Maj tikchiuakan kemej Daniel

1. ¿Keyej babilonios semi kimojkaitakej Daniel?

TANAUATIJKEJ Daniel katka telpochok keman tateuianij babilonios kiuikakej Babilonia uejka de Jerusalén. Sayoj ke maski katka telpoch uejueyi chiuanimej babilonios kimojkaitayaj. Yejuan ‘kiitayaj tein nesia ininixpan’: ‘se telpoch akin kuali paktok uan kuakualtsin’ akin ichankauan kintelixmatiaj (1 Sam. 16:7). Yejua ika kimachtijkej para maj tekiti kampa nemia tekiuaj (Dan. 1:3, 4, 6).

2. ¿Keniuj Jehová kiitaya Daniel? (Ezequiel 14:14).

² Jehová amo kitasojtaya Daniel porin katka tel kuakualtsin uan ueyichiujkej, ta porin kiixtalijka kichiuas tein kuali. Uan tikmatij nejin porin keman Daniel kipiaya kemej 20 xiujmej Jehová kijtoj ke tamatia kemej Noé uan Job. Yejua ika Jehová kiitaya ke katka semi yolmelauak kemej yejuan, akin nochipa kitekitilijkej uan amo keman kikaujkej (Gén. 5:32; 6:9, 10; Job 42:16, 17; xikonixtajtolti Ezequiel 14:14). Daniel nemik miak xiujmej, kipanok miak taman tein kuali uan Jehová nochipa kitasojtak (Dan. 10:11, 19).

3. ¿Toni tikitaskej itech nejin tamachtilis?

³ Itech nejin tamachtilis tikitaskej ome taman tein kinextij Daniel tein kichiuak maj Jehová semi kitasojta. Yekinika tikitaskej toni kijtosneki nejin ome taman uan kemanian kinextij Daniel. Satepan tikitaskej toni monekik kichiuas para kinextis nejin ome taman. No tikitaskej keniuj uelis tikchiuaskej kemej yejua. Maski nejin tamachtilis moijkuiloj para kinpaleuis telpochmej, no uelis techpaleuis tinochin tein kichiuak Daniel.

NO XIYOLCHIKAUAK KEMEJ DANIEL

4. ¿Kemanian kinextij Daniel ke katka yolchikauak?

⁴ Akin yolchikaujkej no mouij, maski ijkon amo kikauaj maj nejon kintsakuili maj kichiuakan tein kuali yetok. Telpoch Daniel katka semi yolchikauak. Maj tikitakan keniuj ojpa kinextij ke katka yolchikauak. Yekinika xa kinextij ome xiuit satepan ke babilonios kiixpolojkej Jerusalén. Tekiuaj Nabucodonosor kikochitak se ueyi takat tamachijchiuj tein semi kimojmoujtij. Satepan kinnauatij nochin tamatinij de Babilonia, uan no Daniel, maj kiluianij toni kikochitaka uan tein kijtosnekia. Komo amo kichiuaskiaj kinmiktiskia nochin (Dan. 2:3-5). Daniel monekia moijsiuilis porin miakej mikiskiaj. Yejua ika “kiitato tekiuaj uan kiluij maj kichiani para kiluiskia toni kijtosnekia tein kikochitaka” (Dan. 2:16). Nejin kinextia ke Daniel yolchikauak katka uan takuaujtamatia. ¿Keyej? Porin Biblia amo kijtoua maj Daniel achto ipa kichiuania nejon. Daniel tajtoj iniuan eyi itasojikniuan, Sadrac, Mesac uan Abednego,b uan “kiniluij maj kitataujtianij Dios akin yetok iluikak maj kinikneli uan maj kinmatilti tein ayamo momatia” (Dan. 2:18). Jehová kinnankilij uan kipaleuij Daniel maj ueli kiluiani tekiuaj tein kikochitaka. ¡Daniel uan itasojikniuan amo kinmiktijkej!

