¿Toni techmachtia tein Jacob kijtoj keman yaya momikilitia? (taxelol 1)

1, 2. ¿Toni kichiuak Jacob keman yaya momikilitia uan keyej? (No xikonita taixkopin).

PANOKAJYA 17 xiujmej desde ke Jacob monekik kisas de Canaán uan yas Egipto iniuan ichankauan (Gén. 47:28). Ompa uelik oksepa kiitak iokichpil José akin kiteltasojtaya, uan uelik oksepa iuan yetoya uan iniuan okseki ikoneuan. Sayoj ke Jacob kimatia ke yaya momikilitia, yejua ika kinsentilij iokichpipiluan para kinmatiltis seki taman tein semi monekia (Gén. 49:28).

² Itech nejon tonalmej keman se tetat yaya momikilitia kinsentiliaya nochin ichankauan para kinmatiltis seki taman (Is. 38:1). Kemansa keman kinsentiliaya, no kijtouaya akoni kiixpataskia uan kinixyekanaskia nochin kalyetonij.

3. Kemej kijtoua Génesis 49:1, 2, ¿keyej tein Jacob kiniluij ichankauan semi monekia?

³ (Xikonlero Génesis 49:1, 2). Semi taman tein kichiuak Jacob keman yejua kinsentilij ichankauan. Kemej katka tanauatijkej, Jehová kichiuak maj kijto seki taman tein kinpanoskia ikoneuan uan no ininchankauan. Yejua ika tein Jacob kijtoj tepitsin achto ke momikiliskia kinextij tein mochiuaskia satepan.

4. ¿Toni tikitaskej itech nejin tamachtilis? (No xikonita recuadro “Ichankauan Jacob”).

⁴ Itech nejin tamachtilis tikitaskej tein Jacob kiniluij naui iokichpipiluan: Rubén, Simeón, Leví uan Judá. Itech okse tamachtilis tikitaskej tein kiniluij oksekin chikueyi iokichpipiluan. Jacob kijtoj tein kinpanoskia ikoneuan uan ininchankauan akin satepan mochiuaskiaj tel miakej uan yeskiaj xolal Israel. Tikitaskej keniuj mochiuak tein Jacob kijtojka keman timomachtiskej tein kipanok xolal Israel. No tikitaskej toni techmachtia uan keniuj nejon techpaleuis maj tikyolpaktikan toTajtsin Jehová.

RUBÉN

5. ¿Toni xa kichiaya kiselis Rubén?

⁵ Jacob yekinika kinojnotsak Rubén uan kiluij: “Tejua tinokoneuj akin tayekana” (Gén. 49:3). Rubén xa kichiaya maj itat kimakani okachi miak taman ke iikniuan porin yejua tayekanaya. Uan xa no kichiaya maj yejua kinixyekanani nochin ichankauan keman itat momikiliskia, uan maj satepan ikoneuan no taixyekananij.

6. ¿Keyej Rubén akin tayekanaya amo kiselijok tein kinamikia? (Génesis 49:3, 4).

⁶ Sayoj ke amo moijtojok ke Rubén yejua akin tayekanaya (1 Crón. 5:1). ¿Keyej? Porin tepitsin satepan ke Raquel momikilij, Rubén iuan motekak Bilhá semej isiuauan itat. Raquel kimakaka Jacob nejon siuat para maj no mochiua isiuatsin (Gén. 35:19, 22). ¿Keyej iuan motekak Bilhá? Imomaj Rubén katka Lea iikniuj Raquel, yejua ika xa iuan motekak Bilhá para maj Jacob amo kiyekitaniok uan maj okachi kitasojtani inan. Oso xa Rubén kiuelitaya Bilhá uan amo uelik motsakuilij porin kitelnejnekia iuan motekas. Maski amo tikmatij keyej, Jehová uan Jacob tel amo kiuelitakej tein kichiuak (xikonlero Génesis 49:3, 4).

7. ¿Toni kinpanok Rubén uan ikoneuan? (No xikonita recuadro “Tein Jacob kijtoj ke panoskia keman yaya momikilitia”).

⁷ Jacob kiluij Rubén: “Amo titayekantos”, uan ijkon mochiuak. Biblia amo kijtoua maj semej ikoneuan Rubén mochiuani tekiuaj, tiopixkat oso tanauatijkej. Sayoj ke itat ipa kimakak seki taman tein kipiaya uan ichankauan Rubén no pouiaj iniuan uejueyi kalyetonij israelitas (Jos. 12:6). Rubén no kichiujka tein kuali uan nesi ke amo keman oksepa auilnemik (Gén. 37:20-22; 42:37).

8. ¿Toni techmachtia tein kipanok Rubén?

⁸ ¿Toni techmachtia? Moneki timochikauaskej amo tikchiuaskej tein amo kuali tein tiknejnekij uan maj tikixtalikan amo keman tiauilnemiskej. Keman tiknejnekiskej tikchiuaskej teisa tein amo kuali, maj tiknemilikan keniuj nejon semi kiyolkokos Jehová, tochankauan uan oksekin. No moneki tikelnamikiskej ‘ke tein tiktokaskej yejua tein tiksentiliskej’ (Gál. 6:7). Tein kipanok Rubén no techelnamiktia ke Jehová semi teiknelia. Maski xa titajyouijtokejok porin titajtakolchiujkej, komo timoyolpataj uan timochikauaj tikchiuaskej tein kuali, Jehová techtapojpoluis uan techtatiochiuis.

