Octubre

¿Kemansa ouij mitsonkisa tiontatakamatis ijkon kemej kipanouaya David? Yejua hasta kitajtanij Dios: “Xikchiua maj nikneki nimitstakamatis” (Sal. 51:12). Maski David kitasojtaya Jehová kemansa ouij kikisaya kitakamatis, uan tejuan no ijkon techpanoua. ¿Keyej? Yekinika, porin touejkaujtatuan amo tatakamatkej uan tejuan no ijkon tikchiuaj. Ojpatika, porin Satanás nochipa kitemoua maj amo titatakamatikan kemej yejua kichiuak (2 Cor. 11:3). Uan expatika, porin miakej taixnamikij uan kipiaj “tanemilil tein kinyekana akin amo tatakamatij” (Efes. 2:2). Yejua ika, para uelis tiktakamatiskej Jehová uan akin kinkaujtok maj taixyekanakan semi moneki timochikauaskej amo tikchiuaskej tein amo kuali, amo tikchiuaskej kemej akin amo tatakamatij uan amo timokauaskej maj techkajkayaua Satanás. w23.10 6 § 1

¿Toni techmachtia milagro tein kichiuak Jesús? Ke moneki maj tiyolyemankej. Jesús amo moueyimatik keman kichiuak maj at mokepani vino. Uan nion keman moueyimatia ika tein kichiuaya, ta katka yolyemanik uan nochipa kiueyitaliaya iTajtsin (Juan 5:​19, 30; 8:28). Komo tikchiuaj kemej Jesús, tiyeskij tiyolyemankej uan amo timoueyimatiskej ika tein ueli tikchiuaj. Maj amo ika timoueyimatikan, ta maj tikueyitalikan Dios, akin tikpiaj tatiochiualis tiktekitiliskej (Jer. 9:​23, 24). Maj tikueyitalikan Jehová kemej kinamiki, porin komo amo techpaleuiskia amo teyi ueliskia tikchiuaskej (1 Cor. 1:​26-31). Akin yolyemanik amo kitemoua maj kiueyitalikan keman kinpaleuia oksekin. Yolpaki porin kimati ke Jehová kiita uan kipatiuita tein kichiua (no xikonita Mateo 6:​2-4; Heb. 13:16). Jehová semi yolpaki keman kiita ke tiknekij tiyeskij tiyolyemankej kemej Jesús (1 Ped. 5:6). w23.04 4 § 9; 5 § 11, 12

Dios kichiuak maj tatitanil Pablo kinyolchikauani tokniuan maj ininka motekipachouanij oksekin. ¿Keniuj no uelis tikchiuaskej tein tayolmajxitij keman timonechikouaj? Keman tikelnamikij ke oksekin no kinekij tanankiliskej. Maj tikitakan se taman tein techpaleuis maj tikajsikamatikan nejon. ¿Melauj ke keman tionyetok iniuan motasojikniuan amo sayoj tejua tiontajtoua, ta tikonkaua maj yejuan no tajtokan? No ijkon panoua itech tonechikoluan. Tiknekij maj nochin tokniuan tanankilikan. Se taman kemej okachi uelis tikinyolchikauaskej yejua keman tikinkauaj maj kijtokan tein kineltokaj (1 Cor. 10:24). Maj amo semi tiuejkauakan keman titanankiliskej, ijkon okachi miakej tokniuan uelis tanankiliskej. Keman tiontanankilis, amo xionuejkaua uan amo xikonijto nochi tein ika tajtoua párrafo. Komo tikonijtoua nochi, oksekin amo kimatiskejok toni uelis tanankiliskej. w23.04 22, 23 § 11-13

Maj tikelnamikikan ke moneki maj tikinpaleuikan oksekin, uan uelis okachi tikinpaleuiskej keman tikinnojnotsaskej ika Biblia. Keman tikteixmatiltiaj iTajtol Dios, moneki titeajsikamatiskej. Porin akin tikinnojnotsaj tataman tein kineltokaj, tein kinemiliaj uan kayomej itech tataman xolalmej. ¿Keyej moneki tikchiuaskej kemej tatitanil Pablo? Porin yejua teajsikamatia uan kimatia keniuj kinnojnotsas oksekin. Jesús kititanik “iniuan akin amo judíos” (Rom. 11:13). Yejua ika Pablo kinnojnotsak judíos, griegos, akin motelmachtijkaj, uejueyichiuanimej, tekiuanij uan kuoujtajtekitinij. Para ueliskia kinpaleuis akin kinnojnotsaya maski katkaj tatamamej Pablo mochikauak ‘mochiuas kemej yejuan’ (1 Cor. 9:​19-22). Keman kinnojnotsaya kielnamikia kani ualeuayaj uan tein kineltokayaj. ¿Toni techmachtia nejin? Okachi techkakiskej keman titanojnotsaj komo tikmatij keniuj tikchiuaskej uan tiknemiliaj keniuj uelis tikinpaleuiskej. w23.07 23 § 11, 12

