“Kuali ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej”
“Tosejselti tikmokuitiskeh inawak Dios nochi tlan otikchijkeh” (ROMANOS 14:12).
1. ¿Tlen okipejpenkej kichiuaskej eyi hebreos?
EYI telpochmej hebreos tlen ochantiayaj altepetl Babilonia omonekiaya kipejpenaskej tlen kichiuaskiaj ¿Motlankuaketsaskiaj ixpan se ueyi estatua ijkon ken otlanauati tekiua? ¿Noso amo kitlakamatiskiaj tlanauatil maski kintlamotlaskiaj itech se horno tlen xotlatok? Sadrac, Mesac uan Abednego amo uelis ikaj kitlajtlaniskia tlen kichiuaskiaj uan amo omonekiaya ikaj ma kitlajtlanikan. Yejuan san niman okiluijkej tekiua: “Kuali xikmati, oh ueyi tekiua, amo tikintekichiuiliskej moteotsitsiuan nion tikueyichiuaskej ueyi estatua tlen otitlanauati ma kichijchiuakan ika oro” (Daniel 3:1-18). Eyi hebreos kuali okipejpenkej tlen kichiuaskiaj.
2. ¿Akinmej okijtojkej tlen omonekiaya kichiuas Poncio Pilato? ¿Kijtosneki amo itlajtlakol tekiua romano okimiktijkej Jesús?
2 Yopanok kanaj chikuase siglo. Se tonal sekimej tlakamej uan siuamej oyajkej ixpan se tekiua uan ompa okiteluijkej se tlakatl, pero non tekiua okimatiaya amitlaj okichi non tlakatl. Akinmej ompa okatkaj okiluijkej ma tlanauati ma kimiktikan. Saiktlami tekiua okichi tlen oksekimej okiluijkej maski ye amo okinekiaya ijkon kichiuas. Tekiua amo okinekiaya ma kitlajtlakoltikan, ik non, omomajteki inmixpan oksekimej uan okijto: “Ne mach nitlajtlakole tla nonkimiktiah nin tlakatl yolchipawak”. Satepan okitekauili ma kipilokan itech se kuauitl. Poncio Pilato okinkauili oksekimej ma kipejpenakan tlen kichiuiliskiaj Jesús uan amo san iselti okipejpenki. Maski nin tekiua omomajteki, amo kijtosneki amo itlajtlakol okimiktijkej Jesús (Mateo 27:11-26; Lucas 23:13-25).
3. ¿Tleka amo tikinkauiliskej oksekimej ma techiluikan tlen tikchiuaskej?
3 Ijkuak moneki itlaj tikpejpenas ¿tikchiua ken eyi telpochmej hebreos noso tikinkauilia oksekimej ma mitsiluikan tlen tikchiuas? Ualeua oui tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej porque moneki kuali timokuayejyekoskej. Ik non, tetajmej moneki kipejpenaskej tlen uelis kichiuaskej inkoneuan tlen ok chokotsitsintin. Pero okachi oui tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej ijkuak tikitaj kox uelis kinpaleuis oksekimej noso kinmijtlakos. Pero uelis kuali tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej uan amo moneki tikinmiluiskej oksekimej ma techiluikan tlen moneki tikchiuaskej (Gálatas 6:1, 2). Toselti moneki tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej porque “tosejselti tikmokuitiskeh inawak Dios nochi tlan otikchijkeh” (Romanos 14:12). Tisejse tiktemakaskej “cuenta inawak Dios de tlan se kichiwa” (Gálatas 6:5, Itlajtol totajtzin Dios [NHY]). ¿Tlen uelis techpaleuis para kuali tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej? Moneki tikilnamikiskej titlajtlakolejkej, ik non, amo nochipa tikpejpenaskej tlen kuali, pero moneki tikmatiskej tlen moneki tikpatlaskej.
Tlen okachi ipati
4. ¿Tlen techmachtia tlen okichijkej Adán uan Eva?
4 Adán uan Eva amo kuali tlen okipejpenkej porque okikuajkej tlakilotl tlen Jehová okinmilui amo ma kikuakan, ik non, titlajyouiaj (Génesis 2:16, 17). ¿Tleka ijkon okichijkej? Biblia kijtoua: “Siuatl okitak itlakilo kuauitl uelik omotaya para kikuas uan kuajkuali omotaya, kema, kuauitl kualtsin okatka para kitlatoskiaj. Ik non, okitekik se uan opejki kikua. Satepan ijkuak okatka iuan inamik, okimakak uan ye noijki okikua” (Génesis 3:6). Adán uan Eva amo okintekipacho tlen kinpanoskia oksekimej, ik non, otlajtlakolchijkej uan axkan “nochteh mikkih porke nochteh otlajtlakolchijkeh” (Romanos 5:12). Tlen okichijkej Adán uan Eva techititia amo uelis timoyekanaskej san toselti, moneki ma techyekana Jehová para kuali tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej.