SIMEÓN UAN LEVÍ

9. ¿Keyej Jacob kiniluij Simeón uan Leví ke amo kiuelitak tein kichiujkej? (Génesis 49:5-7).

⁹ (Xikonlero Génesis 49:5-7). Satepan, Jacob kinnojnotsak Simeón uan Leví, sayoj ke tein kiniluij kinextij ke amo kiuelitaya tein kichiujkaj. Seki xiujmej achto, Siquem, se takat de Canaán ika mauiltijka Dina, isiuapil Jacob. Nochin iokichpipiluan Jacob semi kualankej por tein kipanok ininikniuj siuapil. Sayoj ke Simeón uan Leví niman kitemojkej tateuiskej. Ikoneuan Jacob kikajkayaujkej Siquem uan akin nemiaj ixolal, uan kiniluijkej nochin takamej ke komo motekiaj kuali mouikaskiaj iniuan. Nejon takamej kichiujkej tein kiniluijkej uan keman kinkokojtoyaok kampa kintekkaj, Simeón uan Leví ‘kikuikej ininmachete uan yajkej ueyi xolal’. Satepan, keman amo akin kichiaya “kinmiktijkej nochin takamej” (Gén. 34:25-29).

10. ¿Keniuj mochiuak tein Jacob kiniluij Simeón uan Leví? (No xikonita recuadro “Tein Jacob kijtoj ke panoskia keman yaya momikilitia”).

¹⁰ Jacob semi kualantoya porin ome iokichpipiluan kinmiktijkaj tel miakej. Yejua kijtoj ke nochin ininkoneuan momoyauaskiaj itech nochi Israel. Tein Jacob kijtoj mochiuak panoua 200 xiujmej satepan, keman xolal Israel kalakik itech tal tein Dios motenkaujka kinmakas. Tal tein kinmakakej ichankauan Simeón yetoya kampa kintaxejxelouilijkaj ichankauan Judá (Jos. 19:1). Ikoneuan Leví kinmakakej 48 uejueyi xolalmej tein yetoyaj kampa kintaxejxelouilijkaj israelitas (Jos. 21:41).

11. ¿Toni tein kuali kichiujkej ininchankauan Simeón uan Leví?

¹¹ Ininkoneuan Simeón uan Leví amo kichiujkej kemej yejuan. Uan miakej levitas nochipa kiueyichiujkej Jehová. Keman Moisés kiselij itanauatil Jehová itech tepet Sinaí, miakej israelitas kiueyichiujkej se tatadios tein tamatia kemej se kuakuejkonet. Sayoj ke levitas amo kinekkej kiueyichiuaskej nejon tatadios uan kipaleuijkej Moisés maj kinixpolouani nochin akin kiueyichiujkaj (Éx. 32:26-29). Jehová kinixpejpenak takamej de ichankauan Leví para maj mochiuakan tiopixkamej de Israel (Éx. 40:12-15; Núm. 3:11, 12). Satepan, ichankauan Simeón kinpaleuijkej ichankauan Judá para kinteuiskej cananeos uan moaxkatiliskej tal tein Dios motenkaujka kinmakas (Juec. 1:3, 17).

12. ¿Toni techmachtia tein kichiujkej Simeón uan Leví?

¹² ¿Toni techmachtia? Ke amo moneki maj titelkualanikan. Xa ipa amo tikuelitaskej komo techchiuiliaj teisa tein amo kuali oso aksa akin tiktasojtaj (Sal. 4:4). Sayoj ke moneki tikelnamikiskej ke Jehová amo kiuelitas komo tikijtouaj oso tikchiuaj teisa tein ika titeyolkokoskej (Sant. 1:20). Kemansa oksekin techchiuiliaj tein amo kuali uan xa hasta akin kitekitiliaj Jehová, maski ijkon nochipa tikchiuaj tein yejua kiyolpaktia. Nejon techpaleuia maj amo tikijtokan oso maj amo tikchiuakan teisa tein kinyolkokos oksekin (Rom. 12:17, 19; 1 Ped. 3:9). Uan komo motatuan kichiujtokej teisa tein Jehová amo kiuelita, xikelnamiki ke amo moneki tikchiuas tein yejuan kichiuaj. Amo xiknemili ke amo keman uelis tikyolpaktis Jehová. Yejua mitspaleuis xikchiua tein kuali uan mitstatiochiuis.

JUDÁ

13. ¿Keyej Judá xa motekipachoj keman itat yaya kinojnotsati?

