Watchtower BIBLIOTECA ITECH TEPOS
Watchtower
BIBLIOTECA ITECH TEPOS
náhuatl del norte de Puebla
  • BIBLIA
  • AMAIXMEJ
  • NECHIKOLMEJ
  • w14 1/9 págs. 3-6
  • ¿Ajsis tonal keman kiixpoloskej taltikpak?

Amo moajsi nion se video ika tein tikonixpejpenak

Xitechontapojpolui, se taman kitsakuilij maj amo moita video.

  • ¿Ajsis tonal keman kiixpoloskej taltikpak?
  • Tanejmachtijkej. Kiteixmatiltijtok iTekiuajyo Jiova 2014
  • Subtítulos
  • Tamachtilis tein iuan mouika
  • ¿SENKIS KIUEJUELOSKEJ?
  • KUEJMOL KISENTOKA MOSKALTIA
  • ¿TONI KICHIUAS DIOS?
  • NOCHIPA TINEMISKEJ ITECH TALTIKPAK
  • Dios kijtoua ke amo ixpoliuis taltikpak
    ¡Taijxitilis!—2023
  • ¿Ixpoliuis taltikpak?
    Tein timotajtaniaj de Biblia
  • ¿Keyej mopatatok taltikpak? ¿Toni kijtoua Biblia ke techpanos?
    Okseki tamachtilismej
Tanejmachtijkej. Kiteixmatiltijtok iTekiuajyo Jiova 2014
w14 1/9 págs. 3-6
Konemej mauiltijtokej itech se ueyiat tein pitsotik

TAMACHTILIS ITECH IPEUJYAN AMAIX

¿Ajsis tonal keman kiixpoloskej taltikpak?

“Sekin youij, sekin uitsej; sayoj ke taltikpak nochipa yetok.” (TEKIUAJ SALOMÓN, AKIN UEJKAUJYA NEMIK)a

Nejin tajtolmej kiyeknextiaj ke tejuan amo tiuejkauaj kemej taltikpak. Miakej momikiliaj uan oksekin yolikij. Sayoj ke, taltikpak nochipa kinextiani ke taxikouani uan kisentoka tapaleuia maj onka nemilis. Sayoj ke nesi ke nejon mopatatok.

Itech Ojpatika Neteuilis tein Mochiuak itech Nochi Taltikpak peuak nochi tel ijsiujka mopata. Itech sayoj setenta xiujmej, mochiuani tel miak taman kuajkuali teposmej tein tapaleuiani maj ijsiujka tiajsikan kansaika, maj timonojnotsakan iniuan akin uejka moajsij uan okseki taman teposmej. Nejin tapaleuiani maj motani miak tomin kemej amo keman mochiujtoya achto uan no tapaleuiani maj miakej kipiakan se kuali nemilis tein achto moitaya ke amo ueliskia. Sayoj ke no, timomiakilijkejya nikan taltikpak ome achiok.

Sayoj ke nejin kijtakoua miak taman. Moajsij akin kijtouaj ke taltikpakneminij kijtakojkejya taltikpak uan uelis peuas amo tekitisok kemej moneki. Uan no, seki tamatinij kijtouaj ke itech nejin cien xiujmej tein tiualpanokej, miak taman tein kichiuanij okachi kijtakoua taltikpak.

Itech Biblia uejkaujya moijtoj ke akin nemiskiaj nikan kijtakoskiaj taltikpak (Apocalipsis [Revelación] 11:18). ¿Mochiujtok nejon tein moijtoj achto? ¿Hasta kemanian kijtakojtoskej taltikpak? ¿Ajsis tonal keman amo uelisok moyektalis?

¿SENKIS KIUEJUELOSKEJ?

¿Xe senkis kiuejueloskej taltikpak? Seki tamatinij kijtouaj ke semi ouij kiixejekoskej tein panos porin tel tona oso tel kioui. Kintekipachoua maj amo uejkaua ijsiujka mopata kemej tekiti taltikpak tein senkis taijtakos.

