Military equipment: Anton Petrus/Moment via Getty Images; money: Wara1982/iStock via Getty Images Plus
HLALA ULINDILE!
Izimpi Seziqede Izizumbulu Zemali, Zadala Lomonakalo Omkhulu
Izimpi ziqeda imali enengi kakhulu ziphinde zidale lomonakalo omkhulu.
“Ngomnyaka ophelileyo ohulumende basebenzise imali engange-2,2 triliyoni eyamadola aseMelika ezimpini ezitshiyeneyo. Akukaze kusetshenziswe imali engaka kuloba yiziphi izimpi.”—The Washington Post, February 13, 2024.
Kodwa izimpi lezi kaziqedi mali nje kuphela, zidala lomunye umonakalo. Ngokwesibonelo ake sixoxe ngomonakalo obangelwe yimpi ese-Ukraine.
Amasotsha. Kucatshangelwa ukuthi sekufe kumbe kwalimala amasotsha angaba ngu-500 000 selokhe impi le yaqalisa eminyakeni emibili edlulileyo.
Abantu emphakathini. I-United Nations ibika ukuthi sekufe kumbe kwalimala abantu abedlula 28 000. Kodwa esinye isikhulu se-UN sathi: “Kunzima ukuthola ukuthi impi le ibangele umonakalo omkhulu kanganani empilweni zabantu.”a
Izimpi kanye leziphithiphithi ezikhona emhlabeni wonke zibangele inhlupho ezinengi ebantwini.
Kusukela ngoSeptember 2023 abantu abangu-114 miliyoni batshiye imizi yabo ngenxa yezimpi kumbe iziphithiphithi ezibekhona emhlabeni.
Abantu abangu-783 miliyoni bahlaselwe yindlala enkulu. Inhlanganiso okuthiwa yi-World Food Programme ithi: “Izimpi zilokhu zibangela ukuthi kube lendlala emangalisayo emhlabeni. Amaphesenti angu-70 abantu abalambayo bahlala ezindaweni ezihlaselwe yizimpi leziphithiphithi.”
Kambe izimpi zizake ziphele yini kube lokuthula emhlabeni? Indlala izaphela yini emhlabeni abantu bathole ukudla okwaneleyo? IBhayibhili lithini?
Izimpi ezikhona zitshengisa ukuthi sisensukwini zokucina
IBhayibhili lakhuluma ngokuthi kuzaba lezimpi emhlabeni wonke ezimelwa ngumgadi webhiza elibomvu gebhu.
“Kwaphuma elinye ibhiza elalibomvu gebhu futhi owayeligadile wavunyelwa ukuthi asuse ukuthula emhlabeni ukuze abantu babulalane ngesihluku. Waphiwa lenkemba enkulu.”—ISambulo 6:4.
Umgadi webhiza leli elibomvu ulandelwa ngabagadi bamabhiza ababili abamela indlala lokufa okubangelwa yimikhuhlane kanye lezinye izinto ezitshiyeneyo. (ISambulo 6:5-8) Bala isihloko esithi “Ngobani Abagade Amabhiza Amane?” ukuze ufunde okunengi ngesiphrofetho lesi njalo ubone ukuthi kungani singathandabuzi ukuthi siyagcwaliseka khathesi.
Kuzaba lokuthula emhlabeni
Sekuseduze ukuthi izimpi ziphele du, kodwa abantu ayisibo abazaziqeda. IBhayibhili lithi:
UNkulunkulu ‘uzaziqeda izimpi emhlabeni wonke.’—IHubo 46:9.
UNkulunkulu uzawususa wonke umonakalo obangelwe yizimpi. “Uzakwesula zonke izinyembezi emehlweni abo. Ukufa akusoze kuphinde kubekhona, loba ukulila loba ukukhala loba ubuhlungu ngeke kusabakhona. Izinto ebezisenzakala sezidlulile.”—ISambulo 21:4.
UNkulunkulu uzakwenza ukuthi kube lokuthula emhlabeni. Uthi: “Abantu bami bazahlala endaweni elokuthula, ezindaweni ezivikelekileyo lasezindaweni zokuphumula ezilokuthula.”—U-Isaya 32:18.
Ngokwalokho okutshiwo yiziphrofetho eziseBhayibhilini izimpi kanye leziphithiphithi ezikhona lamuhla zitshengisa ukuthi sekuseduze kakhulu ukuthi uNkulunkulu alethe ukuthula.
UNkulunkulu uzakwenza njani lokhu? Uzasebenzisa uMbuso wakhe okutsho uhulumende osezulwini. (UMathewu 6:10) Bukela ividiyo ethi Uyini UMbuso KaNkulunkulu? ukuze ukwazi ukuthi uMbuso lo uyini lokuthi uzakwenzelani.
a Miroslav Jenca, United Nations assistant secretary-general for Europe, December 6, 2023.