5. ¿Ken techyekana Jehová uan tlen moneki tikchiuaskej?
5 ¡Tiyolpakij porque Jehová nochipa kuali techyekana! Biblia kijtoua: “Uan monakasuan kikakiskej mokuitlapan se tlajtoli tlen kijtos: ‘Nin ojtli. Itech xinemikan’, tla namejuan nanyaskej ik namoyekma noso ik namopochma” (Isaías 30:21). Jehová techyekana ika iTlajtol, ik non, moneki nochipa tiktlajtoltiskej. Tla tiknekij kuali tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej, moneki kuali timomachtiskej Biblia. Ijkon tikmatiskej tlen kuali uan tlen amo kuali uan tikchiuaskej tlen Jehová kipaktia (Hebreos 5:14).
6. ¿Tlen moneki tikchiuaskej para ma techpaleui totlalnamikilis?
6 Totlalnamikilis techpaleuia kuali ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej, porque techpaleuia ma tikitakan tlen kuali uan tlen amo kuali otikchijkej uan noijki ualeua techkuejsoua (Romanos 2:14, 15). Ik non, moneki kuali tikmachtiskej totlalnamikilis ika Biblia para uelis techpaleuis ma tikchiuakan tlen timomachtiaj. Tla amo kuali tikmachtiaj totlalnamikilis uelis techijtlakos tlen oksekimej kichiuaj kanin tichantij. Noijki uelis techijtlakos tlen miakej mokuayejyekouaj. ¿Tlen kipanoua totlalnamikilis ijkuak amo tikkakij uan amo tiktlakamatij itlanauatiluan toTajtsin Dios? Ayakmo techpaleuia porque totlalnamikilis kanaj miktok, yetoskia ken ijkuak ikaj kitlalilia se tepostli tlen sapanoua totonik itech itlalnakayo, tla nochipa ijkon kichiua satepan ayakmo itlaj kimachilis (1 Timoteo 4:2). Pero ijkuak tikmachtiaj totlalnamikilis ika iTlajtol toTajtsin Dios techpaleuia.
7. ¿Tlen moneki tikchiuaskej ijkuak itlaj tikpejpenaskej?
7 Ken yotikitakej, para kuali tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej moneki timomachtiskej Biblia uan tikchiuaskej tlen timomachtiaj. Noijki amo san niman ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej, achto ma timomachtikan principios bíblicos uan intech ma timokuayejyekokan. Tla timomachtiaj iTlajtol toTajtsin Dios uan tikpiaj kuali tokuayejyekol, techpaleuis san niman ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej ijkon ken Sadrac, Mesac uan Abednego.
¿Akinmej inmiuan timouikaj?
8, 9. (1) ¿Tlen textos techpaleuiskej ma tikitakan akinmej inmiuan timouikaskej? (2) ¿Uelis timouikaskej inmiuan akinmej amo kineltokaj toTajtsin Dios? Xikyekijto tleka ijkon tikijtoua.
8 Apóstol Pablo okijkuilo: “Amo xikmokawilikah manomechkajkayawakah. Kemi kijtoa se tlájtoli: Tla nonnemiskeh iwa akimeh kichiwah tlan amokuali, kipatlaskeh nomotlayejyekolis iwa nomechijtlakoskeh” (1 Corintios 15:33). Jesucristo okinmilui idiscípulos: “Ayakmó nonkichiwah tlan yejwah kichiwah” (Juan 15:19). Ijkuak tikintlajtoltiaj ninmej versículos techpaleuiaj para amo ma timouikakan inmiuan akinmej auilnemij, mosiuakopaj, tlachtekij noso sapanoua tlauanaj (1 Corintios 6:9, 10). Pero ijkuak okachi timomachtiaj Biblia, noijki tikajsikamati amo kuali tikinmitaskej películas kanin mota kichiuaj tlen amo kuali, nion itech televisión, computadora noso tikintlajtoltiskej amochmej. Tla amo timomaluiaj uelis peuas timotlapouiskej itech internet inmiuan “akinmej kitlatiaj inyelis” (Salmo 26:4).
9 Pero ¿uelis timouikaskej inmiuan akinmej mota kichiuaj tlen kuali, pero amo kineltokaj toTajtsin Dios? Biblia kijtoua “nochteh n tlaltikpaktlakah non amo kineltokah Dios kinnawatijtok n satanás” (1 Juan 5:19). Nin techmachtia akinmej amo kineltokaj toTajtsin Dios noijki amo kuali inmiuan timouikaskej. Ik non, moneki timouikaskej san inmiuan akinmej kitlasojtlaj Jehová.