Oso polar itech sekti

Kemej neskayot, maj titanemilikan itech ueyi sekti tein moajsi aixko itonalkalakyampa Antártida. Miakej kinemiliaj ke komo kisentoka tel tona, ajsis tonal keman tamipatis nejon sekti uan amo teyi uelis kitsakuilis maj tami. ¿Keyej? Porin sekti amo kikaua maj kauani at, sayoj ke ijkon kemej pati sekti, mokaua senkis ueyiat. Uan kemej ueyiat amo istak, kauani at uan okachi ijsiujka pati sekti. Nejin tein mochiua uelis amo motsakuilis uan semi taijtakos, porin komo pati sekti kichiuas maj moskalti ueyiat uan kinijtakoskia tel miakej millones taltikpakneminij.

KUEJMOL KISENTOKA MOSKALTIA

Moixtaliani seki taman tein uelis tapaleuis maj amo mosentoka moijtako taltikpak. Se taman tein okachi moixmati yejua tein tapaleuis maj kisentoka kuali motani tomin uan maj kuali yetokan, sayoj ke amo kitamiskej tein temaka nejin taltikpak, ijkon onkas tein monekis miak xiujmej satepan. ¿Toni ika tapaleuiani tein moixtaliani?

Tein melauj, taltikpaknenkej kitelkuitok tein kipia taltikpak. Nikan mokui tein kionkaltia taltikpak, sayoj ke amo kitakauiliaj maj oksepa kionkalti. ¿Uelis mochiuas teisa? Se takat akin momachtia keniuj kiyekpiaskej taltikpak kijtoj: “Senkis amo tikmatij keniuj kuali tiktekitiltiskej tein onkak itech taltikpak”. Nejin tajtolmej iuan mouikaj ika tein kijtoua Biblia: “Amo iaxka taltikpaknenkej akin nejnentok nion kiyekanas itaksalis” (Jeremías 10:23).

Maski ijkon, Biblia kiyekijtoua ke Dios, akin tachijchiuak, amo kikauas maj senkis kijtakokan taltikpak. Salmo 115:16 kijtoua ke Dios kinmaktilij taltikpak “ininkoneuan taltikpakneminij”. Kemaj, taltikpak se taman tein Dios techtayokolijtok (Santiago 1:17). ¿Monekia kuali tekitis taltikpak sayoj keman kichijchiujkej? Amo, ta sayoj tikitaskej keniuj chijchiujtok tikmatiskej ke melauak nejon.

¿TONI KICHIUAS DIOS?

Itech Biblia, itech amatajkuilol Génesis kuali kimelaua ke Dios kichijchiuak taltikpak ika miak nejmachkayot. Kijtoua ke keman peuak nochi, taltikpak “amo yekchijchiujtoya uan amo teyi kipiaya uan tatayouayan katka”. Uan no, kijtoua ke onkaya at, se taman tein tapaleuia maj onka nemilis (Génesis 1:2). Ompa Dios kijtoj: “Maj onka tanex” (Génesis 1:3). Nesi ke Tonaltsin peuak tauia itech taltikpak. Satepan, Biblia no kijtoua ke peuak nesi tal uakik uan mochijchiujkej ueyiamej (Génesis 1:9, 10). Ompa, itech taltikpak “peuak moskaltia xiuit, tatok tein kitemaka tatet uan koujmej tein kitemakaj takilot” (Génesis 1:12). Ijkuak, peuak onka nochi tein tapaleuiskia maj onka nemilis. ¿Keyej Dios kichiuak nochi ika miak nejmachkayot?

Isaías, se takat akin tajtouaya itenkopa Dios, kijtoj ke yejuatsin “kichijchiuak taltikpak uan kiyektalij, [uan] amo sayoj nenkaj kichijchiuak, ta kichijchiuak maj ompa nemikan” (Isaías 45:18). Moyekita ke Dios kineki maj nochin nemikan nochipaya itech taltikpak.

Tetayokoltij tikijtoskej ke taltikpaknenkej amo kuali kikuini nejin tein Dios techtayokolijtok uan moita ke amo uejkaua senkis kiuejuelos. Maski ijkon, Dios amo kipatatok tein kiixtalij. Se tajkuilojkej akin nemik ne uejkauj kijtoj: “Dios amo taltikpaktakat akin tekajkayaua. [...] Keman kijtoua se taman, ¿amo kichiuas?” (Números 23:19). Dios amo kikauas maj kiixpolokan taltikpak; amo uejkaua kinixpolos akin kijtakojtokej (Apocalipsis 11:18).

NOCHIPA TINEMISKEJ ITECH TALTIKPAK

Itech tamachtilis tein kitemakak itech se tepet, Jesús kijtoj: “Tatiochiualme de Dios ne taneltokani ten iknome tech ninyolojuan. Porin komo ijkon kichiuaj, ijkuakon Dios kintayokolis se yankuik taltikpak nemilis” (Mateo 5:5). Itech nejon tonal, Jesús no kijtoj toni kimakixtiskia taltikpak. Kiniluij akin kikaktoyaj maj tajtanikan: “Maj uiki motekiuajyo. Maj mochiua motanejnekilis, kemej iluikak, no ijkon nikan taltikpak”. Kemaj, ijkuak Dios senkis taixyekanas, kichiuas tein yejuatsin ipa kinekia maj mochiua nikan taltikpak (Mateo 6:10, TNM).

Dios kiyekijtoua ke itaixyekanalis kipatas miak taman itech taltikpak. Yejuatsin kijtoua: “Xikitakan, Nejuatsin nikyankuikatalis nochi ten ongak” (Apocalipsis 21:5). ¿Kijtosneki nejin ke Dios kichijchiuas okse taltikpak? Amo, ta kuejmol amo taltikpak, ta tekiuanij akin kijtakojtokej taltikpak uan kichiuaj maj tinemikan ika miak ouijkayot. Biblia kijtoua ke Dios kinixpolos, uan “se yankuik eluiyak”, tein kijtosneki iTekiuajyo Dios, taixyekanas itech “se yankuik taltikpak”, tein kijtosneki taltikpakneminij akin tatakamatiskej (Apocalipsis 21:1).

Dios kiyektalis tein kijtakojtokej uan kichiuas maj taltikpak oksepa kuali moajsi. Se itekitikauj Dios kijtoj ijkon: “Tikyekpia taltikpak, tikchiua maj moteltachiua”. Keman taltikpak oksepa yektekitis, uan tein okachi moneki, keman tikpiaskej itatiochiualis Dios, yeski se kualtsin xochital uan tel onkas tein tikuaskej (Salmo 65:9-13).

Pyarelal Nayyar, itajkuilojkauj taixyekankej itech taneltokalis hindú Mohandas Gandhi akin amo nemiok, kielnamikia nejin tajtolmej tein kijtouaya itaixyekankauj: “Taltikpak kitemaka tein kinpoloua nochin, sayoj ke amo kitemaka tein kinajsis nochin xijxikuimej”. Keman Dios senkis taixyekanas kiixpolos nochi tein kichiua maj onka kuejmolmej itech taltikpak. ¿Keniuj? Kinyolpatas nochin. Isaías achtook kijtojka ke itech itaixyekanalis Dios amo akin kijtakoskia aksa nion taltikpak (Isaías 11:9). Axkan millones tataman taltikpakneminij momachtijtokej katiyejua itanauatiluan Dios. Momachtijtokej kitasojtaskej Dios uan oksekin, momachtijtokej motasojkamatiskej, kiyekpiaskej taltikpak uan tein kionkaltia uan monejnemiltiskej ijkon kemej kinextiskej ke kinekij kiyolpaktiskej Dios akin techchijchiuak. Momachtijtokej keniuj nemiskej itech xochital (Eclesiastés 12:13; Mateo 22:37-39; Colosenses 3:15).

Taltikpak

Taltikpak semi kualtsin chijchiujtok uan amo kinamiki maj kiixpolokan

Itech Biblia kijtoua tein panok keman Dios tamitachijchiuak: “Kiitak Dios nochi tein kichijchiujka uan, ¡xikita!, tel kuali katka” (Génesis 1:31). Kemaj, taltikpak semi kualtsin chijchiujtok uan amo kinamiki maj kiixpolokan. Yejua ika techmaka pakilis tikmatiskej ke Jiova kiitas keniuj kiyektalis oksepa, ta yejuatsin kichijchiuak uan semi techtasojta. Uan no, yejuatsin techyekiluia ke “akin yolmelaujkej ininaxkatis taltikpak, uan ompa nemiskej nochipaya” (Salmo 37:29). Tejuatsin uelis tionmopouas iniuan nejon yolmelaujkej akin nemiskej nochipaya nikan taltikpak.

a Tajtolmej tein mokixtiaj itech Biblia, itech Eclesiastés 1:4.

Taltikpaknenkej kijtakouani...

  • ... tein tapaleuia maj amo techchichino Tonaltsin. “Onkak miak taman tein kiyeknextia ke [...] ueyiamej uan tal kauantok [...]. Itech xiuit 1950 hasta axkan, okachi taijtakouani tein kichiuanij taltikpakneminij.” (Sociedad Meteorológica Americana, 2012)

  • ... talixko. “Ajsitokya tajko taltikpak senkis moijtakojya ika tein taltikpaknenkej kichiuani, uan nejon kintelijtakouani tataman tapialmej uan koujmej, tein tapaleuia maj motachiua [...] uan no moijtakoua kemej moneki tonas uan kiouis.” (Global Change and the Earth System)

  • ... ueyiamej. “Kemej 85% kampa onkakej amichimej semi kintamijtokejya, amo semi onkakejok, poliujkejya oso kichixtokej maj oksepa onka.” (BBC, septiembre xiuit 2012)

  • ... tataman tapialmej uan koujmej. “Miakej tamatinij kinemiliaj ke [...] itajtakol taltikpaknenkej [maj ijsiujka taixpoliui nikan taltikpak], tein xa okachi ijsiujka mochiuas kemej amo mochiujtoya.” (Mokuik itech Internet science.nationalgeographic.com)

Kampa ueli onkak nemilis

Se takat uan tein kichiuani itech taltikpak, ueyiat uan ejekat

Akin tekitij itech NASA kijtouaj ke nejon kijtosneki “iixko taltikpak uan ejekaixko kampa ueli onkak nemilis”. Nejin semi kanauak tein kipiki taltikpak, kemej yeskia ikakaujyo se piotet.

Ueli onkak nemilis itech ueyiat, taltikpak uan ejekaixko. Ompa ueli nochi tein yoltok kipia ichikaualis Tonaltsin uan okseki taman chikaualis tein kipaleuia maj kisentoka yolto. Kemej neskayot, koujmej kitilanaj ichikaualis Tonaltsin, nejon kichiua maj dióxido de carbono, at uan minerales mokepa oxígeno uan takual. Uan taltikpakneminij uan tapialmej kinpaleuia oxígeno uan takual, uan kikixtiaj dióxido de carbono uan okseki taman tein no tapaleuia. Uan ijkon mokekeptok. Ijkon, taltikpak ueli tapaleuia maj onka nemilis nochipa.

Yejua ika Biblia kijtoua ke Dios yejua “Akin ika itamatilis kichijchiuak maj amo uejueliui taltikpak kampa motachiua” (Jeremías 10:12). Kemej kinextij se akin motelmachtia tein kipia Biblia, “itech taltikpak kampa ueli se nemi senkis chijchiujtok kemej kikuis uan yolpakis taltikpaknenkej”.

    Amaixmej itech Náhuatl (norte de Puebla) (2003-2025)
    Kampa se kisa
    Kampa se kalaki
    • náhuatl del norte de Puebla
    • Maj se kipanoltili okse
    • Kampa se kipata kemej se kineki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kemej kinamiki motekitiltis
    • Keniuj tikyekpiaj tein tikseliaj
    • Kampa mopata seki taman
    • JW.ORG
    • Kampa se kalaki
    Maj se kipanoltili okse