¿Yekmelauj nemik Juan akin teauia?
Amatajkuilolmej Mateo, Marcos, Lucas uan Juan ika tajtouaj se takat akin monotsaya Juan akin teauia. Nejin takat kiteixmatiltij itaixyekanalis Dios ompa Judea. ¿Yekmelauj tein kijtoua Biblia de nejin takat? ¿No ijkon kijtouaj akin motelmachtiaj? Xikonnemili nejin:
Biblia kijtoua: “Juan akin teauia peuak tanojnotsa taluakyan ompa Judea. Kijtouaya: ‘Ximoyolpatakan, porin iTaixyekanalis Dios tein moajsi iluikak ejkotokya’” (Mateo 3:1, 2). ¿No kijtouaj okseki amatajkuilolmej nejon? Kemaj.
Flavio Josefo, akin kijkuilouaya nochi tein mochiuaya itech yekinika siglo, ika tajtoj se takat akin monotsaya “Juan, akin no kitokaytiayaj Bautista”. Yejua kiniluiaya judíos “maj kuali mouikanij se iuan okse, maj kimojkatokanij Dios uan maj [...] yanij moauitij” (Antigüedades judías, libro XVIII).
Biblia kijtoua ke Juan kiajuak Herodes Antipas, akin taixyekanaya itech xolalmej tein pouiaj Galilea uan Perea. Herodes kijtouaya ke katka judío uan ke kitakamatia iTanauatil Moisés. Juan kiluij Herodes ke amo kuali yetoya maj monamiktiani iuan Herodías, akin katka isiuatsin itakpaikniuj (Marcos 6:18). Okseki amatajkuilolmej no kijtouaj nejon.
Tajkuilojkej Josefo kijtoj ke Antipas peuak kitasojta Herodías uan kiluij maj iuan monamikti. Herodías kijtoj ke kemaj uan kikauak itakatsin para monamiktis iuan Antipas.
Biblia kijtoua ke miakej “akin nemiaj Jerusalén, nochin akin nemiaj Judea uan nochi xolalmej tein yetokej kampa panoua ueyiat Jordán [yayaj kiitatij Juan]. Yejua kinauiaya itech ueyiat Jordán” (Mateo 3:5, 6).
Josefo no kijtoj nejon. Yejua kijtoj ke miakej yayaj kiitatij Juan uan ke yolpakiaj kikakiskej tein kijtouaya.
Kemej tikitaj, Flavio Josefo akin kijkuiloj nochi tein panok itech yekinika siglo, kineltokaya ke Juan akin teauia yekmelauj nemik. Uan tejuan no uelis tikneltokaskej nejon.