10. ¿Tlen techpaleuis kuali ma tikpejpenakan ken timouikaskej inmiuan oksekimej?
10 Amo uelis timoxeloskej itech nin tlaltikpaktli uan amo moneki ijkon tikchiuaskej (Juan 17:15). Akinmej kichiuaj ken Cristo tetlapouiaj, momachtiaj, tekipanouaj uan motlapouiaj inmiuan oksekimej. Noijki akinmej innamik amo tlaneltoka okachi motlapouia inmiuan oksekimej. Pero tla kuali timokuayejyekouaj, tikmatiskej hasta kanin uelis inmiuan timosetiliskej (Santiago 4:4). Ijkon kuali tikpejpenaskej keman uelis tikchiuaskej seki tlamantli kanin timomachtiaj, ijkuak technauatiskej ma timijtotikan noso ma timauiltikan uan noijki tla kanin titekipanouaj techiluiskej ma titlakuatij noso ma tiiluichiuakan.
Ma tikpejpenakan kanin titekipanoskej
11. ¿Tlen achto moneki tikitaskej ijkuak tikpejpenaskej kanin titekipanoskej?
11 Tla tikchiuaj tlen kijtouaj principios bíblicos kuali tikpejpenaskej kanin titekipanoskej uan ijkon uelis tikmakaskej tofamilia tlen ika mopanoltis (1 Timoteo 5:8). Pero achto moneki tikitaskej tlen tikchiuaskej kanin titekipanoskej. Akinmej tikchiuaj ken Cristo amo tikseliaj tekitl tlen kixnamiki tlen kijtoua Biblia. Ik non, amo titekipanouaj kanin kinueyichiuaj teotsitsintin, tlachtekij, amo kuali kitekitiltiaj estli noso okseki tlamantli. Noijki tla akin techmaka tekitl, technauatia ma titlakajkayauakan amo ijkon tikchiuaj (Hechos 15:29; Apocalipsis 21:8).
12, 13. ¿Tlen okseki moneki tikitaskej achto ijkuak tikpejpenaskej kanin titekipanoskej?
12 Amo san tikpejpenaskej tekitl tlen amo kixnamiki tlen kijtoua Biblia. Noijki moneki kuali timokuayejyekoskej tlen okseki tlamantli kichiuaj kanin titekipanoskej. ¿Titekipanoskiaj kanin mauiltiaj para kitlaniskej tomin? Moneki timokuayejyekoskej kanin kisa tomin para techtlaxtlauiskej uan kanin titekipanoskej. Ma tikijtokan se tokni iselti tekipanoua, ¿yaskia kitlapaluiti se teopan kanin kinueyichiuaj teotsitsintin? (2 Corintios 6:14-16).
13 Axkan ma tikijtokan akin okitlake tokni, kiselia tekitl para ma kitlapaluiti se teopan. ¿Tlen kichiuas tokni tla kinauatiskej ma kichiua non tekitl? Moneki achto kuali kitas tlen ompa kichiuas. Noijki ma tikijtokan kanin tekipanoua kinauatiaj ma kixexelo cartas, ¿yaskia kanin kichiuaj tlamantli tlen amo kuali? Kimatis tlen kichiuas tla momachtia tlen kijtoua Mateo 5:45 uan noijki moneki kitas kox kijtlakos itlalnamikilis tla kichiua non tekitl (Hebreos 13:18). Ik non, moneki kuali timokuayejyekoskej uan tikmachtiskej totlalnamikilis para kuali tikpejpenaskej kanin titekipanoskej.
“Nochi tlen tikchiua xikchiua ken ye kineki”
14. ¿Tlen tikchiuaskej ijkuak itlaj tikpejpenaskej?
14 ¿Tlen moneki tikchiuaskej ijkuak tikpejpenaskej okseki tlamantli ken kanin timomachtiskej, kox tikmotlaliliskej estli noso okseki pajtli? Moneki tikilnamikiskej principios bíblicos techpaleuiskej uan ma timokuayejyekokan ken tikchiuaskej. Yiuejkika tekiua Salomón okijto: “Xitlaneltoka itech Jehová ika nochi moyolo uan amo xikchiua san tlen timokuayejyekoua. Nochi tlen tikchiua xikchiua ken ye kineki uan ye kichiuas kuali xikpia monemilis” (Proverbios 3:5, 6).
15. ¿Ken uelis tikchiuaskej ken akinmej okichiuayaj ken Cristo itech achto siglo?