5. ¿Kemanian Daniel oksepa monekik kinextis ke katka yolchikauak?

⁵ Se tiempo satepan ke Daniel kijtoj tein kijtosnekia ueyi takat tamachijchiuj, Daniel oksepa monekik kinextis ke katka yolchikauak. Nabucodonosor kikochitak okse taman tein no kimojmoujtij, kikochitak se kouit tein uejkapantik, Daniel moyolchikauak uan kiluij Nabucodonosor toni kijtosnekia tein kikochitaka, no kiluij ke kuatapoloskia uan ke amo ueliskia taixyekanas se tiempo (Dan. 4:25). Tekiuaj ueliskia kinemilis ke Daniel kiixnamiktoya uan ueliskia tanauatis maj kimiktikan, sayoj ke Daniel moyolchikauak uan kimelauilij nochi tein kikochitak.

6. ¿Toni xa kipaleuij Daniel maj yolchikauak?

⁶ ¿Toni xa kipaleuij Daniel maj nochipa yolchikauak? Xa semi kipaleuij tein kichiuayaj itatuan keman katka telpoch. Yejuan kichiujkej tein Jehová kinnauatiaya tetatmej israelitas, uan kimachtijkej iTanauatil Dios (Deut. 6:6-9). Daniel amo sayoj kiixmatia Majtakti Tanauatilmej, ta no okseki tanauatilmej tein kijtouajya toni ueliskia kikuaskej israelitas uan toni amo (Lev. 11:4-8; Dan. 1:8, 11-13).c Daniel kimatia tein kipanoka ixolal Dios uan tein kinpanouaya keman amo kitakamatiaj Jehová (Dan. 9:10, 11). Nochi tein kipanok kipaleuij maj kiita ke Jehová uan ángeles akin semi chikaujkej nochipa kipaleuiskiaj (Dan. 2:19-24; 10:12, 18, 19).

7. ¿Toni no kipaleuij Daniel maj yolchikauak? (No xikita taixkopin).

⁷ Daniel nochipa momachtiaya tein kijkuilojkaj itanauatijkauan Dios, kemej Jeremías. Yejua ika kimatik ke judíos niman kinkauaskiajya maj kisakan de Babilonia (Dan. 9:2). Xa keman kiitaya keniuj mochiujtiaya tein moijtoka okachi takuaujtamatia iuan Jehová. Uan akin semi takuaujtamati iuan Jehová kipaleuia maj okachi yolchikauak (no xikita Romanos 8:31, 32, 37-39). Kemej Daniel nochipa kitataujtiaya iTajtsin no semi kipaleuiaya (Dan. 6:10). Kiluiaya tein amo kuali tein kichiuaya, kitapouiaya tein kimachiliaya uan kitajtaniaya maj kipaleui (Dan. 9:4, 5, 19). Ijkon kemej tejuan, keman Daniel yolik amo katka yolchikauak, monekik momachtis keniuj motataujtis uan takuaujtamatis iuan Jehová para maj yolchikauak.

8. ¿Toni techpaleuis maj tiyolchikaujkej?

⁸ Maski totatuan xa semi yolchikaujkej uan techpaleuiskej maj no ijkon tikchiuakan, amo uelis techpanoltiliskej nejon, ta tejuan moneki teisa tikchiuaskej. Moneki timomachtiskej keniuj tiyeskij tiyolchikaujkej. Keman tiknekij timomachtiskej teisa moneki kuali tikitaskej akin techmachtijtok uan no ijkon tikchiuaskej. No ijkon komo tiknekij tiyeskij tiyolchikaujkej moneki tikinitaskej akin ijkon kichiuaj uan no ijkon tikchiuaskej. ¿Toni techmachtiani Daniel? Ke moneki kuali timomachtiskej Biblia, semi tiktataujtiskej Jehová uan tiktapouiskej tein tikmachiliaj para kuali iuan timouikaskej, uan moneki titakuaujtamatiskej ke yejuatsin nochipa techpaleuis. Komo tikchiuaj nochi nejin, tiyeskij tiyolchikaujkej keman monekis tiknextiskej ke titakuaujtamatij.

9. ¿Keniuj tapaleuia komo tiyolchikaujkej?

⁹ Semi tapaleuia maj tiyolchikaujkej. Maj tikitakan tein kipanok Ben,d de Alemania. Kampa momachtiaya nochin kineltokayaj evolución uan kinemiliayaj ke amo melauak keman Biblia kijtoua ke aksa tachijchiuak. Se tonal kikaujkej Ben maj kimelaua ininixpan akin iniuan momachtiaya keyej kineltokaya ke Dios tachijchiuak, yejua moyolchikauak uan kiniluij nochin tein kineltokaya. ¿Keniuj tapaleuij? Yejua kijtoua: “Notamachtijkauj kuali nechkakik uan kinmajmakak akin iniuan nimomachtiaya tamachtilis tein niktemojkaya kampa kimelauaya keyej nikneltoka ke Dios tachijchiuak”. ¿Toni kichiujkej akin iniuan momachtiaya? Ben kijtoua: “Miakej kinekiaj okachi nechkakiskej uan nechiluijkej ke kimojkaitayaj porin katka niyolchikauak”. Tein kipanok Ben kinextia ke akin yolchikaujkej kinpoujkaitaj, uan sekin xa kinekiskej kimatiskej okachi uan kinekiskej kiixmatiskej Jehová. Yejua ika moneki maj timochikauakan tiyeskij tiyolchikaujkej.

XIKCHIUA KEMEJ DANIEL UAN AMO XITEKAUA

10. ¿Toni kijtosneki maj amo se tekaua?

¹⁰ Keman Biblia kikui tajtolmej “amo tekaua” oso “nochipa tetasojta” itech tajtol hebreo kijtosneki ke Jehová semi kintasojta itekitikauan uan amo kineki nion tepitsin kinkauas. Itech Biblia no mokui nejin tajtol keman kijtoua ke itekitikauan Dios motasojtaj (2 Sam. 9:6, 7). Jehová no kineki maj amo keman tikauakan, uan ijkon kemej panos tiempo okachi amo tiknekiskej tikauaskej. Maj tikitakan toni kipaleuij Daniel maj okachi amo kineki kikauas Jehová.

11. ¿Keniuj kinextij Daniel ke amo kikauaya Jehová keman kipiaya panoua 90 xiujmej? (Xikita taixkopin ipeujyan amaix).

¹¹ Daniel miakpa monekik kinextis ke amo kikauaya Jehová. Sayoj ke keman kipiaya panoua 90 xiujmej kipanok se taman tein semi ouij. Itech nejon xiujmej medos uan persas moaxkatilijkaj xolal Babilonia uan Darío kinixyekanaya. Uejueyi chiuanimej akin kitekitiliayaj tekiuaj Darío kitauelitayaj Daniel uan amo kipoujkaitayaj Jehová, yejua ika kitemojkej kimiktiskej. Kichiujkej maj tekiuaj kifirmaro se tanauatil tein kinextiskia ox Daniel amo kikauaya Jehová oso tekiuaj. Sayoj monekia amo motataujtis 30 tonalmej para kinextis ke amo kikauaya tekiuaj uan ke kichiuaya kemej oksekin. Sayoj ke Daniel kipantamotkej kampa yetoyaj tekuanimej porin amo kikauak Jehová, uan yejuatsin kitatiochiuij keman amo kikauak maj kikuanij tekuanimej (Dan. 6:12-15, 20-22). ¿Toni techpaleuis maj tikchiuakan kemej Daniel uan maj amo tikauakan Jehová?

12. ¿Toni kichiuak Daniel para okachi kinextis ke amo kikauaya Jehová?

