Maj tiktemokan maj tochankauan kipiakan se kuali nemilis

1. ¿Keniuj kinekia Dios maj nemikan kalyetouanij?

KEMAN Jiova kinnamiktij Adán uan Eva, Adán kinextij iyolpakilis ika nejin tajtolmej: “Iomiyouan, nejua noomiyouan; uan inakayo, nejua nonakayo. Nejin motokaytis Siuat, porin itech takat kisak” (Génesis 2:22, 23). Sayoj ke, toTachijchiujkauj amo sayoj kinekia kinmakas tein kinyolpaktis ikoneuan nikan taltikpak. Kinekia maj namikuanij uan kalyetouanij kichiuakan itanejnekilis. Yejuatsin kiniluij Adán uan Eva: “Xikinpiakan konemej uan ximomiakilikan, ximomoyauakan noyampa taltikpak uan xikixyekanakan, uan xikinixyekanakan amichimej tein moajsij itech ueyiat uan tapialmej tein patanij iluikak uan nochi tein yoltok tein moolinia itech taltikpak” (Génesis 1:28). Nejin yekmelauj katka se tel kualtsin tekit uan kinualkuiliskia yolpakilis. Adán, Eva uan ininkoneuan tel yolpakiskiaj komo kichiuaskiaj tein Jiova kinekia.

2, 3. ¿Keniuj kalyetouanij uelis axkan okachi yolpakiskej?

² Axkan, kalyetouanij no okachi yolpakij komo kisenchiuaj itanejnekilis Dios. Pablo, se itatojtokakauj Cristo, kijkuiloj: “Techpaleuia kuak tikmachtijtiyoue toyolojuan kenin para tiktakamatiske Totajtsin Dios. Porin [...] techpaleuia axkan tech nijin tonemilis, uan no techpaleuia tech tonemilis ten ualas ok” (1 Timoteo 4:8). Kalyetouanij akin kitakamatij Jiova uan kichiuaj tein tayolmajxitia itech Biblia yolpakiskej ‘axkan itech nejin nemilisʼ (Salmo 1:1-3; 119:105; 2 Timoteo 3:16). Uan maski sayoj semej monejnemiltia ika tein Biblia tamachtia, okachi kuali nemij ke komo nion semej kitakamatiskia.

³ Itech nejin amatajkuilol tikitakej miak tajkuilolmej tein moajsij itech Biblia tein kinpaleuia kalyetouanij maj yolpakikan. Xa tikitakej ke sekin miakpa mokuik itech nejin amatajkuilol. ¿Keyej? Porin kinextiaj seki taman tein motelneki tein techpaleuia tinochin itech miak taman tein tikpanouaj iniuan tochankauan. Kalyetouanij akin mochikauaj kitakamatiskej nejon tajkuilolmej kiitaj ke tatakamatilis yekmelauj “techpaleuia axkan tech nijin tonemilis”. Maj oksepa tikitakan naui nejon tayolmajxitilismej tein motelnekij.

MOTELNEKI SE MOTSAKUILIS

4. ¿Keyej motelneki maj namikuanij kimatikan motsakuiliskej?

⁴ Tekiuaj Salomón kijtoj: “Kemej se xolal tein moaxkatilijkej, tein amo kipia tepamit, ijkon tamati takat akin amo ueli kitsakuilia ikualanyo” (Proverbios 25:28; 29:11). Namikuanij akin kinekij yolpakiskej motelneki maj ‘kitsakuilikan’ tein kimachiliaj. Se kichiuas tein se kimachilia tein semi tauejueloua, kemej kualanyot oso auilnemilis, semi taijtakoua uan amo niman ueli se kiyektalia, komo ueliok.

5. ¿Toni uelis kipaleuis taltikpaknenkej akin tajtakolej maj ueli motsakuili, uan keniuj kipaleuis nejon?