Akin yolnejmach amo kijtosneki ke amo chikauak. Keman panotok se ouijkayot semi moneki maj se yolchikauak para amo se yolijsiuis. Akin yolnejmach kinextia ke mokaua maj ‘kiixyekana ichikaualis Dios’ (Gál. 5:​22, 23). Itech griego, tajtol “yolnejmach” kikuiaj para kijtoskej tein kipanouaya se caballo keman kimachtiayaj maj tatakamati porin tel tateuiaya. ¿Melauj ke caballo monekik semi mopatas? Maski kisentoka chikauak, axkan amo tateuiaok uan tatakamati. ¿Uan tejuan? ¿Keniuj uelis tiyeskij tiyolnejmachmej uan no tichikaujkej? Moneki tiktajtaniskej ichikaualis Dios, porin toselti amo uelis tikchiuaskej. Sekin kinextianij ke uelis tiyeskij tiyolnejmachmej. Miakej tokniuan ijkon kichiuanij keman oksekin kinekij iniuan motajtolteuiskej, uan nejin tapaleuiani maj oksekin kuali ininka tajtokan itaixpantijkauan Jehová (2 Tim. 2:25). w23.09 15 § 3

Tatitanil Juan kinitak 24 tayekananij akin kiueyichiujtoyaj Jehová ompa iluikak. Yejuan kiueyitalijtoyaj uan kiitayaj ke yejuatsin semi chikauak uan ‘kinamiki maj kiueyitalikan uan maj kiueyichiuakan’ (Apoc. 4:​10, 11). Ángeles no kimatij ke moneki kiueyitaliskej uan kiueyichiuaskej Jehová. Yejuan iuan yetokej ompa iluikak uan kuali kiixmatij. Ika tein kichiua kiitaj ke kinextia kualtsitsin taman, yejua ika kinekij kiueyitaliskej (Job 38:​4-7). Tejuan no moneki tikueyitaliskej Jehová keman iuan titajtouaj. Ijkon tikchiuaj keman tikiluiaj toni tein kichiua tikuelitaj uan keyej tikpoujkaitaj. Keman tikixtajtoltiskej uan timomachtiskej Biblia, maj timochikauakan tikitaskej toni kualtsitsin taman kinextia Jehová tein okachi techyolnotsak (Job 37:23; Rom. 11:33). Satepan maj tiktapouikan keniuj timomachilijkej keman itech titanemilijkej tein kinextia. No uelis tikueyitaliskej porin techpaleuia tejuan uan nochin tokniuan (1 Sam. 2:​1, 2). w23.05 3, 4 § 6, 7

Itech xiuit 1919, ixolal Jehová kisak de Ueyi Babilonia, oso de taneltokalismej tein amo melaujkej. Itech nejon xiuit “takeual takuaujtamach uan tamatkej”, peuak tekiti para maj akin yolkualmej nejnemikan itech “Ojti tein Chipauak” (Mat 24:​45-47; Is. 35:8). Tein sekin kichiujkej para kiyekchijchiuaskej ojti, kinpaleuij miakej maj peuakan ompa nejnemikan uan maj kiixmatikan Jehová uan tein kiixtalijtok kichiuas (Prov. 4:18). No uelik kipatakej tein monekia para kiyolpaktiskej Dios. Jehová amo kichiaya maj ixolal ijsiujka kipatani nochi, ta yolik kinmachtijtiuj tein melauak itekitikauan ijkon kemej panotiuj xiujmej. ¡Semi tiyolpakiskej keman tiueliskej tikyolpaktiskej Dios itech nochi tein tikchiuaskej! Para maj se ojti amo uejueliui, moneki nochipa kiyekchijchiujtoskej. Desde xiuit 1919 kisentokaj kiyekchijchiuaj “Ojti tein Chipauak” para maj okachi miakej kikauakan Ueyi Babilonia. w23.05 17 § 15; 19 § 16

Tokniuan akin pouij iuan Oloch Taojtokaltianij kinmachtiaj seki tokniuan para maj kinpaleuikan itech tekit tein sejsemej kichiuaj. Nejin tokniuan kuali kichiujtokejya miak taman tekit. Yejua ika tikmatij ke yejuan kuali kinyekpiaskej iichkauan Cristo satepan ke taijitalmej yaskej iluikak. Keman tantiasya tetsaujkatajyouilis uan nochin taijitalmej yaskejya iluikak, itekitikauan Dios akin mokauaskej nikan taltikpak kisentokaskej kiueyichiuaskej Jehová. Kemej Jesús kinixyekanas, nion akin uan nion teyi uelis kintsakuilis maj kiueyichiuakan Jehová. Tikmatij ke nochin tekiuajyomej akin Biblia kintokaytia Gog akin ualeua itech tal Magog, kiixnamikiskej ixolal Dios (Ezeq. 38:​18-20). Sayoj ke amo uejkauak kintajyouiltijtoskej uan amo teyi uelis kinchiuiliskej. Amo uelis kintsakuiliskej maj amo kiueyichiuakanok Jehová porin yejuatsin kinmakixtis. Se tonal, tatitanil Juan kinitak “tel miakej” akin pouij iniuan okseki iichkauan Cristo, uan no kimatiltijkej ke yejuan akin makiskej keman mochiuak “tetsaujkatajyouilis”. Yejua ika tikmatij ke makisaskej (Apoc. 7:​9, 14). w24.02 5, 6 § 13, 14

Para maj Jehová techmaka ichikaualis moneki tiktajtaniskej, timomachtiskej iTajtol uan tiksentokaskej tipouiskej itech inechikol. Komo tikchiuaj nejin, tikaujtoskej “maj techixyekana ichikaualis Dios’ (Gál. 5:​22, 23). Komo tiknekij maj Jehová techmaka ichikaualis, moneki tichipaujkanemiskej uan amo tiknemiliskej tein amo kuali. Yejuatsin amo techpaleuisok komo peua tiknemiliaj uan tikchiuaj tein amo kuali (1 Tes. 4:​7, 8). Komo tiknekij maj Jehová kisentoka techpaleui, no moneki maj ‘amo tikixtopeuakan tein Dios kitematiltia itechkopa aksa’ (1 Tes. 5:20). Itech nejin versículo, keman kijtoua “tein Dios kitematiltia itechkopa aksa”, kijtosneki ke Dios ika ichikaualis techmatiltia tein panos keman ejkos itonal. Uan ¿toni moneki tikchiujtoskej achto ke ejkos? Tejuan amo tiknemiliaj ke uejka poliui para ejkos itonal Jehová oso ke amo tikitaskejok Armagedón, ta tiknekij maj niman ejko. Yejua ika timochikauaj tichipaujkanemiskej uan tikchiuaskej ‘tein kinextis ke tikueyichiuaj Dios ika nochi toyolo’ (2 Ped. 3:​11, 12). w23.06 12 § 13, 14

¿Toni moneki kichiuas se tokniuj komo itech icelular oso itech okse itepos nestiuetsi se taixkopin tein kipia auilnemilis? Moneki niman moixajchiuas. Techpaleuis maj ijkon tikchiuakan komo tikelnamikij ke tiknekij tiksentokaskej kuali timouikaskej iuan Jehová. No moajsij seki taixkopimej tein uelis moitas ke amo kipia auilnemilis, sayoj ke no ueliskia kichiuas maj peua itech titanemilikan auilnemilis. Nejin amo no moneki tikitaskej. ¿Keyej? Porin amo tiknekij tiauilnemiskej nion itech toyolijtik (Mat. 5:​28, 29). Se tokniuj tayekankej de Tailandia akin monotsa David kijtoua: “Nejua nimotajtania: ‘¿Kiuelitaskia Jehová maj niksentoka nikita nejin taixkopimej maski uelis moitas ke amo kipia auilnemilis?’. Nejin nechpaleuia maj kuali nikixtali toni nikchiuas”. Komo timouij tikyolkokoskej Jehová, techpaleuis maj tikchiuakan tein kuali. Yejua ika, “se kimojkatokas Jehová yejua yekinika taman para se kipias tamatilis”. w23.06 23 § 12, 13

Tajtolmej “itech mocuartos” xa kijtosneki nechikolmej. Komo itech tetsaujkatajyouilis kuali timouikaj iniuan tokniuan, Jehová techyekpias ijkon kemej motenkauak. Yejua ika amo sayoj moneki kuali tikinitaskej tokniuan, ta moneki yekmelauj tikintasojtaskej. Porin komo amo ijkon tikchiuaj xa amo timakisaskej. “Iueyi tonal Jehová” kichiuas maj miakej semi motekipachokan (Sof. 1:​14, 15). Hasta tiitekitikauan Jehová no tikpiaskej ouijkayomej. Sayoj ke komo tikchiuajya tein techpaleuis, uelis tiyolseujtoskej uan tikinpaleuiskej oksekin. Komo titaxikouaj, uelis tikixnamikiskej tein yeski ouijkayot tein tikpiaskej. Komo titeikneliaj timochikauaskej tikinpaleuiskej tokniuan uan tikinmakaskej tein kinpoloua. Uan kemej ipa tikintasojtajya, no tikintasojtaskej satepan. Jehová techtatiochiuis keman kichiuas maj tinemikan nochipaya kampa amo titajyouiskejok nion mochiuaskejok tetsaujmej (Is. 65:17). w23.07 7 § 16, 17

Biblia miakpa kijtoua ke itekitikauan Dios katkaj chikaujkej uan yolchikaujkej. Sayoj ke hasta akin okachi chikaujkej katkaj amo nochipa ijkon momachilijkej. Kemansa tekiuaj David katka yolchikauak uan kimachiliaya ke chikauak katka “kemej se tepet”. Sayoj ke kemansa no semi mouia (Sal. 30:7). Uan Sansón semi chikauak katka keman Jehová kimakaya ichikaualis, sayoj ke kimatia ke komo Dios amo kipaleuiskia ‘tamiskia ichikaualis’ (Juec. 14:​5, 6; 16:17). ¿Keyej nejin takamej semi chikaujkej katkaj? Porin Jehová kinpaleuiaya. Tatitanil Pablo kimatia ke yejua no monekia maj Jehová kipaleui (2 Cor. 12:​9, 10). Yejua kemansa kokolispeuaya (Gál. 4:​13, 14). Uan no, semi ouij kikisaya kichiuas tein kuali (Rom. 7:​18, 19). Uan kemansa motekipachouaya uan mouia maj kimiktikan (2 Cor. 1:​8, 9). Maski ijkon yejua kijtoj: “Keman nikuetaujtok, nichikauak”. ¿Keyej? Jehová kimakaya chikaualis tein monekia para kixikos ouijkayomej. w23.10 12 § 1, 2

Komo kemansa tiknemiliaj ke amo teyi kuali tikchiuaj, maj tikelnamikikan ke yejua Jehová akin kichiuak maj tipouikan itech ixolal (Juan 6:44). Maski tejuan amo tikmatij, yejua kuali kimati toni kualtsitsin taman tiknextiaj uan kimati keniuj yekmelauj titamatij (2 Crón. 6:30). Yejua ika keman techiluia ke techtasojta, melauj nejon (1 Juan 3:​19, 20). Sekin xa tiksentokaj timotajtakoltiaj ika tein amo kuali tein tikchiujkej achto ke timomachtiskiaj Biblia (1 Ped. 4:3). Oksekin maski miak xiujmejya kitekitilianij Jehová, moneki kisentokaskej kiixnamikiskej tein amo kuali tein kinejnekij. ¿Uan tejuatsin? ¿Tikonmachilia ke Jehová ayamo mitsontapojpoluia? Komo ijkon mitsonpanoua, semi mitsonyolchikauas tikonmatis ke oksekin itekitikauan Jehová ne uejkauj no ijkon momachiliayaj. Kemej tatitanil Pablo, akin kijtoj ke semi teikneltij katka porin semi mopolouaya (Rom. 7:24). Maski moyolpatakaya uan moauijkaya, kisentokaya kinemiliaya ke ‘okachi amo ueyichiujkej katka ke okseki tatitanilmej’ uan ke yejua ‘akin okachi ueyitajtakolej’ katka (1 Cor. 15:9; 1 Tim. 1:15). w24.03 27 § 5, 6

Komo timomachtiaj keniuj tekiuaj Jehoás kiixpejpenak kichiuas tein amo kuali, uelis techmachtis nejin: ke moneki tikinixpejpenaskej totasojikniuan akin kitasojtaj Jehová uan akin kinekij kiyolpaktiskej. Uelis iniuan timouikaskej akin xiuejkejya uan akin amo. Xikelnamiki ke Jehoiadá katka okachi xiuej ke Jehoás. Ininka xitanemili akin iniuan timouika uan ximotajtani: “¿Nechpaleuiaj maj okachi nitakuaujtamati iuan Jehová? ¿Nechyolchikauaj maj niktakamati? ¿Kiuelitaj ika tajtoskej Jehová uan tein momachtiaj itech Biblia? ¿Kipoujkaitaj itanauatiluan? ¿Nechmelauaj keman moneki oso sayoj nechiluiaj tein nikneki nikakis?” (Prov. 27:​5, 6, 17). Komo motasojikniuan amo kitasojtaj Jehová, amo uelis mitspaleuiskej. Sayoj ke komo kitasojtaj, nochipa iniuan ximouika porin semi mitspaleuiskej (Prov. 13:20). w23.09 9, 10 § 6, 7

Itech tajtol griego, alfa yejua letra tein ika peua abecedario uan omega tein ika tami. Keman Jehová kijtoj “niAlfa uan niOmega” kijtosneki ke matami keman kipeualtia teisa. Satepan ke Jehová kinchijchiuak Adán uan Eva, kiniluij: “Xikinpiakan miakej namokoneuan, ximomiakilikan, ximomoyauakan itech nochi taltikpak uan xikyekpiakan” (Gén. 1:28). Keman Jehová yekinika kijtoj tein kiixtalijtoya kemej yeskia kijtoskia “Alfa”. Keman mochiuasya tein kiixtalijtok uan ininkoneuan Adán uan Eva akin tatakamatij kipexontiskej taltikpak uan kichiuaskej se xochital, ijkuak kemej yeskia kijtos “Omega”. Keman Jehová kitamichijchiuak “iluikak, taltikpak uan nochi tein onkak”, kinextij ke yekmelauj kichiuas tein kiixtalijtok. ¿Keniuj kichiuak? Keman moxelouilij chikometika tonal. Jehová kichiuak maj tinemikan kemej kiixtalijtoya uan maj nikan taltikpak mochiuani tein kinekia. Yejua ika keman moxelouilij chikometika tonal kemej yeskia kijtoskia ke tein motenkaujtok, mochiuas keman tamis nejon tonal (Gén. 2:​1-3). w23.11 5 § 13, 14