¹³ Jacob yaya kinojnotsatia Judá. Yejua xa motekipachojtoya porin kikakik tein kiniluij iikniuan. Judá no kichiujka miak taman tein amo kuali. Satepan ke Simeón uan Leví kimiktijkej Siquem uan nochin akin ompa nemiaj, Judá yajki iniuan iikniuan uan mokuilijkej tein ininaxka katka akin ompa nemiaj (Gén. 34:27). Tapaleuij keman iikniuan kinamakakej José kemej takeual uan no kikajkayauak itat (Gén. 37:31-33). Satepan, iuan auilnemik isiuamon Tamar porin kinemilij ke katka se auilnenkej (Gén. 38:15-18).

14. ¿Toni Jacob kiluij Judá, uan toni tein kuali yejua kichiuak? (Génesis 49:8, 9).

¹⁴ Jehová kichiuak maj Jacob kiueyitaliani Judá uan maj kiluiani ke kipanoskia miak taman tein kuali yejua uan ichankauan (xikonlero Génesis 49:8, 9). Yejua kinextijka ke semi ika motekipachouaya itat akin tatajtsinya katka. Uan no, kiiknelij iikniuj xokoyot Benjamín uan kiyekpiak (Gén. 44:18, 30-34).

15. ¿Keniuj mochiuak tein Jacob kiluij Judá?

¹⁵ Jacob kijtojka ke Judá kinixyekanaskia iikniuan. Sayoj ke nejon mochiuak kemej 200 xiujmej satepan. Keman israelitas kiskej de Egipto uan nejnentoyaj taluakyan para ajsiskej itech tal tein Dios motenkaujka kinmakas, ichankauan Judá yejuan akin tayekantiayaj uan okseki uejueyi kalyetonij kintojtokayaj (Núm. 10:14). Uan seki xiujmej satepan, ichankauan Judá yejuan akin yekinika yajkej kinteuitoj cananeos para moaxkatiliskej tal tein Dios motenkaujka kinmakas (Juec. 1:1, 2). Uan David yejua akin yekinika mochiuak tekiuaj de nochin ichankauan Judá. Sayoj ke no mochiuak okseki taman tein Jacob kiluijka Judá.

16. ¿Keniuj mochiuak tein moijtojka itech Génesis 49:10? (No xikonita recuadro “Tein Jacob kijtoj ke panoskia keman yaya momikilitia”).

¹⁶ Jacob kijtoj ke se ichankauj Judá techixyekanaskia nochipaya (xikonlero Génesis 49:10 uan nota). Nejon taixyekankej yejua Jesucristo akin Jacob kitokaytij Siló. Se ángel kijtoj nejin keman ika tajtojtoya Jesús: “Jehová Dios kichiuas maj tekiuajti kemej itat, David” (Luc. 1:32, 33). Uan Jesús no moixmati kemej “Tekuani akin iuejkauj ixuiuj Judá” (Apoc. 5:5).

17. ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej Jehová?

¹⁷ ¿Toni techmachtia? Ke Jehová kiita nochi tein kuali tein kichiuaj itekitikauan. Yejua kitatiochiuij Judá maski kichiuak seki taman tein tel amo kuali. Xa iikniuan Judá motajtaniayaj keyej Jehová kitatiochiuiaya. Maski amo tikmatij toni kinemiliayaj, kemaj tikmatij ke Jehová kiitak nochi tein kuali tein Judá kichiuak uan yejua ika kitatiochiuij. ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej Jehová? Keman se tokniuj kimakaj se tekit tein motelneki uan tikmatij toni ika mopolouani, xa amo tikajsikamatiskej keyej kimakakej nejon tekit. Sayoj ke moneki tikelnamikiskej ke Jehová kiyolpaktia tein kuali tein kichiua nejon tokniuj. Uan tejuan no moneki timochikauaskej ijkon tikchiuaskej.

18. ¿Keyej amo moneki tiyolijsiuiskej?

¹⁸ Tein kipanok Judá no techmachtia ke amo moneki tiyolijsiuiskej. Jehová nochipa kichiua tein motenkaua, sayoj ke kemansa amo niman kichiua oso kichiua kemej amo tiknemiliayaj. Akin yekinika kiixyekankej ixolal Jehová amo katkaj ichankauan Judá. Sayoj ke yejuan nochipa kinpaleuijkej akin Jehová kinixtalij maj kinixyekanakan, kemej Moisés, Josué oso tekiuaj Saúl, akin ininchankauan katkaj Leví, Efraín uan Benjamín. Maj no ijkon tikchiuakan uan maj tikinpaleuikan akin Jehová kinixtalia maj kiixyekanakan ixolal (Heb. 6:12).

19. ¿Toni techmachtia de Jehová tein Jacob kijtoj keman yaya momikilitia?

¹⁹ ¿Toni techmachtia tein Jacob kiniluij naui iokichpipiluan keman yaya momikilitia? Ke “Dios amo kiita teisa kemej kiitaj akin nemij taltikpak” (1 Sam. 16:7). Jehová amo yolijsiui uan tetapojpoluia. Yejua amo kineki maj tikchiuakan tein amo kuali, sayoj ke amo no kichia maj amo keman timopolokan. Jehová no kintatiochiuia akin moyolpatakej porin tajtakolchiujkaj uan axkan mochikauaj kichiuaskej tein kuali. Itech okse tamachtilis tikitaskej toni Jacob kiniluij okseki iokichpipiluan.