¹² Moneki semi tiktasojtaskej Jehová para amo keman tikauaskej. Daniel amo keman kikauak iTajtsin porin semi kitasojtaya. Okachi kitasojtaya Jehová porin itech tanemiliaya keniuj tamatia yejuatsin (Dan. 9:4). No kielnamikia keniuj Jehová kipaleuijka yejua uan ixolal uan semi kitasojkamatia (Dan. 2:20-23; 9:15, 16).

13. 1) ¿Toni kiixnamikij tokniuan telpochmej? Xikijto se neskayot. (No xikita taixkopin). 2) ¿Toni uelis titanankiliskej komo aksa techtajtania ox tiitaixpantijkauan Jehová kuali tikitaj maj takamej kitemokan auilnemiskej iniuan inintakaikniuan? (Xikita video “Akin kichiua tein yekmelauj kuali yetok kipias yolseuilis”, tein moajsi itech jw.org).

¹³ Ijkon kemej kipanok Daniel, telpochmej akin kitekitiliaj Jehová no moajsij iniuan miakej akin amo kitakamatij nion kipoujkaitaj itanauatiluan. Xa hasta kinixtopeuaj uan oksekin hasta kinchikaujkauiaj telpochmej maj kikauakan Jehová. Yejua nejon kipanok Gabriel de Australia. Keman katka telpoch monekik kiixnamikis se ouijkayot kampa momachtiaya. Tamachtijkej tajtanik toni kichiuaskiaj komo kimatiskiaj ke semej inintasojikniuan kinuelita takamej. Kiniluij maj moketsakan seko akin kijtouaj ke kuali yetok maj inintasojikniuj kinuelita takamej, uan maj moketsakan okseko akin amo kuali kiitaj. Gabriel kijtoua: “Nochin moketskej kampa ijkatoyaj akin kijtouayaj ke kuali yetok maj takamej kinuelitakan okseki takamej. Sayoj nejua uan okse tokniuj amo ompa timoketskej”. Tein panok satepan semi ouij katka uan monekik kinextis ke amo kikauaya Jehová. Gabriel kijtoua: “Poliuiaok timomachtiskej se hora, itech nochi nejon tiempo, tamachtijkej uan akin iniuan timomachtiayaj semi techkejkelojkej. Nimochikauak niyolseujtos uan niktemoj nikinmelauilis tein nikneltokaya, sayoj ke amo kinekkej nechkakiskej”. ¿Keniuj momachilij Gabriel? Yejua kijtoua: “Maski amo nikuelitak maj nechkejkelouanij niyolpakik porin niknextij ke amo nikaua Jehová uan nikijtoj tein nikneltokaya”.

14. ¿Toni moneki tikchiuaskej para amo keman tikauaskej Jehová?

¹⁴ Ijkon kemej Daniel, tejuan amo no tikauaskej Jehová komo timochikauaj semi tiktasojtaskej. Uelis okachi tiktasojtaskej komo kuali tikixmatij keniuj tamati, nejin uelis tikchiuaskej komo timomachtiaj tein yejuatsin kichijchiuak (Rom. 1:20). Telpoch, komo tikneki okachi tikpoujkaitas uan tiktasojtas Jehová, xikita taxelol “¿Aksa kichijchiuak?” kampa tikajsis videos uan tamachtilismej. No uelis tikitas folletos ¿Es la vida obra de un Creador? uan El origen de la vida. Xikita toni kijtoj Esther, se tokniuj ichpoch de Dinamarca keman kiixtajtoltij nejin amaixmej: “Tel kualtsin kemej tetanemililtiaj nejin folletos. Amo mitsiluia toni moneki tikneltokas, ta kuali mitsmelauilia para maj moselti xikmati toni tein yekmelauj”. Ben, akin ika titajtojkej itech párrafo 9 kijtoua: “Nejin amaixmej uan tamachtilismej nechpaleuijkej maj semi nitakuaujtamati. Nechnextilijkej ke Dios kichiuak maj tinemikan”. Satepan ke timomachtis nejin tamachtilis, tikitas ke yekmelauj tein kijtoua Apocalipsis 4:11: “ToDios Jehová akin semi tichikauak, tejua mitsnamiki maj mitsueyitalikan uan maj mitsueyichiuakan, porin tejua tikchijchiuak nochi”.e

15. ¿Toni no uelis tikchiuaskej para okachi kuali timouikaskej iuan Jehová?

¹⁵ No techpaleuis maj okachi tiktasojtakan Jehová komo timomachtiaj tein kichiuak ikonetsin, Jesús. Yejua nejin tein kichiuak Samira se tokniuj ichpoch de Alemania. Yejua kijtoua: “Okachi nikixmatik Jehová keman okachi nikixmatia Jesús”. Keman katka siuapiltsin, Samira ouij kikisaya kineltokas ke ueliskia kuali mouikas iuan Jehová uan maj yejuatsin kitasojta, sayoj ke amo ijkon kipanouaya iuan Jesús. Yejua kijtoua: “Nikuelitaya tein kichiuaya Jesús porin kintasojtaya konemej uan uelia niman se mouikaya iuan”. Keman okachi kiixmatia Jesús, okachi kuali mouikaya iuan Jehová. ¿Keyej? Samira kijtoua: “Yolik nikajsikamattiaj ke Jesús semi tamati kemej iTajtsin, uan kichiua tein yejuatsin kichiua. Uan nikitak ke Jehová kiualtitanik ikonetsin para maj ueli tikixmatikan yejuatsin” (Juan 14:9). Telpoch, komo tikneki okachi kuali timouikas iuan Jehová, ¿keyej amo tikixtalia okachi tikixmatis Jesús? Komo ijkon tikchiua, okachi tiktasojtas Jehová uan tikixtalis amo tikauas.

16. ¿Keyej moneki maj amo keman titekauakan? (Salmo 18:25; Miqueas 6:8).

¹⁶ Komo amo titekauaj uelis tikinpiaskej totasojikniuan akin amo no techkauaskej (Rut 1:14-17). Uan komo amo tikauaj Jehová, uelis tiyolseujtoskej uan tiyolpakiskej. ¿Keyej? Porin techyolseuia tikmatiskej ke motenkaua amo kinkauas itasojikniuan akin amo no kikauaj (xikixtajtolti Salmo 18:25; Miqueas 6:8). ToDios akin techchijchiuak kineki kuali mouikas touan nochipaya maski yejuatsin okachi ueyi ke tejuan, ¿melauj ke semi techyolpaktia nejon? Nion akin, nion komo timikij uan nion se ouijkayot uelis kichiuas maj amo kuali timouikakanok iuan yejuatsin (Dan. 12:13; Luc. 20:37, 38; Rom. 8:38, 39). Semi moneki maj tikchiuakan kemej Daniel uan maj amo no keman tikauakan Jehová.

XIKSENTOKA XIMOMACHTI TEIN KICHIUAK DANIEL

17, 18. ¿Toni tikitaskej itech okse tamachtilis?

¹⁷ Itech nejin tamachtilis ika titajtojkej ome taman tein kinextij Daniel. Sayoj ke uelisok timomachtiskej miak taman tein kichiuak. Jehová kichiuak maj Daniel kiitani seki taman uan maj takochitani, no kichiuak maj uelini kijtouani tein mochiuaskia satepan. Miak taman tein kijtojka ke mochiuaskia mochiuakya, uan oksekiok techiluia tein mochiuas satepan oso tein kinpanos akin nemij itech taltikpak.

¹⁸ Itech okse tamachtilis tikitaskej ome taman tein itech amatajkuilol Daniel moijtojka ke mochiuaskia. Komo kuali tikajsikamatij techpaleuis tinochin, telpochmej uan akin xiuejkejya maj kuali titaixpejpenakan axkan. No techpaleuis maj tikmatikan toni tikchiuaskej para amo tikauaskej Jehová uan tiyeskij tiyolchikaujkej keman techtajyouiltiskej.