15 Ma tikilnamikikan uelis kinmijtlakos oksekimej tlen tikchiuaj. Tokniuan tlen ochantiayaj itech achto siglo ayakmo omonekiaya kitlakamatiskej itlanauatil Moisés. Ik non, yiuelis kikuaskiaj tlakuali tlen tlanauatil okijtouaya amo ma kikuakan. Apóstol Pablo okijkuilo kox kikuaskiaj nakatl tlen okintlamanilijkej teotsitsintin: “Tla niktlajtlakolchiwaltia se nokni ika tlan nikkua, ayik nikkuas non nakatl, para amo maniktlajtlakolchiwalti nokni” (1 Corintios 8:11-13). Akinmej okichiuayaj ken Cristo itech achto siglo okinmiluijkej ma kinmaluikan intlalnamikilis oksekimej para amo ma tlajtlakolchiuakan. Tejuan noijki amo ma tikchiuakan itlaj tlen uelis kichiuas oksekimej ayakmo kuali ma mouikakan iuan toTajtsin Dios (1 Corintios 10:29, 32).
Ma tiktemokan ixtlamatilis toTajtsin Dios
16. ¿Ken techpaleuis tla timotlatlaujtiskej ijkuak tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej?
16 Tla timotlatlaujtiaj, techpaleuis kuali ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej. Apóstol Santiago okijto: “Tla seme de nomejwah amo kipia ixtlamatílistli, makitlajtlanili Dios. Ye nomechmakas miak ixtlamatílistli iwa amo nomechixtokilis” (Santiago 1:5). Uelis tiktlatlaujtiskej Jehová ma techmaka ixtlamatilis para kuali tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej. Ijkuak tikiluiaj Jehová tlen techtekipachoua uan tikkauiliaj ma techyekana, ye techmakas iespíritu santo para ma tikajsikamatikan tlen kijtoua Biblia uan techilnamiktis kox itlaj amo kuali otikchijkej.
17. ¿Ken techpaleuiskej oksekimej kuali ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej?
17 ¿Uelis techpaleuiskej oksekimej tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej? Kema, itech tlanechikol katej tokniuan tlen kuali mouikaj iuan Jehová (Efesios 4:11, 12). Uelis tikinmiluiskej ma techpaleuikan para tikajsikamatiskej tlen tikpejpenaskej. Yejuan kuali mouikaj iuan Jehová, ik non, uelis techititiskej principios bíblicos para ma tikpejpenakan tlen okachi ipati tikchiuaskej (Filipenses 1:9, 10). Pero moneki tikilnamikiskej amo ma tikinkauilikan yejuan ma kijtokan tlen tikchiuaskej, moneki tejuan tikpejpenaskej.
¿Nochipa kuali tiyetoskej tla kuali tikpejpenaj tlen tikchiuaj?
18. ¿Tlen uelis panos maski kuali tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej?
18 ¿Melauak techpaleuis tla timokuayejyekouaj itech principios bíblicos ijkuak tlen tikpejpenaj? Kema, maski ualeua amo san niman tikitaj ken techpaleuia. Sadrac, Mesac uan Abednego okimatiayaj uelis kinmiktiskiaj tla amo motlankuaketsaskiaj ixpan estatua (Daniel 3:16-19). Apóstoles noijki ijkon okinpanok, ijkuak okinmiluijkej teopixkej san toTajtsin Dios kitlakamatiskiaj uan amo tlakamej, yejuan san niman okinuitekej (Hechos 5:27-29, 40). Noijki “uelis itlaj amo kuali techpanotikisa” uan uelis amo kuali kisas tlen tikpejpenaskej (Eclesiastés 9:11). Ualeua titlajyouiaj maski kuali otikpejpenkej tlen tikchiuaskej, ik non, ma tikilnamikikan Jehová techpaleuis ma titlaxikokan uan techteochiuas (2 Corintios 4:7).
19. ¿Tlen techpaleuis kuali ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej?
19 Ken yotimomachtijkej para kuali tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej, moneki tikintemoskej principios bíblicos, intech timokuayejyekoskej uan tikintlakamatiskej. ¡Sapanoua tiyolpakij porque Jehová techpaleuis ika iespíritu santo uan noijki tokniuan! Ma timoyekanakan ika nochi tlen Jehová techmaka uan san toselti ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej.
¿Tlen yotimomachti?
• ¿Tlen techpaleuis kuali ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej?
• ¿Ken techpaleuis tla kuali tikinpejpenaj akinmej inmiuan timouikaj?
• ¿Tlen moneki tikilnamikiskej ijkuak tikpejpenaskej kanin titekipanoskej?
• ¿Ken techpaleuia Jehová para kuali ma tikpejpenakan tlen tikchiuaskej?
[Foto]
Tlen okichijkej Adán uan Eva itlaj techmachtia
[Foto]
Achto ma tikintemokan principios bíblicos para kuali tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej