? Xikonnemili keniuj Jiova kinita taltikpakneminij akin kimachiliaj ke ininaltepeuj okachi kuali uan kinemiliaj ke okachi ueyichiuanimej ke oksekin. Xikontemo tamachtilis tein ika tajtoua nejin taman. Uan xikontajtani Jiova maj mitsonpaleui xikonita oksekin kemej yejuatsin kinita (Rom. 12:2). Kemej tiktakamatij Jiova, kemansa tochankauan, akin nemij kampa ika tejuan tinemij uan akin iniuan titekitij oso iniuan timomachtiaj kiitaj ke semi taman timonejnemiltiaj. w15 15/7 3:14, 15

Jiova techkaki uan techajsikamati hasta keman amo akin ijkon kichiua. Ijkuak technankilia keman tiktataujtiaj, yejua se taman kemej kinextia ke techteltasojta. Netataujtilmej tein tikixtajtoltiaj itech Biblia uelis techmachtiskej miak taman. Yejua ika, techtelpaleuis komo kemansa timomachtiaj nejon keman titaueyichiuaj kemej kalyetouanij. Kemej neskayot, uelis timomachtiskej netataujtil tein Jonás kichiuak ika yolyemanilis keman moajsia iijtik ueyi amichij (Jon. 1:17–2:10). No uelis timomachtiskej netataujtil tein Salomón kichiuak ika nochi iyolo keman peuak mokui templo (1 Rey. 8:22-53). Uan no uelis titanemiliskej itech netataujtil tein tamachtij Jesús (Mat. 6:9-13, TNM). Komo tikixtaliaj titanemiliskej itech netataujtilmej kemej nejin, okachi kuali tikchiuaskej tonetataujtiluan. Uan no, maj amo tikelkauakan ke motelneki nochipa tikchiuaskej netataujtil, porin ijkon “yolseuilis ten kachi kuika uelilis hasta amo uelis se kajsikamatis” kiyekpias totanemilil uan toyolo (Filip. 4:6, 7). w15 15/8 1:11, 12

Itech Xochital technauatiskej keniuj monekis titapaleuiskej maj taltikpak mochiua takualtsinkan uan keniuj tikinpaleuiskej akin moajokuiskej maj kiixmatikan Jiova. Onkas tel miak tekit. Yejua ika moneki timotajtaniskej: “Komo itech inechikol Jiova nechtajtaniaj maj nikchiua teisa tein amo nechpaktia, ¿nitatakamatis uan nikchiuas ika nochi noyolo?”. Techpaleuis keman tinemiskej itech Xochital komo tiyolpakij ika tein moixtalis maj tikchiuakan uan titapaleuiaj. Kemej neskayot, keman techmakaj okse taman tekit, timochikauaj titapaleuiskej uan tiyolpakiskej. Komo axkan nochipa tikchiuaj tein moixtalia itech inechikol Jiova, okachi amo ouij techkisas titapaleuiskej itech Xochital. w15 15/8 3:6, 7

Keman xiuejya katka, Salomón amo senkis kitekitilijok Jiova porin siuamej akin iniuan monamiktij kiuikakej maj kichiua tein amo kuali (1 Rey. 11:1-6). Komo nejin kipanok Salomón, akin tel tamatkej katka, no uelis techpanos tejuan. Yejua ika moneki maj nion tiknemilikan timonamiktiskej iuan aksa akin amo kitasojta Jiova. ¿Uan komo aksa mochiua itaixpantijkauj Jiova keman ipa monamiktijkaya? Biblia kijtoua: “Namejuan, nantesiuauan, ximotekauilikan ma namechyekanakan namoyokichuan. Porin takan sekin namoyokichuan amo kitakamatij in Tajtoltsin de Dios, ijkuakon namejuan nantesiuauan nankintaneltoktiske namoyokichuan ika namochipaukanemilis uan amo monekis xikinnojnotstokan” (1 Ped. 3:1). ¿Toni kijtosneki nejin? Ke komo siuat mochikaua kinextis okachi kualneskayomej uan kichiua tein Biblia tayolmajxitia, inamik xa kiitas nejon uan kiixtalis mochiuas itaixpantijkauj Jiova. Nejin kinpanouaniya miakej namikuanij. Uan tokniuan takamej akin ininnamik amo itaixpantijkauj Jiova no moneki kichiuaskej tein kijtoua nejin tajkuilol. w15 15/8 4:15, 16

Axkan amo moixmati keniuj se kipajtis seki kokolismej. Sayoj ke seki taltikpakneminij xa kiyekijtoskej ke kiixmatij se taman tapajtilis tein ika uelis se kipajtis se kokolis. Maj timoyekpiakan. Pablo kijtoj ke akin kichiuaj kemej Cristo moneki kuali taixejekoskej (Filip. 4:5, TNM). Komo ijkon tikchiuaj, nochipa tiktayekanaltiskej tikueyichiuaskej Dios uan amo semi techtekipachos tapajtilis. Amo tiknekij sayoj totech titanemiliskej (Filip. 2:4). Tikmatij ke kemej titajtakouanij, tiksentokaskej tikokolispeuaskej. Yejua ika, maj timochikauakan tiktayekanaltiskej itech tonemilis tiktekitiliskej Jiova (Filip. 1:10). Itech tapajtilis, sejse moneki kiixpejpenas tein kichiuas uan kiselis tein kiualkuilis nejon. w15 15/9 2:8, 10

Jiova yejua “Dios akin kijtoua tein melauak” (Sal. 31:5). Yejuatsin techiluia keniuj yekmelauj tamati, keniuj tikueyichiuaskej uan keniuj okachi kuali tinemiskej. ¿Keniuj Jiova kinextia ke semi techtasojta? Yekinika, techmachtia miak taman tein motelneki kemej yejuatsin tamati porin kineki maj tikixmatikan (Sant. 4:8). Yejua ika techmachtia katiyejua itokay, tein ixnesi itech Biblia okachi miakpa ke okse tokayit. No techmachtia katiyejua ikualneskayouan. Kemej neskayot, komo tikitaj itachijchiualis, tikajsikamatij ke yejuatsin semi tamatkej uan kipia miak chikaualis (Rom. 1:20). Uan keman tikixtajtoltiaj Biblia, tikitaj ke yejuatsin melauak uan ke techtasojta. Ijkon kemej okachi tikixmatij Jiova, okachi kuali timouikaj iuan. w15 15/9 4:8, 9

Miakej kinemiliaj ke Dios amo kiyolnotsa kimatis tein tikchiuaj nion kitekipachoua tein techpanoua. Kemej neskayot, itech metsti noviembre xiuit 2013, se chikauak kiouaejekat tel tauejueloj miakkan ompa Filipinas. Satepan ke panok tetsauit, tekiuaj itech semej xolalmej tein ompa pouij kijtoj ke Dios xa amo kinpaleuijka porin kichiujtoya okse taman. Oksekin kinemiliaj ke Dios amo kiita tein kichiuaj (Is. 26:10, 11; 3 Juan 11). Tatitanil Pablo kijtoj ke itech itonaluan nemiaj taltikpakneminij akin amo kinekiaj kiixmatiskej Dios. Amo yolkualmej katkaj, amo melaujkej uan nexikolmej (Rom. 1:28, 29). Tejuan senkis tikmatij ke Jiova kiita nochi tein tikchiuaj. Sayoj ke moneki timotajtaniskej: “¿Yekmelauj nikneltoka ke Dios kineki nechpaleuis? ¿Nikita keniuj nechpaleuijtok?”. w15 15/10 1:1-3

Keman titanojnotsaj, tiknextiaj ke titakuaujtamatij. ¿Keyej? Porin keman titanojnotsaj tiknextiaj ke tikneltokaj ke amo uejkaua ejkos tamilis uan ke “amo ejkos tiotak” (Hab. 2:3). Komo tiknekij tikmatiskej ox totakuaujtamatilis chikauak, moneki timotajtaniskej: “¿Yekmelauj nikita ke motelneki nitanojnotsas? ¿Nikchiujtok nochi tein niueli uan ijkon nikintapouis nochin taltikpakneminij keniuj tamati Dios? ¿Niktemoua keniuj okachi nitanojnotsas?” (2 Cor. 13:5). Komo timochikauaj titanojnotsaskej, tiknextiskej ke totakuaujtamatilis chikauak (2 Cor. 4:13). No uelis tiknextiskej ke titakuaujtamatij komo tikxikouaj ouijkayomej tein tikpanouaj mojmostaj. Komo tikijyouiaj kokolismej, tiyolkuetauij, titeltayokoyaj, tikpanouaj tatasojtilis oso okseki taman ouijkayomej kemej nejon, maj titakuaujtamatikan ke Jiova uan Jesús techpaleuiskej ijkuak monekis (Heb. 4:16). Komo tiktajtaniaj Jiova maj techpaleui, tiknextiskej ke iuan titakuaujtamatij. w15 15/10 2:12-14

Maski se tonal xa amo techkauaskejok maj tikpiakan Biblia, amo akin uelis kitsakuilis maj titanemilikan itech seki taman tein tikelnamikij, kemej tajkuilolmej itech Biblia oso nekuikatilmej tein ika tikueyichiuaj Dios (Hech. 16:25). Jiova techpaleuis ika iyektikatsin espíritu maj tikelnamikikan tein timomachtianij uan maj amo tikauakan yejuatsin. Yejua ika, maj tikxelokan tiempo timomachtiskej tein ixyetok tikixtajtoltiskej itech semana uan maj titanemilikan itech tein tikixtajtoltiaj. Okseki tonalmej uelis tikixtajtoltiskej seki tajkuilolmej tein moajsij itech Mateo, Marcos, Lucas oso Juan, uan titanemiliskej itech tein kichiuak uan tamachtij Jesús (Rom. 10:17; Heb. 12:2; 1 Ped. 2:21). Uan okachi techpaleuiskej nejin tajkuilolmej komo tikuij toamaixuan, kemej amatajkuilol El hombre más grande, tein kimelaua keniuj motojtokatiyajki nochi tein kichiuak Jesús itech inemilis (Juan 14:6). w15 15/10 4:11, 12

Ne uejkauj, akin kipiaya takeualmej amo iniuan tajtouaya ika tein kinemiliaya uan tein kimachiliaya. Sayoj ke Jesús kiniluij itatitaniluan ke amo kinitaya kemej itakeualuan, ta kemej itasojikniuan. Yejua semi kintasojtaya uan kinnextiliaya keman kiixtaliaya iniuan yetos uan keman ika yolpakilis kiniluiaya tein kinemiliaya uan tein kimachiliaya. Uan no, kinkakia ika nejmachkayot keman yejuan kiluiayaj tein kinemiliayaj uan tein kimachiliayaj (Mar. 6:30-32). Nochi nejin kinpaleuij tatitanilmej maj kuali mouikanij iuan Jesús uan maj kimatinij keniuj kichiuaskiaj tekit tein satepan kipiaskiaj itech inechikol Dios. Jesús kimatia ke itatitaniluan yolpakiskiaj komo kitekitiliayaj Jiova uan nochipa tanojnotsayaj. Yejua ika kinyolmajxitij maj kitayekanaltianij tanojnotsalis uan motenkauak kinpaleuis maj kichiuanij nejon tekit (Mat. 28:19, 20). w15 15/11 2:3, 5

Netasojtalis yejua ikualneskayo Jiova tein okachi kinextia (1 Juan 4:16). Uan Jesucristo tamati kemej iTajtsin. Jiova kichijchiuak Jesús achto ke kichijchiuaskia nochi okseki taman, uan tel miak xiujmej nemini iuan Dios ompa iluikak. Nejon kipaleuij maj kiitani ke Jiova semi tetasojta (Col. 1:15). Jesús no kinextiani nejon netasojtalis itech nochi inemilis, ompa iluikak uan nikan taltikpak. Yejua ika tikyekmatij ke Jiova uan Jesús nochipa techixyekanaskej ika netasojtalis. Se tonal, se takat kitajtanij Jesús katiyejua tanauatil tein okachi tayekantok. Jesús kinankilij: “‘Xiktasojta moueyitekotsin Totajtsin Dios ika nochi moyolo, uan ika nochi motanejnekilis, uan ika nochi motanemililis’. Yejua ya nijin in kachi ueyi tanauatil uan de kachi kuika ueyi chikaualis. Uan ika ome tanauatil moneuilia keme ne achtopa tanauatil uan no kijtoa ijkuin: ‘Xiktasojta moknitsin ijkon keme tejuatsin timotasojta’” (Mat. 22:37-39). Motelneki maj tikinnextilikan netasojtalis nochin taltikpakneminij. Jesús kijtoj ke moneki tiktasojtaskej Jiova uan taltikpakneminij. w15 15/11 4:1-3

Jiova amo nochipa tajtoj hebreo keman kinnojnotsak taltikpakneminij. Kemej neskayot, keman israelitas akin nemiaj Babilonia kinkaujkej maj kisakan, miakej okachi kikuiaj tajtol arameo. Xa yejua ika Daniel, Jeremías uan Esdras kijkuilojkej seki tajkuilolmej itech Biblia itech nejon tajtol. Xiujmej satepan, se tekiuaj kayot Grecia akin motokaytiaya Alejandro Magno moinaxkatilij miak uejueyi altepemej. Yejua ika, akin ompa nemiaj peuak tajtouaj se taman griego tein nochin kiajsikamatiaj. Miakej judíos no peuak kikuij nejin tajtol. Yejua ika, Escrituras Hebreas motajtolkepak itech griego. Nejin amatajkuilol moixmati kemej Septuaginta. Yejua yekinika Biblia tein kitajtolkepkej, uan yejua semej tein kiitaj ke motelneki. Taixmatinij kijtouaj ke 72 taltikpakneminij kitajtolkepkej. Sekin akin kichijchiujkej Septuaginta, kitajtolkeptiyajkej sejse tajtol, sayoj ke oksekin amo. Maski ijkon, judíos akin tajtouayaj griego uan akin kichiuayaj kemej Cristo, kiitayaj ke Septuaginta katka iTajtol Dios. w15 15/12 1:4-6

Santiago kimelauak: “Tonenepil keme yeskia se tit” (Sant. 3:6). Itech nejin tajkuilol, tonenepil kiixnextia totajtol. Ijkon kemej tit uelis tel taijtakos, tein tikijtouaj no uelis kinijtakos oksekin. ¿Kijtosneki nejin ke amo keman moneki tikijtoskej teisa? Amo. ¿Melauj ke tiksentokaj tikuij tit maski uelis ika timoijtakoskej oso tikinijtakoskej oksekin? Sayoj ke tikyekitaj maj kuali tiktekitiltikan. Kemej neskayot, uelis ika titakualchiuaskej, timototoniskej oso ika timotauiliskej. No ijkon, Biblia tamachtia ke tein tikijtouaj uelis tel taijtakos oso tel tapaleuis (Prov. 18:21). Yejua ika moneki tikyekitaskej maj kuali tiktekitiltikan totajtol. Kemej neskayot, uelis ika tikueyitaliskej Jiova uan tikinpaleuiskej oksekin (Sal. 19:14). Jiova techchijchiuak kemej uelis tikijtoskej tein tiknemiliaj uan tein tikmachiliaj, uelis yeski ika tajtolmej oso ika señas. Uelis tikuiskej nejin netetayokolil uan ika tikinyolchikauaskej oksekin (Sant. 3:9, 10). w15 15/12 3:1-3

Lucas xa kipaleuij Pablo uan okseki tokniuan keman kokolispeujkej ijkuak yajtinemiaj itech xolalmej (Gál. 4:13). Kemej kijtoj Jesús, akin mokokouaj moneki maj kinpaleui se tapajtijkej (Luc. 5:31). Lucas amo sayoj katka aksa akin kiuelitaya kiniluis oksekin toni kinpaleuiskia maj kuali yetokan. Yejua yekmelauj katka se tapajtijkej. Yejua ika keman kijkuiloj amatajkuilol Lucas uan Hechos, kikuik seki tajtolmej tein tapajtianij kikuij uan kijkuiloj seki taman tapajtilis tein Jesús kichiuak. ¿Kani oso kemanian momachtij keniuj tapajtis? Biblia amo kijtoua. Sayoj ke xa yajka itech se kaltamachtiloyan kampa tenextiliayaj tapajtilis tein moajsia Laodicea, se xolal tein amo uejka yetoya iuan Colosas. Komo Lucas momachtij Laodicea, xa kinixmatia tokniuan akin nemiaj Colosas. Xa yejua ika Pablo ika tajtoj Lucas itech amat tein kinijkuilouilij tokniuan akin nemiaj Colosas uan kiniluij ke kintitaniliaya netajpalolis. w15 15/12 4:11, 12

Kemej Jiova techteltasojta, kiualtitanik nikan taltikpak iKonetsin Jesucristo akin kiteltasojta maj toka momikiliki (Juan 3:16; 1 Juan 4:9, 10). Yejua ika tatitanil Pablo kijtoj ke “amo tikpiaj tajtolme” tein ika tikijtoskej kanachi ipatiuj kipia nejin netetayokolil. Pablo kimatia ke imikilis Jesús techpaleuia maj tikyekmatikan ke yekmelauj mochiuas nochi tein Dios motenkaujtok (2 Cor. 1:20). Nejin kijtosneki ke itech netetayokolil tein Dios techmakak moajsi inemilis Jesús tein kitemakak uan no ompa poui netasojtalis uan nochi tein kuali tein Dios techmaka. Nejin se tel ueyi netetayokolil, yejua ika amo ueli tikmelauaj ika totajtoluan. ¿Keniuj moneki timomachiliskej ika nejin netetayokolil tein kitelpia ipatiuj? ¿Uan toni moneki tikchiuaskej? Xa tikonpataskia seki taman itech monemilis. Uan xa okachi tikontasojtaskia oksekin uan okachi tionkualtakat tionyeskia uan tikontapojpoluiskia akin mitsonchiuilij tein amo kuali. Netetayokolil tein Dios techmakak okachi kipia ipatiuj ke okse netetayokolil tein uelis techmakaskej (1 Ped. 3:18). w16.01 2:1, 2, 4, 5

Uelis yeski ke se tokniuj taixpejpenal motajtania keyej Jiova kiixpejpenak yejua uan amo okse tokniuj. Xa kitekipachoua ox uelis kichiuas tein Dios kichia. Sayoj ke kemaj kiyekmati ke Jiova kiixpejpenak maj youi iluikak. Uan yejua ika semi yolpaki uan motasojkamati. Taixpejpenalmej momachiliaj kemej Pedro keman kijtoj: “Ma tikmouistilikan Totajtsin Dios de ne Itajtsin den Totekotsin Jesucristo. Uan Totajtsin Dios ika ne iueyiteiknelilis techyankuikayolitij ya para ma tikpixtinemikan se takuautamatilis ten yek majsitok, ke se tonal tiyetotiue iuan Dios. Uan tejuan tikpixtinemij ne ueyi takuautamatilis porin tikitakke ya ke melau Totajtsin Dios kipankixtij yoltok in Jesucristo intsalan in animajme. Ika ya nojon tejuan tikpiatiue se ueyi tetayokolil de herencia nepa eluiyaktsinko ten amo keman palanis uan amo keman tsojkuiltiyas uan amo keman ijtakauis. Uan nepa eluiyaktsinko Totajtsin Dios techeuilijtok ya ne tetayokolil de herencia” (1 Ped. 1:3, 4). Keman tokniuan taixpejpenalmej kiixtajtoltiaj nejin tajtolmej, kiyekmatij ke Jiova kinnojnotstok yejuan. w16.01 3:11, 12