Judíos akin kisaskiaj Babilonia kinuikiliskia naui metsti para ajsiskiaj Israel, yejua ika ouij katka. Sayoj ke Jehová motenkaujka ke kinyekpiaskia itech ojti para maj nion teyi kinpanouani. Judíos akin amo kikauayaj Jehová kimatiaj ke kiseliskiaj okachi miak taman keman mokepaskiaj Israel ke tein kikauaskiaj Babilonia. Okachi ueyi tatiochiualis tein kiseliskiaj yejua ke amo teyi kintsakuiliskiaok maj kiueyichiuakan Jehová. Sayoj ke amo moajsia nion se templo kampa kiueyichiuaskiaj Jehová ompa Babilonia. Amo no onkaya se altar kampa israelitas ueliskiaj kitemakaskej netetayokolilmej kemej tajtania iTanauatil Moisés, amo no moajsia se tiopixkat akin kitemakaskia. Uan no, itech nejon xolal okachi miakej katkaj akin kinueyichiuayaj tatadiosmej ke akin kichiuayaj tein Jehová tanauatia. Yejua ika tel miakej judíos akin kitasojtayaj Jehová semi kinekiajya mokepaskej kampa nemiaj para ompa kiueyichiuaskej. w23.05 14, 15 § 3, 4

Moneki maj techpaleui ichikaualis Dios komo tiknekij ‘tiksentokaskej tinemiskej itech tanex’. ¿Keyej? Porin tel ouij techkisa tikchiuaskej tein kuali kampa okachi miakej kichiuaj tein semi amo kuali (1 Tes. 4:​3-5, 7, 8). Ichikaualis Dios techpaleuis maj amo titanemilikan kemej akin amo tanemiliaj kemej Jehová. No uelis techpaleuis maj tiyolkualmej, maj tiyolmelaujkej uan maj timelaujkanemikan (Efes. 5:9). Jesús kijtoj ke Jehová “kinmakas ichikaualis akin kitajtaniaj” (Luc. 11:13). Yejua ika moneki maj tiktataujtikan Jehová maj techmaka ichikaualis. Keman timosentiliaj iniuan tokniuan itech nechikolmej, Jehová no techmaka ichikaualis (Efes. 5:​19, 20). Nejon chikaualis techpaleuis maj tikchiuakan tein kiyolpaktia Jehová. w24.03 23, 24 § 13-15

Moneki maj okachi amo tiyolijsiuikan. Akin amo yolijsiui kinextia ke mokaua maj kiixyekana ichikaualis Dios (Gál. 5:​22, 23). Yejua ika, uelis tiktajtaniskej Jehová maj techmaka ichikaualis uan maj techpaleui maj tikchiuakan tein kuali. Komo tikpanotokej se taman tein kichiua maj okachi ouij techkisa tiknextiskej ke amo tiyolijsiuij, maj tiksentokakan tiktajtanikan Jehová ichikaualis (Luc. 11:13). No uelis tikiluiskej Jehová maj techpaleui maj tikitakan se taman kemej yejuatsin kiita. Uan satepan ke timotataujtiskej, maj tikchiuakan nochi tein tiueliskej para mojmostaj tiknextiskej ke amo tiyolijsiuij. Komo nochipa tiktajtaniaj Jehová maj techpaleui uan timochikauaj amo tiyolijsiuiskej, okachi amo ouij techkisas tikchiuaskej. No techpaleuia maj itech titanemilikan tein kichiujkej sekin akin ininka motajtoua itech Biblia. Biblia ininka tajtoua miakej akin kinextijkej ke amo yolijsiuiaj. Komo itech titanemiliaj tein kichiujkej, techpaleuis maj no tiknextikan ke amo tiyolijsiuij. w23.08 22 § 10, 11

Jesús kimatiltij tatitanil Pedro ke Jehová nochipa kiyekpiaskia. Keman Jesús oksepa nemik, kichiuak maj Pedro uan okseki itatitaniluan oksepa kinkitskianij miak pescados ika se milagro (Juan 21:​4-6). Nejin milagro kinextilij Pedro ke Jehová amo ouij kikisaskia kimakas tein monekia, xa nejon tonal tatitanil kielnamikik tein Jesús motenkaujka, keman kiniluij ke Jehová kinyekpiaskia akin nochipa kitayekanaltiaj “iTaixyekanalis Dios” (Mat. 6:33). Nejin kipaleuij Pedro maj okachi tanojnotsa uan maj amo kitayekanalti kinkitskis pescados. Yejua ika moyolchikauak tanojnotsas itech Pentecostés xiuit 33 uan tel miakej uelik kikakkej kuali tanauatilmej (Hech. 2:​14, 37-41). Uan satepan kinpaleuij miakej samaritanos uan akin amo katkaj judíos maj mochiuakan imomachtijkauan Cristo (Hech. 8:​14-17; 10:​44-48). Jehová kichiuak maj Pedro kinpaleuiani tel miakej akin nemiaj itech tataman xolalmej maj no pouinij itech inechikol. w23.09 20 § 1; 23 § 11

Kemej ome xiuit satepan ke babilonios kiixpolojkej Jerusalén. Tekiuaj Nabucodonosor kikochitak se ueyi takat tamachijchiuj tein semi kimojmoujtij. Satepan kinnauatij nochin tamatinij de Babilonia, uan no Daniel, maj kiluianij toni kikochitaka uan tein kijtosnekia. Komo amo kichiuaskiaj kinmiktiskia nochin (Dan. 2:​3, 4). Daniel monekia moijsiuilis porin miakej mikiskiaj. Yejua ika “kiitato tekiuaj uan kiluij maj kichiani para kiluiskia toni kijtosnekia tein kikochitaka” (Dan. 2:16). Nejin kinextia ke Daniel yolchikauak katka uan takuaujtamatia. ¿Keyej? Porin Biblia amo kijtoua maj Daniel achto ipa kichiuania nejon. Daniel tajtoj iniuan eyi itasojikniuan, uan “kiniluij maj kitataujtianij Dios akin yetok iluikak maj kinikneli uan maj kinmatilti tein ayamo momatia” (Dan. 2:18). Jehová kinnankilij uan kipaleuij Daniel maj ueli kiluiani tekiuaj tein kikochitaka. ¡Daniel uan itasojikniuan amo kinmiktijkej! w23.08 3 § 4

Maj tiknemilikan keniuj techpaleuia komo amo tiyolijsiuij. Techpaleuia maj okachi tiyolpaktokan uan maj okachi tiyolseujtokan. Yejua ika ueli tipaktokej uan kuali timomachiliaj. No techpaleuia maj kuali timouikakan iniuan oksekin uan maj tinochin kuali timouikakan itech nechikol. Komo amo tikualantikisaj keman aksa techchiuilia teisa, tapaleuis maj amo okachi timokualantikan (Sal. 37:​8, nota; Prov. 14:29). Sayoj ke tein okachi kuali, maj tikchiuakan kemej toTajtsin uan maj okachi kuali timouikakan iuan. Semi techpaleuia tinochin komo amo tiyolijsiuij, maski kemansa ouij techkisas, Jehová nochipa techpaleuis maj amo tiyolijsiuikan. Axkan ke tikchixtokej xochital uan tiknextiaj ke amo tiyolijsiuij, uelis senkis tikneltokaskej ke “Jehová kinita akin kimojkatokaj, akin kichiaj maj kinnextili inetasojtalis tein amo tami” (Sal. 33:18). Yejua ika moneki maj tinochin tikixtalikan amo tiyolijsiuiskej. w23.08 22 § 7; 25 § 16, 17

Santiago kijtoj ke komo aksa kitakachiua akin tominpia sayoj ke kiixtopeua akin pobre, maski kijtoskia ke takuaujtamati, ika tein kichiua kinextiskia ke amo melauj (Sant. 2:​1-5, 9). Keman ika tajtoj ojpatika taman, Santiago kijtoj ke komo aksa kiitaya ke se tokniuj amo kipiaya toni kikuas oso toni motalilis sayoj ke amo teyi kichiuaya para kipaleuis, maski kijtoskia ke takuaujtamati, nenkaj yeskia porin amo kinextijtoskia (Sant. 2:​14-16). Santiago ika tajtoj Rahab para techmachtis ke yejua takuaujtamatia uan kinextij ika tein kichiuaya (Sant. 2:​25, 26). Rahab kikakia keman oksekin ika tajtouayaj Jehová uan kimatia ke yejuatsin kinpaleuijtoya israelitas (Jos. 2:​9-11). ¿Keniuj kinextij ke takuaujtamatia iuan Jehová? Kinpaleuij ome tapijpianij israelitas para maj amo kinmiktianij. Yejua ika maski nejon siuat amo katka israelita uan katka tajtakolej, Jehová kiitak ke katka yolmelauak ijkon kemej Abrahán. Tein kichiuak technextilia ke semi moneki maj tiknextikan ke titakuaujtamatij. w23.12 5, 6 § 12, 13

Tiitekitikauan Dios amo tiknekij sayoj tikajsikamatiskej tamachtilis tein amo ouij tein kipia Biblia. Ta tiknekij timomachtiskej “hasta itanemililuan Dios tein amo ueli se kitamiajsikamati” uan ichikaualis Dios techpaleuis maj ijkon tikchiuakan (1 Cor. 2:​9, 10). ¿Uelis tikonixtalis okachi tionmomachtis se taman tein mitsonpaleuis okachi xionmotoki iuan Jehová? Onkak miak taman tein uelis tionmomachtis. Xa ueliskia tikontemos keniuj Jehová kinextij ke kintasojtak itekitikauan ne uejkauj uan keniuj nejon no kinextia ke mitsontasojta tejuatsin. No ueliskia tionmomachtis keniuj Jehová kinekia maj kiueyichiuanij israelitas uan keniuj kineki maj tikueyichiuakan axkan. No uelis tionmomachtis keniuj keman Jesús nemik nikan taltikpak uan keman tanojnotsak, itech mochiuak tein achto moijtojka. Xa semi tikonuelitas tionmomachtis seki taman de nejin itech amaix Nepaleuil tein ika momachtiaj itaixpantijkauan Jiova. Tein tionmomachtis mitsonpaleuis okachi xiontakuaujtamati uan okachi ‘xikonixmati Dios’ (Prov. 2:​4, 5). w23.10 18, 19 § 3-5