⁵ Tikyekmatij ke nion akin ueli senkis kitsakuilia tein kimachilia (Romanos 7:21, 22). Sayoj ke, itech takilot tein kitemaka espíritu no poui maj ueli se motsakuili (Gálatas 5:22, 23). Yejua ika, iespíritu Dios techpaleuis maj ueli timotsakuilikan komo yejua nejon tiktajtaniaj Jiova itech netataujtil, komo tikchiuaj tein tayolmajxitia Biblia uan komo timouikaj iniuan akin ueli motsakuiliaj uan komo amo timouikaj iniuan akin amo ijkon kichiuaj (Salmo 119:100, 101, 130; Proverbios 13:20; 1 Pedro 4:7). Komo tikchiuaj nejon, techpaleuis maj ‘tikcholuikan auilnemilis’, maski timoajsiskej kampa uelis tiauilnemiskej (1 Corintios 6:18). Tikixtopeuaskej tateuilis uan amo tiknekiskej oso amo tiksentokaskej titauanaskej. Uan no, tiyolseujtoskej keman techpejpeualtiskej uan keman tikpanoskej ouijkayomej. Maj tinochin, hasta konemej, maj tikmatikan timotsakuiliskej porin nejon se taman tein motelneki tein poui itech takilot tein kitemaka espíritu (Salmo 119:1, 2).

KENIUJ MONEKI SE KIITAS TAIXYEKANALIS

6. 1) ¿Keniuj kiixtalij Dios maj motaixyekana? 2) ¿Toni moneki kielnamikis takat tein tapaleuis maj itaixyekanalis kinualkuili yolpakilis ichankauan?

⁶ Ojpatika tayolmajxitilis tein motelneki yejua keniuj moneki se kiitas taixyekanalis. Pablo kinextij akoni moneki taixyekanas keman kijtoj: “Nikneki xikajsikamatikan nijin tanojnotsalis ke in Totajtsin Dios, Yejuatsin kiyekantinemi Cristo. Uan in Cristo Yejuatsin kinyekantinemi itaneltokakauan [takamej]. Uan no ijkon mochiuas ke in taneltokakke teyokich, yejua ne kiyekantinemi isiuau” (1 Corintios 11:3). Nejin kijtosneki ke takat kinixyekana ichankauan, inamik kipaleuia ika nochi iyolo uan konemej kintakamatij inintatuan (Efesios 5:22-25, 28-33; 6:1-4). Sayoj ke, taixyekanalis teualkuilia yolpakilis sayoj keman mochiua kemej moneki. Takamej akin kitakamatij tein Dios tanauatia kimatij ke amo sayoj se taman kijtosneki se taixyekanas uan se tanajnauatis. Kichiuaj kemej Jesús, akin kinixyekana. Maski Jesús satepan yeskia “tayekanke ipan nochi ten ongak”, kijtoj: “Amo niuala para ma aksame nechtekitilikan. Ta, niuala sayo para ma nitetekitilis” (Efesios 1:22; Mateo 20:28). No ijkon, takat akin kichiua kemej Cristo amo kitayekanaltia itanejnekilis keman taixyekana, ta kitemoua kinpaleuis inamik uan ikoneuan (1 Corintios 13:4, 5).

7. ¿Toni tayolmajxitilismej tein kitemaka Biblia kipaleuiaj siuat maj kichiua tekit tein Dios kimakatok?

⁷ Uan no, siuat akin kitakamati tein Dios tanauatia amo motatani iuan inamik nion kitemoua kiixyekanas. Kiyolpaktia kipaleuis uan iuan tekitis. Biblia senkis kijtoua ke takat “kiyekantinemi isiuau” (Efesios 5:23). Keman monamiktia, siuat “poutinemi iuan iyokich” (Romanos 7:2). No kijtoua ke siuat se tapaleuijkej uan se tamajsikayot (Génesis 2:20). Yejua kinextia seki taman tein kuali uan ueli kichiua seki taman tein inamik amo ueli, uan kipaleuia keman moneki (Proverbios 31:10-31). Biblia no kijtoua ke siuat iuan tekiti inamik (Malaquías 2:14). Nejin tamachtilis tein kitemaka Biblia kinpaleuia takat uan siuat maj kiajsikamatikan tein sejsemej moneki kichiuaskej uan maj mopoujkaitakan.

MAJ KUALI TITEKAKIKAN

8, 9. Xikonmelaua seki tayolmajxitilis tein kinpaleuia nochin kalyetouanij maj okachi kuali monojnotsakan.

⁸ Itech nejin amatajkuilol miakpa moijtoj ke motelneki maj se monojnotsa. ¿Keyej? Porin taltikpakneminij okachi uelij kiyektaliaj kuejmolmej tein kipiaj, amo sayoj keman tajtouaj, ta no keman kuali tekakij. No moijtoj ke se monojnotsas kijtosneki amo sayoj se tajtos, ta no se tekakis. Santiago kinextij nejin keman kijtoj: “Ximoijsiuilikan para xikakikan [...;] xiyolikachiakan para xitajtokan” (Santiago 1:19).

⁹ No motelneki maj tikyekitakan keniuj titajtouaj. Keman se chikaujkatajtoua, se kijtoua tajtolmej tein teyolxokoliaj oso se kitelijtoua tein amo kuali tein kichiuaj oksekin, nejon amo kijtosneki ke kuali se monojnotsa (Proverbios 15:1; 21:9; 29:11, 20). Uan maski tein tikijtouaj xa melauak, komo amo kuali tikijtouaj, komo tiknextiaj ueyinekilis oso amo tiknemiliaj keniuj momachilis okse, uelis amo tapaleuis, ta teyolxokolis. Moneki titajtoskej ika tamatilis uan maj ‘amo akin tikyolxokolijtiyakan’ (Colosenses 4:6). Totajtoluan moneki yeskij kemej “manzanas tein chijchiujtok ika oro itech tapalkat tein chijchiujtok ika plata” (Proverbios 25:11). Kalyetouanij akin mochikauaj kuali monojnotsaskej okachi yolpakij.

MOTELNEKI SE KINEXTIS NETASOJTALIS

10. ¿Katiyejua netasojtalis okachi moneki mopialiskej namikuanij?

¹⁰ Tajtol “netasojtalis” miakpa ixnesi itech nejin amatajkuilol. ¿Tikelnamikij katiyejua taman netasojtalis okachi ika motajtoua? Semi melauak ke netasojtalis tein mopialiaj se takat uan se siuat (itech tajtol griego, é·ros) motelneki monextiliskej namikuanij, uan ke namikuanij akin tel kuali mouikaj (itech tajtol griego, phi·lí·a) kipiaj yolpakilis. Sayoj ke okachi moneki netasojtalis tein itech tajtol griego moijtoua a·gá·pe. Nejin yejua netasojtalis tein tikpialiaj Jiova, Jesús uan taltikpakneminij (Mateo 22:37-39). No yejua netasojtalis tein Jiova kinpialia taltikpakneminij (Juan 3:16). Semi kualtsin maj tejuan tiuelikan tiknextilikan nejin taman netasojtalis tonamik uan tokoneuan (1 Juan 4:19).

11. ¿Keniuj netasojtalis kinpaleuia namikuanij?

¹¹ Itech nemilis kemej namikuanij, komo nochipa kinextiaj nejin netasojtalis yekmelauj kinsentilia oso ‘kinsepanpoualtia se uan okse’ (Colosenses 3:14). Kichiua maj namikuanij kuali mouikakan uan kinolinia maj kichiuakan tein okachi kinpaleuis yejuan uan ininkoneuan. Keman kalyetouanij kipanouaj ouijkayomej, netasojtalis kinpaleuia maj kisenitakan keniuj kiyektaliskej. Uan keman namikuanij ueuentsintiaj, netasojtalis kichiua maj mosenpaleuikan uan maj kisentokakan motasojtakan. Akin tetasojta amo “kinemilijtinemi sayo ten niaxka”, uan no “kixikojtiu nochi miak tataman tajyouilisme [...], kineltokatinemi sayo ten kuali. Uan ne naken tetasojtatinemi, yejua ne nachipa kiyolikachixtinemi Dios itanejnekilis, uan nachipa kijyouijtinemi tataman ouijkayome. Uan in tetasojtalis, yejua ne amo keman [tami]” (1 Corintios 13:4-8).

12. ¿Keyej netasojtalis tein namikuanij kipialiaj Dios kichikaua netasojtalis tein mopialiaj?

¹² Namikuanij okachi kuali mouikaj keman amo sayoj yejuan motasojtaj, ta okachiok keman kitasojtaj Jiova (Eclesiastés 4:9-12). ¿Keyej? Juan, se itatojtokakauj Cristo, kijkuiloj: “Nestinemi ke melau tikpiaj ne tetasojtalis de Dios, kuak no tiktakamatij ya in tanauatil ten Dios technauatilia” (1 Juan 5:3). Nejin kinextia ke namikuanij amo sayoj moneki kinmachtiskej ininkoneuan maj kitakamatikan Dios porin kinteltasojtaj, ta porin se tanauatil tein Jiova kitemaka (Deuteronomio 6:6, 7). Namikuanij amo sayoj moneki kiixtopeuaskej auilnemilis porin motasojtaj, ta okachiok porin kitasojtaj Jiova, akin “kintatsakuiltis nochi nekes ten auilnenkanentinemij de namikuani ya, oso de ayamo namikuani” (Hebreos 13:4). Hasta komo semej namikuanij kichiua maj kipanokan uejueyi kuejmolmej, netasojtalis tein inamik kipialia Jiova kipaleuia maj kisentoka kichiua tein Biblia tayolmajxitia. Yolpakij namikuanij akin netasojtalis tein mopialiaj mochikaua ika netasojtalis tein kipialiaj Jiova.

KALYETOUANIJ AKIN KICHIUAJ ITANEJNEKILIS JIOVA

13. ¿Toni moneki tikchiuaskej komo tochankauan techixnamikij porin tikueyichiuaj Dios?

¹³ Se itatojtokakauj Cristo kitayekanaltia itech nochi inemilis kichiuas itanejnekilis Dios (Salmo 143:10). Yejua nejin tein yekmelauj kijtosneki se kitakamatis Dios. Keman kalyetouanij kichiuaj itanejnekilis Dios kinpaleuia maj kitayekanaltikan tein yekmelauj moneki (Filipenses 1:9, 10). Kemej neskayot, Jesús tanejmachtij: “Niuala para ma in tekoneu de se kalyetoni kixnamiki itat, uan para ma in teichpoch moxejxelos de inan, uan para ma in tesiuamon ma amo kiyekitas imonan. Uan kuak se tagat takuautamatis nouan, ijkuakon yejua kitauelitaske ichankauan” (Mateo 10:35, 36). Ijkon kemej tanejmachtij Jesús, miakej itatojtokakauan tajyouianij ininmako ininchankauan. Nejin se taman tein semi tetayokoltij. Maski ijkon, netasojtalis tein tikinpialiaj Jiova uan Jesucristo moneki yeski okachi ueyi ke netasojtalis tein tikinpialiaj tochankauan (Mateo 10:37-39). Komo tiksentokaj tiktakamatij Dios maski tochankauan techixnamikiskej, yejuan xa kipataskej inintanemilil keman kiitaskej tein kuali tein kiualkui tatakamatilis (1 Corintios 7:12-16; 1 Pedro 3:1, 2). Uan maski nejin xa amo panos, komo amo tiksentokaj tiktekitiliaj Dios porin tochankauan techixnamikij, amo tikpiaskej nion teyi tein kuali uan maj uejkaua.

14. Komo tetatmej kinekij kichiuaskej itanejnekilis Dios, ¿keniuj uelis kinpaleuis nejin maj kichiuakan tein okachi kinpaleuis ininkoneuan?

¹⁴ Komo tetatmej kichiuaj itanejnekilis Dios kinpaleuia maj kiixpejpenakan tein okachi kuali. Kemej neskayot, itech seki xolalmej tetatmej kinitaj ininkoneuan kemej se taman kampa satepan uelis kikixtiskej tomin, uan kichiaj maj yejuan kinyekpiakan keman xiuejkejya yeskij. Maski moneki uan taixejekol maj konemej akin uejueykejya kinyekpiakan inintatuan akin xiuejkejya, tetatmej moneki amo kichiuaskej maj ininkoneuan okachi kitayekanaltikan motomintiskej. Tetatmej nion tepitsin kinpaleuiaj ininkoneuan komo kinnextiliaj maj kitayekanaltikan motomintiskej uan amo kipiaskej se kuali uikalis iuan Dios (1 Timoteo 6:9).

15. ¿Keniuj Eunice kikauak se kuali neskayot kemej moneki se kichiuas itanejnekilis Dios?

¹⁵ Se siuat akin kikauak se kuali neskayot itech nejin taman yejua Eunice, imomaj Timoteo, se telpoch akin kuali mouikak iuan Pablo (2 Timoteo 1:5). Maski itakauj amo katka itatojtokakauj Cristo, Eunice uelik kimachtij Timoteo maj kitakamati itanauatiluan Dios, ika inepaleuil Loida, iueyinan Timoteo (2 Timoteo 3:14, 15). Keman Timoteo ueyiya katka, Eunice kikauak maj iuan yani Pablo maj kiteixmatiltitij iTekiuajyo Dios itech okseki xolalmej (Hechos 16:1-5). Tikyekmatij ke Eunice semi kiyolpaktij kiitas ke ikonetsin mochiujka se tel kuali tanojnotskej. Tamachtilis tein Timoteo kiselij keman konetsinok katka moitak ika tatakamatilis tein kinextij keman ueyiya katka. Eunice xa kiyolpaktij uan kuali momachilij keman kitekakilij kuali tekit tein Timoteo kichiujtoya itech tanojnotsalis, maski xa kiteltemouaya kalijtik (Filipenses 2:19, 20).

TOCHANKAUAN UAN TONEMILIS SATEPAN

16. ¿Akoni ika motekipachoj Jesús, sayoj ke toni okachi kitayekanaltij?

¹⁶ Ichankauan Jesús kimoujkatokayaj Dios keman yejua moskaltij, uan keman ueyiya katka, ika motekipachoj imomaj ijkon kemej kinamikia kichiuas (Lucas 2:51, 52; Juan 19:26). Sayoj ke, Jesús kitayekanaltij kichiuas itanejnekilis Dios, uan ijkon kichiuak tein kinpaleuis taltikpakneminij maj uelikan kiselikan nemilis nochipaya. Kichiuak maj ueli pano nejin keman kitemakak inemilis tein amo kipiaya tajtakol kemej taxtauil tein kinmakixtia taltikpakneminij tajtakouanij (Marcos 10:45; Juan 5:28, 29).

17. ¿Keniuj kinpaleuia akin kichiuaj itanejnekilis Dios tein Jesús kichiuak?

¹⁷ Satepan ke Jesús momikilij, Jiova kiajokuik uan kimakak nemilis ompa iluikak, kimakak ueyi tanauatil, uan satepan kiixtalij kemej Tekiuaj itech iTekiuajyo (Mateo 28:18; Romanos 14:9; Apocalipsis 11:15). Inemilis Jesús tein kitemakak uelik kichiuak maj kinixpejpenakan seki taltikpakneminij maj iuan taixyekanakan itech nejon Tekiuajyot. No kichiuak maj okseki taltikpakneminij akin tatakamatij nemikan ika yolpakilis itech se xochital nikan taltikpak kampa amo kipiaskejok tajtakol (Apocalipsis 5:9, 10; 14:1, 4; 21:3-5; 22:1-4). Semej okachi ueyi tatiochiualismej tein tikpiaj yejua tikinmatiltiskej oksekin nejin kuali tanauatilmej (Mateo 24:14).

18. ¿Toni kinelnamiktiaj uan kinyolchikauaj kalyetouanij maj kichiuakan?

¹⁸ Kemej kinextij Pablo, komo taltikpakneminij tatakamatij uelis kiseliskej nejon tatiochiualismej itech nemilis “ten ualas ok”. Tein melauj, yejua nejin okachi kuali taman kemej se kipias yolpakilis. Maj tikelnamikikan ke “nochi in tajtakolnemilis tantiu ya iuan nochi nijin tanejnekilis de pitsotik ten itech poui. Pero ne naken kichiutinemi ten kimonekiltia Dios, yejua ne nachipa [nemis]” (1 Juan 2:17). Yejua ika, tikinpiaskej totatuan oso tokoneuan oso tikpiaskej tonamik, maj timochikauakan tikchiuaskej itanejnekilis Dios. Maski tikpanotoskej tein amo kuali oso uejueyi ouijkayomej, maj amo keman tikelkauakan ke tejuan tiitekitikauan Dios akin yoltok. Yejua ika, maj totachiualisuan nochipa kiyolpaktikan Jiova (Proverbios 27:11). Uan kemej timonejnemiltiaj maj techualkuili yolpakilis axkan uan nemilis nochipaya satepan itech yankuik taltikpak.