Tajtol “semi” tein tatitanil Pedro kikuik kijtosneki “mopataua”. Tein kisentoka kijtoua versículo techiluia ke komo semi tikintasojtaj tokniuan nochipa tikintapojpoluiskej. Itech xiontanemili se mesa tein semi ixtetextik. Para maj amo moita nochi tein amo kualtsin uelis tikixsouiliskej se tasal. No ijkon, komo semi tikintasojtaj tokniuan, tikintapojpoluiskej oso kemej yeskia tikixtsakuaskej tein techchiuilijkej uan amo sayoj sepa tikchiuaskej, ta nochipa tikintapojpoluiskej. Moneki semi tikintasojtaskej tokniuan para tikintapojpoluiskej keman mopolouaj hasta keman semi ouij techkisas (Col. 3:13). Keman tikintapojpoluiaj oksekin, tiknextiaj ke tikintasojtaj uan ke tiknekij tikyolpaktiskej Jehová. w23.11 11, 12 § 13-15

Keman tekiuaj Josías kipiaya 26 xiujmej, tanauatij maj kiyekchijchiuakan templo. Keman tekititoyaj, kiajsikej “amatajkuilol tein kipia iTanauatil Jehová, tein motemakaka itechkopa Moisés”. Keman tekiuaj kikakik tein kijtouaya amatajkuilol, niman kipatak tein monekia para kitakamatis tein Jehová tanauatia (2 Crón. 34:​14, 19-21). ¿Tikuelitaskia nochipa tikixtajtoltis Biblia? Komo ijkon tikchiujtokya, ¿tikuelitstok? ¿Tikchiua teisa para amo tikelkauas versículos tein mitspaleuiaj? Josías kipiaya kemej 39 xiujmej keman amo kuali taixpejpenak uan yejua ika kimiktijkej. Amo kitemoj maj Jehová kiixyekana, ta kichiuak tein yejua kinemiliaya ke kuali yetok (2 Crón. 35:​20-25). ¿Toni techmachtia? Ke maski tikpiaskej miak xiujmejya oso amo, oso miak xiujmejya timomachtijtokej Biblia, moneki tiksentokaskej tiktemoskej maj Jehová techpaleui. Uan nejin uelis tikchiuaskej komo tiktajtaniaj maj nochipa techixyekana, timomachtiaj Biblia uan tikakij tein techyolmajxitiaj tokniuan akin semi takuaujtamatij. Komo ijkon tikchiuaj, okachi kuali titaixpejpenaskej uan tiyolpakiskej (Sant. 1:25). w23.09 12 § 15, 16

Biblia ininka tajtoua siuamej akin kitekitilijkej Jehová uan kitasojtakej. Yejuan ‘kuali kiixejekojkej nochi tein kichiujkej uan kinextijkej ke takuaujtamatiaj iuan Dios itech nochi tein kichiuayaj’ (1 Tim. 3:11). Uan xa itech monechikol no yetokej siuamej akin kuali kitekitiliaj Jehová uan yejuan uelis mitsmachtiskej miak taman tein kuali. Komo tisiuapilok ininka xitanemili seki tokniuan siuamej akin uelis mitsmachtiskej tein kuali uan xikixtali tikchiuas kemej yejuan. Yejua ika, xikita tein kuali tein kinextiaj uan xiknemili keniuj no ijkon tikchiuas. Siuat akin amo moueyineki, kuali mouika iuan Jehová uan iniuan oksekin. Jehová kiixtalij akoni kinixyekanas tokniuan itech nechikol uan akoni taixyekanas kalijtik. Yejua ika, siuat akin amo moueyineki uan kitasojta Jehová kiixtalia kitakamatis nejon (1 Cor. 11:3). w23.12 18, 19 § 3-5

Jehová kineki maj takat kitasojta isiuatsin, maj kiita toni kipoloua, maj mochiua kuali itasojikniuj uan maj kipaleui maj kisentoka kuali mouika iuan Jehová. Moneki tikinpoujkaitas tokniuan siuamej, yeski titakuaujtamach uan achto kuali tiknemilis tein tikchiuas. Komo timonamiktia, xa tejua uan mosiuatsin uelis nankinpiaskej konemej. Tein Jehová kichiuani uelis mitspaleuis xikmati keniuj uelis timochiuas se kuali tepopaj (Efes. 6:4). Jehová kiluij ikonetsin Jesús ke kitasojtaya uan kiyolpaktiaya (Mat. 3:17). Komo tikinpia mokoneuan moneki nochipa tikinnextilis ke tikintasojta uan tikiniluis keman teisa kuali kichiuaj. Tetatmej akin kichiuaj kemej Jehová kinpaleuiaj ininkoneuan maj kuali kitekitilikan yejuatsin. ¿Toni uelis tikchiuas desde axkan para timochiuas se kuali tepopaj? Xikintasojta uan xikinyekpia mochankauan uan tokniuan itech nechikol, uan no xikinilui ke tikintasojta uan tikinpatiuita (Juan 15:9). w23.12 28, 29 § 17, 18

Akin tiktekitiliaj Jehová no tikpiaj ouijkayomej uan tikokolispeuaj ijkon kemej oksekin. Uan no moneki titaxikoskej keman techixnamikij oso techtajyouiltiaj akin kitauelitaj ixolal Dios. Maski Jehová kikaua maj techpano tein amo kuali, motenkaua ke techpaleuis (Is. 41:10). Komo yejua techpaleuia uelis tiksentokaskej tiyolpakiskej, kuali titaixpejpenaskej uan amo tikauaskej maski tikpiaskej ouijkayomej. Jehová motenkaua itech Biblia ke ‘techyolseuis’ (Filip. 4:​6, 7). Ueli tiyolseuij uan kuali timomachiliaj porin kuali timouikaj iuan Jehová. Tein tikmachiliaj semi kualtsin uan “amo akin ueli kiajsikamati” nion kinemilia keniuj. ¿Semi tikontataujtij Jehová se tonal uan tikonmachilij ke tionyolseuik? Ijkon tikonmachilij porin Jehová kichiuak xionyolseui. w24.01 20 § 2; 21 § 4

Akin kitasojtaj Jehová semi kinekij kiueyitaliskej itokay. Tekiuaj David kimatia ke keman tikueyitaliaj itokay Dios, tikueyitalijtokej Jehová. Keman tikakij itokay, itech titanemiliaj keniuj tamati, keniuj kiixmatij uan tein kichijchiuak. David kiitaya ke itokay iTajtsin yektik uan kinekia kiueyitalis. Kijtoj ke kinekia kichiuas ika nochi iyolo. Levitas no kinemilijkej kiueyitaliskej Jehová uan ijkon kichiujkej. Yejuan kimatiaj ke amo uelia senkis kiueyitaliayaj itokay Jehová kemej yejuatsin kinamiki (Neh. 9:5). ¡Tikmatij ke Jehová semi yolpakik keman kiitak ke kiueyitaliayaj ika nochi ininyolo! w24.02 9 § 6

Jehová amo kinemilis ke amo teyi ueli tikonchiua (2 Cor. 8:12). Tein mitsontsakuilia uelis mitsonmachtis miak taman. Amo xikonelkaua tein tikonchiuaniya. Biblia kijtoua ke ‘Dios yolmelauak uan amo kielkauas tein tikonchiua’ (Heb. 6:10). Yejua ika amo no xikonelkaua. Xikonelnamiki seki taman tein tikonchiuania, xa kuali tionmouika iuan Jehová, tiontanojnotsa oso tionmoauijya. Tein tikonchiuakya para okachi tikontekitilis Jehová ijkon kemej tikonixtalijka, kinextia ke no uelis tikonchiuas tein axkan tikonixtalijtok. Jehová uelis mitsonpaleuis xikonchiua tein tikonixtalijtok ijkon kemej yolpaki akin kiuika barco uan ajsi kampa moneki. Uan no, miakej akin kiuikaj se barco kiuelitaj tachixtiaskej. Tejuatsin no uelis tionyolpakis keman tikonchiujtias tein tikonixtalijtok komo tikonita keniuj Jehová mitsonpaleuia uan mitsontatiochiuia (2 Cor. 4:7). Komo amo tionmosenkaua, Jehová okachi mitsontatiochiuis (Gál. 6:9). w23.05 31 § 16-18

Jehová semi kiuelita kinnextilis itekitikauan ke kintasojta uan ke kiyolpaktiaj. Itech Biblia ojpa moijtoua ke kiluij Jesús ke katka iKonetsin akin semi kitasojtaya uan ke semi kiyolpaktiaya (Mat. 3:17; 17:5). ¿Tikonuelitaskia maj Jehová mitsonilui ke yolpaki ika tein tikonchiua? Axkan Jehová amo techualnojnotsa desde iluikak. Sayoj ke kemaj technojnotsa ika iTajtol. Keman tikixtajtoltiaj tein Jesús kiniluij imomachtijkauan, tikmachiliaj kemej yeskia Jehová techiluijtoskia tejuan. Jesús kichiuak kemej iTajtsin. Yejua ika, keman tikitaj ke Jesús kiniluij imomachtijkauan akin amo keman kikaujkej ke kintasojtaya maski mopolouayaj, uelis tiknemiliskej ke Jehová no techiluijtok nejon (Juan 15:​9, 15). Keman techpanos nejon, maj amo tiknemilikan ke amo tikyolpaktiaj Dios, ta ijkuak uelis tiknextiskej ke tiktasojtaj uan ke iuan titakuaujtamatij (Sant. 1:12). w24.03 28 § 10, 11